LINGO-Niemiecki-Kurs dla poczatkujacych.pdf

Kurs dla początkujących niemieckii Dobry na start! PŁYTA CD GRATIS!

NIEMIECKI Kurs dla początkujących

Autorzy: Piotr Dominik, Tomasz Sielecki Konsultacja i redakcja językowa: Reinhold Utri Redaktor serii: Anna Laskowska Korekta: Paweł Pokora Lektorzy: Sławomir Grubert, Jacek Kaczmarski, Joanna Kozieł, Carina Rasek, Boris Schwencke, Miłogost Reczek, Reinhold Utri Koordynacja nagrań: Łukasz Abramowicz, Dorota Jakowczuk-Gregulec Projekt okładki serii i opracowanie graficzne: Klara Perepłyś-Pająk Zdjęcie na okładce: © laflor / Stock Photo; © DR / Fotolia.com © Copyright by Wydawnictwo Lingo sp. j., Warszawa 2015 www.jezykinieobce.pl ISBN: 978-83-7892-315-2 ISBN wydania elektronicznego: 978-83-7892-289-6 Skład i łamanie: Klara Perepłyś-Pająk

www.WydawnictwoLingo.pl 3 S p i s t r e ś c i Wstęp.............................................................................................. 7 Lekcja 1. Gesprächsbeginn Rozpoczęcie rozmowy Wymowa i gramatyka: odmiana czasownika – zasady ogólne, odmiana czasownika sein (być) ........................................................ 8 Lekcja 2. Informierung und Beurteilung Informowanie i wyrażanie opinii Gramatyka: budowa zdania pojedynczego, tworzenie pytań.............. 13 Lekcja 3. Der Flug nach Rom Lot do Rzymu Gramatyka: rodzajnik i jego zastosowanie, mianownik – Nominativ, biernik – Akkusativ, odmiana rodzajnika, przeczenie, zaimek nieokreślony man, odmiana czasownika haben (mieć)..................... 16 Lekcja 4. An der Rezeption W recepcji Gramatyka: czasowniki rozdzielnie złożone, spójniki, odmiana czasownika wissen (wiedzieć) i formy möchten.............................. 25 Lekcja 5. Szybka powtórka......................................................................... 33 Lekcja 6. Am Telefon Rozmowa telefoniczna Gramatyka: odmiana czasownika – ciąg dalszy, czasowniki modalne, celownik – Dativ, zaimki osobowe, określanie czasu – godziny – die Uhrzeit................................................................... 35 Lekcja 7. Small Talk im Taxi Pogawędka z w taksówce Gramatyka: Perfekt – czas przeszły złożony, tworzenie liczby mnogiej rzeczownika....................................................................... 45 Spis treści

4 S p i s t r e ś c i Lekcja 8. Im Park W parku Gramatyka: przyimki, po których używa się celownika albo biernika, użycie przyimków an, in, vor w sensie czasowym, dopełniacz – Genitiv, imiona własne w dopełniaczu.......................................... 55 Lekcja 9. In der Gaststätte W restauracji Gramatyka: czasowniki zwrotne, czas przeszły prosty czasowników modalnych oraz haben i sein – das Imperfekt (Präteritum), przyimki, po których używa się celownika, przyimki, po których używa się biernika........................................................................... 64 Lekcja 10. Szybka powtórka......................................................................... 73 Lekcja 11. Am Computer Przy komputerze Gramatyka: zaimki dzierżawcze, liczebniki porządkowe.................... 75 Lekcja 12. Im Kaufhaus W sklepie Gramatyka: odmiana przymiotnika, trzy sposoby odmiany przymiotnika, tryb rozkazujący......................................................... 84 Lekcja 13. Der Kinobesuch W kinie Gramatyka: stopniowanie przymiotnika, zdania podrzędne ze spójnikami dass, ob, wenn i zdania pytające zależne................... 93 Lekcja 14. Das Abenteuer in der Bank Przygoda w banku Gramatyka: czas przeszły prosty czasowników słabych (regularnych) i mocnych (nieregularnych), formy podstawowe czasownika, spójniki außerdem (ponadto), dann (potem, następnie), deshalb/deswegen (dlatego), sonst (w przeciwnym razie), trotzdem (pomimo to)...................................................................102

www.WydawnictwoLingo.pl 5 S p i s t r e ś c i Lekcja 15. Szybka powtórka.......................................................................111 Lekcja 16. Die Kündigung Wypowiedzenie Gramatyka: czas przyszły – das Futur I, zdania podrzędne ze spójnikami obwohl (chociaż) i weil (ponieważ)..........................113 Lekcja 17. Vor der Bahnreise Przed podróżą pociągiem Gramatyka: Zdania okolicznikowe czasu ze spójnikami als, wenn, während, przysłówki zaimkowe...........................................121 Lekcja 18. Zu Besuch bei Bernd W odwiedzinach u Bernda Gramatyka: Strona bierna – Passiv, czasownik lassen...................128 Lekcja 19. In der Weinstube W winiarni Gramatyka: bezokolicznik z oraz bez zu, przekształcanie zdań z dass w konstrukcje bezokolicznikowe z zu..................................136 Lekcja 20. Szybka powtórka.......................................................................144 21. Czasowniki z przyimkami.........................................................146 22. Słowniczek niemiecko-polski...................................................147

www.WydawnictwoLingo.pl 7 W s t ę p Wstęp Niemiecki. Kurs dla początkujących Jeśli szukasz podręcznika, który pozwoli Ci szybko nauczyć się języka niemieckiego i umożliwi swobodną komunikację w codziennych sytuacjach – kurs Lingo jest w sam raz dla Ciebie! Zadaniem pierwszych dwóch rozdziałów jest łagodnie wprowadzić Cię w specy­ fikę języka niemieckiego – znajdziesz tu m.in. zapis fonetyczny który podpowie Ci, jak wymawiać poszczególne słowa i zdania, oraz odrobinę teorii dotyczącej zasad wymo­ wy. Poznasz tu też najważniejsze zwroty grzecznościowe i podstawowe czasowniki. Każda kolejna jednostka lekcyjna składa się z dialogu wraz z tłumaczeniem oraz pytań, dzięki którym możesz sprawdzić, czy dobrze zrozumiałeś tekst. Ponadto czekają na ciebie dwie porcje najważniejszych słówek i zwrotów a także zwięzłe objaśnienie gramatyki. Każdą lekcję kończymy ćwiczeniami wraz z kluczem. Dla ułatwienia i wygody wszystkie słówka zamieściliśmy także na końcu książki w formie wygodnego słowniczka. Znajdziesz tam również wykaz najpopularniejszych czasowników z przyimkami. Z naszym kursem bez trudu opanujesz tajniki niemieckiej wymowy, ponieważ udostępniamy Ci nagrania dialogów i słownictwa na płycie CD MP3. Dla tych, którzy chcieliby korzystać z naszego kursu także mobilnie, dołączyliśmy extra dodatek – cały podręcznik w formie eBooka w formacie PDF. Wierzymy, że z kursem Lingo nauka języka niemieckiego stanie się czystą przyjemnością. Z życzeniami powodzenia Zespół autorów i redaktorów Lingo

8 G e s p r ä c h s b e g i n n Najważniejsze zwroty DIALOG 1 A: Guten Tag, Ich heiße Ania. Und wie heißt du? B: Sehr erfreut, ich bin Thomas. A: Woher kommst du, Thomas? B: Ich komme aus Polen. DIALOG 2 C: Entschuldigung, sprechen Sie Deutsch? D: Ja. Wie kann ich Ihnen helfen? C: Können Sie mir bitte Feuer geben? D: Tut mir leid, ich rauche nicht. Dla ułatwienia w pierwszych dwóch lekcjach podajemy w nawiasach kwadratowych uproszczony zapis wymowy zwrotów. Więcej o wymowie – w dalszej części kursu. Wie heißen Sie? [wi: hajsәn zi:?] – Jak się pan/pani nazywa? Wie ist dein Vorname? [wi: ist dajn forname?] – Jak masz na imię? Woher kommen Sie? [wohɐ komen zi:?] – Skąd pan/pani pochodzi? Wie geht es Ihnen? [wi: gejt es i:nen?] – Jak się pan/pani ma? Wie geht es dir? [wi: gejt es di:r?] – Jak ci leci? Ich heiße... [iç hajse] – Nazywam się... Ich komme aus... [iç kome aus] – Przybywam z... Leider spreche ich nicht... [lajdɐ szpreçe iç niçt] – Niestety nie mówię po... Sprechen Sie Deutsch/Englisch/Französisch? [szpreçәn zi: dojcz/englisz/francoezisz?] – Czy mówi pan/pani po nie- miecku/angielsku/francusku? 01 02 1. Gesprächsbeginn

www.WydawnictwoLingo.pl 9 LEKCJA 1 Pozdrowienia i zwroty grzecznościowe  Das macht nichts! [das macht niçts] – Nic nie szkodzi! Sehr angenehm. [ze:r angenejm] – Bardzo mi miło. Danke für die Auskunft. [danke fy:r di: auskunft] – Dziękuję za informację. Sehr gern. [ze:r gern] – Bardzo chętnie. Tut mir leid... [ tut mi:r lajt] – Przykro mi... (Rozpoczęcie rozmowy) Dialog 1. A: Dzień dobry, nazywam się Ania. B: Miło mi poznać, jestem Thomas. A: Skąd pochodzisz, Thomas? B: Pochodzę z Polski. Dialog 2. C: Przepraszam, czy mówi pani po niemiecku? D: Tak, jak mogę pomóc? C: Czy mogę prosić o ogień? D: Przykro mi, ale nie palę. Guten Tag [gutәn tak] – Dzień dobry Guten Morgen [gutәn morgən] – Dzień dobry (rano) Grüß Gott [gry:s got] – Dzień dobry (dosłownie „Szczęść Boże”, używane na południu Niemiec) Hallo [halo] – Cześć Guten Abend [gutәn abәnt] – Dobry wieczór Gute Nacht [gute nacht] – Dobranoc Auf Wiedersehen [auf wi:dɐzejәn] – Do widzenia Bis morgen [bis morgən] – Do jutra Tschüss [czys] – Cześć (na do widzenia) Bis bald! [bis balt] – Cześć, na razie! Bis gleich [bis glajç] – Do zobaczenia wkrótce Danke [danke] – Dziękuję Entschuldigung/Verzeihung [entszuldiguη/fɐcajuη] – Przepraszam Bitte? [bite?] – Słucham? Bitte [bite] – Proszę Tłumaczenie 03

10 G e s p r ä c h s b e g i n n W języku niemieckim istnieją głoski, bądź ich grupy, których wymowę należy bliżej poznać, ponieważ różni się ona od wymowy polskiej. Samogłoski z przegłosem tzw. „umlautem”: ä – wymawiamy jak polskie e, np. Getränk [getrenk]; ö – wymawiamy pomiędzy o a e, np. Lösung [loesung]; ü – wymawiamy pomiędzy i a u, np. Bücher [biucher]. Inne głoski lub ich grupy: au – wymawiamy jak ał, np. Auto [ałto]; ai, ei – wymawiamy jak aj, np. Arbeit [arbajt]; eu, äu – wymawiamy jak oj, np. neu [noj]; ie – wymawiamy jako długie i, np. viel [vi:l]; c – występuje w słowach obcego pochodzenia, wymawiamy jak w języku, z któ­ rego pochodzi słowo np. Cafe [kafe]; ch – po samogłoskach a, o, u wymawiamy jak po polsku np. Nacht [nacht]; ch – po: i, ä, e, ö, ü wymawiamy miękko np. ich [iś]; chs – wymawiamy jak ks, np. wechseln [wekseln]; g – na końcu wyrazu traci wygłos np. Zug [cuk]; g – poprzedzone samogłoską i staje się miękkie np. billig [bilich]; h – na początku wyrazu wymawiamy bezdzwięcznie np. Hund [hund]; h – w środku wyrazu, po samogłoskach, nazywane jest „h niemym” i służy do wydłużenia samogłoski np. Stuhl [sztu:l]; h – po e, i brzmi jak j, np. gehen [gejen]; qu – wymawiamy jak kw, np. Quelle [kwele]; s – na początku wyrazu wymawiamy przed samogłoska jak z, np. Sand [zant]; s – przed p, t, wymawiamy jak sz, np. sparen [szparen]; s – w połączeniu z ch wymawiamy jak sz, np. Schule [szule]; ss – wymawiamy jak pojedyncze s, np. hassen [hasen]; ß – wymawiamy jak s, np. weiß [wajs]; Wymowa

www.WydawnictwoLingo.pl 11 LEKCJA 1 tsch – wymawiamy jak cz, np. deutsch [dojcz]; tz – wymawiamy jak c, np. jetzt [ject]; v – wymawiamy jak f, np. Vater [fater]; v – w słowach obcego pochodzenia wymawiamy jak w, np. Klavier [klawir]; x – wymawiamy jak ks, np.flexibel [fleksibel]; z – zawsze wymawiamy jak c, np. Zitrone [citrone]. Korzystając z zapisu fonetycznego zamieszczonego w dwóch początkowych lek­ cjach, należy – oprócz w/w uwag – przestrzegać także poniższych wskazówek. pisownia oznaczenie wymowa a a: lekko przedłużone „a” ch Ç „ch” przechodzące w „ś” e e: lekko przedłużone „e” e ə słabo słyszalne, skrócone „e” er ɐ po „e” słabo słyszalne „r” i, ie i: lekko przedłużone „i” ng η po „n” prawie niesłyszalne „g” o o: lekko przedłużone „o” u u: lekko przedłużone „u” ü y: dłuższe „i” wymawiane z zaokrągleniem warg ü y krótkie „i” przechodzące w delikatne „y” 1. Odmiana czasownika – zasady ogólne Czasowniki niemieckie odmienia się przez dodawanie do tematu czasowni­ ka końcówek osobowych, które zostały wyróżnione w poniższej odmianie. Temat czasownika znajdujemy odejmując od bezokolicznika końcówkę -en. Gramatyka

12 G e s p r ä c h s b e g i n n Przykłady: kommen, studieren, kennen – tematy czasowników: komm, studier, kenn. Odmiana: ich komm-e ja przy­cho­dzę wir komm-en my przy­cho­dzi­my du komm-st ty przy­cho­dzisz ihr komm-t wy przy­cho­dzi­cie er on sie komm-t ona przy­cho­dzi sie komm-en oni, one przy­cho­dzą es ono Sie komm-en pan, pa­ni, pań­stwo przy­cho­dzą ich studier-e kenn-e wir studier-en kenn-en du studier-st kenn-st ihr studier-t kenn-t er sie studier-en kenn-en sie studier-t kenn-t Sie studier-en kenn-en es Pominięcie zaimka osobowego ich, du itd. jest, inaczej niż w jęz. polskim, niedopuszczalne. Po polsku możemy powiedzieć: studiuję lub ja studiuję; po niemiecku tylko: ich studiere. 2. Odmiana czasownika sein – być ich bin wir sind du bist ihr seid er sie sind sie ist Sie sind es Łatwo zauważyć, że czasownik sein odmienia się nieregularnie.

www.WydawnictwoLingo.pl 13 LEKCJA 2 Podstawowe pytania DIALOG 1 A: Entschuldigung, wie spät ist es? B: Es ist halb acht. A: Danke. DIALOG 2 C: Wir haben heute einen schönen Tag, nicht wahr? D: Ja genau, das Wetter ist wunderschön. C: Was machen wir, besichtigen wir die Stadt? D: O.K. Ich finde diese Idee gut! Warum nicht? [warum niçt?] – Dlaczego nie? Wie spät ist es? [wi: szpe:t ist es?] – Która godzina? Um wie viel Uhr...? [um wi: fi:l u:r?] – O której godzinie...? Wo befindet sich...? [wo befindet ziç?] – Gdzie jest/znajduje się...? Wohin fahren Sie? [wohin fa:rәn zi:?] – Dokąd pan/pani jedzie? Wer ist das? [we:ɐ ist das?] – Kto to jest? Was sind Sie (von Beruf)? [was zint zi:/von beruf/?] – Kim pan/ pani jest (z zawodu)? Wessen? [wessәn?] – Czyj/a/e? Wem? [we:m?] – Komu? Wen? [we:n?] – Kogo? Wie? [wi:?] – Jak? Welcher?, Welche?, Welches? [welçɐ, welçe, welçes?] – Który, która, które? 04 2.Informierung und Beurteilung 05

14 I n f o r m i e r u n g u n d B e u r t e i l u n g Rozmowa o pogodzie  Tłumaczenie Wie weit? [wi: wajt?] – Jak daleko? Wie oft? [wi: oft?] – Jak często? Wie lange? [wi: laηge?] – Jak długo? (Informowanie i wyrażanie opinii) Dialog 1. A: Przepraszam, która godzina? B: Jest wpół do ósmej. A: Dziękuję. Dialog 2. C: Mamy dziś piękną pogodę, prawda? D: Tak, pogoda jest rewelacyjna. C: Co robimy, zwiedzamy miasto? D: Dobry pomysł! Wie ist heute das Wetter? [wi: ist hojte das wetɐ?] – Jaka jest dziś pogoda? Was sagt der Wetterbericht? [was zagt de:ɐ wetɐbəriçt?] – Jaka jest prognoza pogody? Es ist windig heute. [ses ist windiç hojte] – Dziś jest wietrzny dzień. Es ist regnerisch heute. [es ist re:gnerisz hojte] – Dziś jest desz- czowo. Es ist nicht kalt, aber feucht. [es ist niçt kalt, abɐ fojçt] – Nie jest zimno, lecz jest wilgotno. Was für ein Wetter! [was fy:r ajn wetɐ!] – Co za okropna pogoda! Was für ein herrlicher Tag heute. [was fy:r ajn herliçɐ tak hojte] – Jaki piękny dzień dziś mamy. Glauben Sie, es wird morgen regnen? [glaubən zi:, es wirt morgən re:gnən?] – Czy sądzi pan/pani, że jutro będzie padać deszcz? Glauben Sie, es wird morgen schneien? [glaubən zi:, es wirt morgən sznaiən?] – Czy sądzi pan/pani, że jutro będzie padał śnieg? 06

www.WydawnictwoLingo.pl 15 LEKCJA 2 1. Budowa zdania pojedynczego W zda­niu nie­miec­kim bar­dzo waż­ną ro­lę od­gry­wa od­po­wied­nia ko­lej­ność wy­ ra­zów. Orze­cze­nie, czy­li cza­sow­nik w for­mie oso­bo­wej, po­ja­wia się na dru­gim miej­scu. Nie za­wsze jed­nak dru­gie miej­sce ozna­cza dru­gi z ko­lei wy­raz. Np.: Er ist aus Hannover. (On jest z Hanoweru.) Ale: Herr Braun ist aus Hannover. (Pan Braun jest z Hanoweru.) Ich heiße Nowak. (Nazywam się Nowak.) Ale: Mein Name ist Nowak. (Moje nazwisko Nowak.) Można powiedzieć, że orzeczenie występuje zawsze na miejscu drugim biorąc pod uwagę części zdania, a nie części mowy. Niekoniecznie musi to być drugi wyraz w zdaniu. Podmiot pojawia się w zdaniu na miejscu pierwszym lub trzecim. Na pierwszym miejscu może wystąpić każda część zdania, oczywiście oprócz orzeczenia. Np.: Herr Kreuzer fliegt heute nach Berlin. (Pan Kreuzer leci dziś do Berlina.) Heute fliegt Herr Kreuzer nach Berlin.(Dziś pan Kreuzer leci do Berlina.) 2. Tworzenie pytań Pytania można tworzyć na dwa sposoby: • Za pomocą pytajników: was? co?; wer? kto?; wo? gdzie?; wohin? dokąd?; woher? skąd?; wann? kiedy?; wie? jak?; warum? dlaczego? Czasownik występuje bezpośrednio po słowie pytającym: Wann fliegen Sie? – Kiedy pan/pani leci? • Pytanie typu „czy” tworzy się przez tzw. inwersję – zmianę miejsca czasowni­ ka. Czasownik występuje tu na pierwszym miejscu: Bist du aus Bonn? – Czy jesteś z Bonn? Gramatyka

16 D e r F l u g n a c h R o m ILONA: Wie lange fliegt man von Berlin nach Rom? ANDREAS: Ungefähr zwei Stunden. Ich bin nicht sicher. ILONA: Und wo landen wir? ANDREAS: Der Flughafen heißt…, Moment mal…, Ciampino. Er ist nicht besonders groß und liegt ziemlich weit vom Zentrum. ILONA: Das ist nicht gut. Wir haben nicht viel Zeit. Nehmen wir also ein Taxi? ANDREAS: Nein, das ist nicht nötig. Die Busverbindung vom Flughafen ins Zentrum ist schnell und bequem. Außerdem gibt es keine Pass- und Gepäckkontrolle mehr. Wir warten nicht und… ILONA: … und nehmen sofort den Bus. Einverstanden. Und die Fahrkarten? ANDREAS: Die Busfahrer in Rom verkaufen keine Fahrkarten. Aber am Flughafen gibt es drei oder vier Fahrkartenautomaten. ILONA: Hoffentlich funktionieren sie, sonst… ILONA: Was jetzt? Der Fahrkartenautomat ist auch außer Betrieb. Hast du eine Idee? ANDREAS: Jetzt haben wir wirklich keine Wahl. Wir nehmen ein Taxi. ILONA: Na endlich. Komm! Hoffentlich haben wir noch…. 1. Von Berlin nach Rom fliegt man drei Stunden. 2. Der Flughafen Ciampino liegt im Zentrum. 3. Der Flug nach Rom 07 Prawda czy fałsz?

www.WydawnictwoLingo.pl 17 LEKCJA 3 Słownictwo 3. Die Busverbindungen vom Flughafen ins Zentrum sind bequem und schnell. 4. Ilona und Andreas nehmen ein Taxi. am Flughafen – na lotnisku der Zollbeamte – urzędnik celny der Flughafen – port lotniczy die Flugverbindung – połączenie lotnicze schnell – szybko, prędko bequem – wygodnie wirklich – rzeczywiście, naprawdę viel – dużo der Komfort – wygoda die Passkontrolle – kontrola paszportowa hoffentlich – mam/mamy nadzieję warten – czekać oder – albo, lub rauchen – palić ziemlich weit – dość daleko von hier – stąd nehmen – brać, wziąć der Bus – autobus die Straßenbahn – tramwaj außerdem – ponadto die Fahrkarte – bilet der Fahrkartenautomat – automat biletowy leider – niestety außer Betrieb sein – jest nieczynne macht nichts – nic nie szkodzi, trudno 08

18 D e r F l u g n a c h R o m Więcej słówek i zwrotów  der Busfahrer – kierowca autobusu verkaufen – sprzedawać viel Zeit, die Zeit – dużo czasu, czas sagen – mówić, powiedzieć zwar... aber – wprawdzie... ale Recht haben – mieć rację das Taxi – taksówka Einverstanden – zgoda (Lot do Rzymu) Ilona: Jak długo leci się z Berlina do Rzymu? Andreas: Około dwóch godzin. Nie jestem pewien. Ilona: I gdzie lądujemy? Andreas: Lotnisko nazywa się... moment... Ciampino. Nie jest zbyt duże i leży dość daleko od cen- trum. Ilona: To niedobrze. Nie mamy wiele czasu. Bierzemy taksówkę? Andreas: Nie, to nie jest konieczne. Połączenie autobusowe z lotniska do centrum jest szybkie i wygodne. Poza tym nie ma już kontroli paszportowej ani bagażowej. Nie będziemy czekać i... Ilona: ...weźmiemy od razu autobus. Jasne. A bilety? Andreas: Kierowcy w Rzymie nie sprzedają biletów. Ale na lotnisku są dwa albo trzy automaty biletowe. Ilona: Miejmy nadzieję, że są sprawne, w przeciw- nym razie.... Ilona: I co teraz? Automat biletowy nie działa. Masz jakiś pomysł? Andreas: Teraz rzeczywiście nie mamy wyboru. Bierzemy taksówkę. Ilona: Wresz- cie. Chodź. Miejmy nadzieję, że mamy jeszcze... dauern – trwać der Fensterplatz/der Platz am Gang – miejsce przy oknie/ przejściu den Flugschein buchen – zarezerwować bilet lotniczy der Grenzübergang – przejście graniczne die Haltestelle – przystanek der Personalausweis – dowód osobisty Tłumaczenie

www.WydawnictwoLingo.pl 19 LEKCJA 3  die S-Bahn – kolejka miejska der Taxistand – postój taksówek die U-Bahn – metro das Visum – wiza der Zoll – cło die Zollabfertigung – odprawa celna die Zollkontrolle – kontrola celna der Zuschlag – dopłata zu lange – za długo Ihren Reisepass – pani/pana paszport der Reisepass – paszport etwas – coś zu verzollen – do oclenia zum Beispiel – na przykład 1. Rodzajnik i jego zastosowanie W jęz. niemieckim występuje rodzajnik określony oraz nieokreślony. Rodzajnik określony: der (rodzaj męski, l. poj.), die (rodzaj żeński, l. poj.), das (rodzaj nijaki, l. poj.), die (wszystkie rodzaje, l. mn.). Rodzajnik nieokreślony: ein (rodzaj męski, l. poj.), eine (rodzaj żeński, l.  poj.), ein (rodzaj nijaki, l. poj.). Rodzajnik nieokreślony nie występuje w liczbie mnogiej. Rodzajniki występują tylko przed rzeczownikiem i okre­ ślają jego rodzaj, liczbę i przypadek. Rodzajnika nieokreślonego używa się przed rzeczownikiem, o którym nic bliżej nie wiadomo, albo o którym mówi się pierwszy raz. Gramatyka

20 D e r F l u g n a c h R o m Np.: Dort ist ein Fahrkartenautomat. (Tam jest automat biletowy.) Haben Sie eine Zigarette? (Czy ma pan/pani papierosa?) Rodzajnika określonego używa się przed rzeczownikiem oznaczającym rzecz lub osobę znaną, konkretną lub wcześniej wspomnianą. Np.: Die Passkontrolle dauert lange. (Kontrola paszportowa trwa długo.) Hier ist ein Fahrkartenautomat. Der Fahrkartenautomat ist außer Betrieb. (Tu jest automat biletowy. Ten automat nie działa.) Nie uży­wa się żad­ne­go ro­dzaj­ni­ka w na­stępują­cych sy­tu­acjach: przed imio­na­mi i na­ zwi­ska­mi, przed tzw. rze­czow­ni­ka­mi ma­te­ria­ło­wy­mi – Er kauft Brot. (On kupu- je chleb.), przed rzeczownikami oznaczającymi zawód – Sie ist Ärztin. (Ona jest lekarką.), w wielu stałych zwrotach – Du hast Recht. (Masz rację.). Rodzajników zwykle nie tłumaczy się na jęz. polski. 2. Mianownik – Nominativ, Biernik – Akkusativ W jęz. niemieckim odmiana rzeczownika polega przede wszystkim na od­ powiednim doborze rodzajnika. Nominativ odpowiada na pytanie wer? was? – kto? co? Akkusativ odpowiada na pytanie wen? was? – kogo? co? Np.: Wir nehmen den Bus. (Weźmiemy /kogo? co?/ autobus.) Er verkauft die Fahrkarte. (On sprzedaje /kogo? co?/ bilet.) Der Zollbeamte kontrolliert den Reisepass. (Celnik sprawdza /kogo? co?/ paszport.)

www.WydawnictwoLingo.pl 21 LEKCJA 3 Struktura powyższych zdań niemieckich jest identyczna z analogicznymi zdania­ mi polskimi. Dla ułatwienia dalszej nauki czasowniki wymagające użycia innego przypadku niż biernik będą oznakowane. 3. Odmiana rodzajnika l. poj. l. mn. r. m. r. ż. r. n. wszystkie rodzaje Nom. der die das die ein eine ein — Akk. den die das die einen eine ein — 4. Przeczenie Istnieją dwa rodzaje zaprzeczenia: • nicht Jeśli przeczenie dotyczy treści całego zdania, nicht występuje na samym jego końcu. Np.: Ich rauche nicht. (Nie palę.) Heute fliegt er nicht. (On dzisiaj nie leci.) Jeśli przeczenie odnosi się wyłącznie do jednego wyrazu, np. przymiotnika lub przysłówka, nicht umieszczamy wówczas bezpośrednio przed nim. Wir haben nicht viel Zeit. (Mamy niewiele czasu.) Das Hotel ist nicht weit von hier. (Hotel jest niedaleko stąd.) Uwaga: należy pamiętać, że nigdy nie wolno używać nicht przed czasow­ nikiem.

22 D e r F l u g n a c h R o m • kein Za po­mo­cą wy­ra­zu ke­in two­rzy się prze­cze­nie rze­czow­ni­ka. Ke­in w zda­niu znaj­ du­je się za­wsze bez­po­śred­nio przed rze­czow­ni­kiem i za­stę­pu­je ro­dzaj­nik. Np.: Ich habe keine Fahrkarte. (Nie mam biletu.) Dort ist kein Fahrkartenautomat. (Tam nie ma automatu bile- towego.) Kein odmienia się przez rodzaje, liczby i przypadki. Odmiana kein l. poj. l. mn. r. m. r. ż. r. n. wszystkie rodzaje Nom. kein keine kein keine Akk. keinen keine kein keine Uwaga: w jednym zdaniu nie wolno używać jednocześnie obu przeczeń. 5. Zaimek nieokreślony man Zwroty z man tłumaczy się zawsze bezosobowo. Man trinkt hier viel Bier. (Tutaj pije się dużo piwa.) Nach Berlin fliegt man schnell. (Do Berlina leci się szybko.) Zaimek man występuje zawsze z czasownikiem w 3. osobie liczby pojedynczej i tłumaczony jest razem z nim oraz – bardzo często – z zaimkiem „się”. 6. Czasownik haben – mieć ich habe wir haben du hast ihr habt

Ćwiczenia www.WydawnictwoLingo.pl 23 LEKCJA 3 er sie haben sie hat Sie haben es 1. Wybierz właściwe rozwiązanie. a. ......... Zollkontrolle dauert lange. (der, die, das, den) b. Haben Sie ......... Zigarette? (eine, ein, einen, kein) c. Wir nehmen ......... Taxi. (der, eine, ein, den) d. Er ist ......... Busfahrer von Beruf. (das, eine, —, keinen) e. Sie kaufen (kupują) ......... Ring (pierścionek – r. męski) (der, ein, einen, das) 2. Wybierz jedno z następujących słów: nicht, kein, keine, keinen. a. Ich wohne ................ in Dortmund. b. Wir haben ................ Zeit. c. Der Flug (lot) dauert ................ lange. d. Er raucht ................ . e. Ich rauche ................ Zigaretten.

24 D e r F l u g n a c h R o m f. Nein, wir kennen Frau Schwarz ................ . g. Man verkauft hier ................ Schmuck. 3. Odpowiedz przecząco na poniższe pytania. a. Haben Sie eine Zigarette? ....................................................................................................... b. Sind Sie aus Bochum? ....................................................................................................... c. Hast du Zeit? ....................................................................................................... d. Kennt ihr Berlin? ....................................................................................................... e.Verkaufen Sie Fahrkarten? ........................................................................................................ Klucz do ćwiczeń Prawdaczyfałsz?1.F,2.F,3.P,4.P;1.adie;beine;cein;d—;e-einen;2.anicht;bkeine; cnicht;dnicht;ekeine;fnicht;gkeinen;3.aIchhabe/wirhabenkeineZigarette.bIchbin/ wirsindnichtausBochum.cIchhabekeineZeit.dWirkennenBerlinnicht.eIchverkaufe/wir verkaufenkeineFahrkarten.