Szelag A. - Windows 10 PL. Optymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem.pdf

Windows 10 PLOptymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem Windows 10 do Twoich usług! • Jak łatwo skonfigurować i przystosować Windowsa do swoich potrzeb • Jak zapewnić wydajne i bezpieczne działanie systemu • Jak optymalnie zarządzać systemem i wykorzystać jego zaawansowane możliwości Andrzej Szeląg 33056 cena: 59,00 zł Windows 10 to znakomity system operacyjny — uniwersalny, intuicyjny, szybki, a przede wszystkim nowoczesny. Tylko nieliczni użytkownicy znają jego tajemnice — co ułatwia im pracę i zarządzanie systemem. Jeśli chcesz dołączyć do grona profesjonalistów, usprawnić działanie swojego komputera, poznać ukryte możliwości lub nauczyć się obsługi zaawansowanych narzędzi, czym prędzej sięgnij po tę książkę. Jej autor dogłębnie przetestował system Windows 10 nie tylko z poziomu interfejsu graficznego, lecz także z poziomu wiersza poleceń, i ma Ci do przekazania sporo ciekawych informacji. Dowiesz się m.in., jakie czynności poinstalacyjne warto wykonać, jak optymalnie skonfigurować system oraz jak wyglądają narzędzia do monitorowania systemu i planowania. Zorientujesz się, jak monitorować wydajność i aktywność oraz zarządzać mechanizmami Windows Update, Windows Defender czy Data Execution Prevention. Nauczysz się poprawnie używać haseł i blokady konta, szyfrować dane oraz administrować dyskami, woluminami i systemami plików. Krótko mówiąc, opanujesz wszystko to, co musi wiedzieć każdy administrator. ¡ Wprowadzenie do systemu Windows 10 ¡ Instalacja systemu Windows 10 na dysku SSD z wykorzystaniem skryptu ¡ Narzędzia do konfigurowania systemu Windows 10 i zarządzania komputerem ¡ Narzędzia do monitorowania systemu Windows 10 i planowania w nim zadań ¡ Narzędzia do monitorowania bezpieczeństwa i zarządzania nim w systemie Windows 10 ¡ Zarządzanie użytkownikami i grupami lokalnymi w systemie Windows 10 ¡ Zarządzanie bezpieczeństwem plików w systemie Windows 10 ¡ Zarządzanie napędami dyskowymi w systemie Windows 10 ¡ Skróty klawiaturowe w systemie Windows 10 ¡ Konsole i aplety systemu Windows 10 ¡ Polecenia powłoki systemu Windows 10 Ta książka to przepis na bezstresową współpracę z systemem Windows 10! Optymalizacjai zaawansowanezarządzaniesystememAndrzejSzelągWindows10PL Windows 10 PL WI10ZB_okladka.indd 1WI10ZB_okladka.indd 1 24.07.2015 11:5324.07.2015 11:53

Spis treści Wstęp . ............................................................................................ 9 Rozdział 1. Wprowadzenie do systemu Windows 10 . ........................................ 11 1.1. Windows 10 — nowy rozdział w historii systemów Microsoftu .......................... 12 1.1.1. Jeden uniwersalny system dla wielu różnych urządzeń ............................ 12 1.1.2. Uniwersalne aplikacje dla wielu różnych urządzeń .................................. 13 1.1.3. Nowe metody interakcji z różnymi urządzeniami ........................................ 15 1.2. Nowości w systemie Windows 10 . ....................................................................... 16 1.2.1. Menu Start z ekranem startowym i kafelkami .......................................... 17 1.2.2. Bing i Cortana ........................................................................................... 20 1.2.3. Wirtualne pulpity ...................................................................................... 22 1.2.4. Centrum akcji ............................................................................................ 23 1.3. Udoskonalenia w systemie Windows 10 . ............................................................ 25 1.3.1. Nowe funkcje w Eksploratorze plików .................................................... 26 1.3.2. Integracja z chmurą OneDrive . ................................................................ 30 1.3.3. Obsługa wielu zadań . ............................................................................... 32 Rozdział 2. Instalacja systemu Windows 10 na dysku SSD z wykorzystaniem skryptu . ............................................................. 35 2.1. Przygotowanie do instalacji systemu Windows 10 ............................................... 35 2.1.1. Wybór architektury systemu: 32 czy 64 bity? .......................................... 36 2.1.2. Wybór typu instalacji systemu: czysta instalacja czy uaktualnienie? ....... 37 2.1.3. Wybór rodzaju dysku: HDD czy SSD? . ................................................... 37 2.1.4. Planowanie partycji na dysku SSD: ile i jakie? ........................................ 40 2.1.5. Wybór systemu plików dla dysku SSD: FAT32 czy NTFS? .................... 41 2.1.6. Wybór stylu partycjonowania dysku: BIOS/MBR czy UEFI/GPT? ........ 45 2.1.7. Sprawdzenie minimalnych wymagań systemowych dla Windows 10 . ... 47 2.2. Instalacja systemu Windows 10 przy użyciu skryptu ........................................... 47 2.2.1. Wymagania specjalne dla dysków podstawowych i dynamicznych ......... 48 2.2.2. Instalowanie systemu Windows 10 z wykorzystaniem skryptu ................ 48 2.3. Czynności poinstalacyjne w systemie Windows 10 . ............................................. 49 2.3.1. Automatyczne logowanie się do systemu ................................................. 50 2.3.2. Tworzenie na pulpicie katalogu Eksplorator ustawień z dostępem do ustawień konfiguracyjnych systemu ................................. 51 2.3.3. Tworzenie na pulpicie katalogu Eksplorator programów z dostępem do aplikacji systemu . ............................................................. 52 2.3.4. Konfigurowanie menu Power User . ......................................................... 54

4 Windows 10. Optymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem Rozdział 3. Narzędzia do konfigurowania systemu Windows 10 i zarządzania komputerem . ............................................................ 57 3.1. Wybieranie optymalnej metody zarządzania . ....................................................... 58 3.1.1. Zalety korzystania z narzędzi z graficznym interfejsem użytkownika ..... 58 3.1.2. Zalety korzystania z narzędzi wiersza polecenia ......................................... 59 3.1.3. Zalety korzystania z narzędzi opartych na skryptach ............................... 59 3.2. Podstawowe narzędzia do konfigurowania systemu Windows 10 i zarządzania komputerem ..................................................................................... 59 3.2.1. Zarządzanie komputerem (CompMgmt.msc) ........................................... 60 3.2.2. Panel sterowania (Control.exe) i panel Ustawienia (Windows+I) ............ 63 3.2.3. Edytor lokalnych zasad grupy (GPEdit.msc) ........................................... 65 3.2.4. Wynikowy zestaw zasad (RSoP.msc) . ..................................................... 66 3.2.5. Edytor rejestru (RegEdt32.exe) . ............................................................... 67 3.2.6. Windows PowerShell (PowerShell.exe) i Windows PowerShell ISE (PowerShell_ISE.exe) . ............................................................................. 71 3.2.7. Windows Management Instrumentation Command-line (WMIC.exe) ....... 73 3.3. Praktyczne wykorzystanie narzędzi do konfigurowania systemu Windows 10 i zarządzania komputerem ..................................................................................... 74 3.3.1. Konfigurowanie zasad buforowania zapisu na dysku SSD przy użyciu konsoli CompMgmt.msc . ...................................................... 74 3.3.2. Zmiana lokalizacji indeksu z dysku SSD na dysk HDD przy użyciu programu Control.exe . ............................................................ 76 3.3.3. Wyłączanie tworzenia krótkich nazw plików (w formacie 8.3) przy użyciu konsoli GPEdit.msc . ................................................................ 79 3.3.4. Sprawdzanie ustawień lokalnych zasad grupy dla komputera przy użyciu narzędzi RSoP.msc i GPResult.exe ...................................... 83 3.3.5. Konfigurowanie ustawień rejestru przy użyciu programu RegEdt32.exe i pliku wpisu rejestru (*.reg) ............................................. 86 3.3.6. Zmiana rozmiaru i lokalizacji pliku pagefile.sys przy użyciu skryptu progra- mu PowerShell.exe i klasy WMI Win32_PageFileSetting ....................... 92 Rozdział 4. Narzędzia do monitorowania systemu Windows 10 i planowania w nim zadań . ............................................................. 97 4.1. Podstawowe narzędzia do monitorowania i planowania w Windows 10 .............. 98 4.1.1. Menedżer zadań (TaskMgr.exe) . .............................................................. 98 4.1.2. Podgląd zdarzeń (EventVwr.msc) . ........................................................... 99 4.1.3. Menedżer urządzeń (DevMgmt.msc) . .................................................... 102 4.1.4. Usługi (Services.msc) . ........................................................................... 103 4.1.5. Harmonogram zadań (TaskSchd.msc) . ................................................... 104 4.2. Wykorzystanie podstawowych narzędzi do monitorowania i planowania ............... 105 4.2.1. Monitorowanie procesów i wydajności podzespołów komputera przy użyciu narzędzi TaskMgr.exe i WMIC.exe .................................... 106 4.2.2. Monitorowanie zdarzeń i konfigurowanie właściwości dzienników zdarzeń przy użyciu narzędzi WEvtUtil.exe i PowerShell.exe . ........................... 118 4.2.3. Wyszukiwanie numerów DEV i VEN nieznanego urządzenia przy użyciu konsoli DevMgmt.msc i witryny PCIDatabase.com ................... 123 4.2.4. Zarządzanie usługą SysMain przy użyciu programu SC.exe i skryptu PowerShell wykorzystującego metodę ChangeStartMode klasy WMI Win32_Service . ................................................................... 125 4.2.5. Monitorowanie i modyfikowanie zadań przy użyciu narzędzi TaskSchd.msc, SCHTASKS.exe i PowerShell.exe ................................ 130 4.3. Zaawansowane narzędzia do monitorowania wydajności i aktywności ............. 134 4.3.1. Monitor wydajności (PerfMon.exe) . ...................................................... 134 4.3.2. Monitor zasobów (PerfMon /res) . .......................................................... 136 4.3.3. Monitor niezawodności (PerfMon /rel) .................................................. 137

Spis treści 5 4.4. Wykorzystanie zaawansowanych narzędzi do monitorowania wydajności i aktywności w praktyce ..................................................................................... 138 4.4.1. Monitorowanie wykorzystania pliku pagefile.sys na dysku SSD przy użyciu liczników programu PerfMon.exe /sys ............................... 138 4.4.2. Monitorowanie operacji zapisów na dysku SSD przy użyciu programu PerfMon.exe /res . ............................................... 141 4.4.3. Przeglądanie i zapisywanie raportów o problemach przy użyciu narzędzi PerfMon.exe /rel i PowerShell.exe ....................... 144 Rozdział 5. Narzędzia do monitorowania bezpieczeństwa i zarządzania nim w systemie Windows 10 . .................................. 149 5.1. Podstawowe narzędzia do monitorowania bezpieczeństwa i zarządzania nim ... 150 5.1.1. Moduł Zabezpieczenia (WScUI.cpl) . ..................................................... 150 5.1.2. Zapora systemu Windows (FireWall.cpl) ............................................... 154 5.1.3. Windows Update (Control /name Microsoft.WindowsUpdate) ............. 155 5.1.4. Windows Defender (Control /name Microsoft.WindowsDefender) ....... 156 5.1.5. Zapobieganie wykonywaniu danych (SystemPropertiesDataExecutionPrevention.exe) ....................................... 157 5.2. Zarządzanie mechanizmem Windows Update . ................................................... 157 5.2.1. Usługa systemowa wuauserv . ................................................................ 157 5.2.2. Konfigurowanie mechanizmu Windows Update przy użyciu konsoli GPEdit.msc . ........................................................... 158 5.2.3. Weryfikowanie ustawień mechanizmu Windows Update przy użyciu konsoli RSoP.msc . .............................................................. 159 5.3. Zarządzanie mechanizmem Windows Defender ................................................. 162 5.3.1. Dlaczego warto korzystać z mechanizmu Windows Defender? ............. 163 5.3.2. Usługa WinDefend oraz usługi zależne (wuauserv, WdNisSvc i MpsSvc) . ......................................................... 163 5.3.3. Konfigurowanie mechanizmu Windows Defender przy użyciu apletu Windows Defender . ..................................................... 164 5.3.4. Zarządzanie mechanizmem Windows Defender z poziomu środowiska Windows PowerShell ........................................ 166 5.4. Zarządzanie mechanizmem Data Execution Prevention (DEP) .......................... 168 5.4.1. Zalety i rodzaje funkcji DEP . ................................................................. 168 5.4.2. Metody weryfikowania obsługi funkcji DEP procesora CPU przy użyciu narzędzi WMIC.exe i BCDEdit.exe ..................................... 169 5.4.3. Konfigurowanie funkcji DEP przy użyciu programu SystemPropertiesDataExecution Prevention.exe .................................... 172 5.5. Zarządzanie bezpieczeństwem sterowników i plików systemowych .................... 173 5.5.1. Wyświetlanie listy podpisanych cyfrowo sterowników przy użyciu programu DriverQuery.exe ................................................. 174 5.5.2. Weryfikowanie wybranych sterowników przy użyciu programu Verifier.exe ............................................................................................. 174 5.5.3. Sprawdzanie integralności krytycznych plików systemu Windows 10 przy użyciu programu SigVerif.exe . ...................................................... 181 5.5.4. Sprawdzanie integralności chronionych plików systemu Windows 10 przy użyciu programu SFC.exe . ............................................................. 183 Rozdział 6. Zarządzanie użytkownikami i grupami lokalnymi w systemie Windows 10 . ............................................................. 187 6.1. Narzędzia do zarządzania użytkownikami i grupami lokalnymi .......................... 188 6.1.1. Użytkownicy i grupy lokalne (LUsrMgr.msc) ....................................... 188 6.1.2. Aplet Konta użytkowników . .................................................................. 189 6.1.3. Aplet Konta ............................................................................................. 189 6.1.4. Polecenia USER, LOCALGROUP i ACCOUNTS programu NET.exe .................................................................................................. 190

6 Windows 10. Optymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem 6.2. Wykorzystanie narzędzi do zarządzania użytkownikami i grupami lokalnymi w praktyce ........................................................................................................... 191 6.2.1. Tworzenie nowego użytkownika i grupy lokalnej przy użyciu konsoli LUsrMgr.msc . ........................................................ 191 6.2.2. Tworzenie nowego użytkownika i grupy lokalnej przy użyciu programu NET.exe . ............................................................ 193 6.2.3. Dodawanie użytkowników do grupy lokalnej przy użyciu programu NET.exe . ............................................................ 194 6.2.4. Wyświetlanie informacji o użytkownikach i grupach przy użyciu programu WMIC.exe i klas Win32_UserAccount oraz Win32_Group . ................................................................................ 196 6.2.5. Wyświetlanie ustawień zabezpieczeń dotyczących zasad haseł i blokady konta przy użyciu programu NET.exe .................................... 197 6.3. Zaawansowane zarządzanie zasadami haseł i zasadami blokady konta .............. 198 6.3.1. Modyfikowanie domyślnych ustawień zabezpieczeń zasad haseł przy użyciu konsoli GPEdit.msc . ........................................................... 199 6.3.2. Modyfikowanie domyślnych ustawień zabezpieczeń zasad blokady konta przy użyciu konsoli GPEdit.msc .................................................. 203 6.4. Techniki uwierzytelniania użytkowników w systemie Windows 10 .................. 205 6.4.1. Tradycyjne metody uwierzytelniania ..................................................... 206 6.4.2. Nowe metody uwierzytelniania . ............................................................. 207 6.4.3. Konfigurowanie opcji logowania z wykorzystaniem konta Microsoft ... 207 6.5. Konfigurowanie przydziałów dysku SSD i zarządzanie nimi przy użyciu programu FSUtil.exe . ...................................................................... 210 Rozdział 7. Zarządzanie bezpieczeństwem plików w systemie Windows 10 . .... 215 7.1. Podstawowe narzędzia do zabezpieczania plików użytkowników ...................... 216 7.1.1. Historia plików (Control /name Microsoft.FileHistory) ......................... 216 7.1.2. Miejsca do magazynowania (Control /name Microsoft.StorageSpaces) ... 217 7.2. Zabezpieczanie plików użytkowników przy użyciu mechanizmu Historia plików . ........................................................ 218 7.2.1. Konfigurowanie i włączanie mechanizmu Historia plików .................... 218 7.2.2. Przywracanie kopii pliku z nośnika zewnętrznego przy użyciu mechanizmu Historia plików . ................................................................ 225 7.3. Zabezpieczanie plików przy użyciu mechanizmu Miejsca do magazynowania .....226 7.3.1. Terminologia związana z mechanizmem Miejsca do magazynowania .. 226 7.3.2. Tworzenie puli magazynu i miejsca do magazynowania na macierzy dyskowej przy użyciu panelu Miejsce do magazynowania ....................... 227 7.3.3. Tworzenie puli magazynu i miejsca do magazynowania na macierzy dyskowej przy użyciu skryptu programu PowerShell.exe ...................... 231 7.3.4. Tworzenie skrótu na pulpicie do panelu głównego mechanizmu Miejsca do magazynowania . ................................................................. 233 7.5. Szyfrowanie danych przy użyciu mechanizmu System szyfrowania plików (EFS) .................................................................... 234 7.5.1. Szyfrowanie danych przy użyciu mechanizmu EFS ................................... 235 7.5.2. Mechanizm EFS a szyfrowanie symetryczne i asymetryczne ................ 236 7.5.3. Mechanizm EFS a rozmiary kluczy dla certyfikatów RSA i ECC z podpisem własnym . ............................................................................. 237 7.5.4. Konfigurowanie zasad dotyczących mechanizmu EFS przy użyciu konsoli GPEdit.msc . ........................................................... 238 7.5.5. Szyfrowanie pliku przy użyciu certyfikatu ECC i udostępnianie go innym użytkownikom ............................................... 240 7.6. Wyłączanie szyfrowania EFS przy użyciu programu FSUtil.exe ....................... 244

Spis treści 7 Rozdział 8. Zarządzanie napędami dyskowymi w systemie Windows 10 . ......... 247 8.1. Narzędzia do administrowania dyskami, woluminami i systemami plików .... 248 8.1.1. Zarządzanie dyskami (DiskMgmt.msc) .................................................. 248 8.1.2. Program narzędziowy DiskPart.exe . ...................................................... 249 8.1.3. Moduł Storage środowiska Windows PowerShell ................................. 250 8.1.4. Program narzędziowy ChkDsk.exe . ....................................................... 251 8.1.5. Program narzędziowy ChkNTFS.exe . .................................................... 251 8.1.6. Program narzędziowy FSUtil.exe . .......................................................... 252 8.2. Wykorzystanie narzędzi do administrowania dyskami, woluminami i systemami plików w praktyce . ........................................................................ 255 8.2.1. Rozszerzanie woluminu NTFS „w locie” przy użyciu konsoli DiskMgmt.msc . ...................................................... 255 8.2.2. Zmniejszanie woluminu NTFS „w locie” przy użyciu programu DiskPart.exe . ...................................................... 256 8.2.3. Zarządzanie magazynem danych przy użyciu funkcji modułu Storage środowiska Windows PowerShell ................................ 258 8.2.4. Sprawdzanie błędów na dysku przy użyciu programu ChkDsk.exe i apletu Sprawdzanie błędów . ................................................................. 260 8.2.5. Sprawdzanie bitu nieprawidłowego zamknięcia systemu przy użyciu programu ChkNTFS.exe ..................................................... 263 8.2.6. Modyfikowanie czasu odliczania inicjacji AutoChk przy użyciu programu ChkNTFS.exe ..................................................... 264 8.2.7. Ustawianie bitu nieprawidłowego zamknięcia systemu przy użyciu programu FSUtil.exe . ......................................................... 264 8.3. Zaawansowane zagadnienia dotyczące dysków, woluminów i systemów plików . ......................................................................... 265 8.3.1. Formatowanie a kompresja woluminu NTFS z rozmiarem klastra większym niż 4096 bajtów . ....................................................................... 265 8.3.2. Domyślne rozmiary klastrów w systemach plików FAT, FAT32, exFAT i NTFS . ......................................................................... 266 8.4. Optymalizowanie dysków HDD i SSD oraz miejsc do magazynowania na macierzy dyskowej ......................................................................................... 269 8.4.1. Czy optymalizować dyski SSD? . ........................................................... 270 8.4.2. Optymalizowanie dysków i miejsc do magazynowania przy użyciu programów DFRGUI.exe i Defrag.exe ............................... 271 8.4.3. Optymalizowanie dysków i miejsc do magazynowania przy użyciu programu PowerShell.exe ................................................... 277 8.5. Zarządzanie mechanizmem Ochrona systemu na dysku SSD przy użyciu narzędzi Control.exe SysDm.cpl,,4 i VSSAdmin.exe ..................... 277 Dodatek A. Skróty klawiaturowe w systemie Windows 10 . ............................. 283 Dodatek B. Konsole i aplety systemu Windows 10 . ........................................ 287 Dodatek C. Polecenia powłoki systemu Windows 10 . ..................................... 291 Bibliografia . ................................................................................ 295 Skorowidz . .................................................................................. 297

Wstęp Windows 10 to najnowszy, najnowocześniejszy i najbardziej zaawansowany kliencki system operacyjny firmy Microsoft. To także nowoczesne okno, a raczej okna (ang. win- dows) na cyfrowy świat — nie tylko bezpieczny, ale i intuicyjny, w którym wszystko jest szybkie w działaniu, proste w użyciu i dostępne niemalże natychmiast. Świat nieograniczony i otwarty na każdego użytkownika, na jego coraz większe potrzeby i ocze- kiwania. Taki właśnie jest nowy Windows. Szczerze zachęcam do odkrywania jego tajemnic i ogromnych możliwości. Naprawdę warto. Celem książki Windows 10. Optymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem jest przedstawienie tego systemu i dostępnych w nim zaawansowanych narzędzi. Stąd też w poszczególnych rozdziałach będą prezentowane nie tylko narzędzia z interfejsem graficznym, ale także narzędzia z interfejsem wiersza polecenia — m.in. do zarządzania, monitorowania czy konfigurowania składników systemu, które powinien znać każdy zaawansowany użytkownik czy administrator.

Rozdział 1. Wprowadzenie do systemu Windows 10 � Windows l O, najnowszy kliencki system operacyj��crosoft, posiada wiele nowych funkcji i rozwiązań, których nie mieli jego��ednicy (np. Windows 8). Ma także szereg rozbudowanych, udoskonalonych ���zmów, które są znane każdemu. W_�niej_s�m rozdziale s�upin�y się w gł��erze na nowościach, bo to one są naJIStotnieJsze z punktu widzema użytkow�� W tym rozdziale przedstawiono: oO + Windows 10 jako uniwersa�stem dla wielu różnych urządzeń (PC, tablet, smartfon, etc.); (() + Jh. Kalendarz, Zdjęcia, Kontakty, Muzyka, Mapy, emie Windows 10 dla wielu różnych urządzeń; + nowe me;��\� r cji z różnymi urządzeniami, które pracują pod kontrolą systemu �ws 10; + nowości w systemie Windows 10, wśród których należy wymienić pełnoekranowe menu Start z ekranem startowym i kafelkami, inteligentną wyszukiwarkę Bing i cyfrową asystentkę Cortanę, wirtualne pulpity, panel powiadomień Centrum akcji czy przeglądarkę internetową Microsoft Edge; + udoskonalenia w systemie Windows 10, m.in.: nowe funkcje Eksploratora plików (strona Szybki dostęp czy przycisk Otwórz ustawienia), integracja z chmurą OneDrive czy mechanizm Przyciąganie.

12 Windows 10. Optymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem 1.1. Windows 10 - nowy rozdział w historii systemów Microsoftu Nie da się ukryć, że era systemów z rodziny Windows, które mogły być instalowane wyłącznie na komputerach stacjonarnych, już się kończy. Zresztą nie kryje tego sam Microsoft, który od kilku lat coraz większy nacisk kładzie na integrację środowiska systemowego na różnych platformach sprzętowych. W przypadku systemów Win­ dows 8 (z aktualizacją 8.1) i Windows Phone 8 (z aktualizacją 8.1) mamy początek tej integracji. Jednakże dopiero system Windows 10 ma działać bezproblemowo i tak samo zarówno na komputerach stacjonarnych, jak i na urządzeniach mobilnych (m.in. tabletach czy smartfonach) czy konsolach Xbox. Według Microsoftu Windows l O ma być nowym rozdziałem, z którym firma ta wiąże wielkie nadzieje. Ponadto system Windows 10 został stworzony z myślą o użytkownikach, którzy używają systemów Windows 7 i 8 (wraz z aktualizacją 8.1). Użytkownicy m.in. ty�ystemów mogą przejść na Windows 10, nie ponosząc kosztów związanych z je��upem. Posunięciem tym _ Microsoft �hce odbu�?wać _ zaufanie do klientó�ar�jąc�ch na Windows 8 (z meporęcznyrm kafelkann 1 brakiem menu Start), ale���obywac nowe obszary ryn­ ku. Według Microsoftu "Windows 1O zmienia re���zy tak będzie? Zobaczymy! 1.1.1. Jeden uniwersalny sy� Uw.aga dla wielu różnych �zeń Podczas pierwszej prezentacji �"'s 10, która miała miejsce 30 września 2014 roku, Microsoft przed�tawił t ·�n s �t��ko najwszec�stronniejszą platformę, �tóra będzie dostarczała swmm użytk 1�m Jedno srodow1sko, przeznaczone dla rożnych urzą- dzeń, od komputer� � ';A,� amych (PC) po urządzenia mobilne (tablety i smartfony) oraz konsole do gi�x. Windows 1 według Microsoftu pierwszy krok w całej nowej generacji systemów operacyjnych. Angielskie słowo one ("jeden") powtarzało się wyjątkowo często podczas wspomnianej prezentacji: "One produet family. One platform. One stare". Slogan ten wyraźnie wskazuje kierunek, jaki Microsoft obrał na najbliższe lata. Windows l O został zaprojektowany od podstaw, aby działać na urządzeniach o różnej wielkości w ten sam sposób. Zamiast oddzielnych systemów firmy Microsoft, prze­ znaczonych m.in. dla komputerów stacjonarnych czy urządzeń mobilnych, użytkownicy otrzymają jeden produkt, który na każdym z tych urządzeń będzie działał tak samo i bę­ dzie korzystał z tych samych aplikacji ze sklepu Store (aplikacja przeznaczona dla Win­ dows l O będzie mogła być uruchamiana na dowolnym urządzeniu). Stąd też wziął się slogan "One produet family. One platform. One store " . Mając powyższe na uwadze, można śmiało powiedzieć, że Windows 10 to pierwszy system, który jest ujednolico­ ną platformą programistyczną dla Windows, Windows Phone i Xbox One, czyli plat­ form używających podobnego jądra Windows NT. Przez takie podejście firma Microsoft

Rozdział 1. + Wprowadzenie do systemu Windows 10 13 � Uwaga postawiła sobie bardzo ambitne zadanie- stworzyć nowoczesny system operacyjny, który będzie wyglądał i działał tak samo, niezależnie od rodzaju platformy, na której będzie zainstalowany. Małe różnice oczywiście muszą być- i są, ale naprawdę mi­ nimalne. Na przykład na urządzeniach mobilnych nie znajdziemy pulpitów, za to na komputerach osobistych czy laptopach zagości z powrotem wyczekiwane przez wielu menu Start, które tym razem- jak się niebawem przekonamy- zostało dodatkowo wyposażone w kafelki o modyfikowalnej wielkości. Dzięki temu jest nie tylko bar­ dziej osobiste, ale także bardziej uporządkowane i przyjemniejsze niż wcześniej. Ta­ kie podejście pokazuje kierunek, który firma Microsoft obrała na najbliższe lata i który zapewne będzie kontynuowany w przyszłości. Dzięki temu możliwe jest stworzenie jednego, spójnego i zarazem nowoczesnego interfejsu użytkownika, za pomocą którego będzie można łatwo obsługiwać nie tylko wiele różnych urządzeń (laptop, smartfon czy konsolę Xbox), ale także te same funkcje czy aplikacje, i to niezależnie od sposobu interakcji człowieka z urządzeniem. To, że nie są to wcale puste słowa, firma Micro­ soft udowadnia, wprowadzając np. do platform stacjonarnych z systemem Windows lO funkcje czy mechanizmy, które były dotąd dostępne jedy�· na platformach mobil­ nych z systemem Windows Phone 8.1. Ten krok pokazuje, · · rosoft podąża w kie­ runku jednego, uniwersalnego produktu (systemu oper�j - �, o , który będzie wyglądał i działał tak samo na wszystkich platformach oraz p�•.�al rzy tym na korzystanie z tych samych funkcji czy aplikacji kafelkowych. "'-� 1.1.2. Uniwersalne a�cje Uwaga dla wielu ró�eh urządzeń Istotą wspólnego śr�wiska jest nie tyle identyczny wygląd elementów interfejsu �ikony : k�felk�· � ;w.ujednolicenie aplikacji oferujących zbliżoną funkcj?n�lność, mterfeJS 1 ws zarządzanych bez względu na platformę sprzętową, z ktoreJ użyt­ kownik aktualnie orzysta. W systemie Windows 10 tego właśnie doświadcza użyt­ kownik, który znajdzie w nim m.in. takie uniwersalne (dla PC, tabletu czy smartfona) aplikacje Modem Ul, jak: Kalendarz, Zdjęcia, Kontakty, Muzyka czy choćby Mapy. Ta ostatnia aplikacja została zintegrowana z Cortaną, tj. wielopłatformową cyfrową asystentką. Z kolei aplikacja Zdjęcia zapewnia (z poziomu komputera stacjonamego z dostępem do intemetu) nie tylko podstawowe funkcje, takie jak porządkowanie czy wyświetlanie zdjęć z lokalnej biblioteki Obrazy albo z chmury OneDrive, ale także wyszukiwanie i automatyczne rozwiązywanie ewentualnych problemów, np. z kolorami, oświetleniem, efektem czerwonych oczu czy zniekształconym krajobrazem. Warto tutaj wspomnieć, że zawartość lokalnej biblioteki Obrazy można wyświetlić za pomocą komendy powłoki (ang. shell command), tj. explorer Shell: Pi cturesli brary. Windows 10 udostępnia świetne wbudowane aplikacje do obsługi zdjęć, muzyki, filmów i wiadomości e-mail. Sklep Stare zawiera tysiące dodatkowych aplikacji - od gier po aplikacje wspomagające komunikację i wydajność działania.

14 Windows 10. Optymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem W systemie Windows 10 aplikacje Modem Ul (zwane też aplikacjami Store), które mogły być uruchamiane tylko w trybie pełnoekranowym, teraz mogą być uruchamia­ ne w osobnych oknach, jak tradycyjne aplikacje, tj. w tzw. trybie pulpitu, jako okna pulpitu. Aplikacje te można (dzięki przyciskom) minimalizować, maksymalizować, przełączać w tryb pełnoekranowy i zamykać jednym kliknięciem myszy. W ich przy­ padku działa także skrót klawiaturowy Alt+F4. Możliwe jest również przesuwanie okien w dowolne miejsce na pulpicie. Jest to bardzo dobry krok firmy Microsoft, która była krytykowana za brak tego typu oczywistych rozwiązań w aplikacjach kafelko­ wych w systemie Windows 8. Poza tym w niektórych oknach aplikacji kafelkowych, które można spotkać w systemie Windows 10, dostępne jest nowe rozwiązanie,�- przy­ cisk opcji aplikacji (np. Maps- rysunek 1.1). Dzięki temu przyciskowi możliwe jest wykonywanie m.in. takich podstawowych czynności, jak: wyszukiwanie (opcja Wyszukaj (ang. Search)) czy zmienianie ustawień (opcja Ustawienia (ang. Settings)) aplikacji kafelkowej (rysunek 1.2). Warto tutaj też zauważyć, że dostępne opcje zależą od konkret- nej aplikacji, a sam przycisk jej opcji dostępny jest w lewym rogu okna. Rysunek 1.1. Okno aplikacji kafelkowej Maps z przyciskżem opcji

Rozdział 1. + Wprowadzenie do systemu Windows 10 �IQ ·��� Wtj...t't�CI ,t9-'> �loMt Kiu�.u.,. Gdansk 'S .. Rysunek 1.2. Okno aplikacji kafelkowej � ustawidz 15 Pracując z aplikacjami katt\ko�mi w systemie Windows 10, które zostały- jak już wcześniej wspomn�·an �epszone w stosunku do tych, które znamy np. z systemu Windows 8, szybk ekonamy się, że mają one przede wszystkim oferować użyt- kownikowi to, 21es godne przy dotykowej obsłudze komputera (z zachowaniem maksymalnej �ty i intuicyjności). I tak faktycznie jest! Trochę gorzej mogą mieć użytkownicy, którzy do komunikacji ze swoim PC wykorzystują klawiaturę i mysz, ale nie jest tak źle, jakby się mogło wydawać- szczególnie jeżeli potrafi się korzystać ze skrótów klawiaturowych, które zostały przedstawione w dodatku A. Dzięki nim można usprawnić pracę z komputerem, który działa pod kontrolą systemu Windows 10. Warto się z nimi zapoznać i wykorzystywać je podczas pracy z Windows 10, bo jest to bardzo szybka metoda na wywołanie najważniejszych aplikacji czy funkcji syste­ mu. Na przykład użycie skrótu klawiaturowego klawisz Windows+! uruchamia nowy panel Ustawienia (ang. Settings). 1.1.3. Nowe metody interakcji z różnymi urządzeniami W początkowym okresie rozwoju komputerów interakcja człowieka z maszyną pra­ cującą pod kontrolą systemu Windows odbywała się wyłącznie z wykorzystaniem in­ terfejsu tekstowego, w którym polecenia wydawane były jedynie za pośrednictwem klawiatury. Później przyszła era interfejsu graficznego, w którym oprócz klawiatury

16 Uwaga Windows 10. Optymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem dostępna była mysz, co miało ułatwić użytkownikom nową interakcję z okienkami programów czy innymi elementami graficznymi kolejnych systemów operacyjnych z rodziny Windows. W ostatnich latach zaobserwować można coraz szybszy rozwój interfejsu naturalnego, w któ-rym do interakcji człowieka z urządzeniami typu tablet czy smartfon wykorzystuje się dotyk, a nawet głos (jak jest w systemie Windows 10, dzięki wspomnianej asystentce cyfrowej- Cortanie). Mając powyższe na uwadze, trzeba zauważyć, że interfejsy naturalne są coraz popularniejsze w różnego rodzaju urzą­ dzeniach. Patrząc na ich dynamiczny rozwój, można śmiało powiedzieć, że ten typ interfejsu użytkownika będzie dominujący w przyszłości, gdyż oferuje nie tylko szybką i sprawną, ale przede wszystkim bardzo naturalną komunikację człowieka z nowocze­ snymi urządzeniami. Dzięki systemowi Windows 10 interakcja z komputerem stacjo­ narnym, tabletem bądź smartfonem będzie możliwa na wiele różnych sposobów, które będzie można wybierać zależnie od danej sytuacji. Warto tutaj podkreślić, że interfejs użytkownika systemu Windows 10 zmienia swoje zachowanie w zależności od typu urządzenia i dostępnych wejść. W systemie tym jest możliwe przełączanie się pomię­ d� trybami _ pracy interfejsu _ na laptopach czy tabletac� z - �z dokowaną klawiaturą. Kiedy klawiatura tego typu Jest podłączana, użytkowmkJ y, czy chce przełą­ czyć się na t-ryb inte�fejsu użyt�ownika, z�ptymaliz�a�� a kla':i�tuty i myszy, czy po prostu pozostac przy trybie dla ekranow doty�")yi. odobme Jest, gdy użyt­ kownik odłączy ekr� od kompu�era, przeks�tałcaj�)top w tab _ let. Wówcz�s W�­ dows 10 automatyczme to wyk-ryje, przełączaJąc�� użytkownika na funkcJe, ktore ułatwiają sterowanie dotykowe. Wraz z pojawieniem się na rynku s� Windows 8 firma Microsoft wprowadziła Modern Ul - nowy interfejs li. · a, którego zadaniem jest ułatwienie użyt­ kownikom obsługi komputera i 1 urządzeń (tabletów, smartfonów, etc.) poprzez dotyk. Od wydania systemu �p s 8 firma Microsoft ciągle ulepsza swój nowy in­ terfejs użytkownika. Nie i acz�st w Windows 10. Choć dostępny w systemie Win- dows 10 interfejs użyt ikt jest przeznaczony w dużej mierze dla urządzeń doty- kowych, to doskonal łdziała także z klawiaturą i myszą. W niniejszej publikacji wykorzystano ten ·z typów interakcji człowieka z komputerem. 1.2. Nowości w systemie Windows 10 Każdy nowy system firmy Microsoft, jaki wychodził na -rynek, był wyposażony nie tylko w nowe funkcje, ale także i starsze, dobrze znane, które podlegały kosmetycz­ nym lub szerszym modyfikacjom. Podobnie jest z systemem Windows 10, w któ-rym znajdziemy nie tylko wiele nowych rozwiązań, ale także wiele rozszerzeń znanych funk­ cji. W tej części książki zapoznamy się z jednymi i z drugimi. Co nowego możemy znaleźć w systemie Windows l O? W tym najnowszym klienckim systemie operacyjnym firmy Microsoft znajdziemy wiele nowych i dobrze przemy­ ślanych rozwiązań oraz mechanizmów, które usprawniają pracę z komputerem osobi­ stym, tabletem czy smartfonem. Te, które mogą być przydatne osobom używającym komputera stacjonarnego w tradycyjny sposób (przy wykorzystaniu myszy i klawiatuty), przedstawione zostały m.in. w tym rozdziale. Rozwiązania dotyczące interfejsów do-

Rozdział 1.  Wprowadzenie do systemu Windows 10 17 tykowego bądź głosowego, które są wykorzystywane w tabletach czy smartfonach, nie będą tutaj omawiane. Nie będzie też mowy o funkcjach czy rozwiązaniach dostępnych w systemie Windows 10 na konsole Xbox. 1.2.1. Menu Start z ekranem startowym i kafelkami Po pierwszym zalogowaniu się w systemie Windows 10 wyświetlany jest pulpit sys- temowy z nowym menu Start (rysunek 1.3), które podzielone jest na trzy części. Według firmy Microsoft menu Start w systemie Windows 10 jest nie tylko bardziej osobiste czy uporządkowane, ale także przyjemniejsze niż wcześniej. Rysunek 1.3. Nowe menu Start W górnej części nowego menu Start dostępny jest (z jego lewej strony) awatar użyt- kownika wraz z jego nazwą, której kliknięcie wyświetla opcje pozwalające m.in. na zmianę ustawień konta bieżącego użytkownika (przy wykorzystaniu opcji dostępnych w aplecie Ustawienia), zablokowanie komputera czy wylogowanie się (rysunek 1.4). Lewa strona menu Start zawiera odnośniki do nowych funkcji zwanych obszarami. Obszar Najczęściej używane (ang. Most used) udostępnia, jak sama nazwa wskazuje, najczęściej używane przez nas aplikacje. Z kolei obszar Ostatnio dodane (ang. Recently added) umożliwia dostęp do aplikacji ostatnio zainstalowanych lub nabytych w sklepie Store. Pod wspomnianymi obszarami dostępne są skróty do menedżera plików Eksplo- rator plików oraz apletu Ustawienia. Pod nimi dostępne są opcje Zasilanie (ang. Power) i Wszystkie aplikacje (ang. All apps). Wybranie pierwszej z opcji wyświetla listę operacji,

18 Windows 10. Optymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem Rysunek 1.4. Nowe menu Start z dodatkowymi opcjami za pomocą których można wykonać takie czynności, jak „uśpienie”, wyłączenie lub po- nowne uruchomienie komputera. Z kolei wybranie drugiej opcji wyświetla listę wszystkich aplikacji zainstalowanych na komputerze z systemem Windows 10 (w grupach ułożonych według kolejności alfabetycznej). Rozwiązanie to ułatwia szybsze odnalezienie konkretnej aplikacji. Prawa strona menu Start to ekran startowy z kafelkami aplikacji. W systemie Win- dows 10 można przypinać do ekranu startowego m.in. dowolną liczbę kafelków apli- kacji czy skrótów w czterech różnych rozmiarach, jak na rysunku 1.5 (nie wszystkie kafelki jednak to umożliwiają). Kafelki aplikacji przypięte do ekranu startowego można przenosić do określonych grup lub je z nich usuwać. Oczywiście grupy te można do- wolnie nazywać (rysunek 1.6). Z drugiej strony osoby, które nie przepadają za kafel- kami, mogą je całkowicie odpiąć z nowego menu Start. Poza tym z poziomu menu Start można odinstalowywać aplikacje czy przypinać je do paska zadań, jak też uru- chamiać je z uprawnieniami administracyjnymi. Pomimo że ekran startowy z kafelkami, znany choćby z systemu Windows 8, miał dokładnie taką samą funkcjonalność jak znane choćby z systemu Windows 7 menu Start, to wielu użytkowników tego pierwszego systemu nie potrafiło przekonać się do tego rozwiązania i korzystać z niego we właściwy sposób. Stąd firma Microsoft postanowiła w systemie Windows 10 udostępnić nowe menu Start, które jest — w dużym uproszczeniu — połączeniem obu rozwiązań, tj. tradycyjnego menu Start (z systemu Windows 7) i miniaturowego ekranu startowego z kafelkami (z systemu Windows 8). Tak powstało nowe menu Start, które w systemie Windows 10 jest nie tylko bardziej osobiste czy uporządkowane, ale także przyjemniejsze niż w starszych systemach.

Rozdział 1.  Wprowadzenie do systemu Windows 10 19 Rysunek 1.5. Widok nowego menu Start z kafelkami w czterech różnych rozmiarach Rysunek 1.6. Widok nowego menu Start z kafelkami podzielonymi na grupy

20 Windows 10. Optymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem Wielu przeciwników kafelków zastanawia się, co jest w nich takiego magicznego, że Microsoft nie chce z nich zrezygnować i wykorzystuje je w nowym menu Start sys- temu Windows 10. Odpowiedź jest prosta: kafelki mają w sposób dynamiczny dostar- czać najważniejszych informacji, być czytelne i przyciągać wzrok. Poza tym mają poka- zywać wyłącznie to, co jest najważniejsze, bez rozpraszania użytkownika zbędnymi treściami, i są bardzo użyteczne na ekranach dotykowych. Jako zwolennik kafelków uważam je za bardzo dobre rozwiązanie. Szczególnie pod kątem wspomnianego wyżej interfejsu dotykowego. Rezygnacja z małych, nieczytelnych i statycznych ikon na rzecz czytelnych i „żyjących” kafelków to bardzo dobre posunięcie Microsoftu. Już w systemie Windows 8 przyniosło ono ze sobą nie tylko nowy sposób myślenia, ale znacznie prostsze niż dotąd metody pracy i komunikacji z PC, tabletem czy smartfonem, czyli urządzeniami, z których korzysta się na co dzień. Dzięki kafelkom, z których każdy odpowiada za osobną aplikację, możliwe jest jak najlepsze wykorzystanie ekranów dotykowych bez „dyskryminacji” klawiatury i myszy. Poza tym niektóre kafelki po- trafią dynamicznie przedstawiać użytkownikowi ważne dane bez rozpraszania go zbęd- nymi treściami, i to natychmiast po zalogowaniu się do systemu. Dzięki kafelkom uwagę użytkownika absorbują tylko najistotniejsze informacje, co sprawia, że system Windows 10 jest bardziej przyjazny i znacznie wygodniejszy w codziennym użytko- waniu. Wszystkie tego typu kafelki potrafią inteligentnie wykorzystywać dostępną przestrzeń ekranu i pokazywać jedynie to, co jest dla użytkownika ważne. Całość tworzy proste i intuicyjne środowisko pracy, które łączy w sobie kilka różnych sposobów na jeszcze lepsze niż dotąd komunikowanie się z komputerem osobistym czy smartfonem. I o to przecież chodzi! 1.2.2. Bing i Cortana Na pasku zadań, tuż obok przycisku Start, znajduje się nowy element systemu Win- dows 10, jakim jest ikona wyszukiwania, której kliknięcie wywołuje okienko wyszukiwa- nia. Po wpisaniu w polu wyszukiwania tego okienka frazy, którą chcemy wyszukać (np. Nikos_, jak na rysunku 1.7), otrzymamy wyniki wyszukiwania przeprowadzonego na lokalnym komputerze (ustawienie domyślne) lub w internecie (ustawienie opcjonalne) z zastosowaniem wbudowanej w system Windows 10 wyszukiwarki Bing. Dzięki niej możliwe jest wyszukiwanie dowolnych elementów w dowolnym miejscu. Jak już wspomniano, w systemie Windows 10 istnieje możliwość określenia, czy inte- resujące nas elementy (w tym przypadku zdjęcia, których nazwa rozpoczyna się od słowa Nikos_) mają być wyszukiwane na lokalnym komputerze (w katalogu %USER- PROFILE%\Pictures) tj. w danych użytkownika, czy w internecie. Jeżeli wybierzemy pierwszą z tych opcji (Moje dane), to wyświetlone zostanie okno z wynikami wyszukiwa- nia, jak na rysunku 1.8, które pasują do kryteriów wyszukiwania (frazy Nikos_). W system Windows 10 została wbudowana cyfrowa asystentka głosowa Cortana, z którą użytkownik może komunikować się głosowo. Asystentka ta ma dostęp m.in. do zawarto- ści dysku oraz chmury OneDrive użytkownika, o których jest mowa dalej, co pozwala jej wyszukiwać pożądane przez niego pliki. Poza tym oferuje takie funkcje, jak m.in. stero- wanie odtwarzaniem multimediów, wysyłanie e-maili i wykonywanie innych poleceń głosowych. Cortana stale się uczy, a użytkownik ma możliwość modyfikowania za- pamiętanych przez nią informacji.

Rozdział 1.  Wprowadzenie do systemu Windows 10 21 Rysunek 1.7. Wyszukiwanie danych przy użyciu wyszukiwarki Bing Rysunek 1.8. Wyniki wyszukiwania przy użyciu wyszukiwarki Bing

22 Windows 10. Optymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem 1.2.3. Wirtualne pulpity W systemie Windows 10 dostępny jest nowy system wirtualnego pulpitu o nazwie Widok zadań (ang. Task View), który dostarcza jeden widok dla wszystkich otwartych aplikacji, co pozwala na szybkie przełączanie się pomiędzy aplikacjami. Na przykład kliknięcie ikony Widok zadań (lub użycie skrótu klawiaturowego Windows+Tab), która znajduje się na pasku zadań, za wspomnianą wcześniej ikoną wyszukiwania, wyświetla otwarte okna aplikacji w bieżącej sesji (na aktywnym wirtualnym pulpicie), przez co możliwe jest szybkie przełączanie się pomiędzy aplikacjami (rysunek 1.9) i za- mykanie ich z menu kontekstowego. Rysunek 1.9. Wirtualne pulpity (pulpit 5) Jak widać na rysunku 1.9, w dolnej części ekranu mamy podgląd wszystkich aktual- nie utworzonych wirtualnych pulpitów i przycisk Nowy pulpit (ang. New desktop) służący do dodawania kolejnych (wirtualne pulpity można dodawać również przy użyciu skrótu klawiaturowego Windows+Ctrl+D). Z kolei w górnej części ekranu dostępne są miniatury otwartych aplikacji, które są uruchomione na bieżącym wirtu- alnym pulpicie, czyli w tzw. obszarze roboczym (dzięki wirtualnym pulpitom możliwe jest zwiększenie dostępnej przestrzeni roboczej).

Rozdział 1.  Wprowadzenie do systemu Windows 10 23 Wykorzystując wirtualne pulpity w systemie Windows 10, można łatwo grupować aplikacje podobnego typu. Na przykład na jednym wirtualnym pulpicie (w naszym przypadku jest to Pulpit 5) można otwierać aplikacje przeznaczone do konfigurowa- nia systemu Windows 10, które zostały szerzej przedstawione w rozdziale 3. Na dru- gim wirtualnym pulpicie można uruchomić aplikacje przeznaczone np. do zarządza- nia bezpieczeństwem w systemie Windows 10, które zostały z kolei zaprezentowane w rozdziale 7. Na trzecim wirtualnym pulpicie można uruchamiać aplikacje przeznaczone do monitorowania wydajności podstawowych podzespołów PC, etc. W dowolnym momencie można kliknąć przycisk Widok zadań (lub użyć skrótu klawiaturowego Windows+Tab), aby przełączać się pomiędzy wirtualnymi pulpitami i korzystać (w zależ- ności od potrzeb) z zupełnie innych narzędzi. Według firmy Microsoft dzięki wirtualnym pulpitom można pracować z aplikacjami różnego typu nie tylko wydajniej, ale i przyjemniej. Aby wyświetlić ekran umożliwiający przełączanie się pomiędzy wirtualnymi pulpitami, czyli uruchomić podgląd obszarów roboczych, należy zastosować skrót klawiaturowy Windows+Tab, a następnie z wykorzystaniem klawiszy strzałek (oraz klawisza Tab) wybrać konkretny wirtualny pulpit. Ekran wyświetlany przy użyciu skrótu klawiatu- rowego Windows+Tab różni się od ekranu wyświetlonego z wykorzystaniem skrótu klawiaturowego Alt+Tab jedynie przyciskiem dodania kolejnego pulpitu w dolnej części ekranu. 1.2.4. Centrum akcji Według firmy Microsoft Centrum akcji (ang. Action Center) pozwala na wyświetlanie ważnych powiadomień — pochodzących z aplikacji i systemu Windows 10 — bezpo- średnio na systemowym pasku zadań. Oprócz tego Centrum akcji udostępnia tzw. szybkie akcje, o których będzie mowa dalej, umożliwiające natychmiastowe przejście do najczęściej używanych ustawień konfiguracyjnych i aplikacji. Inaczej mówiąc, w Centrum akcji użytkownik znajdzie wszystko to, co jest potrzebne do szybkiego i efektywnego działania na komputerze pracującym pod kontrolą systemu Windows 10, w tym: ustawienia, przełączniki modułów czy powiadomienia z różnego typu aplikacji. Aby wyświetlić panel z powiadomieniami (rysunek 1.10), należy kliknąć ikonę kar- ty, znajdującą się po prawej stronie paska zadań, lub użyć skrótu klawiaturowego Windows+A. Tryb tabletu (ang. Tablet mode) umożliwia prostszą i bardziej intuicyjną obsługę systemu Windows 10 za pomocą dotyku na urządzeniach typu „2 w 1”. Można go także używać, jeśli nie chce się korzystać z klawiatury i myszy. W tym trybie ekran star- towy i wszystkie aplikacje są otwierane na pełnym ekranie, dzięki czemu użytkownik ma więcej miejsca do pracy. Tryb tabletu pozwala używać komputera jak tabletu. Jak widać na rysunku 1.10, w panelu Centrum akcji dostępne są najnowsze powiado- mienia (bezpośrednio na pasku zadań), pochodzące z różnego rodzaju aplikacji (głównie aplikacji kafelkowych) czy systemu Windows 10. Z kolei w jego dolnej części znaj- dują się kafelki (zwane przez firmę Microsoft szybkimi akcjami), dzięki którym można przejść bezpośrednio do ustawień i aplikacji, z których się często korzysta, i przy- stosować je do swoich potrzeb czy upodobań. Na przykład po wyświetleniu ustawień

24 Windows 10. Optymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem Rysunek 1.10. Panel Centrum akcji

Rozdział 1.  Wprowadzenie do systemu Windows 10 25 komputera (umożliwia to kliknięcie kafelka Wszystkie ustawienia (ang. All settings)) możliwe jest zmienianie wielu domyślnych ustawień systemu Windows 10 z wyko- rzystaniem przedstawionego szerzej w rozdziale 3. panelu Ustawienia. Można np. wyłączyć wysyłanie powiadomień pochodzących z konkretnych aplikacji kafelkowych (rysunek 1.11) czy wybierać ikony (w tym też systemowe), które mają być wyświetlane na pasku zadań. Można też skasować wszystkie wyświetlane powiadomienia jednym kliknięciem myszy (służy do tego opcja Wyczyść wszystko (ang. Clear All) w prawym górnym rogu tego panelu). Rysunek 1.11. Aplet System z opcjami powiadomień i akcji 1.3. Udoskonalenia w systemie Windows 10 Poza nowymi funkcjami w systemie Windows 10 można znaleźć wiele dobrze zna- nych narzędzi udoskonalonych czy rozbudowanych o nowe rozwiązania. W tej części książki przedstawiono najciekawsze z nich.

26 Windows 10. Optymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem 1.3.1. Nowe funkcje w Eksploratorze plików Z każdym wydaniem systemu Windows udoskonalany jest Eksplorator plików (ang. File Explorer), który jest jednym z najczęściej wykorzystywanych programów. Jak za- pewne pamiętamy, w systemie Windows 8 ten popularny program został wyposażony w kilka przydatnych funkcji, które są dostępne także w Eksploratorze plików systemu Windows 10. Są to m.in.:  interfejs wstążki, który dotąd był znany z pakietu Microsoft Office. Dzięki interfejsowi wstążki najważniejsze zadania i czynności, jakie powinien realizować nowoczesny menedżer plików, są pogrupowane i dostępne w jednym miejscu, przez co Eksplorator plików jest bardziej funkcjonalny i intuicyjny, a codzienna praca z nim staje się przyjemniejsza.  karty kontekstowe, które aktywują się w oknie Eksploratora plików w kontekście konkretnych zadań. Na przykład po wybraniu zdjęcia aktywuje się karta kontekstowa Narzędzia obrazów (ang. Picture Tools), która dostarcza poleceń, jakie można wykonać na zdjęciach (np. aby ustawić jakieś zdjęcie jako tło). Z kolei karta kontekstowa Narzędzia dysków (ang. Drive Tools) aktywuje się, gdy wybrany zostanie jakiś dysk. Na tej karcie mamy możliwość wykonania np. optymalizacji dysku czy innych czynności dyskowych. Karta kontekstowa Narzędzia wyszukiwania (ang. Search Tools), która zasługuje na szczególną uwagę, aktywuje się, gdy przejdziemy do pola Przeszukaj (ang. Search). Więcej informacji o tej karcie znajduje się w dalszej części tego rozdziału. Poza interfejsem wstążki czy kartami kontekstowymi w Eksploratorze plików systemu Windows 10 wbudowanych jest kolejnych kilka ciekawych rozwiązań, które mogą być przydatne w codziennej pracy. Jednym z nich jest strona Szybki dostęp (ang. Quick Access), jak na rysunku 1.12. Według Microsoftu jest to najkrótsza droga do często czy niedawno używanych folderów i plików, które są przez system zapamiętywane. Dzięki temu mamy w jednym miejscu informacje o używanych przez nas folderach i plikach, a tym samym szybki dostęp do dokumentów, z którymi ostatnio pracowaliśmy. Oczywi- ście nic nie stoi na przeszkodzie, aby stronę Szybki dostęp czy inne foldery, które chcemy mieć pod ręką, przypiąć do ekranu startowego. Służy do tego polecenie Przypnij do ekranu startowego (ang. Pin to Start), dostępne w menu podręcznym. Z kolei je- żeli chcemy, aby określony folder był wyświetlany na pasku narzędzi Szybki dostęp, należy go zaznaczyć, a następnie kliknąć przycisk znajdujący się na wstążce o nazwie Przypnij do paska Szybki dostęp (ang. Pin to Quick access). Ikona z pinezką przy folderach oznacza foldery, które są już przypięte, co ułatwia odróżnienie ich od reszty folderów. Warto też tutaj wspomnieć o tym, że ustawienia wyświetlane na pasku narzędzi (zwanym też panelem nawigacji) Szybki dostęp można łatwo i szybko zmieniać np. za pomocą apletu przedstawionego na rysunku 1.13. Eksplorator plików można uruchomić m.in. przy użyciu skrótu klawiaturowego Windows+E. Z kolei wyświetlanie czy ukrywanie interfejsu wstążki w tym programie możliwe jest przy użyciu skrótu klawiaturowego Ctrl+F1.

Rozdział 1.  Wprowadzenie do systemu Windows 10 27 Rysunek 1.12. Strona Szybki dostęp (zakładka Narzędzia główne) Rysunek 1.13. Aplet Opcje folderów z domyślnymi ustawieniami Jak można zobaczyć na rysunku 1.13, mamy kilka możliwości zmiany elementów wyświetlanych na pasku narzędzi Szybki dostęp. Wybierając z menu Widok (ang. View) element Opcje (ang. Options), można m.in.:

28 Windows 10. Optymalizacja i zaawansowane zarządzanie systemem  ustawić, aby Eksplorator plików był otwierany na stronie Szybki dostęp lub Ten komputer,  ukryć niedawno używane pliki czy foldery (z wyjątkiem przypiętych),  wyczyścić historię Eksploratora plików. Opcja Wyczyść historię Eksploratora plików (ang. Clear File Explorer history) w aplecie Opcje folderów (ang. Folder Options) powoduje usunięcie zapisanych danych o uży- wanych plikach i folderach oraz danych wpisanych na pasku adresu. Po wyczysz- czeniu tej historii sekcja Niedawno używane pliki (ang. Recent Files) zniknie z paska narzędzi Szybki dostęp. Pojawi się ponownie, kiedy otworzymy jakiś plik. Kolejnym udoskonaleniem w Eksploratorze plików systemu Windows 10 jest przy- cisk Otwórz ustawienia (ang. Open Settings), który pojawi się w centralnym miejscu wstążki (rysunek 1.14), gdy wybierzemy na pasku narzędzi obiekt Ten komputer (ang. This PC). Klikając przycisk Otwórz ustawienia, wywołamy aplet Modern UI Usta- wienia (ang. Settings), z którego poziomu można w szybki sposób kontrolować ustawie- nia konfiguracyjne, jak również aktualizować system (więcej informacji o tym narzędziu znajduje się w rozdziale 3.). Wspomniany aplet można zawsze szybko wywołać przy użyciu skrótu klawiaturowego Windows+I. Rysunek 1.14. Strona Ten komputer z przyciskiem Otwórz ustawienia (zakładka Komputer) Jak już wcześniej wspomniano, karta kontekstowa Narzędzia wyszukiwania, która za- sługuje na szczególną uwagę, aktywuje się, gdy przejdziemy w Eksploratorze plików do pola tekstowego Przeszukaj (pole to wybiera się przy użyciu skrótu klawiaturowego