szpa iego.
Smiert cesono
1owon'° sprowy nos11vP$iWä°liiiw
1zw. sonktji progrnnilw-7
przez moco eu-
ropeislcie, rozbudzito nodzie-
„ ·1 u pretendent6w no
obitcie tronu cesorskiego
Trudnq s~ 1edneo
~nowy od17 0
pruslä Fryderylc II, zot·
muiqc (1740- 1741),
2
97
przez brondenburskq) uukohJ do-
p.ero odpowiedniego kandydoto.
znoidutqc go ostutecmie w zgfo-
szonym doptero w kw1etniu
1697 r elektone sosJc.im, Frxdery-
U'"~usoe 1. synu Jona Jerzego
111'-=;na i Anrry Zofii, ks„zniczki
dunskiet W iego im1eniu dziohJh
w Polsee minister soski, Jokub
-Henryk Aemming i jego szwagier,
iiszteiGn chehninski, Jan Jerzy
Przebendowsk1 (pozniejszy pod-
skarbi wielki koronny), ktorzy we
wbciwym czosie urudrmW, irod-
kr finonsowe, öbfiCie obdzielojqc
p0dä;ü"'°"1: 1 pten~I ~
~ 0 wyniku elekcft zodecy-
.:ak) kilka dni (24 - 28 VIJ
27 VI ugrupowanie profroncuskie
oglo5io krOlem ksN,cio Contiego,
na eo jego przeciwnicy odpowie-
dzieli nazoiutrz wyborem no tron
pokk.i FryderyfcO Augusta. Byfa to
koleina w dziejqch Rzegjpospoli-
tej pocfwöino elektjo
27 VII Krol-elekt Fryderyk August
~ w Piekaroch Slqskich
pakta konwento. Potwisrdza
wwmw cws;;mice skiä Nie
zyno Ludwi o XIV Pom1'1l" '' ,- • •
/Cl. r (
'"'or J
. IJO·
lfil.
Ir wo
1
im1u
l ego
0 'lv'(-
Jno
• izr1e1
J.v1 Q
1.l J, 'tJ·
µ..,„te
r.a 1ego
/'wrl"f' /}rPil'f. /t.rfft·t ,„U/~ll/.flt l.11/ILNI r/.· /11111r/H)/I k. "'"" ( t1fllt,
m1,,.,J::.i1tn t trll „J.m:.i1 l lmr.mllt„ fl'IJ'Uld, \ 111/ u
elekq~ 500 tys. l1wr6w. Szofowot mmi oroz przeso-
Eko.n:tmi ob1etn1com1 froncusk1 ombosodor, ks1qdz
Melch or de Po 1gnoc, doc1ero1qc do no1przedmej-
szych osob tri,
no1wi~kszegu ~ µ · l'l l'
Radz1e1ow"' 1r,rr r J
d 1 t '·''lsywo yp om, 1 r a r 'L~; • 1· • ~ , • •
sk1ego nie 'J~zlo •J.v(•dle · / ,,.
_ wsp1eron; pr~;: Aro'1 1 ·' '•
Jokubo Sobre>k..P•JO, .r ·1 . • i
zwyci~stwo ktoreg J l • . J'
Emanuela Bo.vO''- 1eg''· ~ '·
go lub Ludw1ko •.; tt~ 5b'J'
tecznie pogodz1+ sir; z per"..pf! t •'' ·
toro sosk1ego (od 1694 ri F 1'l Y" . '"' 'l J,I 1. y
no Jono Jerzego III Wettyno ' •1 ·lt r 'II • , y, 1< >''f.i·
niczki dunskie1; rnfody efekf„r ,:.i. 1 -iri> ,,~ r. 'U' ·;"..
cesorzow dosc dobrzr~ 1okl') ,cze n t · ~10 1ct-1
przez cesorstwo -.v lotorh 1695 16'10 '1Z a~o
zbro1nych przec1wko Turqi no Wf(grzec~
w przeciw enstw1e do poczynor'I tronr k6.v
Conhego ob6z sosk1 czekot no dogodr y mornent
de)f)ertroktocii Liczono si~ z chw1e1nyrn rhorakte-
. ~~mo-gnockich, o zwtoszcza szlochty,
kt6ro w czosie z1ozdu elekcyjnego (15 V 28 VI
1697) mogle przesqdz1c szolft zwyci!(stwo no ko
rzysc bordz1ej energicznego kondydoto Rochub1 te
okozoty s1~ wfofowe. Fryderyk August wymien1ony
po roz pierwszy w gron1e pretendentow dopYero
wKwiefniu 1697 r., w czos1e elekqi wyr6sf 1ui no
p1erwszopfonowego kondydoto. We wlok1wym cza-
s1e rzucit zebronq w Soksoni1 gotowkq. Powiadono,
it"ho l =.yski. 11aj/ic;11itj.·~n11 \1(1:;,urum flll'
s=.t'=t;tl:.il 1didki. kr1=.dm111 11r:nlttl po talarli.u (T. Mo-
rowski). Nie byfy to sumy zdolne zomqcic w g•o-
woch przvw~stcopniaWo froncus 1e o ecz
"-'.Ystorczy!y, oby znoczno CZE(SC ich klienteli przesz~
do obozu soskiego, w kt6rym g_romadzili sif( pozo-
stO"li przec1wnrQ ksi~cio Contiego, pop1ero1 do-
---
T 1
-
Juli• um f '"'fn• I >.n1_'71Pr.
11 /..•!'' 1!1 .„ ftt II no II„/ ,, I ur
17 IX - 1 X. Obrady se1mu koronct-
cyjnego w l
- ... traldaty ~ wymt9-
,.,. ~ Szw.ci' Celem tiy.
'°_...._tlWttonow utroconych
P' - ':to na iet r'llKI
1700
12 II.. ~ komponn 1nf
lanWei pruz wofsko soskte Au
gust H liay no zoi.cte lnftont na
f'llKZ Sabonii Jedyny sukces iolu
~ lo zdobyc„ tw1etdzy 010
,...,,. mbrakn„ notomiost sif do
oponowan•o noflOICIZn„pzego por·
tu ltni Nie udo mu "' zdobyc 1e
go memta rowneei w hpcu tego ro-
u po lllOCZI 11"' wzmocruen1u do
2l tp iolneeny wotsk ~n1-
aych W po1ow„ ~'° wo1sko
..... ~ ... IG Dtwi"' Krol
aweddU ~ XII po znokom1tych
1ukceloch w wotnte 1 Doniq 1 Ros1q
zagroa1 noiozdem n1• Soksonu.
ld6ra tOIPflola awomu,. 0 Rua-
Ylll MOi w Trcrvendhol Soju-
llroic:Do Sc*sonii Danio, po nie-
powoclww:h WOf9'1'"ych 1• SlW9
'III .......... pnez Angl„ 1 Ho-
..-.~ llf l wot"Y
19 Wl "'°" 1 .,,,,powiado wo,.,.
Szwec11 1 roapoayno oblfl•m•
~ ~ 30 listopado
... wotsk
' .... pod OtliennikDmi ~
..... wu.chwWiych dotqd
lalb w1low Ogi h
WllilliMriedlkh. l&CM\Cly wo,,. do-
z~ .,..
no se1m1
PANOWANIE AUGUSTA II
loronu1q
OIU 1701 r
~s10
frvdervk 1 Oo
konola 1i;i
zotem ~ko
w1to oli no
qo downy h
Ptus Ks1qz~
cy hod Rze
czypospoh-
tej, w ostot
nie1 odst nie
zo c1chq zg dq
kr61o polsk1ego Au-
guste II (pod bn1 1ok
,_ „
1701
Powr6t Karolo XII z Rzeszy we wrzein u 1707
wfcpat alt z jego plonom1 wolne1 rozprawy z Rosjq
ld6rei wojska zdqiyfy opukic Wielkopolskf, w od
wrocie na wsch6d niszczqc zoposy iywnoic1 Uayn1
«> to wyprawt pokigowq uciqillwq, zwlaszczo ze
nleprzyjaciel unikat przy1~io rozstrzygoiq
cef bitwy, zodowalajqc sit osfobioniem
oddzlat6w szwedzkich w utorczkoch
Sytuocja militamo no terenae Rzeczv·
pospolitei uksztaftowo*o sit w r. 1708
niezbyt pomytlnie dlo StaniMc>-
wa 1.eszayflskiego. Wojsko
konfederotOw 18ndomier-
skidlpod wodaq hetmo-
no.Moroo MikO-
loja Sieniow-
tlcfllo ~
WCllo - Mcdo-
polakf, c:at6t Wiel·
aopolekl, Mazow.
- 1Rusi, w lltlopa-
....rolcu mdcJ.
1.-: poraikt
woilllwn „..,,....„ ..,.,,............,•• ·"'~· ~1'
~-' ~ '{ : :-J·
-Xlw. SOrno.
POWOt1Q Ptzei
l~ow; ltrOla
- no~
Lt'Sl~
~'"iedie. od
wygnoltco z rodz;nnego
~ ~~wr.1711baitJ, ,..-··---.- s - ~
Chrisfionstodt w zweq1, no„"rt"
do odwiedz1noch u Karolo XII
ttie - po MokJo
Jassach w tureck1e1 w6wczos -
w_ __,-....1r;t 5u- w r 1714 w wydzielo-
wn - 05ft:IU "T ~
mu przez kr6kJ szwedzlciego
: : Dwu Most6w w Polotynoc e
Nodrenskim, skqd po zgorue Koro-
lo XII (1718) udol si~ w r 1719. ~
c....-,.;· gdzie zotrzymof si~ no dtuze
1 rw ""''' Rze
Powr6t Augusfo lt no tron •
czypospoli-
fej wcale
nie b~
aczywisty,
poniewai
fonnolnie obowiqzywoJ 1eszcze ston
bezfcr61ewio, ogfoszony paez konfe-
derol6w sondomierskich w lublinae
w r. 1708. W dodotku niekt6rzy
nich odnosili s" nieufnie wobec
~ czemu doro wyrm Etibieto··~„,„o, .
Sieniowslco, iono hetmono, PfSZQC
w tdde do cora, ii ~ kr61 mUS1
rOZniC sff; od Augusto tym, ie powt·
nien go wybroC cofy nor6d, pozostoC
wiemym soitJsznikiem Rosj1 i porzuciC
wsmlÜt dcpenio do obsolutyzmu.
Tymczosem August ogk>si• jui
8sierpnio 1709r. ald abdykocj1 zo
niev.-uiuy i*nie mtwietd:tony ~
sejm Rzeczypospotdej, a ~·e
wytVSZYf do Poblä, ld6rq pacyfikowafy
iem:ze oddziofy Piotro 1 z eotem
spollcat 5"18 pa~ w buniu,
~ wcbec ,..., ..., wiemo-
~ w fair'I"' •alitade 90-
~ przylrlOflO ""' iolco
elilldftMI ..............„palslde,
1716
Hel aqac:ie w .._..
1.11 Li ..............
mifdzrfeldmcwa ,
........cda • P,u 1
9*" a -wtti
wione ,,_ ftce1a•• „
~ ...............~ .,,,......„...tarnta„-.„ ...a.idt
szy 0 wrc:c:tlunN wajlll
w mmion - .,.„....,.,.lal1W9 Ad ......
""' ......„.......lz ......
o••• riu
szlodldcu
upnu ....
m.twS.•aml1._.
szpa iego. Smiert cesono 1owon'° sprowy nos11vP$iWä°liiiw 1zw. sonktji progrnnilw-7 przez moco eu- ropeislcie, rozbudzito nodzie- „ ·1 u pretendent6w no obitcie tronu cesorskiego Trudnq s~ 1edneo ~nowy od17 0 pruslä Fryderylc II, zot· muiqc (1740- 1741),
2 97 przez brondenburskq) uukohJ do- p.ero odpowiedniego kandydoto. znoidutqc go ostutecmie w zgfo- szonym doptero w kw1etniu 1697 r elektone sosJc.im, Frxdery- U'"~usoe 1. synu Jona Jerzego 111'-=;na i Anrry Zofii, ks„zniczki dunskiet W iego im1eniu dziohJh w Polsee minister soski, Jokub -Henryk Aemming i jego szwagier, iiszteiGn chehninski, Jan Jerzy Przebendowsk1 (pozniejszy pod- skarbi wielki koronny), ktorzy we wbciwym czosie urudrmW, irod- kr finonsowe, öbfiCie obdzielojqc p0dä;ü"'°"1: 1 pten~I ~ ~ 0 wyniku elekcft zodecy- .:ak) kilka dni (24 - 28 VIJ 27 VI ugrupowanie profroncuskie oglo5io krOlem ksN,cio Contiego, na eo jego przeciwnicy odpowie- dzieli nazoiutrz wyborem no tron pokk.i FryderyfcO Augusta. Byfa to koleina w dziejqch Rzegjpospoli- tej pocfwöino elektjo 27 VII Krol-elekt Fryderyk August ~ w Piekaroch Slqskich pakta konwento. Potwisrdza wwmw cws;;mice skiä Nie
zyno Ludwi o XIV Pom1'1l" '' ,- • •
/Cl. r (
'"'or J
. IJO·
lfil.
Ir wo
1
im1u
l ego
0 'lv'(-
Jno
• izr1e1
J.v1 Q
1.l J, 'tJ·
µ..,„te
r.a 1ego
/'wrl"f' /}rPil'f. /t.rfft·t ,„U/~ll/.flt l.11/ILNI r/.· /11111r/H)/I k. "'"" ( t1fllt,
m1,,.,J::.i1tn t trll „J.m:.i1 l lmr.mllt„ fl'IJ'Uld, \ 111/ u
elekq~ 500 tys. l1wr6w. Szofowot mmi oroz przeso-
Eko.n:tmi ob1etn1com1 froncusk1 ombosodor, ks1qdz
Melch or de Po 1gnoc, doc1ero1qc do no1przedmej-
szych osob tri,
no1wi~kszegu ~ µ · l'l l'
Radz1e1ow"' 1r,rr r J
d 1 t '·''lsywo yp om, 1 r a r 'L~; • 1· • ~ , • •
sk1ego nie 'J~zlo •J.v(•dle · / ,,.
_ wsp1eron; pr~;: Aro'1 1 ·' '•
Jokubo Sobre>k..P•JO, .r ·1 . • i
zwyci~stwo ktoreg J l • . J'
Emanuela Bo.vO''- 1eg''· ~ '·
go lub Ludw1ko •.; tt~ 5b'J'
tecznie pogodz1+ sir; z per"..pf! t •'' ·
toro sosk1ego (od 1694 ri F 1'l Y" . '"' 'l J,I 1. y
no Jono Jerzego III Wettyno ' •1 ·lt r 'II • , y, 1< >''f.i·
niczki dunskie1; rnfody efekf„r ,:.i. 1 -iri> ,,~ r. 'U' ·;"..
cesorzow dosc dobrzr~ 1okl') ,cze n t · ~10 1ct-1
przez cesorstwo -.v lotorh 1695 16'10 '1Z a~o
zbro1nych przec1wko Turqi no Wf(grzec~
w przeciw enstw1e do poczynor'I tronr k6.v
Conhego ob6z sosk1 czekot no dogodr y mornent
de)f)ertroktocii Liczono si~ z chw1e1nyrn rhorakte-
. ~~mo-gnockich, o zwtoszcza szlochty,
kt6ro w czosie z1ozdu elekcyjnego (15 V 28 VI
1697) mogle przesqdz1c szolft zwyci!(stwo no ko
rzysc bordz1ej energicznego kondydoto Rochub1 te
okozoty s1~ wfofowe. Fryderyk August wymien1ony
po roz pierwszy w gron1e pretendentow dopYero
wKwiefniu 1697 r., w czos1e elekqi wyr6sf 1ui no
p1erwszopfonowego kondydoto. We wlok1wym cza-
s1e rzucit zebronq w Soksoni1 gotowkq. Powiadono,
it"ho l =.yski. 11aj/ic;11itj.·~n11 \1(1:;,urum flll'
s=.t'=t;tl:.il 1didki. kr1=.dm111 11r:nlttl po talarli.u (T. Mo-
rowski). Nie byfy to sumy zdolne zomqcic w g•o-
woch przvw~stcopniaWo froncus 1e o ecz
"-'.Ystorczy!y, oby znoczno CZE(SC ich klienteli przesz~
do obozu soskiego, w kt6rym g_romadzili sif( pozo-
stO"li przec1wnrQ ksi~cio Contiego, pop1ero1 do-
---
T 1
-
Juli• um f '"'fn• I >.n1_'71Pr.
11 /..•!'' 1!1 .„ ftt II no II„/ ,, I ur
17 IX - 1 X. Obrady se1mu koronct-
cyjnego w l
- ... traldaty ~ wymt9- ,.,. ~ Szw.ci' Celem tiy. '°_...._tlWttonow utroconych P' - ':to na iet r'llKI 1700 12 II.. ~ komponn 1nf lanWei pruz wofsko soskte Au gust H liay no zoi.cte lnftont na f'llKZ Sabonii Jedyny sukces iolu ~ lo zdobyc„ tw1etdzy 010 ,...,,. mbrakn„ notomiost sif do oponowan•o noflOICIZn„pzego por· tu ltni Nie udo mu "' zdobyc 1e go memta rowneei w hpcu tego ro- u po lllOCZI 11"' wzmocruen1u do 2l tp iolneeny wotsk ~n1- aych W po1ow„ ~'° wo1sko ..... ~ ... IG Dtwi"' Krol aweddU ~ XII po znokom1tych 1ukceloch w wotnte 1 Doniq 1 Ros1q zagroa1 noiozdem n1• Soksonu. ld6ra tOIPflola awomu,. 0 Rua- Ylll MOi w Trcrvendhol Soju- llroic:Do Sc*sonii Danio, po nie- powoclww:h WOf9'1'"ych 1• SlW9 'III .......... pnez Angl„ 1 Ho- ..-.~ llf l wot"Y 19 Wl "'°" 1 .,,,,powiado wo,.,. Szwec11 1 roapoayno oblfl•m• ~ ~ 30 listopado ... wotsk ' .... pod OtliennikDmi ~ ..... wu.chwWiych dotqd lalb w1low Ogi h WllilliMriedlkh. l&CM\Cly wo,,. do- z~ .,.. no se1m1 PANOWANIE AUGUSTA II loronu1q OIU 1701 r ~s10 frvdervk 1 Oo konola 1i;i zotem ~ko w1to oli no qo downy h Ptus Ks1qz~ cy hod Rze czypospoh- tej, w ostot nie1 odst nie zo c1chq zg dq kr61o polsk1ego Au- guste II (pod bn1 1ok ,_ „ 1701
Powr6t Karolo XII z Rzeszy we wrzein u 1707 wfcpat alt z jego plonom1 wolne1 rozprawy z Rosjq ld6rei wojska zdqiyfy opukic Wielkopolskf, w od wrocie na wsch6d niszczqc zoposy iywnoic1 Uayn1 «> to wyprawt pokigowq uciqillwq, zwlaszczo ze nleprzyjaciel unikat przy1~io rozstrzygoiq cef bitwy, zodowalajqc sit osfobioniem oddzlat6w szwedzkich w utorczkoch Sytuocja militamo no terenae Rzeczv· pospolitei uksztaftowo*o sit w r. 1708 niezbyt pomytlnie dlo StaniMc>- wa 1.eszayflskiego. Wojsko konfederotOw 18ndomier- skidlpod wodaq hetmo- no.Moroo MikO- loja Sieniow- tlcfllo ~ WCllo - Mcdo- polakf, c:at6t Wiel· aopolekl, Mazow. - 1Rusi, w lltlopa- ....rolcu mdcJ. 1.-: poraikt woilllwn „..,,....„ ..,.,,............,•• ·"'~· ~1' ~-' ~ '{ : :-J·
-Xlw. SOrno. POWOt1Q Ptzei l~ow; ltrOla - no~ Lt'Sl~ ~'"iedie. od wygnoltco z rodz;nnego ~ ~~wr.1711baitJ, ,..-··---.- s - ~ Chrisfionstodt w zweq1, no„"rt" do odwiedz1noch u Karolo XII ttie - po MokJo Jassach w tureck1e1 w6wczos - w_ __,-....1r;t 5u- w r 1714 w wydzielo- wn - 05ft:IU "T ~ mu przez kr6kJ szwedzlciego : : Dwu Most6w w Polotynoc e Nodrenskim, skqd po zgorue Koro- lo XII (1718) udol si~ w r 1719. ~ c....-,.;· gdzie zotrzymof si~ no dtuze 1 rw ""''' Rze Powr6t Augusfo lt no tron • czypospoli- fej wcale nie b~ aczywisty, poniewai fonnolnie obowiqzywoJ 1eszcze ston bezfcr61ewio, ogfoszony paez konfe- derol6w sondomierskich w lublinae w r. 1708. W dodotku niekt6rzy nich odnosili s" nieufnie wobec ~ czemu doro wyrm Etibieto··~„,„o, . Sieniowslco, iono hetmono, PfSZQC w tdde do cora, ii ~ kr61 mUS1 rOZniC sff; od Augusto tym, ie powt· nien go wybroC cofy nor6d, pozostoC wiemym soitJsznikiem Rosj1 i porzuciC wsmlÜt dcpenio do obsolutyzmu. Tymczosem August ogk>si• jui 8sierpnio 1709r. ald abdykocj1 zo niev.-uiuy i*nie mtwietd:tony ~ sejm Rzeczypospotdej, a ~·e wytVSZYf do Poblä, ld6rq pacyfikowafy iem:ze oddziofy Piotro 1 z eotem spollcat 5"18 pa~ w buniu, ~ wcbec ,..., ..., wiemo- ~ w fair'I"' •alitade 90- ~ przylrlOflO ""' iolco elilldftMI ..............„palslde, 1716 Hel aqac:ie w .._.. 1.11 Li .............. mifdzrfeldmcwa , ........cda • P,u 1 9*" a -wtti wione ,,_ ftce1a•• „ ~ ...............~ .,,,......„...tarnta„-.„ ...a.idt szy 0 wrc:c:tlunN wajlll w mmion - .,.„....,.,.lal1W9 Ad ...... ""' ......„.......lz ...... o••• riu szlodldcu upnu .... m.twS.•aml1._.