Anderson Poul - Królowa Powietrza i Mroku.pdf

POUL ANDERSON KRÓLOWA POWIETRZA I MROKU Przeło ył: Darosław J. Toru

2 Ostatnia po wiata ostatniego zachodu sło ca utrzyma si niemal do połowy zimy. Jednak dnia ju nie b dzie i rado ogarn ła l dy północy. Otworzyły si kielichy kwiatów; barwna jaskrawo na gał ziach cierniowca płomiennego; bł kit stalowców, wyrosły z płaszcza broku i deszczorostów kryj cego wzgórza; w dolinach nie miała biel niepocałujek. Pomi dzy nimi, na mieni cych si kolorami skrzydłach, migały trzepotki; jele królewski potrz sn ł rogami i zaryczał. Niebo mi dzy horyzontami pociemniało od purpury do czerni. Ksi yce stały ju wysoko, oba niemal w pełni, mrozem połyskuj c na li ciach i blaskiem rozpływaj c si po wodach. Zrodzone dzi ki nim cienie rozmazywały si w wietle zorzy - wielkiej kurtyny jasno ci, obejmuj cej połow niebios. Na Kurhanie Wolunda, tu pod wie cz cym go dolmenem, siedzieli chłopiec i dziewczyna. Ich włosy, spływaj ce do połowy pleców, wyblakłe od letniego sło ca, ja niały uderzaj co wyra nymi plamami. Ich ubrane tylko w girlandy ciała, ci gle jeszcze br zowe po lecie, zlewały si z ziemi , krzewami i skałami. On grał na ko cianej fujarce, ona piewała. Niedawno zostali kochankami. Mieli po jakie szesna cie lat, ale o tym nie wiedzieli. Uwa ali si za Zewn trznych, a wi c oboj tnych na upływ czasu. Z tego, jak yli kiedy w krainach ludzi, nie pami tali nic albo niewiele. Nuty z jego fujarki oplatały si wokół jej głosu: Uwij czar, Zamknij w nim Ros i pył, Noc i siebie. Strumyk obok kurhanu, nios cy ksi ycowy blask ku ukrytej w ród wzgórz rzece, odpowiadał im bystrzynami. Stado nietoperzy czarnym cieniem przemkn ło pod zorz . Przez Obłoczne Błonia podskokami zbli ała si jaka posta . Miała dwie r ce i dwie nogi, jednak jej stopy były chwytne, a całe ciało, a po koniec ogona i szerokich skrzydeł, pokrywały pióra. Jej twarz, na wpół ludzka, była niemal całkowicie wypełniona wielkimi oczyma. Gdyby Ayoch potrafił stan prosto, si gałby chłopcu do ramienia. Dziewczyna wstała. - Niesie jaki ci ar - powiedziała. Jej wzrok nie był przystosowany do ciemno ci tak dobrze, jak wzrok istot urodzonych na północy, nauczyła si jednak korzysta ze wszystkich sygnałów, jakie otrzymywała od swych zmysłów. Pomijaj c nawet to, e normalnie puk by frun ł, w jego spiesznych ruchach wida było oci ało . - I idzie z południa. - Chłopca ogarn ło podniecenie, nagłe jak zielony płomie , który przeszedł przez gwiazdozbiór Lyrth. Pognał w dół zboczem kurhanu. - Ahoj, Ayoch! - zawołał. - Jestem tu. Pasterz Mgły! - I ja. Cie Snu - dziewczyna za miała si , biegn c za nim. Puk zatrzymał si . Jego oddech zagłuszał szmery w zaro lach wokół niego. Z miejsca, w którym stał, uniósł si zapach roztartej yerby.

3 - Szcz liwe jest spotkanie u progu zimy - za wistał. - Pomó cie mi zanie go do Carheddin. Wyci gn ł przed siebie to, co niósł. Jego oczy przypominały dwie ółte latarnie. Kształt w jego r kach poruszył si i zakwilił. - O, dziecko - powiedział Pasterz Mgły. - Takie samo jak ty kiedy , synu, takie samo. Co to było za porwanie, ho, ho! - Ayoch nad ł si , dumny. - Było ich ze dwudziestu w tym obozie koło Martwego Lasu, wszyscy uzbrojeni, i poza maszynami wartowniczymi mieli jeszcze wielkie, okropne psy, biegaj ce wolno, kiedy spali. Ja jednak nadleciałem z góry - a szpiegowałem ich, a do chwili kiedy si upewniłem, e garstka pyłu nasennego... - Biedne male stwo. - Cie Snu wzi ła chłopca na r ce i przytuliła do swych małych piersi. - Wci taki zaspany, prawda? - Chłopiec na lepo poszukał jej sutki. U miechn ła si poprzez welon swych włosów. - Nie, jestem jeszcze zbyt młoda, a ty ju za du y. Ale poczekaj, najesz si do syta, gdy si obudzisz w Carheddin pod gór . - Yo-ah - powiedział Ayoch mi kko i cicho. - Ona ju wyszła. Słyszała i widziała. Nadchodzi. Przykucn ł, skulił si ze zło onymi skrzydłami. Po chwili ukl kł i Pasterz Mgły te ukl kł, a potem Cie Snu, nie wypuszczaj c jednak dziecka z r k. Wysoka sylwetka przesłoniła ksi yce. Przez chwil Królowa przygl dała si kl cz cej trójce i ich łupowi. D wi ki wzgórz i pól wycofały si z ich wiadomo ci, a zacz ło im si wydawa , e mogliby usłysze , jak sycz wiatła północy. W ko cu Ayoch szepn ł: - Czy dobrze zrobiłem. Matko Gwiazd? - Je eli ukradłe dziecko z obozu pełnego maszyn - odpowiedział pi kny głos - to ukradłe je ludziom z dalekiego południa, którzy mog nie pu ci tego płazem tak łatwo jak tutejsi. - Ale co mog na to poradzi , Sypi ca niegiem? - spytał puk. - Jak nas wy ledz ? Pasterz Mgły podniósł głow i powiedział dumnie: - Poza tym teraz oni równie czuj przed nami strach. - To takie słodkie male stwo - powiedziała Cie Snu. - A my potrzebujemy wi cej takich jak on, prawda, Gwiezdna Pani? - Którego zmierzchu to musiało si zdarzy - zgodziła si ta, która stała ponad nimi. - Zabierzcie go i otoczcie opiek . Przez ten znak - zrobiła znak - nale y on do Mieszka ców. Ich rado została uwolniona. Ayoch wywin ł kozła i wyl dował pod trz soli ciem. Wspi ł si na jego pie , potem na gał , przysiadł, na wpół ukryty za zasłon bladych, niespokojnych li ci, i rado nie zapiszczał. Chłopiec i dziewczyna ponie li dziecko ku Carheddin, biegn c długimi, spokojnymi susami, które jemu pozwalały gra , a jej piewa : Wahali, wahaii! Wayala, laii! Skrzydło na wietrze

4 W niebiosach wysoko, krzycz c i piszcz c gnaj włócznie deszczu, we wrzawie si zanurz, i pły ku srebrem ksi yców posiwiałym drzewom i cieniom pod nimi, ci kim od snów. i zjednocz si , wkołysz w plusk fal na jeziorach, w których gwiazd wiatło nurkuje i tonie. Barbro Cullen weszła i mimo alu i gniewu, które j trawiły, zamarła z osłupienia. W pokoju panował bałagan. Sterty gazet, ta m, szpul, kodeksów, pudeł na fiszki, zabazgranych papierów pi trzyły si na ka dym stole. Niemal wszystkie półki i zakamarki pokryte były kurzem. Pod jedn ze cian stał stół laboratoryjny z mikroskopem i sprz tem. Zauwa yła; e ten sprz t był sprawny, cho zaskakuj cy w biurze. Poza tym wydzielał delikatny, ale wyra nie wyczuwalny zapach chemikaliów. Dywan był poprzecierany, meble zniszczone. Taka miała by jej ostatnia szansa? Potem nadszedł Eryk Sherrinford. - Dzie dobry, pani Cullen - powiedział. Jego głos był suchy, u cisk dłoni mocny i pewny. Miał na sobie wypłowiały kombinezon, ale to jej nie przeszkadzało. Nie zdradzała przesadnej dbało ci nawet o swój własny wygl d, mo e poza jakimi specjalnymi okazjami. (A czy kiedykolwiek b dzie jeszcze jak miała, je eli nie odzyska Jimmiego?) Natomiast niczym kot przestrzegała czysto ci osobistej. Z kurzych łapek w k cikach jego oczu promieniował u miech. - Prosz wybaczy mi kawalerski styl gospodarzenia. Na Beowulfie mamy, a w ka dym razie mieli my, specjalne maszyny, wi c nie zdołałem nabra odpowiednich przyzwyczaje . A nie chc nikogo wynajmowa , eby mi przestawiał sprz t. Wygodniej pracowa poza domem, ni dba o oddzielne biuro. Nie usi dzie pani? - Nie, dzi kuj . Nie mogłabym - mrukn ła. - Rozumiem. Jednak je li pani pozwoli, ja najlepiej funkcjonuj w pozycji sprzyjaj cej relaksowi. Opadł na fotel, zgi wszy si jak scyzoryk. Jedn z długich nóg przerzucił przez kolano drugiej. Wyj ł fajk i nabił j tytoniem z kapciucha. Barbro zdziwiła si , e Sherrinford pali tyto w tak przestarzały sposób. Gdzie jak gdzie, ale na Beowulfie powinni mie nowoczesne urz dzenia, na jakie na Rolandzie jeszcze nie mogli sobie pozwoli . No có , stare zwyczaje mogły oczywi cie przetrwa . Jak pami tała z lektury, w koloniach było to nagminne. Ludzie ruszyli ku gwiazdom w nadziei zachowania tak niemodnych rzeczy jak ojczysty j zyk, rz dy konstytucyjne czy racjonalna cywilizacja techniczna... Sherrinford wyrwał j ze zm conego zm czeniem, bezładnego zamy lenia.

5 - Musi mi pani przedstawi szczegóły swojej sprawy, pani Cullen. Powiedziała mi pani tylko tyle, e pani syn został porwany, a wasza miejscowa policja nic w tej sprawie nie zrobiła. Poza tym znam tylko kilka najbardziej oczywistych faktów, takich jak to, e jest pani wdow , a nie rozwódk , e jest pani córk pionierów z Ziemi Olgi Ivanoff, utrzymuj cych jednak cisł wi telekomunikacyjn z Przystani Bo ego Narodzenia, e otrzymała pani wykształcenie w jednej z dyscyplin biologicznych i e miała pani kilkuletni przerw w podj tej ponownie dopiero ostatnio pracy w terenie. Wpatrywała si ze zdumieniem w jego twarz, w wystaj ce ko ci policzkowe, orli nos, szare oczy, czarne włosy. Zapalniczka zrobiła "skrrt" i rozbłysła płomieniem, który zdał si wypełnia cały pokój. Na tej wysoko ci ponad miastem panowała cisza, przez okna s czył si zimowy półmrok. - Sk d, na kosmos, pan to wie? - usłyszała swoje pytanie. Wzruszył ramionami. - Moja praca - powiedział, przybieraj c poz , z której był znany, poz wykładowcy podczas odczytu - polega na dostrzeganiu i kojarzeniu szczegółów. W ci gu tych stu lat ludzie na Rolandzie, przy ich tendencji do ł czenia si w grupy zgodnie z pochodzeniem i nawykami kulturowymi, wykształcili regionalne ró nice akcentów. U pani słycha lady olga skiej gardłowej wymowy spółgłoski "r", ale samogłoski wymawia pani nosowo, w sposób charakterystyczny dla tutejszego regionu. Mimo e mieszka pani w Portolondonie. To sugeruje, e w dzieci stwie miała pani stał styczno z wymow stołeczn . Wspomniała mi pani, e była członkiem ekspedycji Matsuyamy i e zabrała pani ze sob swego synka. Zwykłemu technikowi nie pozwolono by na to, a wi c pani musiała by na tyle cenna, e przymkni to oczy na dziecko. Ekspedycja prowadziła badania ekologiczne, st d wniosek, e jest pani zwi zana z naukami przyrodniczymi. Z tego samego wnosz , e musiała pani mie wcze niejsze do wiadczenie w pracy w terenie. Jednak pani skóra jest jasna, nie nosi ladów ogorzało ci, której si nabiera podczas długotrwałego przebywania w promieniach tego sło ca. Musiała wi c pani do długi okres przed wyruszeniem na t nieszcz sn wypraw sp dzi głównie pod dachem. A co do wdowie stwa - nie wspomniała pani ani razu o swym m u, a przecie miała pani m czyzn , którego do dzisiaj ceni pani na tyle, by nosi zarówno obr czk , jak i pier cionek zar czynowy. Jej oczy zaszły mgł i zapiekły. Ostatnie słowa znów przywołały obraz Tima - ogromnego, łagodnego, wiecznie u miechni tego. Musi odwróci wzrok od tego człowieka, spojrze w okno. - Tak, ma pan racj - zdołała powiedzie . Mieszkanie znajdowało si na szczycie wzgórza, wznosz cego si nad Przystani Bo ego Narodzenia. Poni ej opadało miasto, cianami, dachami, archaicznymi kominami, ja niej cymi wiatłem lamp ulicami, rozjarzonymi lepiami pojazdów, coraz ni ej, a do portu, po łuk Zatoki miałków i statki, płyn ce do i z Wysp Podsłonecznych oraz dalszych regionów błyszcz cego jak rt w po wiacie znad zachodniego horyzontu Oceanu Północnego. Stoj cy w pełni Olivier wznosił si szybko - c tkowana pomara czowa tarcza. Bli ej zenitu, którego nigdy nie osi gnie, b dzie promieniował barw lodu. Alde, z pozoru dwukrotnie wi kszy ni w rzeczywisto ci, był cienkim sierpem, wisz cym tu przy

6 Syriuszu, który z kolei, jak pami tała, znajdował si blisko Ziemi. Ale Ziemi nie mo na zobaczy bez teleskopu... - Tak - powiedziała poprzez dławi cy gardło ból - mój m nie yje ju od czterech lat. Nosiłam nasze pierwsze dziecko, gdy zabił go uciekaj cy na o lep monocerus. Wzi li my lub trzy lata wcze niej. Spotkali my si , gdy oboje przebywali my na uniwersytecie - wie pan, transmisje z centrum szkolnego mog zapewni tylko elementarne wykształcenie... Stworzyli my własny zespół, przeprowadzaj cy zlecone badania ekologiczne... okre lanie, czy jaki obszar mo e zosta zasiedlony przy utrzymaniu równowagi rodowiska naturalnego, jakie zbo a si tam udadz , jakie wi si z tym niebezpiecze stwa... tego typu zagadnienia. No i tak... Potem wykonywałam prace laboratoryjne dla spółdzielni rybackiej w Portolondonie, Ale ta monotonia, to zamkni cie... to mnie wyka czało. Profesor Matsuyama zaproponował mi miejsce w zespole organizowanym dla zbadania Ziemi Komisarza Hauncha. My lałam, niech mi Bóg wybaczy, my lałam, ze Jimmy... Gdy testy wykazały, ze to b dzie chłopiec, Tim zdecydował, e damy mu na imi James, po dziadku i dlatego, e "Timmy i Jimmy" to si rymuje... no wi c my lałam, e Jimmy b dzie bezpieczny, e mog go spokojnie zabra ze sob . Nie mogłam znie my li, e miałabym zostawi go na kilka miesi cy, nie w jego wieku. Miałam pewno , e ani na chwil nie wyjdzie z obozu. A co mogło mu si sta w obozie? Nigdy nie wierzyłam w te historie o Zewn trznych, którzy kradn ludzkie dzieci. Uwa ałam, e rodzice staraj si w ten sposób usprawiedliwi własn lekkomy lno , to, e pozwolili dziecku zgubi si w lesie lub e go nie uchronili przed atakiem sfory szatanów czy... no có , przekonałam si , e nie miałam racji, panie Sherrinford. Roboty wartownicze omini to, psy zostały u pione, a gdy si zbudziłam, Jimmiego ju nie było. Przygl dał jej si przez obłok dymu z fajki. Barbro Engdahl Cullen miała około trzydziestu lat (rolandyjskich, dodał w my lach, czyli dziewi dziesi t pi procent analogicznej liczby lat ziemskich, nie to co lata na Beowulfie). Była du , postawn kobiet , szerok w ramionach, długonog , o pełnych piersiach. Poruszała si lekkim, spr ystym krokiem. Miała szerok twarz o prostym nosie, orzechowych, miało patrz cych oczach i mo e zbyt wydatnych, ale ruchliwych i pełnych wyrazu ustach. Jej rudobr zowe włosy przyci te były tu poni ej uszu. Miała na sobie proste, codzienne ubranie. Chc c uspokoi nerwowe ruchy jej palców spytał ironicznie: - Ale teraz ju pani wierzy w Zewn trznych? - Nie. Chocia nie jestem tego tak pewna jak przedtem. - Odwróciła si , spogl daj c na niego z ukosa. - Poza tym znale li my lady. - Okruchy skamielin - skin ł głow . - Kilka znalezisk typu neolitycznego. Jednak wszystkie bardzo stare, jakby ich twórcy zmarli wieki temu. Nawet dokładne poszukiwania nie zdołały dostarczy adnego niepodwa alnego dowodu na to, e przetrwali. - Jak dokładne mog by poszukiwania w tej latem sieczonej burzami, a zim ciemnej i ponurej dziczy wokół Bieguna Północnego? - spytała wyzywaj co. - Gdy jest nas - ile? - milion ludzi na całej planecie, z czego połowa stłoczona w tym mie cie?

7 - A reszta na jedynym zamieszkanym kontynencie - podpowiedział. - Arktyka zajmuje pi milionów kilometrów - rzuciła - z czego wła ciwa Strefa Arktyczna a jedn czwart . Nie mamy dostatecznej bazy przemysłowej, eby umie ci tam satelity obserwacyjne, zbudowa samoloty, na których mo na by w tamtych regionach polega , przeprowadzi przez te przekl te pustkowia drogi i zało y stałe bazy. eby je pozna i ujarzmi . Bo e, całe pokolenia samotnych pionierów opowiadały historie o Szarowłosym i a do zeszłego roku nie widział tego zwierz cia aden naukowiec! - Mimo tego pani ci gle nie wierzy w realno Zewn trznych? - A mo e to jaki tajemny kult w ród ludzi, zrodzony z odosobnienia i ignorancji? Jego wyznawcy kryj si gdzie w dziczy, gdzie mog kradn c dzieci dla jakich ... - przełkn ła lin . Opu ciła bezsilnie głow . - Ale to pan jest uwa any za eksperta. - Z tego, co mi pani powiedziała przez wizjofon, wynikało, e policja portolondo ska kwestionuje dokładno zło onego przez wasz grup raportu. Uwa a, e wi kszo z was uległa histerii, e po prostu nie zachowali cie odpowiednich rodków ostro no ci i dzieciak sobie gdzie potuptał tak, e nie mogli cie go odnale . Beznami tno tych słów uwolniła j od przera enia. Jak dziecko pierwszego lepszego osadnika? - powiedziała gwałtownie, nagle zarumieniona. - Nie. Ja nie siadłam, eby wy z rozpaczy.. Skomunikowałam si z archiwum. Nieco za du o tego typu wydarze jest zarejestrowanych, eby nieszcz liwy wypadek był w pełni zadowalaj cym wytłumaczeniem. A czy mamy zupełnie ignorowa te pełne strachu opowie ci o powrotach? Gdy jednak wróciłam na policj z faktami, po prostu mnie spławili. Podejrzewam, e zrobili tak nie tylko dlatego, e maj niedobory personelu. My l , e oni równie si boj . Przecie rekrutuj si głównie ze wsi, a Portolondon le y tu przy skraju nieznanego. Uszła z niej cała energia. - Roland nie ma adnych centralnych sił policyjnych - zako czyła bezbarwnym głosem. - Pan jest moj ostatni nadziej . M czyzna dmuchn ł dymem w ciemno zmierzchu, potem, głosem ju łagodniejszym, powiedział: - Prosz za bardzo nie podsyca w sobie tej nadziei, pani Cullen. Jestem jedynym prywatnym detektywem na tej planecie, bez adnego zaplecza i zasobów poza sob samym i na dodatek przybyłem tu niedawno. - To znaczy kiedy, jak długo pan tu jest? - Dwana cie lat. Czas ledwo wystarczaj cy na pobie ne zapoznanie si ze wzgl dnie cywilizowanym wybrze em. A interior Arktyki... Co wy - nawet wy - osadnicy sprzed wieku lub z jeszcze dawniejszych czasów o nim wiecie? - Westchn ł. - Wezm t spraw , licz c nie wi cej, ni b d musiał, głównie ze wzgl du na do wiadczenie, jakie mi ona przyniesie. Ale pod warunkiem, e pani b dzie moim przewodnikiem i asystentem. Bez wzgl du na ból, jaki to mo e pani sprawi . - Oczywi cie! Nie znosz bezczynnego oczekiwania. Ale dlaczego ja? - Wynaj cie tutaj, na dziewiczej, dopiero zasiedlanej planecie, gdzie ka da para r k ma tysi c pilnych zada do wykonania, kogo innego o równie wysokich

8 kwalifikacjach, niepomiernie podniosłoby koszty. Poza tym pani ma motywacj . A ja jej potrzebuj . Jako kto urodzony w innym wiecie, zupełnie ró nym od tego tutaj, z kolei zupełnie ró nego od Matki Ziemi, zbyt dobrze zdaj sobie spraw , jak małe mamy szans . Nad Przystani Bo ego Narodzenia g stniała noc. Powietrze ci gle było łagodne, jednak snuj ce si po ulicach macki mgły, pod wietlane migotliwie, miały w sobie co mro nego, a jeszcze mro niejsza była dr ca mi dzy ksi ycami zorza. W ciemniej cym pokoju kobieta przysun ła si bli ej do m czyzny, z pewno ci nie zdaj c sobie z tego sprawy, a do chwili, gdy on wł czył wiatło. Dzielili t sam wiedz o samotno ci Rolanda. Dla galaktyki, dla galaktycznych przestrzeni jeden rok wietlny to nie jest du o. Mo na by go przej na piechot , w około 270 milionów lat, wyruszywszy wtedy, gdy dinozaury nale ały jeszcze do odległej przyszło ci, gdzie w rodku Permu, i id c a po dzie dzisiejszy, gdy statki kosmiczne przemierzaj nawet bardziej rozległe przestrzenie. Jednak w naszym s siedztwie gwiazdy oddalone s od siebie rednio o dziewi lat wietlnych i zaledwie jeden procent z nich, lub nawet mniej, ma planety, na których mógłby zamieszka człowiek. A pr dko ci statków s ograniczone, mniejsze od tych, z którymi poruszaj si promienie. Pewn , niewielk pomoc słu y relatywistyczne spowolnienie czasu oraz zawieszenie czynno ci yciowych podczas podró y. Sprawia to, e wydaj si one krótkie, jednak poza statkiem historia nie wstrzymuje swego biegu. Dlatego te w drówki mi dzy gwiazdami zawsze b d nale ały do rzadko ci. Kolonistami b d tylko ci, którzy maj naprawd wa kie, ostateczne przyczyny, by wyjecha . B d zabierali ze sob plazm zarodkow dla egzogenicznych hodowli ro lin i zwierz t domowych - a tak e ludzkich dzieci - by przez szybki przyrost populacji unikn wymierania kolonii wskutek zmian genetycznych. Przecie nie b d mogli liczy na napływ nowych imigrantów. Dwa lub trzy razy w ci gu stulecia zjawi si statek z jakiej innej kolonii. (Nie z Ziemi, Ziemia ju dawno stała si obcym wiatem.) Przyleci z której z dawniej zasiedlonych planet. Nowe osady nie s w stanie budowa i obsadza załog statków kosmicznych. Samo przetrwanie tych osad jest w tpliwe, nie tylko ich ewentualny rozwój techniczny. We wszech wiecie, niespecjalnie zaprojektowanym dla człowieka, zało yciele kolonii musz przyjmowa to, co jest im dane. Na przykład Roland. Jest to jedno z tych jak e rzadkich szcz liwych znalezisk - planeta, na której ludzie mog y , oddycha , je miejscow ywno , pi wod , chodzi bez ubrania, je li taka ich wola, sia swoje zbo a, wypasa zwierz ta, ry kopalnie, wznosi domy, wychowywa dzieci i wnuki. Warto było przemierzy trzy czwarte wietlnego stulecia, by zachowa pewne drogie sercu warto ci i zapu ci nowe korzenie w gleb Rolanda. Jednak Gwiazda Karola Wielkiego jest typu F9, czterdzie ci procent ja niejsza ni Soi - jeszcze intensywniej promieniuje w zdradzieckim ultrafiolecie i smaga jeszcze dzikszymi wiatrami naładowanych cz steczek. Równie orbita planety jest ekscentryczna. W rodku krótkiego, lecz prawdziwie okrutnego północnego lata, podczas przej cia przez periastron, suma nasłonecznienia dwukrotnie przewy sza t , któr otrzymuje Ziemia. A w gł bi długiej, północnej zimy jest niewiele ni sza ni ziemska rednia.

9 Miejscowe ycie pleni si wsz dzie, bardzo obficie. Jednak człowiek, nie maj c skomplikowanych urz dze , ekonomicznie niezdolny do ich konstrukcji na skal wi ksz ni jednostkowa, mo e wytrzyma tylko w pasach o du ych szeroko ciach geograficznych. Dziesi ciostopniowe nachylenie osi wraz z nietypow orbit sprawiaj , e północne cz ci Arktyki przez połow swego roku s całkowicie pozbawione wiatła słonecznego. Wokół południowego bieguna rozci ga si pusty ocean. Na pierwszy rzut oka wa niejsze mog si wydawa inne ró nice mi dzy Rolandem a Ziemi . Roland ma dwa ksi yce, niewielkie, ale bliskie, które wywołuj cieraj ce si ze sob pływy. Obraca si on wokół osi w ci gu trzydziestu dwóch godzin, co subtelnie, lecz bezustannie zakłóca funkcjonowanie organizmów wykształconych przez gigalata szybszego rytmu. Układy pogodowe s całkowicie nieterra skie. Planeta ma zaledwie 9500 kilometrów rednicy, grawitacja na jej powierzchni wynosi 0.42x 980 cm/s k., ci nienie na poziomie morza lekko przekracza jedn atmosfer . (Ziemia jest w rzeczywisto ci wybrykiem natury i człowiek istnieje tylko dzi ki temu, e kosmiczna katastrofa zdmuchn ła z niej wi kszo gazu, który powinien by zatrzymany przez ciało tej wielko ci - tak jak w przypadku Wenus). Homo mo e by szczerze nazwany sapiens tylko wtedy, gdy praktykuje sw specjalno bycia niewyspecjalizowanym. Jego ci gle ponawiane próby zamro enia si we wszechobja niaj cych wzorcach, kulturach, ideologiach, czy jakkolwiek to nazywał, powodowały ponawiaj ce si katastrofy. Postawiony przed praktycznym, konkretnym zadaniem prze ycia, zwykle radzi sobie całkiem nie le. Przystosowuje si , w pewnych granicach, do zreszt szerokich. Te granice s ustalone przez takie czynniki jak potrzeba wiatła słonecznego, jak to, e człowiek jest, nieodwołalnie i ostatecznie, cz ci ycia, które go otacza, i e jest istot , która ma dusz . Portolondon pchał si przystaniami, łodziami, maszyneri , składami do Zatoki Polaris. Z tyłu, za tym wszystkim, tłoczyły si domy jego 5000 stałych mieszka ców: betonowe mury, przeciwsztormowe okiennice, spiczaste, kryte płytami dachy. Ich ró norakie barwy beznadziejnie gin ły w wietle lamp - to miasto le ało za Kr giem Polarnym. Mimo tego Sherrinford powiedział: - Wesołe miejsce, co? Wła nie czego takiego szukałem przyje d aj c na Rolanda. Barbro nie odpowiedziała. Te dni sp dzone w Przystani Bo ego Narodzenia, kiedy on prowadził swoje przygotowania, wyra nie j wyczerpały. Gapiła si przez kopuł taksówki, mkn cej z nimi ku ródmie ciu od strony drogi wodnej, która ich tu przywiodła. Przypuszczała, e Sherrinford miał na my li bujno lasów i ł k wzdłu szosy, jaskrawe barwy i fosforescencj kwiatów w ogrodach, trzepot skrzydeł nad głowami. W odró nieniu od ziemskiej flory ze stref zimnych ro linno Arktyki sp dzała ka d rozja nion dniem godzin na gwałtownym rozrastaniu si i gromadzeniu energii. Zakwitnie i zaowocuje dopiero wtedy, gdy letnia gor czka ust pi miejsca łagodnej zimie, a przesypiaj ce lato zwierz ta wyjd ze swych nor i w drowne ptaki wróc do domu.

10 Musiała przyzna , e widok był wspaniały: za drzewami rozległo wznosz ca si ku dalekim wzgórzom, srebrnoszara w wietle ksi yca, i zorza - rozproszone wiatło sło ca, kryj cego si tu poni ej horyzontu. Wspaniałe jak poluj cy szatan - pomy lała - i równie przera aj ce. Ta dzicz ukradła Jimmiego. Zastanawiała si , czy b dzie jej dane odnale przynajmniej ko ci, by zanie je ojcu dziecka. Nagle zdała sobie spraw , e ona i Sherrinford dotarli do hotelu i ze on mówił o mie cie. Poniewa było ono drugie pod wzgl dem wielko ci po stolicy, ju przedtem musiał cz sto tu bywa . Ulice były hała liwe i pełne ludzi, neony migotały, muzyka buchała ze sklepów, barów, restauracji, centrów sportowych, sal tanecznych; stłoczone samochody płyn ły wolno jak melasa; kilkupi trowe biurowce płon ły wiatłami. Portolondon był ogniwem ł cz cym ogromne obszary w gł bi kontynentu ze wiatem zewn trznym. Rzek Glorii spływały tratwy ze z grubsza obrobionym drewnem; barki z rud i z plonami farm, których wła ciciele powoli zmuszali rolandyjsk przyrod , by im słu yła; z mi sem, ko mi i futrami, zebranymi przez my liwych w górach za Urwiskiem Trolli. Od strony morza napływały przybrze ne frachtowce, rybackie floty, produkty z Wysp Podsłonecznych, łupy z całych kontynentów, le cych dalej na południu, gdzie ró ni miałkowie szukali przygód. Przybywaj cy z tym wszystkim ludzie chcieli si wyszumie w Portolondonie, miali si ,, rozrabiali, zmawiali, rabowali, wygłaszali kazania, chlali, puszczali pieni dze, harowali, marzyli, po dali, budowali, niszczyli, umierali, rodzili si , byli szcz liwi, gniewni, smutni, zachłanni, wulgarni, kochaj cy, ambitni, ludzcy. Ani blask sło ca gdzie indziej, ani półroczny zmierzch tutaj - gł boka noc w rodku zimy - nie były w stanie ich powstrzyma . Przynajmniej tak wszyscy twierdzili. Wszyscy z wyj tkiem tych, którzy osiedli w strefie ciemno ci. Barbro przyjmowała za rzecz naturaln , e hołduj oni dziwnym obyczajom, tworz legendy i ulegaj przes dom - umr one, gdy bezdro a zostan całkowicie skartografowane i poskromione. Ostatnio jednak zaczynała w to w tpi . By mo e przyczyniły si do tego wzmianki Sherrinforda o zmianie jego własnych pogl dów, spowodowanej wynikami wst pnych bada . A mo e po prostu potrzebowała tematu do rozmy la . Innego ni ten, jak Jimmy, na dzie przed swym znikni ciem, gdy go spytała, czy woli kanapk z ytniego czy z francuskiego chleba, z wielk powag odpowiedział: "Zjem kromk tego, co my, ludzie, nazywamy F-chlebem"; ostatnio zaczynał interesowa si alfabetem. Prawie nie zauwa yła momentu wyj cia z taksówki, meldowania si w hotelu i drogi do sk po umeblowanego pokoju. Jednak gdy si rozpakowała, przypomniała sobie, e Sherrinford zaproponował poufn rozmow . Przeszła przez korytarz i zapukała do jego drzwi. Jej palce stukały ciszej ni serce. Otworzył drzwi i z palcem na ustach poprowadził j w róg pokoju. Zje yła si wewn trznie, lecz po chwili na ekranie wizjofonu zobaczyła twarz komisarza Dawsona. Sherrinford najwyra niej do niego dzwonił i miał zapewne powód, eby trzyma j poza zasi giem kamery. Znalazła sobie krzesło i przygl dała si , wbijaj c paznokcie w kolana.

11 Długa posta detektywa ponownie zgi ta si w fotelu. - Przepraszam za t przerw - powiedział. - Jakich facet pomylił numery. Pijany, s dz c po oznakach. Dawson zachichotał. - Mamy ich tu sporo. Barbro przypomniała sobie, e komisarz jest zamiłowanym gaduł . Pogładził brod - byt do niej tak przywi zany, jakby był pionierem, a nie mieszka cem miasta. - Zwykle s niegro ni, po prostu naładowani po tygodniach czy miesi cach sp dzonych na pustkowiu, i musz si rozładowa . - Stwierdziłem, e to otoczenie - Sherrinford ubił tyto w fajce - ró ni ce si milionem mniej czy bardziej wa nych szczegółów od tego, które stworzyło ludzi - e to otoczenie wyczynia dziwne rzeczy z ludzk osobowo ci . Oczywi cie wie pan, e moja praca ogranicza si do miast i regionów podmiejskich. Odizolowane, odległe osady rzadko potrzebuj prywatnych detektywów. Jednak teraz ta sytuacja wydaje si ulega zmianie. Zadzwoniłem do pana, by prosi o rad . - Pomog z przyjemno ci - powiedział Dawson. - Nie zapomniałem, co pan dla nas zrobił w sprawie morderstwa de Tahoe. - I ostro niej: - Jednak niech pan najpierw wyło y swój problem. Sherrinford zapalił fajk . Zapach tytoniu przebił si przez aromaty zieleni, które - nawet tutaj, par wyasfaltowanych kilometrów od najbli szego lasu - przepływały ponad ulicznym zgiełkiem i wdzierały si przez przyciemnione zmierzchem okno. - To raczej misja naukowa ni poszukiwanie ukrywaj cego si dłu nika czy szpiega przemysłowego - powiedział przeci gaj c słowa. - Stoj w obliczu dwóch mo liwo ci: albo od dawna działa, kradn c niemowl ta, jaka organizacja kryminalna, religijna czy jakakolwiek inna lub te , to druga mo liwo . Zewn trzni z ludowych opowie ci to rzeczywisto . - Co? - Barbro zauwa yła, e na twarzy Dawsona maluje si w równym stopniu przera enie co zaskoczenie. - Chyba nie mówi pan tego powa nie? - Dlaczego? - Sherrinford u miechn ł si . - Nie mo na odrzuca ot tak sobie doniesie gromadzonych przez kilka pokole . Tym bardziej e ich ilo i wzajemna zgodno wcale nie malej z biegiem czasu, wr cz przeciwnie - rosn . Nie mo emy tak e ignorowa udokumentowanych zagini niemowl t i małych dzieci; liczba takich przypadków przewy sza sto, a nigdy nie odnaleziono najmniejszego ladu porwanych. Nie mo emy lekcewa y znalezisk, które dowodz , ze Arktyk zamieszkiwały niegdy inteligentne stworzenia, by mo e ci gle nawiedzaj ce interior. Dawson wychylił si , jakby chciał wyj z ekranu. - Kto pana wynaj ł? Ta kobieta, Cullen? Bardzo jej współczujemy, oczywi cie, ale w tym, co mówiła, nie było zbyt wiele sensu. A kiedy zacz ła nas jawnie obra a ... - Czy jej koledzy, powa ani naukowcy, nie potwierdzili jej słów? - Nie było co potwierdza . Prosz pana, ich obóz był otoczony ró nymi detektorami i urz dzeniami alarmowymi, a poza tym trzymali dogi. To normalne w okolicy, w której mo e si przypl ta jaki głodny sauroid czy cokolwiek. Nic nie mogło si tam dosta niepostrze enie.

12 - To z ziemi. A co z zagro eniem z powietrza? - Człowiek z wirolotem na plecach postawiłby na nogi cały obóz. - Co , co ma własne skrzydła, mogło by cichsze. - Lataj ce stworzenie, które potrafiłoby unie trzyletnie dziecko? Nic takiego nie istnieje. - Ma pan na my li, komisarzu, e nie zostało .opisane w literaturze naukowej. Niech pan sobie przypomni Szarowłosego. Niech pan pami ta o tym, jak mało wiemy o Rolandzie, o planecie, o całym tym wiecie. Na Beowulfie takie ptaki istniej , i na Rustum, jak czytałem, te . Przeprowadziłem obliczenia, oparte na tutejszym stosunku g sto ci powietrza do grawitacji i, tak, równie tutaj jest to w pewnym stopniu mo liwe. To stworzenie mogło nie dziecko w powietrzu przez krótki czas, zanim mi nie skrzydeł mu si zm czyły i musiało wyl dowa . Dawson prychn ł. - Najpierw wyl dowało i weszło do namiotu, w którym spali chłopie i jego matka. Potem uniosło dziecko, a kiedy ju nie mogło lecie , poszło na piechot Czy tak zachowuj si dzikie ptaki? A ofiara nie krzyczała, psy nie szczekały? - W gruncie rzeczy - powiedział Sherrinford - te nielogiczno ci s najbardziej interesuj cymi i przekonywaj cymi aspektami całej tej sprawy. Ma pan racj , trudno sobie wyobrazi , eby mógł si tam niepostrze enie dosta kidnaper - człowiek, a z drugiej strony stworzenie typu orła nie działałoby w taki sposób. Jednak adne z tych zastrze e nie odnosi si do obdarzonej skrzydłami istoty inteligentnej. Chłopcu mógł zosta podany rodek nasenny. A psy niew tpliwie wygl dały tak, jakby dostały co podobnego. - Psy wygl dały tak, jakby zaspały. Nic im w tym nie przeszkodziło. Nie przeszkodziłby im wła nie wał saj cy si chłopiec. Nie musimy tutaj snu adnych przypuszcze , poza tymi, e po pierwsze chłopiec obudził si i zniecierpliwił bezczynno ci , a po drugie, e urz dzenia alarmowe zostały zamontowane nieco bezmy lnie i pozwoliły mu przekroczy granic obozu. wiadczy to o tym, do jakiego, stopnia nie oczekiwano niebezpiecze stwa od wewn trz. Wreszcie po trzecie, chocia naprawd przykro mi to mówi , musimy zało y , e biedny brzd c umarł z głodu lub został zabity. Dawson chwil milczał, potem dodał: - Gdyby my mieli wi cej ludzi, mogliby my po wi ci tej sprawie wi cej czasu, i oczywi cie zrobiliby my to. Dokonali my zwiadu powietrznego, ryzykuj c ycie naszych pilotów. U yli my przy tym instrumentów, które wykryłyby dzieciaka w promieniu pi dziesi ciu kilometrów. Chyba e był martwy. Wie pan, jak czułe s analizatory termiczne. Rezultaty były zerowe. A mamy wa niejsze zadania ni poszukiwanie rozrzuconych szcz tków jego ciała. Je eli to pani Cullen pana wynaj ła - zako czył obcesowo - radz panu znale wymówk , by si z tego wycofa . Tak b dzie lepiej równie i dla niej. Musi zacz liczy si z rzeczywisto ci . Barbro zdusiła okrzyk, gryz c si w j zyk. : - Ale to jedynie ostatnie z całej serii znikni - powiedział Sherrinford. Nie potrafiła zrozumie , jak mógł mówi tak swobodnym tonem, podczas gdy Jimmy był nie wiadomo gdzie. - Zostało dokładniej opisane ni wszystkie poprzednie - kontynuował - przez to bardziej działa na wyobra ni . Zwykle rodzina pionierów składała pełne

13 rozpaczy, lecz mało dokładne doniesienie o swym zaginionym dziecku, które, jak utrzymywali, na pewno zostało porwane przez Dawny Lud. Czasami, w wiele lat pó niej, opowiadali o tym, e je widzieli. Przysi gali, e to było ich zaginione dziecko, wyro ni te, nie całkiem ju ludzkie; przysi gali, e widzieli, jak przemyka w ciemno ciach, zerka przez okno lub płata im psoty. Utrzymuje pan, e ani władze, ani naukowcy nie maj dostatecznego personelu czy rodków, z by przeprowadzi odpowiednie dochodzenie. Ja jednak twierdz , e te sprawy s warte wyja nienia, i by mo e prywatna osoba, jak ja, mo e si do tego przyczyni . - Niech pan posłucha, wi kszo z nas, policjantów, wychowała si na bezdro ach. Je dzimy tam nie tylko na patrole i do wypadków, ale równie na urlopy i wi ta rodzinne. Je eli gdzie w okolicy byłaby... jaka banda porywaczy ludzi, wiedzieliby my o tym. - Zgoda. Ale wiem równie , e w ród ludzi, z których si wywodzicie, utrzymuje si gł boko zakorzeniona i bardzo rozpowszechniona wiara w istnienie pozaludzkich istot o nadnaturalnych zdolno ciach. Wielu odprawia rytualne modły i składa ofiary, eby te istoty sobie zjedna . - Wiem, do czego pan zmierza - powiedział Dawson drwi co. - Słyszałem to niejednokrotnie, od stu ró nych łowców sensacji. Aborygeni to Zewn trzni. Miałem o panu lepsze mniemanie. Na pewno był pan w paru muzeach, na pewno naczytał si pan literatury na temat wiatów, na których istniej tubylcy - do diabła ci kiego, czy nigdy nie posługiwał si pan t swoj logik ?! Wyci gn ł oskar aj ce palec. - Niech pan pomy li - powiedział. - Co my my wła ciwie znale li? Kilka kawałków obrobionego kamienia; kilka megalitów, które ewentualnie mog by sztuczne; zadrapania na skałach, które wydaj si przedstawia zwierz ta i ro liny, cho nie w ten sposób, w jaki przedstawiałaby je jakakolwiek istota ludzka; lady ognisk i połamane ko ci; inne fragmenty kostne, które mog by szcz tkami istot my l cych, by mo e pochodz cymi z chwytnych palców lub z czaszek chroni cych du e mózgi. Je li nawet tak, to wła ciciele tych ko ci byli zupełnie niepodobni do człowieka. Lub do aniołów, je li ju o to chodzi. Zupełnie! Najbardziej antropoidalna z ogl danych przeze mnie rekonstrukcji przedstawiała rodzaj dwuno nego krokodyla. Chwileczk , niech mi pan pozwoli sko czy . Kiedy byłem dzieckiem, wierzyłem w te historie o Zewn trznych. Słyszałem ich cał mas . Opowie ci mówi ce o tym, e istniej inne istoty, niektóre skrzydlate, inne nie, niektóre na wpół ludzkie, inne wygl daj zupełnie jak my, mo e s tylko zbyt przystojne na ludzi. To wci i od nowa to samo - kraina ba ni ze starej Ziemi. Czy nie? Kiedy si tym zainteresowałem i pogrzebałem w mikrofilmach Biblioteki Dziedzictwa, i niech mnie wszyscy diabli, je eli nie znalazłem niemal identycznych bajdurze , powtarzanych przez chłopców całe wieki przed lotami kosmicznymi. Nic z tego nie pasuje ani do tych nielicznych reliktów, jakie mamy, je eli s to relikty, ani do prawdy głosz cej, e l d wielko ci Arktyki nie mo e wyda na wiat tuzina ró nych inteligentnych gatunków, ani wreszcie... do diabła,

14 człowieku, ani do zdrowego rozs dku, który podpowiada, jak powinni zachowa si tubylcy, gdy nadlecieli tu ludzie! Sherrinford skin ł głow . - Tak, oczywi cie - powiedział. - Nie jestem jednak tak gł boko jak pan przekonany o tym, e zdrowy rozs dek istot niehumanoidalnych jest taki sam jak nasz. Widziałem zbyt wiele ró nic nawet w ramach naszego gatunku. Ale, jasne, pa skie argumenty s bardzo mocne. Tych niewielu znajduj cych si na Rolandzie naukowców ma pilniejsze zadania ni tropienie ródeł czego , co stanowi, jak pan to uj ł, o ywienie redniowiecznych przes dów. Wzi ł w obie dłonie główk fajki i zajrzał do jej male kiego wn trza. - By mo e najbardziej dla mnie interesuj ce - powiedział mi kko - jest to, dlaczego poprzez otchła wieków, poprzez barier cywilizacji technicznej z jej zupełnie odmiennym spojrzeniem na wiat i całkowitym odci ciem si od tradycji - dlaczego tutejsi twardogłowi, technicznie zorganizowani, do dobrze wykształceni koloni ci wskrzesili z grobu wiar w Dawny Lud? - S dz , e w ko cu - je eli uniwersytet wreszcie powoła katedr psychologii, o której tyle mówi - e kto w ko cu zajmie si opracowaniem odpowiedzi na pa skie pytanie - powiedział Dawson nieco załamuj cym si głosem i przełkn ł gło no, gdy Sherrinford odpowiedział: - Proponuj zacz od razu. Na Ziemi Komisarza Hauncha, gdy wła nie tam zdarzył si ostatni incydent. Gdzie mógłbym wynaj jaki pojazd? - Hmm, to mo e by do trudne... - Dobrze, dobrze... By mo e jestem ółtodziobem w tym wiecie, jednak swoje wiem. W społeczno ciach niezbyt zasobnych w dobra zwykle nieliczni maj ci ki ekwipunek. Ale poniewa jest on niezb dny, zawsze mo na go wynaj . Potrzebny mi jest wóz kempingowy z silnikiem poduszkowym, dobry na ka dy rodzaj terenu, i chc równie , aby zostało w nim zamontowane przywiezione przeze mnie wyposa enie. Górna cz osłony ma by zast piona gniazdem działka, obsługiwanego z siedzenia kierowcy. Bro ja dostarcz . Poza moimi własnymi karabinkami i pistoletami udało mi si wypo yczy troch broni z arsenału policji w Przystani Bo ego Narodzenia. - Hej, widz , e pan naprawd przygotowuje si do wojny z... z mitem? - Powiedzmy raczej, e w nie tak znów bardzo kosztowny sposób ubezpieczam si przeciwko pewnym niezbyt prawdopodobnym przypadkom. A jeszcze, poza poduszkowcem, czy dałoby si załatwi lekki, przewo ony na dachu samolocik do zwiadów? - Nie. - Tym razem głos Dawsona brzmiał bardziej pewnie ni dotychczas. - To jest szukanie guza. Mo emy, gdy prognoza pogody b dzie sprzyjaj ca, przewie pana do pa skiej bazy du ym samolotem. Jednak pilot b dzie musiał natychmiast wraca , zanim pogoda znów si popsuje. Meteorologia nie jest zbyt rozwini ta na Rolandzie. Powietrze o tej porze roku jest wyj tkowo zdradliwe, a my nie mamy rodków do wyprodukowania samolotu, który wytrzymałby ka d niespodziank . - Odetchn ł gł boko. - Nie ma pan, widz , poj cia, jak szybko potrafi uderzy wir. Albo jaki grad mo e nagle run z czystego nieba czy te ... Jak pan ju tam dotrze, lepiej niech pan trzyma si ziemi. - Zawahał si . - To

15 jedna z wa niejszych przyczyn, dla których nasze wiadomo ci o bezdro ach s tak sk pe, a ich mieszka cy tak izolowani. Sherrinford roze miał si ponuro. - No có , s dz , e je li tam wszystko wygl da, jak przypuszczam, to i tak przez cał drog b d musiał si czołga . - Zmarnuje pan mas czasu - powiedział Dawson. - Nie wspominaj c o pieni dzach klienta. Prosz posłucha , nie mog panu zabroni uganiania si za cieniem, ale... Dyskusja trwała jeszcze niemal godzin . Gdy ekran wreszcie pociemniał, Sherrinford podniósł si , przeci gn ł i podszedł do Barbro. Jeszcze raz zwróciła uwag na jego szczególny chód. Przybył z planety, na której ci enie było o jedn czwart wi ksze od ziemskiego, a tutaj nie przekraczało nawet jego połowy. Zadała sobie pytanie, czy Sherrinford miewa sny o lataniu. - Przepraszam, e tak pani zaniedbałem - powiedział - ale nie oczekiwałem, e dodzwoni si do niego tak szybko. Wcale nie kłamał, mówi c, jak bardzo jest zaj ty. A gdy ju si z nim poł czyłem, wolałem mu o pani nie przypomina . Z moim projektem mo e si nie liczy , mo e go spokojnie odrzuca jako czcze mrzonki, z których szybko zrezygnuj . Gdyby jednak, obserwuj c pani , przekonał si , jak bardzo jeste my zdecydowani, stałby si zupełnie nieprzyst pny, a by mo e nawet robiłby nam jakie przeszkody. - A niby dlaczego miałby si tym przejmowa ? - spytała z gorycz . - Strach przed konsekwencjami, tym wi kszy, e si do niego nie przyznaje, tym bardziej przejmuj cy, ze nie dadz si one przewidzie . - Wzrok Sherrinforda pow drował ku ekranowi, a stamt d przez okno ku zorzy, pulsuj cej wysoko w górze lodowatym bł kitem i biel . - Zauwa yła pani chyba, e rozmawiałem z człowiekiem przestraszonym. W gł bi duszy pod pozorami szyderstw i konwenansów wierzy w Zewn trznych. Tak, gł boko w nich wierzy. Stopy Pasterza Mgły frun ły ponad yerb , wyprzedzaj c niesione wiatrem chwastoloty. Obok niego pi trzył si Nagrim nikor, czarny i niekształtny. Jego wywołuj ce wstrz sy ziemi cielsko zostawiało za sob pokos zmia d onych ro lin. Z tyłu blask kwiatów cierniowca płomiennego przebijał przez mglist , rozmazan sylwetk Morgarela upiora. Obłoczne Błonia wznosiły si tutaj fal wzgórz i zaro li. Powietrze było spokojne, tylko od czasu do czasu przynosiło przytłumione odległo ci wycie jakiej bestii. Było ciemniej ni zwykle na pocz tku zimy, gdy ksi yce stały nisko, a zorza ledwie połyskiwała nad górami na północnym kra cu wiata. Jednak dzi ki temu gwiazdy, którymi usiane było niebo, l niły ostro i wyra nie, a Droga Duchów wieciła w ród nich jak spryskane kroplami rosy listowie gł boko w dole. - Tam! - rykn ł Nagrim. Wszystkie cztery ramiona wskazywały jeden punkt. Grupka weszła wła nie na szczyt wzgórza. Daleko przed nimi płon ła iskierka wiatła. - Hoah, hoah! Fdebczemy ich w ziemi od razu czy bofoli rozszarbiemy? Nic takiego nie zrobimy, zakuty łbie - przemkn ła przez ich głowy odpowied Morgarela. - Chyba e nas zaatakuj . A nie zrobi tego. je eli nie zdradzimy swojej obecno ci. Według jej rozkazu mamy wy ledzi ich zamiary.

16 - Gr-r-rum-m-m. Znam ich zamiary. Bo cina drzefa, fpi bługi w ziemi , zasia sfe brzekl te ziarna. Brzeb dzimy ich do gorzkich wód, bo inaczej szybko stan si dla nas za silni. - Ale nie za silni dla Królowej! - z oburzeniem zaprotestował Pasterz Mgły. Jednak maj nowe moce. jak si zdaje - przypomniał mu Morgarel. - Musimy ich ostro nie wybada . - Fi c czy mo emy na nich ostro nie nadebn ? - spytał Nagrim. Pytanie wywołało u Pasterza Mgły szeroki u miech. Klepn ł pokryte łusk plecy. - Ty lepiej nie mów - powiedział. - Bo mnie bol uszy. Ani nie my l, bo ciebie boli głowa. Dalej, biegniemy! Troch spokojniej - zbeształ go Morgarel. - Masz w sobie zbyt wiele ycia, synu ludzi. Pasterz Mgły wykrzywił twarz w stron upiora. Usłuchał jednak na tyle, eby zwolni i wybiera drog tak osłoni t , jak tylko było to mo liwe. Gnał przecie z misj od Najczystszej. Miał si dowiedzie , co tu przywiodło t par miertelników. Czy by szukali tego chłopca, którego ukradł Ayoch? (Ci gle jeszcze płakał za matk , ale coraz mniej, .w miar jak przenikały go cuda Carheddin.) By mo e. Statek ptak zostawił ich wraz z pojazdem w opuszczonym teraz obozie, z którego wyruszyli rozszerzaj c si spiral . Gdy jednak w rozs dnej odległo ci nie znale li adnego ladu dziecka, nie wezwali nikogo, z by ich odwiózł do domu. I to nie dlatego, e pogoda nie pozwalała przenosi si falom ł czno ci. Nie. Zamiast tego wyruszyli w stron Gór Ksi ycowego Rogu. Kurs, jakim zd ali, powiedzie ich obok kilku odosobnionych gospodarstw naje d ców i dalej, wprost na obszary nie odwiedzane dotychczas przez ich ras . A wi c nie były to zwyczajne poszukiwania. A wi c co to było? Pasterz Mgły rozumiał teraz, dlaczego ta, która panowała, kazała swym adoptowanym miertelnym dzieciom poznawa czy te zachowywa j zyk swych przodków. Nienawidził tych wicze , tak obcych obyczajom Mieszka ców, lecz oczywi cie był jej posłuszny. I z czasem zrozumiał, jak była m dra... Teraz pozostawił Nagrima za skał - nikor byłby u yteczny tylko w walce - i poczołgał si od krzaka do krzaka, a znalazł si przy ludziach, w odległo ci nie wi kszej ni wzrost człowieka. Deszczorost, kład c mi kkie li cie na jego nagiej skórze, odział go w ciemno . Morgarel poszybował ku koronie trz soli cia, w którego niespokojnej ruchliwo ci lepiej mógł ukry sw nikł sylwetk . On równie b dzie niezbyt pomocny. I to wła nie było w tym wszystkim najbardziej niepokoj ce. Upiory nale do tych, którzy potrafi nie tylko czyta i wysyła my li, ale równie tworzy omamy. Morgarel powiedział, e tym razem jego moc zdaje si odbija od zimnego, niewidzialnego muru, otaczaj cego samochód. Kobieta i m czyzna nie ustawili adnych innych urz dze stra niczych i nie mieli psów. Najpewniej s dzili, e nic takiego nie b dzie potrzebne, gdy spali w długim poje dzie, którym podró owali. Ale takie lekcewa enie pot gi Królowej nie mo e by tolerowane, nieprawda ? Metal połyskiwał delikatnie w wietle ich ogniska. Usiedli po obu stronach ognia, owini ci w palta dla ochrony przed chłodem, który nagiemu Pasterzowi Mgły wydawał si łagodny. M czyzna pił dym. Kobieta patrzyła nieruchomo w

17 zmierzch, który jej o lepianym płomieniami oczom musiał si wydawa gł bok ciemno ci . Ta cz ca po wiata wyra nie wydobywała z mroku jej sylwetk . Tak, s dz c z opowie ci Ayocha, ona była matk tego nowego malca. Ayoch równie chciał z nimi pój , ale Cudowna zabroniła. Puki s za mało wytrwałe jak na potrzeby takich misji. M czyzna poci gn ł fajk . Jego policzki cofn ły si przez to w cie , podczas gdy na czole i nosie migotało wiatło. Wygl dał niepokoj co podobnie do brzytwodzioba, który ma wła nie run na ofiar . - Nie, powtarzam ci jeszcze raz, Barbro, nie mam adnych teorii - mówił. - Kiedy ilo faktów jest niewystarczaj ca, teoretyzowanie jest mieszne w najlepszym przypadku, a sprowadzaj ce na manowce w najgorszym. - Jednak masz chyba jaki plan, co , czym si kierujesz - powiedziała. Było oczywiste, e ju wcze niej niejednokrotnie to roztrz sali. aden Mieszkaniec nie byłby tak natarczywy jak ona ani tak cierpliwy jak on. - Te instrumenty, które zapakowałe , ten generator, który ci gle utrzymujesz w ruchu... - Mam jedn czy dwie hipotezy robocze i one mi podpowiedziały, jakie wyposa enie powinienem zabra . - Dlaczego mi nie powiesz, co to za hipotezy? - Z nich samych wynika, e obecnie to by było niewskazane. Ci gle jeszcze szukam po omacku drogi w labiryncie. Ale nie miałem okazji poskłada wszystkiego w cało . W rzeczywisto ci naprawd zabezpieczeni jeste my tylko przed tak zwanym wpływem telepatycznym... - Co? - Niemal podskoczyła. - Chcesz powiedzie ... te legendy, ze oni potrafi równie czyta my li... - Słowa zamarły jej na ustach, wzrok przeszukał ciemno poza jego ramionami. M czyzna pochylił si do przodu. Ton jego głosu stał si mi kki i przekonuj cy. - Barbro, zam czasz si , rozdzierasz rany. To wcale nie pomo e Jimmiemu, je li yje. Tym bardziej e mo esz by jeszcze bardzo potrzebna, pó niej. Mamy przed sob dług w drówk , wi c lepiej we si w gar . Skin ła szybko głow i zagryzła na moment warg . Potem odpowiedziała: - Próbuj . U miechn ł si , nie wyjmuj c fajki z ust. - My l , e ci si uda. Nie robisz na mnie wra enia strace ca ani j czyduszy czy te kogo napawaj cego si swym nieszcz ciem. Jej dło opadła ku kolbie pistoletu przy pasie. Głos si zmienił, wydobywała go z gardła jak nó z pochwy: - Kiedy ich znajdziemy, dowiedz si , jaka jestem. Jacy s ludzie. - Gniew tak e pow ci gnij - nalegał m czyzna. - Nie sta nas na emocje. Przecie Zewn trzni, je eli rzeczywi cie istniej , jak to tymczasowo zakładam, walcz o swoje domy. - I po krótkiej przerwie dodał: - Chciałbym wierzy , e gdyby pierwsi zwiadowcy znale li tu inteligentnych tubylców, kolonizacja Rolanda nie zostałaby podj ta. Ale teraz jest ju za pó no. Nie mo emy tego cofn , nawet gdyby my chcieli. To walka do ko ca, z wrogiem tak zr cznym, e udało mu si ukry przed nami nawet fakt, e wypowiedział nam wojn . - A zrobił to? Przecie podkradanie si , przypadkowe porywanie dzieci...

18 - To cz mojej hipotezy. Podejrzewam, e to wcale nie jest zwykłe n kanie nas, to cz taktyki, stosowanej w zatrwa aj co subtelnej grze strategicznej. Ogie trzaskał i sypał iskrami. M czyzna palił przez chwil w zamy leniu, a potem ci gn ł dalej: - Wtedy w Przystani Bo ego Narodzenia, a potem w Portolondonie, gdy musiała na mnie czeka , nie chciałem rozbudza w tobie zbytnich nadziei ani te niepotrzebnie ci ekscytowa . Pó niej byli my zaj ci upewnianiem si , ze Jimmy został uprowadzony na wi ksz odległo od obozu, ni zdołałby przej o własnych siłach, wi c dopiero teraz mog ci powiedzie , jak starannie przestudiowałem dost pne materiały na temat... Dawnego Ludu. Robiłem to przede wszystkim z my l o weryfikacji i wyeliminowaniu ka dej wyobra alnej mo liwo ci, bez wzgl du na jej absurdalno . Nie oczekiwałem innego ko cowego wyniku ni negatywny. Przejrzałem jednak wszystko: relikty, analizy, opowie ci, dziennikarskie podsumowania, monografie. Rozmawiałem z b d cymi akurat w mie cie pionierami i z t garstk naukowców, która interesowała si tym zagadnieniem. Ja si szybko ucz . Pochlebiam sobie, e stałem si ekspertem nie gorszym ni ka dy inny - chocia Bóg jeden wie, e nie ma tu wła ciwie od czego by ekspertem. Jestem stosunkowo obcy na Rolandzie i by mo e dzi ki temu spojrzałem na ten problem wie ymi oczyma, i zauwa yłem w nim pewne prawidłowo ci. Je eli aborygeni wymarli, dlaczego tak niewiele po sobie zostawili? Arktyka nie jest znów taka ogromna i stanowi doskonał kolebk dla rolandyjskiego ycia. Powinna była sta si podstaw istnienia populacji, której pozostało ci gromadziły si przez tysi clecia. Czytałem, e na Ziemi znaleziono, bardziej przypadkowo ni na skutek bada archeologicznych, dosłownie dziesi tki tysi cy paleolitycznych toporków. No i wła nie - kontynuował. - Przypu my, e relikty i skamieniało ci zostały wiadomie usuni te w czasie, który upłyn ł mi dzy wizyt ostatniej grupy zwiadowczej a przybyciem pierwszych osadników. Pewne potwierdzenie tej hipotezy znalazłem w dziennikach pierwszych badaczy Rolanda. Byli zbyt zaj ci sprawdzaniem, czy planeta nadaje si do zamieszkania, by sporz dza katalogi pomników prymitywu. Jednak e pewne ich zapiski wiadcz o tym, ze widzieli znacznie wi cej ni grupy, które przybyły po nich. Przypu my, ze to, co jednak znale li my, owi zacieracze ladów po prostu przeoczyli b d si do tego nie dobrali. wiadczy to o skomplikowanej umysłowo ci, o zdolno ci do my lenia w kategoriach długoterminowych, prawda? A to z kolei dowodzi, e Dawny Lud to nie byli zwykli my liwi i neolityczni rolnicy. - A jednak nikt nigdy nie widział budynków czy maszyn ani w ogóle niczego takiego - sprzeciwiła si Barbro. - Nie. Najprawdopodobniej tubylcy nie przeszli przez nasz metalurgiczno- przemysłowy rodzaj ewolucji. Potrafi wyobrazi sobie inne, alternatywne drogi rozwoju. Ich w pełni dojrzała cywilizacja mogła wzi pocz tek od nauk i technologii biologicznych - rozpocz od nich, a nie na nich ko czy . Mogła rozwija potencjał tkwi cy w systemie nerwowym, a u nich mo e by on wi kszy ni u człowieka. Wiesz chyba, e równie my w pewnym stopniu posiadamy te zdolno ci. Na przykład ró d karz rzeczywi cie wyczuwa zmiany lokalnego pola

19 magnetycznego, spowodowane ciekami wodnymi. Jednak w nas te moce s szalenie rzadkie i niestałe. Skierowali my wi c sw uwag w mn stron . Komu potrzebna jest, powiedzmy, telepatia, je eli ma pod r k wizjofon? Dawny Lud mógł to widzie zupełnie inaczej. Wytwory ich cywilizacji mogły i dalej mog by dla nas ludzi nierozpoznawalne. - Jednak przecie nie musieli si przed nami ukrywa - powiedziała Barbro. - Dlaczego si nie ujawnili? - Mog sobie wyobrazi dowoln ilo powodów. Na przykład, ju wcze niej w swej historii mieli złe do wiadczenia z go mi z kosmosu. Nasza rasa nie jest jedyn , która ma statki mi dzygwiezdne. Jednak e, jak ju powiedziałem, nie mam zwyczaju teoretyzowa bez pokrycia w faktach. Wystarczy, e stwierdzimy, i Dawny Lud, je eli istnieje, jest dla nas obcy. - Jak na posiadacza tak logicznego umysłu, nici wniosków, które snujesz, s bardzo cieniutkie. - Przyznałem przecie , e to wszystko prowizorka. - Mru c oczy popatrzył na ni poprzez zasłon dymu z ogniska. - Przyszła do mnie, Barbro, utrzymuj c wbrew temu, co twierdziły czynniki oficjalne, e twój syn został porwany. Ale ta twoja historia o porywaj cej dzieci sekcie jest wr cz mieszna. Dlaczego wi c tak ci ko ci uzna , e niehumanoidy istniej ? - I to mimo tego, e od ich istnienia zale y ycie Jimmiego - westchn ła. - Wiem. - Wzruszyła ramionami. - By mo e po prostu nie mam na to do odwagi. - Dotychczas nie powiedziałem niczego, co nie było ju przedmiotem spekulacji w ró nych publikacjach. Dyskredytuj cych spekulacji, to prawda. Przez sto lat nikomu nie udało si znale niepodwa alnego dowodu na to, e Zewn trzni s czym wi cej ni tylko przes dem. Mimo to kilku ludzi odwa yło si stwierdzi , ze jest co najmniej prawdopodobne, i na nie zbadanych dotychczas obszarach yj inteligentni tubylcy. - Wiem - powtórzyła. - Nie wiem jednak, co spowodowało, ze tak nagle zacz łe bra te argumenty powa nie. - No có , gdy zmusiła mnie do my lenia nad tym, zrozumiałem, e rolandyjscy pionierzy nie s całkowicie izolowanymi redniowiecznymi chłopami. Maj ksi ki, ł czno telekomunikacyjn , narz dzia elektryczne, pojazdy mechaniczne, a przede wszystkim dysponuj nowoczesnym, opartym na solidnych naukowych podstawach wykształceniem. Dlaczego mieliby w takim razie ulega przes dom? Musi by jaka tego przyczyna. - Przerwał. - Lepiej b dzie, je li ju nic wi cej nie powiem. W swoich teoriach posuwam si jeszcze dalej, ale je li s one słuszne, niebezpiecznie jest gło no je wypowiada . Mi nie Pasterza Mgły st ały. W szablodziobej głowie czaiło si niebezpiecze stwo, to pewne. Nosz ca Wieniec musi zosta ostrze ona. Przez chwil zastanawiał si nad tym, czy nie wezwa Nagrima, z by zabił tych dwoje. Je eli nikor skoczyłby na nich dostatecznie szybko, ich bro palna nie na wiele by si zdała. Jednak nie. Mogli zostawi jak wiadomo w domu lub... Znowu nastawił uszu. Rozmowa zeszła na inne tematy. Barbro mruczała: "...to dlaczego zostałe na Rolandzie?" M czyzna u miechn ł si w swój ponury sposób.

20 - No có , ycie na Beowulfie nie stanowiło ju dla mnie wyzwania. Heorot jest lub był - przecie upłyn ły ju dziesi ciolecia - g sto zaludniony, sprawnie zorganizowany, zuniformizowany i miertelnie nudny. Stało si tak cz ciowo dlatego, e istniał zawór bezpiecze stwa - nizinne pogranicze, na które uciekali niezadowoleni. Ja jednak nie miałem dostatecznie du ej tolerancji na dwutlenek w gla, bym mógł tam w dole normalnie y . Przygotowywano ekspedycj maj c odwiedzi kilka skolonizowanych wiatów, szczególnie tych, które nie miały dostatecznego wyposa enia, eby utrzymywa wi laserow . Przypominasz sobie jej oficjalny cel, zadeklarowany po przybyciu tutaj - poszukiwanie nowych idei dla sztuki, nauk cisłych, socjologii, filozofii. Wszystkiego, co mo e si przyda . Obawiam si , e na Rolandzie znale li niewiele rzeczy, które były przydatne dla Beowulfa. Ja jednak, który fuksem dostałem si na ten statek, dostrzegłem w tym wiecie perspektywy dla siebie i postanowiłem tutaj zało y swój dom. - Czy na Beowulfie te byłe detektywem? - Tak, w oficjalnej policji. To jest tradycyjne zaj cie w naszej rodzinie. By mo e wzi ło si to z krwi Czirokezów, je li ta nazwa co ci mówi, płyn cej w naszych yłach. Utrzymywali my równie , e jeste my potomkami jednego z pierwszych zarejestrowanych prywatnych detektywów, jeszcze z Ziemi, sprzed lotów kosmicznych. Bez wzgl du na to, ile w tym było prawdy, stwierdziłem, e ten detektyw jest u ytecznym modelem. Wiesz, archetypem... - M czyzna zamilkł. W jego rysach odbił si niepokój. - Lepiej chod my spa - powiedział. - Rano czeka nas długa droga. Kobieta omiotła wzrokiem ciemno . - Tutaj nie ma ranków. Udali si na spoczynek. Pasterz Mgły podniósł si i ostro n gimnastyk przywrócił sprawno swym mi niom. Przed powrotem do Siostry Lyrth zaryzykował spojrzenie przez szyb pojazdu. Koje były przygotowane, jedna przy drugiej, i ludzie w nich le eli. Jednak m czyzna nie dotykał kobiety, chocia miała atrakcyjne ciało, nic te si mi dzy nimi nie zdarzyło, co by sugerowało, e ma zamiar to zrobi . Okropno , ludzie. Zimni, podobni trupom, i oni maj opanowa ten pi kny, dziki wiat? Pasterz Mgły splun ł z niesmakiem. To si nie uda. Ta, która panuje, obiecała. Ziemie Williama Ironsa były niezmiernie rozległe. Musiały by , gdy chc c utrzyma siebie, swoj rodzin i zwierz ta przy pomocy lokalnych zbó , których uprawa opanowana była jeszcze ci gle w niewielkim stopniu, potrzebował wło ci i cie magnackich. Latem, a tak e w cieplarni hodował równie kilka gatunków ziemskich ro lin. Ale to był luksus. Prawdziwy podbój Arktyki opierał si na sianie z yerby, drewnie bathyrhizy, na pericoupie i glycophyllonie. A gdy rynek rozrósł si wraz ze wzrostem populacji i przemysłu, tak e na chalcanthemum dla miejskich kwiaciarzy i skórek bezdomników, hodowanych w klatkach, dla miejskich ku nierzy. Jednak ten podbój miał si ostatecznie dokona w przyszło ci, której Irons nie spodziewał si do y . Sherrinford zastanawiał si , czy według Ironsa ktokolwiek jej do yje.

21 Pokój był jasny i ciepły. Na kominku trzaskała wesoło . wiatło fluoropaneli odbijało si od powierzchni r cznie rze bionych skrzy , krzeseł i stołów, od kolorowych draperii i ustawionych na półkach naczy . Pionier siedział mocno w swym wysokim krze le, zgrzebnie ubrany, z brod spływaj c na piersi. Jego ona i córki przyniosły dla niego, dla go ci i dla jego synów kaw , której aromat zmieszał si z zalegaj cymi w powietrzu zapachami pozostałymi po obfitym obiedzie. Na zewn trz hulał wicher, waliły pioruny, deszcz dudnił o dach i ciany i strugami spływał w dół, by wi si w ród bruku podwórza. Szopy i stodoły przykucn ły na tle ogromu ciemniej cego za nimi. Drzewa j czały; czy by to echo zło liwego miechu przebito si przez ryk strwo onej krowy? Fala gradu uderzyła w dachówki jak setki pukaj cych palców. Teraz czujesz wyra nie, jak daleko s twoi s siedzi - pomy lał Sherrinford. - A mimo tego s to ludzie, których widujesz najcz ciej - na ekranie wizjofonu, przy okazji załatwiania codziennych interesów (wtedy gdy burze słoneczne nie zmieniaj ich głosów w bełkot, a ich twarzy w chaos), albo ywych, przy okazji przyj , plotek i intryg, na lubach we własnym gronie, i w ko cu to b d ludzie, którzy ci pochowaj . wiatła nadbrze nych miast le niesko czenie dalej. William Irons był silnym człowiekiem. Jednak gdy teraz przemówił, w jego głosie pobrzmiewał strach. - Wy naprawd idziecie przez Urwisko Trolli? - Ma pan na my li Uskok Hansteina? - powiedział Sherrinford i było to bardziej wyzwanie ni pytanie. - aden pionier nie nazywa tego inaczej ni Urwisko Trolli - powiedziała Barbro. Jak mogła si odrodzi tego typu nazwa, lata wietlne i stulecia od ziemskich Wieków Ciemnoty? - My liwi, traperzy, poszukiwacze kruszców - pogranicznicy, jak ich nazywacie - wyprawiaj si w te góry - stwierdził Sherrinford. - W pewne ich cz ci - powiedział Irons. - Wolno to robi , według umowy zawartej kiedy mi dzy Królow a człowiekiem, gdy człowiek pomógł Jasiowi- spod-wzgórza, którego zranił szatan. Gdzie ro nie plumablanca, tam ludzie mog chodzi , pod warunkiem, e zostawi swoje rzeczy na kamieniach-ołtarzach jako zapłat za to, co stamt d zabior . Gdzie indziej... - jedna z pi ci zacisn ła si na oparciu fotela, potem znów rozlu niła - niem drze jest chodzi . - A jednak ludzie tam chodzili, prawda? - O, tak. I niektórzy wrócili cało, przynajmniej tak si mówi, chocia słyszałem, e potem ju nigdy nie byli szcz liwi. A inni nie wrócili, znikn li. A niektórzy z tych, co wrócili, pletli o cudach i strachach i zostali półgłówkami do ko ca swych dni. Mało komu dane było długo popisywa si odwag , łama umow i narusza granice. - Irons spojrzał na Barbro niemal z gro b w oczach. Jego kobieta i dzieci spojrzeli podobnie, nagle znieruchomiali. Wiatr gwizdał za cianami i stukał osłonami przeciwburzowymi. - Wy te nie b d cie głupi. - Mam powody s dzi , e tam jest mój syn - odpowiedziała Barbro. - Tak, tak, mówiła pani. Przykro mi. Mo e co dałoby si zrobi . Nie wiem co, ale ch tnie, och, zło yłbym tej zimy podwójn ofiar na Kurhanie Unvara i

22 modlitw , wyci t krzemiennym no em w darni. Mo e go zwróc . - Irons westchn ł. - Jednak jak pami si ga, nigdy tego nie zrobili. Ale chłopakowi mógł przypa gorszy los w .udziale. Czasem ich widywałem, jak gnali w ród zmierzchu na złamanie karku. Wydawali si szcz liwsi ni my. Mo e to adna przysługa zabiera chłopca z powrotem do domu. - Jak w pie ni o Arvidzie - powiedziała jego ona. Irons skin ł głow . - Aha. I w innych. - Co to za pie ? - spytał Sherrinford. Dotkliwiej ni przedtem poczuł, e jest tu obcy. Był dzieckiem miast i techniki, a przede wszystkim dzieckiem sceptycznego umysłu. Ta rodzina wierzyła. Z niepokojem dostrzegł w powolnym skinieniu głowy Barbro co wi cej ni tylko cie ich wiary. - Mamy tak sam ballad na Ziemi Olgi Ivanoff - powiedziała, a jej głos był mniej spokojny ni słowa. - To jedna z tradycyjnych pie ni, piewanych w czasie ta ca w kole na ł ce. Nikt nie wie, kto je skomponował. - Zauwa yłam multilir w pani baga u, pani Cullen - powiedziała ona Ironsa. Najwyra niej chciała zmieni temat, zako czy gro c wybuchem rozmow o wyprawie, która stanowiła wyzwanie dla Dawnego Ludu. Pie ni mogły w tym pomóc. - Czy zechciałaby nam pani za piewa ? Barbro, blada i niespokojna, potrz sn ła głow . Najstarszy z chłopców powiedział szybko: - No có , to ja mog , je li go cie zechc posłucha . - Z przyjemno ci , dzi kuj . - Sherrinford oparł si wygodnie i zacz ł nabija fajk . Je li nie wynikn łoby to spontanicznie, sam doprowadziłby do podobnego zako czenia tej rozmowy. W przeszło ci nie miał motywacji do studiów nad folklorem bezdro y, i odk d Barbro przyszła do niego ze swym kłopotem, udało mu si przeczyta zaledwie nieliczne wzmianki na ten temat. Jednak coraz bardziej nabierał przekonania, e musi dokładnie zrozumie - nie przez studia etnograficzne, ale przez zrozumienie instynktowne, wczucie si - wzajemne stosunki mi dzy mieszka cami rolandyjskich pograniczy a istotami, które ich nawiedzały. Nast piła krz tanina, przestawianie-krzeseł, sadowienie si ; fili anki zostały znów napełnione kaw , zaproponowano brandy. - Ostatnia linijka jest refrenem - wyja nił chłopak. - Wszyscy si wł czaj , dobrze? On równie wyra nie miał nadziej rozładowa w ten sposób napi cie. Katharsis przez muzyk ? - zastanowił si Sherrinford. - Nie, raczej egzorcyzm. Jedna z dziewcz t uderzyła w struny gitary. Chłopiec piewał w takt melodii przebijaj cej si przez hałas burzy. Do domu wracał Arvid, W ród wzgórz szlak jego biegi, Przez cienie trz solisci. Wzdłu brzegów rw cych rzek. Pod cierniowcem taniec si wije. Wiatr nocy szeptał wokół,

23 Zapachy kwiatów nios c. Ksi yce stały nad nim, Wzgórza błyszczały ros . Pod cierniowcem taniec si wije. I marz c o kobiecie, Co w sło cu go czekała, Stan ł ol niony zorz I dusza w nim załkała. Pod cierniowcem taniec si wije. Bo przed nim, przy kurhanie. Co w niebo wznosił ziemi Blask złoty, kryształowy - Zewn trznych w ta cu plemi . Pod cierniowcem taniec si wije. 'Zewn trznych ta czy plemi Płomieniem, wiatrem, t cz , Przy mro nych d wi kach harfy. I nigdy si nie zm cz . Pod cierniowcem taniec si wije. Podeszła do Arvida Ze wiatłem gwiazd we wzroku. Ta cz cych zostawiaj c. Pani Powietrza i Mroku. Pod cierniowcem taniec si wije. Z miło ci , strachem, blaskiem W jej nie miertelnym oku Rzekła cicho do niego... - Nie - Barbro zerwała si z krzesła. Pi ci miała zaci ni te, po policzkach płyn ły jej łzy. - Nie mo ecie... udawa , e oni s tacy... te stwory, które ukradły Jimmiego! Uciekła z pokoju na gór , do go cinnej sypialni. Jednak sama doko czyła t pie . Było to niemal siedemdziesi t godzin pó niej, w obozie w ród urwisk, gdzie nawet pogranicznicy nie o mielali si zapuszcza . Niewiele ju słów zamienili z rodzin Ironsów po tym, jak oboje odrzucili wielokrotnie powtarzane pro by o zostawienie zakazanej krainy w spokoju. Milczeli te przez pierwsze godziny swej podró y na północ. Jednak powoli udało mu si j skłoni , by opowiedziała mu o swym yciu. Po chwili, pogr ona we wspomnieniach o rodzinnym domu, s siadach, niemal zapomniała o rozpaczy. Wreszcie spostrzegła, e on, pod sw profesjonaln mask , jest smakoszem, wielbicielem opery i e docenia jej kobieco . Zauwa yła, e i ona potrafi si jeszcze mia i odnajdowa pi kno w dzikim krajobrazie wokół nich. Niemal z poczuciem winy zdała sobie spraw , e ycie niesie wi cej nadziei ni tylko ta na odzyskanie syna, którego dał jej Tim.

24 - Ostatecznie utwierdziłem si w przekonaniu, e on yje - powiedział detektyw. Spowa niał. - Prawd mówi c zaczynam ałowa , e zabrałem ci ze sob . My lałem, e ta wyprawa b dzie zwykłym zbieraniem faktów, a chyba przeradza si w co znacznie powa niejszego. Je eli to ywe istoty ukradły Jimmiego, spotkanie z nimi mo e si okaza naprawd niebezpieczne. Powinienem chyba zawróci ku najbli szemu gospodarstwu i wezwa samolot, aby ci st d zabrał. - Kaktus mi na dłoni wyro nie, jak to zrobisz - odpowiedziała. - Potrzebny ci jest kto , kto zna panuj ce na bezdro ach warunki. A ja jestem w tej roli lepsza ni ktokolwiek inny. - Hmmm... Wi załoby si to równie ze znaczn strat czasu, prawda? A poza tym nawi zanie ł czno ci z jakimkolwiek lotniskiem mo liwe b dzie dopiero po uspokojeniu si obecnego wybuchu promieniowania. Nast pnej "nocy" rozpakował i zamontował reszt swego sprz tu. Niektóre przedmioty, jak detektor termiczny, udało jej si rozpozna . Inne, zmontowane pod jego nadzorem kopie nowoczesnych urz dze z Beowulfa, były jej zupełnie nieznane. Niewiele na ich temat powiedział. - Wyja niłem ci ju , e istoty, których szukamy, mog posiada zdolno ci telepatyczne - dodał tonem usprawiedliwienia. Jej oczy rozszerzyły si . - Chcesz powiedzie , e Królowa i jej poddani naprawd mog czyta my li? - To jeden z powodów przera enia, jakie budzi legenda o nich, prawda? W rzeczywisto ci w tym zjawisku nie ma nic nadnaturalnego. Było ono badane i zupełnie nie le opisane ju wieki temu, na Ziemi. Przypuszczam, e te opisy znajduj si w ród naukowych mikrofilmów w Przystani Bo ego Narodzenia. Wy, rolandyjczycy, nie mieli cie po prostu okazji ich odszuka , podobnie jak nie mieli cie jeszcze okazji przestudiowa zasad budowy przeka ników falowych czy statków kosmicznych. - No wi c jak ta telepatia działa? Sherrinford zauwa ył, e pytanie zostało zadane w równym stopniu dla podniesienia si na duchu, co z ciekawo ci. Odpowiedział wi c rozmy lnie sucho i konkretnie: - Organizm generuje niezmiernie długofalowe promieniowanie, które teoretycznie mo e by modulowane przez system nerwowy. Niewielka moc tych sygnałów oraz ich niska zdolno do przenoszenia informacji powoduj , e w praktyce s one ulotne, trudne do wychwycenia i poddania pomiarom. Nasi praludzcy przodkowie oparli si na bardziej niezawodnych zmysłach, jak słuch i wzrok. Ta emanacja telepatyczna, któr w tej chwili wysyłamy, jest w najlepszym razie szcz tkowa. Ekspedycje badawcze natkn ły si jednak na pozaziemskie gatunki, które lepiej przystosowały si do swych konkretnych rodowisk wła nie poprzez rozwini cie tych zdolno ci. W ród tych gatunków znajduj si zapewne równie takie, które stosunkowo rzadko poddaj si bezpo redniemu napromieniowaniu słonecznemu - w rzeczywisto ci kryj si przed wiatłem dnia. Mogłyby one rozwin zdolno ci telepatyczne w takim stopniu, e byłyby w stanie wychwytywa z niewielkich odległo ci nawet tak słab emisj jak ludzka i

25 zmusza nasz prymitywny aparat odbiorczy do reagowania, zgodnego z tym, co same przesyłaj . - To by wiele tłumaczyło, prawda? - powiedziała Barbro cicho. - Osłoniłem nasz samochód polem zagłuszaj cym - poinformował j Sherrinford - jednak si ga ono tylko kilka metrów poza karoseri . Gdyby znalazła si poza osłon , a w pobli u byłby jaki ich zwiadowca, mógłby odczyta twoje my li. A je liby dokładnie wiedziała, co mam zamiar zrobi , mogliby zosta w ten sposób ostrze eni. Ja mam dobrze wytrenowan pod wiadomo , która czuwa, bym my lał o tym po francusku, kiedy jestem na zewn trz. Przesyłane my li musz mie okre lon struktur , aby były zrozumiane, a struktura j zyka francuskiego wystarczaj co si ró ni od struktury angielskiego. A poniewa angielski jest jedynym j zykiem u ywanym tutaj przez ludzi. Dawny Lud na pewno nauczył si wła nie angielskiego. Skin ła głow . Wyło ył jej swój ogólny plan, który był na tyle oczywisty, e i tak nie mo na go było ukry . Główna trudno polegała na nawi zaniu kontaktu z obcymi, oczywi cie o ile oni istnieli. Dotychczas byli widywani tylko przez jednego lub najwy ej kilku traperów naraz, i to do rzadko. Niew tpliwie pomagała im w tym zdolno wywoływania halucynacji. Trzymaliby si z daleka od ka dej du ej, prawdopodobnie nie daj cej si obj kontrol ekspedycji, jaka trafiłaby na ich terytorium. Jednak dwoje ludzi, którzy odwa yli si naruszy wszelkie zakazy, nie powinno wyda im si na tyle powa nym zagro eniem, eby ich mieli unika . A... to b dzie pierwsza grupa, która nie tylko działa z zało eniem, e Zewn trzni istniej , ale równie jest wyposa ona w wytwory nowoczesnej, innoplanetarnej techniki policyjnej. W tym obozowisku nic si nie zdarzyło. Sherrinford powiedział, e wcale nie oczekiwał, i co si zdarzy. Tutaj, tak blisko osad ludzkich. Dawny Lud wydawał si szczególnie ostro ny. W swej własnej krainie pewnie b d odwa niejsi. W ci gu nast pnej "nocy" ich pojazd wjechał do gł boko w t krain . Na jakiej ł ce Sherrinford wył czył silniki i pojazd opadł na ziemi . Cisza napłyn ła ku nim jak fala. Wyszli na zewn trz. Ona ugotowała na promienniku posiłek, podczas gdy on zbierał drewno na ognisko, przy którym pó niej b d mogli si ogrza . Od czasu do czasu spogl dał na przegub r ki - lecz nie na zegarek. Zamiast zegarka nosił na przegubie niewielki przyrz d, kontroluj cy drog radiow wszystko, co było zarejestrowane przez instrumenty w samochodzie. Kto mógłby tutaj potrzebowa zegarka? Konstelacje powoli obracały si poza połyskuj c zorz . Ksi yc Alde stał ponad o nie onym szczytem, zalewaj c go srebrem. Reszt gór krył tłocz cy si wokół las. Drzewa w nim był to głównie trz soli i pierzastoblada plumablanca, jak duch bielej ca w ród cieni. Kilka cierniowców płomiennych jarzyło si jak grona przy mionych latarni. Poszycie było ci kie i słodko pachniało. Poprzez bł kitny półmrok widziało si zaskakuj co daleko. Gdzie w pobli u zaszemrał strumyk i ptak zagwizdał głosem fletu. - Pi knie tutaj - powiedział Sherrinford. Wstali ju od kolacji, lecz jeszcze nie zd yli rozpali ogniska ani usi ponownie.