WCN59.pdf

WARSZAWSKIE CENTRUM NUMIZMATYCZNE Warszawa, ul. Hoża 43/49 tel. 22 625 67 97 fax. 22 625 69 47 http://www.wcn.pl e-mail: moneta@wcn.pl AUKCJA Nr 59e AUKCJA DOSTĘPNA TYLKO W INTERNECIE http://wcn.onebid.pl Sobota, 14 luty 2015 r. Saturday, 14th February 2015 9.00 - 19.00 Nr 1 - 959 Pierwsza pozycja będzie licytowana o godz. 9.00, kolejne co 30 sekund.

Przedmioty wystawione na aukcję będą udostępnione do oglądania w biurze spółki przy ulicy Hożej 43/49 w Warszawie od 21.01.2015 do 13.02.2015 r. od godziny 10:00 do 18:00. Tabela stanów zachowania Polska Niemcy USA St. Lustrz. Polierte Platte (PP) Proof (PF) I Stempelglanz (stgl.) Uncirculated (Unc) II Vorzüglich (vz.) Extremely Fine (XF) III Sehr Schön (s.sch.) Very Fine (VF) IV Schön (sch.) Fine (F) V Sehr Gut Very Good (VG) Opis przedmiotów, wycena i układ katalogu: Robert Buczak, Ryszard Kondrat, Marek Kondrat, Robert Buczak Jr Zdjęcia i skład komputerowy: Marek Kondrat, Sebastian Pająk i Piotr Zieliński Wszelkie prawa zastrzeżone naświetlanie i druk: Agpress, Nowa Biała 34, 09-411 Biała k/Płocka

REGULAMIN AUKCJI Warszawskiego Centrum Numizmatycznego 1. Aukcja odbywa się na zlecenie i rachunek właścicieli przedmiotów i w imieniu licytujących. 2. Opisy w katalogu są podane w dobrej wierze, a autentyczność przedmiotów jest zagwarantowana chyba, że stwierdzono w opisie iż jest inaczej. 3. Ceny w katalogu są cenami szacunkowymi a licytacja będzie się zaczynać o 20% niżej. 4. Warunkiem uczestnictwa w aukcji jest wcześniejsza rejestracja, jednoznaczna z akceptacją niniejszego regulaminu. 5. Klientowi przyznawany jest kredyt wydatków na aukcję, powyżej którego nie może On licytować. 6. Klienci nie znani wcześniej firmie WCN, chcący wziąć udział w aukcji, zobowiązani są do wpłaty na konto bankowe WCN wadium w wysokości 25% żądanego kredytu wydatków. WCN może odstąpić od żądania wpłacenia wadium. 7. Uczestniczący w aukcji jest zobowiązany po wygraniu przetargu opłacić wylicytowany przedmiot gotówką lub przelewem na konto bankowe WCN w terminie 7 dni od daty zakończenia aukcji. Niedotrzymanie tego terminu spowoduje, że WCN będzie pobierać odsetki za każdy dzień zwłoki. Istnieje możliwość zmiany terminu zapłaty w wyniku umowy pomiędzy WCN a klientem. 8. Wszelkie koszty związane z wysyłką wylicytowanych przedmiotów oraz koszty płatności (w tym prowizje za przelewy bankowe oraz systemy płatności internetowych) ponosi kupujący. 9. Uczestniczący w aukcji będą traktowani tak jakby widzieli i studiowali stan przedmiotów. Wszelkie zastrzeżenia dotyczące określeń podanych w katalogu będą przyjmowane przez WCN wyłącznie na piśmie. 10. Klient ma prawo do odstąpienia od zakupu jedynie w przypadku znaczącej niezgodności wylicytowanego przedmiotu z opisem. 11. Zakończenie licytacji następuje po trzykrotnym wywołaniu ceny i jej przybiciu. Do wylicytowanej ceny WCN dolicza 12% opłaty aukcyjnej. Opłata zawiera podatek VAT. W kwestiach spornych licytator ma prawo powtórzyć licytację. 12. Przedmioty wpisane do Rejestru Zabytków lub o wartości powyżej 16000 zł mogą być wywiezione poza granice Polski tylko po uzyskaniu pozwolenia na wywóz. Tryb wywozu i zezwoleń na wywóz zabytków reguluje ustawa z dnia 23.07.2003 "O ochronie zabytków i opiece nad zabytkami" wraz z nowelizacją z dnia 18.03.2010. 13. Aukcję prowadzi licytator według następujących stopni przebicia: do 200 zł 10 zł 200 zł - 500 zł 20 zł 500 zł - 1 000 zł 50 zł 1 000 zł - 2 000 zł 100 zł 2 000 zł - 5 000 zł 200 zł 5 000 zł - 10 000 zł 500 zł 10 000 zł - 20 000 zł 1 000 zł 20 000 zł - 50 000 zł 2 000 zł od 50 000 zł 5 000 zł 14. Moc prawną ma polski tekst regulaminu. 15. Miejscem rozstrzygania wszelkich sporów jest Sąd Rejonowy dla miasta st. Warszawy. 16.Należności w złotych polskich prosimy wpłacać na nasze rachunki bankowe: Citibank Handlowy w Warszawie S.A., nr konta: 82 1030 0019 0109 8530 0006 1018 MultiBank, BRE Bank S.A., nr konta: 08 1140 2017 0000 4302 0767 0344 17. Należności w innych walutach niż złote polskie prosimy wpłacać po uprzednim ustaleniu z WCN aktualnego kursu danej waluty, na rachunek bankowy: Citibank Handlowy w Warszawie S.A., ul. Chałubińskiego 8, 00-613 Warszawa SWIFT / BIC: CITIPLPX IBAN: PL 36 1030 0019 0108 4060 1100 4047 (dla płatności w USD) IBAN: PL 68 1030 0019 0109 7860 1000 9831 (dla płatności w EUR)

TERMS OF AUCTION of Warsaw Numismatic Centre 1. The auction is conducted to order and for the account of the owners of items, and on the behalf of the bidders. 2. The auction lots are described in good faith and the authenticity of items is guaranteed, if not otherwise stated in the description. 3. The prices indicated in the catalogue are estimates and bidding will start at 20% lower prices. 4. The condition of participating in auction is fulfilling the registration process. The registration process is unequivocal to the acceptance of this terms. 5. During the auction to buyer is given a credit to spend, and after spending it the bidding will be blocked. 6. Customers not known earlier to Warszawskie Centrum Numizmatyczne, who wish to participate in auction, are obliged to pay a deposit on WCN's bank account in amount of 25% of requested credit. WCN may retract from request of paying deposit. 7. The successful bidders are obliged to redeem the auction lots immediately after the auction in cash or money transfer to WCN's bank account within 7 days from the end of the auction. The breach of this condition will cause charging interest for every day of delay. There is a possibility of changing the term of payment by agreement concluded by WCN and purchaser. 8. All additional costs joined with shipping auction items and transferring payment (especially bank transfers provisions and charges of internet payment methods) are on buyer’s side. 9. Bidders will be considered to have seen and studied the items. Any complaints concerning the items will be accepted by WCN only in writing. 10. The purchaser has the right to retract from purchase agreement only in case of important discrepancy the item with its description in catalogue. 11. The items are knocked down after the highest bid has been called for third time. To the knocked down price 12% buyer's fee will be added. Difference- VAT is included in buyer's fee. In case of any doubts the item will be called down once more. 12. Items inscribed to National Monuments Register or of amount greater than 16000 zlotys (about 4000 EURO) can be taken outside Poland only after receiving the permition for exportation. The procedure of exportation and receiving permissions is regulated by the act of lat from 23rd July 2003 entitled "On the protection and tutelage of National Monuments" with amendment from 18th March 2010. 13. The bidding procedure is executed with rates of increase: up to 200 zł 10 zł 200 zł - 500 zł 20 zł 500 zł - 1 000 zł 50 zł 1 000 zł - 2 000 zł 100 zł 2 000 zł - 5 000 zł 200 zł 5 000 zł - 10 000 zł 500 zł 10 000 zł - 20 000 zł 1 000 zł 20 000 zł - 50 000 zł 2 000 zł above 50 000 zł 5 000 zł 14. Only the Polish text of the terms of auction has a legal force. This is a free translation included only for guidance. 15. The District Court in Warsaw has jurisdiction in case of any litigations. 16. All money transfers in Polish Zlotys should be made to our bank accounts: Citibank Handlowy w Warszawie S.A., ul. Chałubińskiego 8, Warszawa, SWIFT: CITIPLPX, IBAN: PL 82 1030 0019 0109 8530 0006 1018 Multibank, BRE Bank S.A., IBAN: PL 08 1140 2017 0000 4302 0767 0344 17. Payments in other currencies should be payed after consultation with WCN about the exchange rate for payment currency to following account: Citibank Handlowy w Warszawie S.A., ul. Chałubińskiego 8, 00-613 Warszawa SWIFT: CITIPLPX IBAN: PL 36 1030 0019 0108 4060 1100 4047 (for payments in USD) IBAN: PL 68 1030 0019 0109 7860 1000 9831 (for payments in EUR)

5 STAROŻYTNOŚĆ GRECJA 1. Attyka, Egina, hemidrachma 480-456 pne, Aw: Żółw morski, Rw: Kwadrat incusum podzielony na pięć części, SNG Cop. 510, srebro 2.83 g III+ 500,- 2. Bospor cymeryjski, Eupator 154-170, stater elektronowy 163, Aw: Popiersie Eupatora w prawo, ΒΑCΙΛΕωC ΕΥΠΑΤΟΡΟC, Rw: Popiersia Marka Aureliusz i Lucjusza Werusa zwrócone ku sobie, między nimi miecz, niżej data ΞΥ (460 rok), Stanisławski 363, Frolova 27, MacDonald 470/6, złoto 7.68 g, pęknięty krążek III+ 3.000,- 3. Macedonia, Aleksander III i następcy, stater 250-225 pne, Messembria, Aw: Głowa Ateny w hełmie korynckim w prawo, Rw: Nike stojąca w lewo, trzymająca wieniec, po lewej u dołu hełm koryncki w lewo, po bokach ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ, Price 974, złoto 8.47 g, bardzo ładnie zachowany i rzadki II 7.500,- 4. Messembria, Aleksander III i następcy, tetradrachma 175-125 pne, Aw: Głowa Aleksandra nakryta skórą lwa w prawo, Rw: Zeus siedzący na tronie w lewo, trzymający orła i berło, z lewej hełm koryncki i ΔΑ, pod tronem monogram MYP, po bokach ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, Price 1051, Müller 473, srebro niskiej próby 15.92 g, patyna III 500,- 5. Pamfilia, Side, tetradrachma 183-175 pne, Magistrat Kleuch, Aw: Głowa Ateny w hełmie korynckim w prawo, Rw: Nike krocząca w lewo, trzymająca wieniec w dłoni, przed nią owoc granatu, u dołu ΚΛΕ-ΥΧ, SNG France 699, SNG Cop. 400, SNG Aulock 4797, srebro 16.24 g, ładnie zachowane II- 5.000,- 6. Pont, Amisos, Mitradates VI Eupator 120-63 pne, brąz 85-65 pne, Aw: Głowa Mitradatesa jako wieńcu dionizyjskim w prawo, Rw: Cista Mystica, o nią oparte thyrsos (laska Dionizosa), z lewej monogram HTPK, u dołu ΑΜΙΣΟΙ, SNG BM Black Sea 1205, SNG Stancomb 698, brąz 7.50 g, ładnie zachowane, brązowa naturalna patyna II- 250,- REPUBLIKA RZYMSKA 7. D. Iunius Silanus 91 pne, denar 91 pne, Rzym, Aw: Głowa Romy w prawo, za nią znak kontrolny, Rw: Wiktoria w bidze w prawo, u góry znak I, u dołu D. SILANVS L / ROMA, Craw. 337/3, Syd. 646, srebro 3.83 g III+ 500,- 8. C. Naevius Balbus 79 pne, denar serratus 79 pne, Rzym, Aw: Głowa Wenus w prawo, za nią S C, przed nią A, Rw: Wiktoria w trydze w prawo, w odcinku C. NAE BALB, Craw. 382/1a, Syd. 769, srebro 3.83 g III 300,- 1 2 3 4 5 6 7 8

6 9. Gajusz Juliusz Cezar 47-46 pne, denar 47-46 pne, mennica w Afryce, Aw: Głowa Wenus w prawo, Rw: Eneasz kroczący w lewo, niosący palladium i swego ojca Anchizesa, po prawej CAESAR, Craw. 458/1, Syd. 1013, srebro 3.75 g, ciekawa moneta z motywem z mitologii greckiej, wedle której Anchizes został uwiedziony przez Afrodytę, a owocem ich miłości był Eneasz; Anchizes mimo upomnień przechwalał się tą miłością, za co został rażony piorunem przez Zeusa i stracił wzrok (lub okulał wedle innej legendy); Anchizes brał udział w obronie Troi, a z płonącego miasta wyniósł go na plecach jego pół-boski syn Eneasz III 600,- 10. Gajusz Juliusz Cezar i P. Sepullius Macer 44 pne, denar 44 pne, Rzym, Aw: Popiersie Cezara w chuście w prawo, DICT PERPETV[O CAESAR], Rw: Wenus stojąca w lewo, trzymająca berło i Wiktorię na dłoni, u stóp tarcza, P SEPVL[LIVS] MACER, Craw. 480/13, Syd. 1074, srebro 3.50 g, nieco niecentryczny, ale rzadki III 1.000,- 11. Marek Antoniusz i M. Barbatius Pollio 41 pne, denar 41 pne, mennica ruchoma, Aw: Głowa Marka Antoniusza w prawo, M ANT IMP V III VIR R P C M BARBAT Q II, Rw: Głowa Oktawiana w prawo, CAESAR IMP PONT III VIR R P C, Craw. 517/2, Syd. 1181, srebro 3.60 g III 800,- 12. Marek Antoniusz - okres triumwiratu i walki o władzę 43-27 pne, denar legionowy 32-31 pne, Legion III, Aw: Galera w prawo, u góry ANT AVG, u dołu III VIR R P C, Rw: Aquila (orzeł legionowy) pomiędzy dwoma sztandarami obozowymi, w polu LEG III, Craw. 544/15, Syd. 1217, srebro 3.77 g, bardzo ciekawy denar z okresu walki o władzę pomiędzy Markiem Antoniuszem i Oktawianem Augustem, zakończonego bitwą morską pod Akcjum III 500,- 13. Marek Antoniusz - okres triumwiratu i walki o władzę 43-27 pne, denar legionowy 32-31 pne, Legion VI, Aw: Galera w prawo, u góry ANT AVG, u dołu III VIR R P C, Rw: Aquila (orzeł legionowy) pomiędzy dwoma sztandarami obozowymi, w polu LEG VI, srebro 3.21 g, Craw. 544/19, Syd. 1222, bardzo ciekawy denar z okresu walki o władzę pomiędzy Markiem Antoniuszem i Oktawianem Augustem, zakończonego bitwą morską pod Akcjum III 500,- CESARSTWO RZYMSKIE 14. Oktawian August 27 pne-14 ne, cystofor suberatus, Pergamon, 27/26 pne, Aw: Głowa w prawo, IMP-CAE-SAR, Rw: Sześć związanych kłosów, AVGV-STVS, RIC 478, C. 32, RPC 2214, srebro 10.31 g IV 2.000,- 15. Oktawian August 27 pne-14 ne, denar 2 pne-4 ne, Lugdunum (Lyon), Aw: Popiersie cesarza w prawo, CAESAR AVGVSTVS DIVI F PATER PATRIAE, Rw: Dwaj adopcyjni synowie cesarza Gajusz i Lucjusz stojący na wprost przy tarczach i włóczniach, AVGVSTI F COS [DESIG] PRINC IVVENT, w odcinku C L CAESARES, RIC 210, C. 43, BMC 540, srebro 3.92 g, wspaniały blask menniczy, piękny stan zachowania, widoczna niemal cała legenda otokowa; ciekawa moneta z początku cesarstwa, na której obecny cesarz przedstawia swoich wnuków z jedynej córki (adoptowanych osobiście jako synów), Gajusza i Juliusza, jako cezarów, czyli następców i ostatnich potomków linii julijskiej (prócz samego cesarza), po śmierci których (w 2 i 4 r. n.e.) cesarz wybrał jako następcę swojego pasierba Tyberiusza I- 3.000,- 9 10 11 12 13 14 15

7 16. Tyberiusz i Liwia 14-29, Macedonia, Edessa, brąz, Aw: Aw: Popiersie Tyberiusza w prawo, ΤΙ ΚΑΙΣΑΡ ΣΕΒΑΣΤΟΣ, Rw: Głowa Liwii w prawo, ΕΔΕΣΣΑΙΩΝ ΣΕΒΑΣΤΗ, RPC 1526, brąz 9.90 g, ładna zielona patyna III+ 500,- 17. Septymiusz Sewer 193-211, aureus 202-210, Aw: Popiersie Septymiusza w prawo, SEVERVS PIVS AUG, Rw: Głowa Gorgony Meduzy na wprost, PROVIDENTIA, RIC 285 (R3), C. 589 (350 Fr), złoto 6.99 g, przedziurawiony, niezmiernie rzadka moneta dawno nie będąca w handlu, bardzo wysoka wycena u Cohena i duża rzadkość w Roman Imperial Coinage świadczą o ogromnie rzadkim spotykaniu tej monety III 6.000,- 18. Trajan Decjusz 249-251, aureus 249-251, Rzym, Aw: Popiersie cesarza w prawo, IMP C M Q TRAIANVS DECIVS AVG, Rw: Uberitas z sakiewką pieniędzy i rogiem obfitości stojąca w lewo, VBERITAS, RIC 28 (R2), C. 104 (200 Fr), Calico 3299, złoto 4.23 g, rzadki i ładnie zachowany II- 10.000,- 19. Teodozjusz II 402-450, solidus 441-450, Konstantynopol, Aw: Popiersie cesarza na wprost, D N THEODOSIVS P F AVG, Rw: Constantinopolis siedząca na tronie w lewo, trzymająca jabłko z krzyżem i berło, IMP XXXXII COS XVII P P, w odcinku COMOB, RIC 285 (R3), złoto 4.41 g, bardzo ładnie zachowany II+ 2.000,- BIZANCJUM 20. Justynian 527-565, solidus, Konstantynopol, Aw: Popiersie cesarza na wprost, D N IVSTINIANVS P P AVG, Rw: Anioł stojący na wprost, trzymający długi krzyż i jabłko z krzyżem, VICTORIA AVCCC Θ, w odcinku CONOB, Sear 139, DOC 8g, złoto 4.51 g, równo i centrycznie wybity, ładnie zachowany II 1.750,- 21. Justyn II 565-578, tremisis, Aw: Popiersie cesarza w prawo, D N IVSTINVS P P AVG, Rw: Anioł stojący na wprost, trzymający chrystogram i jabłko z krzyżem, VICTORIA AVGVSTORVM, Sear 145, DOC 19, złoto 1.45 g II- 1.000,- 22. Fokas 602-610, solidus 603 - 607, Konstantynopol, Aw: Popiersie cesarza na wprost, D N FOCAS PERP AVG, Rw: Anioł stojący na wprost, trzymający długi krzyż i jabłko z krzyżem, VICTORIA AVCC H, w odcinku CONOB, Sear 618, DOC 5h, złoto 4.52 g, bardzo ładnie zachowany II+ 2.000,- 23. Aleksy I Komnen 1081-1118, hyperpyron po 1092, Konstantynopol, Aw: Chrystus siedzący na tronie na wprost, Rw: Cesarz w szacie na wprost, trzymający berło i jabłko z krzyżem, Sear 1913, DOC 20c, złoto 4.52 g, ładnie zachowany i w pełni czytelny II 1.250,- 16 17 18 19 20 21 22 23

8 PERSJA 24. Sasanidzi, Varahran II 275-283, drachma, Aw: Popiersia króla i królowej w prawo, przed nimi popiersie księcia w lewo, Rw: Płonący ołtarz, po bokach dwaj strażnicy ognia na wprost ale z głowami od ołtarza, Mitchiner 851, Göbl 64, srebro 4.33 g, dość rzadko spotykana w handlu odmiana z trzema popiersiami i dodatkowo strażnikami ognia odwróconymi od ołtarza, w pełni czytelna i bardzo ładnie zachowana jak na ten typ monety II- 400,- ŚREDNIOWIECZE ANGLIA 25. Aethelred II 978-1016, denar typu long cross 997-1003, mennica Winchester, mincerz Leofwold, +LEO-FDOL-DMΩ-OPIN, S. 1151, N. 774, srebro 1.34 g, gięty II- 600,- 26. Aethelred II 978-1016, denar typu last small cross 1009-1017, mennica Londyn, mincerz Leofwine, LEOFPINE ON LVNDE, S. 1154, N. 777, srebro 1.32 g, gięty II 600,- 27. Aethelred II 978-1016, denar typu last small cross, 1009-1017, mennica Canterbury, mincerz Aelfred, EDELRED REX ANGLO / ELFRED M.O CENTP, S. 1154, N. 777, srebro 0.95 g, gięty III 400,- 28. Knut 1016-1035, denar typu pointed helmet, 1024-1030, mennica York, mincerz Witherin, CNVT REX ANG / PIDRIN M.O OEFRP, S. 1157, N. 781, srebro 1.00 g, lekko gięty, patyna III 400,- ARMENIA 29. Hetoum I 1226-1270, tram, Aw: Stojący król Hetoum i królowa Zabel, Rw: Lew z krzyżem w prawo, Nercessian 341 var., srebro 3.01 g, pięknie zachowany, ładnie centrycznie wybity, rzadki w tym stanie zachowania II+ 250,- LITWA 30. Witold 1392-1430, pieniądz litewski, Wilno, Aw: Kolumny Gedymina, Rw: Grot włóczni z krzyżykiem po prawej stronie drzewca, Kop. 3117 (R2), Tyszkiewicz-Lit. 3 (R3), Ivanauskas’09 11V, srebro 0.31 g, wyszczerbiony III+ 200,- 31. Kazimierz Jagiellończyk 1446-1492, pieniądz litewski, Wilno, Aw: Kolumny Gedymina, w nich gotycka litera K, Rw: Pogoń w prawo, Ivanauskas’09 1K, Kop. 3118 (R4), Tyszkiewicz-Lit. 4 (R3), srebro 0.36 g, wyszczerbiony III 400,- 24 25 26 27 28 29 30 31

MOŁDAWIA 32. Stefan I 1394-1399, grosz, Aw: Głowa byka, M STEPAN WOI, Rw: Tarcza herbowa, MOLDER LA[ND], Kop. 3708 (R8), MBR 351, 0.63 g, bardzo rzadki, ciekawy i nienotowany w literaturze napis, ładne srebrzenie III+ 1.250,- 33. Aleksander I Cel Bun (Dobry) 1400-1432, podwójny grosz, Aw: Głowa byka, MONE ALEXANDRI, Rw: Tarcza herbowa, nad nią korona, po prawej gotycka litera B, MBR 470, Kop. 3711 (R3), 1.64 g, niezwykle rzadka odmiana z koroną nad tarczą, niemalże w pełni widoczne napisy otokowe, ładnie zachowane srebrzenie III+ 400,- 34. Aleksander I Cel Bun (Dobry) 1400-1432, grosz, Aw: Głowa byka, AEXANDEI VOIV, Rw: Tarcza herbowa bez znaków wokoło niej, S MOLDAVIENSIS, MBR 360-367 (nie notuje takiej odmiany napisowej), Kop. 3710 (R4), 0.65 g, ładne srebrzenie, rzadka odmiana napisowa III+ 400,- 35. Aleksander I Cel Bun (Dobry) 1400-1432, półgrosz, Aw: Głowa byka, Rw: Tarcza herbowa, u góry głowa byka, MBR 410, Kop. 3709d (R1), 0.63 g, ciemna patyna, resztki srebrzenia, ładnie zachowany III+ 400,- 36. Eljasz I 1432-1442, grosz, Aw: Głowa byka, ELIAS WOIWODA, Rw: Litera M, nad nią krzyż, w tarczy, u góry litera R, ELIAS WOIWODA, MBR 492, Kop. 3714 (R2), 1.25 g, ładnie zachowane srebrzenie III 400,- 37. Stefan II 1432-1445, półgrosz, Aw: Głowa byka, Rw: Tarcza herbowa, u góry korona, po lewej litera G, po prawej T, MBR 514, Kop. 3719 (R5), 0.38 g, patyna, pięknie widoczne znaki mennicze na rewersie, niezmiernie rzadko spotykane w tak ładnym stanie zachowania III+ 400,- 38. Aleksander II 1449-1455 lub Piotr III Aron 1451-1457, Białogród nad Dniestrem (Cetatea Albă / Akerman), asprokastron, Aw: Znaki i napisy tatarskie, na nich kontramarka w postaci krzyża z kulkami w kątach, Rw: Fragment napisu tatarskiego, MBR nie notuje srebrnych asprokastronów, O. Iliescu, Les armoiries de la ville d’Asprokastron et leur origine byzantine.EBPB, 2, 1991, p. 151-164; srebro 0.62 g, ładnie zachowane i rzadkie III+ 400,- 39. Aleksander II 1449-1455 lub Piotr III Aron 1451-1457, Białogród nad Dniestrem (Cetatea Albă / Akerman), asprokastron (grosz), Aw: Głowa byka, Rw: Krzyż, w kątach kulki, ΛϹΠΡΟΚΛΡ, MBR 576, Kop. 3740 (R7), miedź 1.58 g, bardzo rzadki, pięknie zachowany jak na ten typ monety III+ 400,- 9 32 33 34 35 36 37 38 39

10 HOSPODARSTWO WOŁOSKIE 40. Władysław I Vlaicu Voda 1364-1377, dinar (półgrosz), Aw: Tarcza herbowa, MLADISLAI WAIWODE, Rw: Orzeł stojący na hełmie w lewo, TRANSA-LPINI, MBR 9, srebro 0.83 g, bardzo ładny i rzadki II- 400,- 41. Radu I 1377-1383, dinar (półgrosz), Aw: Tarcza herbowa, IOhS RADOLVS LAOIV, Rw: Orzeł stojący w lewo na hełmie, IOhS RADOLVS, MBR 51, srebro 0.53 g, bardzo ładnie zachowany III+ 400,- 42. Radu I 1377-1383, dinar (półgrosz), Aw: Tarcza herbowa, w prawym jej polu Θ, IONS ADOL ROLUS, Rw: Orzeł stojący w lewo na hełmie, w lewym polu R, IONS RDELRI, MBR - nie notuje takich napisów, srebro 0.57 g, ukruszony fragment, niespotykanie ładnie zachowany jak na ten typ monety, ciekawa odmiana napisowa z błędami III+ 400,- 43. Radu I 1377-1383, dinar (półgrosz), Aw: Tarcza herbowa, w jej prawym polu Θ, ВЕЛНКБIВОЕВОД, Rw: Orzeł stojący w lewo na hełmie, w lewym polu +, IWPЯ ...ЛА, MBR 69, srebro 0.54 g, ładnie zachowany III+ 400,- 44. Dan I 1383-1386, dinar (półgrosz), Aw: Tarcza herbowa, w jej prawym polu Θ, IW ДANOV BOEBOДA, Rw: Orzeł stojący na hełmie w lewo, po lewej litera P, IO ДANOV BOEBO, MBR 80, srebro 0.37 g, bardzo ładnie zachowany i rzadki II- 400,- 45. Mircea Stary (Cel Batran) 1386-1418, ducati (półgrosz), typ "bizantyjski", Aw: Postać Mircei na wprost z ukośnie trzymaną włócznią oraz globem z krzyżem, I IWMI POVOIB, Rw: Leżąca tarcza herbowa przykryta hełmem rycerskim, na nim orzeł stojący w lewo, IWMIP VOIB, MBR 206, srebro 0.45 g, rzadki typ, bardzo ładnie zachowany II- 400,- 46. Władysław II 1447-1456 - pogromca Hrabiego Vlada Drakuli, ducati (półgrosz), Aw: Tarcza herbowa, W ВЛЯДНСΛЯВ ОН ВДГЬ, Rw: Orzeł stojący na hełmie rycerskim w lewo, IW ВЛЯДНСЛЯВ ОН ВЛ, MBR 257-261 (nie notuje odmiany bez litery I na początku napisu na awersie), srebro 0.60 g, minimalnie wykruszony, ale bardzo ładnie zachowany, nienotowana odmiana rzadkiego typu monety II- 400,- 47. Władysław II 1447-1456 - pogromca Hrabiego Vlada Drakuli, ducati (półgrosz), Aw: Tarcza herbowa, IW ВЛЯДНСΛЯВ ОН ВДГN, Rw: Orzeł stojący na hełmie rycerskim w lewo, IW ВЛЯДНСЛЯВ ОЛ, MBR 257-261 (ogromnie ciekawa odmiana z półksiężycem w tarczy na awersie obróconym w prawo), srebro 0.54 g, minimalnie wykruszony i pęknięty, ale bardzo ładnie zachowany, nienotowana wyjątkowo rzadka odmiana (obrócony półksiężyc) dość rzadkiego typu monety III+ 400,- 40 41 42 43 44 45 46 47

11 NIDERLANDY 48. Bruksela, hrabia Lambert z Louvain 994-1015, denar, mennica w Dolnej Lotaryngii, Aw: Krzyż z małym krzyżykiem i literą E w kątach, wokoło napis, Rw: Napis poziomy S BRIISI A naśladujący monety typu kolońskiego, Dbg 905, U. Klein, ‘Die Münzprägung im südwestlichen Schwaben. Stand und Aufgaben der Forschung’, w: B. Kluge, Fernhandel und Geldwirtschaft, Sigmaringen 1993, s. 104/109, tabl. 4 nr. 60; srebro 0.99 g, bardzo rzadka moneta, przypisywana przez Dannenberga Bryzgowii (Breisach) w Szwabii, ale według odkryć ostatnich lat przypisuje się ją z dużą dokładnością hrabiemu Lambertowi z Louvain i pochodzeniu z mennicy w Brukseli (co głosi napis na rewersie); również stylistyka mocno naśladująca monety kolońskie kieruje nas do mennicy w Dolnej Lotaryngii zamiast Szwabii III+ 2.500,- 49. Flandria, Ludwik II van Male 1346-1384, podwójny groot 1365-1384, mennica Gent lub Mechelen, Aw: Lew z hełmem na łbie, LVDOVICVS DEI GRA COMES F DNS FLANDRIE, Rw: Krzyż, BENEDICTVS QVI COMIT IN NOMINE DOMINI / MONETA DE FLANDRIA, srebro 4.01 g, patyna, dość rzadki, sporadycznie pojawiający się w handlu typ monety w ładnym stanie zachowania III+ 400,- 50. Fryzja, naśladownictwo denara typu kolońskiego, 1020-1025, Aw: Imitacja napisu S-COLONIA-A w formie krzyża, ułożona z belek i kropek, w polu cztery kółka, Rw: Krzyż z kulkami w kątach, Dbg 1959 (podobny), Ilisch, Jaarboek voor Munt- en Penningkunde, jak s. 216, nr 20.8, srebro 0.72 g, rzadki II- 200,- 51. Hainaut- hrabstwo, Jan II d’Avesnes 1280-1304, półgrosz (mały grosz) 1302-1303, mennica Valenciennes, Aw: Rycerz w zbroi na koniu w galopie w lewo, IOHANNES COMES HAIN, Rw: Krzyż, MONETA VALENCENENSIS / SIGNVM CRVCIS, Boudeau 2094, srebro 2.43 g, rzadki typ monety, czytelny i ładnie zachowany III+ 400,- NIEMCY Bawaria 52. Ratyzbona, Henryk V Mozelski 1018-1026, denar 1018-1026, mincerz Anti, Aw: Napis pisany w krzyż HEINII DV, Rw: Dach kaplicy, pod nim wstecznie CNO, legenda pomylona, Hahn 31e10, srebro 1.36 g, gięty, pęknięty III 300,- Dolna Lotaryngia 53. Kolonia, Otto I 963-973, denar, Aw: Krzyż z kulkami w kątach, OTTO REX, Rw: Napis poziomy S COLONIA A, Dbg 331, Kluge 21, Häv 34, srebro 1.47 g, gięty, pęknięty krążek III+ 150,- 54. Trewir, arcybiskup Poppo 1016-1047, denar, Aw: Krzyż z klinami w kątach, Rw: Litera A, Dbg 466, srebro 0.74 g, gięty III 200,- 55. Henryk II 1002-1024, denar z początku XI w., mennica w okolicach Kolonii, Aw: Krzyż o rozszerzonych ramionach, wokoło fragment napisu IMPERATOR, Rw: Napis w trzech liniach RI HEIN CAS z pomyloną orientacją napisu, Dbg 1177, srebro 1.52 g, gięty III 100,- Ostatnio notowany podobny egzemplarz na aukcji WAG 2011/02/07 sprzedany za 290 Euro. 48 49 50 51 52 53 54 55

12 Dolna Saksonia 56. Dortmund, Otto III 983-1002, denar, Aw: Krzyż z kulkami w kątach, ODDO REX, Rw: Napis poziomy THERT/MANNI, Dbg 743, Kluge 28, srebro 1.35 g, gięty III+ 400,- 57. Dortmund, Henryk II 1002-1024, denar, Aw: Popiersie króla w lewo, Rw: Krzyż z kulkami w kątach, Dbg. 749, Kluge 69, srebro 1.25 g, gięty III 300,- Frankonia 58. Erfurt, arcybiskup Aribo 1021-31, denar, Aw: Kapliczka z krzyżem w środku, po bokach P-R, Rw: Krzyż z kulkami w kątach, Dbg 877, srebro 1.33 g, gięty III 150,- 59. Erfurt, arcybiskup Bardo von Oppertshofen 1031-1051, denar, Aw: Kapliczka, z lewej litera P, z prawej ledwo widoczne R, Rw: Krzyż z kulkami w kątach, Dbg 878?, srebro 1.16 g, gięty III 150,- 60. Moguncja, arcybiskup Willigis 975-1011, denar, Aw: Popiersie arcybiskupa na wprost, napis MOGONCIA, Rw: Krzyż prosty, w polach kulki, wokoło HCINCHV, Dbg. 802a, srebro 1.49 g, gięty III 250,- 61. Moguncja, Henryk II 1002-1024, denar, Aw: Popiersie króla na wprost, Rw: Mury miejskie z trzema wieżami, Dbg 788, Kluge 73, srebro 1.39 g, gięty, patyna III- 250,- 62. Wormacja?, Henryk II 1002-1024, denar, Aw: Krzyż z kulkami oraz kulką z półksiężycem w kątach, wokoło fragmenty napisu, Rw: Kapliczka z kulką w środku, wokoło fragment napisu, Dbg 845?, srebro 1.20 g, gięty III 100,- Saksonia 63. Bardowik, anonimowy denar typu kolońskiego, Aw: Portyk kościoła, Rw: Imitacja napisu COLONIA, Dbg 1778c, Slg Bonhoff 66, srebro 0.86 g, gięty III 100,- 64. Magdeburg- arcybiskupstwo, Otto III 983-1002, denar typu OAP, Goslar, Aw: Kapliczka, ATEAHLHT, Rw: Krzyż z O-D-D-O w kątach, DI GRA REX, Dbg 1167, Kluge 47, srebro 1.30, gięty III+ 125,- 65. Lüneburg, Bernhard I 973-1011, denar, Dłoń opatrzności na tle krzyża, wokoło napis, Rw: Krzyż, wokoło napis, Dbg 590, Kluge 240, Jesse 1b, srebro 0.94 g, gięty III- 200,- 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65

13 66. Lüneburg, Bernhard II 1011-1059, denar, Aw: Krzyż kawalerski, wokoło napis, Rw: Krzyż, wokoło napis, Dbg 589, Kluge 239, srebro 1.24 g, gięty III 100,- 67. denar krzyżowy (naśladownictwo typu deventerskiego), I poł. XI w., Aw: Półksiężyc z krzyżem w środku i litera A, niżej leżące odwrócone i przekreślone S, z lewej łuk, wokoło kliny i litery, Rw: Krzyż kawalerski, w otoku kliny i klitery, Gum-CNP typ IV, srebro 1.03 g, gięty III 150,- 68. Otto III 983-1002, zestaw denarów typu OAP, X-XI w., Dbg 1167, Kluge 44, razem 5 sztuk, gięte III/III+ 500,- 69. Biskupi sascy, zestaw denarów krzyżowych XI w., Aw: Kapliczka, Rw: Krzyż kawalerski, Gum-CNP typ II, razem 2 sztuki, gięte, jeden pęknięty III 200,- 70. Biskupi sascy, zestaw denarów krzyżowych XI w., Aw: Krzyż prosty z kółkami, Rw: Krzyż kawalerski, Dbg 1347, Gum.CNP typ VI, Str. 23, razem 3 sztuki III 250,- Szwabia 71. Esslingen, Henryk II 1002-1024, denar, Aw: Popiersie w prawo, HEINRCVS, Rw: Dłoń opatrzności, fragment SVITALIS, Dbg 951, Kluge 84, srebro 0.99 g, gięty III 1.000,- 72. Konstancja, Otto III lub Henryk II 983-1002-1024, obol, Aw: Fasada kościoła z czterema kolumnami, Rw: Krzyż z poprzeczkami, Dbg 1838, srebro 0.41 g, bardzo rzadki III 400,- 2012.05.07 na aukcji Meister & Sonntag podobna w schon-sehr schon sprzedana za 625 Euro. 66 67 68 69 70 70 71 72

14 73. Straßburg, Henryk II 1002-1024, denar, Aw: Korona, Rw: Napis w formie krzyża ARGENTINA, w kątach łuki z gwiazdami, Dbg 915, Kluge 80, srebro 1.13 g, gięty, patyna III 200,- 74. Straßburg, Henryk II 1002-1024, denar, Aw: Głowa w koronie radialnej w prawo, Rw: Kapliczka karolińska, Dbg 916, srebro 1.16 g, gięty III 300,- Magdeburg 75. Magdeburg- arcybiskupstwo, brakteat z przełomu XII/XIII w. ; Popiersie św. Maurycego na wprost, na nim wsparta na dwóch kolumnach arkada z trzema kopulastymi wieżami, w otoku legenda od prawej MAV-RICI’, Bahrfeldt-Zeitschrift für Numismatik XIII, 1885 nr 36, srebro 0.78 g III 600,- 76. Magdeburg- arcybiskupstwo, brakteat 1200-1210; Święty Maurycy w zbroi z podniesionym do góry mieczem i chorągwią i napis w otoku, MAVRICIVS DVX, srebro 0.83 g, 24 mm III 500,- POLSKA Bolesław Chrobry 992-1025 77. denar z kapliczką, przed 1006 r., Aw: Smukła kapliczka, Rw: Zaledwie widoczny fragment krzyża i kulek w polach, srebro 0.91 g, WN (2006), Mateusz Bogucki - Nieznana hybryda denara Princes Polonie i nowy typ monety Bolesława Chrobrego, typ stempli B-3, niedobity, ale bardzo ładnie zachowany, wielka rzadkość II 35.000,- 78. denar typu MOGILNO, Aw: Krzyż z ozdobnikami w kątach: klin, kółko, klin oraz potrójne kulki, wokoło napis + BOLEZLΛVS DVX, Rw: Dach kaplicy zwieńczonej krzyżem kawalerskim, pod nim prawdopodobnie oznaczenie mincerza BONI, wokoło napis MOGILИ CIVIIΛS, Gum-H. 5, Gum-CNP 15-16, srebro 1.15 g, po obu stronach monety rodzaj i rozmieszczenie elementów jest bardzo charakterystyczny dla monet barawskich, a konkretnie Ratyzbońskich cesarza Henryka II z lat 1002-1009, gięty, szara patyna, świetnie zachowany w pełni czytelny napis i doskonale widoczne wszystkie elementy rysunków obu stron monety, moneta najwyższej rzadkości, nigdy nie pojawiła się w handlu, znane są prawdopodobnie jedynie 3 egzemplarze w muzeach III+ 40.000,- 73 74 75 76 77 78

15 79. denar typu Princes Polonie, Aw: Ptak, Rw: Krzyż z kółkami i kulkami w kątach, Str. 7, Such. IX, Gum-H. 3, Gum-P. 2, srebro 0.51 g, słabo odbity awers, typ zbarbaryzowany wybity poprawianymi w epoce stemplami, rzadka i przyzwoicie zachowana, okazała moneta pierwszego króla Polski i zarazem pierwszego emitenta polskich monet III 5.000,- 80. jednostronny denar typu Princes Polonie, Krzyż z kółkami i kulkami w kątach, wokoło widoczny fragment legendy otokowej, Str. 7, Such. IX, Gum-H. 3, Gum-P. 2, srebro 1.40 g, okazała moneta pierwszego króla Polski i zarazem pierwszego emitenta polskich monet, rzadki, dość duża waga jak na ten typ monety III 8.000,- 81. Wielkopolska, naśladownictwo denara ratyzbońskiego, Aw: Dach kościoła, pod nim VIDV, wokoło imitacja napisu, Rw: Krzyż prosty z rozszerzonymi końcówkami, w polach kółka i półkola, wokoło legenda, Nummi Docent! (2012), Mateusz Bogucki, Some Polish imitations of Otto-Adelheid-Pfennige, ryc. 2, WN (2006), Mateusz Bogucki - Nieznana hybryda denara PRINCES POLONIE i nowy typ monety Bolesława Chrobrego, ryc. 11; srebro 1.33 g, duża rzadkość, w ostatniej publikacji (z 2012 r.) znane były zaledwie 23 egzemplarze, z czego zdecydowana większość z wykopalisk trafiła do zbiorów publicznych, mimo śladów gięcia i prostowania zachowany pełny napis VIDV, minimalnie pęknięty, patyna III 6.000,- Bolesław III Krzywousty 1107-1138 82. Brakteat protekcyjny, Święty Wojciech z pastorałem unosi rękę w geście opieki nad przyklękającym księciem, Str. tabl. XIII, Such. XV/2, srebro 0.22 g, bardzo ładny, rzadko spotykany w takim stanie zachowania II- 3.000,- 83. Denar, Aw: Rycerz przebijający włócznią smoka, Rw: Krzyż patriarchalny, w kątach gwiazdy, Gum.H. 80, Kop. 44 (R2), Str. 39, Such. XIV, srebro 0.48 g III 500,- Władysław Wygnaniec 1138-1146 84. Denar, Aw: Popiersie księcia z mieczem na wprost, w polu Ш, Rw: Popiersie biskupa z pastorałem i bilbią na wprost, srebro Kop. 51 (R1), Str. 42, Such. XVII/1, srebro 0.52 g III 600,- 85. Denar, Aw: Popiersie księcia z mieczem na wprost, w polu И, Rw: Popiersie biskupa z pastorałem i bilbią na wprost, srebro Kop. 51 (R1), Str. 42, Such. XVII/1, srebro 0.46 g III 600,- 86. Denar, Aw: Rycerz z mieczem nad jeńcem, Rw: Orzeł chwytający w locie zająca,Gum.H. 87, Kop. 53 (R2), Str. 43, Such. XVIII, srebro 0.52 g III 600,- 79 80 81 82 83 84 85 86

16 Bolesław Kędzierzawy 1146-1173 87. Denar 1146-1157, Aw: Cesarz z mieczem trzymanym poziomo siedzący na tronie na wprost, BOLEZLAVS, Rw: Głowa w prostokątnej ramce, S ADALBERTVS, Gum.H. 88, Str. 51, Such. XIX/1, Kop. 54 (R3), srebro 0.50 g, rzadsza odmiana, bardzo ładny II- 1.250,- 88. Denar 1146-1157, Aw: Cesarz z mieczem trzymanym poziomo siedzący na tronie na wprost, BOLEZLAVS, Rw: Głowa w prostokątnej ramce, S ADALBERTVS, Gum.H. 88, Str. 51, Such. XIX/1, Kop. 54 (R3), srebro 0.51 g, rzadsza odmiana, bardzo ładny II- 1.250,- 89. Denar 1157-1166 , Aw: Cesarz siedzący na tronie na wprost, Rw: Napis w trzech liniach BOL / EZL / AVS, Gum.H. 89, Kop. 58 (R5), Str. 55, Such. XX/2, srebro 0.40 g, rzadki II- 1.500,- 90. Denar 1157-1166 , Aw: Cesarz siedzący na tronie na wprost, Rw: Napis w trzech liniach BOL / EZL / AVS, Gum.H. 89, Kop. 58 (R5), Str. 55, Such. XX/2, srebro 0.39 g, rzadki II- 1.500,- 91. Denar 1157-1166, Aw: Popiersie z mieczem na wprost, BOLEZLAS, Rw: Trzej bracia siedzący za stołem, Gum.H. 92, Kop. 57 (R4), Str. 58, Such. XXI, srebro 0.33 g III+ 1.250,- 92. Denar 1157-1166, Aw: Popiersie z mieczem na wprost, BOLEZLLA, Rw: Trzej bracia siedzący za stołem, Gum.H. 92, Kop. 57 (R4), Str. 58, Such. XXI, srebro 0.35 g III 1.000,- 93. Denar 1146-1157, Aw: Dwaj książęta za stołem, Rw: Rycerz z proporcem i tarczą, Gum.H. 93, Kop. 56 (R1), Str. 59, Such. XIX/2, srebro 0.52 g, bardzo ładny II 1.000,- 94. Denar 1146-1157, Aw: Dwaj książęta za stołem, Rw: Rycerz z proporcem i tarczą, Gum.H. 93, Kop. 56 (R1), Str. 59, Such. XIX/2, srebro 0.54 g III+ 1.000,- 87 88 89 90 91 92 93 94

17 95. Denar 1146-1157, Aw: Dwaj książęta za stołem, Rw: Rycerz z proporcem i tarczą, Gum.H. 93, Kop. 56 (R1), Str. 59, Such. XIX/2, srebro 0.54 g III 800,- Dzielnice Polski Śląsk 96. Nieznany władca, parwus, Aw: Lew w stylu czeskim kroczący w lewo, Rw: Lew kroczący w lewo, srebro 0.35 g, niezwykle ciekawa moneta nie notowana w literaturze, wskazująca stylistyką na mennictwo śląskie przełomu XIII i XIV wieku III 1.000,- 97. Księstwo głogowskie, Henryk III 1273-1309, parwus, mennica Oleśnica lub Trzebnica, Aw: Jeleń kroczący w lewo, Rw: Orzeł heraldyczny w tarczy, Fbg 239, 0.41 g, bardzo rzadki, znany głównie ze skarbu we Wsi Wielkiej, gdzie znaleziono jedynie parę sztuk takiego typu III 600,- 98. Księstwo wrocławskie, Bolesław III 1296-1311, Władysław 1296-1311 lub Henryk VI 1296-1335, kwartnik, mennica Wrocław, Aw: Baranek Boży kroczący w lewo z głową zwróconą w prawo, Rw: Orzeł heraldyczny w tarczy, Fbg. 94, Arnold Paul - Kwartniki śląskie w zbiorze Drezdeńskiego Gabinetu Numizmatycznego, nr 34, srebro 1.70 g, bardzo rzadki i wyjątkowo ładnie zachowany III 7.500,- Wielkopolska 99. Henryk III 1273-1309 lub synowie, kwartnik 1306-1314, mennica Grodzisk Wielkopolski, Aw: Popiersie w lewo, Rw: Czterolistna roślina, Fbg 225, srebro 1.33 g, rzadki i bardzo ładnie zachowany III+ 4.000,- Wacław II Czeski 1300-1305 100. grosz praski, Aw: Korona i napis w podwójnym otoku, Rw: Lew kroczący w lewo i napis w otoku, srebro 3.67 g, patyna III+ 250,- Sandomierskie, Władysław Łokietek 1305-1320 101. brakteat z początku XIV wieku, Herb Bogoria (strzała zakończona grotami z obu stron, w środku strzały kulka, Kop. 241 (R6); Przyłęk 57; Paszkiewicz Borys - Nowy Sącz, Trzebiatów, "Uladizlaus". O interpretacji brakteatów guziczkowych [w: Wiadomości Numizmatyczne, R. XLI, 1997, z. 3-4], Paszkiewicz Borys - Przyłęk, Lubomia, Kroczyce Okupne: stare i nowe znaleziska brakteatów z południowej Polski [w: Numismaticky Sbornik 27, 2012, z. 1], srebro 0.17 g, hipoteza jakoby herb Bogoria oznaczał opactwo w Koprzywnicy, a zarazem istnienie mennicy w Koprzywnicy, jest nieuzasadniona, bardziej zasadne jest przypisanie tego mennictwa Władysławowi Łokietkowi jako władcy tych terenów, bardzo rzadki, zielona patyna III 500,- 95 97 98 99 100 101 96

18 Władysław Łokietek 1305-1333 102. denar, Aw: Popiersie w koronie w prawo, napis + WLA[DISL]AVS + DG R, Rw: Orzeł heraldyczny w koronie z głową w lewo, napis [RE]X POLONIE, WN 1986, z. 1-2, BRP Łokietek 6.1, Kop. 320, Gum.-P. 461, Gum.-H. 348, srebro 0.40 g, 12 mm, znany dotychczas jeden egzemplarz (w Muzeum Narodowym w Krakowie) z wykruszonym fragmentem legendy otokowej, ten egzemplarz uzupełnia napis z wykruszonego egzemplarza; być może istniał też inny egzemplarz z w pełni zachowaną legendą otokową, opisywany już w 1878 roku przez F. Piekosińskiego, ale porównanie go z egzemplarzem w Krakowie wskazywałoby, że jest to ten sam egzemplarz z dorysowanym fragmentem w miejscu wykruszenia, nawet egzemplarz w Muzeum Narodowym w Warszawie został uznany za kopię, piękny blask menniczy, moneta najwyższej jakości i klasy, pięknie wybita z małymi uchybieniami typowymi dla tej epoki, minimalnie niecentryczna, ozdoba najlepszej kolekcji polskich monet średniowiecznych, EKSTREMALNIE RZADKI ! III+ 10.000,- Kazimierz Wielki 1333-1370 103. denar koronny, Aw: Głowa w koronie na wprost REX PLON..., Rw: Orzeł heraldyczny z głową w lewo MK...RX, BRP Kazimierz Wielki 1, Gum.H. 355, Kop. 334 (R2), srebro 0.29 g, rzadsza odmiana III 200,- Ludwik Węgierski 1370-1382 104. denar 1370-1382, Kraków, Aw: Tarcza andegaweńska, Rw: Orzeł heraldyczny z głową w lewo, Gum.H. 372, Gum.P. 485, Huszár 560, Karolkiewicz 2074, Kop. 346 (R4), srebro 0.23 g, rzadki III+ 250,- Jadwiga 1382-1399 105. denar poznański, Aw: Orzeł heraldyczny z głową w lewo, Rw: Dwa skrzyżowane klucze, Gum.H. 406, Kop. 7944 (R7), srebro 0.17 g, ładnie zachowany, patyna III 750,- Władysław Jagiełło 1386-1434 106. półgrosz (kwartnik) lwowski, Aw: Orzeł heraldyczny, WLADISLAVS REX, Rw: Lew kroczący w lewo, O MONETA LEMBVR, Gum.H. 422, Kop. 3066 (R3), Kubiak typ I, srebro 1.49 g, ciekawa odmiana z kółkiem zamiast krzyżyka rozpoczynającego napis na rewersie, w napisach litery L "do góry nogami", ładnie zachowany, choć nieco niedobity II- 500,- 107. półgrosz (kwartnik) ruski, Aw: Orzeł heraldyczny, WLADISLAVS REX, Rw: Lew kroczący w lewo, MONETA RVSSIE, Gum.H. 421, Gum.P. 522, Kop. 3065 (R4), Kubiak 66-69, srebro 1.10 g, piękny II/II+ 400,- Kazimierz Jagiellończyk 1446-1492 108. szeląg, Gdańsk, Aw: Orzeł w tarczy, KASIMIRVS R POLON, Rw: Herb gdańska w tarczy, MONETA CIVIT DANC3I, Gum.H. 458, Neumann 22, Kop. 7202 (R4), ładnie zachowany II-/III+ 250,- 102 103 104 105 106 107 108

19 SŁOWIANIE 109. Dolne Łużyce, brakteat, Dwa trójliście na łodydze w poprzeczkami u dołu i góry, Bfd NL 115, skarb ze wsi Mochow nr 45, 0.37 g III+ 500,- Egzemplarz z aukcji Westfällische Auktionsgesellschaft 25:2947 110. Słowiańszczyzna Zachodnia, naśladownictwo denara Bolesława Chrobrego lub Mieszka II, Aw: Krzyż i 4 kulki w polach, wokoło imitacja napisu, Rw: Fragment krzyża z długimi poprzeczkami lub kwadratu, wokoło imitacja napisu, 1.81 g, po obu stronach dość prymitywne pseudolegendy, duża ciekawostka III 3.500,- 111. Słowiańszczyzna Zachodnia, naśladownictwo denara krzyżowego z typu OAP, Aw: Krzyż, w kątach O-D-D-O, wokoło napis, Rw: Kapliczka z belkami w środku, wokoło napis, 1.23 g, ciekawe fantazyjne napisy w otoku III 300,- 112. Słowiańszczyzna Zachodnia lub Niemcy, naśladownictwo denara krzyżowego z kapliczką, 1.11 g, obłamany, dość ciężki jak na taki fragment naśladownictwa, zielona patyna III 100,- ŚLĄSK 113. Księstwo brzeskie, Ludwik II 1399-1436, halerz ok. 1430, mennica Brzeg, Aw: Orzeł heraldyczny z głową w lewo w tarczy, wokoło rozeta trójłukowa, L B D, Rw: Wieża z krzyżem, obok półpostać w aureoli trzy-czwarte w lewo, Fbg 174, Silesia Numis. s. 65n, 0.32 g, bardzo ładnie zachowany II 150,- WŁOCHY 114. Lukka, Otto II 967-983, denar, Aw: Monogram OTTO, Rw: Napis w środku LVCCA, Biaggi 1054, srebro 1.26 g, gięty III+ 150,- ZAKON KRZYŻACKI Winrych von Kniprode 1351-1382 115. półskojec, Aw: Tarcza Wielkiego Mistrza w sześciopłatkowej rozecie, MONETA DOMINORVM PRVSSIE, Rw: Krzyż z lilijkami w czteropłatkowej rozecie, MAGRI IVDICIVM DILIGIT HONOR, Dudik 37, Neumann 3, Voss. §34, srebro 2.58 g III+ 1.500,- Paweł I Bellitzer von Russdorff 1422-1441 116. obol dla Banatu (krainy na nizinie węgierskiej, podzielonej dziś między trzy kraje: Rumunię, Serbię i Węgry) 1429-1435 za panowania Mikołaja von Redwitz, Aw: Postać mistrza zakonnego na wprost, Rw: Tarcza z krzyżem kawalerskim, nad nią korona, Neumann 22, 0.28 g III 750,- Egzemplarz z aukcji Westfällische Auktionsgesellschaft 32:1490 109 110 111 112 113 114 115 116

20 Ludwik von Erlichshausen 1450-1467 117. szeląg, Aw: Tarcza Ziem Pruskich na tle długiego krzyża, MAGS-LVDW-ICVS-PRIM, Rw: Tarcza zakonna na tle długiego krzyża, MONE-TADN-ORVM-PRVC, Neumann 20, Voss. §83, 886, rzadki i ładnie zachowany III 750,- Albrecht Hohenzollern 1511-1525 118. grosz 1513, Królewiec, na rewersie po NOS cztery kółka ułożone w krzyż, Neumann 35, Voss. 1144 (rzadki), ładny egzemplarz, pierwszy rok bicia monet Albrechta II- 1.250,- 119. grosz 1517, Królewiec, Neumann 35, Voss. 1200, ładnie zachowany, rzadka moneta z okresu tuż przed wojną polsko-krzyżacką II- 1.000,- KOLEKCJA MONET POMORZA 120. Meklemburgia, brakteat 1. połowa XIII w., Głowa wołowa z kłami, nad nią kółko, Dbg-P. 52, Kop. 4659 (R7), 0.51 g, bardzo rzadki i ładnie zachowany, według Kopickiego (za Dannenbergiem) jest to moneta Jana z Grystowa 1237-1289 III+ 800,- 121. Pomorze Wschodnie, Świętopełk II Wielki 1220-1266, brakteat, Lilia na arkadzie, mennica Gdańsk?, Dbg-P. 58, Kop. 204 (R4), 0.18 g III+ 250,- 122. Kołobrzeg, brakteat XIV w., Dwa skrzyżowane pastorały, Kiersnowski Bisk.Kam. str. 16, Dbg-P. 101a, Kop. 4672a (R5), 0.32 g II- 250,- 123. Kołobrzeg, brakteat XIV w., Dwa skrzyżowane pastorały, Kiersnowski Bisk.Kam. str. 16, Dbg-P. 101a, Kop. 4672a (R5), 0.34 g II- 250,- 124. Goleniów, brakteat XIV w. Dwa półksiężyce odwrócone od siebie, promieniste linie poza wałem otokowym, Dbg-P. 112, Kop. 4758 (R5), 0.17 g III 300,- 125. Gryfia, brakteat XIV w., Głowa w koronie na wprost, promieniste linie poza wałem otokowym, Dbg-P. 121, Kop. 4767 (R5), 0.17 g, minimalne wykruszenie, patyna III+ 200,- 126. Pozdawik, margrabiowie brandenburscy, brakteat ok. 1207 roku, Łapa gryfa, Dbg-P. 122, Kop. 4773 (R8), 0.21 g, bardzo rzadki i ładnie zachowany, ciemnozielona patyna III+ 800,- 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126

21 127. Pyrzyce, brakteat XIV w., Pięciopłatkowy kwiat, promieniste linie poza wałem otokowym, Dbg-P. 124, Kop. 4776 (R6), 0.20 g III 400,- 128. Pyrzyce, brakteat XIV w., Czterolistny kwiat, linie promieniste poza wałem otokowym, Dbg-P. 125, Kop. 4778b (R5), Berger 320, 0.36 g III 150,- 129. Stargard, brakteat XIV w., Sześcioramienna gwiazda, Dbg-P. 129, Kop. 4787 (R5), 0.33 g, patyna III+ 300,- 130. Strzałów, brakteat ok. 1300 roku, Proporzec w lewo, w polu pod nim kółko, Dbg-P. 152, Kop. 4799, 0.34 g III 125,- 131. Uznam, brakteat XIV w., Hełm rycerski w lewo z pięcioma piórami w pióropuszu, Dbg-P. 156, Kop. 4825 (R7), 0.27 g, bardzo rzadki i ładnie zachowany III 250,- 132. Biskupstwo Kamieńskie, anonimowy biskup, brakteat XIII / XIV w., Głowa w infule na wprost, z prawej pastorał, Dbg-P. 167, Kiersnowski Bisk.Kam. str. 16, Kop. 4675 (R8), 0.47 g, bardzo rzadki III 200,- 133. Koszalin, denar XV w., Aw: Głowa na wprost, Rw: Litera Z i kółka po jej bokach, Dbg-P. 187a, Kop. 8477b (R4), 0.23 g, ładnie zachowany III 125,- 134. Koszalin, denar XV w., Aw: Głowa na wprost, Rw: Odwrócona litera Z, Dbg-P. 188, Kop. 8479 (R5), 0.31 g, słabo odbity, rzadki III 125,- 135. Gardziec, denar XV w., Aw: Trójliść, Rw: Gryf kroczący w lewo, Dbg-P. 201, Bfd Gr.Zarnow, str. 150, Kop. 8459 (R3), 0.29 g III 100,- 136. Gardziec, kwartnik XV w., Aw: Trójliść w tarczy, MONETA NOVA GA, Rw: Gryf kroczący w lewo, Dbg-P. 204, Kop. 8462 (R4), 0.35 g III 150,- 137. Goleniów, denar XV w., Aw: Dwa półksiężyce, wokoło cztery gwiazdy, Rw: Gryf kroczący w lewo, Dbg-P. 207, Kop. 8464 (R4), Bfd Gr.Zarnow str. 151, 0.25 g III 100,- 138. Goleniów, kwartnik XV w., Aw: Dwa półksiężyce, wokoło cztery gwiazdy, Rw: Gryf kroczący w lewo, pod nim 8, Dbg-P. 208, Kop. 8465 (R5), 0.39 g, bardzo rzadka, nienotowana odmiana z 8 zamiast kółka pod gryfem III+ 200,- 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138

22 139. Gryfia, brakteat XIV w., Głowa w koronie na wprost, Dbg-P. 214, Kop. 8467 (R6), 0.18 g III+ 200,- 140. Pyrzyce, kwartnik XV w., Aw: Sześciolistna rozeta w tarczy, O MONETA NOVA, Rw: Gryf kroczący w lewo, pod nim kółko, Dbg-P. 227, Kop. 8493 (R3), 0.45 g, ładnie zachowany, patyna III 200,- 141. Pyrzyce, kwartnik XV w., Aw: Sześciolistna rozeta w tarczy, MONETA NOVA I, Rw: Gryf kroczący w lewo, pod nim kółko i lilia, Dbg-P. 227, Kop. 8493 (R3), 0.37 g III 200,- 142. Brandenburgia, Ludwik I 1323-1351, denar 1323-1345, Aw: Margrabia na wprost, po bokach cztery litery V, Rw: Sześcioramienna gwiazda, w kątach trójlistki, Dbg-P. 233, Kop. 4790 (R4), Dbg-BB. 204, 0.55 g, bardzo ciekawy denar łączący elementy ikonograficzne Brandenburgii i Stargardu III+ 200,- 143. Stargard, denar XV w., Aw: Gwiazda sześcioramienna w kółkiem i kulką w środku, Rw: Gryf kroczący w lewo, Dbg-P. 243, Kop. 8498 (R2), 0.26 g, ciemna patyna III 100,- 144. Stargard, kwartnik XV w., Aw: Krzyż z gwiazdami w kątach, Rw: Gryf kroczący w lewo, pod nim O, w polu małe kółka, Dbg-P. 245c/b, Kop. 8502d/c (R3), 0.41 g, ciekawa odmiana łącząca stemple dwóch różnych odmian, ładnie zachowany, patyna III+ 150,- 145. Szczecin, wit XIV/XV w., Aw: Głowa orła w koronie w lewo w tarczy na tle krótkiego krzyża SIT LAVS DEO PATRI, Rw: Gryf kroczący w lewo, MONETA STETINEN, Dbg-P. 251a, Kop. 8565a (R3), 0.62 g III+ 250,- 146. Szczecin, kwartnik XV/XVI w., Aw: Głowa orła w lewo, STETIN MO, Rw: Gryf kroczący w lewo, Dbg-P. 255a, Kop. 8563b (R3), 0.35 g III+ 150,- 147. Słupsk, denar XIV/XV w., Aw: Trzy fale, Rw: Gryf kroczący w lewo, Dbg-P. 258, Bfd Gr.Zarnow str. 154, Kop. 8495 (R5), 0.33 g, ładnie zachowany III 125,- 148. Słupsk, denar XIV/XV w., Aw: Trzy fale, Rw: Gryf kroczący w lewo, Dbg-P. 258, Bfd Gr.Zarnow str. 154, Kop. 8495 (R5), 0.32 g, wykruszenie-dziurka, ciemna patyna III 125,- 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148

23 149. Strzałów, wit XIV w., Aw: Grot strzały MONETA SVNDENSIS, Rw: Krzyż, grot strzały w kącie krzyża, DEVS IN NOMINE TVO, Dbg-P. 259, Kop. 8518a (R), 1.36 g III+ 200,- 150. Uznam, denar XV w., Aw: Hełm z pióropuszem w lewo, Rw: Gryf kroczący w lewo, Dbg-P. 320, Bfd Gr.Zarnow str. 155, Kop. 8585 (R4), 0.25 g III+ 125,- 151. Wołogoszcz, denar XIV w., Aw: Dwa skrzyżowane klucze z piórami w lewo, Rw: Gryf kroczący w lewo, Dbg-P. 321, Kop. 4835 (R8), Dbg-BB. 361, 0.27 g, patyna, bardzo rzadkie IV 125,- 152. Wołogoszcz, brakteat XIII/XIV w., Dwa skrzyżowane klucze z piórami na zewnątrz, promieniste linie poza wałem otokowym, Dbg-P. 497, Kop. 4833 (R7), 0.25 g, ładnie zachowany, bardzo rzadki III 750,- 153. Gryfia, brakteat XIV w., Głowa w koronie na wprost, promieniste linie poza wałem otokowym, Dbg-P. 501, Kop. 8466 (R5), 0.48 g, małe wykruszenie, patyna III 200,- 154. Mściwój II 1266-1294, brakteat, mennica Gdańsk?, Kotwica, Kopicki 215 (R6), 0.17 g, ciemna patyna III+ 400,- 155. Brandenburgia, Fryderyk II 1440-1470, kwartnik bez daty, Królewiec, Aw: Gryf kroczący w lewo, Rw: Głowa orła w lewo, wokoło napis, Bfd Brand. II 27, Kop. 4884 (R4), 0.22 g, lekko pęknięty, patyna, bardzo rzadki IV 800,- Egzemplarz z aukcji Fritz Rudolf Künker 126:2106 156. Strzałów, wit bez daty (późne, już renesansowe liternictwo wskazuje na lata ok. 1520), Aw: Grot strzały, MONETA NOVA SVND, Rw: Krzyż poprzeczkami na końcach ramion, kółka przy poprzeczkach, DEVS IN NOMINE TV, Kop. 8519b, ale inny grot strzały na awersie lub jak 8552, ale bez daty, 0.65 g III+ 150,- 157. Strzałów, wit bez daty (styl i liternictwo późnogotyckie wskazują na lata ok. 1510), Aw: Grot strzały, MONETA NOVA SVND, Rw: Krzyż z poprzeczkami na końcach ramion, DEVS IN NOM’E TVO, Kop. 8536, ale bez daty (podobny stylowo), 0.70 g III+ 150,- 158. Brandenburgia, Ludwik I Stary 1323-1351, denar 1323-1345, Dbg-BB. 199, 0.67 g III 125,- 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158

24 159. Brandenburgia, Ludwik II 1352-1365, denar (kwartnik), Spandau, Aw: Margrabia z dwiema chorągwiami, Rw: Dwa łuki odwrócone od siebie, w łukach trójliście, Dbg-BB 238, 0.53 g, 14 mm, patyna III 125,- 160. Brandenburgia, denar (vinkenauge), 3. ćwierć XIV w., Aw: Trzy łuki połączone wierzchołkami, na każdym wierzchołku lilia, w trzech polach głowy gryfów, Rw: Orzeł heraldyczny, Dbg-P. -, Dbg-BB 340, Cieszyno nr 38, Fund von Berghaus 2, 0.24 g, bardzo rzadki III 600,- KSIĄŻĘTA POMORSCY Księstwo szczecińskie 161. Jan Fryderyk i Ernest Ludwik 1569-1592, szerf 1581, Szczecin, Aw: Napis i data, Rw: Gryf w lewo, Hildisch 16, Gib.-Wit. P.81.4.a (R3) - ale gryf bez korony, krążek wycięty z krawędzi blaszki III+ 150,- 162. Jan Fryderyk 1569-1600, szerf 1591, Szczecin, Aw: Napis, Rw: Gryf w lewo i skrócona data 91 Hildisch 22, Gib.-Wit. IF.91.1.a (R) III+ 125,- 163. Filip II 1606-1618, goldgulden okolicznościowy 1618, Szczecin, Aw: Popiersie księcia i napis wokoło PHILIPPVS II DVX STETIN POMER, Rw: Napis SOLI / DEO GLO / RIA, złoto 3.14 g, Hildisch 36, Fr. 2091, lekko gięty, rzadka moneta wybita z okazji uśmierzenia zamieszek w Szczecinie III+ 12.500,- Egzemplarz z aukcji WCN 34:641 164. Filip II 1606-1618,grosz1616,Szczecin, Hildisch 64, bardzo ładnie zachowane z dużym blaskiem menniczym II+ 125,- 165. Franciszek I 1618-1620, podwójny szeląg 1620, Szczecin, odmiana z rogami obfitości po obu stronach monety, Hildisch 124, Gib.-Wit. FR.ps.20.1.i (R3) III+ 100,- 166. Bogusław XIV 1620-1625, półtorak (Reichsgroschen) 1622, Szczecin, Hildisch 136 III+ 125,- 167. Bogusław XIV 1620-1625, podwójny szeląg, 1621, Darłowo, odmiana z gryfem bez miecza i rozetką kończącą napis na rewersie, Hildisch 143, Gib.-Wit. BGXIV.ps.21.1.a (R5), ładnie zachowany i rzadki II 150,- 159 160 161 162 163 164 165 166 167

25 Księstwo wołogoskie 168. Filip Juliusz 1592-1625, półtorak (Reichsgroschen) 1611, Nowopole (Franzburg), Hildisch 183, przyzwoity egzemplarz z widocznym blaskiem menniczym II- 125,- 169. Filip Juliusz 1592-1625, półtorak (Reichsgroschen) 1611, Nowopole (Franzburg), Hildisch 183 III+ 125,- 170. Filip Juliusz 1592-1625, podwójny szeląg 1617, Nowopole (Franzburg), Hildisch 208, Gib.-Wit. FJ.ps.17.1.a (R3), patyna II- 150,- 171. Filip Juliusz 1592-1625, podwójny szeląg 1619, Nowopole (Franzburg), Hildisch 210, Gib.-Wit. FJ.ps.19.1.b (R3), wielobarwna patyna, piękny II+ 200,- 172. Filip Juliusz 1592-1625, 6 fenigów 1622, Nowopole (Franzburg), Hildisch 227, patyna, rzadkie III+ 250,- Biskupstwo kamieńskie 173. Franciszek I 1602-1618, półtorak (Reichsgroschen), 1615, Koszalin, Aw: Popiersie księcia w prawo i napis w otoku, Rw: Jabłko królewskie, napis i data w otoku Hildisch 235, patyna III 150,- 174. Franciszek I 1602-1618, półtorak (Reichsgroschen), 1616, Koszalin, Aw: Popiersie księcia w prawo i napis w otoku, Rw: Jabłko królewskie, nad nim data i napis w otoku, Hildisch 236, piękny i rzadki II+ 400,- 175. Franciszek I 1602-1618, półtorak (Reichsgroschen), 1617, Koszalin, Aw: Gryf w obwódce i napis w otoku, Rw: Jabłko królewskie, nad nim data i napis w otoku, Hildisch 239 III 125,- 176. Ulryk 1618-1622, podwójny szeląg, 1622, Koszalin, odmiana z datą po bokach DS, Hildisch 261, Gib.-Wit. ULR.ps.22.1.a (R2) III+ 150,- 177. Ulryk 1618-1622, dwuszeląg, 1620, Koszalin?, Aw: Gryf w okręgu na tle długiego krzyża i napis VLRI C9 D G DVX S POM, Rw: Napis II SCHILLING POM Z0, Hildisch 268, Kop. 4714 (R6), bardzo rzadki III- 200,- 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177