Choroby alergiczne.
Typy reakcji immunologicznych:
Typ I: głównie IgE związane n apowierzchni komórek tucznych i bazofilów. przykład:
pokrzywka ostra
Typ II: głównie IgM reagują z antygenami powierzchniowymi komórek, przykład:
trombocytopenia polekowa
Typ III: IgG, IgA. IgM. tworzą rozpuszczalne kompleksy przeciw ciało-antygen. aktywują
dopełniacz, przykład: choroba posurowicza
Typ IV: limfocyty T. prezentacja antygenu przez komórki Langerhansa. przykład: wyprysk
kontaktowy ostry i przewlekły
POKRZYWKA
Wykwitem pierwotnym jest bąbel pokrzywkowy powstający w wyniku wzmożonej
przepuszczalności naczyn. co powoduje obrzęk: różowe zabarwienie, powstaje w ciągu kiłku-
kilkunasti godzinach, ustępuje bez śladu po kilku-kilkunastu godzinach
Typ reakcji: I i II
Antygeny: wziewne. pokarmowe, lekowe, mikrobowe.
a. pokrzywka ostra
- wywołana przez pokarmy, leki, alergeny wziewne. od kilkanastu godzin do
kilku dni
- mogą być objawy ogólne: wymioty, biegunki, bóle głowy
b. pokrzywka przewlekła
- rzadsza od ostrej, głównie u dorosłych
- częściowo niealergiczna (uciskowa, fizykalna...)
- związna z ogniskami zakaźnymi, alergeny pokarmowe, wziewne, hormony
- uczulenie na leki. benzoesan, azobarwniki. niesteroidowe leki przeciwzapalne,
zaostrzenia w przypadku bodźców psychicznych
- mogą być stałe wysiewy bąbli
c. pokrzywka wywołana mechanicznie
- związna z potarciem, uciskiem
- mediator: histamina, przeciwciała IgE
- zmiany po kilku-kilkunastu sekundach po zadziałaniu czynnika
d. pokrzywka kontaktowa
- czynnik: sierść zwierząt, alergeny roślinne (cytrusy) -
może być niealergiczna (pewne rośliny, żyjątka
morskie)
e. pokrzywka fizykalna
- z zimna: wzmożona reaktywność komórek tucznych pod wpływem zimna,
immunologiczna/nieimmunologiczna. typ I. - cieplna: niealergiczna. pod
wpływem pogrzania - pokrzywka świetlna
f. pokrzywrka cholinergiczna: nadwrażliwość na acetylocholinę, pobudzenia włókien
afferentnych gruczołów potowych, drobn bąble, w górnej części tułowia, bardzo
swędzące
Rozpoznanie: 1. osutka bąbbwa jednopostaciowa 2. krótkotrwałe wykwity, 3. świąd, 4.
ustępowanie bez śladu. 5. wywiad
Leczenie:
a. ostra: środki przeczyszczające (alergeny pokarmowe), leki przeciwhistaminowe,
wapń, witamina C. inne alergeny: usuwanie alergenów
b. przewlekła typu I: leki przeciwhistaminowe. odczulanie swoiste
c. niealergiczna przewlekła: leki przeciwhistaminowe w połączeniu z nifedypiną
d. wywołana: leki przeciwhistaminowe, inhibitor H2 (głównie cymetydyna) i
trankwilizery
e. z zimna lepki p-histaminowe, odczulanie
f. cholinergiczna: hydroksyzyna, leki zmniejszające pcenie (Rellergot). ketotyfen
CHOROBA POSUROWICZA
6-12 dni po wprowadzeniu surowicy, pokrzywka, bóle stawowem podniesiona temperatura,
niekiedy duszność, bóle brzucha, nudność, wymioty, przejściowy białkomocz, typ III,
leczenie: kortykosteroidy
OBRZĘK NACZYNIORUCHOWY
Pokrzywka o głębokim umiejscowieniu - dotyczy tkanki podskórnej, skóry właściwej, błon
śluzowych, obrzęk może być alergiczny (typ 1 - leki, pokarmy, substancje wziewne), lub
niealergiczny (nietolerancja na salicylany), rola czynników psychicznych: obrzęk przez przez
kilkanaście godzin-kilka dni. głównie twarz uwaga: krtań), przebieg nawrotowy, mogą
towarzyszyć biegunki, wymioty, bóle głowy
WYPRYSK KONTAKTOWY.KONTAKTOWE ZAPALENIE SKÓRY
Typ IV reakcji immunologicznej
Faza indukcji: penetracja naskórka przez proste związki chemiczne i wiązanie ich z różnymi
białkami - czyli utworzenie kompleksu, który jest prezentowany limfocytom T przez
wędrujące do lokalnych węzłów chłonnych komórki Langerhansa
Faza wyzwalania reakcji: 5-7 dni po ponownym kontakcie z alergenem powstaje odczyn
wypryskowy wskutek kontaktu komórek Langerhansa w skórze z uczulonymi limofytami
Najczęstsze czynniki wywołujące odczyny: chrom, nikiel, kobalt, guma. barwniki, formalina,
terpentyna, tworzywa sztuczne, kortyko steroidy
Rozpoznanie: 1. występowanie grudek wysiękowych i pęcherzyków. 2. przewlekły i
nawracający przebieg. 3. występowanie świądu. 4. ustępuje bez pozostawiania śladu
Prby płatkowe odczytyw nae po 48 i 72 h.
Leczenie
– miejscowe: okłady, kremy z hydrokortyzonem lub prednizolonem z dodatkiem
antybiotyków
– ogólne: leki przecihistaminowe, niewielkie dawki kortykosteroidów
WYPRYSK KONTAKTOWY NIEALERGICZNY
Zmiany wypryskowe wywołane czynnikami
drażniącymi. W konfrontacji z alergicznym występuje:
– u wszystkich, którzy mają kontakt z substancją
– zależy od dawki czynnika wywołującego
– zależy od czasu ekspozycji
– nie przekracza miejsca kontaktu z czynnikiem wywołującym
– nie ulega nasileniu po usunięciu substancji badanej
– Objawy - podobne do wyprysku alergicznego.
ŁOJOTOKOWE ZAPALENIE SKÓRY
Zależny od podłoża łojotokowego. Zmiany rumieniowo-złuszczające i wysiękowe umieszczone
głownie na na owłosionej skórze głowy, w okolicach łojotokowych. Zmiany wyraźnie odgraniczone,
obrączkowaty układ ze względu na ustępowanie w części środkowej.
W etiologii odgrywa pewną rolę Pityrosporium ovale
Umiejscowienie: skóra owłosiona głowy, okolice zauszne. twarz w linii środkowej, okolice
mostkowa, międzyłopatkowa. zgięcia stawowe. Przebić przewlekły, nawroty -jesień i zima.
ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY.
Atopia: mechanizm natychmiastowy (typ I), przeciwciała IgE. poza skórą: rhinitis, zapalenia
spojówek, asthma oskrzelowa
– uczulenie głównie na substancje wziewne (kurz domowy, pleśnie, pyłki) oraz pokarmowe
– uwarunkowane genetycznie, u członków rodziny różne rodzaje atopii
– zmiany wypryskowe z nasilonym świądem i lichenizacją. skóra może przybrać starczy
wygląd
– początek w dzieciństwie
– umiejscowienie zmian: zgięcia łokciowe, kolanowe, twarz, szyja
– włosy łamliwe, paznokcie "polakierowane"
– węzły chłonne mogą być powiększone
– 50% chorych pierwsze objawy - między 3 a 6 miesiącem życia, u większości do 5 rż
– przebieg przewlekły i nawrotowy
Fazy: niemowlęca (do 2 rż), dziecięca (do 12 rż), młodzieżową i dorosłych Niekorzystne oznaki
rokownicze: płeć żeńska, wczesny początek, współistnienie dychawicy oskrzelowej lub kataru
siennego, duża rozległość zmian, nasilony świad
Rozpoznanie:
Kryteria większe: 1. świąd. 2. typowe umiejscowienie. 3. pzewlekły i nawrotowy przebieg, 4.
atopia u chorego lub członkó rodziny
Kryteria mniejsze: 1. suchość skóry. 2. rogowacenie przymieszkowe i/lub rybia łuska, 3.
natychmiastowe odczyny skórne. 4. podwyższone stężenie IgE. 5. początek w dzieciństwie, 6.
skłonność do nawrotowych zakażeń skon,'. 7. zaćma. 8. nietolerancja wełny. 9. nietolerancja
pokarmów, 10. zaostrzenie po stresach psychicznych. 11. biały dermografizm
Rozpoznanie: 3 spośród 4 większych.
Leczenie:
- eliminacja czynników uczulających
- leki przeciwhistaminowe
- leki neuro- i psychotropowe, np. hydroksyzyna
- kortykosteroidy (w okresie zaostrzeń)
- fotochemioterapia (PUVA)
- cyklosporyna -
interferon gamma
- wstrzykiwanie kompleksów złożonych z IgE uzyskanych od chorego
- pielęgnacja
Choroby alergiczne. Typy reakcji immunologicznych: Typ I: głównie IgE związane n apowierzchni komórek tucznych i bazofilów. przykład: pokrzywka ostra Typ II: głównie IgM reagują z antygenami powierzchniowymi komórek, przykład: trombocytopenia polekowa Typ III: IgG, IgA. IgM. tworzą rozpuszczalne kompleksy przeciw ciało-antygen. aktywują dopełniacz, przykład: choroba posurowicza Typ IV: limfocyty T. prezentacja antygenu przez komórki Langerhansa. przykład: wyprysk kontaktowy ostry i przewlekły POKRZYWKA Wykwitem pierwotnym jest bąbel pokrzywkowy powstający w wyniku wzmożonej przepuszczalności naczyn. co powoduje obrzęk: różowe zabarwienie, powstaje w ciągu kiłku- kilkunasti godzinach, ustępuje bez śladu po kilku-kilkunastu godzinach Typ reakcji: I i II Antygeny: wziewne. pokarmowe, lekowe, mikrobowe. a. pokrzywka ostra - wywołana przez pokarmy, leki, alergeny wziewne. od kilkanastu godzin do kilku dni - mogą być objawy ogólne: wymioty, biegunki, bóle głowy b. pokrzywka przewlekła - rzadsza od ostrej, głównie u dorosłych - częściowo niealergiczna (uciskowa, fizykalna...) - związna z ogniskami zakaźnymi, alergeny pokarmowe, wziewne, hormony - uczulenie na leki. benzoesan, azobarwniki. niesteroidowe leki przeciwzapalne, zaostrzenia w przypadku bodźców psychicznych - mogą być stałe wysiewy bąbli c. pokrzywka wywołana mechanicznie - związna z potarciem, uciskiem - mediator: histamina, przeciwciała IgE - zmiany po kilku-kilkunastu sekundach po zadziałaniu czynnika d. pokrzywka kontaktowa - czynnik: sierść zwierząt, alergeny roślinne (cytrusy) - może być niealergiczna (pewne rośliny, żyjątka morskie) e. pokrzywka fizykalna - z zimna: wzmożona reaktywność komórek tucznych pod wpływem zimna, immunologiczna/nieimmunologiczna. typ I. - cieplna: niealergiczna. pod wpływem pogrzania - pokrzywka świetlna f. pokrzywrka cholinergiczna: nadwrażliwość na acetylocholinę, pobudzenia włókien afferentnych gruczołów potowych, drobn bąble, w górnej części tułowia, bardzo swędzące Rozpoznanie: 1. osutka bąbbwa jednopostaciowa 2. krótkotrwałe wykwity, 3. świąd, 4. ustępowanie bez śladu. 5. wywiad
Leczenie: a. ostra: środki przeczyszczające (alergeny pokarmowe), leki przeciwhistaminowe, wapń, witamina C. inne alergeny: usuwanie alergenów b. przewlekła typu I: leki przeciwhistaminowe. odczulanie swoiste c. niealergiczna przewlekła: leki przeciwhistaminowe w połączeniu z nifedypiną d. wywołana: leki przeciwhistaminowe, inhibitor H2 (głównie cymetydyna) i trankwilizery e. z zimna lepki p-histaminowe, odczulanie f. cholinergiczna: hydroksyzyna, leki zmniejszające pcenie (Rellergot). ketotyfen CHOROBA POSUROWICZA 6-12 dni po wprowadzeniu surowicy, pokrzywka, bóle stawowem podniesiona temperatura, niekiedy duszność, bóle brzucha, nudność, wymioty, przejściowy białkomocz, typ III, leczenie: kortykosteroidy OBRZĘK NACZYNIORUCHOWY Pokrzywka o głębokim umiejscowieniu - dotyczy tkanki podskórnej, skóry właściwej, błon śluzowych, obrzęk może być alergiczny (typ 1 - leki, pokarmy, substancje wziewne), lub niealergiczny (nietolerancja na salicylany), rola czynników psychicznych: obrzęk przez przez kilkanaście godzin-kilka dni. głównie twarz uwaga: krtań), przebieg nawrotowy, mogą towarzyszyć biegunki, wymioty, bóle głowy WYPRYSK KONTAKTOWY.KONTAKTOWE ZAPALENIE SKÓRY Typ IV reakcji immunologicznej Faza indukcji: penetracja naskórka przez proste związki chemiczne i wiązanie ich z różnymi białkami - czyli utworzenie kompleksu, który jest prezentowany limfocytom T przez wędrujące do lokalnych węzłów chłonnych komórki Langerhansa Faza wyzwalania reakcji: 5-7 dni po ponownym kontakcie z alergenem powstaje odczyn wypryskowy wskutek kontaktu komórek Langerhansa w skórze z uczulonymi limofytami Najczęstsze czynniki wywołujące odczyny: chrom, nikiel, kobalt, guma. barwniki, formalina, terpentyna, tworzywa sztuczne, kortyko steroidy Rozpoznanie: 1. występowanie grudek wysiękowych i pęcherzyków. 2. przewlekły i nawracający przebieg. 3. występowanie świądu. 4. ustępuje bez pozostawiania śladu Prby płatkowe odczytyw nae po 48 i 72 h. Leczenie – miejscowe: okłady, kremy z hydrokortyzonem lub prednizolonem z dodatkiem antybiotyków – ogólne: leki przecihistaminowe, niewielkie dawki kortykosteroidów WYPRYSK KONTAKTOWY NIEALERGICZNY Zmiany wypryskowe wywołane czynnikami drażniącymi. W konfrontacji z alergicznym występuje: – u wszystkich, którzy mają kontakt z substancją – zależy od dawki czynnika wywołującego – zależy od czasu ekspozycji – nie przekracza miejsca kontaktu z czynnikiem wywołującym – nie ulega nasileniu po usunięciu substancji badanej – Objawy - podobne do wyprysku alergicznego.
ŁOJOTOKOWE ZAPALENIE SKÓRY Zależny od podłoża łojotokowego. Zmiany rumieniowo-złuszczające i wysiękowe umieszczone głownie na na owłosionej skórze głowy, w okolicach łojotokowych. Zmiany wyraźnie odgraniczone, obrączkowaty układ ze względu na ustępowanie w części środkowej. W etiologii odgrywa pewną rolę Pityrosporium ovale Umiejscowienie: skóra owłosiona głowy, okolice zauszne. twarz w linii środkowej, okolice mostkowa, międzyłopatkowa. zgięcia stawowe. Przebić przewlekły, nawroty -jesień i zima. ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY. Atopia: mechanizm natychmiastowy (typ I), przeciwciała IgE. poza skórą: rhinitis, zapalenia spojówek, asthma oskrzelowa – uczulenie głównie na substancje wziewne (kurz domowy, pleśnie, pyłki) oraz pokarmowe – uwarunkowane genetycznie, u członków rodziny różne rodzaje atopii – zmiany wypryskowe z nasilonym świądem i lichenizacją. skóra może przybrać starczy wygląd – początek w dzieciństwie – umiejscowienie zmian: zgięcia łokciowe, kolanowe, twarz, szyja – włosy łamliwe, paznokcie "polakierowane" – węzły chłonne mogą być powiększone – 50% chorych pierwsze objawy - między 3 a 6 miesiącem życia, u większości do 5 rż – przebieg przewlekły i nawrotowy Fazy: niemowlęca (do 2 rż), dziecięca (do 12 rż), młodzieżową i dorosłych Niekorzystne oznaki rokownicze: płeć żeńska, wczesny początek, współistnienie dychawicy oskrzelowej lub kataru siennego, duża rozległość zmian, nasilony świad Rozpoznanie: Kryteria większe: 1. świąd. 2. typowe umiejscowienie. 3. pzewlekły i nawrotowy przebieg, 4. atopia u chorego lub członkó rodziny Kryteria mniejsze: 1. suchość skóry. 2. rogowacenie przymieszkowe i/lub rybia łuska, 3. natychmiastowe odczyny skórne. 4. podwyższone stężenie IgE. 5. początek w dzieciństwie, 6. skłonność do nawrotowych zakażeń skon,'. 7. zaćma. 8. nietolerancja wełny. 9. nietolerancja pokarmów, 10. zaostrzenie po stresach psychicznych. 11. biały dermografizm Rozpoznanie: 3 spośród 4 większych. Leczenie: - eliminacja czynników uczulających - leki przeciwhistaminowe - leki neuro- i psychotropowe, np. hydroksyzyna - kortykosteroidy (w okresie zaostrzeń) - fotochemioterapia (PUVA) - cyklosporyna - interferon gamma - wstrzykiwanie kompleksów złożonych z IgE uzyskanych od chorego - pielęgnacja