Sanderson B. 2016 - Ostatnie Imperium 3,1. Tajna Historia - Opo. z Bezkres Magii .pdf

Brandon Sanderson Tajna Historia Przekład Anna Studniarek Opowiadanie ze Zbioru Bezkres Magii Wydanie 2016 rok Ta mikropowieść zawiera duże spoilery do oryginalnej trylogii Z Mgły Zrodzony i drobne spoilery do Żałobnych Opasek. Tajna Historia CZĘŚĆ PIERWSZA Imperium 1 Kelsier spalił Jedenasty Metal. Nic się nie zmieniło. Wciąż stał na luthadelskim placu naprzeciwko Ostatniego Imperatora. Otaczała ich milcząca widownia, zarówno skaa, jak i szlachetnie urodzeni. Skrzypiące koło przewróconego wozu z więźniami powoli obracało się na wietrze. Głowa Inkwizytora, przybita do dna wozu, trzymała się na jego własnych kolcach. Nic się nie zmieniło i wszystko się zmieniło. Oto bowiem przed Kelsierem stali dwaj mężczyźni. Jeden był nieśmiertelnym imperatorem, który przez tysiąc lat władał światem – imponująca postać o kruczoczarnych włosach, z piersią przebitą dwiema włóczniami, których najwyraźniej nie zauważał. Towarzyszył mu mężczyzna o takich samych rysach twarzy – ale jednocześnie zupełnie inny. Nosił grube futra, a jego nos i policzki były zaczerwienione, jakby od zimna. Do tego miał splątane,

rozczochrane włosy i przyjazny uśmiech na twarzy. To był ten sam człowiek. Czy mogę to wykorzystać? – myślał gorączkowo Kelsier. Między nimi opadał czarny popiół. Ostatni Imperator spojrzał na Inkwizytora, którego Kelsier zabił. – Trudno ich zastąpić – powiedział władczym głosem. Ton ten kontrastował z mężczyzną obok niego – wędrowcem, góralem o twarzy Ostatniego Imperatora. Tym naprawdę jesteś, pomyślał Kelsier. Co niczego nie zmieniało. Kolejny dowód, że Jedenasty Metal nie był tym, na co kiedyś liczył Kelsier. Nie był magicznym rozwiązaniem prowadzącym do śmierci Ostatniego Imperatora. Musiał więc mieć nadzieję, że jego drugi plan się powiedzie. I dlatego się uśmiechnął. – Już raz cię zabiłem – stwierdził Ostatni Imperator. – Próbowałeś. – Serce Kelsiera biło coraz szybciej. Drugi plan, tajny plan. – Ale nie możesz mnie zabić, tyranie. Jestem tym, czego nigdy nie udało ci się zabić, niezależnie od wysiłków. Jestem nadzieją. Ostatni Imperator prychnął i od niechcenia uniósł rękę. Kelsier przygotował się. Nie mógł walczyć z kimś, kto był nieśmiertelny. A przynajmniej nie za życia. Wyprostuj się. Daj im coś, co zapamiętają. Ostatni Imperator spoliczkował go. Ból uderzył w Kelsiera jak błyskawica. W tej chwili Kelsier rozjarzył Jedenasty Metal i zobaczył coś nowego. Ostatni Imperator stojący w komnacie – nie, w jaskini! Wszedł do świetlistej sadzawki, a świat wokół niego się poruszył, skały się kruszyły, jaskinia się przeobrażała, wszystko się zmieniło. Wizja zniknęła. Kelsier umarł. Okazało się to o wiele bardziej bolesnym procesem, niż się spodziewał. Zamiast łagodnego przejścia w nicość wypełniło go koszmarne uczucie rozrywania – jakby był kawałkiem tkaniny, którego dwa krańce trzymały w pyskach zajadłe ogary.

Krzyknął, rozpaczliwie próbując utrzymać się w jednym kawałku. Jego wola jednak nic nie znaczyła. Został rozerwany, rozszarpany i wrzucony w miejsce kłębiących się wiecznie mgieł. Padł na kolana, sapnął, przepełniał go ból. Nie był pewien, na czym klęczy, gdyż wydawało mu się, że na dole są tylko mgły. Grunt falował jak płyn, a pod jego dotykiem wydawał się miękki. Klęczał, cierpiąc, aż ból powoli zaczął zanikać. Wreszcie Kelsier otworzył zaciśnięte usta i jęknął. Żył. W pewnym sensie. Udało mu się podnieść wzrok. Wszędzie wokół niego kłębiła się ta sama gęsta szarość. Nicość? Nie, widział w niej kształty, cienie. Wzgórza? A wysoko na niebie jakieś światło. Może malutkie słońce, jakby widziane przez gęste szare chmury. Kelsier odetchnął głęboko, warknął i podniósł się z trudem. – Cóż – ogłosił – to było absolutnie koszmarne. Wydawało się, że istnieje życie po życiu, co było przyjemnym odkryciem. Czy to znaczyło. . czy to znaczyło, że Mare wciąż gdzieś tam była? Zawsze wypowiadał komunały, mówił innym, że pewnego dnia znów się z nią spotka. Ale w głębi duszy nigdy nie uwierzył, nigdy tak naprawdę nie sądził. . Koniec nie był końcem. Kelsier znów się uśmiechnął, tym razem był naprawdę podekscytowany. Odwrócił się i gdy obserwował otoczenie, odniósł wrażenie, że mgły się cofają. Nie, to raczej on nabrał materialności, gdy w pełni wkroczył w to miejsce. Odejście mgieł bardziej przypominało rozjaśnienie umysłu. Mgły skupiały się, nabierały kształtów. To, co wcześniej uznał za wzgórza, było budynkami, niewyraźnymi i stworzonymi z poruszających się mgieł. Ziemia pod jego stopami również była mgłą, ogromną głębią, jakby stał na powierzchni oceanu. W dotyku była miękka jak tkanina i nawet lekko się uginała. Obok leżał przewrócony wóz, ale tu był stworzony z mgieł. Mgły te kłębiły się i poruszały, ale wóz zachowywał postać. Zupełnie jakby mgła została uwięziona przez jakąś niewidoczną siłę i zmuszona do zachowania określonego kształtu. Co jeszcze bardziej zaskakujące, kraty wozu po tej stronie emanowały blaskiem. Wszędzie wokół niego pojawiły się również inne rozjarzone do białości światełka. Klamki. Zasuwy na oknach. Wszystkie elementy świata żywych miały odzwierciedlenie w tym miejscu, a choć większość rzeczy była mgłą, metal ukazywał się jako mocny blask. Niektóre ze światełek się poruszały. Zmarszczywszy czoło, podszedł do jednego z nich i dopiero

wtedy zorientował się, że wiele z tych świateł było ludźmi. Widział każdego z nich jako mocny biały blask emanujący z ludzkiej postaci. Metal i dusze są tym samym, zauważył. Kto by pomyślał? Kiedy się rozejrzał, zrozumiał, co się dzieje w świecie żywych. Tysiące światełek poruszały się, odchodziły. Tłum uciekał z placu. Potężny blask wewnątrz wysokiej postaci kroczył w inną stronę. Ostatni Imperator. Kelsier próbował podążyć za nim, ale o coś się potknął. Mglista postać na ziemi przebita włócznią. Jego własny trup. Dotknięcie go było jak przywołanie miłych, ciepłych wspomnień. Znajome zapachy z młodości. Głos jego matki. Leżenie na zboczu wzgórza z Mare i patrzenie na spadający popiół. Te doświadczenia rozpraszały się i stawały zimne. Jedno ze światełek z masy uciekających – trudno było zauważyć jednostki, gdy wszyscy świecili – skierowało się w jego stronę. Z początku myślał, że być może ta osoba zobaczyła jego ducha. Ale nie, podbiegła do jego ciała i uklękła. Teraz, kiedy była blisko, zobaczył rysy tej postaci, wyciętej z mgły i emanującej blaskiem z wnętrza. – Och, dziecko – powiedział Kelsier. – Przepraszam. Wyciągnął rękę i objął dłonią policzek Vin, gdy nad nim płakała. Czuł ją, była materialna pod dotykiem jego eterycznych palców. Wydawało się, że dziewczyna nie czuje jego dotyku, ale on sam miał wizję z realnego świata, jej policzków zalanych łzami. Jego ostatnie słowa skierowane do niej były szorstkie, prawda? Może to dobrze, że nie mieli z Mare dzieci. Z uciekających tłumów wyrwała się świetlista postać i odciągnęła Vin. Czy to był Ham? Na pewno, ten profil był charakterystyczny. Kelsier wstał i patrzył, jak się wycofują. Realizował plany. Może go za to znienawidzą. – Pozwoliłeś, żeby cię zabił. Kelsier odwrócił się na pięcie i z zaskoczeniem stwierdził, że ktoś obok niego stoi. Nie postać z mgieł, lecz mężczyzna w dziwnym stroju: długim do kostek cienkim wełnianym płaszczu, pod którym nosił sznurowaną koszulę i coś w rodzaju stożkowatej spódnicy. Spódnicę podtrzymywał pas, za który zatknięto nóż z kościaną rękojeścią.

Mężczyzna był niski, miał czarne włosy i wydatny nos. W przeciwieństwie do innych ludzi – stworzonych ze światła – wyglądał normalnie, jak Kelsier. A skoro Kelsier nie żył, czy ten mężczyzna był kolejnym duchem? – Kim jesteś? – spytał ostro. – Sądzę, że wiesz. Mężczyzna napotkał spojrzenie Kelsiera, a w jego oczach była wieczność. Spokojna, opanowana wieczność – wieczność skał, które widziały narodziny i śmierć pokoleń, albo spokojnych głębin, które nie zauważały kolejnych dni, bo i tak nigdy nie docierało do nich światło. – A niech to. Naprawdę istnieje Bóg? – Tak. Kelsier uderzył go. To był porządny, czysty cios pięścią, wymierzony z całej siły, z jednoczesnym uniesieniem drugiej ręki, by zablokować ripostę. Dox byłby z niego dumny. Bóg nie próbował się uchylić. Cios Kelsiera trafił go prosto w twarz, aż rozległo się satysfakcjonujące łupnięcie. Uderzenie rzuciło Boga na ziemię, choć kiedy podniósł wzrok, wydawał się bardziej wstrząśnięty niż zbolały. Kelsier podszedł bliżej. – Co jest z tobą nie tak? Jesteś prawdziwy i pozwalasz, żeby to się działo? Wskazał gestem plac, na którym – ku jego przerażeniu – gasły światełka. Inkwizytorzy atakowali tłum. – Robię, co mogę. – Powalona postać zniekształcała się, jej fragmenty się powiększały, jak mgła uciekająca z zamknięcia. – Ja robię. . robię, co mogę. Widzisz, wszystko się zmienia. Ja. . Kelsier cofnął się o krok i otworzył szerzej oczy, gdy bóg rozpadł się, a później powrócił. Wokół niego inne dusze przechodziły na drugą stronę. Ich ciała przestawały świecić, a później ich dusze wpadały do krainy mgieł – potykały się i upadały, jakby zostały wyrzucone z ciał. Kiedy docierali na miejsce, Kelsier zaczynał widzieć ich w kolorze. Ten sam człowiek – bóg – pojawiał się przy każdym z nich. Nagle otoczyło ich kilkanaście kopii jego osoby, z których każda była identyczna i każda rozmawiała z jednym z zabitych. Wersja Boga w pobliżu Kelsiera podniosła się i rozmasowała szczękę.

– Nikt nigdy wcześniej tego nie zrobił. – Poważnie? – Tak. Dusze zwykle są zbyt zdezorientowane. Niektórzy jednak uciekają. – Spojrzał na Kelsiera. Kelsier zacisnął pięści. Bóg cofnął się i – co zabawne – sięgnął po nóż u pasa. Cóż, Kelsier nie zamierzał ponownie go zaatakować. Ale słyszał wyzwanie w tych słowach. Zamierzał uciekać? Oczywiście, że nie. Dokąd miałby uciec? W pobliżu pechowa kobieta skaa wpadła w życie po życiu i niemal natychmiast się rozpłynęła. Jej sylwetka rozciągnęła się, przeobrażając się w białą mgłę, która uniosła się w stronę odległego ciemnego punktu. Tak to w każdym razie wyglądało, choć punkt, który ją przyciągał, nie był tak naprawdę miejscem. Był. . Poza. Czymś odległym, co zawsze znajdowało się naprzeciwko niego, niezależnie od tego, w którą stronę się obrócił. Rozciągnęła się i zniknęła. Inne dusze na placu podążyły za nią. Kelsier odwrócił się do Boga. – Co się dzieje? – Nie myślałeś, że to koniec, prawda? – Bóg objął świat cieni szerokim gestem. – To etap pośredni. Po śmierci, a przed. . – Przed czym? – Przed Poza. Gdzie Indziej. Tam, dokąd muszą trafić dusze. Dokąd musi trafić twoja dusza. – Jeszcze nie odszedłem. – Al omantom zajmuje to więcej czasu, ale tak się stanie. To naturalny proces, jak strumień płynący do oceanu. Nie jestem tu, by do niego doprowadzić, ale by pocieszyć cię w trakcie. Postrzegam to jako swego rodzaju. . obowiązek, który towarzyszy mojemu stanowisku. Rozmasował bok twarzy i posłał Kelsierowi wściekłe spojrzenie, które wyraźnie pokazywało, co sądzi o sposobie, w jaki został przyjęty. W pobliżu kolejna para ludzi rozpłynęła się w wieczności. Wydawało się, że przyjmują ją z zadowoleniem, wkraczając w rozciągającą się nicość z pełnymi ulgi uśmiechami. Kelsier spojrzał na te odchodzące dusze. – Mare – szepnął.

– Odeszła Poza. Co czeka i ciebie. Kelsier spojrzał w stronę punktu Poza, punktu, który przyciągał wszystkich umarłych. I rzeczywiście poczuł słabe szarpanie. Nie. Jeszcze nie. – Potrzebujemy planu – stwierdził Kelsier. – Planu? – Jak mnie stąd wydostać. Mogę potrzebować twojej pomocy. – Stąd nie ma wyjścia. – Masz kiepskie podejście. Nic nam się nigdy nie uda, jeśli będziesz tak mówił. Spojrzał na swoją rękę, która – co niepokojące – zaczynała się rozmywać, jak atrament na kartce, który ktoś przypadkiem roztarł, nim zdążył zaschnąć. Zmusił się do ruszenia z miejsca. Nie zamierzał tak po prostu stać, gdy wieczność próbowała go wyssać. – Niepewność jest naturalna – powiedział bóg, dołączając do niego. – Wielu czuje niepokój. Bądź spokojny. Ci, których zostawiłeś, znajdą swoją drogę, a ty. . – Tak, cudownie. Nie mam czasu na wykłady. Powiedz mi. Czy komukolwiek udało się oprzeć przed pociągnięciem Poza? – Nie. – Postać Boga zapulsowała, rozpadła się i znów skupiła. – Już ci mówiłem. A niech to, pomyślał Kelsier, on wygląda, jakby za chwilę sam miał się rozpaść. Cóż, trzeba pracować z tym, co się ma. – Musisz mieć jakieś pojęcie, czego mógłbym spróbować, Fuzz. – Jak mnie nazwałeś? – Fuzz. Jakoś muszę się do ciebie zwracać. – Mógłbyś mówić „panie” – prychnął z oburzeniem Fuzz.

– To koszmarny przydomek dla członka szajki. – Członka szajki. . – Potrzebuję ekipy. – Kelsier wciąż kroczył przez cienistą wersję Luthadel. – A jak widzisz, mam ograniczony wybór. Wolałbym Doxa, ale on musi zająć się człowiekiem, który utrzymuje, że jest tobą. Poza tym inicjacja do mojej obecnej drużyny jest zabójcza. – Ale. . Kelsier odwrócił się i złapał niższego mężczyznę za ramiona. Jego ręce rozmywały się coraz bardziej, jak woda wciągana przez prąd niewidzialnego strumienia. – Posłuchaj – powiedział Kelsier z naciskiem – powiedziałeś, że jesteś tu, by mnie uspokoić. Możesz zrobić to w taki właśnie sposób. Jeśli masz rację, to cokolwiek teraz zrobię, niczego nie zmieni. Czemu więc nie miałbyś mi ustąpić? Dać mi szansy na ostatni dreszczyk emocji, zanim stanę twarzą w twarz z ostatecznością. Fuzz westchnął. – Lepiej by było, gdybyś zaakceptował to, co się dzieje. Kelsier spojrzał mu w oczy. Kończył mu się czas – czuł, że ześlizguje się w stronę zapomnienia, odległego punktu nicości, ciemnej i niepoznanej. Mimo to patrzył mu w oczy. Jeśli ta istota zachowywała się choć trochę jak człowiek, którego przypominała, to patrzenie jej w oczy – spokojnie, z uśmiechem i pewnością siebie – zadziała. Fuzz się ugnie. – Czyli jesteś nie tylko pierwszym, który mnie uderzył, ale też pierwszym, który próbował mnie zwerbować – stwierdził Fuzz. – Jesteś zdecydowanie dziwnym człowiekiem. – Nie znasz moich przyjaciół. W porównaniu z nimi jestem normalny. Ruszył ulicą, tylko po to, by nie stać w miejscu. Po bokach wznosiły się kamienice stworzone z kłębiącej się mgły. Wyglądały jak duchy budynków. Od czasu do czasu ziemię i budynki przeszywała fala – błysk światła – burząc mgły. – Nie wiem, co miałbym ci powiedzieć. – Fuzz szedł pośpiesznie obok niego. – Duchy, które przybywają do tego miejsca, są przyciągane Poza. – Ale ty nie. – Ja jestem jednym z bogów. Jednym z bogów. Nie „Bogiem”. Warto zapamiętać.

– A co takiego w byciu jednym z bogów czyni cię niewrażliwym? – Wszystko. – Nie mogę przestać myśleć, że za mało z siebie dajesz w tej ekipie, Fuzz. Dalej. Współpracuj ze mną. Wspomniałeś, że Al omanci wytrzymują dłużej. Feruchemicy też? – Tak. – Ludzie z mocą. Kelsier wskazał na odległe iglice Kredik Shaw. Tam właśnie skierował się Ostatni Imperator, w stronę swojego pałacu. Choć jego powóz znajdował się daleko, Kelsier wciąż widział blask jego duszy. O wiele jaśniejszy niż pozostałych. – A co z nim? Powiedziałeś, że wszyscy muszą się ugiąć przed śmiercią, ale to nieprawda. On jest nieśmiertelny. – On jest szczególnym przypadkiem. – Fuzz wyraźnie się ożywił. – Przede wszystkim znalazł sposób, żeby nie umierać. – A gdyby umarł? – naciskał Kelsier. – Przetrwałby po tej stronie jeszcze dłużej niż ja, prawda? – W rzeczy samej. Wstąpił, choć na krótki czas. Miał w sobie dość mocy, by rozwinąć swoją duszę. Mam. Rozwinąć moją duszę. – Ja. . – Postać boga się rozmyła. – Ja. . – Przechylił głowę. – Co ja mówiłem? – O tym, jak Ostatni Imperator rozwinął swoją duszę. – To było cudowne. Wspaniałe widowisko! A teraz jest Zachowany. Cieszę się, że nie znalazłeś sposobu, by go zniszczyć. Każdy umiera, ale nie on. To cudowne. – Cudowne? – Kelsier miał ochotę splunąć. – On jest tyranem, Fuzz. – Jest niezmienny. Wspaniały okaz. Niezwykły. Nie zgadzam się z tym, co robi, ale można przecież współczuć owcy, jednocześnie podziwiając lwa, czyż nie? – Czemu go nie powstrzymasz? Jeśli nie zgadzasz się z tym, co robi, dlaczego jakoś temu nie zaradzisz? – Spokojnie, spokojnie. To by było pochopne. Co byś osiągnął, gdybyś go usunął? W jego miejsce

pojawiłby się kolejny przywódca, bardziej przejściowy. . i doprowadziłby do większego chaosu i jeszcze większej liczby zabitych niż Ostatni Imperator. Stabilność jest lepsza. Tak. Stały przywódca. Kelsier poczuł, że rozciąga się jeszcze bardziej. Wkrótce odejdzie. Jego nowe ciało najwyraźniej nie mogło się pocić, bo gdyby było to możliwe, czoło zalewałby mu pot. – Może popatrzyłbyś z przyjemnością, jak ktoś inny to robi – zaproponował. – Rozwija swoją duszę. – Niemożliwe. Moc Studni Wstąpienia zgromadzi się i będzie gotowa dopiero za ponad rok. – Co?! Studnia Wstąpienia? Zagłębił się we wspomnieniach, próbując przypomnieć sobie, co Sazed opowiadał mu o religiach i wierzeniach. Zakres wiedzy o nich go przytłaczał. Bawił się w bunty i obalanie władzy, skupiając się na religii jedynie wtedy, gdy mogła przynieść mu korzyść – a przez cały czas w tle kryło się coś takiego. Ignorowane i niedostrzegane. Czuł się jak dziecko. Fuzz gadał dalej nieświadom przebudzenia Kelsiera. – Ale nie, nie mógłbyś użyć Studni. Nie udało mi się go uwięzić. Wiedziałem, że tak się stanie, bo on jest silniejszy. Jego esencja wypływa w naturalnej postaci. Ciało stałe, płyn, gaz. Ze względu na to, jak stworzyliśmy świat. Miał plany. Ale czy one sięgają głębiej niż moje plany, czy też w końcu go przechytrzyłem. .? Fuzz znów się rozmył. Jego diatryba nie miała dla Kelsiera większego sensu. Czuł, że to coś ważnego, ale nie pilnego. – Moc wraca do Studni Wstąpienia – powtórzył Kelsier. Fuzz się zawahał. – Hm. Tak. No, ale ona jest bardzo daleko. Tak, za daleko dla ciebie. Co za szkoda. Bóg, jak się okazało, nie umiał kłamać. Kelsier złapał go, a niski mężczyzna się skulił. – Powiedz mi. Proszę. Czuję, że się rozciągam, upadam, jestem przyciągany. Proszę. Fuzz wyrwał się z jego uścisku. Palce Kelsiera. . a raczej palce jego duszy. . nie działały już tak

dobrze jak kiedyś. – Nie. To niewłaściwe. Gdybyś jej dotknął, mógłbyś zwiększyć jego moc. Odejdziesz jak wszyscy pozostali. Dobrze, pomyślał Kelsier. W takim razie niech będzie oszustwo. Osunął się po ścianie widmowego budynku. Z westchnieniem usiadł plecami do ściany. – W porządku. – Widzisz! – powiedział Fuzz. – Lepiej. O wiele lepiej, prawda? – Tak. Wyglądało na to, że bóg się rozluźnia. Kelsier z pewnym zakłopotaniem zauważył, że bóg wciąż przecieka. Mgła wypływała z niego przez kilka malutkich punkcików, jak po ukłuciu szpilką. Ta istota była jak ranne zwierzę, spokojnie prowadzące swoje codzienne życie i ignorujące ślady ugryzień. Pozostanie w bezruchu było trudne. Trudniejsze niż stawienie czoła Ostatniemu Imperatorowi. Kelsier chciał biegać, wrzeszczeć, szarpać się i ruszać. To uczucie przyciągania było koszmarne. Jakimś sposobem udało mu się udać rozluźnienie. – Zadałeś mi pytanie? – pytał takim tonem, jakby był bardzo zmęczony i z trudem wydobywał z siebie słowa. – Kiedy się tu pojawiłem? – Och! Tak. Pozwoliłeś, żeby cię zabił. Nie spodziewałem się tego. – Jesteś bogiem. Nie widzisz przyszłości? – Do pewnego stopnia. – Fuzz wyraźnie się ożywił. – Ale jest zamglona. Taka zamglona. Zbyt wiele możliwości. Nie widziałem jej wśród nich wszystkich, choć pewnie tam była. Musisz mi powiedzieć. Dlaczego pozwoliłeś, żeby cię zabił? Pod koniec po prostu stałeś. – I tak bym nie uciekł. Kiedy Ostatni Imperator przybył, nie było ucieczki. Musiałem stawić mu czoło. – Nawet nie walczyłeś. – Użyłem Jedenastego Metalu. – Głupota. – Bóg zaczął spacerować. – Tak wpłynęło na ciebie Zniszczenie. Ale jaki w tym sens?

Nie rozumiem, dlaczego chciał, żebyś zdobył ten bezużyteczny metal. – Uniósł głowę. – A ta walka. Ty i Inkwizytor. Tak, widziałem wiele rzeczy, ale to było nieporównywalne. Robiło wrażenie, choć wolałbym, żebyś nie doprowadził do takich zniszczeń, Kelsierze. Znów zaczął spacerować, ale tym razem wydawało się, że jego kroki są bardziej sprężyste. Kelsier nie spodziewał się, że bóg będzie taki. . ludzki. Pobudliwy, a nawet energiczny. – Coś widziałem – powiedział Kelsier – kiedy Ostatni Imperator mnie zabijał. Osobę, jaką mógł kiedyś być. Jego przeszłość? Wersję jego przeszłości? Stał przy Studni Wstąpienia. – Naprawdę? Hm. Tak, ten metal, rozjarzony w chwili przejścia. Zobaczyłeś Krainę Ducha? Jego Związek i przeszłość? Niestety korzystałeś z esencji Atiego. Nie można jej ufać, nawet w rozcieńczonej postaci. Chyba że. . Zmarszczył czoło i przechylił głowę, jakby próbował przypomnieć sobie coś, o czym zapomniał. – Inny bóg – szepnął Kelsier, przymykając oczy. – Powiedziałeś. . że go uwięziłeś? – W końcu się uwolni. To nieuniknione. Ale więzienie nie jest moim ostatnim gambitem. Nie może nim być. Może rzeczywiście powinienem się poddać, pomyślał sennie Kelsier. – Już dobrze – powiedział bóg. – Żegnaj, Kelsierze. Służyłeś jemu częściej niż mnie, ale szanuję twoje intencje i twoją zadziwiającą zdolność, by się Zachować. – Widziałem ją – szepnął Kelsier. – Jaskinię wysoko w górach. Studnię Wstąpienia. . – Tak. Tam ją umieściłem. – Ale. . on ją przeniósł. . – Naturalnie. Co by zrobił Ostatni Imperator ze źródłem takiej mocy? Ukrył je gdzieś daleko? A może trzymał bardzo, ale to bardzo blisko? Pod ręką. Czy Kelsier nie widział kiedyś futer, takich samych, jakie Ostatni Imperator miał na sobie w jego wizji? Widział je w komnacie, za plecami Inkwizytora. Budynek wewnątrz budynku ukryty w głębinach pałacu. Kelsier otworzył oczy. Fuzz odwrócił się gwałtownie w jego stronę. – Co. .

Kelsier podniósł się z trudem i ruszył biegiem. Nie pozostało wiele z jego tożsamości, jedynie zamglony obraz. Stopy, na których biegł, były rozmazanymi plamami, a jego postać rozciągniętym, rozpadającym się kawałkiem tkaniny. Z trudem znajdował oparcie na mglistym gruncie, a kiedy zatoczył się na budynek, przecisnął się przez niego, ściana nie była dla niego większą przeszkodą niż mocny przeciwny wiatr. – Czyli jesteś jednym z tych, którzy uciekają. – Fuzz pojawił się u jego boku. – Kelsierze, dziecko, niczego nie osiągniesz. Choć pewnie po tobie nie powinienem się spodziewać niczego innego. Gorączkowa walka przeciwko przeznaczeniu aż do ostatniej chwili. Kelsier ledwie słyszał te słowa. Skupiał się na biegu, na opieraniu się temu uściskowi ciągnącemu go do tyłu, w nicość. Uciekał przed samą śmiercią, która zaciskała na nim swoje chłodne palce. Biec. Skupić się. Walczyć o istnienie. Ucieczka przypominała mu inną okazję, kiedy wspinał się w Czeluściach, a jego ramiona krwawiły. Nie da się pojmać! Jego przewodnikiem stało się pulsowanie, ta fala, która regularnie przenikała świat cieni. Szukał jej źródła. Przebijał się przez budynki, przecinał ulice, ignorując metal i dusze ludzi, aż dotarł do szarego mglistego zarysu Kredik Shaw, Wzgórza Tysiąca Wież. Fuzz w końcu zaczął pojmować, co się dzieje. – Ty kruku o cynkowym języku – powiedział bóg, bez trudu dotrzymując mu kroku, choć Kelsier biegł ze wszystkich sił. – Nie dotrzesz do niej na czas. Znów biegł przez mgły. Ściany, ludzie, budynki, wszystko się rozpłynęło. Nie było niczego poza ciemnymi, kłębiącymi się mgłami. Mgły jednak nigdy nie były jego wrogiem. Kierując się dudnieniem impulsów, Kelsier przeciskał się przez wirującą nicość, aż wybuchła przed nim kolumna światła. Była tam! Widział ją płonącą wśród mgieł. Niemal mógł jej dotknąć, niemal. . Tracił ją. Tracił siebie. Już nie mógł się poruszyć. Coś go chwyciło.

– Proszę. . – szepnął Kelsier, spadając, odpływając. To niewłaściwe. Głos Fuzza. – Chcesz zobaczyć coś. . spektakularnego? – szepnął Kelsier. – Pozwól mi żyć. Pokażę ci. . spektakularne. Fuzz rozmył się, a Kelsier wyczuł wahanie bóstwa. Po nim nastąpiło poczucie celu, jak zapalona lampa, i śmiech. Dobrze. Bądź Zachowany, Kelsierze. Ocalały. Coś popchnęło go do przodu i Kelsier stopił się ze światłem. Po chwili zamrugał i otworzył oczy. Wciąż leżał w świecie mgieł, ale jego ciało – a właściwie duch – odzyskało kształt. Leżał w sadzawce światła przypominającego płynny metal. Czuł wokół siebie jego ciepło, które dodawało mu energii. Sadzawkę otaczała mglista jaskinia – wydawała się naturalna, choć nie umiał tego ocenić, bo po tej stronie składała się wyłącznie z mgły. Przeszyło go pulsowanie. – Moc. – Fuzz stał poza światłem. – Jesteś teraz jej częścią, Kelsierze. – Tak. – Kelsier podniósł się, ociekając blaskiem. – Czuję, jak we mnie pulsuje. – Jesteś uwięziony razem z nim. – W porównaniu z potężnym blaskiem, w którym stał Kelsier, Fuzz wydawał się płytki, słaby. – Ostrzegałem cię. To więzienie. Kelsier usiadł i odetchnął głęboko. – Żyję. – Dla pewnej bardzo luźnej definicji tego słowa. – Wystarczy – odparł Kelsier z uśmiechem. 2

Nieśmiertelność okazała się o wiele bardziej frustrująca, niż Kelsier się spodziewał. Oczywiście nie wiedział, czy naprawdę jest nieśmiertelny. Jego serce nie biło – co wytrącało go z równowagi jedynie, kiedy to zauważał – i nie musiał oddychać. Ale kto mógłby ocenić, czy w tym miejscu jego dusza się starzała? W godzinach po ocaleniu Kelsier badał swój nowy dom. Bóg miał rację, to było więzienie. Sadzawka, w której przebywał, była pośrodku głębsza i wypełniało ją płynne światło sprawiające wrażenie odzwierciedlenia czegoś bardziej. . potężnego po drugiej stronie. Całe szczęście, choć Studnia nie była duża, jedynie w samym środku blask sięgał mu powyżej głowy. Mógł się trzymać bliżej krawędzi zanurzony w świetle jedynie do pasa. Było rzadkie, rzadsze od wody, i nie ograniczało mu ruchów. Mógł też wyjść z sadzawki i towarzyszącej jej kolumny światła i usiąść na kamiennym obramowaniu. Wszystko w jaskini było stworzone z mgły, choć krawędzie Studni. . Wydawało mu się, że w tym miejscu widzi skały wyraźniej, pełniej. Miały ślady koloru. Jakby to miejsce było częściowo duchem – jak on sam. Mógł siedzieć na obramowaniu Studni i machać nogami w świetle. Ale jeśli próbował zbytnio oddalić się od Studni, mgliste pasma tej samej mocy ciągnęły się za nim i powstrzymywały go jak łańcuchy. Pozwalały mu odejść na odległość zaledwie kilku stóp od sadzawki. Próbował się natężać, pchać, biec i wyskakiwać na zewnątrz, ale nic nie działało. Za każdym razem, kiedy oddalił się na kilka stóp, zatrzymywał się gwałtownie. Poświęciwszy kilkanaście godzin na próby wyzwolenia się, Kelsier osunął się z boku Studni. Czuł się. . wyczerpany? Czy to w ogóle właściwe słowo? Nie miał ciała i żadnych typowych objawów zmęczenia. Ani bólu głowy, ani napięcia mięśni. Mimo to czuł się znużony. Zużyty jak stary sztandar, który łopotał na wietrze podczas zbyt wielu ulew. Rozluźniwszy mięśnie, rozejrzał się uważnie po okolicy. Fuzz odszedł – wkrótce po Zachowaniu Kelsiera coś go rozproszyło i zniknął. Kelsierowi pozostała jaskinia stworzona z cieni, sadzawka blasku i kolumny wznoszące się w komnacie. Po drugiej stronie widział błyszczące kawałki metalu, ale nie miał pojęcia, czym są. Taka była suma jego istnienia. Czy właśnie zamknął się na wieczność w tym ciasnym więzieniu? Wydawało mu się ostateczną ironią losu, że oszukał śmierć jedynie po to, by skazać się na o wiele gorszy los.

Co by się stało z jego umysłem, gdyby spędził tu kilka dziesięcioleci? Kilka stuleci? Siedział na krawędzi Studni i próbował skierować myśli na przyjaciół. W chwili śmierci wierzył w swoje plany, ale teraz widział wiele luk w planie wywołania buntu. A jeśli skaa nie powstaną? A jeśli przygotowane przez niego zapasy nie wystarczą? Nawet gdyby wszystko się powiodło, tak wiele spoczywało na ramionach kilku bardzo źle przygotowanych mężczyzn. I jednej wyjątkowej młodej kobiety. Jego uwagę przyciągnęły światła. Poderwał się na równe nogi uradowany tą odmianą. W świecie żywych grupa postaci, które widział jako świetliste zarysy duszy, wkroczyła do tej komnaty. Było w nich coś dziwnego. Ich oczy. . Inkwizytorzy. Kelsier próbował się nie wzdrygnąć, choć wszystkie instynkty kazały mu się bać tych istot. Pokonał jednego z nich. Nie zamierzał się ich więcej bać. Dlatego jedynie spacerował po swoim więzieniu, próbując zorientować się, co trzej Inkwizytorzy ciągną w jego stronę. Coś dużego i ciężkiego, ale pozbawionego blasku. Ciało, uświadomił sobie. Bezgłowe. Czy to ten, którego zabił? Tak, na pewno. Kolejny Inkwizytor z szacunkiem niósł kolce zabitego, całą stertę, wszystkie umieszczone w dużym słoju z jakimś płynem. Kelsier zmrużył oczy i zrobił krok poza więzienie, próbując ocenić, co właściwie widzi. – Krew – powiedział Fuzz, który nagle zmaterializował się obok niego. – Przechowują kolce we krwi do chwili, gdy mogą zostać ponownie wykorzystane. W ten sposób zapobiegają utracie ich skuteczności. – Hm. – Kelsier zrobił krok w bok, kiedy Inkwizytorzy wrzucili do Studni ciało, a później głowę. Obie części się rozpłynęły. – Często to robią? – Za każdym razem, kiedy ginie jeden z nich. Wątpię, by wiedzieli, co właściwie robią. Wrzucenie trupa do tej sadzawki nie jest bynajmniej bez znaczenia. Inkwizytorzy odeszli z kolcami zabitego. Oceniając po ich skulonych sylwetkach, cztery stwory były wyczerpane. – Mój plan. – Kelsier spojrzał na Fuzza. – Jak się rozwija? Moja ekipa powinna już odkryć magazyn. Mieszkańcy miasta. . czy się udało? Czy skaa są rozgniewani?

– Hm? – Rewolucja, plan. – Kelsier ruszył w jego stronę. Bóg przesunął się do tyłu, by znaleźć się tuż poza zasięgiem Kelsiera, i sięgnął do noża u pasa. Może tamto uderzenie pięścią było kiepskim pomysłem. – Fuzz, posłuchaj. Musisz ich popchnąć. Nigdy nie będziemy mieli lepszej szansy, by go obalić. – Plan. . – Fuzz rozproszył się na chwilę, zaraz jednak powrócił. – Tak, był plan. Ja. . pamiętam, że miałem plan. Kiedy byłem bystrzejszy. – Plan polega na tym, żeby skłonić skaa do buntu. Nieważne, jak potężny jest Ostatni Imperator, nieważne, że jest nieśmiertelny, jeśli zakujemy go w łańcuchy. Fuzz przytaknął w zamyśleniu. – Fuzz? Bóg zadrżał i spojrzał w stronę Kelsiera. Boki jego głowy rozpadały się powoli – jak przetarty dywan, każda kolejna nić odrywała się i znikała w nicości. – Wiesz, on mnie zabija. Chce, żebym zniknął przed kolejnym cyklem. . może uda mi się wytrzymać. Posłuchaj mnie, Zniszczenie! Jeszcze nie jestem martwy. Nadal. . nadal jestem tutaj. . A niech to, pomyślał Kelsier. Zrobiło mu się zimno. Boga ogarnia szaleństwo. Fuzz zaczął spacerować. – Wiem, że słuchasz, zmieniasz to, co piszę, co napisałem. Sprawiasz, że nasza religia dotyczy tylko ciebie. Oni już właściwie nie pamiętają prawdy. Jak zawsze robisz to misternie, ty robaku. – Fuzz. Czy mógłbyś po prostu pójść. . – Potrzebowałem znaku – szepnął Fuzz, zatrzymując się w pobliżu Kelsiera. – Czegoś, czego on nie mógł zmienić. Znaku broni, którą zakopałem. Sądzę, że to temperatura wrzenia wody. A może zamarzania? A jeśli przez lata zmienią się jednostki? Potrzebowałem czegoś, co zostanie zapamiętane na zawsze. Czegoś, co od razu rozpoznają. – Pochylił się. – Szesnaście. – Szes. . naście? – Szesnaście. – Fuzz uśmiechnął się szeroko. – Sprytnie, co nie? – Ponieważ to znaczy. . – Liczba metali. W Al omancji.

– Jest ich dziesięć. Jedenaście, jeśli doliczysz ten, który odkryłem. – Nie! Nie, nie, to głupota. Szesnaście. Liczba doskonała. Zrozumieją. Muszą zrozumieć. Fuzz znów zaczął spacerować, a jego głowa powróciła – w większości – do poprzedniego stanu. Kelsier usiadł na krawędzi więzienia. Zachowanie boga było bardziej nieobliczalne niż wcześniej. Czy coś się zmieniło, czy też – jak ludzie cierpiący na schorzenia umysłu – bóg po prostu czasem czuł się lepiej, a czasem gorzej? Fuzz gwałtownie uniósł głowę. Skrzywił się i zwrócił wzrok w stronę sklepienia, jakby zaraz miało na niego spaść. Otworzył usta i poruszył nimi, ale nie wydobył się z nich żaden dźwięk. – Co. . – powiedział w końcu. – Coś ty zrobił? Kelsier wstał. – Coś ty zrobił?! – wykrzyknął Fuzz. Kelsier uśmiechnął się. – Nadzieja – powiedział cicho. – Miałem nadzieję. – Był doskonały. On był. . jedynym z was. . który. . Nagle obrócił się i spojrzał na cienistą komnatę poza więzieniem Kelsiera. Na jej drugim końcu ktoś stał. Wysoka, władcza postać, nie stworzona ze światła. Znajome szaty, czarne i białe, kontrastowe. Ostatni Imperator. A przynajmniej jego dusza. Kelsier wszedł na kamienne obramowanie sadzawki i czekał na Ostatniego Imperatora, który kroczył w stronę światła Studni. Na widok Kelsiera zatrzymał się. – Zabiłem cię – powiedział Ostatni Imperator. – Dwa razy. A jednak żyjesz. – Tak. Wszyscy wiemy, jak uderzająco niekompetentny jesteś. Cieszę się, że sam zaczynasz to dostrzegać. To pierwszy krok do zmiany. Ostatni Imperator prychnął i rozejrzał się po komnacie. Przesunął wzrokiem po Fuzzie, ale nie zwrócił na niego większej uwagi. Kelsiera wypełniało uniesienie. Zrobiła to. Ona naprawdę to zrobiła. Jak? Jaką tajemnicę przegapił?

– Ten uśmiech – powiedział Ostatni Imperator do Kelsiera – jest nieznośny. Ja cię naprawdę zabiłem. – A ja odpowiedziałem pięknym za nadobne. – Ty mnie nie zabiłeś, Ocalały. – Wykułem ostrze, które to zrobiło. Fuzz odchrząknął. – Moim obowiązkiem jest towarzyszyć ci przy przejściu. Nie martw się ani. . – Zamilcz. – Ostatni Imperator rozejrzał się po więzieniu Kelsiera. – Wiesz, co zrobiłeś, Ocalały? – Zwyciężyłem. – Sprowadziłeś na ten świat Zniszczenie. Jesteś pionkiem. Taki dumny, jak żołnierz na polu bitwy, przekonany, że panuje nad swoim przeznaczeniem. . ignorując tysiące stojące w szeregach. – Pokręcił głową. – Został tylko rok. Tak blisko. Znów bym wykupił tę niegodną planetę. – To tylko. . – Fuzz przełknął ślinę. – Etap przejściowy. Po śmierci a przed Gdzie Indziej. Dokąd muszą udać się dusze. Dokąd musi się udać twoja dusza, Rasheku. Rashek? Kelsier znów spojrzał na Ostatniego Imperatora. Terrisan nie dało się rozpoznać po kolorze skóry, choć wielu ludzi popełniało ten błąd. Niektórzy Terrisanie mieli jasnś skórę, a inni ciemną. Mimo to sądziłby. . Komnata pełna futer. Ten mężczyzna na zimnie. Idiota. O to właśnie chodziło. – To wszystko było kłamstwem – powiedział Kelsier. – Sztuczką. Twoja legendarna nieśmiertelność? Twoje uzdrawianie? Feruchemia. Ale jak zostałeś Al omantą? Ostatni Imperator podszedł do kolumny światła i obaj patrzyli sobie w oczy. Jak za życia na placu powyżej. I wtedy Ostatni Imperator włożył dłoń w światło. Kelsier zacisnął zęby, a w jego głowie pojawiły się nagle przerażające obrazy wieczności spędzonej w towarzystwie człowieka, który zabił Mare. Ostatni Imperator wyciągnął rękę, blask spływał z niej jak melasa. Obrócił dłoń i wpatrzył się w światło, które w końcu przygasło. – I co teraz? – spytał Kelsier. – Zostajesz tutaj? – Tutaj? – Ostatni Imperator się roześmiał. – Z bezsilną myszką i szczurem mieszanej krwi? Proszę

cię.Zamknął oczy i rozciągnął się w stronę tego punktu, który zaprzeczał geometrii. Zblakł i w końcu zniknął. Kelsierowi opadła szczęka. – On odszedł? – Gdzie Indziej. – Fuzz usiadł. – Nie powinienem mieć tak wielkiej nadziei. Wszystko mija, nic nie jest wieczne. Tak zawsze twierdził Ati. . – Nie musiał odchodzić. Mógłby zostać. Mógłby przeżyć! – Jak już ci mówiłem, po dotarciu do tego punktu racjonalni ludzie sami chcą pójść dalej. Fuzz zniknął. Kelsier pozostał na skraju więzienia, a blask sadzawki rzucał jego cień na podłogę. Wpatrywał się w cienistą komnatę z jej kolumnami, czekając na coś, choć nie był pewien, na co właściwie. Potwierdzenie, świętowanie, jakąś zmianę. Nic. Nikt nie przyszedł, nawet Inkwizytorzy. Jak poszła rewolucja? Czy skaa władali teraz społeczeństwem? Chciałby zobaczyć śmierć szlachetnie urodzonych, potraktowanych – dla odmiany – tak, jak oni traktowali swoich niewolników. Nie dostał potwierdzenia, żadnego znaku związanego z tym, co działo się na górze. Rzecz jasna, nie wiedzieli o Studni. Kelsier mógł jedynie usiąść. I czekać. CZĘŚĆ DRUGA Studnia 1 Kelsier oddałby wszystko za ołówek i papier. Za coś, na czym mógłby pisać, co pozwoliłoby mu zabijać czas. Sposób na zebranie myśli i stworzenie planu ucieczki.

Przez kolejne dni próbował wydrapywać notatki w ścianach Studni, co okazało się niemożliwe. Próbował wyrywać nici z ubrania i wiązać na nich węzły oznaczające słowa. Niestety, nici znikały wkrótce po tym, jak je wyrwał, a koszula i spodnie natychmiast wracały do pierwotnego wyglądu. Podczas jednej z rzadkich wizyt Fuzz wyjaśnił, że ubranie nie było prawdziwe – było emanacją ducha Kelsiera. Z tego samego powodu nie mógł wykorzystywać do pisania włosów ani krwi. Formalnie rzecz biorąc, nie miał ich. Było to ogromnie frustrujące, ale w czasie drugiego miesiąca uwięzienia Kelsier przyznał się sam przed sobą, że pisanie nie jest takie ważne. Kiedy uwięziono go w Czeluściach, też nie mógł pisać, a i tak planował. Owszem, to były gorączkowe plany, niemożliwe marzenia, ale brak papieru go nie powstrzymał. W próbach pisania nie chodziło o tworzenie planów, ale o coś do roboty. Zadanie, które zajęłoby mu czas. Przez kilka tygodni działało. Jednak kiedy przyznał, jaka jest prawda, stracił zapał do dalszego poszukiwania metody robienia notatek. Na szczęście w tym samym czasie odkrył coś nowego w swoim więzieniu. Szepty. Och, nie słyszał ich. Ale czy on w ogóle mógł cokolwiek „słyszeć”? Nie miał uszu. Był. . jak to określił Fuzz? Cieniem Umysłu? Siłą myśli utrzymującą jego ducha w jedności, niepozwalającą mu się rozproszyć. Saze byłby zachwycony. Uwielbiał takie mistyczne tematy. Tak czy inaczej, Kelsier coś wyczuwał. Studnia pulsowała jak wcześniej, wysyłając fale wstrząsów przez ściany jego więzienia i na świat. Te impulsy wydawały się coraz silniejsze, przypominały bezustanne dudnienie, jak wtedy, gdy brąz pozwalał mu „słyszeć” ludzi używających Al omancji. Wewnątrz każdego impulsu było. . coś. Szepty, tak je nazwał, choć zawierały więcej niż słowa. Były przepełnione dźwiękami, zapachami i obrazami. Widział księgę z atramentem plamiącym jej kartki. Grupę ludzi opowiadających sobie historię. Terrisanie w szatach? Sazed? Impulsy szeptały mrożące krew w żyłach słowa. „Bohater Wieków”. „Głosiciel”. „Dawca Światów”. Rozpoznawał te określenia ze starożytnych terrisańskich proroctw wymienionych w dzienniku Alendiego. Kelsier znał teraz niepokojącą prawdę. Poznał Boga, co znaczyło, że wiara miała w sobie głębię i realność. Czy to znaczyło, że coś kryło się również w tym wachlarzu religii, które Sazed trzymał

w kieszeni jak talię kart? „Sprowadziłeś Zniszczenie na ten świat. .”. Kelsier usadowił się w potężnym blasku Studni i odkrył – w swoim czasie – że jeśli zanurzył się w samym środku tuż przed impulsem, mógł na nim przebyć pewien dystans. Impuls wysyłał jego świadomość poza Studnię, dzięki czemu mógł zobaczyć jego cel. Wydawało mu się, że widzi biblioteki, ciche komnaty, w których Terrisanie rozmawiali, wymieniając opowieści i zapamiętując je. Widział szaleńców kulących się na ulicach i szepcących słowa, które przyniosły impulsy. Widział szlachetnie urodzonego Zrodzonego z Mgły skaczącego między budynkami. Na tych impulsach unosiło się coś jeszcze poza Kelsierem. Coś kierującego niewidzialną pracą, coś zainteresowanego terrisańskimi legendami. Kelsier po zawstydzająco długim czasie zorientował się, że powinien spróbować innego podejścia. Zanurzył się pośrodku sadzawki, otoczony zbyt rzadkim płynnym światłem, a kiedy nadszedł kolejny impuls, odepchnął się w przeciwną stronę – nie razem z impulsem, ale do jego źródła. Światło rozrzedziło się i spojrzał w nowe miejsce. Ciemny przestwór, który nie był ani światem umarłych, ani światem żywych. W tym innym miejscu znalazł zagładę. Rozkład. Nie czerń, gdyż czerń była zbyt kompletna, zbyt cała, by móc nią nazwać to coś, co wyczuł Poza. Była to niezmierzona siła, która radośnie wzięłaby coś tak prostego jak ciemność i rozszarpała ją na kawałki. Ta siła była nieskończonym czasem. Była wiatrami, które erodowały, burzami, które niszczyły, ponadczasowymi falami, które powoli, powoli, powoli cichły, gdy słońce i planeta stygły. Była ostatecznym końcem i przeznaczeniem wszystkich rzeczy. I była wściekła. Kelsier wycofał się, wyrwał w światło. Dyszał ciężko i drżał. Spotkał Boga. Ale na każde Przyciąganie przypadało Odpychanie. Co było przeciwieństwem Boga? To, co zobaczył, zaniepokoiło go tak bardzo, że nie chciał wracać. Prawie przekonał samego siebie, by ignorować tę straszliwą siłę w ciemności. Prawie odciął się od wszystkich szeptów i próbował udawać, że nigdy nie widział tego oszałamiającego, ogromnego niszczyciela.

Ale oczywiście nie mógł tego zrobić. Kelsier nigdy nie umiał oprzeć się tajemnicy. To coś, bardziej nawet niż spotkanie z Fuzzem, udowadniało, że przez cały czas grał w grę, której reguły wykraczały poza jego pojmowanie. A to go jednocześnie przerażało i podniecało. I dlatego powrócił, by patrzeć na to coś. Wracał raz za razem, próbując zrozumieć, choć czuł się jak mrówka próbująca pojąć symfonię. Robił to całymi tygodniami, aż do chwili, gdy to coś na niego spojrzało. Wcześniej wydawało mu się, że go nie zauważa – tak jak człowiek może nie zauważać pająka ukrywającego się w dziurce od klucza. To się jednak zmieniło, Kelsier jakimś sposobem zwrócił jego uwagę. Istota nagle wzburzyła się gwałtownie i popłynęła w stronę Kelsiera, a jej esencja otoczyła miejsce, z którego prowadził obserwację. Obracała się powoli w postaci wiru – jak ocean, który zaczął krążyć wokół jednego miejsca. Kelsier nie mógł pozbyć się wrażenia, że nagle wpatrzyło się w niego nieskończone, niezmierzone oko. Uciekł, rozchlapując płynne światło, i wycofał się do swojego więzienia. Był tak przestraszony, że poczuł widmowe przyśpieszone bicie serca, jego esencja rozpoznawała właściwą reakcję na wstrząs i próbowała ją odtworzyć. Wszystko ucichło, gdy zajął swoje zwyczajowe miejsce z boku sadzawki. Widok tego czegoś skupiającego na nim swoją uwagę, wrażenie bycia malutkim w obliczu czegoś tak ogromnego głęboko zaniepokoiły Kelsiera. Mimo całej pewności siebie i licznych spisków zasadniczo był niczym. Całe jego życie okazało się ćwiczeniem niezamierzonej brawury. Mijały miesiące. Kelsier nie powrócił już do badań nad istotą Poza, czekał jedynie na odwiedziny Fuzza, który robił to od czasu do czasu. Kiedy Fuzz w końcu przybył, wydawał się jeszcze bardziej rozproszony niż poprzednim razem, mgły wypływały z jego ramion, niewielki otwór w lewym policzku ukazywał wnętrze jego ust, a ubranie robiło się poszarpane. – Fuzz? Widziałem coś. To. . Zniszczenie, o którym mówiłeś. Chyba mogę je obserwować. Fuzz jedynie spacerował, nawet się nie odezwał. – Fuzz? Słuchasz ty mnie w ogóle? Nic. – Idioto. – Kelsier spróbował innego podejścia. – Jesteś obelgą dla boskości. Czy ty w ogóle zwracasz na mnie uwagę?

Nawet obelga nie zadziałała. Fuzz wciąż spacerował. Bezużyteczny, pomyślał Kelsier, kiedy Studnię opuścił impuls mocy. I wtedy właśnie pochwycił spojrzenie Fuzza. W tej właśnie chwili przypomniał sobie, dlaczego w ogóle nazwał tę istotę Bogiem. W jego oczach kryła się nieskończoność, podobna do tej uwięzionej w Studni. Fuzz był niekończącą się idealną nutą, w której nie pojawił się nawet ślad fałszu. Majestatycznym obrazem, który uwiecznił w bezruchu chwilę z przeszłości. Mocą wielu, bardzo wielu chwil jakimś sposobem ściśniętych do jednej. Fuzz zatrzymał się przed nim, a jego policzki rozpadły się całkowicie, ukazując szkielet, który również się rozpływał, a jego oczy płonęły wiecznością. Ta istota była bóstwem – tyle tylko, że uszkodzonym. Fuzz odszedł i Kelsier nie widział go przez wiele miesięcy. Bezruch i cisza jego więzienia wydawały się równie nieskończone, jak istoty, które badał. W pewnej chwili odkrył, że zastanawia się, jak przyciągnąć uwagę niszczyciela, by błagać go o zakończenie jego życia. Naprawdę się zaniepokoił, kiedy zaczął mówić sam do siebie. – Coś ty narobił? – Ocaliłem świat. Uwolniłem ludzkość. – Zemściłeś się. – Te cele mogą się ze sobą zgadzać. – Jesteś tchórzem. – Zmieniłem świat! – A jeśli jesteś tylko pionkiem tego czegoś Poza? Jak twierdził Ostatni Imperator? Kelsierze, a jeśli nie masz żadnego przeznaczenia poza wykonywaniem poleceń? Zapanował nad tym wybuchem, ale kruchość własnego zdrowia umysłowego wytrącała go z równowagi. W Czeluściach też nie do końca zachował zdrowe zmysły. W chwilach bezruchu – gdy wpatrywał się w kłębiące się mgły tworzące ściany jaskini – wyznawał samemu sobie głębiej ukrytą tajemnicę. Nie był do końca zdrowy na umyśle od czasu Czeluści. Dlatego właśnie z początku nie ufał swoim zmysłom, kiedy ktoś się do niego odezwał.