Paolo Coelho - Alchemik.pdf

PAULO COELHO ALCHEMIK

W dalszej ich podróŜy przyszedł do jednej wsi. Tam pewna kobieta imieniem Marta przyjęta Go do swego domu. Miała ona siostrę imieniem Maria, która siadła u nóg Pana i przysłuchiwała się Jego mowie. Natomiast Marta uwijała się koło rozmaitych posług. Przystąpiła więc do Niego i rzekła: „Panie, czy Ci obojętne, Ŝe moja siostra zostawiła mnie sarną przy usługiwaniu? Powiedz jej, Ŝeby mi pomogła”. Pan odpowiedział: „Marto, Marto, troszczysz się i niepokoisz o wiele, a mato potrzeba, albo jednego. Maria najlepsza cząstkę obrała, której nie będzie pozbawiona”. Łukasz, 10, 38 - 42 (wg Biblii Tysiąclecia)

PROLOG Alchemik wziął do ręki ksiąŜkę, którą przyniósł ze sobą ktoś z karawany. Tom nie miał wprawdzie okładki, jednak bez trudu rozpoznał autora - byt to Oskar Wilde. Przerzucając pobieŜnie kartki natknął się na historie Narcyza. Alchemik dobrze znał mit o Narcyzie, owym urodziwym młodzieńcu, który chodził codziennie podziwiać własne odbicie w tafli jeziora. Był on tak pochłonięty swoim obrazem, Ŝe pewnego dnia wpadł do jeziora i utonął. W miejscu, gdzie wpadł do wody, wyrósł kwiat, który nazwano narcyzem. Ale Oskar Wilde nie zakończył na tym swej historii. On opowiedział, jak po śmierci Narcyza leśne boginie, Oready, przybyły nad brzeg tego słodkiego ongiś jeziora i zastały je przemienione w czarę gorzkich łez. - Dlaczego płaczesz? - spytały Oready. - Płaczę za Narcyzem - odrzekło jezioro. - Wcale nas to nie dziwi - powiedziały wówczas. - Całymi dniami uganiałyśmy się za nim po lasach, ale jedynie ty mogłeś z bliska rozkoszować się jego urodą. - Narcyz był zatem piękny? - zdziwiło się jezioro. - KtóŜ lepiej od ciebie mógłby to wiedzieć? - wykrzyknęły zaskoczone Oready. - To przecieŜ nad twoim brzegiem pochylał się kaŜdego dnia. Jezioro zamilkło na chwilę, po czym rzekło: - Opłakuje Narcyza, ale nie dostrzegłem nigdy, Ŝe jest piękny. Opłakuję Narcyza, bo za kaŜdym razem, kiedy pochylał się nade mną, mogłem dojrzeć na dnie jego oczu odbicie mojej własnej urody. - Oto ładna opowieść - powiedział Alchemik.

1 Nazywał się Santiago. Dzień chylił się ku końcowi, kiedy dotarł ze swoim stadem do ruin starego, opuszczonego kościoła. Strop dawno juŜ się zawalił i jedynie w miejscu, w którym niegdyś stała zakrystia, wyrosła teraz wielka sykomora. Tu postanowił spędzić noc. Wprowadził swoje owce przez rozpadającą się bramę i zagrodził wejście deskami tak, by w nocy nie mogły się wymknąć. Wprawdzie w okolicy nie było wilków, ale zdarzyło się kiedyś, Ŝe uciekło mu jedno ze zwierząt i spędził cały dzień na poszukiwaniu zabłąkanej owcy. Rozesłał na ziemi płaszcz, połoŜył się i wsunął pod głowę świeŜo przeczytaną ksiąŜkę. Zanim zasnął, pomyślał sobie, Ŝe powinien teraz wybierać ksiąŜki grubsze - na dłuŜej starczyłoby czytania a i na noc byłyby lepszymi podgłówkami. Gdy się zbudził, dookoła było jeszcze ciemno. Spojrzał w górę i przez szczelinę w sklepieniu zobaczył migoczące gwiazdy. - Wolałbym pospać trochę dłuŜej - pomyślał. Śniło mu się to samo, co w zeszłym tygodniu i znów obudził się przed końcem. Podniósł się z legowiska i wypił łyk wina. Wziął swój kij pasterski i zaczął budzie owce, które jeszcze spały. Dawno juŜ zauwaŜył, Ŝe większość tych stworzeń budziła się, ledwie on otwierał oczy. Jakby jakaś tajemna siła związała jego Ŝycie z Ŝyciem stada, które od dwóch lat przemierzało z nim kraj w poszukiwaniu wody i poŜywienia. - One tak juŜ do mnie przywykły, Ŝe znają mój rytm dnia i nocy - rzekł z cicha. Po chwili namysłu wydało mu się jednak, Ŝe mogło być teŜ odwrotnie - to on przyzwyczaił się do ich rytmu. Niektóre owce budziły się jednak wolniej. Trącał kijem jedną po drugiej, wołając kaŜdą po Imieniu. Zawsze wierzył, Ŝe owce rozumiały wszystko, co do nich mówił. Dlatego czytał im czasem na głos urywki z ksiąŜek, które go oczarowały, opowiadał o samotności i o radościach w Ŝyciu pasterza, albo o ostatnich nowinach zasłyszanych w mijanych po drodze miastach. Od dwóch dni temat był właściwie jeden - tamta dziewczyna, córka kupca w miasteczku, do którego miał dotrzeć za cztery dni. Był tam tylko raz, w ubiegłym roku. Kupiec był właścicielem sklepu z tkaninami i wolał, aby go nie oszukano, Ŝeby owce strzyŜono pod jego okiem. Jakiś przygodny znajomy wskazał pasterzowi ten sklep, więc po- gnał tam swoje stado. - Chciałbym sprzedać trochę owczego runa - rzekł do kupca.

W sklepie było tłoczno, więc kupiec poprosił, Ŝeby pasterz zaczekał ze strzyŜeniem do zmroku. Usiadł zatem na dziedzińcu sklepu i wyjął z worka ksiąŜkę. - Nie wiedziałam, ze pasterze potrafią czytać ksiąŜki - usłyszał obok siebie kobiecy głos. Stała przed nim typowa dziewczyna z Andaluzji. Czarne włosy spływały jej na ramiona, a w oczach tliło się jeszcze nikłe wspomnienie po dawnych arabskich najeźdźcach. - Od owiec moŜna czasem nauczyć się więcej niŜ z ksiąŜek - odparł miody pasterz. I gawędzili przez dwie godziny. Wyjaśniła mu, Ŝe jest córką kupca i opowiedziała o Ŝyciu swojego miasteczka, gdzie kaŜdy dzień do złudzenia przypominał poprzedni. Zaś pasterz mówił o krajobrazach Andaluzji, o ostatnich nowinach z okolicznych miast i miasteczek. Był uszczęśliwiony, Ŝe moŜe wreszcie porozmawiać z kimś innym niŜ owce. - Gdzie nauczyłeś się czytać? - spytała w pewnej chwili dziewczyna. - Tam gdzie wszyscy - odpowiedział - w szkole. - Skoro umiesz czytać, to dlaczego jesteś tylko pasterzem? Młodzieniec wykręcił się od odpowiedzi. Był pewien, Ŝe dziewczyna nie zrozumiałaby go. Snuł dalej opowieści z wędrówki, a małe, mauretańskie oczy to otwierały się to znów zamykały z zachwytu i zadziwienia. Czas mijał i chłopiec coraz bardziej pragnął, aby ten dzień nigdy się nie skończył, aby ojciec dziewczyny zajęty był jeszcze długo i niechby mu nawet kazał czekać ze trzy dni. Zrozumiał, Ŝe odczuwa coś, czego nigdy przedtem nie doznał - chęć pozostania na zawsze w jednym mieście. Z dziewczyną o kruczych włosach dni nigdy nie byłyby podobne do siebie. Ale kupiec w końcu nadszedł i polecił mu ostrzyc cztery owce. Zapłacił sowicie i zaprosił znowu za rok. I teraz dzieliły go zaledwie cztery dni od powrotu do owego miasta. Był rozpłomieniony i zarazem pełen obaw - moŜe dziewczyna juŜ o nim zapomniała? Przechodziło przecieŜ tamtędy tylu pasterzy sprzedających owcze runo. - NiewaŜne - powiedział do swoich owiec. - Ja teŜ znam wiele dziewcząt w innych miastach. Ale w głębi serca czuł jednak, jak bardzo jest to waŜne, I Ŝe pasterze, marynarze czy kupcy znają zawsze takie miasto, w którym Ŝyje ktoś, kto sprawia, Ŝe pewnego dnia zapominają o urokach beztroskiego wędrowania po świecie. Z pierwszym brzaskiem popędził swoje stado w stronę wschodzącego słońca. „Owce nigdy nie muszą podejmować decyzji - pomyślał. - MoŜe dlatego nie odstępują mnie na krok? Jedyne czego potrzebują to woda i poŜywienie. Dopóki pasterz będzie je prowadził przez

najlepsze pastwiska Andaluzji, dopóty będą mu towarzyszyć. Nawet jeśli wszystkie dni będą takie same, a godziny dłuŜyć się od wschodu do zachodu słońca, nawet jeśli nigdy w swoim krótkim Ŝyciu nie przeczytają ani jednej ksiąŜki i nie poznają mowy ludzi, powtarzających plotki z okolicznych wiosek. Zadowalają się wodą i poŜywieniem, i w istocie całkiem im to wystarcza. W zamian ofiarowują hojnie ciepłą wełnę, wierne przywiązanie, a czasem teŜ swoje mięso”. „Gdybym przemienił się nagle w potwora i wyrŜnął po kolei, jedną po drugiej, pojęłyby to dopiero, gdy znikłoby juŜ prawie cale stado - pomyślał. - PoniewaŜ ufając mi, przestały zawierzać własnym instynktom. A to dlatego tylko, Ŝe prowadzę je po soczystych pastwiskach”. Własne myśli wydały mu się dziwaczne. A moŜe ten kościół z rosnącą pośrodku sykomorą jest zaklęty? MoŜe dlatego przyśnił mu się ponownie ten sam sen i wywołał w nim teraz uczucie wściekłości na owce, zawsze przecieŜ tak wierne? Wypił jeszcze łyk wina, które zostało z wieczerzy i otulił się szczelnie płaszczem. Wiedział, Ŝe za parę godzin, kiedy słońce sięgnie zenitu, skwar stanie się tak wielki, Ŝe nie będzie mógł prowadzić owiec przez otwarte pola. Latem o tej porze cała Hiszpania śpi. Upał trwa aŜ do wieczora i przez cały ten czas pasterz będzie musiał dźwigać swój płaszcz na ramieniu. Lecz ilekroć myślał o pozbyciu się tego brzemienia, przypominał sobie w porę, Ŝe to dzięki niemu nie odczuwa chłodu wczesnego poranka. „W kaŜdej chwili powinniśmy być gotowi na niespodzianki pogody” - myślał i czuł wtedy wdzięczność dla cięŜaru płaszcza. Płaszcz miał swój sens istnienia, tak jak i młody człowiek. Po dwóch latach włóczęgi po równinach Andaluzji znał juŜ na pamięć wszystkie jej zakamarki i w tym właśnie tkwił sens jego Ŝycia - w wędrówce. Tym razem zamierzał opowiedzieć dziewczynie, dlaczego prosty pasterz potrafi czytać. Do szesnastego roku Ŝycia pobierał nauki w seminarium. Rodzice chcieli uczynić z niego księdza, co byłoby powodem do dumy dla prostej, wiejskiej rodziny, która podobnie jak jego owce pracowała jedynie na chleb i wodę. Studiował łacinę, hiszpański i teologię. Ale od dziecka marzył o poznaniu świata i to właśnie było dla niego o niebo waŜniejsze niŜ poznanie Boga i ludzkich grzechów. Pewnego popołudnia, kiedy odwiedził dom rodzinny, zebrał się na odwagę i oświadczył ojcu, Ŝe nie chce być księdzem. Chce podróŜować. - Synu, ludzie z zakątków całego świata przeszli juŜ przez naszą wioskę. Poszukują tu rzeczy nowych, ale choć je znajdują, pozostają ciągle tacy sami. Wchodzą na skarpę obejrzeć

zamek i wydaje im się, Ŝe przeszłość była lepsza od teraźniejszości. Czy mają jasne włosy, czy ciemną skórę, wszyscy są tacy sami jak ludzie z naszej wioski. - Ale ja nie znam zamków w krainach, z których przybywają - odparł młodzieniec. - Ludzie ci widząc nasze pola i nasze kobiety powiadają, Ŝe chcieliby tu zostać na zawsze - ciągnął ojciec. - Chcę zatem poznać ich kobiety i kraje, z których przybyli - powiedział chłopiec. - GdyŜ oni nie zostają tutaj nigdy. - Ludzie ci mają sakwy wypchane pieniędzmi - dodał jeszcze ojciec. - U nas tylko pasterze mogą podróŜować beztrosko. - Zostanę więc pasterzem. Ojciec nie powiedział juŜ nic więcej. Nazajutrz dał mu sakiewkę z trzema starymi, złotymi monetami. - Znalazłem je kiedyś w polu i zamierzałem ofiarować Kościołowi w dniu twoich święceń. Kup za me stado i przemierzaj świat, aŜ zrozumiesz, Ŝe nasz zamek jest najwaŜniejszy ze wszystkich, a nasze kobiety najpiękniejsze. I pobłogosławił go. W oczach ojca odnalazł to samo pragnienie przemierzania świata. Pragnienie ciągle Ŝywe, choć przez dziesiątki lat zagłuszone troską o wodę, chleb i dach nad głową. Horyzont zabarwił się na czerwono, a potem pojawiło się słońce. Młodzieniec przypomniał sobie tamtą rozmowę z ojcem i poczuł się szczęśliwy. Poznał juŜ wiele zamków i wiele kobiet - Ŝadna jednak nie mogła się równać z tą, która czekała na niego o trzy dni drogi stąd. Miał płaszcz, ksiąŜkę, którą mógł wymienić na inną, i stado owiec. NajwaŜniejsze było jednak to, Ŝe kaŜdego dnia spełniał wielkie marzenie swego Ŝycia - podróŜował. Gdy znuŜą go do cna równiny Andaluzji, będzie mógł sprzedać owce i zostać marynarzem. A gdy będzie miał po uszy morza, to i tak przecieŜ pozna juŜ wiele miast, wiele kobiet i trafi mu się dość okazji, aby zaznać szczęścia. „Doprawdy, jak w seminarium moŜna szukać Boga?” - pomyślał patrząc na wschodzące słońce. Zawsze, ilekroć było to moŜliwe, starał się obierać nowe ścieŜki. Nigdy przedtem nie dotarł do tego kościoła, choć przechodził tędy setki razy. Świat był wielki i nieogarniony, a gdyby tylko choć przez chwile pozwolił prowadzić się owcom, odkryłby jeszcze wiele ciekawych rzeczy. - „Sęk w tym, iŜ one nie zdają sobie sprawy z tego, Ŝe codziennie idą nową drogą. Nie dostrzegają, Ŝe wokół zmieniają się pastwiska a pory roku są inne. Bowiem bez reszty pochłania je troska o wodę i poŜywienie”. „A moŜe dzieje się tak z

nami wszystkimi? - pomyślał. - Nawet ze mną, bo nie myślę o innych kobietach, odkąd poznałem córkę kupca”. Spojrzał w niebo. Według wszelkich obliczeń do Tarify dotrze jeszcze przed obiadem. Tam będzie mógł zamienić ksiąŜkę na grubszą, napełnić butelkę winem, ogolić się i ostrzyc. Musiał być gotów na spotkanie z dziewczyną. Nie dopuszczał do siebie myśli o tym, Ŝe jakiś inny pasterz z większym stadem mógł przyjść przed nim i poprosić o jej rękę. „To moŜliwość spełnienia marzeń sprawia, Ŝe Ŝycie jest tak fascynujące” - pomyślał, i spoglądając znów w niebo przyspieszył kroku. Przypomniał sobie, Ŝe w Tarifie mieszka pewna stara kobieta, która potrafi tłumaczyć sny. A tej nocy przyśnił mu się po raz drugi ten sam sen. Staruszka poprowadziła młodzieńca w głąb domu, do izby oddzielonej od reszty zasłoną z kolorowych paciorków. Stał tam stół, dwa krzesła, a na ścianie wisiał obraz Najświętszego Serca Jezusowego. Staruszka usiadła i zaprosiła go do stołu. Ujęła dłonie chłopca w swoje i modliła się szeptem. Wyglądało to na cygańską modlitwę. Spotkał juŜ na swej drodze wielu Cyganów. Oni teŜ wędrowali, ale nie hodowali owiec. Ludzie mówili, Ŝe Cygan to ktoś, kogo Ŝycie upływa na oszukiwaniu innych. Mówili teŜ, Ŝe Cyganie podpisali pakt z Diabłem i Ŝe porywają cudze dzieci, by uczynić z nich niewolników w swych tajemniczych obozowiskach. Kiedy był mały, na myśl, Ŝe zostanie porwany przez Cyganów, umierał ze strachu i ten dawny lęk powrócił w chwili, gdy staruszka trzymała jego dłonie w swoich. „PrzecieŜ jest tu obraz Najświętszego Serca Jezusowego” - uspokajał sam siebie. Nie chciał, Ŝeby zaczęły drŜeć mu dłonie, i Ŝeby staruszka spostrzegła jego przeraŜenie. Zmówił pospiesznie w duchu pacierz. - Ciekawe... - powiedziała, nie odrywając oczu od ręki chłopca. I znowu zamilkła. Ogarniał go coraz większy niepokój. Mimowiednie zadrŜały mu ręce i staruszka to spostrzegła. Cofnął je szybko. - Nie przyszedłem tu po to, byś mi wróŜyła z ręki - powiedział, Ŝałując gorzko, Ŝe przekroczył próg tego domu. Przez głowę przemknęła mu myśl, Ŝe lepiej byłoby zapłacić i wyjść nie dowiadując się niczego. Niepotrzebnie tyle wagi przywiązywał do tego snu. - Przyszedłeś zapytać mnie o sny - rzekła staruszka. - A sny są językiem Boga. Gdy Bóg przemawia językiem świata, mogę odgadnąć ich znaczenie. Jeśli zaś mówi językiem twojej duszy, to tylko ty jeden moŜesz je zrozumieć. Tak czy owak, naleŜy mi się zapłata.

„Jeszcze jedna sztuczka” - pomyślał chłopiec. Ale mimo to postanowił zaryzykować. Pasterzowi zawsze zagraŜają wilki albo susza i to właśnie sprawia, Ŝe pasterskie Ŝycie jest tak ciekawe. - Dwa razy z rzędu śniło mi się to samo. Byłem z moim stadem na pastwisku - zaczął opowiadać - kiedy pojawiło się jakieś dziecko i zaczęło bawić się z owcami. Nie lubię kiedy ktoś zbliŜa się do moich owiec, bo lękają się obcych. Ale dzieciom zawsze udaje się podejść do zwierząt tak, Ŝe te zwierzęta się ich nie boją. Nie wiem dlaczego. Jak zwierzęta mogą odgadnąć wiek ludzi? - Wróć do swego snu - przerwała staruszka. - Zostawiłam garnek na ogniu. Poza tym masz mało pieniędzy i nie moŜesz zabierać mi zbyt wiele czasu. - Dziecko jeszcze czas jakiś bawiło się z owcami - ciągnął dalej swą opowieść lekko speszony. - Nagle chwyciło mnie za rękę i zaprowadziło do Piramid w Egipcie. Odczekał chwilę, by przekonać się, czy staruszka wie, co to są egipskie piramidy. Ale ona milczała. - Tam przy Piramidach w Egipcie - trzy ostatnie słowa wymówił powoli i wyraźnie, by staruszka mogła dobrze zrozumieć - dziecko powiedziało mi: „Jeśli dotrzesz tutaj, znajdziesz ukryty skarb”. Ale nim zdołało pokazać mi dokładne miejsce, obudziłem się. I za pierwszym, i za drugim razem. Staruszka milczała przez chwilę. Ponownie ujęła ręce chłopca i uwaŜnie im się przyglądała. - Teraz nie wezmę od ciebie nic - rzekła. - Ale chcę dziesiątą część skarbu, jeśli go kiedykolwiek odnajdziesz. Chłopiec wybuchnął śmiechem. Był to śmiech radości. Oto zaoszczędzi tę odrobinę pieniędzy, jaką posiada, tylko dlatego, Ŝe miał sen o ukrytym skarbie! Ta poczciwa kobieta musiała być rzeczywiście Cyganką. Cyganie są głupi. - Więc jak wytłumaczysz ten sen? - spytał. - Najpierw przysięgnij, Ŝe dasz mi dziesiątą część skarbu w zamian za to, co ci teraz powiem. ZłoŜył przysięgę. Staruszka poprosiła, Ŝeby jeszcze raz przysiągł - na obraz Najświętszego Serca Jezusowego. - Ten sen jest w JeŜyku Świata - powiedziała. - Mogę ci go objaśnić, ale będzie to bardzo trudne. Dlatego uwaŜam, Ŝe naleŜy mi się część tego, co znajdziesz. A jego przesłanie jest takie: powinieneś iść do egipskich Piramid.

Wprawdzie nigdy nic o nich nie słyszałam, ale jeśli pokazało ci je dziecko, to na pewno istnieją. Tam odnajdziesz skarb, dzięki któremu staniesz się bogaty. Młody człowiek poczuł najpierw zdziwienie a potem złość. Niepotrzebnie przyszedł do tej starej. Ale przypomniał sobie w porę, Ŝe przecieŜ nic nie płaci. - Jeśli taka jest twoja rada, to szkoda było mojego czasu - powiedział. - Widzisz? Ostrzegałam cię przecieŜ, Ŝe twój sen jest trudny do wyjaśnienia. Rzeczy proste są zawsze najbardziej niezwykłe i tylko mędrcy potrafią je pojąć. Nie jestem mędrcem, dlatego muszę znać inne sztuki, takie choćby, jak wróŜenie z ręki. - A jak mam dojść do Egiptu? - Ja tylko tłumaczę sny. Nie potrafię ich przemieniać w rzeczywistość. Dlatego Ŝyję na łasce córek. - A jeśli nigdy nie dotrę do Egiptu? - To ja nie dostanę zapłaty. Nie pierwszy to raz. I staruszka nie powiedziała juŜ nic więcej. Kazała, Ŝeby sobie poszedł, bo straciła dla niego zbyt duŜo czasu. Pasterz odszedł zawiedziony i powziął zamiar, by nigdy więcej nie dawać wiary snom. Przypomniał sobie, Ŝe ma wiele rzeczy do zrobienia. Poszedł więc coś zjeść, zamienił ksiąŜkę na inną, grubszą, i usiadł na ławce na rynku, by skosztować wina, które właśnie kupił. Dzień był gorący a wino, za sprawą jednej z niezgłębionych tajemnic, orzeźwiało go. Owce stały bezpieczne w zagrodzie u nowego przyjaciela, na skraju miasta. Znał wielu ludzi w tych stronach - dlatego tak lubił wędrować. Zawsze bowiem moŜna spotykać coraz to nowych przyjaciół i wcale nie trzeba z nimi stale przebywać. Kiedy widzimy ciągle tych samych ludzi - tak jak w seminarium - stają się oni w końcu częścią naszego Ŝycia. A skoro są juŜ częścią naszego Ŝycia, to chcą je zmieniać. Jeśli nie stajemy się tacy, jak tego oczekiwali, są niezadowoleni. PoniewaŜ ludziom wydaje się, Ŝe wiedzą dokładnie jak powinno wyglądać nasze Ŝycie. Natomiast nikt nie wie, w jaki sposób powinien przeŜyć własne Ŝycie. Trochę tak jak ta kobieta od snów, która potrafiła odgadnąć ich sens, ale nie umiała ich urzeczywistniać. Postanowił zaczekać, aŜ słońce zniŜy się nieco i ruszyć z owcami w stronę łąk. JuŜ za trzy dni ujrzy córkę kupca. Sięgnął po ksiąŜkę, którą dostał od księdza w Tarifie. Był to gruby tom i od pierwszej strony była w nim mowa o pogrzebie. Poza tym, imiona bohaterów były wyjątkowo trudne do zapamiętania. Pomyślał, Ŝe gdyby napisał kiedyś ksiąŜkę, to wprowadzałby kaŜdą postać pojedynczo, aby ten kto czyta nie musiał uczyć się na pamięć wszystkich imion na raz.

A gdy w końcu czytanie go wciągnęło - bo ceremonia pogrzebowa odbywała się na śniegu, co dawało mu wraŜenie chłodu pod tym palącym słońcem - usiadł obok niego jakiś starzec i próbował nawiązać rozmowę. - Co ci ludzie robią? - zagadnął go, wskazując tłum na rynku. - Pracują - odpowiedział chłopiec oschle, udając, Ŝe jest zajęty czytaniem. Tak naprawdę myślami był zupełnie gdzie indziej. Strzygł właśnie owce pod okiem córki kupca, a ona dziwiła się, Ŝe potrafił robić tyle ciekawych rzeczy. Nie pierwszy juŜ raz wyobraŜał sobie tę scenę i za kaŜdym razem dziewczyna była zdumiona, gdy jej wyjaśniał, Ŝe owce powinno się strzyc pod włos. Próbował teŜ przypomnieć sobie zajmujące historie, które mógłby jej opowiadać podczas strzyŜenia. Większość z nich wyczytał w ksiąŜkach, ale opowie tak, jakby sam je przeŜył. Dziewczyna nigdy się o tym nie dowie, bo przecieŜ nie potrafi czytać, Starzec jednak nie dawał za wygraną. SkarŜył się, Ŝe jest zmęczony, spragniony i poprosił o łyk wina. Chłopiec podał mu butelkę - moŜe go w końcu zostawi w spokoju. Ale starzec chciał rozmawiać. Spyta) o tytuł ksiąŜki, którą pasterz czytał. Przez chwilę młody człowiek miał ochotę odburknąć coś niegrzecznie i przenieść się na inną ławkę, ale ojciec nauczył go szacunku dla starszych. Nie odpowiedział nic, tylko podał starcowi ksiąŜkę, bo po pierwsze - nie potrafił wymówić tytułu, a po drugie, jeśli starzec nie umie czytać, to sam zawstydzony przeniesie się na inną ławkę. - Hmm... - powiedział staruszek, oglądając ksiąŜkę ze wszystkich stron, jakby chodziło o jakiś dziwaczny przedmiot. - To znana ksiąŜka, ale bardzo nudna. Pasterz zdziwił się. A więc nie dość, Ŝe starzec umiał czytać, to na dodatek znał tę ksiąŜkę. I jeśli naprawdę jest tak nudna, jak twierdził, to był jeszcze czas, by zamienić ją na inną. - Ta ksiąŜka mówi o tym, o czym mówią prawie wszystkie ksiąŜki - ciągnął starzec. - O niezdolności ludzi do wybierania swojego własnego losu. A na koniec pozwala uwierzyć w największe kłamstwo świata. - A jakie jest największe kłamstwo świata? - spytał zaciekawiony młodzieniec. - To mianowicie, Ŝe nadchodzi taka chwila, kiedy tracimy całkowicie panowanie nad naszym Ŝyciem i zaczyna nim rządzić los. W tym tkwi największe kłamstwo świata. - Ze mną tak się; nie stało - powiedział chłopiec. - Wprawdzie chciano ze mnie zrobić księdza, a ja postanowiłem być pasterzem. - I dobrze wybrałeś - rzekł staruszek. - Bo lubisz podróŜować. „Jakby odgadł moje myśli” - pomyślał. Starzec tymczasem wertował ksiąŜkę, jakby wcale nie miał zamiaru jej zwrócić. Pasterz dostrzegł coś osobliwego w jego stroju, choć

wyglądał na Araba, co w tym regionie nie naleŜało do rzadkości. Afryka leŜała zaledwie o parę godzin drogi od Tarify. Wystarczyło przepłynąć statkiem wąską cieśninę. Arabowie często pojawiali się w mieście po sprawunki i odmawiali kilka razy w ciągu dnia swoje dziwaczne modlitwy. - Skąd jesteś? - spytał. - Z róŜnych stron. - Nikt nie moŜe pochodzić z roŜnych stron - odparł chłopiec. - Ja jestem pasterzem i bywam w wielu miejscach, ale pochodzę z jednego, z miasta leŜącego w pobliŜu pewnego bardzo starego zamku. Tam się urodziłem. - Wobec tego, powiedzmy, Ŝe ja urodziłem się w Salem. Pasterz nie miał pojęcia, gdzie leŜy Salem, ale wolał nie pytać, by przypadkiem nie wyszła na jaw jego niewiedza. Przez chwilę patrzył na plac. Ludzie przychodzili i odchodzili. Wszyscy wydawali się bardzo zajęci. - Jak wygląda Salem? - zapytał chłopiec, szukając jakiegoś tropu. - Tak jak zawsze od zarania dziejów. To nie był jeszcze trop. Wiedział przynajmniej, Ŝe Salem nie leŜy w Andaluzji. Gdyby tak było, znałby je. - A co robisz w Salem? - próbował dalej. - Co robię w Salem? CóŜ za niedorzeczne pytanie! - staruszek po raz pierwszy wybuchnął głośnym śmiechem. - AleŜ ja jestem Królem Salem! „Ludzie wygadują przedziwne rzeczy - pomyślał młodzieniec. - Czasem lepiej obcować z owcami, bo one przynajmniej milczą i zadowalają się szukaniem wody i poŜywienia. Albo z ksiąŜkami, bo opowiadają niewiarygodne historie, kiedy mamy ochotę ich słuchać. Ale kiedy rozmawia się z ludźmi, opowiadają tak niestworzone rzeczy, Ŝe czasem nie wiadomo doprawdy, co powiedzieć”. - Nazywam się Melchizedech - powiedział starzec. - Powiedz mi, ile masz owiec? - Tyle, co trzeba - uciął pasterz. Ten starzec zdecydowanie za duŜo chciał o nim wiedzieć. - I w tym cały szkopuł. Nie mogę ci pomóc, dopóki sądzisz, Ŝe masz owiec tyle, ile trzeba. Chłopiec rozsierdził się. Nie prosił nikogo o pomoc. To staruszek poprosił go o wino, chciał porozmawiać i zaciekawiła go jego ksiąŜka. - Oddaj mi ksiąŜkę - powiedział. - Muszę iść po owce i ruszać w drogę.

- Daj mi co dziesiątą owcę z twego stada - rzekł staruszek. - A ja powiem ci, jak dotrzeć do ukrytego skarbu. Pasterz przypomniał sobie swój sen i nagle wszystko stało się jasne. Wprawdzie ta stara wiedźma nie wzięła nic, ale on - kto wie, moŜe jej mąŜ? - starał się wyłudzić od niego o wiele więcej w zamian za wskazówki, które nijak się nie miały do rzeczywistości. Na pewno teŜ jest Cyganem. Nim zdąŜył cokolwiek powiedzieć, starzec po chylił się, podniósł z ziemi patyk i zaczął nim pisać na piasku jakieś słowa. A gdy się pochylał, coś na jego piersi błysnęło tak mocno, Ŝe niemal oślepiło chłopca. I ruchem zbyt raptownym jak na osobę w sędziwym wieku, spiesznie zakrył się płaszczem. Oślepienie minęło i chłopiec mógł odczytać bez trudu, co pisał starzec. Na piasku głównego placu małego miasta przeczytał imiona swojego ojca i swojej matki. Całą historię swojego Ŝycia, aŜ do chwili obecnej, o zabawach z dzieciństwa, o chłodnych nocach w seminarium. Przeczytał imię córki kupca, choć tego imienia nie znał. Przeczytał to, o czym nigdy nikomu nie mówił - o dniu, w którym ukradł ojcu strzelbę, by polować na sarny i o swoim pierwszym, samotnym erotycznym doznaniu. - Jestem Królem Salem - powtórzył starzec. - Dlaczego król rozmawia z pasterzem? - spytał chłopiec onieśmielony i zauroczony zarazem. - Jest wiele po temu powodów. Ale powiedzmy, Ŝe najwaŜniejszy jest ten, iŜ jesteś zdolny spełnić Własną Legendę. Młodzieniec nie miał pojęcia, co to była „Własna Legenda”. To jest to, co zawsze pragnąłeś robić. KaŜdy z nas we wczesnej młodości wie dobrze, jaka jest jego Własna Legenda. - W tym okresie Ŝycia wszystko jest jasne, wszystko jest moŜliwe, ludzie nie boją się ani pragnień ani marzeń o tym, co chcieliby w Ŝyciu osiągnąć. Jednak w miarę upływu czasu jakaś tajemnicza sita stara się dowieść za wszelką cenę, Ŝe spełnienie Własnej Legendy jest niemoŜliwe. Wszystko, co mówił starzec, wydawało się młodemu pasterzowi jakby trochę pozbawione sensu. Ale chciał dowiedzieć się czegoś więcej o owych tajemniczych siłach” - córka kupca słuchałaby tego z zapartym tchem. - To są siły, które na pierwszy rzut oka wydają się źle, ale tak naprawdę uczą cię, jak tworzyć Własną Legendę. Przygotowują twojego ducha i twoją wolę, bo na tej planecie istnieje jedna wielka prawda: kimkolwiek jesteś, cokolwiek robisz, jeśli naprawdę z całych sił czegoś

pragniesz, znaczy to, Ŝe pragnienie owo zrodziło się w Duszy Wszechświata. I spełnienie tego pragnienia, to twoja misja na Ziemi. - Nawet jeśli chce się tylko podróŜować? Albo poślubić córkę kupca? - Albo znaleźć skarb. Dusza Wszechświata Ŝywi się szczęściem ludzi. Albo ich nieszczęściem, zawiścią, zazdrością. Spełnienie Własnej Legendy jest jedyną powinnością człowieka. Wszystko jest bowiem jednością. I kiedy czegoś gorąco pragniesz, to cały wszechświat sprzyja potajemnie twojemu pragnieniu. Czas jakiś siedzieli w milczeniu, spoglądając na rynek i przechodniów. Pierwszy odezwał się starzec. - Dlaczego zajmujesz się owcami? - Bo lubię podróŜować. Staruszek wskazał na sprzedawcę praŜonej kukurydzy, który stał na rogu placu ze swoim czerwonym wózeczkiem. - Ten człowiek teŜ pragnął podróŜować, gdy był dzieckiem. Ale wolał kupić maleńki kramik na kółkach, by sprzedawać praŜoną kukurydzę i ciułać latami pieniądze. Kiedy juŜ będzie stary, spędzi miesiąc w Afryce. Nigdy nie zrozumiał, Ŝe zawsze mamy moŜliwość robienia tego, o czym naprawdę marzymy. - Powinien był zostać pasterzem - pomyślał głośno chłopiec. - Pewnie, Ŝe o tym myślał - rzekł starzec. - Ale sprzedawcy praŜonej kukurydzy liczą się bardziej niŜ pasterze. Mają dach nad głową, a pasterze śpią pod gołym niebem. I ludzie wolą wydawać swoje córki za sprzedawców praŜonej kukurydzy niŜ za pasterzy. Młody człowiek poczuł ukłucie w sercu myśląc o córce kupca. W jej mieście teŜ jest pewnie jakiś sprzedawca praŜonej kukurydzy. - W końcu to, co ludzie myślą o sprzedawcach praŜonej kukurydzy i o pasterzach, staje się dla nich waŜniejsze niŜ ich Własna Legenda. Starzec przeglądał ciągle ksiąŜkę i od niechcenia przeczytał jedną stronę. Pasterz odczekał chwilę, a potem przerwał mu lekturę w ten sam sposób, w jaki uczynił to wcześniej starzec. - Dlaczego rozmawiasz o tym ze mną? - Bo ty próbujesz Ŝyć swoją Własną Legendą. Ale jesteś o krok od porzucenia jej. - I zawsze pojawiasz się w takich chwilach?

- Nie zawsze w tej samej postaci, ale nigdy mnie wtedy nie zabrakło. Czasem pojawiam się jako dobry pomysł, albo zręczny sposób wydobycia się z tarapatów. Innym znów razem, w kluczowym momencie, sprawiam, Ŝe rzeczy stają się łatwiejsze. I tak będzie do końca świata. Tyle Ŝe większość ludzi tego nie widzi. Opowiedział mu o tym, jak przed tygodniem musiał pojawić się. pewnemu badaczowi pod postacią zwykłego kamienia. Człowiek ten porzucił wszystko i ruszył na poszukiwanie szmaragdów. Przez pięć lat pracował w korycie rzeki i rozłupał dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć kamieni, próbując odkryć bodaj jeden szmaragd. I chciał juŜ dać za wygraną, w chwili gdy brakowało jednego kamienia - zaledwie jednego jedynego kamienia - aby odkrył swój wymarzony klejnot. PoniewaŜ męŜczyzna ten wiernie podąŜał śladem Własnej Legendy, starzec postanowił przyjść mu z pomocą. Przemienił się w kamień i potoczył wprost pod stopy poszukiwacza, który w przypływie gniewu i rozgoryczenia za pięć straconych lat, cisnął nim przed siebie. Jednak z taką siłą, Ŝe kamień rozłupał inny, ukazując jego oczom najpiękniejszy szmaragd świata. - Ludzie bardzo wcześnie poznają sens swojego istnienia - powiedział staruszek z nutką goryczy w głosie. - MoŜe dlatego teŜ wcześnie się go wyrzekają. Ale taki jest ten świat. Wtedy młodzieniec przypomniał sobie, Ŝe rozmowę zaczęli od ukrytego skarbu. - Strumienie wody wydobywają z wnętrza ziemi ukryte skarby i te same strumienie je pochłaniają - wyjaśnił starzec. - Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej o twoim skarbie, musisz oddać mi co dziesiątą owcę. - A moŜe jedną dziesiątą skarbu? Starzec był wyraźnie zawiedziony. - Jeśli odejdziesz przyobiecawszy coś, czego jeszcze nie masz, stracisz ochotę, by to zdobyć. Wówczas pasterz skruszony wyznał, Ŝe obiecał jedną dziesiątą skarbu Cygance. - Cyganie są przebiegli - westchnął starzec. - I byłoby dobrze, gdybyś wiedział na przyszłość, Ŝe wszystko w Ŝyciu ma swoją cenę. Tego właśnie próbują uczyć Wojownicy Światła. Starzec oddał mu ksiąŜkę. - Jutro, o tej samej porze, przyprowadzisz mi co dziesiątą owce z twojego stada. Wytłumaczę ci wtedy, jak znaleźć ukryty skarb. Do zobaczenia. I zniknął w jednym z zaułków miasta. Chłopiec próbował znów czytać, ale nijak nie mógł się skupić. Był bardzo przejęty i rozgoryczony zarazem, bo wiedział w głębi serca, Ŝe starzec mówił prawdę. Podszedł nawet do sprzedawcy praŜonej kukurydzy i kiedy ją kupował, długo wahał się, czy powinien mu

opowiedzieć o tym, co mówił starzec. „Lepiej czasem pozostawić rzeczy samym sobie” - pomyślał i nie odezwał się ani słowem. Gdyby cokolwiek powiedział, sprzedawca praŜonej kukurydzy przez trzy dni biłby się z myślami, czy nie rzucić precz wszystkiego, a przecieŜ był przywiązany do swego maleńkiego kramu. Postanowił oszczędzić mu tych bolesnych rozterek. Włóczył się bez celu po mieście, aŜ dotarł do portu. Stal tam niewielki budynek z kantorem, w którym sprzedawano bilety na statek. Egipt znajdował się w Afryce. - śyczysz sobie czegoś? - spytał człowiek za lada. - MoŜe jutro - powiedział chłopiec, odchodząc. Gdyby sprzedał jedną zaledwie owcę, mógłby za to przedostać się na drugi brzeg cieśniny. Ta myśl go przeraŜała. - Jeszcze jeden marzyciel - odezwał się człowiek w kantorze do swojego pomocnika, patrząc za oddalającym się młodzieńcem. - Nie ma grosza przy duszy, a w głowie roją mu się dalekie podróŜe. Kiedy stał przed kasą kantoru, przypomniał sobie o swoich owcach i poczuł dziwny lęk przed powrotem do nich. Przez całe dwa lata poznawał tajniki pasterskiego rzemiosła. Umiał dzisiaj strzyc, doglądać brzemienne owce, chronić je przed wilkami. Znał wszystkie pola, łąki i pastwiska Andaluzji. Wiedział dokładnie, ile warta była kaŜda z owiec w jego stadzie. Postanowił wrócić do zagrody swojego przyjaciela okręŜną drogą. W tym mieście teŜ stał zamek, wspiął się więc na skarpę i usiadł na jednym z kamiennych murów. Z góry moŜna juŜ było dojrzeć brzeg Afryki. Ktoś mu kiedyś mówił, Ŝe stamtąd właśnie przybyli Maurowie, którzy przez wiele lat ciemięŜyli niemal całą Hiszpanię. Nienawidził Maurów. To oni przywiedli ze sobą Cyganów. Ze skarpy roztaczał się rozległy widok na prawie całe miasto i płac, na którym niedawno rozmawiał ze starcem. „Niech będzie przeklęta chwila, w której go spotkałem” - pomyślał. PrzecieŜ wybrał się tylko do kobiety, która tłumaczy sny. Ale ani owa kobieta, ani starzec, nie zwaŜali na to, Ŝe był pasterzem. Byli to ludzie samotni, nie wierzyli juŜ w nic i nie śniło im się nawet, Ŝe pasterze przywiązują się do swoich owiec. Znał tak dobrze kaŜdą z nich, wiedział, która kuleje, która niedługo będzie miała młode i która jest najbardziej leniwa. Wiedział teŜ, jak je strzyc i jak je zabijać. Gdyby je porzucił - cierpiałyby. Zerwał się wiatr. Znał go dobrze. Ludzie nazywali go Lewantem, to wraz z tym wiatrem przybyły hordy niewiernych. Nim dotarł do Tarify, nawet nie podejrzewał, Ŝe Afryka znajduje się aŜ tak blisko. Było to niebezpieczne, bo Maurowie znów mogli podbić jego kraj. Wiatr wiał coraz silniej. „I oto mam rozdartą duszę pomiędzy owce i skarb” - myślał. Musiał wybrać między czymś, do czego przywykł, i czymś nieznanym, co pragnąłby mieć.

Wprawdzie istniała jeszcze córka kupca, ale nie znaczyła tyle co owce, bo ona nie była od niego zaleŜna. MoŜe juŜ zresztą go nie pamiętała? Był pewien, Ŝe gdyby nie pojawił się za trzy dni, dziewczyna nawet nie odczułaby jego braku. Dla niej wszystkie dni były jednakowe. A wszystkie dni stają się takie same wtedy, kiedy ludzie przestają dostrzegać to wszystko, czym obdarowuje ich los, podczas gdy słońce wędruje po niebie. „Zostawiłem ojca, matkę, zamek w moim mieście. Przywykli jakoś oni i ja przywykłem. Z czasem owce tak samo przyzwyczają się do tego, Ŝe mnie nie ma” - myślał. Spojrzał z góry na plac. Uliczny kramarz ciągle jeszcze sprzedawał praŜoną kukurydzę. A na ławce, na której niedawno rozmawiał ze starcem, całowało się teraz dwoje młodych ludzi. „Sprzedawca praŜonej kukurydzy...” - powiedział sam do siebie, nie kończąc zdania. Lewant zaczął wiać teraz jeszcze mocniej i chłopiec poczuł jego podmuch na twarzy. To prawda, Ŝe niósł ze sobą bolesne wspomnienie o Maurach, ale niósł teŜ zapach pustyni i woń kobiet o zasłoniętych czarczafami twarzach. Niósł ze sobą wszystkie trudy i marzenia męŜczyzn, którzy wyruszyli niegdyś w nieznane, szukając złota, przygód i piramid. Młody człowiek pozazdrościł wiatrowi swobody i zrozumiał, Ŝe sam mógłby być jak wiatr. Nie powstrzymywało go nic, poza nim samym. Owce, córka kupca, pola Andaluzji, to tylko etapy jego Własnej Legendy. Następnego dnia w samo południe młody człowiek przybył na spotkanie ze starcem. Przywiódł ze sobą sześć owiec. - Jestem zdumiony - oznajmił. - Mój przyjaciel bez namysłu kupił moje stado. Powiedział, Ŝe całe Ŝycie marzył o tym, aby być pasterzem. To dobra wróŜba. - Zawsze tak jest - powiedział staruszek. - Nazywamy to Zasadą Przychylności. Zwykle, gdy grasz w karty po raz pierwszy, wygrywasz. To szczęście początkującego. - Ale dlaczego? - Bo los gorąco pragnie, byś podąŜał śladem twojej Własnej Legendy. Potem jął oglądać przyprowadzone owce i zauwaŜył, Ŝe jedna z nich kuleje. Chłopiec wyjaśnił, Ŝe to bez znaczenia, bo jest ona najrozumniejsza ze wszystkich i daje duŜo wełny. - Gdzie jest skarb? - zapytał niecierpliwie. - W Egipcie, w pobliŜu piramid. Młodzieniec zadrŜał. Staruszka powiedziała słowo w słowo to samo, tyle Ŝe nic w zamian nie wzięła. - Aby tam dojść, musisz uwaŜać na znaki. Bóg wyznaczył na świecie dla kaŜdego z nas szlak, którym musimy podąŜać. Wystarczy tylko odczytać, co zapisał dla ciebie.

Nim chłopiec zdąŜył cokolwiek powiedzieć, pomiędzy nim i starcem zatrzepotała ćma. Przypomniał sobie, Ŝe kiedy był dzieckiem, jego dziadek mawiał często, Ŝe ćmy przynoszą szczęście. Podobnie jak świerszcze, zielone pasikoniki, srebrne jaszczurki i czterolistna koniczyna. - Właśnie - rzekł starzec, który czytał w myślach chłopca. - Dokładnie tak, jak cię uczył twój dziad. To są te znaki. Po czym rozchylił poły płaszcza, którym był okryty. Młody człowiek był pod wraŜeniem tego co ujrzał J przypomniał sobie blask, który oślepił go poprzedniego dnia. Starzec miał na sobie szczerozłoty napierśnik, wysadzany drogimi kamieniami. Był to rzeczywiście król. A chodził w przebraniu tylko po to, by nie paść łupem rabusiów. - Weź to na drogę - rzekł, wyjmując biały i czarny kamień ze swojego napierśnika. - Nazywają się Urim i Tumim. Czarny oznacza „tak”, a biały „nie”. Przyjdą ci z pomocą, kiedy nie będziesz umiał sam odczytać znaków. Zadawaj im zawsze jasne pytania. A na przyszłość staraj się jednak sam podejmować wszelkie decyzje. Skarb jest w pobliŜu piramid i to juŜ wiedziałeś. Ale to ja pomogłem ci podjąć decyzję i za to musiałeś zapłacić sześcioma owcami. Chłopiec schował kamyki do worka. Od tej chwili sam będzie rozstrzygał o własnym losie. - Pamiętaj, Ŝe wszystko jest jednym. Pamiętaj o języku znaków. Ale nade wszystko pamiętaj, Ŝe musisz iść do kresu swojej Własnej Legendy. Na koniec chciałbym ci opowiedzieć pewną historię. Raz pewien kupiec posłał swego syna po Tajemnicę Szczęścia do najmądrzejszego z ludzi. Przez czterdzieści dni chłopiec wędrował przez pustynię, aŜ dotarł do pięknego starego zamczyska na szczycie wzgórza. Mieszkał w nim ten, którego szukał. Lecz zamiast spotkać tam wielkiego mędrca, ujrzał salę, w której panowała atmosfera ogromnego poruszenia: wbiegali i wybiegali kupcy, po kątach, gorączkowo gestykulując, rozprawiali goście, w tle przygrywali grajkowie, a na suto zastawionych stołach stały najwspanialsze tamtejsze przysmaki. Sam zaś mędrzec zajęty był rozmową i chłopiec musiał cierpliwie czekać bite dwie godziny, nim nadeszła jego kolej. Mędrzec wysłuchał go wprawdzie uwaŜnie, ale powiedział, Ŝe teraz nie ma czasu, by odkryć przed nim Tajemnicę Szczęścia. Zaprosił go do obejrzenia pałacu i przykazał wrócić za dwie godziny.

- Chciałbym cię jednak o coś prosić - dodał na koniec, podając chłopcu łyŜkę, którą napełnił dwoma kroplami oleju. - Kiedy będziesz przechadzał się po moim pałacu nieś tę łyŜkę tak, aby ani krzty z niej nie uronić. Chłopiec wchodził i schodził po schodach pałacu, nie odrywając oczu od łyŜki. Po dwóch godzinach znów stanął przed obliczem Mędrca. - A więc widziałeś juŜ perskie dywany w mojej sali biesiadnej? - pytał. - Zachwycił cię ogród, który z górą dziesięć lat tworzył Mistrz Ogrodników? Podziwiałeś piękne pergaminy w mojej bibliotece? Zawstydzony chłopiec wyznał, Ŝe nie widział nic. Dbał bowiem tylko o to, by nie uronić ani kropli oliwy, którą powierzył mu Mędrzec. - Wobec tego wracaj i poznaj cudowności mego świata - powiedział Mędrzec. - Nie wolno nigdy ufać człowiekowi, którego domu nie znasz. Teraz juŜ spokojniejszy, chłopiec wziął łyŜkę i znów zaczął spacerować po pałacu, tym razem przyglądając się bacznie wszystkim płótnom wiszącym na ścianach i malowidłom na sklepieniu. Podziwiał góry wokół, ogrody, delikatność kwiatów i smak, z jakim ułoŜono tu kaŜde dzieło. Wróciwszy zaś przed oblicze Mędrca opowiedział dokładnie o wszystkim, co zobaczył. - A gdzie są dwie krople oleju, które powierzyłem twojej pieczy? - zapytał Mędrzec. Chłopiec spojrzał na łyŜkę i ujrzał, Ŝe po oliwie nie zostało ani śladu. - Oto jedyna rada jaką mogę ci dać - rzekł Mędrzec nad Mędrcami. - Tajemnica Szczęścia jest ukryta w tym, by widzieć wszystkie cuda świata i nigdy nie zapomnieć o dwóch kroplach oleju na łyŜce. Młodzieniec milczał. Pojął bowiem sens opowieści starego króla. Pasterz moŜe do woli wędrować po świecie, ale nigdy nie zapomina o potrzebach swoich owiec. Starzec przyglądał mu się długo i potem obiema dłońmi wykonał nad jego głową kilka tajemniczych gestów. W końcu zabrał owce i ruszył swoją drogą. Nad miasteczkiem Tarifa góruje stara forteca postawiona niegdyś przez Maurów, a kto usiądzie na jej murach, moŜe zobaczyć plac, sprzedawcę praŜonej kukurydzy i skrawek Afryki w oddali. Melchizedech, Król Salem, usiadł tego wieczora na murze fortu i poczuł na twarzy podmuch Lewantu. Obok owce przebierały nogami wystraszone nowym właścicielem i podniecone wszystkimi zmianami tego dnia. PrzecieŜ im potrzebne było jedynie poŜywienie i woda.

Melchizedech śledził wzrokiem mały statek wypływający z portu. Nigdy nie zobaczy juŜ chłopca, tak jak nigdy nie zobaczył Abrahama, po tym, gdy wziął od niego dziesięcinę. A przecieŜ było to jego dzieło. Bogowie nie powinni mieć pragnień, bo nie mają Własnej Legendy. JednakŜe Król Salem w głębi serca pragnął, Ŝeby chłopcu się powiodło. „Szkoda, Ŝe wkrótce zapomni o moim imieniu - pomyślał. - Powinienem był powtórzyć mu je przynajmniej jeszcze raz. I kiedy opowiadałby o mnie, mówiłby, Ŝe jestem Melchizedech - Król Salem”. Potem spojrzał w niebo skruszony. „O! Wiem dobrze, Ŝe to próŜność nad próŜnościami, Panie. Ale czasem stary król teŜ potrzebuje czuć się dumny sam z siebie”. „Jaka dziwna jest ta Afryka” - pomyślał chłopiec. Siedział w gospodzie takiej samej, jak wiele innych napotkanych w wąskich uliczkach miasta. Kilka osób paliło olbrzymią fajkę podawaną z rąk do rąk. W ciągu niespełna paru godzin zobaczył męŜczyzn trzymających się za ręce, niewiasty z zakrytymi twarzami i kapłanów, którzy wspinali się na wysokie wieŜe, a kiedy zaczynali śpiewać, wszyscy wokół klękali i bili głową o ziemię. - Pogańskie obyczaje - powiedział sam do siebie. Kiedy był jeszcze dzieckiem zawsze w kościele w jego parafii patrzył na obraz Świętego Santiago, Pogromcy Maurów. Siedział on na białym koniu z obnaŜoną szablą w dłoni. U jego stóp gromadzili się ludzie tacy sami, jak teraz ci wokół niego. Poczuł się źle i przeraŜająco samotnie. Poganie rzucali mu złowrogie spojrzenia. W gorączce podróŜy zapomniał zupełnie o pewnym drobnym szczególe, jedynym, który mógłby go na długo oddalić od skarbu: w tym kraju wszyscy mówili po arabsku. ZbliŜył się właściciel gospody i chłopiec na migi wskazał na napój, który akurat podano na sąsiedni stół. Była to gorzka herbata, a on miał wielką ochotę napić się wina. Ale teraz nie było czasu na błahostki. Musiał myśleć wyłącznie o swym skarbie i o tym, jak go zdobyć. SprzedaŜ owiec przyniosła mu sporo pieniędzy, a on wiedział, Ŝe pieniądze mają czarodziejską moc: z nimi nikt nie jest samotny. Wkrótce, moŜe juŜ za parę dni, znajdzie się w pobliŜu piramid. Starzec, z całym swym złotem na piersi, nie potrzebował przecieŜ uciekać się do kłamstwa, by zdobyć sześć owiec. Starzec mówił mu o znakach i młodzieniec myślał o nich duŜo na pokładzie statku przepływającego cieśninę. Tak, teraz rozumiał naprawdę. W czasach gdy wędrował jeszcze po polach Andaluzji, nauczył się czytać ze znaków na niebie i na ziemi, jaka będzie droga, która się przed nim rysowała. Wiedział, Ŝe pewien ptak oznacza obecność węŜa w pobliŜu, a jeden

krzew zwiastuje źródło wody w promieniu paru kilometrów. To owce nauczyły go wszystkich tych tajemnic. „Skoro Bóg tak rozumnie prowadzi owce, poprowadzi teŜ człowieka” - pomyślał i uspokoił się nieco. I herbata wydała mu się mniej gorzka. - Kim jesteś? - zapytał go ktoś po hiszpańsku. Chłopiec odczuł ogromną ulgę. Akurat myślał o Znakach i oto ktoś się pojawił. - Jak to moŜliwe, Ŝe mówisz tak dobrze po hiszpańsku? - spytał. Nowo przybyły był młodym chłopakiem ubranym na sposób europejski, ale kolor jego skóry zdradzał, Ŝe pochodził stąd. Był mniej więcej jego rówieśnikiem. - Niemal wszyscy mówią tu po hiszpańsku. Od Hiszpanii dzieli nas zaledwie dwie godziny drogi. - Usiądź i zamów sobie coś na moje konto - powiedział chłopiec. - I poproś o wino dla mnie. Nie smakuje mi ta herbata. - W tym kraju nie ma wina - odparł przybysz. - Religia zabrania. Wtedy młodzieniec opowiedział mu, Ŝe pragnie dotrzeć do piramid. JuŜ miał napomknąć coś o skarbie, ale w ostatniej chwili ugryzł się w język. Arab gotów był jeszcze zaŜądać swojej części za doprowadzenie go na miejsce. Przypomniał sobie to, co starzec mówił mu o obietnicach. - Chciałbym, Ŝebyś mnie zaprowadził do piramid. Mogę cię nająć za przewodnika. Czy wiesz, jak tam dojść? ZauwaŜył wówczas, Ŝe właściciel gospody stoi blisko i bacznie przysłuchuje się rozmowie. Czuł się trochę nieswojo w jego obecności. Ale znalazł juŜ przewodnika i nie zamierzał przepuścić takiej - Trzeba przejść przez całą Saharę - powiedział nowo przybyły. - A na to potrzebujemy pieniędzy. Najpierw muszę wiedzieć, czy masz ich dosyć. Pytanie to wydało się chłopcu podejrzane. Ale ufał staruszkowi, a ten powiedział przecieŜ, Ŝe kiedy się czegoś mocno pragnie, to cały wszechświat działa potajemnie na naszą korzyść. Wyjął z kieszeni pieniądze i pokazał przybyszowi. Właściciel gospody podszedł bliŜej i obserwował ich uwaŜnie. Obaj wymienili między sobą kilka słów po arabsku. OberŜysta wydawał się niezadowolony. - Chodźmy stąd - powiedział nowo przybyły. - On nie Ŝyczy sobie, Ŝebyśmy zostali tu dłuŜej. Chłopiec odetchnął z ulgą. Podniósł się, by uiścić naleŜność, ale gospodarz chwycił go za ramię i długo coś gorączkowo tłumaczył. Wprawdzie młodzieniec był silny, ale znajdował

się na obcej ziemi. Nowy przyjaciel odepchnął na bok właściciela gospody i pociągnął chłopca na zewnątrz. - Chciał zabrać ci pieniądze - wyjaśnił. - Tanger nie jest taki sam jak reszta Afryki. To port, a w portach jest zawsze masa złodziei. Mógł mieć zaufanie do nowego przyjaciela. To on przecieŜ pomógł mu wybrnąć z tarapatów. Wyjął więc pieniądze z kieszeni i przeliczył je. - Jeśli tylko chcesz, to do piramid moŜemy dotrzeć juŜ jutro - powiedział młody Arab i wziął pieniądze. - Ale najpierw muszę kupić dwa wielbłądy. Spacerowali wąskimi uliczkami Tangeru. Wszędzie stały stragany wypełnione po brzegi mnogością towarów. Dotarli w końcu do placu, na którym odbywał się targ. Tysiące ludzi gestykulowało, sprzedawało, kupowało. Warzywa leŜały obok sztyletów, dywany obok fajek wszelkiego rodzaju. Chłopiec nie spuszczał z oczu swego nowego przyjaciela. W końcu trzymał on w kieszeni cały jego dobytek. Chciał poprosić o zwrot pieniędzy, ale uznał, Ŝe byłoby to niedelikatne. Nie znał jeszcze obyczajów tej obcej ziemi. „Wystarczy nie spuszczać go z oka” - ostrzegał w duchu sam siebie. Był przecieŜ silniejszy. Nagle, pośród całego tego rozgardiaszu, dostrzegł najpiękniejszą szablę, jaką kiedykolwiek oglądały jego oczy. Futerał był posrebrzany, a czarna rękojeść misternie wysadzana kamieniami. Chłopiec obiecał sobie solennie, Ŝe po powrocie z Egiptu zaraz ją sobie kupi. - Spytaj proszę, ile ona kosztuje - odezwał się do przyjaciela. I z przeraŜeniem zdał sobie sprawę, Ŝe przyglądając się szabli na dwie sekundy odwrócił od niego uwagę. Serce zamarło mu w piersi. Bał się spojrzeć w bok, bo przewidywał, co go spotka. Jeszcze chwilę przyglądał się pięknej szabli, aŜ w końcu zebrał się na odwagę i obejrzał za siebie. Wokół niego było to samo targowisko. Ludzie przepychali się w ciŜbie, przekupnie przekrzykiwali się nawzajem, kupowano dywany, orzeszki i sałaty leŜące pośród miedzianych mis, męŜczyźni trzymali się za ręce, kobiety zawoalowane były czarczafami, a dookoła unosił się zapach nieznanych potraw... I nigdzie, doprawdy nigdzie, nie było śladu po jego towarzyszu. Usiłował łudzić się jeszcze, Ŝe stracili się z oczu przypadkiem. Postanowił nie ruszać się z miejsca i czekać cierpliwie na powrót towarzysza. Po chwili jakiś człowiek wszedł na jedną z wieŜ minaretu i zaczął śpiewnie nawoływać do modlitwy. Wszyscy uklękli, bili czołem

o ziemię i modlili się razem z nim. Potem, jak rodzina pracowitych mrówek, złoŜyli swoje stragany i odeszli. Słońce teŜ odchodziło. Młodzieniec patrzył długo, aŜ skryło się całkowicie za białymi domami otaczającymi plac. Uświadomił sobie, Ŝe kiedy to samo słońce wschodziło dzisiejszego ranka, on znajdował się na innym kontynencie, był pasterzem, miał sześćdziesiąt owiec i umówione spotkanie z dziewczyną. Dopóki wędrował po polach i pastwiskach, juŜ z rana wiedział, co przyniesie mu dzień. Tymczasem słońce kryło się za widnokręgiem, a on był juŜ w innym kraju, obcy na obcej ziemi, nie rozumiejący ani słowa z języka, jakim się tu mówiło. Nie był juŜ pasterzem i nie miał ani grosza, by wrócić i rozpocząć wszystko na nowo. „A wszystko to stało się między wschodem i zachodem tego samego słońca” - pomyślał. Rozczulił się sam nad sobą, rozmyślając nad tym, Ŝe pewne rzeczy w Ŝyciu, nim jeszcze zdąŜymy się do nich przyzwyczaić, zmieniają się w czasie krótszym od jednego krzyku. Wstydził się swoich łez. Nigdy dotąd nie płakał, nawet przed własnymi owcami. Tymczasem targ opustoszał zupełnie, a on był daleko od swojej ojczyzny. Zapłakał. Płakał, bo Bóg nie był sprawiedliwy. CzyŜby w ten sposób nagradzał za wiarę we własne marzenia? - „Z moimi owcami byłem szczęśliwy, rozsiewałem wokół siebie pogodę ducha, a ludzie widząc, Ŝe nadchodzę, gościli mnie chętnie. Dziś jestem smutny i nieszczęśliwy. Co mam począć? Stanę się zgorzkniały i stracę zaufanie do ludzi, bo zawiódł mnie jeden człowiek. Będę ział nienawiścią do tych, co odnaleźli swoje skarby, bo ja sam nie dotarłem do mojego. I zawsze będę dbał tylko o tę odrobinę, którą posiadam, bo jestem za maluczki by mieć cały świat”. Otworzył worek, by zobaczyć, co jest w środku. Miał nadzieję znaleźć tam choć okruch chleba, który jadł na statku. Ale natrafił tylko na grubą ksiąŜkę, płaszcz i dwa kamyki, które podarował mu starzec. Gdy na nie spojrzał, poczuł ogromną ulgę. Wymienił sześć owiec na te dwa drogocenne klejnoty ze złotego napierśnika króla. Zawsze mógł je przecieŜ sprzedać i kupić sobie bilet powrotny. „Na przyszłość będę mądrzejszy - postanowił chłopiec wyjmując kamienie z worka i chowając je głęboko do kieszeni. - Jestem w porcie, a tamten w jednym przynajmniej nie skłamał - porty są zawsze pełne złodziei”. Teraz dopiero stało się dla niego jasne wzburzenie właściciela gospody, który na pewno próbował go ostrzec przed tamtym człowiekiem. - „Okazuje się, Ŝe jestem taki jak wszyscy ludzie - widzę świat nie takim jaki jest, lecz jakim chciałbym go widzieć”.

Oglądał kamyki. Dotykał delikatnie raz jednego, raz drugiego wyczuwając ich ciepło i gładką powierzchnię. One były jego skarbem. Sam ich dotyk ukoił go. Przypominały mu starca. „Kiedy czegoś gorąco pragniesz, to cały wszechświat działa potajemnie, by udało ci się to osiągnąć” - powiedział mu starzec. Chciał przekonać się, ile było w tym prawdy. Znalazł się tu, na pustym placu targowym, bez grosza przy duszy i bez owiec, których trzeba doglądać dzień i noc. Ale miał dwa kamyki, a one były dowodem na to, Ŝe spotkał króla - króla, który znał całą historię jego Ŝycia, wiedział o strzelbie ojca i o pierwszej rozkoszy. „Te kamienie słuŜą do przepowiadania przyszłości. Nazywają się Urim i Tumim”. WłoŜył kamyki z powrotem do worka i postanowił wypróbować ich moc. Staruszek zaznaczył, Ŝe pytania mają być jasne, bo kamyki pomagają tylko temu, kto wie, czego chce. Chłopiec spytał więc, czy ma jeszcze ze sobą błogosławieństwo starego króla. Wyciągnął jeden kamyk. - „Tak”. - Czy znajdę mój skarb? - pytał dalej. Wsunął rękę do worka i juŜ miał wyjąć jeden z kamieni, gdy nagle oba wypadły przez dziurę. Do tej pory nie zauwaŜył, Ŝe worek był rozdarty. Pochylił się, Ŝeby je podnieść z ziemi. Kiedy jednak spojrzał na nie, jeszcze jedna myśl zaświtała mu w głowie. „Naucz się szanować znaki i iść ich śladem” - mówił stary król. Znak. Uśmiechnął się sam do siebie. Podniósł oba kamyki z ziemi i wsunął je na powrót do worka. Nie zamierzał wcale łatać dziury - kamienie będą mogły wyślizgnąć się z worka, kiedy tylko tego zechcą. Pojął, Ŝe istnieją na świecie rzeczy, o które nie trzeba pytać - by nie uciec od własnego przeznaczenia. „Obiecałem przecieŜ samodzielnie podejmować decyzje” - powiedział do siebie. Lecz kamienie pozwoliły mu zrozumieć, Ŝe starzec jest ciągle przy nim i to dodało mu otuchy. Znów spojrzał na opustoszałe targowisko, ale tym razem nie czul się zrozpaczony. Nie był to juŜ obcy świat, był to świat nowy. A przecieŜ tego właśnie pragnął - poznawać nowe światy. Nawet gdyby nigdy nie dotarł do piramid, i tak juŜ zaszedł dalej niŜ pasterze, których znał. - „Ach, gdyby oni mogli wiedzieć, Ŝe zaledwie o dwie godziny drogi statkiem istnieją rzeczy tak osobliwe”. Nowy świat jawił mu się teraz pod postacią pustego targowiska, na którym jeszcze przed chwilą przed jego oczyma kipiało Ŝycie i tego nie zapomni nigdy. Przypomniał sobie szable. Zapłacił wysoką cenę za ten ułamek sekundy, gdy ją podziwiał, ale teŜ nigdy przedtem nie widział nic równie pięknego. I zrozumiał nagle, Ŝe świat moŜna oglądać oczami nieszczęsnej ofiary kradzieŜy, bądź śmiałka wyruszającego na poszukiwanie skarbu. „Ja jestem poszukującym skarbu śmiałkiem” - pomyślał i wyczerpany zasnął.

Obudził się czując, Ŝe ktoś nim mocno potrząsa. Zasnął na samym środku targowego placu, który teraz na nowo budził się do Ŝycia. Rozejrzał się wokół, wypatrując swoich owiec, lecz uprzytomnił sobie, Ŝe jest przecieŜ w innym świecie. Powinien być smutny, ale poczuł się dziwnie szczęśliwy. Nie musiał juŜ wędrować i kłopotać się o wodę i pastwiska dla owiec - mógł nareszcie wyruszyć z lekkim sercem w drogę do skarbu. Wprawdzie nie miał grosza przy duszy, ale miał za to wiarę w przyszłość. Ubiegłej nocy postanowił zostać poszukiwaczem przygód, takim jak bohaterowie ksiąŜek, którymi się zaczytywał. Przechadzał się po placu bez pośpiechu. Handlarze ustawiali stragany. Pomógł rozstawić kram jakiemuś sprzedawcy słodyczy. Ten człowiek uśmiechał się inaczej niŜ wszyscy. Jego uśmiech był pełen radości, ochoty do Ŝycia i chęci rozpoczęcia nowego dnia. Był to uśmiech, który w jakiś odległy sposób przypominał napotkanego starca, tajemniczego Starego Króla. „Ten kramarz nie dlatego wypieka słodkie ciastka, Ŝe pragnie wędrować albo poślubić córkę kupca. On piecze słodkości po prostu dlatego, Ŝe lubi to, co robi” - pomyślał. I wtedy odkrył z niedowierzaniem, Ŝe - tak jak starzec - potrafił dostrzec, czy ktoś jest blisko czy daleko od swojej Własnej Legendy. „Wystarczy na niego spojrzeć. Takie to proste, tylko ja byłem dotąd ślepy”. Kiedy skończyli ustawiać stragan, cukiernik ofiarował mu pierwsze upieczone ciastko. Było pyszne, zjadł je ze smakiem, pokłonił się nisko i ruszył w drogę. A gdy oddalił się nieco, uświadomił sobie, Ŝe stragan ustawiony został przez dwóch męŜczyzn, z których jeden mówił po arabsku a drugi po hiszpańsku. A przy tym obaj rozumieli się doskonale. „Musi istnieć jakiś jeŜyk, który obywa się bez słów - rozmyślał. - Doświadczyłem juŜ tego z owcami, a dziś tego samego doświadczam z ludźmi”. Zaczął odkrywać wiele nowych rzeczy. Wprawdzie znał je juŜ wcześniej, ale dzisiaj objawiły mu się w nowym świetle, zanim zdał sobie z tego sprawę. Nie zauwaŜał ich dotąd, gdyŜ był do nich nazbyt mocno przyzwyczajony. „Jeśli nauczę się rozszyfrowywać ten język bez słów, uda mi się rozszyfrować świat”. „Wszystko jest jednym” - powiedział przecieŜ starzec. Postanowił powłóczyć się bez celu po wąskich uliczkach Tangeru - tylko w ten sposób uda mu się dostrzec znaki. Wymaga to na pewno sporo cierpliwości, ale cierpliwość to pierwsza cnota, jaką zdobywa pasterz. Po raz kolejny zrozumiał, Ŝe w tym obcym świecie obowiązują te same prawidła, których nauczyły go owce. „Wszystko jest jednym” - mówił starzec.