Camilla Läckberg
Fabrykantka aniołków
Przełożyła Inga Sawicka
SAGA KRYMINALNA Camilli Läckberg
Księżniczka z lodu
Kaznodzieja
Kamieniarz
Ofiara losu
Niemiecki bękart
Syrenka
Latarnik
Fabrykantka aniołków
Wydawnictwo Czarna Owca Warszawa 2012
Tytuł oryginału ANGLAMAKERSAN
Wydanie I
Jeśli jeden człowiek może tak bardzo nienawidzić, pomyślcie tylko, jak bardzo możemy kochać
wszyscy razem1
.
Remont miał im pomóc uporać się z żałobą. Nie byli pewni, czy to dobry pomysł, ale innego
nie mieli. Poza takim, żeby się położyć i usnąć.
Ebba przejechała skrobakiem po fasadzie. Farba schodziła całkiem łatwo. Właściwie
sama odpadała, wystarczyło podrapać. Lipcowe słońce nieźle przypiekało, grzywka kleiła jej
się do spoconego czoła. Bolało ją ramię, bo już trzeci dzień wykonywała w kółko ten sam
ruch: z góry na dół. Ból w ramieniu przynosił jej ulgę, na chwilę przyćmiewał ból serca.
Odwróciła się i spojrzała na Mårtena. Przycinał deski na trawniku przed domem. Chyba
poczuł, że na niego patrzy, bo podniósł wzrok i pomachał do niej, jak się macha do znajomej
spotkanej na ulicy. Jej ręka odpowiedziała takim samym, raczej bezsensownym gestem.
Minęło już wprawdzie ponad pół roku od chwili, gdy ich życie rozpadło się na kawałki,
ale nadal nie wiedzieli, jak mają się do siebie odnosić. Co noc kładli się w łóżku plecami do
siebie. Panicznie się bali, że przypadkowe dotknięcie mogłoby wyzwolić coś, z czym nie
potrafiliby sobie poradzić. Jakby przepełniająca ich żałoba nie zostawiła miejsca na żadne
inne uczucia. Ani na miłość, ani na ciepło, ani na współczucie.
Poczucie winy ciążyło im tym bardziej, że nie zostało nazwane. Może byłoby im
łatwiej, gdyby umieli to zrobić. Ale to się zmieniało, raz było tak, raz inaczej, zmieniało się
natężenie i kształt ich uczuć, wciąż ich atakowały znienacka.
Ebba wróciła do skrobania. Spod odchodzącej płatami białej farby wyjrzało drewno.
Pogładziła je wolną ręką. Ten dom miał duszę. Nigdy nie doświadczyła czegoś podobnego.
Mały göteborski szeregowiec był prawie nowy, gdy go kupili. Wtedy się cieszyła, że błyszczy
i lśni, że jest nowy. Teraz tylko jej przypominał o tym, co było. Stary dom ze wszystkimi
usterkami lepiej pasował do obecnego stanu jej ducha. Dobrze się czuła z tym, że dach
przecieka, gdy pada, że zacinający się bojler co jakiś czas trzeba kopnąć, żeby się włączył, i z
tym, że od okien ciągnie tak, że gaśnie świeca postawiona na parapecie. W jej duszy też
przeciekało i wiało, wiatr gasił wszystkie świeczki.
Może tu, na Valö, uda jej się uleczyć duszę. Nie miała stąd żadnych wspomnień, a
jednak odnosiła wrażenie, jakby ona i wyspa się rozpoznały. Valö. Dokładnie naprzeciwko
Fjällbacki. Wystarczyło zejść na pomost, żeby zobaczyć po drugiej stronie zatoki osadę. Białe
1
Słowa Stine Renate Haheims, która ocalała z masakry na Utaya (wszystkie przypisy tłumaczki).
domki u stóp stromej skały i czerwone szopy na łodzie przypominały sznur korali. Wyglądało
to tak pięknie, że prawie bolało.
Pot zalewał jej oczy, aż szczypało. Wytarła je T-shirtem i mrużąc powieki, spojrzała w
słońce. Mewy kołowały nad jej głową, nawołując się, ich krzyki mieszały się z głosami łodzi
przepływających przez cieśninę. Zamknęła oczy, dała się ponieść szumowi. Daleko od siebie,
daleko od...
- Może zrobimy sobie przerwę i pójdziemy się wykąpać?
Drgnęła, kiedy usłyszała głos Mårtena. Przedarł się przez kurtynę dźwięków. W
pierwszej chwili zdezorientowana pokręciła głową, potem skinęła.
- Dobrze, chodźmy - powiedziała, schodząc z rusztowania.
Kostiumy kąpielowe schły na sznurze na tyłach domu. Zrzuciła przepocone ciuchy i
włożyła bikini. Mårten był szybszy, zaczął się niecierpliwić.
- No jak, idziemy? - powiedział i ruszył przodem, w stronę ścieżki prowadzącej na
brzeg. Wyspa była dość duża i nie tak jałowa jak większość mniejszych w archipelagu
Bohuslan. Po obu stronach ścieżki rosły obficie pokryte liśćmi drzewa i wysokie trawy. Ebba
głośno tupała ze strachu przed żmijami. Przypomniała sobie o nich kilka dni temu, gdy
zobaczyła jedną. Wygrzewała się w słońcu.
Szła opadającą w dół ścieżką i zastanawiała się, ile dziecięcych stopek biegało tędy nad
morze. Nadal nazywano to miejsce ośrodkiem kolonijnym, chociaż kolonii nie było tu od lat
trzydziestych ubiegłego wieku.
- Uważaj - ostrzegł ją Mårten, wskazując na wystające korzenie.
Jego troska powinna ją wzruszać. Tymczasem czuła się nią przytłoczona. Ostentacyjnie
stanęła na korzeniach. Parę metrów dalej miała pod stopami szorstki piach. Fale biły o długi
brzeg. Zrzuciła ręcznik i od razu weszła do wody. W pierwszej chwili aż straciła dech z
zimna, ale już po chwili delektowała się chłodem. Wokół jej nóg wiły się wodorosty. Zza
pleców słyszała nawoływanie Mårtena, ale nadal szła przed siebie, udawała, że nie słyszy. Już
nie dosięgała dna, zaczęła płynąć. Kilka ruchów i dopłynęła do małej tratwy zakotwiczonej
kawałek od brzegu.
- Ebba! - Mårten wołał z brzegu, ale nie zwracała na niego uwagi. Chwyciła się
drabinki. Chciała pobyć sama. Jeśli się położy i zamknie oczy, będzie mogła udawać, że jest
rozbitkiem na wielkim, bezkresnym oceanie. Sama. Nic musi zważać na nikogo innego.
Usłyszała plusk. Mårten właśnie dopływał do tratwy, zakołysała się, gdy się na nią
wdrapywał. Ebba zacisnęła powieki, żeby jeszcze na chwilę się od niego odciąć.
Potrzebowała samotności, ale w pojedynkę, nie takiej jak ostatnio, gdy byli z Mårtenem
samotni we dwoje. Niechętnie otworzyła oczy.
Erika siedziała przy stole w salonie. Dookoła panował nieopisany bałagan, jak po wybuchu
zabawkowej bomby. Wszędzie walały się samochodziki, lalki, pluszaki i kostiumy. Przy
trójce małych dzieci w wieku poniżej czterech lat salon najczęściej tak wygląda, a Erika jak
zwykle, gdy trafiła jej się wolna chwila, wolała pisać, niż sprzątać. Usłyszała, że drzwi się
otwierają. Podniosła wzrok znad komputera i zobaczyła męża.
- A ty co tu robisz? Chyba miałeś jechać do mamy?
- Nie było jej w domu. Typowe, trzeba było wcześniej zadzwonić - odparł Patrik,
zrzucając z nóg crocsy.
- Musisz w nich chodzić? I w dodatku prowadzić w nich samochód? - Wskazała na jego
obuwie, nie dość, że samo w sobie szkaradne, to na dodatek neonowozielone. Jej siostra Anna
podarowała mu je dla żartu. Od tej pory nie chciał nosić żadnych innych butów.
Patrik podszedł do żony i pocałował ją.
- Są wygodne - powiedział, idąc do kuchni. - Dodzwonili się do ciebie z wydawnictwa?
Musiało im bardzo zależeć, skoro nawet do mnie zadzwonili.
- Chcieli się upewnić, że tak jak obiecałam, przyjadę w tym roku na targi książki. Ale
nie potrafię się zdecydować.
- Oczywiście, że powinnaś jechać. Zajmę się dziećmi w weekend. Już to załatwiłem, nie
będę pracował.
- Dziękuję - odparła, chociaż w duchu była na siebie zła, że jest mu wdzięczna. Ile razy
to ona brała na siebie wszystkie obowiązki rodzinne, bo jego jako policjanta wezwano w
pilnej sprawie. Ile było zepsutych świąt, uroczystości i wieczorów, bo jego obowiązki nie
mogły czekać? Kochała Patrika ponad wszystko, ale czasem odnosiła wrażenie, że do niego
nie dociera, że odpowiedzialność za dom i dzieci spada głównie na nią. Przecież ona też
pracuje, a w dodatku odnosi spore sukcesy.
Często słyszała, jakie to wspaniałe móc utrzymywać się z pisania. Samemu dysponować
swoim czasem i być swoim własnym szefem. Zawsze się wtedy złościła, bo chociaż bardzo
lubiła swoją pracę i zdawała sobie sprawę, że dobrze jej się powodzi, to rzeczywistość była
nieco inna. Z byciem pisarzem nie kojarzyła jej się wolność. Przeciwnie, bywało, że praca
nad książką zajmowała cały jej czas i wszystkie myśli przez całą dobę, siedem dni w
tygodniu. Chwilami zazdrościła tym, którzy chodzą do pracy, przez osiem godzin robią, co do
nich należy, kończą i idą do domu. Ona nigdy nie mogła przestać myśleć o pracy. Zresztą
sukces niósł wymagania i oczekiwania, które musiała jakoś pogodzić z obowiązkami matki
małych dzieci.
Poza tym trudno byłoby twierdzić, że jej praca jest Ważniejsza od pracy Patrika, który
chroni ludzkie życie i zwalcza przestępczość, przyczyniając się do lepszego funkcjonowania
społeczeństwa, podczas gdy ona pisze książki, które się czyta dla rozrywki. Rozumiała to i
godziła się z tym, że musi ustąpić, ale chwilami miała ochotę stanąć na środku pokoju i
wrzeszczeć.
Wstała z westchnieniem i poszła do kuchni, do męża.
- Śpią? - spytał Patrik, wyjmując wszystko, czego potrzebował do zrobienia sobie
ulubionej kanapki: chrupki chleb, masło, pastę kawiorową i ser.
Erika wzdrygnęła się na myśl o tym, że za chwilę będzie ją maczał w gorącej
czekoladzie.
- Tak. Wyjątkowo udało mi się położyć ich spać jednocześnie. Tak się wybawili przed
południem, że wszyscy byli wykończeni.
- Jak to dobrze - powiedział Patrik, siadając przy stole.
Erika wróciła do salonu. Chciała trochę popisać, zanim dzieci się obudzą. Kradzione
chwile. Tylko na tyle mogła liczyć.
Śnił jej się pożar. Vincent z przerażeniem w oczach przyciskał nos do szyby. Widziała, jak
płomienie wzbijają się za nim coraz wyżej, zbliżają się do niego, opalają jego jasne loczki, a
on krzyczy bezgłośnie. Chciała się rzucić, zbić szybę i uratować Vincenta przed płomieniami,
które miały go pochłonąć, ale chociaż starała się ze wszystkich sił, ciało jej nie słuchało.
Wtedy usłyszała głos Mårtena. Słyszała w nim wyrzut. Nienawidził jej, bo nie potrafiła
uratować Vincenta, stała i przyglądała się, jak pali się żywcem na ich oczach.
- Ebba! Ebba!
Musi spróbować jeszcze raz. Musi podbiec i zbić szybę. Musi....
- Ebba, obudź się!
Ktoś szarpnął ją za ramiona, zmusił, żeby usiadła. Sen odpływał powoli. Chciała go
zatrzymać, rzucić się w płomienie i na chwilę poczuć w objęciach ciałko Vincenta, zanim
oboje zginą.
- Obudź się. Pali się!
Obudziła się w jednej chwili. Dym gryzł ją w nos, rozkaszlała się, zaczęło ją drapać w
gardle. Podniosła wzrok i zobaczyła wpadające przez otwarte drzwi kłęby dymu.
- Musimy uciekać! - krzyknął Mårten. - Wyczołgaj się pod dymem, ja za tobą. Jeszcze
tylko sprawdzę, może mi się uda ugasić ogień.
Ebba wyczołgała się z łóżka i padła na podłogę. Poczuła na policzku ciepło desek. Paliło
ją w płucach, była niewyobrażalnie zmęczona. Jak ma zebrać siły, żeby się wydostać?
Najchętniej poddałaby się i zasnęła, zamknęła oczy. Poczuła, jak ją ogarnia ociężałość.
Odpocznie tu. Prześpi się chwilę.
- Wstawaj! Musisz. - Głos Mårtena brzmiał ostro, obudziła się z odrętwienia. On nigdy
się nie bał. Złapał ją mocno za ramię i postawił na czworakach.
Niechętnie zaczęła posuwać się naprzód. Zaczęła się bać. Z każdym oddechem jej płuca
napełniały się dymem, jak działającą powoli trucizną. Mimo wszystko lepiej zatruć się
dymem, niż zginąć w ogniu. Sama myśl o tym, że miałaby się palić, wystarczyła, żeby
pośpiesznie, na czworakach wydostała się z pokoju.
Straciła orientację. Powinna wiedzieć, gdzie są schody, ale zupełnie nie potrafiła
myśleć. Widziała tylko gęstą, szaroczarną mgłę. Z przerażenia pomknęła przed siebie, żeby
przynajmniej nie utknąć w dymie.
Dotarła do schodów i w tym momencie przebiegł obok niej Mårten z gaśnicą w ręku.
Patrzyła, jak w trzech susach pokonuje schody. Ciało jej nie słuchało, tak jak we śnie. Ręce i
nogi nie chciały się ruszać. Bezradnie zastygła na czworakach, dym gęstniał. Znów
zakaszlała, przyszedł kolejny atak kaszlu. Oczy jej łzawiły, pomyślała o Mårtenie, ale nie
miała siły martwić się o niego.
Znów pomyślała o tym, jak dobrze byłoby się poddać, zniknąć, uwolnić się od żałoby
rwącej na strzępy duszę i ciało. Pociemniało jej w oczach, powoli opadła na podłogę, oparła
głowę na ramionach i zamknęła oczy. Zrobiło się ciepło i miękko. Znów wpadła w
odrętwienie. Nie zrobi jej nic złego, przyjmie ją i uzdrowi.
- Ebba! - Mårten pociągnął ją za ramię.
Opierała się. Wolała odejść tam, gdzie jest tak rozkosznie i spokojnie, tam, gdzie
zmierzała. Nagle ktoś jej wymierzył siarczysty policzek. Zapiekło, wstrząsnęło, podniosła się
i spojrzała Mårtenowi w oczy. Zobaczyła niepokój i wściekłość.
- Ugasiłem ogień - powiedział. - Ale nie możemy tu zostać.
Chciał ją wziąć na ręce, ale zaczęła się bronić. Nie zazna wytchnienia. Odebrał jej tę
możliwość, jedyną, jaką miała od dawna. Zaczęła z furią walić go pięściami w pierś. Poczuła
ulgę, furia i rozczarowanie znalazły ujście. Waliła najmocniej jak mogła, dopóki nie złapał jej
za nadgarstki. Mocno przytulił, przycisnął jej twarz do swojej piersi. Usłyszała bicie jego
serca i rozpłakała się. Pozwoliła się wziąć na ręce. Wyniósł ją na dwór i gdy chłodne nocne
powietrze wypełniło jej płuca, w końcu mogła poddać się odrętwieniu.
Fjällbacka 1908
Zjawili się wczesnym rankiem. Matka już była na nogach, zajmowała się maluchami. Dagmar
nadal rozkoszowała się błogim ciepłem łóżka. To duża różnica: być rodzonym dzieckiem
swojej matki, a nie wziętym pod opiekę bękartem. Dagmar zajmowała w domu szczególną
pozycję.
- Co się dzieje?! - zawołał ojciec z głębi izby.
I jego, i Dagmar obudziło uporczywe walenie w drzwi.
- Otwierać! Policja!
Najwyraźniej zabrakło im cierpliwości. Nagle drzwi się otworzyły i wpadł człowiek w
policyjnym mundurze.
Dagmar ze strachu usiadła na łóżku, zasłoniła się kołdrą.
- Policja? - Ojciec wszedł do kuchni, nieporadnie zapinał spodnie. Jego zapadniętą
pierś pokrywały rzadkie kępki siwych włosów. - Proszę mi pozwolić włożyć koszulę, zaraz
wszystko się wyjaśni. Musiało zajść jakieś nieporozumienie. Jesteśmy porządnymi ludźmi.
- Tu mieszka Helga Svensson, zgadza się? - upewnił się policjant.
Za nim stało dwóch innych. Musieli stać blisko siebie, bo w kuchni było ciasno od łóżek.
Mieli pod opieką pięcioro maluchów.
- Nazywam się Albert Svensson, Helga to moja żona - powiedział ojciec. Już zdążył
włożyć koszulę, skrzyżował ręce na piersi.
- Gdzie żona? - Zabrzmiało to jak rozkaz.
Dagmar zobaczyła na czole ojca pionową zmarszczkę. Matka zawsze powtarzała, że on
się tak łatwo denerwuje.
- Matka jest w ogrodzie, za domem. Z maluchami - powiedziała Dagmar. Chyba dopiero
wtedy ją zauważyli.
- Dziękuję - odparł policjant i obrócił się napięcie. Ojciec szedł za nimi, krok w krok.
- Nie wolno tak wpadać do domu uczciwych ludzi. Śmiertelnie nas nastraszyliście.
Natychmiast mi wyjaśnijcie, o co chodzi.
Dagmar odrzuciła kołdrę, spuściła nogi na zimną podłogę i pobiegła za nimi w samej
koszuli. Za rogiem stanęła jak wryta. Dwóch policjantów mocno trzymało matkę za ręce.
Wyrywała się, aż się zasapali z wysiłku. Dzieciaki krzyczały. W tym zamęcie spadło pranie,
które matka przed chwilą rozwiesiła.
- Matko! - zawołała Dagmar, biegnąc.
Rzuciła się na policjanta i najmocniej jak mogła ugryzła go w udo. Policjant krzyknął,
puścił matkę, odwrócił się i uderzył ją w twarz. Aż przysiadła na trawie. Ze zdumieniem
przesunęła dłonią po piekącym policzku. Przez całe jej ośmioletnie życie jeszcze nigdy nikt jej
nie uderzył. Widywała, jak matka spuszcza lanie maluchom, ale nigdy nie podniosła ręki na
nią. Ojciec też się nigdy nie odważył.
- Co wy sobie myślicie?! Że będziecie bić moją córkę? - Matka wpadła w furię, zaczęła
kopać policjantów.
- To nic w porównaniu z tym, co wyście zrobili. - Policjant znów mocno chwycił ją za
ramię. - Jest pani podejrzana o mordowanie dzieci. Mamy nakaz przeszukania domu. I
zrobimy to bardzo, ale to bardzo dokładnie.
W tym momencie Dagmar zobaczyła, jak matka zapada się w sobie. Policzek palił ją od
uderzenia, serce waliło w piersi. Dzieci krzyczały. Istny sądny dzień. Dagmar nie rozumiała,
co się dzieje, ale patrząc na matkę, domyśliła się, że właśnie rozpadł się ich świat.
- Patriku, możesz popłynąć na Valö? Dostaliśmy telefon, że był pożar, może podpalenie.
- Co? Przepraszam, coś ty powiedziała?
Patrik zerwał się z łóżka. Przyciskał głową słuchawkę do ramienia i jednocześnie
wciągał dżinsy. Nie do końca rozbudzony zerknął na budzik. Kwadrans po siódmej. Był
zdziwiony. Co Annika robi w komisariacie o tej porze?
- Powiedziałam, że był pożar na Valö - powtórzyła cierpliwie. - O świcie była tam straż
pożarna, podejrzewają podpalenie.
- W którym miejscu na Valö?
Erika odwróciła się do niego.
- Co się dzieje? - wymamrotała.
- Z pracy. Muszę płynąć na Valö - szepnął, żeby nie obudzić bliźniąt, skoro choć raz
spały dłużej niż do wpół do siódmej.
- W ośrodku kolonijnym - odpowiedziała Annika.
- Okej. Zaraz wskakuję do łódki. Zadzwonię, obudzę Martina. Chyba to on ma dzisiaj ze
mną dyżur, prawda?
- Zgadza się. Do zobaczenia w komisariacie.
Patrik się rozłączył i włożył T-shirt.
- Co się stało? - spytała Erika, siadając na łóżku.
- Straż pożarna podejrzewa, że w dawnym ośrodku kolonijnym ktoś podłożył ogień.
- W ośrodku kolonijnym? Ktoś chciał go spalić? - Erika spuściła nogi z łóżka.
- Przyrzekam, że potem ci wszystko opowiem - powiedział Patrik z uśmiechem. - Wiem,
że bardzo się tym interesujesz.
- Dziwny zbieg okoliczności. Podpalają dom akurat wtedy, gdy wróciła Ebba.
Patrik pokręcił głową. Wiedział, że jego żona lubi się wtrącać w nie swoje sprawy, a w
dodatku rozpędza się z wyciąganiem daleko idących wniosków. Inna rzecz, musiał przyznać,
że często ma rację. Ale czasem robi niezły zamęt.
- Annika powiedziała, że podejrzewają podpalenie. To wszystko. Ale to nie musi
znaczyć, że tak jest.
- A jednak - upierała się Erika. - Ciekawe, że zdarzyło się to właśnie teraz. Nie
mogłabym się zabrać z tobą? I tak chciałam tam popłynąć, pogadać z Ebbą.
- A dziećmi kto się zajmie? Maja raczej nie ugotuje chłopcom kaszki? Chyba jest
jeszcze trochę za mała, prawda?
Pocałował Erikę w policzek i zbiegł ze schodów. Zdążył jeszcze usłyszeć popiskiwanie
bliźniaków, jak na zamówienie.
W drodze na Valö Patrik i Martin nie zamienili zbyt wielu słów. Myśl, że ktoś z premedytacją
podłożył ogień, była przerażająca i trudna do przyjęcia. Kiedy podpłynęli bliżej i zobaczyli
roztaczający się przed nimi idylliczny krajobraz, wydała im się kompletnie oderwana od
rzeczywistości.
- Jak tu pięknie - powiedział Martin, idąc w górę od pomostu, przy którym Patrik
cumował motorówkę.
- Chyba już tu byłeś? - spytał Patrik, nie odwracając się. - Nie tylko w tamto Boże
Narodzenie.
Martin coś mruknął, jakby nie chciał wracać do tamtych fatalnych świąt na wyspie, gdy
stał się uczestnikiem rodzinnego dramatu.
Przystanęli przed rozległym trawnikiem i rozejrzeli się.
- Mam stąd sporo fajnych wspomnień - powiedział Patrik. - W szkole prawie co roku
przyjeżdżaliśmy tu na wycieczki, a któregoś lata byłem tu na obozie żeglarskim. Na tamtym
trawniku graliśmy w nogę. I w palanta.
- Kto tu nie był! Wszyscy. Dziwne, że na to miejsce zawsze mówiło się ośrodek
kolonijny.
Patrik wzruszył ramionami.
- Już tak zostało. Internat był tutaj dość krótko, a ten von Schlesinger, który tu mieszkał,
nie przyjął się. Nie chcieli nazywać tego miejsca od jego nazwiska.
- Słyszałem co nieco o tym zwariowanym staruchu - powiedział Martin i zaklął, gdy
dostał w twarz gałązką. - A kto teraz jest właścicielem?
- Przypuszczam, że małżeństwo, które tam mieszka. Od 1974 roku, o ile wiem,
zarządzała tym gmina. Szkoda, że dom popadł w ruinę, ale wygląda na to, że właśnie zabrali
się za remont.
Martin spojrzał na dom. Cały front pokrywały rusztowania.
- Może być naprawdę ładny. Miejmy nadzieję, że ogień nie zdążył za dużo zniszczyć.
Podeszli do kamiennych schodków prowadzących do wejścia. Było spokojnie, strażacy
z Ochotniczej Straży Pożarnej we Fjällbace zbierali sprzęt. Muszą pod tymi kombinezonami
spływać potem, pomyślał Patrik. Mimo wczesnej pory upał już dawał się we znaki.
- Cześć! - Dowódca strażaków, Östen Ronander, skinął im głową na powitanie. Dłonie
miał czarne od sadzy.
- Cześć, Östen. Co tu się stało? Annika powiedziała, że podejrzewacie podpalenie.
- Rzeczywiście, na to wygląda, chociaż nie mam kwalifikacji, żeby to stwierdzić
jednoznacznie. Mam nadzieję, że Torbjörn już tu jedzie.
- Dzwoniłem do niego z drogi, powiedział, że będą za... - Patrik spojrzał na zegarek -
jakieś pół godziny.
- Dobrze. Może tymczasem zajrzymy do środka? Staraliśmy się nie zatrzeć śladów.
Kiedy przyjechaliśmy, ogień już ugaszono. Właściciel użył gaśnicy, więc tylko
sprawdziliśmy, czy nie tlą się jakieś resztki. Nic więcej nie było do zrobienia. O, spójrzcie na
to. - Östen pokazał palcem w głąb przedpokoju. Ślady ognia na podłodze za progiem układały
się w dziwny, nieregularny wzór.
- Jakby ktoś rozlał coś łatwopalnego? - Martin spojrzał pytającym wzrokiem na Östena.
Östen przytaknął.
- Wydaje mi się, że ktoś nalał czegoś pod drzwi i podpalił. Po zapachu zgaduję, że to
była benzyna, ale Torbjörn i jego ludzie na pewno powiedzą więcej.
- Gdzie właściciele?
- Siedzą za domem, czekają na pogotowie. Spóźniają się, bo pojechali do wypadku.
Nadal są w szoku. Pomyślałem, że przede wszystkim potrzebują spokoju. Poza tym
uważałem, że lepiej za dużo tu nie chodzić, zanim nie zabezpieczycie śladów.
- Na tobie zawsze można polegać! - Patrik klepnął Östena w ramię. Odwrócił się do
Martina i spytał: - Może spróbujemy z nimi porozmawiać?
Nie czekając na odpowiedź, ruszył za dom. Za węgłem, kawałek dalej, zobaczyli meble
ogrodowe. Po wielu latach wystawiania na niepogodę mocno sfatygowane. Przy stole
siedzieli kobieta i mężczyzna, mniej więcej trzydziestopięcioletni. Oboje wydawali się
zagubieni. Mężczyzna wstał, kiedy ich zobaczył, i ruszył im naprzeciw. Podał im obu rękę,
szorstką, z odciskami od narzędzi. Musiał ich używać od dłuższego czasu.
- Mårten Stark.
Patrik i Martin również się przedstawili.
- Nic z tego nie rozumiemy. Strażacy wspomnieli coś 0 podpaleniu? - Żona Mårtena
podeszła za nim. Drobna, niska, sięgała Patrikowi do ramienia, chociaż był zaledwie
średniego wzrostu. Wydawała się bardzo krucha i mimo upału dygotała.
- Nie musiało tak być. Na razie nic nie wiadomo na pewno - odparł Patrik uspokajająco.
- Moja żona, Ebba - wyjaśnił Mårten. Przesunął ręką po twarzy. Widać było, że jest
zmęczony.
- Może byśmy usiedli? - zaproponował Martin. - Chcielibyśmy usłyszeć coś więcej o
tym, co się stało.
- Oczywiście, chodźmy tam - powiedział Mårten, wskazując na ogrodowe fotele.
- Kto z państwa pierwszy zauważył, że się pali? - Patrik spojrzał na Mårtena. Miał
ciemną plamę na czole i, podobnie jak Östen, ręce czarne od sadzy.
Widząc jego spojrzenie, Mårten popatrzył na swoje ręce, jakby właśnie teraz zauważył,
że są brudne. Powoli wytarł je o dżinsy i dopiero wtedy odpowiedział:
- Ja. Obudziłem się i poczułem dziwny zapach. Zorientowałem się, że pali się na
parterze, i zacząłem budzić żonę. Trochę to trwało, bo spała bardzo twardo, ale w końcu mi
się udało wygonić ją z łóżka. Pobiegłem po gaśnicę. Myślałem tylko o tym, że muszę ugasić
pożar. - Mówił tak szybko, że się zasapał i musiał przerwać, żeby złapać oddech.
- Myślałam, że umrę. Byłam przekonana, że tak będzie - powiedziała Ebba, skubiąc
skórki przy paznokciach.
Patrik spojrzał na nią ze współczuciem.
- Złapałem gaśnicę pianową i zacząłem polewać ogień w przedpokoju - ciągnął Mårten.
- Z początku wydawało mi się, że bez efektu, ale polewałem dalej, i nagle ogień zgasł. Został
za to dym, wszędzie bardzo dużo dymu. - Znów się zasapał.
- Dlaczego ktoś miałby... zupełnie nie rozumiem... - powiedziała Ebba nieobecnym
głosem.
Patrik uznał, że naprawdę musi być w szoku, jak mówił Östen. Pewnie stąd te dreszcze.
Pomyślał, że gdy karetka wreszcie przyjedzie, powinni ją dokładnie zbadać i upewnić się, czy
ona i jej mąż nie zatruli się dymem. Ludzie często nie wiedzą, że dym jest jeszcze groźniejszy
od ognia, a skutki jego oddziaływania na płuca mogą się objawić dopiero po dłuższym czasie.
- Dlaczego myślicie, że to było podpalenie? - spytał Mårten, pocierając twarz.
Pewnie niewiele w nocy spał, pomyślał Patrik.
- Na razie niczego nie wiemy na pewno - odparł z wahaniem. - Pewne rzeczy na to
wskazują, ale nie chciałbym mówić za dużo, zanim nie uzyskam potwierdzenia od ekipy
kryminalistycznej. Słyszeliście coś w nocy?
- Nie. Kiedy się obudziłem, już się paliło. Patrik wskazał głową na sąsiedni dom.
- Sąsiedzi są w domu? Może zauważyli kogoś obcego?
- Wyjechali na urlop, po tej stronie wyspy jesteśmy tylko my.
- Czy jest ktoś, kto wam źle życzy? - wtrącił Martin. Najczęściej ograniczał się do
uważnego śledzenia tego, co mówi Patrik. Obserwował przesłuchiwanych. Było to co
najmniej równie ważne, jak zadawanie pytań.
- O ile wiem, nie. - Ebba powoli pokręciła głową.
- Mieszkamy tu od niedawna. Dopiero od dwóch miesięcy - odparł Mårten. - Dom
należał do rodziców Ebby, przez lata był wynajmowany. Żona tu nie przyjeżdżała.
Postanowiliśmy go wyremontować i zrobić z niego coś fajnego.
Patrik i Martin wymienili spojrzenia. Cała okolica znała historię tego domu, a więc
również Ebby. Ale to nie była odpowiednia chwila, żeby o tym mówić. Patrik cieszył się, że
nie przejechała z nim Erika. Ona by się nie powstrzymała.
- Gdzie przedtem mieszkaliście? - spytał, chociaż wyraźny akcent Mårtena nie
pozostawiał wątpliwości.
- Oczywiście w Göteborgu - odpowiedział Mårten znacząco, ale bez uśmiechu.
- I z nikim tam nie zadarliście?
- Nigdy z nikim nie zadarliśmy, ani w Göteborgu, ani gdzie indziej - odparł Mårten
szorstko.
- A dlaczego się przeprowadziliście? - spytał Patrik.
Ebba wbiła wzrok w blat stołu i zaczęła majstrować przy naszyjniku. Srebrnym, z
pięknym wisiorkiem w kształcie aniołka.
- Umarł nam synek - odparła. Ciągnęła za aniołka tak mocno, że łańcuszek odcisnął się
na jej szyi.
- Musieliśmy coś zmienić - powiedział Mårten. - Ten dom popadał w ruinę, nikt się tym
jakoś nie przejmował, a my uznaliśmy, że to dla nas szansa, żeby zacząć wszystko od nowa.
Pochodzę z rodziny knajpiarzy, więc rzeczą naturalną była dla mnie myśl o własnym biznesie.
Chcieliśmy zacząć od pensjonatu bed and breakfast, a z czasem ściągnąć tu również różne
konferencje.
- Chyba jeszcze sporo zostało do zrobienia. - Patrik spojrzał na duży budynek z białym
odrapanym frontem. Nie chciał już pytać o śmierć ich synka. Ból malował się na ich twarzach
aż nadto wyraźnie.
- Nie boimy się pracy i postaramy się jak najdłużej radzić sobie sami. Jeśli nie damy
rady, najmiemy kogoś do pomocy, ale wolelibyśmy nie wydawać na to pieniędzy. I tak będzie
nam ciężko wyjść na swoje.
- Więc nie ma nikogo, kto chciałby wam uniemożliwić podjęcie działalności? - drążył
Martin.
- Działalności? O czym pan mówi? - Mårten zaśmiał się z przekąsem. - Nie, nie
przychodzi mi do głowy nikt, kto mógłby nam zrobić coś takiego. Żyjemy zupełnie
zwyczajnie. Jesteśmy najzwyklejszymi Svenssonami2
.
Patrik pomyślał o przeszłości Ebby. Niewielu Svenssonów ma w historii rodziny tak
mroczną zagadkę. Mieszkańcy Fjällbacki i okolicy od lat snuli przypuszczenia i
najdziwniejsze teorie o tym, co się przydarzyło jej najbliższym krewnym.
- Chyba że... - Mårten spojrzał pytającym wzrokiem na Ebbę. Najwyraźniej nie
zrozumiała, o co mu chodzi. Nie odrywając od niej wzroku, ciągnął: - Jedyne, co mi
przychodzi do głowy, to kartki urodzinowe.
- Jakie kartki urodzinowe? - spytał Martin.
- Ebba od dzieciństwa, w każde urodziny, dostaje kartkę z życzeniami, z podpisem „G”.
I nic więcej. Jej rodzicom adopcyjnym nie udało się ustalić, kim jest nadawca. Kartki
przychodziły nawet po tym, jak Ebba wyprowadziła się z domu.
- I żona nie wie, kto je przysyła? - spytał Patrik, zanim zdał sobie sprawę, że zachowuje
się tak, jakby Ebby z nimi nie było. Zwracając się do niej, powtórzył: - Nie domyśla się pani,
kto może wysyłać te kartki?
- Nie.
- A pani rodzice adopcyjni? Jest pani pewna, że oni też nie wiedzą?
- Nie mają pojęcia.
- Czy ten G kontaktował się z wami inaczej? Może groził?
- Nie, nigdy. Prawda, Ebbo? - Mårten zrobił ruch, jakby chciał dotknąć żony, ale opuścił
rękę na kolano.
Potrząsnęła głową.
- O, jest już Torbjörn - powiedział Martin, wskazując w stronę ścieżki.
- Na tym na razie skończymy, odpocznijcie trochę. Karetka jest w drodze. Jeśli będą
chcieli was zabrać do szpitala, to uważam, że powinniście jechać. Takie rzeczy trzeba
traktować poważnie.
- Dziękuję - powiedział Mårten, wstając. - Odezwijcie się, jak już będziecie coś
wiedzieć.
- Oczywiście. - Patrik spojrzał z troską na Ebbę. Sprawiała wrażenie, jakby nadal tkwiła
w szklanej bańce. Był ciekaw, jak na nią wpłynęła tragedia z dzieciństwa, ale zmusił się do
porzucenia tych myśli. Powinien się skupić na tym, co go czeka, na szukaniu domniemanego
podpalacza.
Fjällbacka 1912
Dagmar nadal nie rozumiała, jak to się stało, że wszystko straciła i została zupełnie
sama. Gdziekolwiek poszła, ludzie brzydko ją nazywali. Nienawidzili jej za to, co zrobiła
matka3
.
Czasem w nocy ogarniała ją taka tęsknota za matką i ojcem, że gryzła poduszkę, żeby
głośno nie płakać, żeby jędza, u której mieszkała, nie stłukła jej na kwaśne jabłko. Nie zawsze
jej się to udawało, zwłaszcza gdy nachodziły ją koszmary. Budziła się wtedy mokra od potu.
We śnie widziała odcięte głowy rodziców. W końcu oboje zostali ścięci. Nie było jej przy
egzekucji, ale i tak miała ją przed oczami.
2
Svensson - bardzo popularne w Szwecji nazwisko, synonim przeciętności.
3
Pierwowzorem Helgi Svensson była Hilda Nilsson, która w 1917 roku jako ostatnia „fabrykantka aniołków”
została skazana na śmierć za zamordowanie przyjętych na wychowanie dzieci (według różnych źródeł ośmiorga
lub siedemnaściorga). Wyroku nie wykonano, Hilda Nilsson powiesiła się w celi.
Czasem śniło jej się, że gonią ją dzieci. Kiedy policja rozkopała klepisko w piwnicy,
znaleźli zwłoki ośmiorga dzieci. Jędza mówiła: Ośmioro biednych maleństw! Kręcąc głową,
powtarzała to wszystkim znajomym, które ją odwiedzały, a one złym wzrokiem patrzyły na nią.
Musiała o tym wiedzieć, mówiły. Była mała, ale musiała się domyślać, co się dzieje.
Nie dała się stłamsić. Nie obchodziło jej, czy to prawda, czy nie. Rodzice ją kochali, a
tych wrzeszczących, brudnych bachorów i tak nikt nie chciał. Przecież właśnie dlatego trafiły
do jej matki. Wiele lat ciężko harowała i w podzięce za to, że się opiekowała niechcianymi
dzieciakami, została upokorzona, sponiewierana i zabita. To samo zrobili z ojcem. Pomagał
matce grzebać dzieci, więc uznali, że on również zasłużył na śmierć.
Policja zabrała rodziców, a ona trafiła do jędzy. Nikt nie chciał jej do siebie wziąć, ani
krewni, ani znajomi. Nikt nie chciał mieć do czynienia z nikim z rodziny. Fabrykantka
aniołków z Fjällbacki - tak zaczęli nazywać matkę w dniu, gdy policja znalazła szkielety
dzieci. Śpiewali nawet o niej piosenki. O morderczyni dzieci, która je topiła w balii, i o jej
mężu, który zakopywał ciała w piwnicy. Znała je na pamięć. Zasmarkane dzieci jędzy, jej
przybranej matki, śpiewały je przy każdej okazji.
Znosiła to wszystko, bo dla swoich rodziców była upragnioną i ukochaną księżniczką.
Tylko w nocy, kiedy słyszała, jak skrada się do niej przybrany ojciec, trzęsła się ze strachu.
Wtedy żałowała, że nie umarła razem z rodzicami.
Josef nerwowo przesunął kciukiem po kamieniu, który trzymał w dłoni. Dla niego to było
ważne spotkanie i nie chciał, żeby Sebastian je zepsuł.
- Proszę bardzo. - Sebastian wskazał na leżący na stole projekt architektoniczny. - Oto
nasza wizja. A project for peace in our time4
.
Josef westchnął w duchu. Jakoś nie chciało mu się wierzyć, żeby drętwa mowa, choćby
po angielsku, miała zrobić wrażenie na zarządzie gminy.
- Mój partner chce powiedzieć, że dla gminy Tanum to wspaniała szansa uczynienia
czegoś dla pokoju. Inicjatywa, która przysporzy wam szacunku.
- Właśnie. Pokój na świecie to fajna rzecz, a z ekonomicznego punktu widzenia to wcale
niegłupi pomysł. W perspektywie przyczyni się do zwiększenia napływu turystów i liczby
miejsc pracy. Wiadomo, co to znaczy. - Sebastian podniósł rękę i potarł palcem wskazującym
o kciuk. - Więcej pieniędzy w kasie gminy.
- Oczywiście, przede wszystkim jednak to ważny projekt pokojowy - powiedział Josef.
Musiał się powstrzymywać, żeby nie kopnąć Sebastiana pod stołem. Kiedy przyjmował od
niego pieniądze, wiedział, że tak będzie, ale nie miał wyboru.
Erling W. Larson z aprobatą kiwnął głową. Po skandalu z remontem Badhotellet we
Fjällbace przyczaił się na jakiś czas, ale już zdążył wrócić do polityki. Dzięki temu
projektowi mógłby pokazać, że nadal jest kimś, z kim należy się liczyć. Josef miał nadzieję,
że Erling zdaje sobie z tego sprawę.
- Całkiem interesujące, nie powiem - powiedział Erling. - Proszę powiedzieć coś więcej
o tym, jak sobie to wyobrażacie.
Sebastian zaczerpnął tchu, ale Josef go uprzedził:
- To kawałek historii - powiedział, wyciągając rękę z kamieniem. - W tutejszych
kamieniołomach Albert Speer kupował granit dla Trzeciej Rzeszy. Razem z Hitlerem snuł
wielkie plany przekształcenia Berlina w stolicę świata, Germanię. Granit miał być
przetransportowany do Niemiec i użyty do budowy. - Josef wstał i zaczął się przechadzać.
Cały czas opowiadał. W uszach miał stukot butów niemieckich żołnierzy, o którym rodzice
opowiadali mu z przerażeniem. - Potem nastąpił zwrot - ciągnął. - Germania nie wyszła poza
stadium projektu, chociaż Hitler fantazjował o niej do ostatnich dni. Niezrealizowane
4
A project for peace in our time - projekt pokojowy na miarę naszych czasów.
marzenie, wizja wspaniałych pomników i budowli, które miały powstać kosztem milionów
żydowskich ofiar.
- Ojej, co za okropność - powiedział beztrosko Erling.
Josef spojrzał na niego z rezygnacją. Oni tego nie rozumieją, nikt nie rozumie. Ale nie
zamierzał im pozwolić zapomnieć.
- Dużych partii granitu nie zdążyli wywieźć...
- I teraz pojawiamy się my - przerwał mu Sebastian. - Wymyśliliśmy, że z tego granitu
można produkować symbole pokoju. Można by je sprzedawać. Przy odpowiednim
marketingu mogłoby to przynieść niezły zarobek.
- A za zarobione pieniądze można zbudować muzeum historii Żydów i postawy Szwecji
w kwestii żydowskiej, na przykład rzekomej neutralności podczas drugiej wojny światowej -
dodał Josef.
Usiadł, Sebastian objął go za ramiona i uściskał. Josef powstrzymał się przed
zrzuceniem ręki kolegi. Uśmiechnął się sztucznie. Poczuł się tak samo jak kiedyś, na Valö.
Ani wtedy, ani teraz nie miał nic wspólnego ani z Sebastianem, ani z resztą tak zwanych
przyjaciół. Choćby się nie wiadomo jak wysilał, nigdy nie zostanie dopuszczony do
eleganckiego świata, z którego pochodzą John, Leon i Percy. Zresztą nawet mu na tym nie
zależało.
Ale teraz potrzebował Sebastiana. To była jedyna szansa, żeby się spełniło marzenie,
które snuł od wielu lat: chciał uratować żydowskie dziedzictwo i szerzyć wiedzę o zbrodniach
popełnionych na narodzie żydowskim. Gotów był zawrzeć pakt choćby z diabłem, oczywiście
w nadziei, że z czasem będzie mógł się go pozbyć.
- Dokładnie tak, jak powiedział mój wspólnik - włączył się znów Sebastian - powstanie
naprawdę dobre muzeum. Będą do niego pielgrzymować turyści z całego świata. A wy
zyskacie na tym projekcie wizerunkowo.
- Całkiem niegłupio - zauważył Erling. - Co o tym sądzisz? - zwrócił się do Una
Brorssona, swojego zastępcy, który mimo upału włożył kraciastą flanelową koszulę.
- Może warto się temu przyjrzeć - mruknął Uno. - Zależy, ile gmina musiałaby do tego
dołożyć. Czasy są ciężkie.
Sebastian uśmiechnął się szeroko.
- Na pewno dojdziemy do porozumienia. Najważniejsze, że jest zainteresowanie i chęci.
Sam też zainwestuję sporą kwotę.
Ale nie mówisz im, na jakich warunkach, pomyślał Josef. Zagryzł wargi. Mógł zrobić
tylko jedno: z celem przed oczami w milczeniu przyjąć, co dają. Pochylił się, żeby potrząsnąć
wyciągniętą ręką Erlinga. Teraz już nie ma odwrotu.
Niewielki ślad na czole, blizny na ciele i lekkie utykanie. To jedyne widoczne ślady po
wypadku sprzed półtora roku. Straciła wtedy dziecko, którego oczekiwali z Danem, i sama o
mało nie zginęła.
A w środku... to co innego. Nadal czuła się mocno poturbowana.
Stanęła przed drzwiami i zawahała się. Czasami było jej trudno spotykać się z siostrą.
Jej wszystko się poukładało. Na Erice wypadek nie zostawił żadnych śladów, nie straciła
niczego. Ją bolały i swędziały rany, ale kiedy była z Eriką, goiły się.
Nigdy by nie przypuszczała, że rekonwalescencja potrwa tak długo. I całe szczęście, bo
gdyby wiedziała, może nie odważyłaby się wyjść z apatii, w której się pogrążyła, gdy jej
życie rozpadło się na tysiące kawałków. Niedawno powiedziała Erice żartem, że jest jak stara
waza, z którymi miała do czynienia, gdy pracowała w domu aukcyjnym. Waza, która rozbiła
się po upadku na podłogę i którą pieczołowicie sklejono. Z daleka wygląda, jakby była cała,
ale kiedy się przyjrzeć bliżej, wyraźnie widać wszystkie rysy. Właściwie to wcale nie był żart.
Zdała sobie z tego sprawę, gdy nacisnęła dzwonek. Tak właśnie jest. Jest rozbitą wazą.
- Proszę! - zawołała Erika.
Anna weszła i zrzuciła buty.
- Zaraz przyjdę, tylko przebiorę bliźnięta.
Anna weszła do kuchni. Czuła się tam jak u siebie. Dom należał kiedyś do jej rodziców,
znała każdy kąt. Kilka lat temu stał się powodem kłótni, która omal nie doprowadziła do
zerwania stosunków, ale to były inne czasy i inne realia. Teraz potrafiły nawet żartować na
ten temat. Mówiły o CzL i CzpL, Czasach Lucasa i Czasach po Lucasie. Wzdrygnęła się.
Kiedyś obiecała sobie uroczyście, że postara się nie wracać myślami do byłego męża i tego,
co jej zrobił. Już go nie ma, zostały jej po nim dzieci, Emma i Adrian, jedyne dobro, jakie jej
dał.
- Chcesz coś do kawy? - spytała Erika, wchodząc do kuchni z bliźniakami na biodrach.
Malcy rozjaśnili się na widok ciotki i gdy Erika postawiła ich na podłodze, pomknęli do
niej i wpakowali jej się na kolana.
- Spokojnie, zmieścicie się obaj. - Anna podniosła najpierw jednego, potem drugiego.
Spojrzała na Erikę. - Zależy co masz. - Wyciągnęła szyję, żeby zobaczyć, czym siostra chce ją
poczęstować.
- Co powiesz na babciny placek rabarbarowy z masą marcepanową? - Erika wyciągnęła
rękę z ciastem w przezroczystej torebce.
- Chyba żartujesz. W życiu nie odmówię.
Erika ukroiła kilka dużych kawałków. Położyła je na talerzu i postawiła na stole. Noel
natychmiast się na nie rzucił, ale Anna w ostatniej chwili zdążyła odsunąć talerz. Wzięła
kawałek i odłamała trochę dla Noela i Antona. Noel z zachwyconą miną wpakował do buzi
cały kawałek, podczas gdy Anton delikatnie odgryzł niewielki kęs i uśmiechnął się szeroko.
- Nie do wiary, jacy oni są różni - powiedziała Anna, czochrając ich jasne czuprynki.
- Doprawdy? - zdziwiła się Erika z przekąsem. Nalała kawy i postawiła filiżankę Anny
poza zasięgiem bliźniaków.
- Dasz radę czy mam jednego zabrać? - spytała, patrząc, jak Anna próbuje pogodzić
trzymanie na kolanach chłopców, picie kawy i jedzenie placka.
- Będzie dobrze, fajnie mi z nimi. - Anna przytknęła nos do główki Noela. - A gdzie
Maja?
- Przed telewizorem. Siedzi jak przyklejona. Jej nową wielką miłością jest Mojje5
.
Właśnie leci program „Mimmi i Mojje na Morzu Karaibskim”. Jeśli jeszcze raz będę musiała
wysłuchać piosenki Na słonecznej karaibskiej plaży, chyba zwymiotuję.
- Adrian ma fioła na punkcie Pokemonów. Mnie doprowadzają do szału. - Anna
ostrożnie wypiła łyk kawy. Bała się, że obleje kręcących się na jej kolanach półtorarocznych
chłopców. - Gdzie Patrik?
- W pracy. Podejrzewają, że na Valö ktoś podpalił dom.
- Na Valö? Który dom?
Erika chwilę zwlekała.
- Stary ośrodek kolonijny - powiedziała ze źle ukrywanym podnieceniem.
- Niesamowite. Zimny dreszcz mnie przechodzi na myśl o tym miejscu. Zniknęli, tak po
prostu.
- Wiem. Kilka razy próbowałam udokumentować tę sprawę. Miałam nadzieję, że coś
znajdę i będzie z tego książka, ale do tej pory nie znalazłam żadnego punktu zaczepienia. Aż
do dziś.
- Co masz na myśli? - Anna ugryzła kawałek placka. Ona też miała przepis babci, ale do
pieczenia zabierała się tak, jak do maglowania prześcieradeł: nigdy nic z tego nie wychodziło.
- Że ona wróciła.
5
Mojje, Morgan Johansson, muzyk i prezenter programu dla dzieci nadawanego w TV4, największej
komercyjnej szwedzkiej stacji telewizyjnej.
- Kto?
- Ebba Elvander. Teraz nazywa się Stark.
- Ta dziewczynka? - Anna zapatrzyła się na Erikę.
- Właśnie. Przyjechała na Valö z mężem i podobno chcą wyremontować ten dom. A
teraz ktoś próbował go podpalić. Człowiek zaczyna się zastanawiać. - Erika już nawet nie
próbowała ukrywać ożywienia.
- A może to przypadek?
- Może, ale to dziwne, bo Ebba wraca i nagle zaczynają się dziać dziwne rzeczy.
- Na razie tylko jedna rzecz - zauważyła Anna. Wiedziała, jak łatwo przychodzi Erice
snuć najbardziej fantastyczne teorie. To, że napisała kilka książek opierających się na
szczegółowo udokumentowanych faktach, było cudem, który nie mieścił jej się w głowie.
- Dobrze, niech będzie, że jedna - odparła Erika i lekceważąco machnęła ręką. - Nie
mogę się doczekać powrotu Patrika. Chciałam się z nim zabrać, ale nie miałam z kim
zostawić dzieci.
- Nie uważasz, że trochę dziwnie by wyglądało, gdybyś popłynęła z nim?
Antonowi i Noelowi znudziło się siedzenie na kolanach cioci. Zsunęli się na podłogę i
pomknęli do salonu.
- E tam, i tak mam zamiar się tam wybrać. Chcę pogadać z Ebbą. - Erika dolała kawy do
filiżanek.
- Ciekawa jestem, co się stało z tą rodziną - powiedziała Anna w zamyśleniu.
- Mamaaa! Zabierz ich! - Z salonu dobiegł przeraźliwy krzyk Mai.
Erika westchnęła i wstała.
- Wiedziałam, że długo nie posiedzę. Całymi dniami tak jest. Maja wścieka się na
braciszków. Nie byłabym w stanie zliczyć, ile razy dziennie muszę interweniować.
- Hm... - mruknęła Anna, patrząc za Eriką idącą do dzieci. Zakłuło ją w sercu. Ona
wolałaby nie móc spokojnie posiedzieć.
Fjällbacka pokazała się od najlepszej strony. Z pomostu przed dawną szopą na łodzie,
gdzie John siedział razem z żoną i teściami, roztaczał się widok na wjazd do portu. Wspaniała
pogoda przyciągnęła więcej żeglarzy i turystów niż zwykle. Wzdłuż pomostów pontonowych
było gęsto od łodzi. Dobiegały z nich muzyka i śmiechy. John zmrużył oczy i obserwował ten
spektakl.
- Szkoda, że w dzisiejszych czasach w naszym kraju jest tak mało przestrzeni do
dyskusji. - John podniósł do ust kieliszek i wypił łyk dobrze schłodzonego różowego wina. -
Tyle się mówi o demokracji i o tym, że wszyscy mają prawo się wypowiedzieć. Tylko nie my.
Nam nie wolno. Najlepiej, żeby nas w ogóle nie było. Zapominają, że naród nas wybrał, że
licząca się grupa Szwedów dała wyraz głębokiej nieufności wobec sposobu zarządzania
państwem. Oni chcą zmian, a my im je obiecaliśmy.
Odstawił kieliszek i wrócił do obierania krewetek. Na talerzyku miał już sporą kupkę
skorupek.
- To okropne - powiedział jego teść. Sięgnął do miski z krewetkami i wziął sporą garść.
- Skoro już mamy tę demokrację, mogliby w końcu posłuchać, co naród ma do powiedzenia.
- Przecież wiadomo, że wielu cudzoziemców przyjeżdża wyłącznie po to, żeby
wyłudzać zasiłki - dodała teściowa. - Gdyby przyjeżdżali tylko ci, którzy chcą pracować i
pomnażać dobrobyt społeczeństwa, można by się jeszcze zgodzić. Ale nie życzę sobie, żeby
moje podatki szły na utrzymywanie tych darmozjadów.
John westchnął. Durnie. Nie mają pojęcia, o czym mówią. Jak większość wyborczego
stada baranów upraszczają problem, nie dostrzegają jego złożoności. Byli uosobieniem
ignorancji, której nienawidził. Tymczasem od tygodnia był skazany na ich towarzystwo.
Liv uspokajająco pogłaskała go po udzie. Wiedziała, co o nich myśli, i nawet w dużej
mierze podzielała tę opinię, ale co mogła poradzić? Przecież to jej rodzice.
- Najgorsze, jak ci ludzie się ze sobą mieszają - powiedziała Barbro. - Na nasze osiedle
właśnie wprowadziła się rodzina. Ona jest Szwedką, on Arabem. Można sobie wyobrazić, jak
wygląda życie tej biednej kobiety, zważywszy na to, jak Arabowie traktują swoje żony. Ich
dzieciom też pewnie koledzy nie dają w szkole żyć. Potem wejdą na drogę przestępstwa i
dopiero wtedy przyjdzie pora żałować, że się nie wzięło Szweda za męża.
- Co prawda, to prawda - zgodził się Kent, próbując odgryźć kęs olbrzymiej kanapki z
krewetkami.
- Może byście dali Johnowi odpocząć od polityki? - powiedziała z wyrzutem Liv. - W
Sztokholmie całymi dniami rozmawia o imigrantach i naprawdę ma dość. W każdym razie
przydałaby mu się choćby krótka przerwa.
John rzucił żonie spojrzenie pełne wdzięczności i podziwu. Po prostu idealna. Jasne,
jedwabiste, miękko zaczesane do tyłu włosy. Czyste rysy, jasne błękitne oczy.
- Przepraszam, kochanie. Nie pomyśleliśmy. Jesteśmy dumni z osiągnięć Johna i z jego
pozycji. Zostawmy to i porozmawiajmy o czymś innym. Na przykład... jak ci idą interesy?
Liv zaczęła z ożywieniem opowiadać o swoich zmaganiach z Urzędem Celnym:
chodziło o to, żeby nie utrudniał jej pracy. Dostawy wyposażenia wnętrz z Francji ciągle się
opóźniały. Importowane meble i wyposażenie sprzedawała potem w sklepie internetowym.
Ale John wiedział, że jej zapał wyraźnie osłabł i że coraz bardziej angażuje się w działalność
partyjną. Że w porównaniu z tym wszystko inne wydaje jej się nieistotne.
Wstał, mewy krążyły nad ich głowami coraz niżej.
- Proponuję sprzątnąć ze stołu. Mewy robią się denerwująco nachalne. - Wziął swój
talerz, przeszedł na koniec pomostu i wrzucił skorupki do morza. Mewy zanurkowały w
powietrzu, usiłowały złapać jak najwięcej. Resztą zajmą się kraby.
Stał jeszcze chwilę, odetchnął głęboko i spojrzał na horyzont. Jak zwykle zatrzymał się
przy Valö i jak zwykle poczuł ćmiącą złość. Na szczęście sygnał przerwał mu telefon. Sięgnął
do kieszeni spodni i zerknął na wyświetlacz. Premier.
- Co myślisz o tych kartkach? - Patrik przytrzymał drzwi Martinowi. Były tak ciężkie,
że musiał się zaprzeć ramieniem. Komisariat gminy Tanum, zbudowany w latach
sześćdziesiątych, przypominał bunkier. Kiedy Patrik przyszedł tu po raz pierwszy, uderzyła
go posępność budynku. Od tamtego czasu tak się przyzwyczaił do burych pomieszczeń, że w
ogóle nie zauważał, że są nieprzytulne.
- Dziwna sprawa. Kto co roku anonimowo wysyła życzenia urodzinowe?
- Nie całkiem anonimowo. Podpisuje się. G.
- Rzeczywiście, to wiele wyjaśnia - zauważył Martin.
Patrik się roześmiał.
- Co was tak rozśmieszyło? - Annika siedziała za szybą recepcji. Gdy weszli, podniosła
wzrok.
- Nic takiego - odparł Martin.
Annika obróciła się na krześle i stanęła w drzwiach swego pokoiku.
- Jak poszło na wyspie?
- Poczekamy, zobaczymy, co powie Torbjörn. Ale rzeczywiście wygląda na to, że ktoś
chciał podpalić dom.
- Nastawię kawę, pogadamy. - Annika ruszyła naprzód, popychając ich przed sobą.
- Zgłosiłaś to Mellbergowi? - spytał Martin, gdy weszli do pokoju socjalnego.
- Nie. Pomyślałam, że jeszcze nie ma potrzeby go informować. Ma wolny weekend, po
co mu przeszkadzać.
- Niewątpliwie masz rację - powiedział Patrik, siadając na krześle najbliżej okna.
- No wiecie co... siadacie przy kawce i nic nie mówicie? - W drzwiach stanął Gösta z
obrażoną miną.
- To ty jesteś dziś w pracy? Przecież masz wolne. Dlaczego nie poszedłeś na pole
golfowe? - Patrik wysunął dla niego sąsiednie krzesło.
- Za gorąco. Pomyślałem, że przyjdę, napiszę kilka raportów i odbiję to sobie innego
dnia, kiedy nie da się smażyć jajecznicy na asfalcie. Do jakiego wezwania pojechaliście?
Annika wspomniała coś o podpaleniu?
- Na to wygląda. Prawdopodobnie ktoś rozlał pod drzwiami benzynę albo coś w tym
rodzaju. I podpalił.
- Paskudna sprawa. - Gösta sięgnął po markizę i starannie rozdzielił połówki. - Gdzie?
- Na Valö. W dawnym ośrodku kolonijnym - odparł Martin.
Gösta znieruchomiał.
- W ośrodku kolonijnym?
- Tak, dziwna sprawa. Nie wiem, czy słyszałeś, ale najmłodsza z dzieci, ta dziewczynka,
która została, kiedy zniknęła cała rodzina, wróciła na wyspę i przejęła dom.
- Słyszałem, ludzie gadają - powiedział Gösta, wpatrując się w stół.
Patrik spojrzał na niego z zainteresowaniem.
- No właśnie, musiałeś pracować przy tamtej sprawie, prawda?
- Zgadza się. Aż taki stary jestem - stwierdził Gösta. - Ciekawe, dlaczego wróciła.
- Powiedziała, że umarł im synek - poinformował ich Martin.
- Ebba straciła dziecko? Jak to? Kiedy?
- Nie powiedzieli. - Martin wstał, żeby wziąć mleko z lodówki.
Patrik zmarszczył czoło. To nietypowe dla Gösty tak się przejmować. Chociaż zdarza
się. Każdy policjant z dłuższym stażem ma na koncie jakąś sprawę przez wielkie S, nad którą
rozmyśla całymi latami i do której ciągle wraca, usiłuje znaleźć rozwiązanie albo odpowiedź,
zanim będzie za późno.
- Dla ciebie to było coś szczególnego, prawda?
- Zgadza się. Dałbym nie wiem co, żeby się dowiedzieć, co się stało w tamtą Wielkanoc.
- Nie ty jeden - wtrąciła Annika.
- A teraz Ebba wróciła. - Gösta potarł podbródek. - I ktoś podpalił dom.
- Spaliłby się nie tylko dom - powiedział Patrik. - Podpalacz musiał się domyślać, może
nawet liczył na to, że Ebba i jej mąż są w środku i że śpią. Całe szczęście, że Mårten się
obudził i ugasił pożar.
- Rzeczywiście, dziwny zbieg okoliczności - powiedział Martin i aż podskoczył, kiedy
Gösta huknął pięścią w stół.
- Żaden zbieg okoliczności, to oczywiste! Spojrzeli na niego zdziwieni, zapadła cisza.
- Może trzeba wrócić do tej starej sprawy - odezwał się w końcu Patrik. - Na wszelki
wypadek.
- Wyciągnę wszystko, co mamy na ten temat - powiedział Gösta. Na jego wąskiej
charciej twarzy zobaczyli ożywienie. - Czasem zaglądałem do tych akt i wiem, gdzie co jest.
- Wyciągnij. Potem razem przejrzymy. Spojrzymy świeżym okiem, może znajdziemy
coś nowego. Anniko, mogłabyś wyszukać wszystko co się da na temat Ebby?
- Załatwione - odparła, sprzątając ze stołu.
- Chyba należałoby również przyjrzeć się sytuacji finansowej państwa Stark. I
sprawdzić, czy dom na Valö jest ubezpieczony - powiedział Martin, zerkając ostrożnie na
Göstę.
- Chcesz przez to powiedzieć, że niby sami mieliby to zrobić? Co za idiotyzm. Przecież
byli w domu, gdy zaczęło się palić, i to mąż Ebby ugasił pożar.
- I tak warto sprawdzić. Kto wie, może podpalił, a potem się rozmyślił? Zajmę się tym.
Gösta otworzył usta, jakby chciał coś powiedzieć. Po chwili je zamknął i ciężkim
krokiem wyszedł z pokoju. Patrik wstał.
- Wydaje mi się, że Erika też wie co nieco.
- Erika? Niby skąd? - Martin zatrzymał się w pół kroku.
- Od dawna interesuje się tą sprawą. W końcu to historia znana wszystkim w okolicy, a
zważywszy na to, czym Erika się zajmuje, nic dziwnego, że szczególnie ją zaciekawiła.
- No to wypytaj ją. Wszystko się przyda.
Patrik nie był pewien, ale kiwnął głową. Przeczuwał, co będzie, gdy dopuści Erikę do
dochodzenia.
- Oczywiście, porozmawiam z nią - powiedział z nadzieją, że nie będzie musiał tego
żałować.
Percy drżącą ręką nalał do dwóch kieliszków swego najlepszego koniaku. Jeden podał żonie.
- Nie pojmuję toku ich rozumowania. - Pyttan popijała szybkimi łyczkami.
- Dziadek by się w grobie przewrócił, gdyby się o tym dowiedział.
- Musisz to jakoś załatwić, Percy.
Bez wahania dolał do kieliszka, który mu podstawiła. Wprawdzie to dopiero wczesne
popołudnie, ale gdzieś na świecie jest już po siedemnastej. Taki dzień, że trzeba się napić
czegoś mocniejszego.
- Ja? A co mam zrobić? - Jego głos przeszedł w falset. Był tak roztrzęsiony, że połowę
koniaku wylał jej na rękę.
Cofnęła ją.
- Idiota, co ty wyprawiasz!
- Przepraszam, przepraszam. - Percy opadł na wielki wytarty biblioteczny fotel. Rozległ
się trzask. Domyślił się, że pękło obicie. - Cholera jasna!
Zerwał się na nogi i z bezsilności kopnął fotel. Rozleciał się na kawałki. Cały pałac
popadał w ruinę. Już dawno nic nie zostało ze spadku, a teraz jeszcze te dranie z urzędu
skarbowego każą mu zapłacić pokaźną sumę, której nie ma.
- Uspokój się. - Pyttan wytarła dłonie w serwetkę. - To się na pewno da załatwić. Ale
nie rozumiem, jak to możliwe, że pieniądze się skończyły.
Percy spojrzał na nią. Widział, jak ją przeraża sama myśl o tym, ale nie czuł do niej nic
prócz pogardy.
- Jak to się stało, że się skończyły?! - krzyknął. - A masz pojęcie, ile wydajesz co
miesiąc? Nie dociera do ciebie, ile to wszystko kosztuje? Podróże, obiadki, ubrania, torby,
buty, kosztowności i cholera wie co jeszcze!
Pyttan aż się wzdrygnęła. Ten krzyk był zupełnie do niego niepodobny. Wbiła w niego
wzrok. Znał ją wystarczająco dobrze, żeby wiedzieć, że rozważa: podnieść rękawicę czy
raczej go udobruchać. Twarz jej zmiękła, domyślił się, że wybrała to drugie.
- Kochanie, przecież nie będziemy się kłócić o taką błahostkę jak pieniądze. - Poprawiła
mu krawat i koszulę, która wyszła zza paska. - No już. Teraz znów wyglądasz jak na mojego
przystojnego pana na zamku przystało.
Przytuliła się do niego, a on poczuł, że topnieje. Miała na sobie suknię od Gucciego. Jak
zawsze było mu trudno jej się oprzeć.
- Zróbmy tak: zadzwoń do audytora, niech jeszcze raz sprawdzi wszystkie dokumenty.
Nie może być aż tak źle. Rozmowa z nim na pewno cię uspokoi.
- Muszę porozmawiać z Sebastianem - mruknął Percy.
- Z Sebastianem? - powtórzyła z taką miną, jakby połknęła coś obrzydliwego. - Wiesz,
że nie lubię, kiedy się z nim spotykasz. Wtedy ja muszę się spotykać z tą jego beznadziejną
żoną. To ludzie bez klasy. Sebastian może mieć nie wiem ile pieniędzy, ale zawsze będzie
prymitywem. Słyszałam, że od dawna ma na niego oko wydział przestępczości gospodarczej.
Nie mają przeciwko niemu dowodów, ale to tylko kwestia czasu. Nie powinniśmy się z nim
zadawać.
- Pieniądze nie śmierdzą - odparł Percy.
Wiedział, co powie audytor. Nie zostało już nic. Pieniądze się rozeszły. Jeśli ma się
wykaraskać z tarapatów i uratować Fygelsta, będzie potrzebował kapitału, co oznacza, że jego
jedyną nadzieją jest Sebastian.
Pojechali do szpitala, do Uddevalli. Okazało się, że wszystko jest w porządku, w
płucach nie ma śladu zatrucia dymem. Kiedy Ebba otrząsnęła się z szoku, miała wrażenie,
jakby się obudziła z dziwnego snu.
Zorientowała się, że mruży oczy. W pokoju zrobiło się ciemno, zapaliła lampę na
biurku. Latem zmrok zapadał ukradkiem i zawsze za długo zwlekała z zapaleniem lampy, za
długo wysilała wzrok.
Próbowała przyczepić pętelkę do figurki aniołka, nad którą pracowała. Mårten nie
potrafił zrozumieć, dlaczego robi je ręcznie, zamiast je zamawiać w Tajlandii albo w Chinach,
zwłaszcza teraz, kiedy tyle zamówień zaczęło przychodzić na adres jej sklepu internetowego.
Ale wtedy nie miałaby takiej satysfakcji. Chciała każdego aniołka zrobić własnoręcznie, we
wszystkie włożyć tyle samo miłości. Wpleść swój smutek i wspomnienia. Poza tym bardzo ją
to uspokajało, zwłaszcza po całym dniu malowania, wbijania gwoździ i piłowania. Rano,
kiedy wstawała, bolały ją wszystkie mięśnie, ale kiedy robiła wisiorki, rozluźniała się.
- Już wszystko pozamykałem - powiedział Mårten.
Ebba drgnęła. Nie słyszała, jak wszedł.
- Cholera jasna - zaklęła. Pętelka znów odpadła, chociaż już prawie ją przyczepiła.
- Może zrobisz sobie przerwę? - powiedział ostrożnie Mårten, stając za jej plecami.
Czuła, że się zastanawia, czy nie położyć rąk na jej ramionach. Dawniej, zanim się stało
to z Vincentem, często masował jej plecy. Wtedy uwielbiała ten zdecydowany, a jednocześnie
miękki ucisk. Teraz ledwie mogła znieść, gdy jej dotykał. Bała się, że go urazi, jeśli
odruchowo strąci jego ręce i jeszcze pogłębi przepaść między nimi.
Podjęła jeszcze jedną, tym razem udaną próbę. Przyczepiła pętelkę.
- Jakie to ma znaczenie, że drzwi będą zamknięte? - powiedziała, nie odwracając się. -
Zeszłej nocy nie były dla podpalacza żadną przeszkodą.
- No to co robimy? - spytał Mårten. - Mogłabyś przynajmniej patrzeć na mnie, kiedy ze
mną rozmawiasz. To ważna sprawa. Do cholery, przecież ktoś chciał nam spalić dom, a my
nie wiemy ani kto, ani dlaczego. Nie masz w związku z tym żadnych obaw? Nie boisz się?
Ebba odwróciła się powoli.
- Czego mam się bać? Najgorsze już się stało. Zamknięte czy nie zamknięte, wszystko
mi jedno.
- Dłużej tak być nie może.
- Dlaczego? Przecież zrobiłam, jak chciałeś. Wróciłam tu, włączyłam się do twojego
wspaniałego planu, żeby odnowić tę ruderę i aż do końca moich dni żyć szczęśliwie w tym
raju, podczas gdy goście będą przyjeżdżać i wyjeżdżać. Zgodziłam się, czego jeszcze chcesz?
- Sama słyszała ten zimny i nieprzejednany ton.
- Niczego, Ebbo. Niczego nie chcę - odparł równie zimno. Obrócił się na pięcie i
wyszedł.
Fjällbacka 1915
Wreszcie będzie wolna. Pójdzie na służbę do gospodarza do Hamburgsund i wyrwie się z
domu przybranej matki i jej wstrętnych bachorów. Nie mówiąc o przybranym ojcu. Od kiedy
zaczęła dojrzewać i nabierać kobiecych kształtów, nachodził ją w nocy coraz częściej. Odkąd
zaczęła miesiączkować, żyła w ciągłym strachu, że w jej brzuchu zacznie rosnąć dziecko. To
ostatnia rzecz, jakiej potrzebowała. Nie będzie taka jak te zapłakane, przerażone dziewczyny,
które z wrzeszczącym zawiniątkiem na ręku pukały do drzwi jej matki. Już jako dziecko nimi
gardziła, były słabe i bezwolne.
Spakowała swój skromny dobytek. Z rodzinnego domu nie miała nic, a tutaj nie dostała
nic, co warto byłoby zabrać. Ale nie zamierzała odejść z pustymi rękami. Zakradła się do
sypialni przybranych rodziców. Pod łóżkiem, przy samej ścianie, stało pudełko z biżuterią,
którą odziedziczyła po matce. Położyła się na podłodze i wyciągnęła je. Nikt jej nie
przeszkodzi. Przybrana matka jest we Fjällbace, a dzieci bawią się na podwórku.
Podniosła wieczko i uśmiechnęła się z zadowoleniem. Wystarczająco dużo cennych
przedmiotów, żeby ją zabezpieczyć na jakiś czas. Cieszyła się, że zabierając swoje
dziedzictwo, sprawi przykrość tej jędzy.
- Co ty robisz? - Drgnęła. Od drzwi dobiegł głos przybranego ojca.
Myślała, że jest w oborze. Serce biło jej jak szalone. Po chwili poczuła, jak ogarnia ją
spokój. Nic nie zniweczy jej planów.
- A jak ci się zdaje? - powiedziała, wkładając pudełko z biżuterią do kieszeni spódnicy.
- Czyś ty zwariowała, dziewczyno? Kradniesz biżuterię? - Zrobił krok w jej stronę.
Dagmar powstrzymała go gestem.
- Zgadza się, ale radzę, żebyś mi nie przeszkadzał, bo pójdę prosto na policję i powiem,
coś mi zrobił.
- Nie odważysz się! - Zacisnął pięści, ale po chwili jego spojrzenie pojaśniało. - Kto by
tam wierzył córce fabrykantki aniołków!
- Potrafię być bardzo przekonująca. Po całej okolicy rozejdą się plotki, i to szybciej, niż
myślisz.
Spochmurniał, chyba się wahał. Postanowiła mu pomóc podjąć decyzję.
- Mam propozycję. Gdy moja droga przybrana matka odkryje, że nie ma biżuterii,
postarasz się ją udobruchać i przekonać, żeby sobie dała spokój. Jeśli mi to obiecasz,
dostaniesz dodatkową nagrodę, zanim odejdę. - Podeszła do przybranego ojca. Położyła mu
rękę na przyrodzeniu i zaczęła pocierać. Gdy jego oczy zrobiły się szkliste, wiedziała, że ma
nad nim władzę. - Zgoda? - spytała, rozpinając mu rozporek.
- Zgoda - odparł, kładąc dłoń na jej głowie i popychając ją w dół.
Wieża do skoków na Badholmen wznosiła się majestatycznie ku niebu. Erika
odepchnęła obraz zwisającego z niej, kołysanego wiatrem mężczyzny. Wolała nie wracać do
tamtego strasznego wydarzenia. Zresztą Badholmen kojarzyła jej się z czymś zupełnie innym.
Wysepka leżąca bardzo blisko Fjällbacki mieniła się na wodzie jak klejnot. Znajdujące się na
niej schronisko młodzieżowe cieszyło się dużą popularnością, latem miało pełne obłożenie.
Erika uważała, że to oczywiste. Sprzyjały temu dwie rzeczy - świetna lokalizacja i fakt, że
sam budynek miał mnóstwo staroświeckiego uroku.
- Są wszyscy? - Rozglądała się nerwowo, usiłując policzyć dzieci.
Trójka małych dzikusów w pomarańczowych kapokach rozbiegła się po pomoście.
- Patriku! Może byś trochę pomógł, co? - powiedziała do męża, łapiąc za kołnierz
przebiegającą niebezpiecznie blisko skraju pomostu Maję.
- A kto uruchomi motorówkę? Jak to sobie wyobrażasz? - Patrik rozłożył ręce, twarz mu
poczerwieniała.
- Jeśli nam się uda ich wsadzić do łódki, zanim wpadną do wody, będziesz mógł ją
spokojnie uruchamiać.
Maja wiła się jak piskorz, ale Erika mocno chwyciła za wieszak przy jej kołnierzu.
Drugą, wolną ręką Noela, który na tłuściutkich nóżkach gonił Antona. Anton zdążył już
odbiec spory kawałek w stronę kamiennego mostka łączącego Badholmen ze stałym lądem.
- Anton, stój! - krzyknęła, ale nie zatrzymał się. Mknął jak strzała, ale i tak szybko go
dogoniła i wzięła na ręce. Zaczął się wyrywać, krzyczał histerycznie. - Boże, jak ja mogłam
pomyśleć, że to dobry pomysł? - powiedziała, gdy już podała mężowi szlochającego synka.
Spływała potem. Odcumowała łódź i wskoczyła do środka. - Zobaczysz, zaraz będzie dobrze.
Tylko wypłyniemy kawałek w morze. - Patrik przekręcił kluczyk i na szczęście już przy
pierwszej próbie udało mu się uruchomić silnik. Pochylił się, żeby odczepić cumę rufową.
Drugą ręką odpychał się od sąsiedniej łodzi. Niełatwo było wypłynąć. Przy pomoście było
gęsto od łodzi. Gdyby nie miały odbijaczy, żadna nie uniknęłaby uszkodzeń.
- Przepraszam, że na ciebie burknęłam. - Erika posadziła dzieci na dnie łódki i usiadła
na ławce.
- Już zapomniałem - powiedział, powoli przesuwając rumpel. Łódka odwróciła się rufą
do portu, dziobem do Fjällbacki.
Był przepiękny niedzielny poranek, bezchmurne błękitne niebo, woda gładka jak lustro.
Nad ich głowami z krzykiem krążyły mewy. Erika rozejrzała się i zobaczyła, że na wielu
łodziach cumujących w marinie ludzie jedzą śniadanie. Wielu pewnie jeszcze odsypiało
nocne pijaństwo. Zwłaszcza młodzi lubili popić w sobotnią noc. Dobrze, że ja mam to już za
sobą, pomyślała, patrząc z większą niż przedtem czułością na dzieci. Teraz już spokojnie
siedziały na dnie łódki.
Podeszła do Patrika i położyła mu głowę na ramieniu. Objął ją i pocałował w policzek.
- Słuchaj - powiedział nagle. - Przypomnij mi, jak już dopłyniemy, żebym ci zadał kilka
pytań o Valö i stary ośrodek kolonijny.
- A co chcesz wiedzieć? - zainteresowała się Erika.
- Potem spokojnie o tym pogadamy - odparł i pocałował ją jeszcze raz.
Wiedziała, że zrobił to, żeby się z nią podrażnić. Ciekawość aż ją rozsadzała, ale
opanowała się. Bez słowa osłoniła oczy dłonią i spojrzała w stronę Valö. Potem, gdy
pyrkocząc powoli, mijali wyspę, w przelocie zobaczyła duży biały dom. Czy kiedykolwiek się
wyjaśni, co się tam stało wiele lat temu? Nie cierpiała książek i filmów niedających
odpowiedzi na wszystkie pytania. Wręcz odmawiała czytania o niewyjaśnionych,
zagadkowych zbrodniach. Jeśli chodzi o Valö, próbowała się czegoś dogrzebać, ale jej
wysiłki spełzły na niczym. Wszystko skrywał mrok tajemnicy, tak jak drzewa skrywały dom
na wyspie.
Martin stanął z uniesioną dłonią i dopiero po chwili nacisnął dzwonek. Usłyszał kroki.
Przez chwilę chciał obrócić się na pięcie i odejść. Drzwi się otworzyły, Annika spojrzała na
niego ze zdziwieniem.
- O, to ty? Coś się stało?
Zmusił się do uśmiechu, ale Anniki nie dało się oszukać. Zresztą właśnie dlatego do niej
przyszedł. Jak tylko zaczął pracować w komisariacie, Annika wzięła go pod swoje skrzydła.
Była jak druga matka. Teraz też z nią najchętniej rozmawiał.
- No więc, ja... - wydusił.
- Wejdź - przerwała mu. - Usiądziemy w kuchni, napijemy się kawy, opowiesz mi, co
się dzieje.
Martin zdjął buty i poszedł za nią do kuchni.
- Siadaj. - Wprawnym ruchem nabrała kilka miarek kawy i wsypała do filtra. - Co
zrobiłeś z Pią i Tuvą?
- Zostały w domu. Powiedziałem, że idę się przejść, więc niedługo będę musiał wracać.
Mamy jechać nad wodę.
- Leia też uwielbia się kąpać. Parę dni temu, gdy już mieliśmy wracać do domu, nie
mogliśmy jej wyciągnąć z wody. Prawdziwy stwór wodny z niej. Dziś Lennart też z nią
pojechał, żebym mogła trochę posprzątać.
Promieniała, opowiadając o adoptowanej córeczce. Wkrótce miał minąć rok, odkąd
przywieźli ją z mężem z Chin. Teraz wszystko w ich życiu kręciło się wokół Lei.
Martin nie potrafiłby sobie wyobrazić lepszej matki. Była taka ciepła i opiekuńcza, że
nawet on czuł się przy niej bezpiecznie. Najchętniej położyłby głowę na jej ramieniu i dał
upust łzom, które go paliły pod powiekami. Powstrzymał się. Jeśli się rozpłacze, nie będzie
mógł przestać.
- Chyba wyjmę kilka drożdżówek. - Sięgnęła do zamrażarki, wyjęła torebkę z bułkami i
włożyła ją do mikrofalówki. - Wczoraj upiekłam, miałam zamiar wziąć kilka do pracy.
- Ale wiesz, że pieczenie dla nas bułek nie należy do twoich obowiązków służbowych?
- Nie jestem pewna, czy Mellberg by się z tobą zgodził. Gdybym się bliżej przyjrzała
swojej umowie o pracę, na pewno by się okazało, że gdzieś stoi drobnym drukiem:
pracownica zobowiązuje się również dostarczać na komisariat policji w Tanum domowe
wypieki.
- Prawda. Bertil nie przeżyłby jednego dnia bez ciebie i twoich wypieków.
- Zwłaszcza odkąd Rita trzyma go na diecie. Paula mówi, że u Bertila i Rity podaje się
teraz wyłącznie chleb pełnoziarnisty i jarzyny.
- Chciałbym to zobaczyć. - Martin wybuchnął śmiechem. Przyjemne uczucie objęło
brzuch, napięcie zaczęło puszczać.
Zabrzmiał dzwonek mikrofalówki. Annika wyłożyła na talerz gorące bułeczki i
postawiła na stole filiżanki z kawą.
- Gotowe. A teraz opowiadaj, co cię gryzie. Od paru dni widzę, że coś ci jest, ale
pomyślałam, że jak zechcesz, to sam powiesz.
- Może to nic takiego, i nie chciałem cię obarczać swoimi problemami, ale... - Martin się
zdenerwował. Czuł, że gardło mu się zaciska.
- Nie mów głupstw, po to tu siedzę. Opowiadaj.
Martin musiał odetchnąć kilka razy.
- Pia jest chora - odezwał się w końcu. Jego słowa odbiły się echem od ścian kuchni.
Annika zbladła. Nie tego się spodziewała. Martin obracał filiżankę w dłoniach. Znów
zaczerpnął tchu i wyrzucił z siebie wszystko:
- Od dawna czuła się zmęczona. Właściwie od urodzenia Tuvy, ale myśleliśmy, że to
nic dziwnego, zwyczajne zmęczenie po połogu. Ale Tuva ma już prawie dwa lata, a
zmęczenie nie ustępowało. Była zmęczona coraz bardziej. A potem wymacała sobie na szyi
jakieś guzki...
Dłoń Anniki powędrowała do ust. Już się domyślała, co będzie dalej.
- Kilka tygodni temu pojechałem z nią do lekarza. Od razu widzieliśmy, co podejrzewa.
Dał jej pilne skierowanie do Uddevalli. Pojechaliśmy na badania. Jutro przed południem ma
wyznaczoną wizytę na onkologii, mają jej dać wyniki. Ale właściwie już wiadomo, co nam
powiedzą. - Łzy pociekły mu po policzkach, wytarł je ze złością.
Annika podała mu serwetkę.
- Popłacz sobie, ulży ci.
- To okropnie niesprawiedliwe. Pia ma dopiero trzydzieści lat, a Tuva jest jeszcze taka
malutka. Poguglowałem, żeby się zorientować, jakie statystycznie są szanse na wyleczenie, i
okazuje się, że marne. Pia jest bardzo dzielna, a ja jestem pospolitym tchórzem. Nie potrafię
się zdobyć na to, żeby z nią o tym rozmawiać. Prawie nie mogę patrzeć, jak się zajmuje Tuvą.
Nie mogę nawet spojrzeć jej w oczy. Czuję się jak ostatnia szmata! - Już nie mógł
powstrzymać łez. Oparł głowę na rękach i zatrząsł się od płaczu.
Poczuł, że Annika go obejmuje i tuli policzek do jego policzka. Bez słowa głaskała go
po plecach. Po chwili wyprostował się, odwrócił do niej i przytulił. Kołysała go w objęciach,
jak zapewne kołysała Leię, gdy rozbiła sobie kolano.
Poszczęściło im się. Chociaż w kawiarni na pomoście było pełno ludzi, udało im się
znaleźć wolny stolik. Leon patrzył, jak kelnerzy roznoszą kanapki z krewetkami.
Plac Ingrid Bergman, znakomita lokalizacja, stoliki ustawiono wzdłuż całego pomostu,
aż do samej wody.
- Kupmy ten dom - powiedziała Ia.
Leon spojrzał na żonę.
- Dziesięć milionów koron to nie byle co.
- A czyja mówię, że to mało? - Pochyliła się, żeby mu poprawić koc na kolanach.
- Zostaw ten cholerny koc, zaraz umrę z przepocenia.
- Przecież wiesz, że nie wolno ci się przeziębić.
Podeszła do nich kelnerka. Ia poprosiła o kieliszek wina dla siebie i wodę mineralną dla
męża. Leon spojrzał na dziewczynę.
- Jedno duże, pełne - powiedział.
Gdy tylko skinął kelnerce głową, Ia popatrzyła na niego z wyrzutem. Kelnerka
zachowała się jak wszyscy, usiłowała nie patrzeć na jego oparzenia. Kiedy poszła, wpatrzył
się w morze.
- Pachnie dokładnie tak, jak zapamiętałem - powiedział. Ręce z mnóstwem blizn trzymał
na kolanach.
- Nadal mi się to nie podoba, ale zgodzę się, jeśli kupimy ten dom. Nie chcę mieszkać w
jakiejś norze. Poza tym nie chcę tu przyjeżdżać na całe lato. Kilka tygodni w roku i
wystarczy.
- Nie wydaje ci się absurdem kupowanie domu za dziesięć milionów, żeby z niego
korzystać tylko kilka tygodni w roku?
- To mój warunek - powiedziała. - W przeciwnym razie będziesz tu siedział sam. Co jest
raczej niemożliwe, prawda?
- Tak, wiem, że nie dałbym rady. A gdybym przypadkiem o tym zapomniał, ty mi
przypomnisz.
- Czy kiedykolwiek pomyślałeś o tym, ile dla ciebie poświęciłam? Ile razy musiałam się
godzić na twoje szalone wyskoki i co wtedy przeżywałam? Nigdy się tym nie przejmowałeś.
Teraz postanowiłeś tu przyjechać. Jeszcze nie dość się sparzyłeś? Nadal chcesz igrać z
ogniem?
Kelnerka przyniosła wino i piwo, kieliszek i szklankę postawiła na obrusie w biało-
niebieską kratkę. Leon wypił kilka łyków i przesunął kciukiem po zimnej szklance.
- Okej, niech ci będzie. Zadzwoń do agenta i powiedz mu, że kupujemy ten dom. Ale w
takim razie chcę, żebyśmy się jak najprędzej wprowadzili. Nienawidzę mieszkać w hotelu.
- Będzie dobrze - powiedziała la. W jej głosie nie było słychać radości. - W tym domu
jakoś wytrzymam kilka tygodni na rok.
- Kochanie, jesteś naprawdę bardzo dzielna.
Rzuciła mu ponure spojrzenie.
- Miejmy nadzieję, że nie będziesz żałował tej decyzji.
- Od tamtego czasu upłynęło naprawdę dużo wody - odparł spokojnie.
W tym momencie usłyszał, jak ktoś traci oddech, wymawiając jego imię.
- Leon?
Drgnął. Nie musiał odwracać głowy, rozpoznał po głosie. Josef. Po tylu latach.
Paula patrzyła na połyskujące wody zatoki i rozkoszowała się ciepłem lata. Położyła rękę na
brzuchu i uśmiechnęła się. Poczuła kopnięcie.
- Chyba pora na lody - powiedział Mellberg, wstając. Rzucił okiem na Paulę i pogroził
jej palcem. - Wiesz, że nie powinnaś wystawiać brzucha na słońce?
Poszedł do kiosku. Patrzyła za nim zdziwiona.
- Żarty sobie ze mnie stroi? - spytała matkę. Rita się roześmiała.
- Bertilowi chodzi tylko o twoje dobro.
Paula coś mruknęła, ale przykryła brzuch szalem. W tym momencie obok przebiegł
nagusieńki Leo. Johanna złapała go w przelocie.
- Ma rację - powiedziała. - Od promieni UV możesz dostać przebarwień na skórze.
Posmaruj porządnie twarz.
- Przebarwień? - zdziwiła się Paula. - I tak jestem opalona.
Rita podała jej buteleczkę: plus trzydzieści.
- Nie kłóć się. Ja miałam całą twarz w brązowych plamach, kiedy się ciebie
spodziewałam.
Paula posłuchała. Johanna również starannie natarła swoją jasną skórę.
- I tak masz dobrze - powiedziała. - Nie musisz się wysilać, żeby się opalić.
- To prawda, ale wolałabym, żeby Bertil się trochę uspokoił - powiedziała Paula,
wyciskając na rękę sporą porcję kremu. Parę dni temu przyłapałam go na czytaniu moich
pisemek na temat ciąży. A przedwczoraj przyniósł mi ze sklepu ze zdrową żywnością słoik
kapsułek Omega 3. Wyczytał, że dobrze wpływają na rozwój mózgu płodu.
- Nie miej mu tego za złe. On się tak cieszy - powiedziała Rita i jeszcze raz zabrała się
do smarowania Lea. Dokładnie, od stóp do głów. Odziedziczył po Johannie jasną, piegowatą
skórę. Słońce parzyło go bardzo szybko. Paula przez chwilę się zastanawiała, czy dziecko
odziedziczy cerę i włosy po niej, czy po nieznanym dawcy. Dla niej nie miało to
najmniejszego znaczenia. Leo był synem Johanny i jej. Prawie nie pamiętała, że był w to
zamieszany ktoś jeszcze. Z tym dzieckiem też tak będzie. Przerwały jej radosne okrzyki
Mellberga.
- Mamy lody!
Rita przeszyła go spojrzeniem.
- Mam nadzieję, że sobie nie kupiłeś.
- Tylko jedno malusieńkie magnum. Tak dzielnie się trzymałem przez cały tydzień. -
Uśmiechnął się i mrugnął okiem, usiłując ją udobruchać.
- Nic z tego - oznajmiła spokojnie Rita. Zabrała mu loda i poszła wyrzucić go do kosza.
Mellberg mruknął coś pod nosem.
- Co powiedziałeś?
Przełknął ślinę.
- Nic. Zupełnie nic.
- Wiesz, co ci powiedział doktor. Jesteś w grupie ryzyka, zagrożony zarówno zawałem,
jak i cukrzycą.
- Przecież jedno magnum nie może mi zaszkodzić. Człowiek powinien się cieszyć
życiem - powiedział, rozdając lody.
- Jeszcze tydzień urlopu. - Paula, liżąc swoje cornetto, zmrużyła oczy.
- Ja uważam, że nie powinnaś wracać do pracy - powiedziała Johanna. - Tak niedużo ci
zostało. Gdybyś poprosiła położną, na pewno dostałabyś zwolnienie. Powinnaś odpoczywać.
- Halo, wszystko słyszałem - powiedział Mellberg. - Nie zapominaj, że jestem jej
szefem. - W zamyśleniu podrapał się po porośniętej rzadkimi siwymi włosami głowie. - Ale
zgadzam się. Ja również uważam, że nie powinnaś pracować.
- Już o tym rozmawialiśmy. Zwariuję, jeśli będę siedzieć w domu i czekać. Zresztą teraz
jest dość spokojnie.
- Jak to spokojnie? - Johanna spojrzała na nią. - Przecież to najgorszy okres w roku,
pijackie awantury i inne takie.
- Miałam na myśli to, że nie prowadzimy żadnego większego dochodzenia. Same
typowe sprawy, jak to latem, włamania i takie tam. Takie rzeczy mogłabym załatwiać nawet
przez sen. Zresztą nie muszę nigdzie jeździć. Mogę się zajmować papierkową robotą w
komisariacie. Więc przestańcie truć. Jestem w ciąży, ale nie jestem chora.
- Jeszcze zobaczymy - powiedział Mellberg. - Co do jednego niewątpliwie masz rację:
jest dość spokojnie.
Tego dnia wypadała rocznica ich ślubu. Gösta jak zwykle przyniósł na grób Maj-Britt kwiaty.
Trochę go zaniedbał, ale nie dlatego, że już nic nie czuł do zmarłej żony. Przeżyli razem dużo
dobrych lat i ciągle odczuwał jej brak. Właściwie co rano, kiedy wstawał z łóżka. Ale już się
przyzwyczaił do życia w samotności. Dni miał wypełnione tak szczelnie, że chwilami nie
potrafił sobie wyobrazić, że kiedyś z kimś dzielił swój mały domek. Ale to, że się
przyzwyczaił, nie oznaczało jeszcze, że polubił takie życie.
Przykucnął i przesunął palcem po literach wyżłobionych w kamieniu. Imię ich synka.
Nie mieli nawet jego zdjęcia. Sądzili, że mają na robienie zdjęć całe życie, i nie pomyśleli o
tym zaraz po jego narodzinach. Po śmierci też nie. W tamtych czasach się tego nie robiło.
Dziś, jak słyszał, jest inaczej. Wtedy należało zapomnieć i żyć dalej.
Jak najprędzej postarajcie się o kolejne dziecko. Taką radę dostali, kiedy oboje w szoku
opuszczali szpital. Nic z tego nie wyszło. Jedynym dzieckiem w ich życiu była ta mała.
Dziewuszka, jak na nią mówili. Może należało się bardziej postarać, żeby ją zatrzymać, ale
ich żałoba była jeszcze zbyt świeża i myśleli, że nie potrafią jej dać tego, czego potrzebuje
małe dziecko, poza opieką.
Ostateczną decyzję podjęła Maj-Britt. Mimo to ostrożnie zaproponował, żeby
dziewczynka została u nich na stałe. Żona ze smutkiem na twarzy i z żalem w sercu odparła,
że mała potrzebuje rodzeństwa. I w ten sposób dziewuszka zniknęła z ich życia. Później już
nigdy o niej nie rozmawiali, ale on nie potrafił zapomnieć. Gdyby za każdym razem, gdy o
niej myślał, dostał jednokoronówkę, byłby dziś bogatym człowiekiem.
Wstał. Wyrwał kilka chwastów. Zdążyły się porządnie ukorzenić. Kwiatki wstawione
do wazonu wyglądały naprawdę ładnie. W jego głowie odezwał się głos Maj-Britt: Gösta, co
ty wyprawiasz! Wyrzucasz pieniądze na takie piękne kwiaty dla mnie? Nigdy nie wierzyła, że
należy jej się coś więcej, a on żałował, że nie rozpieszczał jej bardziej. Choćby przynosząc
kwiaty, gdy jeszcze mogły jej sprawić przyjemność. Miał tylko nadzieję, że widzi z góry,
jakie są śliczne, i cieszy się.
Fjällbacka 1919
Sjölinowie znów urządzili przyjęcie. Dagmar była wdzięczna za każdą taką okazję.
Przydawał jej się dodatkowy zarobek. Była zachwycona również tym, że może z bliska
oglądać bogatych i pięknych ludzi, żyjących cudownym, beztroskim życiem. Jedli i pili dużo i
smacznie, tańczyli, śpiewali i bawili się do rana. Ona też chciałaby tak żyć, ale na razie
musiała się zadowolić usługiwaniem tym szczęściarzom i tym, że może spędzić wśród nich
kilka chwil.
Wyglądało na to, że przyjęcie będzie wyjątkowo udane. Razem z resztą służby już przed
południem przewieziono ją na wyspę leżącą naprzeciwko Fjällbacki. Łodzie cały dzień
kursowały między wyspą a lądem, wożąc jedzenie, wino i gości.
- Dagmar! Przynieś z piwniczki więcej wina! - zawołała doktorowa Sjölin.
Dagmar natychmiast pomknęła do piwniczki.
Dbała o dobre stosunki z panią Sjölin. Wolała, żeby doktorowa nie przyglądała jej się
za bardzo. Szybko dostrzegłaby spojrzenia i czułe uszczypnięcia, jakimi jej mąż obdarzał ją
podczas przyjęć. Czasem było nawet więcej, jeśli doktorowa, przeprosiwszy gości, szła do sie-
bie, a uczestnicy przyjęcia byli zbyt pijani albo zbyt zajęci zabawą, żeby zauważyć, co się
dzieje. Wtedy przy wypłacie doktor wsuwał jej do ręki kilka koron więcej.
Wzięła z piwniczki cztery butelki i pośpiesznie ruszyła do drzwi. Przyciskała je do piersi,
ale zderzyła się z kimś i wypadły. Dwie się stłukły. Dagmar uzmysłowiła sobie z rozpaczą, że
na pewno zostaną jej odliczone od pensji. Łzy pociekły jej po policzkach. Spojrzała na
stojącego przed nią mężczyznę.
- Undskyld!6
- powiedział, ale duńskie słowo zabrzmiało w jego ustach jakoś dziwnie.
Zaskoczenie i rozpacz zastąpiła wściekłość.
- Co pan robi! Nie rozumie pan, że nie można stać w samych drzwiach?!
- Undskyld - powtórzył. - Ich verstehe nicht.
I wtedy Dagmar się zorientowała, kto to jest. Zderzyła się z gościem honorowym: z
niemieckim bohaterem wojennym, lotnikiem, który dzielnie walczył na wojnie, a po sromotnej
klęsce Niemiec utrzymywał się z pokazów lotniczych. Od rana słyszała szepty na jego temat.
Podobno przez jakiś czas mieszkał w Kopenhadze. Plotkowano o jakimś skandalu, po którym
musiał wyjechać do Szwecji.
Dagmar nie odrywała od niego wzroku. Był najprzystojniejszym mężczyzną, jakiego w
życiu widziała. Nie wyglądał na pijanego, jak niektórzy inni goście, i patrzył jej prosto w
oczy. Stali dłuższą chwilę i patrzyli na siebie. Dagmar się wyprostowała. Wiedziała, że jest
piękna. Mnóstwo razy słyszała to od mężczyzn. Przesuwali dłońmi po jej ciele i jęcząc,
szeptali prosto do ucha różne słowa. Ale jeszcze nigdy nie cieszyła się ze swojej urody tak jak
teraz.
Lotnik nie odrywał od niej wzroku. Schylił się i zebrał kawałki szkła. Zaniósł je do
pobliskiego lasku i wyrzucił. Potem położył palec na ustach, zszedł do piwniczki i przyniósł
kolejne dwie butelki. Dagmar uśmiechnęła się z wdzięcznością i podeszła do niego, żeby je
wziąć. Spojrzała na jego ręce i zauważyła, że z lewego palca wskazującego leci mu krew.
Pokazała, że chce obejrzeć jego rękę. Postawił butelki na podłodze. Skaleczenie nie było
zbyt głębokie, ale krwawiło mocno. Wpatrzona w jego oczy, włożyła jego palec do ust i
wyssała krew. Jego źrenice rozszerzyły się, w oczach ujrzała znajomą szklistość. Cofnęła się i
podniosła butelki. Idąc do gości, czuła na plecach jego spojrzenie.
Patrik zwołał naradę. Uznał, że przede wszystkim należy poinformować Mellberga.
Chrząknął.
- Bertil, nie było cię w weekend, ale może słyszałeś, co się stało?
- Nie, a co? - Mellberg spojrzał na Patrika wyczekująco.
- W sobotę wybuchł pożar w dawnym ośrodku kolonijnym na Valö. Dużo wskazuje na
podpalenie.
- Podpalenie?
- Na razie nie mamy potwierdzenia. Czekamy na Torbjörna - odparł Patrik. Zawahał się,
po chwili mówił dalej: - Poszlaki są jednak na tyle mocne, że powinniśmy nad tym
popracować.
Patrik wskazał na Göstę. Gösta z mazakiem w ręku stanął przed białą tablicą.
- Gösta gromadzi materiały na temat rodziny, która zniknęła z Valö. On...
- Wiem, o czym mówisz. Stara sprawa, wszyscy ją znają. Ale co to ma do rzeczy? -
spytał Mellberg. Nachylił się, żeby podrapać leżącego pod krzesłem Ernsta.
- Tego nie wiemy. - Patrik w jednej chwili poczuł się strasznie zmęczony. Że też zawsze
na początku musi się sprzeczać z Mellbergiem. Teoretycznie jest szefem komisariatu, ale w
praktyce zrzeka się odpowiedzialności, zrzuca ją na niego. Oczywiście pod warunkiem, że
ewentualne zaszczyty przypadną jemu. - Zaczynamy dochodzenie bez żadnych wstępnych
założeń. Ale to dziwne, że coś takiego dzieje się akurat wtedy, gdy jedyna ocalała córka po
trzydziestu pięciu latach wraca na wyspę.
6
Undskyld - duń.: przepraszam.
- Pewnie sami podpalili chałupę, żeby dostać kasę z ubezpieczenia - stwierdził
Mellberg.
- Sprawdzam ich sytuację majątkową. - Martin siedział obok Anniki, był wyjątkowo
cichy. - Jutro rano powinienem coś wiedzieć.
- Dobrze. Zobaczycie, że o to chodziło. Przekonali się, że remont tej rudery będzie
kosztował za dużo i że bardziej się opłaca ją podpalić. Kiedy pracowałem w Göteborgu,
ciągle widywałem takie numery.
- Jak zaznaczyłem, nie upieramy się przy żadnej wersji - odparł Patrik. - Chciałbym,
żeby Gösta nam opowiedział, co pamięta z tej sprawy.
Usiadł i skinął głową. Można zaczynać. Wczoraj podczas wycieczki Erika opowiedziała
mu fascynujące rzeczy. Był ciekaw, co Gösta powie o dochodzeniu sprzed lat.
- Trzynastego kwietnia 1974 roku, w Wielką Sobotę, ktoś zadzwonił na komisariat i
powiedział, że trzeba jechać na Valö, do szkoły z internatem. Odłożył słuchawkę, nie
powiedział, co się stało. Telefon odebrał ówczesny szef komisariatu. Powiedział, że nie
potrafi stwierdzić, czy dzwonił mężczyzna, czy kobieta. - Gösta milczał chwilę, jakby wracał
do dawnych czasów. - Ja i mój kolega Henry Ljung pojechaliśmy sprawdzić, co się stało. Na
miejscu znaleźliśmy się w pół godziny. Sytuacja była bardzo dziwna. Stół w jadalni był
nakryty do obiadu, dania były już częściowo zjedzone, ale nikogo z rodziny nie było. Została
tylko maleńka dziewczynka, roczna Ebba. Dreptała po domu zupełnie sama. Pozostali jakby
wyparowali. Wyglądało to tak, jakby w środku obiadu wstali od stołu i zniknęli.
- Pff! - prychnął Mellberg.
Gösta rzucił mu mordercze spojrzenie.
- Gdzie byli uczniowie mieszkający w internacie? - spytał Martin.
- Większość rozjechała się do domów, na ferie. Na Valö zostało tylko kilku, ale nigdzie
ich nie było. Dopiero po dłuższej chwili zobaczyliśmy pięciu chłopaków w łódce. Zostali
potem bardzo dokładnie przesłuchani, ale nie mieli pojęcia, co się stało z rodziną. Brałem
udział w przesłuchaniach i wszyscy mówili to samo: nie zostali zaproszeni na rodzinny obiad
wielkanocny, więc popłynęli na ryby. Kiedy wypływali, wszystko było jak zwykle.
- Łódka należąca do rodziny była na swoim miejscu? Przy pomoście? - spytał Patrik.
- Tak. Przeszukaliśmy całą wyspę, ale ich jakby wywiało. - Gösta pokręcił głową.
- Ile to było osób? - Mellberg chyba wbrew własnej woli zaciekawił się i pochylił w
oczekiwaniu na odpowiedź.
- Rodzina składała się z dwojga dorosłych i czworga dzieci. Jednym z nich była mała
Ebba. Czyli zniknęło dwoje dorosłych i troje dzieci. - Gösta odwrócił się i zaczął pisać na
tablicy. - Ojciec, Rune Elvander, dyrektor szkoły, dawny wojskowy. Stworzył szkołę dla
chłopców z zamożnych rodzin, których rodzice oczekiwali wysokiego poziomu nauczania w
połączeniu z surową dyscypliną. Pierwszorzędne wykształcenie, kształtujący charakter
regulamin i dużo ruchu na świeżym powietrzu. Jeśli dobrze pamiętam, tak opisywano szkołę
w broszurce informacyjnej.
- Boże drogi, jakby to były lata dwudzieste - zauważył Mellberg.
- Zawsze się znajdą rodzice tęskniący za starymi dobrymi czasami. Właśnie do nich
kierował swoją ofertę Elvander - odparł Gösta. - Matka Ebby, Inez, miała w chwili zniknięcia
dwadzieścia trzy lata. Była znacznie młodsza od męża. On był już po pięćdziesiątce. Rune
miał jeszcze troje dzieci z poprzedniego małżeństwa. Syna Claesa, lat dziewiętnaście,
szesnastoletnią córkę Annelie i dziewięcioletniego Johana. Rok czy dwa po śmierci ich matki,
Carli, ożenił się powtórnie. Według przesłuchiwanych chłopaków rodzina miała jakieś
problemy, ale nie dowiedzieliśmy się wiele więcej.
- Ilu uczniów tam mieszkało w roku szkolnym? - spytał Martin.
- Różnie, ale zazwyczaj około dwudziestu. Poza Runem pracowało tam jeszcze dwóch
nauczycieli, ale w ferie mieli wolne.
Camilla Läckberg Fabrykantka aniołków Przełożyła Inga Sawicka SAGA KRYMINALNA Camilli Läckberg Księżniczka z lodu Kaznodzieja Kamieniarz Ofiara losu Niemiecki bękart Syrenka Latarnik Fabrykantka aniołków Wydawnictwo Czarna Owca Warszawa 2012 Tytuł oryginału ANGLAMAKERSAN Wydanie I Jeśli jeden człowiek może tak bardzo nienawidzić, pomyślcie tylko, jak bardzo możemy kochać wszyscy razem1 . Remont miał im pomóc uporać się z żałobą. Nie byli pewni, czy to dobry pomysł, ale innego nie mieli. Poza takim, żeby się położyć i usnąć. Ebba przejechała skrobakiem po fasadzie. Farba schodziła całkiem łatwo. Właściwie sama odpadała, wystarczyło podrapać. Lipcowe słońce nieźle przypiekało, grzywka kleiła jej się do spoconego czoła. Bolało ją ramię, bo już trzeci dzień wykonywała w kółko ten sam ruch: z góry na dół. Ból w ramieniu przynosił jej ulgę, na chwilę przyćmiewał ból serca. Odwróciła się i spojrzała na Mårtena. Przycinał deski na trawniku przed domem. Chyba poczuł, że na niego patrzy, bo podniósł wzrok i pomachał do niej, jak się macha do znajomej spotkanej na ulicy. Jej ręka odpowiedziała takim samym, raczej bezsensownym gestem. Minęło już wprawdzie ponad pół roku od chwili, gdy ich życie rozpadło się na kawałki, ale nadal nie wiedzieli, jak mają się do siebie odnosić. Co noc kładli się w łóżku plecami do siebie. Panicznie się bali, że przypadkowe dotknięcie mogłoby wyzwolić coś, z czym nie potrafiliby sobie poradzić. Jakby przepełniająca ich żałoba nie zostawiła miejsca na żadne inne uczucia. Ani na miłość, ani na ciepło, ani na współczucie. Poczucie winy ciążyło im tym bardziej, że nie zostało nazwane. Może byłoby im łatwiej, gdyby umieli to zrobić. Ale to się zmieniało, raz było tak, raz inaczej, zmieniało się natężenie i kształt ich uczuć, wciąż ich atakowały znienacka. Ebba wróciła do skrobania. Spod odchodzącej płatami białej farby wyjrzało drewno. Pogładziła je wolną ręką. Ten dom miał duszę. Nigdy nie doświadczyła czegoś podobnego. Mały göteborski szeregowiec był prawie nowy, gdy go kupili. Wtedy się cieszyła, że błyszczy i lśni, że jest nowy. Teraz tylko jej przypominał o tym, co było. Stary dom ze wszystkimi usterkami lepiej pasował do obecnego stanu jej ducha. Dobrze się czuła z tym, że dach przecieka, gdy pada, że zacinający się bojler co jakiś czas trzeba kopnąć, żeby się włączył, i z tym, że od okien ciągnie tak, że gaśnie świeca postawiona na parapecie. W jej duszy też przeciekało i wiało, wiatr gasił wszystkie świeczki. Może tu, na Valö, uda jej się uleczyć duszę. Nie miała stąd żadnych wspomnień, a jednak odnosiła wrażenie, jakby ona i wyspa się rozpoznały. Valö. Dokładnie naprzeciwko Fjällbacki. Wystarczyło zejść na pomost, żeby zobaczyć po drugiej stronie zatoki osadę. Białe 1 Słowa Stine Renate Haheims, która ocalała z masakry na Utaya (wszystkie przypisy tłumaczki).
domki u stóp stromej skały i czerwone szopy na łodzie przypominały sznur korali. Wyglądało to tak pięknie, że prawie bolało. Pot zalewał jej oczy, aż szczypało. Wytarła je T-shirtem i mrużąc powieki, spojrzała w słońce. Mewy kołowały nad jej głową, nawołując się, ich krzyki mieszały się z głosami łodzi przepływających przez cieśninę. Zamknęła oczy, dała się ponieść szumowi. Daleko od siebie, daleko od... - Może zrobimy sobie przerwę i pójdziemy się wykąpać? Drgnęła, kiedy usłyszała głos Mårtena. Przedarł się przez kurtynę dźwięków. W pierwszej chwili zdezorientowana pokręciła głową, potem skinęła. - Dobrze, chodźmy - powiedziała, schodząc z rusztowania. Kostiumy kąpielowe schły na sznurze na tyłach domu. Zrzuciła przepocone ciuchy i włożyła bikini. Mårten był szybszy, zaczął się niecierpliwić. - No jak, idziemy? - powiedział i ruszył przodem, w stronę ścieżki prowadzącej na brzeg. Wyspa była dość duża i nie tak jałowa jak większość mniejszych w archipelagu Bohuslan. Po obu stronach ścieżki rosły obficie pokryte liśćmi drzewa i wysokie trawy. Ebba głośno tupała ze strachu przed żmijami. Przypomniała sobie o nich kilka dni temu, gdy zobaczyła jedną. Wygrzewała się w słońcu. Szła opadającą w dół ścieżką i zastanawiała się, ile dziecięcych stopek biegało tędy nad morze. Nadal nazywano to miejsce ośrodkiem kolonijnym, chociaż kolonii nie było tu od lat trzydziestych ubiegłego wieku. - Uważaj - ostrzegł ją Mårten, wskazując na wystające korzenie. Jego troska powinna ją wzruszać. Tymczasem czuła się nią przytłoczona. Ostentacyjnie stanęła na korzeniach. Parę metrów dalej miała pod stopami szorstki piach. Fale biły o długi brzeg. Zrzuciła ręcznik i od razu weszła do wody. W pierwszej chwili aż straciła dech z zimna, ale już po chwili delektowała się chłodem. Wokół jej nóg wiły się wodorosty. Zza pleców słyszała nawoływanie Mårtena, ale nadal szła przed siebie, udawała, że nie słyszy. Już nie dosięgała dna, zaczęła płynąć. Kilka ruchów i dopłynęła do małej tratwy zakotwiczonej kawałek od brzegu. - Ebba! - Mårten wołał z brzegu, ale nie zwracała na niego uwagi. Chwyciła się drabinki. Chciała pobyć sama. Jeśli się położy i zamknie oczy, będzie mogła udawać, że jest rozbitkiem na wielkim, bezkresnym oceanie. Sama. Nic musi zważać na nikogo innego. Usłyszała plusk. Mårten właśnie dopływał do tratwy, zakołysała się, gdy się na nią wdrapywał. Ebba zacisnęła powieki, żeby jeszcze na chwilę się od niego odciąć. Potrzebowała samotności, ale w pojedynkę, nie takiej jak ostatnio, gdy byli z Mårtenem samotni we dwoje. Niechętnie otworzyła oczy. Erika siedziała przy stole w salonie. Dookoła panował nieopisany bałagan, jak po wybuchu zabawkowej bomby. Wszędzie walały się samochodziki, lalki, pluszaki i kostiumy. Przy trójce małych dzieci w wieku poniżej czterech lat salon najczęściej tak wygląda, a Erika jak zwykle, gdy trafiła jej się wolna chwila, wolała pisać, niż sprzątać. Usłyszała, że drzwi się otwierają. Podniosła wzrok znad komputera i zobaczyła męża. - A ty co tu robisz? Chyba miałeś jechać do mamy? - Nie było jej w domu. Typowe, trzeba było wcześniej zadzwonić - odparł Patrik, zrzucając z nóg crocsy. - Musisz w nich chodzić? I w dodatku prowadzić w nich samochód? - Wskazała na jego obuwie, nie dość, że samo w sobie szkaradne, to na dodatek neonowozielone. Jej siostra Anna podarowała mu je dla żartu. Od tej pory nie chciał nosić żadnych innych butów. Patrik podszedł do żony i pocałował ją. - Są wygodne - powiedział, idąc do kuchni. - Dodzwonili się do ciebie z wydawnictwa? Musiało im bardzo zależeć, skoro nawet do mnie zadzwonili.
- Chcieli się upewnić, że tak jak obiecałam, przyjadę w tym roku na targi książki. Ale nie potrafię się zdecydować. - Oczywiście, że powinnaś jechać. Zajmę się dziećmi w weekend. Już to załatwiłem, nie będę pracował. - Dziękuję - odparła, chociaż w duchu była na siebie zła, że jest mu wdzięczna. Ile razy to ona brała na siebie wszystkie obowiązki rodzinne, bo jego jako policjanta wezwano w pilnej sprawie. Ile było zepsutych świąt, uroczystości i wieczorów, bo jego obowiązki nie mogły czekać? Kochała Patrika ponad wszystko, ale czasem odnosiła wrażenie, że do niego nie dociera, że odpowiedzialność za dom i dzieci spada głównie na nią. Przecież ona też pracuje, a w dodatku odnosi spore sukcesy. Często słyszała, jakie to wspaniałe móc utrzymywać się z pisania. Samemu dysponować swoim czasem i być swoim własnym szefem. Zawsze się wtedy złościła, bo chociaż bardzo lubiła swoją pracę i zdawała sobie sprawę, że dobrze jej się powodzi, to rzeczywistość była nieco inna. Z byciem pisarzem nie kojarzyła jej się wolność. Przeciwnie, bywało, że praca nad książką zajmowała cały jej czas i wszystkie myśli przez całą dobę, siedem dni w tygodniu. Chwilami zazdrościła tym, którzy chodzą do pracy, przez osiem godzin robią, co do nich należy, kończą i idą do domu. Ona nigdy nie mogła przestać myśleć o pracy. Zresztą sukces niósł wymagania i oczekiwania, które musiała jakoś pogodzić z obowiązkami matki małych dzieci. Poza tym trudno byłoby twierdzić, że jej praca jest Ważniejsza od pracy Patrika, który chroni ludzkie życie i zwalcza przestępczość, przyczyniając się do lepszego funkcjonowania społeczeństwa, podczas gdy ona pisze książki, które się czyta dla rozrywki. Rozumiała to i godziła się z tym, że musi ustąpić, ale chwilami miała ochotę stanąć na środku pokoju i wrzeszczeć. Wstała z westchnieniem i poszła do kuchni, do męża. - Śpią? - spytał Patrik, wyjmując wszystko, czego potrzebował do zrobienia sobie ulubionej kanapki: chrupki chleb, masło, pastę kawiorową i ser. Erika wzdrygnęła się na myśl o tym, że za chwilę będzie ją maczał w gorącej czekoladzie. - Tak. Wyjątkowo udało mi się położyć ich spać jednocześnie. Tak się wybawili przed południem, że wszyscy byli wykończeni. - Jak to dobrze - powiedział Patrik, siadając przy stole. Erika wróciła do salonu. Chciała trochę popisać, zanim dzieci się obudzą. Kradzione chwile. Tylko na tyle mogła liczyć. Śnił jej się pożar. Vincent z przerażeniem w oczach przyciskał nos do szyby. Widziała, jak płomienie wzbijają się za nim coraz wyżej, zbliżają się do niego, opalają jego jasne loczki, a on krzyczy bezgłośnie. Chciała się rzucić, zbić szybę i uratować Vincenta przed płomieniami, które miały go pochłonąć, ale chociaż starała się ze wszystkich sił, ciało jej nie słuchało. Wtedy usłyszała głos Mårtena. Słyszała w nim wyrzut. Nienawidził jej, bo nie potrafiła uratować Vincenta, stała i przyglądała się, jak pali się żywcem na ich oczach. - Ebba! Ebba! Musi spróbować jeszcze raz. Musi podbiec i zbić szybę. Musi.... - Ebba, obudź się! Ktoś szarpnął ją za ramiona, zmusił, żeby usiadła. Sen odpływał powoli. Chciała go zatrzymać, rzucić się w płomienie i na chwilę poczuć w objęciach ciałko Vincenta, zanim oboje zginą. - Obudź się. Pali się! Obudziła się w jednej chwili. Dym gryzł ją w nos, rozkaszlała się, zaczęło ją drapać w gardle. Podniosła wzrok i zobaczyła wpadające przez otwarte drzwi kłęby dymu.
- Musimy uciekać! - krzyknął Mårten. - Wyczołgaj się pod dymem, ja za tobą. Jeszcze tylko sprawdzę, może mi się uda ugasić ogień. Ebba wyczołgała się z łóżka i padła na podłogę. Poczuła na policzku ciepło desek. Paliło ją w płucach, była niewyobrażalnie zmęczona. Jak ma zebrać siły, żeby się wydostać? Najchętniej poddałaby się i zasnęła, zamknęła oczy. Poczuła, jak ją ogarnia ociężałość. Odpocznie tu. Prześpi się chwilę. - Wstawaj! Musisz. - Głos Mårtena brzmiał ostro, obudziła się z odrętwienia. On nigdy się nie bał. Złapał ją mocno za ramię i postawił na czworakach. Niechętnie zaczęła posuwać się naprzód. Zaczęła się bać. Z każdym oddechem jej płuca napełniały się dymem, jak działającą powoli trucizną. Mimo wszystko lepiej zatruć się dymem, niż zginąć w ogniu. Sama myśl o tym, że miałaby się palić, wystarczyła, żeby pośpiesznie, na czworakach wydostała się z pokoju. Straciła orientację. Powinna wiedzieć, gdzie są schody, ale zupełnie nie potrafiła myśleć. Widziała tylko gęstą, szaroczarną mgłę. Z przerażenia pomknęła przed siebie, żeby przynajmniej nie utknąć w dymie. Dotarła do schodów i w tym momencie przebiegł obok niej Mårten z gaśnicą w ręku. Patrzyła, jak w trzech susach pokonuje schody. Ciało jej nie słuchało, tak jak we śnie. Ręce i nogi nie chciały się ruszać. Bezradnie zastygła na czworakach, dym gęstniał. Znów zakaszlała, przyszedł kolejny atak kaszlu. Oczy jej łzawiły, pomyślała o Mårtenie, ale nie miała siły martwić się o niego. Znów pomyślała o tym, jak dobrze byłoby się poddać, zniknąć, uwolnić się od żałoby rwącej na strzępy duszę i ciało. Pociemniało jej w oczach, powoli opadła na podłogę, oparła głowę na ramionach i zamknęła oczy. Zrobiło się ciepło i miękko. Znów wpadła w odrętwienie. Nie zrobi jej nic złego, przyjmie ją i uzdrowi. - Ebba! - Mårten pociągnął ją za ramię. Opierała się. Wolała odejść tam, gdzie jest tak rozkosznie i spokojnie, tam, gdzie zmierzała. Nagle ktoś jej wymierzył siarczysty policzek. Zapiekło, wstrząsnęło, podniosła się i spojrzała Mårtenowi w oczy. Zobaczyła niepokój i wściekłość. - Ugasiłem ogień - powiedział. - Ale nie możemy tu zostać. Chciał ją wziąć na ręce, ale zaczęła się bronić. Nie zazna wytchnienia. Odebrał jej tę możliwość, jedyną, jaką miała od dawna. Zaczęła z furią walić go pięściami w pierś. Poczuła ulgę, furia i rozczarowanie znalazły ujście. Waliła najmocniej jak mogła, dopóki nie złapał jej za nadgarstki. Mocno przytulił, przycisnął jej twarz do swojej piersi. Usłyszała bicie jego serca i rozpłakała się. Pozwoliła się wziąć na ręce. Wyniósł ją na dwór i gdy chłodne nocne powietrze wypełniło jej płuca, w końcu mogła poddać się odrętwieniu. Fjällbacka 1908 Zjawili się wczesnym rankiem. Matka już była na nogach, zajmowała się maluchami. Dagmar nadal rozkoszowała się błogim ciepłem łóżka. To duża różnica: być rodzonym dzieckiem swojej matki, a nie wziętym pod opiekę bękartem. Dagmar zajmowała w domu szczególną pozycję. - Co się dzieje?! - zawołał ojciec z głębi izby. I jego, i Dagmar obudziło uporczywe walenie w drzwi. - Otwierać! Policja! Najwyraźniej zabrakło im cierpliwości. Nagle drzwi się otworzyły i wpadł człowiek w policyjnym mundurze. Dagmar ze strachu usiadła na łóżku, zasłoniła się kołdrą.
- Policja? - Ojciec wszedł do kuchni, nieporadnie zapinał spodnie. Jego zapadniętą pierś pokrywały rzadkie kępki siwych włosów. - Proszę mi pozwolić włożyć koszulę, zaraz wszystko się wyjaśni. Musiało zajść jakieś nieporozumienie. Jesteśmy porządnymi ludźmi. - Tu mieszka Helga Svensson, zgadza się? - upewnił się policjant. Za nim stało dwóch innych. Musieli stać blisko siebie, bo w kuchni było ciasno od łóżek. Mieli pod opieką pięcioro maluchów. - Nazywam się Albert Svensson, Helga to moja żona - powiedział ojciec. Już zdążył włożyć koszulę, skrzyżował ręce na piersi. - Gdzie żona? - Zabrzmiało to jak rozkaz. Dagmar zobaczyła na czole ojca pionową zmarszczkę. Matka zawsze powtarzała, że on się tak łatwo denerwuje. - Matka jest w ogrodzie, za domem. Z maluchami - powiedziała Dagmar. Chyba dopiero wtedy ją zauważyli. - Dziękuję - odparł policjant i obrócił się napięcie. Ojciec szedł za nimi, krok w krok. - Nie wolno tak wpadać do domu uczciwych ludzi. Śmiertelnie nas nastraszyliście. Natychmiast mi wyjaśnijcie, o co chodzi. Dagmar odrzuciła kołdrę, spuściła nogi na zimną podłogę i pobiegła za nimi w samej koszuli. Za rogiem stanęła jak wryta. Dwóch policjantów mocno trzymało matkę za ręce. Wyrywała się, aż się zasapali z wysiłku. Dzieciaki krzyczały. W tym zamęcie spadło pranie, które matka przed chwilą rozwiesiła. - Matko! - zawołała Dagmar, biegnąc. Rzuciła się na policjanta i najmocniej jak mogła ugryzła go w udo. Policjant krzyknął, puścił matkę, odwrócił się i uderzył ją w twarz. Aż przysiadła na trawie. Ze zdumieniem przesunęła dłonią po piekącym policzku. Przez całe jej ośmioletnie życie jeszcze nigdy nikt jej nie uderzył. Widywała, jak matka spuszcza lanie maluchom, ale nigdy nie podniosła ręki na nią. Ojciec też się nigdy nie odważył. - Co wy sobie myślicie?! Że będziecie bić moją córkę? - Matka wpadła w furię, zaczęła kopać policjantów. - To nic w porównaniu z tym, co wyście zrobili. - Policjant znów mocno chwycił ją za ramię. - Jest pani podejrzana o mordowanie dzieci. Mamy nakaz przeszukania domu. I zrobimy to bardzo, ale to bardzo dokładnie. W tym momencie Dagmar zobaczyła, jak matka zapada się w sobie. Policzek palił ją od uderzenia, serce waliło w piersi. Dzieci krzyczały. Istny sądny dzień. Dagmar nie rozumiała, co się dzieje, ale patrząc na matkę, domyśliła się, że właśnie rozpadł się ich świat. - Patriku, możesz popłynąć na Valö? Dostaliśmy telefon, że był pożar, może podpalenie. - Co? Przepraszam, coś ty powiedziała? Patrik zerwał się z łóżka. Przyciskał głową słuchawkę do ramienia i jednocześnie wciągał dżinsy. Nie do końca rozbudzony zerknął na budzik. Kwadrans po siódmej. Był zdziwiony. Co Annika robi w komisariacie o tej porze? - Powiedziałam, że był pożar na Valö - powtórzyła cierpliwie. - O świcie była tam straż pożarna, podejrzewają podpalenie. - W którym miejscu na Valö? Erika odwróciła się do niego. - Co się dzieje? - wymamrotała. - Z pracy. Muszę płynąć na Valö - szepnął, żeby nie obudzić bliźniąt, skoro choć raz spały dłużej niż do wpół do siódmej. - W ośrodku kolonijnym - odpowiedziała Annika. - Okej. Zaraz wskakuję do łódki. Zadzwonię, obudzę Martina. Chyba to on ma dzisiaj ze mną dyżur, prawda?
- Zgadza się. Do zobaczenia w komisariacie. Patrik się rozłączył i włożył T-shirt. - Co się stało? - spytała Erika, siadając na łóżku. - Straż pożarna podejrzewa, że w dawnym ośrodku kolonijnym ktoś podłożył ogień. - W ośrodku kolonijnym? Ktoś chciał go spalić? - Erika spuściła nogi z łóżka. - Przyrzekam, że potem ci wszystko opowiem - powiedział Patrik z uśmiechem. - Wiem, że bardzo się tym interesujesz. - Dziwny zbieg okoliczności. Podpalają dom akurat wtedy, gdy wróciła Ebba. Patrik pokręcił głową. Wiedział, że jego żona lubi się wtrącać w nie swoje sprawy, a w dodatku rozpędza się z wyciąganiem daleko idących wniosków. Inna rzecz, musiał przyznać, że często ma rację. Ale czasem robi niezły zamęt. - Annika powiedziała, że podejrzewają podpalenie. To wszystko. Ale to nie musi znaczyć, że tak jest. - A jednak - upierała się Erika. - Ciekawe, że zdarzyło się to właśnie teraz. Nie mogłabym się zabrać z tobą? I tak chciałam tam popłynąć, pogadać z Ebbą. - A dziećmi kto się zajmie? Maja raczej nie ugotuje chłopcom kaszki? Chyba jest jeszcze trochę za mała, prawda? Pocałował Erikę w policzek i zbiegł ze schodów. Zdążył jeszcze usłyszeć popiskiwanie bliźniaków, jak na zamówienie. W drodze na Valö Patrik i Martin nie zamienili zbyt wielu słów. Myśl, że ktoś z premedytacją podłożył ogień, była przerażająca i trudna do przyjęcia. Kiedy podpłynęli bliżej i zobaczyli roztaczający się przed nimi idylliczny krajobraz, wydała im się kompletnie oderwana od rzeczywistości. - Jak tu pięknie - powiedział Martin, idąc w górę od pomostu, przy którym Patrik cumował motorówkę. - Chyba już tu byłeś? - spytał Patrik, nie odwracając się. - Nie tylko w tamto Boże Narodzenie. Martin coś mruknął, jakby nie chciał wracać do tamtych fatalnych świąt na wyspie, gdy stał się uczestnikiem rodzinnego dramatu. Przystanęli przed rozległym trawnikiem i rozejrzeli się. - Mam stąd sporo fajnych wspomnień - powiedział Patrik. - W szkole prawie co roku przyjeżdżaliśmy tu na wycieczki, a któregoś lata byłem tu na obozie żeglarskim. Na tamtym trawniku graliśmy w nogę. I w palanta. - Kto tu nie był! Wszyscy. Dziwne, że na to miejsce zawsze mówiło się ośrodek kolonijny. Patrik wzruszył ramionami. - Już tak zostało. Internat był tutaj dość krótko, a ten von Schlesinger, który tu mieszkał, nie przyjął się. Nie chcieli nazywać tego miejsca od jego nazwiska. - Słyszałem co nieco o tym zwariowanym staruchu - powiedział Martin i zaklął, gdy dostał w twarz gałązką. - A kto teraz jest właścicielem? - Przypuszczam, że małżeństwo, które tam mieszka. Od 1974 roku, o ile wiem, zarządzała tym gmina. Szkoda, że dom popadł w ruinę, ale wygląda na to, że właśnie zabrali się za remont. Martin spojrzał na dom. Cały front pokrywały rusztowania. - Może być naprawdę ładny. Miejmy nadzieję, że ogień nie zdążył za dużo zniszczyć. Podeszli do kamiennych schodków prowadzących do wejścia. Było spokojnie, strażacy z Ochotniczej Straży Pożarnej we Fjällbace zbierali sprzęt. Muszą pod tymi kombinezonami spływać potem, pomyślał Patrik. Mimo wczesnej pory upał już dawał się we znaki.
- Cześć! - Dowódca strażaków, Östen Ronander, skinął im głową na powitanie. Dłonie miał czarne od sadzy. - Cześć, Östen. Co tu się stało? Annika powiedziała, że podejrzewacie podpalenie. - Rzeczywiście, na to wygląda, chociaż nie mam kwalifikacji, żeby to stwierdzić jednoznacznie. Mam nadzieję, że Torbjörn już tu jedzie. - Dzwoniłem do niego z drogi, powiedział, że będą za... - Patrik spojrzał na zegarek - jakieś pół godziny. - Dobrze. Może tymczasem zajrzymy do środka? Staraliśmy się nie zatrzeć śladów. Kiedy przyjechaliśmy, ogień już ugaszono. Właściciel użył gaśnicy, więc tylko sprawdziliśmy, czy nie tlą się jakieś resztki. Nic więcej nie było do zrobienia. O, spójrzcie na to. - Östen pokazał palcem w głąb przedpokoju. Ślady ognia na podłodze za progiem układały się w dziwny, nieregularny wzór. - Jakby ktoś rozlał coś łatwopalnego? - Martin spojrzał pytającym wzrokiem na Östena. Östen przytaknął. - Wydaje mi się, że ktoś nalał czegoś pod drzwi i podpalił. Po zapachu zgaduję, że to była benzyna, ale Torbjörn i jego ludzie na pewno powiedzą więcej. - Gdzie właściciele? - Siedzą za domem, czekają na pogotowie. Spóźniają się, bo pojechali do wypadku. Nadal są w szoku. Pomyślałem, że przede wszystkim potrzebują spokoju. Poza tym uważałem, że lepiej za dużo tu nie chodzić, zanim nie zabezpieczycie śladów. - Na tobie zawsze można polegać! - Patrik klepnął Östena w ramię. Odwrócił się do Martina i spytał: - Może spróbujemy z nimi porozmawiać? Nie czekając na odpowiedź, ruszył za dom. Za węgłem, kawałek dalej, zobaczyli meble ogrodowe. Po wielu latach wystawiania na niepogodę mocno sfatygowane. Przy stole siedzieli kobieta i mężczyzna, mniej więcej trzydziestopięcioletni. Oboje wydawali się zagubieni. Mężczyzna wstał, kiedy ich zobaczył, i ruszył im naprzeciw. Podał im obu rękę, szorstką, z odciskami od narzędzi. Musiał ich używać od dłuższego czasu. - Mårten Stark. Patrik i Martin również się przedstawili. - Nic z tego nie rozumiemy. Strażacy wspomnieli coś 0 podpaleniu? - Żona Mårtena podeszła za nim. Drobna, niska, sięgała Patrikowi do ramienia, chociaż był zaledwie średniego wzrostu. Wydawała się bardzo krucha i mimo upału dygotała. - Nie musiało tak być. Na razie nic nie wiadomo na pewno - odparł Patrik uspokajająco. - Moja żona, Ebba - wyjaśnił Mårten. Przesunął ręką po twarzy. Widać było, że jest zmęczony. - Może byśmy usiedli? - zaproponował Martin. - Chcielibyśmy usłyszeć coś więcej o tym, co się stało. - Oczywiście, chodźmy tam - powiedział Mårten, wskazując na ogrodowe fotele. - Kto z państwa pierwszy zauważył, że się pali? - Patrik spojrzał na Mårtena. Miał ciemną plamę na czole i, podobnie jak Östen, ręce czarne od sadzy. Widząc jego spojrzenie, Mårten popatrzył na swoje ręce, jakby właśnie teraz zauważył, że są brudne. Powoli wytarł je o dżinsy i dopiero wtedy odpowiedział: - Ja. Obudziłem się i poczułem dziwny zapach. Zorientowałem się, że pali się na parterze, i zacząłem budzić żonę. Trochę to trwało, bo spała bardzo twardo, ale w końcu mi się udało wygonić ją z łóżka. Pobiegłem po gaśnicę. Myślałem tylko o tym, że muszę ugasić pożar. - Mówił tak szybko, że się zasapał i musiał przerwać, żeby złapać oddech. - Myślałam, że umrę. Byłam przekonana, że tak będzie - powiedziała Ebba, skubiąc skórki przy paznokciach. Patrik spojrzał na nią ze współczuciem.
- Złapałem gaśnicę pianową i zacząłem polewać ogień w przedpokoju - ciągnął Mårten. - Z początku wydawało mi się, że bez efektu, ale polewałem dalej, i nagle ogień zgasł. Został za to dym, wszędzie bardzo dużo dymu. - Znów się zasapał. - Dlaczego ktoś miałby... zupełnie nie rozumiem... - powiedziała Ebba nieobecnym głosem. Patrik uznał, że naprawdę musi być w szoku, jak mówił Östen. Pewnie stąd te dreszcze. Pomyślał, że gdy karetka wreszcie przyjedzie, powinni ją dokładnie zbadać i upewnić się, czy ona i jej mąż nie zatruli się dymem. Ludzie często nie wiedzą, że dym jest jeszcze groźniejszy od ognia, a skutki jego oddziaływania na płuca mogą się objawić dopiero po dłuższym czasie. - Dlaczego myślicie, że to było podpalenie? - spytał Mårten, pocierając twarz. Pewnie niewiele w nocy spał, pomyślał Patrik. - Na razie niczego nie wiemy na pewno - odparł z wahaniem. - Pewne rzeczy na to wskazują, ale nie chciałbym mówić za dużo, zanim nie uzyskam potwierdzenia od ekipy kryminalistycznej. Słyszeliście coś w nocy? - Nie. Kiedy się obudziłem, już się paliło. Patrik wskazał głową na sąsiedni dom. - Sąsiedzi są w domu? Może zauważyli kogoś obcego? - Wyjechali na urlop, po tej stronie wyspy jesteśmy tylko my. - Czy jest ktoś, kto wam źle życzy? - wtrącił Martin. Najczęściej ograniczał się do uważnego śledzenia tego, co mówi Patrik. Obserwował przesłuchiwanych. Było to co najmniej równie ważne, jak zadawanie pytań. - O ile wiem, nie. - Ebba powoli pokręciła głową. - Mieszkamy tu od niedawna. Dopiero od dwóch miesięcy - odparł Mårten. - Dom należał do rodziców Ebby, przez lata był wynajmowany. Żona tu nie przyjeżdżała. Postanowiliśmy go wyremontować i zrobić z niego coś fajnego. Patrik i Martin wymienili spojrzenia. Cała okolica znała historię tego domu, a więc również Ebby. Ale to nie była odpowiednia chwila, żeby o tym mówić. Patrik cieszył się, że nie przejechała z nim Erika. Ona by się nie powstrzymała. - Gdzie przedtem mieszkaliście? - spytał, chociaż wyraźny akcent Mårtena nie pozostawiał wątpliwości. - Oczywiście w Göteborgu - odpowiedział Mårten znacząco, ale bez uśmiechu. - I z nikim tam nie zadarliście? - Nigdy z nikim nie zadarliśmy, ani w Göteborgu, ani gdzie indziej - odparł Mårten szorstko. - A dlaczego się przeprowadziliście? - spytał Patrik. Ebba wbiła wzrok w blat stołu i zaczęła majstrować przy naszyjniku. Srebrnym, z pięknym wisiorkiem w kształcie aniołka. - Umarł nam synek - odparła. Ciągnęła za aniołka tak mocno, że łańcuszek odcisnął się na jej szyi. - Musieliśmy coś zmienić - powiedział Mårten. - Ten dom popadał w ruinę, nikt się tym jakoś nie przejmował, a my uznaliśmy, że to dla nas szansa, żeby zacząć wszystko od nowa. Pochodzę z rodziny knajpiarzy, więc rzeczą naturalną była dla mnie myśl o własnym biznesie. Chcieliśmy zacząć od pensjonatu bed and breakfast, a z czasem ściągnąć tu również różne konferencje. - Chyba jeszcze sporo zostało do zrobienia. - Patrik spojrzał na duży budynek z białym odrapanym frontem. Nie chciał już pytać o śmierć ich synka. Ból malował się na ich twarzach aż nadto wyraźnie. - Nie boimy się pracy i postaramy się jak najdłużej radzić sobie sami. Jeśli nie damy rady, najmiemy kogoś do pomocy, ale wolelibyśmy nie wydawać na to pieniędzy. I tak będzie nam ciężko wyjść na swoje.
- Więc nie ma nikogo, kto chciałby wam uniemożliwić podjęcie działalności? - drążył Martin. - Działalności? O czym pan mówi? - Mårten zaśmiał się z przekąsem. - Nie, nie przychodzi mi do głowy nikt, kto mógłby nam zrobić coś takiego. Żyjemy zupełnie zwyczajnie. Jesteśmy najzwyklejszymi Svenssonami2 . Patrik pomyślał o przeszłości Ebby. Niewielu Svenssonów ma w historii rodziny tak mroczną zagadkę. Mieszkańcy Fjällbacki i okolicy od lat snuli przypuszczenia i najdziwniejsze teorie o tym, co się przydarzyło jej najbliższym krewnym. - Chyba że... - Mårten spojrzał pytającym wzrokiem na Ebbę. Najwyraźniej nie zrozumiała, o co mu chodzi. Nie odrywając od niej wzroku, ciągnął: - Jedyne, co mi przychodzi do głowy, to kartki urodzinowe. - Jakie kartki urodzinowe? - spytał Martin. - Ebba od dzieciństwa, w każde urodziny, dostaje kartkę z życzeniami, z podpisem „G”. I nic więcej. Jej rodzicom adopcyjnym nie udało się ustalić, kim jest nadawca. Kartki przychodziły nawet po tym, jak Ebba wyprowadziła się z domu. - I żona nie wie, kto je przysyła? - spytał Patrik, zanim zdał sobie sprawę, że zachowuje się tak, jakby Ebby z nimi nie było. Zwracając się do niej, powtórzył: - Nie domyśla się pani, kto może wysyłać te kartki? - Nie. - A pani rodzice adopcyjni? Jest pani pewna, że oni też nie wiedzą? - Nie mają pojęcia. - Czy ten G kontaktował się z wami inaczej? Może groził? - Nie, nigdy. Prawda, Ebbo? - Mårten zrobił ruch, jakby chciał dotknąć żony, ale opuścił rękę na kolano. Potrząsnęła głową. - O, jest już Torbjörn - powiedział Martin, wskazując w stronę ścieżki. - Na tym na razie skończymy, odpocznijcie trochę. Karetka jest w drodze. Jeśli będą chcieli was zabrać do szpitala, to uważam, że powinniście jechać. Takie rzeczy trzeba traktować poważnie. - Dziękuję - powiedział Mårten, wstając. - Odezwijcie się, jak już będziecie coś wiedzieć. - Oczywiście. - Patrik spojrzał z troską na Ebbę. Sprawiała wrażenie, jakby nadal tkwiła w szklanej bańce. Był ciekaw, jak na nią wpłynęła tragedia z dzieciństwa, ale zmusił się do porzucenia tych myśli. Powinien się skupić na tym, co go czeka, na szukaniu domniemanego podpalacza. Fjällbacka 1912 Dagmar nadal nie rozumiała, jak to się stało, że wszystko straciła i została zupełnie sama. Gdziekolwiek poszła, ludzie brzydko ją nazywali. Nienawidzili jej za to, co zrobiła matka3 . Czasem w nocy ogarniała ją taka tęsknota za matką i ojcem, że gryzła poduszkę, żeby głośno nie płakać, żeby jędza, u której mieszkała, nie stłukła jej na kwaśne jabłko. Nie zawsze jej się to udawało, zwłaszcza gdy nachodziły ją koszmary. Budziła się wtedy mokra od potu. We śnie widziała odcięte głowy rodziców. W końcu oboje zostali ścięci. Nie było jej przy egzekucji, ale i tak miała ją przed oczami. 2 Svensson - bardzo popularne w Szwecji nazwisko, synonim przeciętności. 3 Pierwowzorem Helgi Svensson była Hilda Nilsson, która w 1917 roku jako ostatnia „fabrykantka aniołków” została skazana na śmierć za zamordowanie przyjętych na wychowanie dzieci (według różnych źródeł ośmiorga lub siedemnaściorga). Wyroku nie wykonano, Hilda Nilsson powiesiła się w celi.
Czasem śniło jej się, że gonią ją dzieci. Kiedy policja rozkopała klepisko w piwnicy, znaleźli zwłoki ośmiorga dzieci. Jędza mówiła: Ośmioro biednych maleństw! Kręcąc głową, powtarzała to wszystkim znajomym, które ją odwiedzały, a one złym wzrokiem patrzyły na nią. Musiała o tym wiedzieć, mówiły. Była mała, ale musiała się domyślać, co się dzieje. Nie dała się stłamsić. Nie obchodziło jej, czy to prawda, czy nie. Rodzice ją kochali, a tych wrzeszczących, brudnych bachorów i tak nikt nie chciał. Przecież właśnie dlatego trafiły do jej matki. Wiele lat ciężko harowała i w podzięce za to, że się opiekowała niechcianymi dzieciakami, została upokorzona, sponiewierana i zabita. To samo zrobili z ojcem. Pomagał matce grzebać dzieci, więc uznali, że on również zasłużył na śmierć. Policja zabrała rodziców, a ona trafiła do jędzy. Nikt nie chciał jej do siebie wziąć, ani krewni, ani znajomi. Nikt nie chciał mieć do czynienia z nikim z rodziny. Fabrykantka aniołków z Fjällbacki - tak zaczęli nazywać matkę w dniu, gdy policja znalazła szkielety dzieci. Śpiewali nawet o niej piosenki. O morderczyni dzieci, która je topiła w balii, i o jej mężu, który zakopywał ciała w piwnicy. Znała je na pamięć. Zasmarkane dzieci jędzy, jej przybranej matki, śpiewały je przy każdej okazji. Znosiła to wszystko, bo dla swoich rodziców była upragnioną i ukochaną księżniczką. Tylko w nocy, kiedy słyszała, jak skrada się do niej przybrany ojciec, trzęsła się ze strachu. Wtedy żałowała, że nie umarła razem z rodzicami. Josef nerwowo przesunął kciukiem po kamieniu, który trzymał w dłoni. Dla niego to było ważne spotkanie i nie chciał, żeby Sebastian je zepsuł. - Proszę bardzo. - Sebastian wskazał na leżący na stole projekt architektoniczny. - Oto nasza wizja. A project for peace in our time4 . Josef westchnął w duchu. Jakoś nie chciało mu się wierzyć, żeby drętwa mowa, choćby po angielsku, miała zrobić wrażenie na zarządzie gminy. - Mój partner chce powiedzieć, że dla gminy Tanum to wspaniała szansa uczynienia czegoś dla pokoju. Inicjatywa, która przysporzy wam szacunku. - Właśnie. Pokój na świecie to fajna rzecz, a z ekonomicznego punktu widzenia to wcale niegłupi pomysł. W perspektywie przyczyni się do zwiększenia napływu turystów i liczby miejsc pracy. Wiadomo, co to znaczy. - Sebastian podniósł rękę i potarł palcem wskazującym o kciuk. - Więcej pieniędzy w kasie gminy. - Oczywiście, przede wszystkim jednak to ważny projekt pokojowy - powiedział Josef. Musiał się powstrzymywać, żeby nie kopnąć Sebastiana pod stołem. Kiedy przyjmował od niego pieniądze, wiedział, że tak będzie, ale nie miał wyboru. Erling W. Larson z aprobatą kiwnął głową. Po skandalu z remontem Badhotellet we Fjällbace przyczaił się na jakiś czas, ale już zdążył wrócić do polityki. Dzięki temu projektowi mógłby pokazać, że nadal jest kimś, z kim należy się liczyć. Josef miał nadzieję, że Erling zdaje sobie z tego sprawę. - Całkiem interesujące, nie powiem - powiedział Erling. - Proszę powiedzieć coś więcej o tym, jak sobie to wyobrażacie. Sebastian zaczerpnął tchu, ale Josef go uprzedził: - To kawałek historii - powiedział, wyciągając rękę z kamieniem. - W tutejszych kamieniołomach Albert Speer kupował granit dla Trzeciej Rzeszy. Razem z Hitlerem snuł wielkie plany przekształcenia Berlina w stolicę świata, Germanię. Granit miał być przetransportowany do Niemiec i użyty do budowy. - Josef wstał i zaczął się przechadzać. Cały czas opowiadał. W uszach miał stukot butów niemieckich żołnierzy, o którym rodzice opowiadali mu z przerażeniem. - Potem nastąpił zwrot - ciągnął. - Germania nie wyszła poza stadium projektu, chociaż Hitler fantazjował o niej do ostatnich dni. Niezrealizowane 4 A project for peace in our time - projekt pokojowy na miarę naszych czasów.
marzenie, wizja wspaniałych pomników i budowli, które miały powstać kosztem milionów żydowskich ofiar. - Ojej, co za okropność - powiedział beztrosko Erling. Josef spojrzał na niego z rezygnacją. Oni tego nie rozumieją, nikt nie rozumie. Ale nie zamierzał im pozwolić zapomnieć. - Dużych partii granitu nie zdążyli wywieźć... - I teraz pojawiamy się my - przerwał mu Sebastian. - Wymyśliliśmy, że z tego granitu można produkować symbole pokoju. Można by je sprzedawać. Przy odpowiednim marketingu mogłoby to przynieść niezły zarobek. - A za zarobione pieniądze można zbudować muzeum historii Żydów i postawy Szwecji w kwestii żydowskiej, na przykład rzekomej neutralności podczas drugiej wojny światowej - dodał Josef. Usiadł, Sebastian objął go za ramiona i uściskał. Josef powstrzymał się przed zrzuceniem ręki kolegi. Uśmiechnął się sztucznie. Poczuł się tak samo jak kiedyś, na Valö. Ani wtedy, ani teraz nie miał nic wspólnego ani z Sebastianem, ani z resztą tak zwanych przyjaciół. Choćby się nie wiadomo jak wysilał, nigdy nie zostanie dopuszczony do eleganckiego świata, z którego pochodzą John, Leon i Percy. Zresztą nawet mu na tym nie zależało. Ale teraz potrzebował Sebastiana. To była jedyna szansa, żeby się spełniło marzenie, które snuł od wielu lat: chciał uratować żydowskie dziedzictwo i szerzyć wiedzę o zbrodniach popełnionych na narodzie żydowskim. Gotów był zawrzeć pakt choćby z diabłem, oczywiście w nadziei, że z czasem będzie mógł się go pozbyć. - Dokładnie tak, jak powiedział mój wspólnik - włączył się znów Sebastian - powstanie naprawdę dobre muzeum. Będą do niego pielgrzymować turyści z całego świata. A wy zyskacie na tym projekcie wizerunkowo. - Całkiem niegłupio - zauważył Erling. - Co o tym sądzisz? - zwrócił się do Una Brorssona, swojego zastępcy, który mimo upału włożył kraciastą flanelową koszulę. - Może warto się temu przyjrzeć - mruknął Uno. - Zależy, ile gmina musiałaby do tego dołożyć. Czasy są ciężkie. Sebastian uśmiechnął się szeroko. - Na pewno dojdziemy do porozumienia. Najważniejsze, że jest zainteresowanie i chęci. Sam też zainwestuję sporą kwotę. Ale nie mówisz im, na jakich warunkach, pomyślał Josef. Zagryzł wargi. Mógł zrobić tylko jedno: z celem przed oczami w milczeniu przyjąć, co dają. Pochylił się, żeby potrząsnąć wyciągniętą ręką Erlinga. Teraz już nie ma odwrotu. Niewielki ślad na czole, blizny na ciele i lekkie utykanie. To jedyne widoczne ślady po wypadku sprzed półtora roku. Straciła wtedy dziecko, którego oczekiwali z Danem, i sama o mało nie zginęła. A w środku... to co innego. Nadal czuła się mocno poturbowana. Stanęła przed drzwiami i zawahała się. Czasami było jej trudno spotykać się z siostrą. Jej wszystko się poukładało. Na Erice wypadek nie zostawił żadnych śladów, nie straciła niczego. Ją bolały i swędziały rany, ale kiedy była z Eriką, goiły się. Nigdy by nie przypuszczała, że rekonwalescencja potrwa tak długo. I całe szczęście, bo gdyby wiedziała, może nie odważyłaby się wyjść z apatii, w której się pogrążyła, gdy jej życie rozpadło się na tysiące kawałków. Niedawno powiedziała Erice żartem, że jest jak stara waza, z którymi miała do czynienia, gdy pracowała w domu aukcyjnym. Waza, która rozbiła się po upadku na podłogę i którą pieczołowicie sklejono. Z daleka wygląda, jakby była cała, ale kiedy się przyjrzeć bliżej, wyraźnie widać wszystkie rysy. Właściwie to wcale nie był żart. Zdała sobie z tego sprawę, gdy nacisnęła dzwonek. Tak właśnie jest. Jest rozbitą wazą.
- Proszę! - zawołała Erika. Anna weszła i zrzuciła buty. - Zaraz przyjdę, tylko przebiorę bliźnięta. Anna weszła do kuchni. Czuła się tam jak u siebie. Dom należał kiedyś do jej rodziców, znała każdy kąt. Kilka lat temu stał się powodem kłótni, która omal nie doprowadziła do zerwania stosunków, ale to były inne czasy i inne realia. Teraz potrafiły nawet żartować na ten temat. Mówiły o CzL i CzpL, Czasach Lucasa i Czasach po Lucasie. Wzdrygnęła się. Kiedyś obiecała sobie uroczyście, że postara się nie wracać myślami do byłego męża i tego, co jej zrobił. Już go nie ma, zostały jej po nim dzieci, Emma i Adrian, jedyne dobro, jakie jej dał. - Chcesz coś do kawy? - spytała Erika, wchodząc do kuchni z bliźniakami na biodrach. Malcy rozjaśnili się na widok ciotki i gdy Erika postawiła ich na podłodze, pomknęli do niej i wpakowali jej się na kolana. - Spokojnie, zmieścicie się obaj. - Anna podniosła najpierw jednego, potem drugiego. Spojrzała na Erikę. - Zależy co masz. - Wyciągnęła szyję, żeby zobaczyć, czym siostra chce ją poczęstować. - Co powiesz na babciny placek rabarbarowy z masą marcepanową? - Erika wyciągnęła rękę z ciastem w przezroczystej torebce. - Chyba żartujesz. W życiu nie odmówię. Erika ukroiła kilka dużych kawałków. Położyła je na talerzu i postawiła na stole. Noel natychmiast się na nie rzucił, ale Anna w ostatniej chwili zdążyła odsunąć talerz. Wzięła kawałek i odłamała trochę dla Noela i Antona. Noel z zachwyconą miną wpakował do buzi cały kawałek, podczas gdy Anton delikatnie odgryzł niewielki kęs i uśmiechnął się szeroko. - Nie do wiary, jacy oni są różni - powiedziała Anna, czochrając ich jasne czuprynki. - Doprawdy? - zdziwiła się Erika z przekąsem. Nalała kawy i postawiła filiżankę Anny poza zasięgiem bliźniaków. - Dasz radę czy mam jednego zabrać? - spytała, patrząc, jak Anna próbuje pogodzić trzymanie na kolanach chłopców, picie kawy i jedzenie placka. - Będzie dobrze, fajnie mi z nimi. - Anna przytknęła nos do główki Noela. - A gdzie Maja? - Przed telewizorem. Siedzi jak przyklejona. Jej nową wielką miłością jest Mojje5 . Właśnie leci program „Mimmi i Mojje na Morzu Karaibskim”. Jeśli jeszcze raz będę musiała wysłuchać piosenki Na słonecznej karaibskiej plaży, chyba zwymiotuję. - Adrian ma fioła na punkcie Pokemonów. Mnie doprowadzają do szału. - Anna ostrożnie wypiła łyk kawy. Bała się, że obleje kręcących się na jej kolanach półtorarocznych chłopców. - Gdzie Patrik? - W pracy. Podejrzewają, że na Valö ktoś podpalił dom. - Na Valö? Który dom? Erika chwilę zwlekała. - Stary ośrodek kolonijny - powiedziała ze źle ukrywanym podnieceniem. - Niesamowite. Zimny dreszcz mnie przechodzi na myśl o tym miejscu. Zniknęli, tak po prostu. - Wiem. Kilka razy próbowałam udokumentować tę sprawę. Miałam nadzieję, że coś znajdę i będzie z tego książka, ale do tej pory nie znalazłam żadnego punktu zaczepienia. Aż do dziś. - Co masz na myśli? - Anna ugryzła kawałek placka. Ona też miała przepis babci, ale do pieczenia zabierała się tak, jak do maglowania prześcieradeł: nigdy nic z tego nie wychodziło. - Że ona wróciła. 5 Mojje, Morgan Johansson, muzyk i prezenter programu dla dzieci nadawanego w TV4, największej komercyjnej szwedzkiej stacji telewizyjnej.
- Kto? - Ebba Elvander. Teraz nazywa się Stark. - Ta dziewczynka? - Anna zapatrzyła się na Erikę. - Właśnie. Przyjechała na Valö z mężem i podobno chcą wyremontować ten dom. A teraz ktoś próbował go podpalić. Człowiek zaczyna się zastanawiać. - Erika już nawet nie próbowała ukrywać ożywienia. - A może to przypadek? - Może, ale to dziwne, bo Ebba wraca i nagle zaczynają się dziać dziwne rzeczy. - Na razie tylko jedna rzecz - zauważyła Anna. Wiedziała, jak łatwo przychodzi Erice snuć najbardziej fantastyczne teorie. To, że napisała kilka książek opierających się na szczegółowo udokumentowanych faktach, było cudem, który nie mieścił jej się w głowie. - Dobrze, niech będzie, że jedna - odparła Erika i lekceważąco machnęła ręką. - Nie mogę się doczekać powrotu Patrika. Chciałam się z nim zabrać, ale nie miałam z kim zostawić dzieci. - Nie uważasz, że trochę dziwnie by wyglądało, gdybyś popłynęła z nim? Antonowi i Noelowi znudziło się siedzenie na kolanach cioci. Zsunęli się na podłogę i pomknęli do salonu. - E tam, i tak mam zamiar się tam wybrać. Chcę pogadać z Ebbą. - Erika dolała kawy do filiżanek. - Ciekawa jestem, co się stało z tą rodziną - powiedziała Anna w zamyśleniu. - Mamaaa! Zabierz ich! - Z salonu dobiegł przeraźliwy krzyk Mai. Erika westchnęła i wstała. - Wiedziałam, że długo nie posiedzę. Całymi dniami tak jest. Maja wścieka się na braciszków. Nie byłabym w stanie zliczyć, ile razy dziennie muszę interweniować. - Hm... - mruknęła Anna, patrząc za Eriką idącą do dzieci. Zakłuło ją w sercu. Ona wolałaby nie móc spokojnie posiedzieć. Fjällbacka pokazała się od najlepszej strony. Z pomostu przed dawną szopą na łodzie, gdzie John siedział razem z żoną i teściami, roztaczał się widok na wjazd do portu. Wspaniała pogoda przyciągnęła więcej żeglarzy i turystów niż zwykle. Wzdłuż pomostów pontonowych było gęsto od łodzi. Dobiegały z nich muzyka i śmiechy. John zmrużył oczy i obserwował ten spektakl. - Szkoda, że w dzisiejszych czasach w naszym kraju jest tak mało przestrzeni do dyskusji. - John podniósł do ust kieliszek i wypił łyk dobrze schłodzonego różowego wina. - Tyle się mówi o demokracji i o tym, że wszyscy mają prawo się wypowiedzieć. Tylko nie my. Nam nie wolno. Najlepiej, żeby nas w ogóle nie było. Zapominają, że naród nas wybrał, że licząca się grupa Szwedów dała wyraz głębokiej nieufności wobec sposobu zarządzania państwem. Oni chcą zmian, a my im je obiecaliśmy. Odstawił kieliszek i wrócił do obierania krewetek. Na talerzyku miał już sporą kupkę skorupek. - To okropne - powiedział jego teść. Sięgnął do miski z krewetkami i wziął sporą garść. - Skoro już mamy tę demokrację, mogliby w końcu posłuchać, co naród ma do powiedzenia. - Przecież wiadomo, że wielu cudzoziemców przyjeżdża wyłącznie po to, żeby wyłudzać zasiłki - dodała teściowa. - Gdyby przyjeżdżali tylko ci, którzy chcą pracować i pomnażać dobrobyt społeczeństwa, można by się jeszcze zgodzić. Ale nie życzę sobie, żeby moje podatki szły na utrzymywanie tych darmozjadów. John westchnął. Durnie. Nie mają pojęcia, o czym mówią. Jak większość wyborczego stada baranów upraszczają problem, nie dostrzegają jego złożoności. Byli uosobieniem ignorancji, której nienawidził. Tymczasem od tygodnia był skazany na ich towarzystwo.
Liv uspokajająco pogłaskała go po udzie. Wiedziała, co o nich myśli, i nawet w dużej mierze podzielała tę opinię, ale co mogła poradzić? Przecież to jej rodzice. - Najgorsze, jak ci ludzie się ze sobą mieszają - powiedziała Barbro. - Na nasze osiedle właśnie wprowadziła się rodzina. Ona jest Szwedką, on Arabem. Można sobie wyobrazić, jak wygląda życie tej biednej kobiety, zważywszy na to, jak Arabowie traktują swoje żony. Ich dzieciom też pewnie koledzy nie dają w szkole żyć. Potem wejdą na drogę przestępstwa i dopiero wtedy przyjdzie pora żałować, że się nie wzięło Szweda za męża. - Co prawda, to prawda - zgodził się Kent, próbując odgryźć kęs olbrzymiej kanapki z krewetkami. - Może byście dali Johnowi odpocząć od polityki? - powiedziała z wyrzutem Liv. - W Sztokholmie całymi dniami rozmawia o imigrantach i naprawdę ma dość. W każdym razie przydałaby mu się choćby krótka przerwa. John rzucił żonie spojrzenie pełne wdzięczności i podziwu. Po prostu idealna. Jasne, jedwabiste, miękko zaczesane do tyłu włosy. Czyste rysy, jasne błękitne oczy. - Przepraszam, kochanie. Nie pomyśleliśmy. Jesteśmy dumni z osiągnięć Johna i z jego pozycji. Zostawmy to i porozmawiajmy o czymś innym. Na przykład... jak ci idą interesy? Liv zaczęła z ożywieniem opowiadać o swoich zmaganiach z Urzędem Celnym: chodziło o to, żeby nie utrudniał jej pracy. Dostawy wyposażenia wnętrz z Francji ciągle się opóźniały. Importowane meble i wyposażenie sprzedawała potem w sklepie internetowym. Ale John wiedział, że jej zapał wyraźnie osłabł i że coraz bardziej angażuje się w działalność partyjną. Że w porównaniu z tym wszystko inne wydaje jej się nieistotne. Wstał, mewy krążyły nad ich głowami coraz niżej. - Proponuję sprzątnąć ze stołu. Mewy robią się denerwująco nachalne. - Wziął swój talerz, przeszedł na koniec pomostu i wrzucił skorupki do morza. Mewy zanurkowały w powietrzu, usiłowały złapać jak najwięcej. Resztą zajmą się kraby. Stał jeszcze chwilę, odetchnął głęboko i spojrzał na horyzont. Jak zwykle zatrzymał się przy Valö i jak zwykle poczuł ćmiącą złość. Na szczęście sygnał przerwał mu telefon. Sięgnął do kieszeni spodni i zerknął na wyświetlacz. Premier. - Co myślisz o tych kartkach? - Patrik przytrzymał drzwi Martinowi. Były tak ciężkie, że musiał się zaprzeć ramieniem. Komisariat gminy Tanum, zbudowany w latach sześćdziesiątych, przypominał bunkier. Kiedy Patrik przyszedł tu po raz pierwszy, uderzyła go posępność budynku. Od tamtego czasu tak się przyzwyczaił do burych pomieszczeń, że w ogóle nie zauważał, że są nieprzytulne. - Dziwna sprawa. Kto co roku anonimowo wysyła życzenia urodzinowe? - Nie całkiem anonimowo. Podpisuje się. G. - Rzeczywiście, to wiele wyjaśnia - zauważył Martin. Patrik się roześmiał. - Co was tak rozśmieszyło? - Annika siedziała za szybą recepcji. Gdy weszli, podniosła wzrok. - Nic takiego - odparł Martin. Annika obróciła się na krześle i stanęła w drzwiach swego pokoiku. - Jak poszło na wyspie? - Poczekamy, zobaczymy, co powie Torbjörn. Ale rzeczywiście wygląda na to, że ktoś chciał podpalić dom. - Nastawię kawę, pogadamy. - Annika ruszyła naprzód, popychając ich przed sobą. - Zgłosiłaś to Mellbergowi? - spytał Martin, gdy weszli do pokoju socjalnego. - Nie. Pomyślałam, że jeszcze nie ma potrzeby go informować. Ma wolny weekend, po co mu przeszkadzać. - Niewątpliwie masz rację - powiedział Patrik, siadając na krześle najbliżej okna.
- No wiecie co... siadacie przy kawce i nic nie mówicie? - W drzwiach stanął Gösta z obrażoną miną. - To ty jesteś dziś w pracy? Przecież masz wolne. Dlaczego nie poszedłeś na pole golfowe? - Patrik wysunął dla niego sąsiednie krzesło. - Za gorąco. Pomyślałem, że przyjdę, napiszę kilka raportów i odbiję to sobie innego dnia, kiedy nie da się smażyć jajecznicy na asfalcie. Do jakiego wezwania pojechaliście? Annika wspomniała coś o podpaleniu? - Na to wygląda. Prawdopodobnie ktoś rozlał pod drzwiami benzynę albo coś w tym rodzaju. I podpalił. - Paskudna sprawa. - Gösta sięgnął po markizę i starannie rozdzielił połówki. - Gdzie? - Na Valö. W dawnym ośrodku kolonijnym - odparł Martin. Gösta znieruchomiał. - W ośrodku kolonijnym? - Tak, dziwna sprawa. Nie wiem, czy słyszałeś, ale najmłodsza z dzieci, ta dziewczynka, która została, kiedy zniknęła cała rodzina, wróciła na wyspę i przejęła dom. - Słyszałem, ludzie gadają - powiedział Gösta, wpatrując się w stół. Patrik spojrzał na niego z zainteresowaniem. - No właśnie, musiałeś pracować przy tamtej sprawie, prawda? - Zgadza się. Aż taki stary jestem - stwierdził Gösta. - Ciekawe, dlaczego wróciła. - Powiedziała, że umarł im synek - poinformował ich Martin. - Ebba straciła dziecko? Jak to? Kiedy? - Nie powiedzieli. - Martin wstał, żeby wziąć mleko z lodówki. Patrik zmarszczył czoło. To nietypowe dla Gösty tak się przejmować. Chociaż zdarza się. Każdy policjant z dłuższym stażem ma na koncie jakąś sprawę przez wielkie S, nad którą rozmyśla całymi latami i do której ciągle wraca, usiłuje znaleźć rozwiązanie albo odpowiedź, zanim będzie za późno. - Dla ciebie to było coś szczególnego, prawda? - Zgadza się. Dałbym nie wiem co, żeby się dowiedzieć, co się stało w tamtą Wielkanoc. - Nie ty jeden - wtrąciła Annika. - A teraz Ebba wróciła. - Gösta potarł podbródek. - I ktoś podpalił dom. - Spaliłby się nie tylko dom - powiedział Patrik. - Podpalacz musiał się domyślać, może nawet liczył na to, że Ebba i jej mąż są w środku i że śpią. Całe szczęście, że Mårten się obudził i ugasił pożar. - Rzeczywiście, dziwny zbieg okoliczności - powiedział Martin i aż podskoczył, kiedy Gösta huknął pięścią w stół. - Żaden zbieg okoliczności, to oczywiste! Spojrzeli na niego zdziwieni, zapadła cisza. - Może trzeba wrócić do tej starej sprawy - odezwał się w końcu Patrik. - Na wszelki wypadek. - Wyciągnę wszystko, co mamy na ten temat - powiedział Gösta. Na jego wąskiej charciej twarzy zobaczyli ożywienie. - Czasem zaglądałem do tych akt i wiem, gdzie co jest. - Wyciągnij. Potem razem przejrzymy. Spojrzymy świeżym okiem, może znajdziemy coś nowego. Anniko, mogłabyś wyszukać wszystko co się da na temat Ebby? - Załatwione - odparła, sprzątając ze stołu. - Chyba należałoby również przyjrzeć się sytuacji finansowej państwa Stark. I sprawdzić, czy dom na Valö jest ubezpieczony - powiedział Martin, zerkając ostrożnie na Göstę. - Chcesz przez to powiedzieć, że niby sami mieliby to zrobić? Co za idiotyzm. Przecież byli w domu, gdy zaczęło się palić, i to mąż Ebby ugasił pożar. - I tak warto sprawdzić. Kto wie, może podpalił, a potem się rozmyślił? Zajmę się tym.
Gösta otworzył usta, jakby chciał coś powiedzieć. Po chwili je zamknął i ciężkim krokiem wyszedł z pokoju. Patrik wstał. - Wydaje mi się, że Erika też wie co nieco. - Erika? Niby skąd? - Martin zatrzymał się w pół kroku. - Od dawna interesuje się tą sprawą. W końcu to historia znana wszystkim w okolicy, a zważywszy na to, czym Erika się zajmuje, nic dziwnego, że szczególnie ją zaciekawiła. - No to wypytaj ją. Wszystko się przyda. Patrik nie był pewien, ale kiwnął głową. Przeczuwał, co będzie, gdy dopuści Erikę do dochodzenia. - Oczywiście, porozmawiam z nią - powiedział z nadzieją, że nie będzie musiał tego żałować. Percy drżącą ręką nalał do dwóch kieliszków swego najlepszego koniaku. Jeden podał żonie. - Nie pojmuję toku ich rozumowania. - Pyttan popijała szybkimi łyczkami. - Dziadek by się w grobie przewrócił, gdyby się o tym dowiedział. - Musisz to jakoś załatwić, Percy. Bez wahania dolał do kieliszka, który mu podstawiła. Wprawdzie to dopiero wczesne popołudnie, ale gdzieś na świecie jest już po siedemnastej. Taki dzień, że trzeba się napić czegoś mocniejszego. - Ja? A co mam zrobić? - Jego głos przeszedł w falset. Był tak roztrzęsiony, że połowę koniaku wylał jej na rękę. Cofnęła ją. - Idiota, co ty wyprawiasz! - Przepraszam, przepraszam. - Percy opadł na wielki wytarty biblioteczny fotel. Rozległ się trzask. Domyślił się, że pękło obicie. - Cholera jasna! Zerwał się na nogi i z bezsilności kopnął fotel. Rozleciał się na kawałki. Cały pałac popadał w ruinę. Już dawno nic nie zostało ze spadku, a teraz jeszcze te dranie z urzędu skarbowego każą mu zapłacić pokaźną sumę, której nie ma. - Uspokój się. - Pyttan wytarła dłonie w serwetkę. - To się na pewno da załatwić. Ale nie rozumiem, jak to możliwe, że pieniądze się skończyły. Percy spojrzał na nią. Widział, jak ją przeraża sama myśl o tym, ale nie czuł do niej nic prócz pogardy. - Jak to się stało, że się skończyły?! - krzyknął. - A masz pojęcie, ile wydajesz co miesiąc? Nie dociera do ciebie, ile to wszystko kosztuje? Podróże, obiadki, ubrania, torby, buty, kosztowności i cholera wie co jeszcze! Pyttan aż się wzdrygnęła. Ten krzyk był zupełnie do niego niepodobny. Wbiła w niego wzrok. Znał ją wystarczająco dobrze, żeby wiedzieć, że rozważa: podnieść rękawicę czy raczej go udobruchać. Twarz jej zmiękła, domyślił się, że wybrała to drugie. - Kochanie, przecież nie będziemy się kłócić o taką błahostkę jak pieniądze. - Poprawiła mu krawat i koszulę, która wyszła zza paska. - No już. Teraz znów wyglądasz jak na mojego przystojnego pana na zamku przystało. Przytuliła się do niego, a on poczuł, że topnieje. Miała na sobie suknię od Gucciego. Jak zawsze było mu trudno jej się oprzeć. - Zróbmy tak: zadzwoń do audytora, niech jeszcze raz sprawdzi wszystkie dokumenty. Nie może być aż tak źle. Rozmowa z nim na pewno cię uspokoi. - Muszę porozmawiać z Sebastianem - mruknął Percy. - Z Sebastianem? - powtórzyła z taką miną, jakby połknęła coś obrzydliwego. - Wiesz, że nie lubię, kiedy się z nim spotykasz. Wtedy ja muszę się spotykać z tą jego beznadziejną żoną. To ludzie bez klasy. Sebastian może mieć nie wiem ile pieniędzy, ale zawsze będzie prymitywem. Słyszałam, że od dawna ma na niego oko wydział przestępczości gospodarczej.
Nie mają przeciwko niemu dowodów, ale to tylko kwestia czasu. Nie powinniśmy się z nim zadawać. - Pieniądze nie śmierdzą - odparł Percy. Wiedział, co powie audytor. Nie zostało już nic. Pieniądze się rozeszły. Jeśli ma się wykaraskać z tarapatów i uratować Fygelsta, będzie potrzebował kapitału, co oznacza, że jego jedyną nadzieją jest Sebastian. Pojechali do szpitala, do Uddevalli. Okazało się, że wszystko jest w porządku, w płucach nie ma śladu zatrucia dymem. Kiedy Ebba otrząsnęła się z szoku, miała wrażenie, jakby się obudziła z dziwnego snu. Zorientowała się, że mruży oczy. W pokoju zrobiło się ciemno, zapaliła lampę na biurku. Latem zmrok zapadał ukradkiem i zawsze za długo zwlekała z zapaleniem lampy, za długo wysilała wzrok. Próbowała przyczepić pętelkę do figurki aniołka, nad którą pracowała. Mårten nie potrafił zrozumieć, dlaczego robi je ręcznie, zamiast je zamawiać w Tajlandii albo w Chinach, zwłaszcza teraz, kiedy tyle zamówień zaczęło przychodzić na adres jej sklepu internetowego. Ale wtedy nie miałaby takiej satysfakcji. Chciała każdego aniołka zrobić własnoręcznie, we wszystkie włożyć tyle samo miłości. Wpleść swój smutek i wspomnienia. Poza tym bardzo ją to uspokajało, zwłaszcza po całym dniu malowania, wbijania gwoździ i piłowania. Rano, kiedy wstawała, bolały ją wszystkie mięśnie, ale kiedy robiła wisiorki, rozluźniała się. - Już wszystko pozamykałem - powiedział Mårten. Ebba drgnęła. Nie słyszała, jak wszedł. - Cholera jasna - zaklęła. Pętelka znów odpadła, chociaż już prawie ją przyczepiła. - Może zrobisz sobie przerwę? - powiedział ostrożnie Mårten, stając za jej plecami. Czuła, że się zastanawia, czy nie położyć rąk na jej ramionach. Dawniej, zanim się stało to z Vincentem, często masował jej plecy. Wtedy uwielbiała ten zdecydowany, a jednocześnie miękki ucisk. Teraz ledwie mogła znieść, gdy jej dotykał. Bała się, że go urazi, jeśli odruchowo strąci jego ręce i jeszcze pogłębi przepaść między nimi. Podjęła jeszcze jedną, tym razem udaną próbę. Przyczepiła pętelkę. - Jakie to ma znaczenie, że drzwi będą zamknięte? - powiedziała, nie odwracając się. - Zeszłej nocy nie były dla podpalacza żadną przeszkodą. - No to co robimy? - spytał Mårten. - Mogłabyś przynajmniej patrzeć na mnie, kiedy ze mną rozmawiasz. To ważna sprawa. Do cholery, przecież ktoś chciał nam spalić dom, a my nie wiemy ani kto, ani dlaczego. Nie masz w związku z tym żadnych obaw? Nie boisz się? Ebba odwróciła się powoli. - Czego mam się bać? Najgorsze już się stało. Zamknięte czy nie zamknięte, wszystko mi jedno. - Dłużej tak być nie może. - Dlaczego? Przecież zrobiłam, jak chciałeś. Wróciłam tu, włączyłam się do twojego wspaniałego planu, żeby odnowić tę ruderę i aż do końca moich dni żyć szczęśliwie w tym raju, podczas gdy goście będą przyjeżdżać i wyjeżdżać. Zgodziłam się, czego jeszcze chcesz? - Sama słyszała ten zimny i nieprzejednany ton. - Niczego, Ebbo. Niczego nie chcę - odparł równie zimno. Obrócił się na pięcie i wyszedł. Fjällbacka 1915 Wreszcie będzie wolna. Pójdzie na służbę do gospodarza do Hamburgsund i wyrwie się z domu przybranej matki i jej wstrętnych bachorów. Nie mówiąc o przybranym ojcu. Od kiedy zaczęła dojrzewać i nabierać kobiecych kształtów, nachodził ją w nocy coraz częściej. Odkąd
zaczęła miesiączkować, żyła w ciągłym strachu, że w jej brzuchu zacznie rosnąć dziecko. To ostatnia rzecz, jakiej potrzebowała. Nie będzie taka jak te zapłakane, przerażone dziewczyny, które z wrzeszczącym zawiniątkiem na ręku pukały do drzwi jej matki. Już jako dziecko nimi gardziła, były słabe i bezwolne. Spakowała swój skromny dobytek. Z rodzinnego domu nie miała nic, a tutaj nie dostała nic, co warto byłoby zabrać. Ale nie zamierzała odejść z pustymi rękami. Zakradła się do sypialni przybranych rodziców. Pod łóżkiem, przy samej ścianie, stało pudełko z biżuterią, którą odziedziczyła po matce. Położyła się na podłodze i wyciągnęła je. Nikt jej nie przeszkodzi. Przybrana matka jest we Fjällbace, a dzieci bawią się na podwórku. Podniosła wieczko i uśmiechnęła się z zadowoleniem. Wystarczająco dużo cennych przedmiotów, żeby ją zabezpieczyć na jakiś czas. Cieszyła się, że zabierając swoje dziedzictwo, sprawi przykrość tej jędzy. - Co ty robisz? - Drgnęła. Od drzwi dobiegł głos przybranego ojca. Myślała, że jest w oborze. Serce biło jej jak szalone. Po chwili poczuła, jak ogarnia ją spokój. Nic nie zniweczy jej planów. - A jak ci się zdaje? - powiedziała, wkładając pudełko z biżuterią do kieszeni spódnicy. - Czyś ty zwariowała, dziewczyno? Kradniesz biżuterię? - Zrobił krok w jej stronę. Dagmar powstrzymała go gestem. - Zgadza się, ale radzę, żebyś mi nie przeszkadzał, bo pójdę prosto na policję i powiem, coś mi zrobił. - Nie odważysz się! - Zacisnął pięści, ale po chwili jego spojrzenie pojaśniało. - Kto by tam wierzył córce fabrykantki aniołków! - Potrafię być bardzo przekonująca. Po całej okolicy rozejdą się plotki, i to szybciej, niż myślisz. Spochmurniał, chyba się wahał. Postanowiła mu pomóc podjąć decyzję. - Mam propozycję. Gdy moja droga przybrana matka odkryje, że nie ma biżuterii, postarasz się ją udobruchać i przekonać, żeby sobie dała spokój. Jeśli mi to obiecasz, dostaniesz dodatkową nagrodę, zanim odejdę. - Podeszła do przybranego ojca. Położyła mu rękę na przyrodzeniu i zaczęła pocierać. Gdy jego oczy zrobiły się szkliste, wiedziała, że ma nad nim władzę. - Zgoda? - spytała, rozpinając mu rozporek. - Zgoda - odparł, kładąc dłoń na jej głowie i popychając ją w dół. Wieża do skoków na Badholmen wznosiła się majestatycznie ku niebu. Erika odepchnęła obraz zwisającego z niej, kołysanego wiatrem mężczyzny. Wolała nie wracać do tamtego strasznego wydarzenia. Zresztą Badholmen kojarzyła jej się z czymś zupełnie innym. Wysepka leżąca bardzo blisko Fjällbacki mieniła się na wodzie jak klejnot. Znajdujące się na niej schronisko młodzieżowe cieszyło się dużą popularnością, latem miało pełne obłożenie. Erika uważała, że to oczywiste. Sprzyjały temu dwie rzeczy - świetna lokalizacja i fakt, że sam budynek miał mnóstwo staroświeckiego uroku. - Są wszyscy? - Rozglądała się nerwowo, usiłując policzyć dzieci. Trójka małych dzikusów w pomarańczowych kapokach rozbiegła się po pomoście. - Patriku! Może byś trochę pomógł, co? - powiedziała do męża, łapiąc za kołnierz przebiegającą niebezpiecznie blisko skraju pomostu Maję. - A kto uruchomi motorówkę? Jak to sobie wyobrażasz? - Patrik rozłożył ręce, twarz mu poczerwieniała. - Jeśli nam się uda ich wsadzić do łódki, zanim wpadną do wody, będziesz mógł ją spokojnie uruchamiać. Maja wiła się jak piskorz, ale Erika mocno chwyciła za wieszak przy jej kołnierzu. Drugą, wolną ręką Noela, który na tłuściutkich nóżkach gonił Antona. Anton zdążył już odbiec spory kawałek w stronę kamiennego mostka łączącego Badholmen ze stałym lądem.
- Anton, stój! - krzyknęła, ale nie zatrzymał się. Mknął jak strzała, ale i tak szybko go dogoniła i wzięła na ręce. Zaczął się wyrywać, krzyczał histerycznie. - Boże, jak ja mogłam pomyśleć, że to dobry pomysł? - powiedziała, gdy już podała mężowi szlochającego synka. Spływała potem. Odcumowała łódź i wskoczyła do środka. - Zobaczysz, zaraz będzie dobrze. Tylko wypłyniemy kawałek w morze. - Patrik przekręcił kluczyk i na szczęście już przy pierwszej próbie udało mu się uruchomić silnik. Pochylił się, żeby odczepić cumę rufową. Drugą ręką odpychał się od sąsiedniej łodzi. Niełatwo było wypłynąć. Przy pomoście było gęsto od łodzi. Gdyby nie miały odbijaczy, żadna nie uniknęłaby uszkodzeń. - Przepraszam, że na ciebie burknęłam. - Erika posadziła dzieci na dnie łódki i usiadła na ławce. - Już zapomniałem - powiedział, powoli przesuwając rumpel. Łódka odwróciła się rufą do portu, dziobem do Fjällbacki. Był przepiękny niedzielny poranek, bezchmurne błękitne niebo, woda gładka jak lustro. Nad ich głowami z krzykiem krążyły mewy. Erika rozejrzała się i zobaczyła, że na wielu łodziach cumujących w marinie ludzie jedzą śniadanie. Wielu pewnie jeszcze odsypiało nocne pijaństwo. Zwłaszcza młodzi lubili popić w sobotnią noc. Dobrze, że ja mam to już za sobą, pomyślała, patrząc z większą niż przedtem czułością na dzieci. Teraz już spokojnie siedziały na dnie łódki. Podeszła do Patrika i położyła mu głowę na ramieniu. Objął ją i pocałował w policzek. - Słuchaj - powiedział nagle. - Przypomnij mi, jak już dopłyniemy, żebym ci zadał kilka pytań o Valö i stary ośrodek kolonijny. - A co chcesz wiedzieć? - zainteresowała się Erika. - Potem spokojnie o tym pogadamy - odparł i pocałował ją jeszcze raz. Wiedziała, że zrobił to, żeby się z nią podrażnić. Ciekawość aż ją rozsadzała, ale opanowała się. Bez słowa osłoniła oczy dłonią i spojrzała w stronę Valö. Potem, gdy pyrkocząc powoli, mijali wyspę, w przelocie zobaczyła duży biały dom. Czy kiedykolwiek się wyjaśni, co się tam stało wiele lat temu? Nie cierpiała książek i filmów niedających odpowiedzi na wszystkie pytania. Wręcz odmawiała czytania o niewyjaśnionych, zagadkowych zbrodniach. Jeśli chodzi o Valö, próbowała się czegoś dogrzebać, ale jej wysiłki spełzły na niczym. Wszystko skrywał mrok tajemnicy, tak jak drzewa skrywały dom na wyspie. Martin stanął z uniesioną dłonią i dopiero po chwili nacisnął dzwonek. Usłyszał kroki. Przez chwilę chciał obrócić się na pięcie i odejść. Drzwi się otworzyły, Annika spojrzała na niego ze zdziwieniem. - O, to ty? Coś się stało? Zmusił się do uśmiechu, ale Anniki nie dało się oszukać. Zresztą właśnie dlatego do niej przyszedł. Jak tylko zaczął pracować w komisariacie, Annika wzięła go pod swoje skrzydła. Była jak druga matka. Teraz też z nią najchętniej rozmawiał. - No więc, ja... - wydusił. - Wejdź - przerwała mu. - Usiądziemy w kuchni, napijemy się kawy, opowiesz mi, co się dzieje. Martin zdjął buty i poszedł za nią do kuchni. - Siadaj. - Wprawnym ruchem nabrała kilka miarek kawy i wsypała do filtra. - Co zrobiłeś z Pią i Tuvą? - Zostały w domu. Powiedziałem, że idę się przejść, więc niedługo będę musiał wracać. Mamy jechać nad wodę. - Leia też uwielbia się kąpać. Parę dni temu, gdy już mieliśmy wracać do domu, nie mogliśmy jej wyciągnąć z wody. Prawdziwy stwór wodny z niej. Dziś Lennart też z nią pojechał, żebym mogła trochę posprzątać.
Promieniała, opowiadając o adoptowanej córeczce. Wkrótce miał minąć rok, odkąd przywieźli ją z mężem z Chin. Teraz wszystko w ich życiu kręciło się wokół Lei. Martin nie potrafiłby sobie wyobrazić lepszej matki. Była taka ciepła i opiekuńcza, że nawet on czuł się przy niej bezpiecznie. Najchętniej położyłby głowę na jej ramieniu i dał upust łzom, które go paliły pod powiekami. Powstrzymał się. Jeśli się rozpłacze, nie będzie mógł przestać. - Chyba wyjmę kilka drożdżówek. - Sięgnęła do zamrażarki, wyjęła torebkę z bułkami i włożyła ją do mikrofalówki. - Wczoraj upiekłam, miałam zamiar wziąć kilka do pracy. - Ale wiesz, że pieczenie dla nas bułek nie należy do twoich obowiązków służbowych? - Nie jestem pewna, czy Mellberg by się z tobą zgodził. Gdybym się bliżej przyjrzała swojej umowie o pracę, na pewno by się okazało, że gdzieś stoi drobnym drukiem: pracownica zobowiązuje się również dostarczać na komisariat policji w Tanum domowe wypieki. - Prawda. Bertil nie przeżyłby jednego dnia bez ciebie i twoich wypieków. - Zwłaszcza odkąd Rita trzyma go na diecie. Paula mówi, że u Bertila i Rity podaje się teraz wyłącznie chleb pełnoziarnisty i jarzyny. - Chciałbym to zobaczyć. - Martin wybuchnął śmiechem. Przyjemne uczucie objęło brzuch, napięcie zaczęło puszczać. Zabrzmiał dzwonek mikrofalówki. Annika wyłożyła na talerz gorące bułeczki i postawiła na stole filiżanki z kawą. - Gotowe. A teraz opowiadaj, co cię gryzie. Od paru dni widzę, że coś ci jest, ale pomyślałam, że jak zechcesz, to sam powiesz. - Może to nic takiego, i nie chciałem cię obarczać swoimi problemami, ale... - Martin się zdenerwował. Czuł, że gardło mu się zaciska. - Nie mów głupstw, po to tu siedzę. Opowiadaj. Martin musiał odetchnąć kilka razy. - Pia jest chora - odezwał się w końcu. Jego słowa odbiły się echem od ścian kuchni. Annika zbladła. Nie tego się spodziewała. Martin obracał filiżankę w dłoniach. Znów zaczerpnął tchu i wyrzucił z siebie wszystko: - Od dawna czuła się zmęczona. Właściwie od urodzenia Tuvy, ale myśleliśmy, że to nic dziwnego, zwyczajne zmęczenie po połogu. Ale Tuva ma już prawie dwa lata, a zmęczenie nie ustępowało. Była zmęczona coraz bardziej. A potem wymacała sobie na szyi jakieś guzki... Dłoń Anniki powędrowała do ust. Już się domyślała, co będzie dalej. - Kilka tygodni temu pojechałem z nią do lekarza. Od razu widzieliśmy, co podejrzewa. Dał jej pilne skierowanie do Uddevalli. Pojechaliśmy na badania. Jutro przed południem ma wyznaczoną wizytę na onkologii, mają jej dać wyniki. Ale właściwie już wiadomo, co nam powiedzą. - Łzy pociekły mu po policzkach, wytarł je ze złością. Annika podała mu serwetkę. - Popłacz sobie, ulży ci. - To okropnie niesprawiedliwe. Pia ma dopiero trzydzieści lat, a Tuva jest jeszcze taka malutka. Poguglowałem, żeby się zorientować, jakie statystycznie są szanse na wyleczenie, i okazuje się, że marne. Pia jest bardzo dzielna, a ja jestem pospolitym tchórzem. Nie potrafię się zdobyć na to, żeby z nią o tym rozmawiać. Prawie nie mogę patrzeć, jak się zajmuje Tuvą. Nie mogę nawet spojrzeć jej w oczy. Czuję się jak ostatnia szmata! - Już nie mógł powstrzymać łez. Oparł głowę na rękach i zatrząsł się od płaczu. Poczuł, że Annika go obejmuje i tuli policzek do jego policzka. Bez słowa głaskała go po plecach. Po chwili wyprostował się, odwrócił do niej i przytulił. Kołysała go w objęciach, jak zapewne kołysała Leię, gdy rozbiła sobie kolano.
Poszczęściło im się. Chociaż w kawiarni na pomoście było pełno ludzi, udało im się znaleźć wolny stolik. Leon patrzył, jak kelnerzy roznoszą kanapki z krewetkami. Plac Ingrid Bergman, znakomita lokalizacja, stoliki ustawiono wzdłuż całego pomostu, aż do samej wody. - Kupmy ten dom - powiedziała Ia. Leon spojrzał na żonę. - Dziesięć milionów koron to nie byle co. - A czyja mówię, że to mało? - Pochyliła się, żeby mu poprawić koc na kolanach. - Zostaw ten cholerny koc, zaraz umrę z przepocenia. - Przecież wiesz, że nie wolno ci się przeziębić. Podeszła do nich kelnerka. Ia poprosiła o kieliszek wina dla siebie i wodę mineralną dla męża. Leon spojrzał na dziewczynę. - Jedno duże, pełne - powiedział. Gdy tylko skinął kelnerce głową, Ia popatrzyła na niego z wyrzutem. Kelnerka zachowała się jak wszyscy, usiłowała nie patrzeć na jego oparzenia. Kiedy poszła, wpatrzył się w morze. - Pachnie dokładnie tak, jak zapamiętałem - powiedział. Ręce z mnóstwem blizn trzymał na kolanach. - Nadal mi się to nie podoba, ale zgodzę się, jeśli kupimy ten dom. Nie chcę mieszkać w jakiejś norze. Poza tym nie chcę tu przyjeżdżać na całe lato. Kilka tygodni w roku i wystarczy. - Nie wydaje ci się absurdem kupowanie domu za dziesięć milionów, żeby z niego korzystać tylko kilka tygodni w roku? - To mój warunek - powiedziała. - W przeciwnym razie będziesz tu siedział sam. Co jest raczej niemożliwe, prawda? - Tak, wiem, że nie dałbym rady. A gdybym przypadkiem o tym zapomniał, ty mi przypomnisz. - Czy kiedykolwiek pomyślałeś o tym, ile dla ciebie poświęciłam? Ile razy musiałam się godzić na twoje szalone wyskoki i co wtedy przeżywałam? Nigdy się tym nie przejmowałeś. Teraz postanowiłeś tu przyjechać. Jeszcze nie dość się sparzyłeś? Nadal chcesz igrać z ogniem? Kelnerka przyniosła wino i piwo, kieliszek i szklankę postawiła na obrusie w biało- niebieską kratkę. Leon wypił kilka łyków i przesunął kciukiem po zimnej szklance. - Okej, niech ci będzie. Zadzwoń do agenta i powiedz mu, że kupujemy ten dom. Ale w takim razie chcę, żebyśmy się jak najprędzej wprowadzili. Nienawidzę mieszkać w hotelu. - Będzie dobrze - powiedziała la. W jej głosie nie było słychać radości. - W tym domu jakoś wytrzymam kilka tygodni na rok. - Kochanie, jesteś naprawdę bardzo dzielna. Rzuciła mu ponure spojrzenie. - Miejmy nadzieję, że nie będziesz żałował tej decyzji. - Od tamtego czasu upłynęło naprawdę dużo wody - odparł spokojnie. W tym momencie usłyszał, jak ktoś traci oddech, wymawiając jego imię. - Leon? Drgnął. Nie musiał odwracać głowy, rozpoznał po głosie. Josef. Po tylu latach. Paula patrzyła na połyskujące wody zatoki i rozkoszowała się ciepłem lata. Położyła rękę na brzuchu i uśmiechnęła się. Poczuła kopnięcie. - Chyba pora na lody - powiedział Mellberg, wstając. Rzucił okiem na Paulę i pogroził jej palcem. - Wiesz, że nie powinnaś wystawiać brzucha na słońce? Poszedł do kiosku. Patrzyła za nim zdziwiona.
- Żarty sobie ze mnie stroi? - spytała matkę. Rita się roześmiała. - Bertilowi chodzi tylko o twoje dobro. Paula coś mruknęła, ale przykryła brzuch szalem. W tym momencie obok przebiegł nagusieńki Leo. Johanna złapała go w przelocie. - Ma rację - powiedziała. - Od promieni UV możesz dostać przebarwień na skórze. Posmaruj porządnie twarz. - Przebarwień? - zdziwiła się Paula. - I tak jestem opalona. Rita podała jej buteleczkę: plus trzydzieści. - Nie kłóć się. Ja miałam całą twarz w brązowych plamach, kiedy się ciebie spodziewałam. Paula posłuchała. Johanna również starannie natarła swoją jasną skórę. - I tak masz dobrze - powiedziała. - Nie musisz się wysilać, żeby się opalić. - To prawda, ale wolałabym, żeby Bertil się trochę uspokoił - powiedziała Paula, wyciskając na rękę sporą porcję kremu. Parę dni temu przyłapałam go na czytaniu moich pisemek na temat ciąży. A przedwczoraj przyniósł mi ze sklepu ze zdrową żywnością słoik kapsułek Omega 3. Wyczytał, że dobrze wpływają na rozwój mózgu płodu. - Nie miej mu tego za złe. On się tak cieszy - powiedziała Rita i jeszcze raz zabrała się do smarowania Lea. Dokładnie, od stóp do głów. Odziedziczył po Johannie jasną, piegowatą skórę. Słońce parzyło go bardzo szybko. Paula przez chwilę się zastanawiała, czy dziecko odziedziczy cerę i włosy po niej, czy po nieznanym dawcy. Dla niej nie miało to najmniejszego znaczenia. Leo był synem Johanny i jej. Prawie nie pamiętała, że był w to zamieszany ktoś jeszcze. Z tym dzieckiem też tak będzie. Przerwały jej radosne okrzyki Mellberga. - Mamy lody! Rita przeszyła go spojrzeniem. - Mam nadzieję, że sobie nie kupiłeś. - Tylko jedno malusieńkie magnum. Tak dzielnie się trzymałem przez cały tydzień. - Uśmiechnął się i mrugnął okiem, usiłując ją udobruchać. - Nic z tego - oznajmiła spokojnie Rita. Zabrała mu loda i poszła wyrzucić go do kosza. Mellberg mruknął coś pod nosem. - Co powiedziałeś? Przełknął ślinę. - Nic. Zupełnie nic. - Wiesz, co ci powiedział doktor. Jesteś w grupie ryzyka, zagrożony zarówno zawałem, jak i cukrzycą. - Przecież jedno magnum nie może mi zaszkodzić. Człowiek powinien się cieszyć życiem - powiedział, rozdając lody. - Jeszcze tydzień urlopu. - Paula, liżąc swoje cornetto, zmrużyła oczy. - Ja uważam, że nie powinnaś wracać do pracy - powiedziała Johanna. - Tak niedużo ci zostało. Gdybyś poprosiła położną, na pewno dostałabyś zwolnienie. Powinnaś odpoczywać. - Halo, wszystko słyszałem - powiedział Mellberg. - Nie zapominaj, że jestem jej szefem. - W zamyśleniu podrapał się po porośniętej rzadkimi siwymi włosami głowie. - Ale zgadzam się. Ja również uważam, że nie powinnaś pracować. - Już o tym rozmawialiśmy. Zwariuję, jeśli będę siedzieć w domu i czekać. Zresztą teraz jest dość spokojnie. - Jak to spokojnie? - Johanna spojrzała na nią. - Przecież to najgorszy okres w roku, pijackie awantury i inne takie. - Miałam na myśli to, że nie prowadzimy żadnego większego dochodzenia. Same typowe sprawy, jak to latem, włamania i takie tam. Takie rzeczy mogłabym załatwiać nawet
przez sen. Zresztą nie muszę nigdzie jeździć. Mogę się zajmować papierkową robotą w komisariacie. Więc przestańcie truć. Jestem w ciąży, ale nie jestem chora. - Jeszcze zobaczymy - powiedział Mellberg. - Co do jednego niewątpliwie masz rację: jest dość spokojnie. Tego dnia wypadała rocznica ich ślubu. Gösta jak zwykle przyniósł na grób Maj-Britt kwiaty. Trochę go zaniedbał, ale nie dlatego, że już nic nie czuł do zmarłej żony. Przeżyli razem dużo dobrych lat i ciągle odczuwał jej brak. Właściwie co rano, kiedy wstawał z łóżka. Ale już się przyzwyczaił do życia w samotności. Dni miał wypełnione tak szczelnie, że chwilami nie potrafił sobie wyobrazić, że kiedyś z kimś dzielił swój mały domek. Ale to, że się przyzwyczaił, nie oznaczało jeszcze, że polubił takie życie. Przykucnął i przesunął palcem po literach wyżłobionych w kamieniu. Imię ich synka. Nie mieli nawet jego zdjęcia. Sądzili, że mają na robienie zdjęć całe życie, i nie pomyśleli o tym zaraz po jego narodzinach. Po śmierci też nie. W tamtych czasach się tego nie robiło. Dziś, jak słyszał, jest inaczej. Wtedy należało zapomnieć i żyć dalej. Jak najprędzej postarajcie się o kolejne dziecko. Taką radę dostali, kiedy oboje w szoku opuszczali szpital. Nic z tego nie wyszło. Jedynym dzieckiem w ich życiu była ta mała. Dziewuszka, jak na nią mówili. Może należało się bardziej postarać, żeby ją zatrzymać, ale ich żałoba była jeszcze zbyt świeża i myśleli, że nie potrafią jej dać tego, czego potrzebuje małe dziecko, poza opieką. Ostateczną decyzję podjęła Maj-Britt. Mimo to ostrożnie zaproponował, żeby dziewczynka została u nich na stałe. Żona ze smutkiem na twarzy i z żalem w sercu odparła, że mała potrzebuje rodzeństwa. I w ten sposób dziewuszka zniknęła z ich życia. Później już nigdy o niej nie rozmawiali, ale on nie potrafił zapomnieć. Gdyby za każdym razem, gdy o niej myślał, dostał jednokoronówkę, byłby dziś bogatym człowiekiem. Wstał. Wyrwał kilka chwastów. Zdążyły się porządnie ukorzenić. Kwiatki wstawione do wazonu wyglądały naprawdę ładnie. W jego głowie odezwał się głos Maj-Britt: Gösta, co ty wyprawiasz! Wyrzucasz pieniądze na takie piękne kwiaty dla mnie? Nigdy nie wierzyła, że należy jej się coś więcej, a on żałował, że nie rozpieszczał jej bardziej. Choćby przynosząc kwiaty, gdy jeszcze mogły jej sprawić przyjemność. Miał tylko nadzieję, że widzi z góry, jakie są śliczne, i cieszy się. Fjällbacka 1919 Sjölinowie znów urządzili przyjęcie. Dagmar była wdzięczna za każdą taką okazję. Przydawał jej się dodatkowy zarobek. Była zachwycona również tym, że może z bliska oglądać bogatych i pięknych ludzi, żyjących cudownym, beztroskim życiem. Jedli i pili dużo i smacznie, tańczyli, śpiewali i bawili się do rana. Ona też chciałaby tak żyć, ale na razie musiała się zadowolić usługiwaniem tym szczęściarzom i tym, że może spędzić wśród nich kilka chwil. Wyglądało na to, że przyjęcie będzie wyjątkowo udane. Razem z resztą służby już przed południem przewieziono ją na wyspę leżącą naprzeciwko Fjällbacki. Łodzie cały dzień kursowały między wyspą a lądem, wożąc jedzenie, wino i gości. - Dagmar! Przynieś z piwniczki więcej wina! - zawołała doktorowa Sjölin. Dagmar natychmiast pomknęła do piwniczki. Dbała o dobre stosunki z panią Sjölin. Wolała, żeby doktorowa nie przyglądała jej się za bardzo. Szybko dostrzegłaby spojrzenia i czułe uszczypnięcia, jakimi jej mąż obdarzał ją podczas przyjęć. Czasem było nawet więcej, jeśli doktorowa, przeprosiwszy gości, szła do sie- bie, a uczestnicy przyjęcia byli zbyt pijani albo zbyt zajęci zabawą, żeby zauważyć, co się dzieje. Wtedy przy wypłacie doktor wsuwał jej do ręki kilka koron więcej.
Wzięła z piwniczki cztery butelki i pośpiesznie ruszyła do drzwi. Przyciskała je do piersi, ale zderzyła się z kimś i wypadły. Dwie się stłukły. Dagmar uzmysłowiła sobie z rozpaczą, że na pewno zostaną jej odliczone od pensji. Łzy pociekły jej po policzkach. Spojrzała na stojącego przed nią mężczyznę. - Undskyld!6 - powiedział, ale duńskie słowo zabrzmiało w jego ustach jakoś dziwnie. Zaskoczenie i rozpacz zastąpiła wściekłość. - Co pan robi! Nie rozumie pan, że nie można stać w samych drzwiach?! - Undskyld - powtórzył. - Ich verstehe nicht. I wtedy Dagmar się zorientowała, kto to jest. Zderzyła się z gościem honorowym: z niemieckim bohaterem wojennym, lotnikiem, który dzielnie walczył na wojnie, a po sromotnej klęsce Niemiec utrzymywał się z pokazów lotniczych. Od rana słyszała szepty na jego temat. Podobno przez jakiś czas mieszkał w Kopenhadze. Plotkowano o jakimś skandalu, po którym musiał wyjechać do Szwecji. Dagmar nie odrywała od niego wzroku. Był najprzystojniejszym mężczyzną, jakiego w życiu widziała. Nie wyglądał na pijanego, jak niektórzy inni goście, i patrzył jej prosto w oczy. Stali dłuższą chwilę i patrzyli na siebie. Dagmar się wyprostowała. Wiedziała, że jest piękna. Mnóstwo razy słyszała to od mężczyzn. Przesuwali dłońmi po jej ciele i jęcząc, szeptali prosto do ucha różne słowa. Ale jeszcze nigdy nie cieszyła się ze swojej urody tak jak teraz. Lotnik nie odrywał od niej wzroku. Schylił się i zebrał kawałki szkła. Zaniósł je do pobliskiego lasku i wyrzucił. Potem położył palec na ustach, zszedł do piwniczki i przyniósł kolejne dwie butelki. Dagmar uśmiechnęła się z wdzięcznością i podeszła do niego, żeby je wziąć. Spojrzała na jego ręce i zauważyła, że z lewego palca wskazującego leci mu krew. Pokazała, że chce obejrzeć jego rękę. Postawił butelki na podłodze. Skaleczenie nie było zbyt głębokie, ale krwawiło mocno. Wpatrzona w jego oczy, włożyła jego palec do ust i wyssała krew. Jego źrenice rozszerzyły się, w oczach ujrzała znajomą szklistość. Cofnęła się i podniosła butelki. Idąc do gości, czuła na plecach jego spojrzenie. Patrik zwołał naradę. Uznał, że przede wszystkim należy poinformować Mellberga. Chrząknął. - Bertil, nie było cię w weekend, ale może słyszałeś, co się stało? - Nie, a co? - Mellberg spojrzał na Patrika wyczekująco. - W sobotę wybuchł pożar w dawnym ośrodku kolonijnym na Valö. Dużo wskazuje na podpalenie. - Podpalenie? - Na razie nie mamy potwierdzenia. Czekamy na Torbjörna - odparł Patrik. Zawahał się, po chwili mówił dalej: - Poszlaki są jednak na tyle mocne, że powinniśmy nad tym popracować. Patrik wskazał na Göstę. Gösta z mazakiem w ręku stanął przed białą tablicą. - Gösta gromadzi materiały na temat rodziny, która zniknęła z Valö. On... - Wiem, o czym mówisz. Stara sprawa, wszyscy ją znają. Ale co to ma do rzeczy? - spytał Mellberg. Nachylił się, żeby podrapać leżącego pod krzesłem Ernsta. - Tego nie wiemy. - Patrik w jednej chwili poczuł się strasznie zmęczony. Że też zawsze na początku musi się sprzeczać z Mellbergiem. Teoretycznie jest szefem komisariatu, ale w praktyce zrzeka się odpowiedzialności, zrzuca ją na niego. Oczywiście pod warunkiem, że ewentualne zaszczyty przypadną jemu. - Zaczynamy dochodzenie bez żadnych wstępnych założeń. Ale to dziwne, że coś takiego dzieje się akurat wtedy, gdy jedyna ocalała córka po trzydziestu pięciu latach wraca na wyspę. 6 Undskyld - duń.: przepraszam.
- Pewnie sami podpalili chałupę, żeby dostać kasę z ubezpieczenia - stwierdził Mellberg. - Sprawdzam ich sytuację majątkową. - Martin siedział obok Anniki, był wyjątkowo cichy. - Jutro rano powinienem coś wiedzieć. - Dobrze. Zobaczycie, że o to chodziło. Przekonali się, że remont tej rudery będzie kosztował za dużo i że bardziej się opłaca ją podpalić. Kiedy pracowałem w Göteborgu, ciągle widywałem takie numery. - Jak zaznaczyłem, nie upieramy się przy żadnej wersji - odparł Patrik. - Chciałbym, żeby Gösta nam opowiedział, co pamięta z tej sprawy. Usiadł i skinął głową. Można zaczynać. Wczoraj podczas wycieczki Erika opowiedziała mu fascynujące rzeczy. Był ciekaw, co Gösta powie o dochodzeniu sprzed lat. - Trzynastego kwietnia 1974 roku, w Wielką Sobotę, ktoś zadzwonił na komisariat i powiedział, że trzeba jechać na Valö, do szkoły z internatem. Odłożył słuchawkę, nie powiedział, co się stało. Telefon odebrał ówczesny szef komisariatu. Powiedział, że nie potrafi stwierdzić, czy dzwonił mężczyzna, czy kobieta. - Gösta milczał chwilę, jakby wracał do dawnych czasów. - Ja i mój kolega Henry Ljung pojechaliśmy sprawdzić, co się stało. Na miejscu znaleźliśmy się w pół godziny. Sytuacja była bardzo dziwna. Stół w jadalni był nakryty do obiadu, dania były już częściowo zjedzone, ale nikogo z rodziny nie było. Została tylko maleńka dziewczynka, roczna Ebba. Dreptała po domu zupełnie sama. Pozostali jakby wyparowali. Wyglądało to tak, jakby w środku obiadu wstali od stołu i zniknęli. - Pff! - prychnął Mellberg. Gösta rzucił mu mordercze spojrzenie. - Gdzie byli uczniowie mieszkający w internacie? - spytał Martin. - Większość rozjechała się do domów, na ferie. Na Valö zostało tylko kilku, ale nigdzie ich nie było. Dopiero po dłuższej chwili zobaczyliśmy pięciu chłopaków w łódce. Zostali potem bardzo dokładnie przesłuchani, ale nie mieli pojęcia, co się stało z rodziną. Brałem udział w przesłuchaniach i wszyscy mówili to samo: nie zostali zaproszeni na rodzinny obiad wielkanocny, więc popłynęli na ryby. Kiedy wypływali, wszystko było jak zwykle. - Łódka należąca do rodziny była na swoim miejscu? Przy pomoście? - spytał Patrik. - Tak. Przeszukaliśmy całą wyspę, ale ich jakby wywiało. - Gösta pokręcił głową. - Ile to było osób? - Mellberg chyba wbrew własnej woli zaciekawił się i pochylił w oczekiwaniu na odpowiedź. - Rodzina składała się z dwojga dorosłych i czworga dzieci. Jednym z nich była mała Ebba. Czyli zniknęło dwoje dorosłych i troje dzieci. - Gösta odwrócił się i zaczął pisać na tablicy. - Ojciec, Rune Elvander, dyrektor szkoły, dawny wojskowy. Stworzył szkołę dla chłopców z zamożnych rodzin, których rodzice oczekiwali wysokiego poziomu nauczania w połączeniu z surową dyscypliną. Pierwszorzędne wykształcenie, kształtujący charakter regulamin i dużo ruchu na świeżym powietrzu. Jeśli dobrze pamiętam, tak opisywano szkołę w broszurce informacyjnej. - Boże drogi, jakby to były lata dwudzieste - zauważył Mellberg. - Zawsze się znajdą rodzice tęskniący za starymi dobrymi czasami. Właśnie do nich kierował swoją ofertę Elvander - odparł Gösta. - Matka Ebby, Inez, miała w chwili zniknięcia dwadzieścia trzy lata. Była znacznie młodsza od męża. On był już po pięćdziesiątce. Rune miał jeszcze troje dzieci z poprzedniego małżeństwa. Syna Claesa, lat dziewiętnaście, szesnastoletnią córkę Annelie i dziewięcioletniego Johana. Rok czy dwa po śmierci ich matki, Carli, ożenił się powtórnie. Według przesłuchiwanych chłopaków rodzina miała jakieś problemy, ale nie dowiedzieliśmy się wiele więcej. - Ilu uczniów tam mieszkało w roku szkolnym? - spytał Martin. - Różnie, ale zazwyczaj około dwudziestu. Poza Runem pracowało tam jeszcze dwóch nauczycieli, ale w ferie mieli wolne.