Ake Holmberg - Cykl-Ture Sventon (1) Latający detektyw.pdf

AKE HOLMBERG LATAJĄCY DETEKTYW (PRZEŁOŻYLI: TERESA CHŁAPOWSKA) SCAN-DAL

ROZDZIAŁ PIERWSZY Kłopoty Ture Sventona Długa i wąska ulica Królowej leży mniej więcej w centrum Sztokholmu. Ruch na niej nieustanny. Zrozumiałe, że jest to najbardziej odpowiednie miejsce na biuro prywatnego detektywa - tam jest się naprawdę w samym sercu wszystkich spraw. Idąc ulicą Królowej w piękny letni dzień, nie zdziwisz się ujrzawszy na drzwiach domu napis: T. SVENTON Praktykujący Prywatny Detektyw Ów Sventon był małym, chudym człowieczkiem o ostrym profilu. Stroskany, siedział właśnie przy biurku i gładził w zamyśleniu czarną brodę. Długi, cienki nos upodabniał go do jastrzębia (o ile można sobie wyobrazić jastrzębia z brodą). Nie wyglądał na zadowolonego. Cechowała go przecież bystrość i odwaga, chętnie podejmował nawet najbardziej niebezpieczne zadania i wcale niewykluczone, że był najsprytniejszym prywatnym detektywem w kraju. A jednak nigdy nie otrzymywał żadnych poleceń. Jeśli już ktoś zadzwonił do drzwi, prawie zawsze był to sprzedawca sznurowadeł, a prawie nigdy ktoś, kto by mu zlecił śledzenie jakiegoś podejrzanego osobnika czy też odnalezienie wartościowego naszyjnika z pereł, którego szukano od zeszłego piątku. Nikt więc nie mógł się nawet domyślać, jakim zdolnym detektywem był Sventon. Wiedział to tylko on sam. Każdy człowiek posiada swoje drobne właściwości różniące go od innych. Sventon miał ich dwie. Po pierwsze, nie mógł wymówić Sture Svensson, tak jak się rzeczywiście nazywał. Wychodziło mu raczej Ture Sventon, więc koniec końców zmienił nazwisko i teraz naprawdę nazywa się Ture Sventon. Poza tym nie mógł wymówić słowa ptyś - brzmiało jak psyś. A gdy chciał powiedzieć pistolet, mówił piftolet. Nie ma co ukrywać, Sventon nieco seplenił. Drugą dziwną właściwością było to, że zawsze wyglądał na bardzo zajętego, choć nigdy nic nie robił. Jeżeli czasem jakiś klient odwiedził go w biurze, odnosił wrażenie, że Sventon ugina się pod ciężarem najbardziej niebezpiecznych zadań. Co chwila dzwonił telefon, a Sventon odpowiadał na przykład tak: “Halo! Dobrze, w porządku. Ale pamiętajcie! Piftoletu użyć tylko w razie konieczności. Nie zapominajcie o tym, chłopcy!" Albo też klient słyszał ku swemu wielkiemu zdziwieniu, że Sventon “...śledził go aż do Rio de Janeiro... współpracuje z

policją brazylijską. Do widzenia". To wszystko było bardzo dziwne. Gość nie mógł jednak wiedzieć, że Sventon mówił tylko ze swoją sekretarką, panną Jansson, która dzwoniła z drugiego pokoju. Miała ścisłe polecenie telefonowania, gdy tylko zjawiał się klient. Biuro składało się z dwóch pokoi. Pierwszy od wejścia zajmowała panna Jansson. Była to starsza, siwiejąca pani w okularach, taka, na której można polegać. Teraz właśnie bardzo się jej śpieszyło. Szydełkowała łapki do garnków, które miały być gotowe na urodziny siostry. Więc zniecierpliwiła się trochę, słysząc telefon. Dzwonił ze swego pokoju jej szef, prywatny detektyw Ture Sventon. - Panno Jansson, jak pani myśli, może byśmy tak zjedli po jednym psysiu? Niech pani będzie taka dobra i zadzwoni do Rofalii po dwa psy się! Sventon ogromnie lubił ptysie. Gdy był szczęśliwy, miał ochotę na ptysia, żeby uczcić tę okoliczność; gdy czuł się przygnębiony, chciał ptysia na pociechę. Tylko w ciastkarni Rozalii można je było dostać jak rok długi. - Czy z bitą śmietaną? - spytała panna Jansson. - Oczywiście! Jak najwięcej śmietany. Weźmiemy je na razie na kredyt. Wkrótce pojawiły się ptysie od Rozalii, rzeczywiście wspaniałe; duże, w miarę rumiane, a śmietany było tyle, że aż kapała ze wszystkich stron. Takie właśnie ptysie są potrzebne, gdy się jest przygnębionym. Ture Sventon, prywatny detektyw, zdjął brodę, włożył ją do szuflady i zabrał się do ptysia.

ROZDZIAŁ DRUGI Pewnego letniego dnia w Lingonboda Daleko w południowej Szwecji leży małe miasteczko zwane Lingonboda. Jest tak małe, że wiele osób nigdy o nim nie słyszało. Ma tylko jedną krótką ulicę, którą nazywają Główną, choć jest to raczej kawałek ulicy. Największym i zarazem najpiękniejszym budynkiem przy ulicy Głównej jest Grand Hotel. Pewnego letniego dnia miasteczko Lingonboda drzemało w upale. W cieniu wysokich drzew, w maleńkim trójkątnym parku, siedziało kilka osób przyglądając się kwiecistym rabatom. Lecz na ulicy Głównej nie było żywej duszy. Na przedmieściu, od strony Wzgórza Świętojańskiego, stała ładna willa, małe szafranowożółte pudełko z oszklonymi werandami. Willa nazywała się Fredriksro. Otaczał ją uroczy, cienisty ogród z dużą ilością krętych ścieżek wysypanych piaskiem. W willi Fredriksro mieszkały dwie poczciwe, sympatyczne stare panny. Nazywały się Sigrid i Fryderyka Fredriksson. Obie były siwe i kochały dzieci. Widać je było, gdy przechadzały się po ogrodzie i przyglądały kwiatom - szczególnie rezedzie; można też było dostrzec ich siwe głowy na górnej werandzie, gdzie często siadywały patrząc na zachód słońca za Wzgórzem Świętojańskim. Sigrid i Fryderyka żyły w wielkiej przyjaźni. Nigdy się nie kłóciły, jak to się nieraz zdarza innym ludziom; między nimi zawsze panowała zgoda. Była tylko jedna jedyna rzecz na świecie, co do której się różniły, a mianowicie duży pistolet kawaleryjski, pochodzący z czasów wojny trzydziestoletniej. Ten stary, wspaniały pistolet o kolbie inkrustowanej masą perłową wisiał na ścianie w hallu wśród innych licznych okazów starej broni. Jego właścicielem był kiedyś Fryderyk Fredriksson, przodek panien Sigrid i Fryderyki. Co do tego zgadzały się całkowicie. Jednakże panna Sigrid twierdziła, że pistolet służył w bitwie pod Lutzen, panna Fryderyka natomiast była przekonana, że ich przodek zdobył go w bitwie pod Breitenfeld. Poza tą jedną sprawą siostry były zawsze tego samego zdania o wszystkim. Ich przyjaciele i krewni, wiedząc o tym, nigdy nie mówili z nimi o pistoletach kawaleryjskich. Na parapecie w hallu stał duży, srebrny puchar. Widać go było aż z drogi, zwłaszcza gdy błyszczał w słońcu. Ojciec panien Fredriksson był budowniczym i kiedy obchodził pięćdziesięciolecie pracy, dwustu siedmiu jego przyjaciół złożyło się na jubileuszowy podarunek. Kupili srebrny puchar, ten właśnie, który widać z drogi. Zwano go jubileuszowym. Był to kosztowny przedmiot i równocześnie cenna pamiątka.

Każdego lata siostry Fredriksson miały zwyczaj zapraszać do Fredriksro czworo małych dzieci z rodziny. Gdy dopisywała pogoda, piło się sok truskawkowy w altanie, a w dnie deszczowe - czekoladę z bitą śmietaną na górnej werandzie. Nawet kiedy w całym miasteczku Lingonboda było cicho i pusto, koło willi Fredriksro prawie zawsze coś się działo. To Liza, Janek, Bjorn i Krystyna urządzali wesołe zabawy wśród peonii i nagietek lub też wciskali się wszyscy razem do dużej zielonej beczki przy rogu domu i udawali rozbitków. Właśnie była pora na wypicie soku. Przy tak ładnej pogodzie można to było rzeczywiście zrobić w altanie. Czekano tylko na Lizę, która poszła do piekarni Larssona po ciasto biszkoptowe i czternaście bułeczek. Miłe starsze panie zwykle same piekły ciasto i bułeczki, ale tym razem było zbyt gorąco, by stać przy piekarniku. Czekano również na Janka, który poszedł gdzieś grać w piłkę z chłopcami. Słońce prażyło. Ach, żeby już wróciła Liza z bułeczkami! Wszyscy mieli ochotę na szklankę soku. Jest wreszcie Liza, czas zawołać Janka! Lecz Bjorn i Krystyna zauważyli, że Liza nic nie niesie. Gdzie są bułeczki? Gdzie jest biszkopt? Liza nie miała ani bułeczek, ani ciasta. Szlochając otworzyła furtkę. - Lizo, dziecko drogie, co się stało?... - wykrzyknęła ciocia Fryderyka spiesząc w jej ' stronę. Liza tak płakała, że łzy lały się strumieniem. - Jakaś ty brudna! Tego ranka Liza włożyła czystą, żółtą sukienkę, uprasowaną przez ciocię Fryderykę. Sukienka była teraz całkiem brudna; zabłocona i zakurzona, wyglądała okropnie. - Coś ty robiła? Gdzie byłaś? - pytała przerażona ciotka Fryderyka; ale Liza tak płakała, że nie była w stanie odpowiedzieć. Ciocia Sigrid też przybiegła i przeraziła się, tak samo jak ciocia Fryderyka. - A może się turlałaś wracając do domu? - spytał Bjorn. Trochę się uspokoiwszy, Liza opowiedziała, co się stało. Tak jak było powiedziane, kupiła w piekarni Larssona ciasto biszkoptowe i bułeczki. W drodze powrotnej spotkała na ulicy Głównej nieznajomego mężczyznę, który podszedł do niej patrząc - jak się jej zdawało - na niesione przez nią torebki. Liza zeszła na jezdnię, żeby go wyminąć. Wówczas mężczyzna coś powiedział, a ona tak się przestraszyła, że zaczęła biec. On biegł za nią i w pewnej chwili podstawił jej nogę. Przewróciła się w najbrudniejszym miejscu ulicy. - Ależ to niewiarygodna historia! - zawołała ciocia Sigrid patrząc na oniemiałą ciocię Fryderykę. - Upuściłam obie torebki, a on je porwał - mówiła Liza, trochę już spokojniejsza, choć

wciąż bliska płaczu. - Natychmiast wsadził jedną bułeczkę do ust i zdaje mi się, że całą połknął. Potem wziął drugą i tak je zjadł po kolei. - Nie do wiary! - oburzyła się ciocia Fryderyka. - Powiedziałam mu, że bułeczki są moje i żeby ich nie ruszał. - A co on na to? - wtrącił podniecony Bjorn. Niesłychana historia! Przecież on sam przechadzał się nieraz ulicą Główną, lecz nigdy nic podobnego mu się nie zdarzyło. - Ten idiota! - rozgniewała się Liza przełykając ostatnie łzy. - Gdy mu powiedziałam, że to są moje bułeczki, on odparł: “Czy pozwolisz?", i w jednej chwili pożarł całe czternaście sztuk. A potem zabrał się do ciasta. Trzymał je oburącz i jadł tak, jakby to była kanapka. - A dalej? Co zrobił potem? - zniecierpliwił się Bjorn. - Nie wiem, bo pobiegłam do domu. Ale wołał za mną, że jutro wolałby piernik. - Nigdy czegoś podobnego nie słyszałam - jęknęła ciocia Fryderyka. - Jak wyglądał? - spytała ciocia Sigrid. - Był bardzo duży i gruby. Właściwie nie tyle gruby, co bardzo duży i szeroki. - Czy umiałabyś go opisać? - Oczywiście. Miał na głowie białą czapkę, taką - wiecie, cyklistówkę z daszkiem. Był w szarym ubraniu i niebieskiej koszuli. Duży i niezgrabny, co najmniej jak byk. - Że też coś takiego mogło się zdarzyć właśnie tu, w Lingonboda! Kto to mógł być? - Wyglądał jak byk. Taki idiotyczny byk! - dodała Liza. Przestała płakać, ale była zła. - Wiesz co, zdejmij lepiej tę sukienkę i włóż niebieską - poradziła ciocia Fryderyka. Krystyna stała obok i słuchała nie odzywając się. “Nigdy już nie odważę się pójść do piekarni Larssona" - myślała. Tymczasem wrócił Janek. Biegł utykając. Już z daleka widać było, że coś mu jest. I rzeczywiście: gdy się zbliżył, zobaczyli, że ma zakrwawioną nogę. Dokładnie się przypatrując, można też było dostrzec ślady łez na zakurzonych, opalonych policzkach. - Janku, kochanie, co to? - zawołała ciocia Sigrid. - Na litość boską, co się znów stało? - przeraziła się ciocia Fryderyka. - Snap mnie ugryzł - odparł gniewnie Janek. Snap to był pies sąsiada. Był zły i z tego powodu nigdy nie mógł biegać, gdzie chciał. Musiał się zadowalać szczekaniem zza wysokiego płotu. - Snap? Jak to się mogło stać? Czy nie był uwiązany? - Kiwaliśmy się na drodze... Ciocia Fryderyka zwróciła się do Bjorna i zapytała po cichu: - Co on robił?

- Kiwał się, to znaczy kopał piłkę - objaśnił Bjorn. - Kiwaliśmy się na drodze, gdy zjawił się jakiś facet... - Facet? - zdziwiła się ciocia Sigrid patrząc pytająco na Bjorna. - No tak, facet. Taki gość - rzucił zniecierpliwiony Bjorn. Chciał jak najszybciej dowiedzieć się, co było dalej. - Kopnął piłkę tak, że przeleciała na drugą stronę płotu - opowiadał Janek. - I wcale nie dla zabawy. Co za bezczelność, prawda? Oczywiście nikt nie chciał pójść po piłkę, bo każdy bał się Snapa. Więc powiedzieliśmy facetowi, żeby sam się po nią pofatygował, a on na to, że nie umie już tak dobrze przełazić przez płoty, jak dawniej. Z powodu podagry, jak twierdził. Miał podagrę w jednej nodze. Ale powiedział, że za przyniesienie piłki da pięćdziesiąt óre1 . Uznaliśmy, że to dość przyzwoicie z jego strony, no i oczywiście każdy chciał mieć te pięćdziesiąt ore. Snapa nie było widać, więc zdawało się nam, że jeśli przelezie się przez płot cicho i ostrożnie, wszystko dobrze się skończy. Postanowiliśmy ciągnąć losy na kawałkach trawy, żeby było wiadomo, kto ma to zrobić. Ja wyciągnąłem najdłuższą trawę. Przelazłem przez płot, jak tylko mogłem najciszej. Piłka leżała na środku trawnika, więc dość daleko. Ale byłoby się udało całkiem dobrze, bo Snap akurat gdzieś zniknął. Tymczasem w chwili, gdy już ją prawie miałem, ten wstrętny facet zaczął gwizdać i krzyczeć, jak mógł najgłośniej. Oczywiście Snap natychmiast przyleciał. A ja nie zdążyłem uciec. Właśnie gdy byłem na płocie, Snap podskoczył i ugryzł mnie w nogę. - Nigdy czegoś podobnego nie słyszałam! - wybuchnęła ciocia Sigrid. - Nie do wiary! Tu, w Lingonboda! - oburzyła się ciocia Fryderyka. - Kiedy znalazłem się z powrotem na drodze, ten idiota stał uśmiechając się i powiedział, że nie dostanę pięćdziesiąt ore, ponieważ nie przyniosłem piłki. “Następnym razem przyniosę ją sam - powiedział - bo mam wrażenie, że moja podagra ma się trochę lepiej". I poszedł sobie. - Jak on wyglądał? - zaciekawiła się panna Sigrid. - Czy był podobny do byka? - pytał Bjorn bardzo podniecony. - Czy miał na głowie białą czapkę, jak byk... Chciałam powiedzieć, czy nie miał białej czapki? - pytała równie przejęta Krystyna. - Miał - odparł Janek. Spojrzeli po sobie w milczeniu, czując się bardzo nieswojo. - Nie powinniście już dziś wychodzić - oświadczyła ciocia Fryderyka czwórce małych 1 Ore - moneta szwedzka, odpowiednik polskiego grosza

siostrzeńców. - Pod żadnym warunkiem - potwierdziła ciocia Sigrid. - Musicie siedzieć w domu dopoty, dopóki ten człowiek będzie w Lingonboda. Jak tu mieszkam siedemdziesiąt lat, nigdy czegoś podobnego nie słyszałam. - Ani ja - powiedziała ciocia Fryderyka. - Choć żyję już siedemdziesiąt jeden lat. W końcu zasiedli wszyscy razem w altanie i pili sok, ale tego dnia musieli poprzestać na sucharach. Jak wiecie, suchary wcale nie przypominają świeżo upieczonych bułeczek, a już w żadnym razie nie smakują jak biszkopt. Lecz nikt nie odważyłby się wyjść poza furtkę, dopóki ów człowiek w białej czapce chodził swobodnie po mieście. Więc Liza, Janek, Bjorn i Krystyna siedzieli maczając sucharki w ciemnoczerwonym soku, żeby miękły. Liza przebrała się w niebieską sukienkę. Janek miał bandaż na nodze. Nagle usłyszeli szelest w skrzynce na listy koło furtki. - Listonosz! - zawołał Bjorn i pobiegł po list. Był zaadresowany do “Panien z Fredriksro". - Jakie to śmieszne - zdziwiła się ciocia Sigrid otwierając kopertę. - Panny z Fredriksro... od kogo to może być? Siostry pochyliły siwe głowy i czytały: Niżej podpisany byłby wdzięczny, gdyby Panie zechciały dostarczyć mu we czwartek trzy tysiące koron, gdyż tej właśnie sumy potrzebuje. Najpewniejszym i najprostszym sposobem jest włożyć pieniądze do koperty, a kopertę do dużego pustego dębu na stoku Wzgórza Świętojańskiego. W przeciwnym razie nie wiadomo, co się może stać. Na przykład może łatwo zniknąć jakiś srebrny puchar i jeszcze to i owo. W żadnym razie nie powinny Panie dopuścić, by wmieszała się w to policja. Gdyby się tak stało, przeczucie mi mówi, że jeszcze gorsze rzeczy mogłyby się zdarzyć. Słyszałem, że kiedyś cała willa wyleciała w powietrze. To była co prawda czerwona willa, lecz, o ile mi wiadomo, to samo mogłoby się stać z żółtą willą, a byłoby szkoda, teraz, przy tak ślicznej pogodzie. Jedyna rzecz, którą Panie mają zrobić, to najpóźniej we czwartek wieczór włożyć kopertę zawierającą trzy tysiące koron do dziupli tego pięknego, nieco wypróchniałego dębu, który jest królem puszczy. Z najlepszymi życzeniami powodzenia w przyszłości, mając nadzieję, iż piękna pogoda będzie trwać nadal, mam zaszczyt pisać się Waszym oddanym przyjacielem

Wilhelm Łasica Dobrotliwe siwe panie z początku nic nie zrozumiały. - Srebrny puchar... - szepnęła panna Sigrid. - Król puszczy?... - zastanowiła się panna Fryderyka. Gdy przeczytały list po raz drugi, ogarnął je niepokój. A gdy go przeczytały półgłosem po raz trzeci, uprzytomniły sobie, że zagraża im wielkie niebezpieczeństwo. - O co tam chodzi w tym liście? - spytał Bjorn odgryzając kawałek siódmego suchara. - Czy ktoś chce ukraść Puchar Jubelowy? - spytał Janek. Dzieci nie bardzo wiedziały, co oznacza słowo jubileuszowy; srebrny puchar nazywały Pucharem Jubelowym. - Czy list jest od Byka? - spytała przestraszona Liza. Starsze panie westchnęły. - Teraz wypijcie sok - powiedziała smutno ciocia Fryderyka. - A potem... potem lepiej, żebyście się położyli do łóżek. - Do łóżek! - wykrzyknęły dzieci topiąc suchary w soku. Była dopiero trzecia po południu. - Tak - powiedziała ciocia Sigrid. - Najlepiej będzie, jak wszyscy się położycie. Każdy dostanie po tabliczce czekolady. Słońce nad Lingonboda świeciło nadal bardzo mocno. Miasteczko, które było tak malutkie, że mało kto o nim słyszał, drzemało w upale. W ogrodzie otaczającym szafranowożółtą willę peonie jaśniały przepysznymi barwami, bzyczały pszczoły i trzmiele. I choć niebo było niebieskie jak nigdy, kochane starsze panie z Fredriksro miały wrażenie, że nadciągnęła duża, groźna, czarna chmura, która pogrążyła wszystko w cień.

ROZDZIAŁ TRZECI Ture Sventon otrzymuje polecenie W Sztokholmie było tak gorąco, że nad ulicą Królowej drżało powietrze, a asfalt był miękki i kleisty. Chodnikiem szła wolno panna Fryderyka Fredriksson trzymając w ręku torebkę. Miała w niej szczoteczkę do zębów, dwie pomarańcze oraz szereg innych drobiazgów potrzebnych w podróży. Panna Fryderyka odbyła długą drogę do stolicy, aby znaleźć mądrego i odpowiedzialnego prywatnego detektywa. W Lingonboda był co prawda policjant Klang, na pewno godny zaufania, lecz w liście od pana Łasicy stało przecież wyraźnie, że policja nie powinna być w tę sprawę wmieszana. Panna Fryderyka była bardzo zmęczona. W głowie jej się kręciło od gorąca i hałasu. Gdzie tu znaleźć detektywa? Nie miała pojęcia, w którą stronę się kierować. Wtem, zupełnie przypadkiem, zobaczyła tabliczkę na drzwiach: T. SVENTON Praktykujący Prywatny Detektyw “Ach, co za szczęście - pomyślała sobie - bo jestem u kresu sił". Dzwonek do drzwi w biurze Sventona oznaczał przeważnie kogoś sprzedającego sznurowadła lub papier listowy. Sekretarka, panna Jansson, otworzyła i już chciała powiedzieć, że nie potrzebuje sznurowadeł, zobaczyła jednak starszą, siwowłosą panią o miłym, choć zmęczonym wyrazie twarzy. Widać było, że jest bardzo zdenerwowana. - Czy zastałam detektywa Fredrikssona?... albo... nie... chciałam powiedzieć, pannę Sventon? - spytała nieznajoma. - Proszę łaskawie wejść - zapraszała kojącym głosem panna Jansson. - Kogo mam przyjemność zameldować. - Pana Łasicę - odparła nieznajoma pani opadając na krzesło. - Ach, co też ja mówię, chciałam powiedzieć Wilhelma Fredrikssona. Ojej, co za nieznośny upał! Panna Jansson weszła do pokoju Sventona, który siedział męcząc się nad krzyżówką, i oznajmiła: “Niejaka panna Fredriksson-Łasica chciałaby z panem mówić". - Aha! Niech pani poprosi, żeby zaczekała chwilę, zaraz będę wolny - rzekł Sventon i dalej głowił się bezskutecznie nad numerem dziewiątym poziomo: “wschodnia moneta" (pięć liter, z których pierwsze trzy muszą być din...) “Wschodnia moneta - równie dobrze mogłoby

być trochę-szwedzkich pieniędzy" - mruknął Sventon grzebiąc ręką w kieszeni (w której była tylko jedna półkoronówka i jedne dziesięć ore). Po chwili otworzył drzwi do pierwszego pokoju. Weszła siwowłosa pani o miłym, lecz nieśmiałym wyglądzie. Przywitała się i powiedziała, że nazywa się Fredriksson. - Sventon - przedstawił się Sventon. - Przyjechałam prosto ze Sztokholmu - wyjaśniła panna Fredriksson opadając na krzesło. - Skąd? - zdziwił się Sventon. - Chciałam powiedzieć z Lingonboda. Sventon nie przypominał sobie żadnej miejscowości o takiej nazwie. “Nie było Lingonboda w moim podręczniku geografii, kiedy chodziłem do szkoły" - pomyślał. - Lingonboda... hm. Gdzie to jest? - Daleko na południe, a w pociągu było tak gorąco - tłumaczyła panna Fredriksson. - Gdybym nie miała ze sobą pomarańcz... - Podała Sventonowi list prosząc, by go przeczytał. Sventon usiadł za biurkiem i spojrzał na podpis. Ujrzawszy nazwisko Wilhelm Łasica zerwał się tak gwałtownie, jak gdyby krzesło było usiane pinezkami. - Łasica! - przestraszył się niczym na widok ducha w biały dzień. - Czy pan zna pana Łasicę? - zdziwiła się panna Fredriksson. Zanim Sventon zdążył odpowiedzieć, zadzwonił telefon. - Przepraszam - powiedział podnosząc słuchawkę. - Halo. Dobrze. Ale użyjcie piftoletów tylko w razie konieczności. Pamiętaj, tylko w razie konieczności. Do widzenia. Gdy Sventon skończył czytać list, panna Fredriksson zapytała: - Kto to jest ten Łasica? - Łatwo pani pytać. Kim On jest? Wiemy jedynie, że zawsze znika. - Zawsze znika? - Tak. Znika, gdy tylko policja ma na nim położyć rękę. Nikt nigdy nie widział Wilusia Łasicy. Nikt nie może go opisać. Pojawia się raz tu, raz tam. Lecz jak tylko policja chce go schwytać, umyka jej. Nikt go nigdy nie widział. - To brzmi bardzo nieprzyjemnie - rzekła panna Fredriksson. - Czy ma pani jakiś klucz do tej tajemnicy? - spytał Sventon. - Klucz? - powtórzyła panna Fredriksson i już chciała otworzyć torebkę. - Czy nie widziano ostatnio w Lingonboda jakiejś obcej osoby? Proszę sobie dokładnie przypomnieć. Czy nie spotkała pani na ulicy kogoś, kogo pani nie zna? - Nie... tak, teraz gdy pan detektyw o tym wspomniał... ach, to okropne. On jest taki

niedobry, że trudno uwierzyć. Panna Fredriksson opowiedziała, co zdarzyło się Lizie i Jankowi. Zapytała, czy Sventon myśli, że ten człowiek w białej czapce mógł być Łasicą. - Za wcześnie na razie, by wypowiadać się w tej sprawie. Wszystko, co wiemy, to tyle, że Łasica jest mały i cienki jak łasica. Wydostał się kiedyś przez dziurkę od klucza. - Czyż to możliwe? - zakrzyknęła panna Fredriksson. - Było to w Dalarnie... Znów zadzwonił telefon. - Nie mam nigdy chwili spokoju - mruknął Sventon zniecierpliwiony i podniósł słuchawkę. - Halo. Tak, ukrywa się we włazie do kanału na Źródlanej. Przebrany jest za stroiciela fortepianów, ale nie ma żadnych szans na ucieczkę. Kazałem otoczyć całą dzielnicę. Dziękuję. Do widzenia. (“Ten Sventon wygląda na kogoś w pełni godnego zaufania. - pomyślała panna Fredriksson. - Stroiciel fortepianów na ulicy Źródlanej... takiej sprawy policjant Klang nie potrafiłby załatwić"). - A więc, jak już mówiłem, Łasica wydostał się przez dziurkę od klucza. Była to co prawda wyjątkowo duża dziurka. Zdarzenie miało miejsce w Dalarnie. Schował się tam w pewnej małej przybudówce niedaleko jeziora Siljan, w takim bardzo starym gospodarstwie pamiętającym czasy Gustawa Wazy. Dziurka od klucza była wielkości mniej więcej... no, powiedzmy, patelni. Niemniej jednak, jak pani widzi, panno Fredriksson, mamy do czynienia z człowiekiem, który może przejść przez dziurkę od klucza. - Jakie to okropne - westchnęła panna Fredriksson i otarła czoło chusteczką. Po pokoju rozszedł się miły zapach wody kolońskiej. Nagle coś sobie przypomniała. - Ach, w takim razie to nie może być on! Dzieci mówiły, że ten człowiek w białej czapce był duży jak byk! - Hm... no dobrze. Nie chcę się na razie wypowiadać na ten temat. - Najlepiej, żeby pan przyjechał do Lingonboda i zajął się tą sprawą osobiście. Czulibyśmy się znacznie spokojniejsi. Sventon zdał sobie sprawę, że oto trafia mu się wielka szansa życiowa. Gdyby mu się udało złapać Wilhelma Łasicę, dokonałby czegoś, czego nikt dotąd nie potrafił. Oczyma wyobraźni widział już wspaniałe nagłówki w gazetach:

TURE SVENTON ROZWIĄZAŁ ZAGADKĘ ŁASICY Niesłychany wyczyn w Lingonboda! Lecz jak daleko można dojechać za sześćdziesiąt óre? W każdym razie nie do Lingonboda. Skąd by tu zdobyć trochę pieniędzy na początek? Ciocia Hilda w Soderhamn była jedyną osobą posiadającą jakieś kapitały, lecz ją najbardziej interesowała rozmowa o reumatyzmie i podłogach, od których ciągnie. - Czulibyśmy się tak bezpiecznie, gdyby pan zechciał przyjechać do Lingonboda - mówiła dalej panna Fredriksson. - Sprawa mnie interesuje, owszem. Ale właśnie teraz jestem bardzo zajęty. Muszę jechać na Źródlaną - mruczał Sventon. - Ach, jaka szkoda... Miałam nadzieję... - zmartwiła się miła, starsza pani. Wyglądała bardzo zmęczona. - Panno Fredriksson, najdalej dziś po południu dam pani znać, czy mogę podjąć się tej sprawy. Ture Sventon był już zdecydowany. Mimo wszystko zamówi rozmowę z Soderhamn i podyskutuje z ciocią Hildą o pożyczce.

ROZDZIAŁ CZWARTY Nieznajomy z dywanem Ledwo panna Fryderyka Fredriksson wyszła z biura Prywatnego Detektywa Ture Sventona, gdy znów ktoś zadzwonił do drzwi. Panna Jansson otworzyła. Przed nią stał nieznajomy o ciemnej cerze, w meloniku na głowie. Wyglądał zupełnie inaczej niż wszyscy. Najdziwniejsze były jego oczy. Bardzo ciemne, można by powiedzieć, że czarne jak noc i równie niezgłębione. Pod pachą trzymał coś, co wyglądało jak zwinięty dywan. - Nie mamy zamiaru nic kupować - rzekła panna Jansson patrząc nań podejrzliwie. Nieznajomy skłonił się w milczeniu. - Czego pan sobie życzy? - spytała panna Jansson. Nieznajomy zdjął melonik. Panna Jansson zobaczyła ku swemu zdziwieniu, że pod melonikiem miał jeszcze jedno nakrycie głowy - czerwoną czapkę z pomponem, czyli fez. - Czego pan sobie życzy? - spytała ponownie panna Jansson, tym razem głosem bardzo niepewnym. - Moja skromna wizyta dotyczy detektywa Sventona - odpowiedział tajemniczy gość i znów się ukłonił. Czarny pompon kiwał się tam i z powrotem. Panna Jansson wpuściła go do gabinetu Sventona. Po prostu nie śmiała mu odmówić. Na widok gościa Sventon oniemiał. Oto stał przed nim wysoki i szczupły nieznajomy, o oczach jak czarny aksamit i dziwnym spojrzeniu. To coś czerwonego na jego głowie też było dziwne. Nawet bardzo dziwne. Wyglądało wschodnio. Pod pachą trzymał jakiś zwinięty przedmiot, prawdopodobnie dywan. - O co chodzi? - spytał Sventon ostro. - Nazywam się Omar - odparł człowiek o niezgłębionych, aksamitnych oczach. Skłonił się powoli, z godnością. - Sventon - przedstawił się Sventon. Obaj milczeli chwilę. Nieznajomy stał zupełnie bez ruchu. Sventon poczuł się nieswojo. - Jest dla mnie wielkim zaszczytem móc poznać pana osobiście - oznajmił gość. Sventon bębnił nerwowo palcami po stole. I znów zapadło milczenie. Słychać było tylko stłumiony hałas uliczny. Sventon starał się nie patrzeć na nieznajomego. Nie wiedział, co powiedzieć. Gdy tylko próbował się odezwać, gość natychmiast się kłaniał, jak za pociągnięciem sznurka. Detektywi zawsze są narażeni na różnego rodzaju niebezpieczeństwa i

Sventon czuł, że ten człowiek albo ma jakiś groźny zamiar, albo chce coś sprzedać. - Czy chodzi o sznurowadła? - spytał. - Nie kupuję takowych. Gość ukłonił się powoli, z ledwo dostrzegalnym uśmiechem. - Ja też nie kupuję sznurowadeł - powiedział. - Nigdy ich nie używam. Sventon, zbity z tropu, zerknął na jego nogi. Człowiek ów nosił rodzaj spiczastych pantofli, które, choć miękkie i wygodne, nie nadawały się zupełnie do chodzenia po ulicy Królowej w Sztokholmie. - Odziedziczyłem po moim ojcu dwa dywany - rzekł pan Omar. Sventon aż usta otworzył że zdziwienia. Lecz potem rozgniewał się: - Czyżby? A ja w takim razie odziedziczyłem znacznie więcej. I wycieraczkę, i dywanik w przedpokoju, i chodnik w czerwone paski, i dywan pod stołem w jadalni, i dwa dywaniki, które się kładzie przed łóżkiem. Czyli odziedziczyłem dostateczną ilość dywanów. Nieznajomy ze Wschodu przytaknął, schylając lekko głowę. - Według mojego skromnego mniemania brakuje panu jeszcze jednego dywanu. “Ha! - pomyślał Sventon - powinienem był się domyślić. To sprzedawca dywanów". - Na pewno nie! - wykrzyknął uderzając pięścią w stół. - Dwa lata temu kupiłem dywan na raty i dotychczas... ale mniejsza z tym. Nie kupię żadnego dywanu. - Jeżeli pan nie kupi ode mnie żadnego dywanu, oczywiście ja panu żadnego nie sprzedam - odpowiedział tajemniczo nieznajomy rozkładając dywan na ziemi. Żeby to był chociaż nowy dywan, bez skaz, kolorowy i lśniący. Ale gdzie tam! Spłowiały, wytarty na brzegach i w środku. Nawet wstyd próbować coś takiego sprzedać. - Odziedziczyłem po ojcu dwa dywany - powtórzył nieznajomy - i oto jeden z nich. - Tak, widzę - rzekł Sventon. - Niewiele ludzi posiada dwa dywany - mówił dalej nieznajomy nie zwracając uwagi na słowa Sventona. - Och, znam takich, co ich mają siedem lub osiem. - Niewątpliwie - odparł człowiek o niezgłębionych oczach. - Lecz nie mają dywanów latających. - Skłonił się niemal do ziemi. - Co takiego? - wykrzyknął Sventon, zdenerwowany tym ustawicznym kłanianiem się. - Nie posiadają latających dywanów - powtórzył gość nie zmieniając wyrazu twarzy. “Co on ma na myśli? - zastanawiał się Sventon. - Latające dywany?" Czytał o czymś takim w książkach. Wiele lat temu ojciec podarował mu na gwiazdkę zbiór Baśni z tysiąca i jednej nocy. Występowały tam latające dywany i inne podobne głupstwa. Może na Wschodzie rzeczywiście są latające dywany. Podobno w tej części świata trafiają się różnego rodzaju

dziwne rzeczy, lecz tu, na ulicy Królowej, w centrum Sztokholmu, nigdy nie było latających dywanów. Ture Sventon zaczął podejrzewać, że człowiek w czerwonym fezie, o czarnych, aksamitnych oczach, miał cośkolwiek źle w głowie. Mógł nawet być niebezpieczny. - Gdyby łaskawy pan zechciał wypróbować dywan, można by zrobić próbny lot - zaproponował człowiek o aksamitnych oczach. - Proszę usiąść - wskazał na dywan. Sventon słyszał kiedyś, że jeśli się ma do czynienia z niebezpiecznymi wariatami, zawsze lepiej jest im ustąpić. - Zechce pan usiąść - powtórzył nieznajomy wskazując na rozłożony między nimi dywan. Sventon pomyślał, że najbezpieczniej będzie, jeśli usiądzie. - A teraz, gdzie pan chce lecieć? - spytał cudzoziemiec. - Ach, mógłbym może zrobić mały spacerek... na przykład do parku miejskiego - wybrał Sventon, po prostu żeby coś powiedzieć. Czuł się głupio siedząc na dywanie, a poza tym był niespokojny, nie wiedział, co dalej nastąpi. - Humlegarden jest pięknym parkiem - powiedział przybysz ze Wschodu, kłaniając się jak zwykle. - Chociaż, według mojej skromnej opinii, brak mu wspaniałych kaktusów, które ozdabiają parki w moim rodzinnym kraju. A teraz, jedyna rzecz, którą należy zrobić, to dotknąć ręką frędzli i powiedzieć “Humlegarden" - objaśnił nieznajomy. - Ach, oczywiście, nic prostszego - mruknął Sventon uważając, że najlepiej zgadzać się na wszystko. I już chciał dotknąć frędzli, lecz pan Omar powstrzymał go. - Chwileczkę! - zawołał. - Zapomniałem o oknie. - Okno... ach, tak, oczywiście - mruknął Sventon coraz bardziej zaniepokojony. Nie wiedział, co ten człowiek zamierza jeszcze zrobić. Zobaczył z przerażeniem, że Omar podszedł do okna i otworzył je na roścież. Potem zwrócił się do Sventona i rzekł: “Teraz!" Sventon posłusznie przesunął ręką po frędzlach i powiedział: “Humlegarden". Ledwie to uczynił, dywan uniósł się i wyfrunął przez okno.

ROZDZIAŁ PIĄTY Pierwszy lot Ture Sventona Sventon leciał nad miastem! Nic równie wspaniałego nie zdarzyło mu się dotąd. Hen w dole widział dachy, kominy i ulice. Ulica Królowej wyglądała jak długa, wąska rynna, a ludzie jak mrówki. Dostrzegł błyszczącą wodę na kanale Północnym. Cudowne! Dywan skręcił nad plac Kolejowy, na którym liczne tramwaje i autobusy wyglądały jak małe, ładne klocki. Sventon nigdy nie przypuszczał, że plac Kolejowy jest tak pięknym placem. A potem wylądował powoli i miękko na trawniku w Humlegarden, tuż obok klombu z czerwonych i żółtych kwiatów. Ture Sventon przeciągnął się w słońcu i westchnął ze szczęścia. Pogłaskał cudowny dywan. “W tych starych arabskich historiach jest więcej prawdy, niż się wydaje" - pomyślał. A gdy sobie przypomniał, jak uprzejmy był pan Omar, jak się kłaniał przy każdym słowie, i jak on sam zachował się niegrzecznie - zrobiło mu się bardzo wstyd. “Zaproszę go na psysia i będę się kłaniał równie często jak on". Sventon przyjrzał się bliżej dywanowi. Pachniał lekko koniem... nie, nie koniem... znał skądś ten zapach. Ale skąd? Z cyrku? Tak, teraz sobie przypomniał. Ostatnio oglądał w cyrku wielbłądy, a nawet poszedł w przerwie do stajni, żeby je pogłaskać, bo bardzo kochał zwierzęta, a zwłaszcza wielbłądy. Tak, to było to. Dywan roztaczał przytulną, zastarzałą woń wielbłądzią. Poza tym przypominał byle jaki, zniszczony i brzydki dywan. Taki, który wiesza się w okresie wiosennych porządków na sznurze w ogrodzie i trzepie się mówiąc: ,,Co też pomyślą sąsiedzi! Koniecznie musimy kupić nowy dywan do przedpokoju". Potem przypomniał sobie o Wilusiu Łasicy, który w tym właśnie czasie znajdował się daleko na południu w małym miasteczku Lingonboda i tam w najlepsze planował nowy zamach. Wówczas zrozumiał, co by to było za ułatwienie mieć latający dywan. “Stanowczo przecenia się samochody - pomyślał. - A także pociągi". Nie wiedział, jaka mogła być bieżąca cena latającego dywanu z drugiej ręki, podejrzewał jednak, że Omar nie odstąpi mu go za sześćdziesiąt ore. Nawet żeby się kłaniał i zapraszał na ptysie. Omar zwinie dywan, wykona pożegnalny ukłon, włoży melonik na czerwony fez i zniknie na zawsze w tłumie. ,,Gdyby tylko ciocia Hilda była bardziej podobna do innych ludzi" - mruczał leżąc na trawie koło kwietnika i rozmyślając. Ciocia Hilda z jakiegoś powodu nie bardzo lubiła mówić o

pieniądzach. Znacznie bardziej wolała rozmowę o reumatyzmie, który ją trapił w lewej nodze. To znów Sventon uważał za mało ciekawe. ,,No cóż, różne są gusty" - westchnął macając monety w kieszeni od kamizelki. Potem westchnął jeszcze raz. W końcu usiadł, uderzył ręką w dywan i wykrzyknął: - Będziesz mój! Zadzwonię do cioci Hildy do Sóderhamn! Powiem, że potrzebuję dywanu, bo ciągnie od podłogi. To ją przekona! Był najwyższy czas wracać do biura. Za długo już leżał oddając się rozmyślaniom. Zobaczywszy zbliżającego się policjanta, który pewno chciał mu powiedzieć, że nie wolno leżeć na trawniku, Sventon dotknął frędzli i szepnął: ,,Do biura". Przeszedł go dreszcz emocji i zadowolenia: dywan, jakby uniesiony niewidzialną ręką, natychmiast wzbił się w powietrze i poszybował nad drzewami. I zanim Sventon zdołał się obejrzeć, wlecieli przez okno do biura i opadli na podłogę z lekkim wstrząsem. Pan Omar skłonił się nisko i zamknął okno. Detektyw Ture Sventon skłonił się jeszcze niżej, niemal do samej ziemi.

ROZDZIAŁ SZÓSTY Ture Sventon kupuje latający dywan - Czy jest pan zadowolony z dywanu? Moim skromnym zdaniem lata on nie tylko szybko, ale i miękko. - Czy mogę pana poczęstować psysiem? - spytał Sventon. Człowiek ze Wschodu nie wiedział, co to psyś. - Byłoby dla mnie wielkim zaszczytem spożyć z panem psysia - odparł kłaniając się z uszanowaniem. Sventon poprosił pannę Jansson, żeby była tak dobra i zaraz zamówiła u Rozalii trzy ptysie. - Z bitą śmietaną, oczywiście. - A po cichu dodał: - Weźmiemy je na razie na kredyt. Czekając na posłańca od Rozalii, Sventon ostrożnie rozpoczął rozmowę o dywanach. Nie chciał pokazać, że mu na tym dywanie zależy, bo wówczas Omar mógłby zażądać zbyt wysokiej ceny. I tak będzie dość trudno dostać pożyczkę od cioci Hildy. Powiedział więc, że niestety odziedziczył siedem dywanów po swoim ojcu (a nawet dziewięć, licząc dwa małe leżące przy łóżku, które były co prawda zniszczone, ale jeszcze mogły służyć w razie potrzeby). - Dziewięć sztuk! Więc właściwie nie potrzebuję już żadnego. - Czy któryś z tych dziewięciu dywanów umie latać? - spytał pan Omar. - Latać?... Tego nie wiem. Prawdę mówiąc, nigdy nie próbowałem! - Jeżeli pan nie potrzebuje tego dywanu, nie będę pana namawiał na kupno - rzekł Arab. - No tak... To zależy... Nie bardzo wiem... - wahał się Sventon. - Wydaje mi się, że ma zniszczone frędzle. - Tak - zgodził się nieznajomy. - Ma zniszczone brzegi. - I środek też. Może nawet jeszcze bardziej - Tak - zgodził się pan Omar. - Na środku jest jeszcze bardziej zniszczony. Bo tam siedział zawsze mój ojciec podczas lotu. - Wskazał na część tak wytartą, że nie było widać wzoru. - To było jego ulubione miejsce. Często latał między Medyną a Mekką, gdzie handlował wielbłądami. A przed nim mój dziadek. Często latał między Mekką a Medyną i handlował starymi namiotami. On też zawsze siedział na tym samym miejscu, a to niszczy. - Okropnie niszczy - zauważył Sventon. - Nie mogę dużo zapłacić za tak zniszczony dywan.

Arab ukłonił się nie odpowiadając. Sventon zaczynał się niecierpliwić. Przeważnie ludzie nie chcą uznać najmniejszej wady przedmiotu, który usiłują sprzedać. A ten człowiek spokojnie zgadza się ze wszystkimi zarzutami. - Prawdę mówiąc, uważam, że dywan pachnie wielbłądem - krytykował dalej Sventon. - Tak - zgodził się pan Omar z ukłonem. - Pachnie wielbłądem. - Nawet bardzo silnie - dodał Sventon. - Daje się to zauważyć, zwłaszcza gdy nie ma wiatru, tak jak dzisiaj - przytaknął pan Omar wykonując ukłon pełen szacunku. - To niezbyt przyjemne - zauważył Sventon. - Tak. Dni bez wiatru są szczególnie nieprzyjemne, gdy się płynie po morzu. - Arab znów się zgodził. - Chcę powiedzieć, że nie jest przyjemnie, kiedy dywan czuć wielbłądem. Niech pan powącha. - Sventon pociągnął mocno nosem. - W całym pokoju pachnie wielbłądem! Wschodni gość też wciągnął powietrze, a twarz jego zajaśniała szczęściem. - Można by powiedzieć, że się jest w stajni dla wielbłądów - ciągnął Sventon zdecydowany kupić dywan możliwie najtaniej. - To samo właśnie chciałem powiedzieć. Po naszemu taka stajnia to karawanseraj.-Omar stał się melancholijny i jeszcze raz głęboko wciągnął przez nos powietrze. Sventon bębnił niecierpliwie palcami po stole. Nigdy czegoś podobnego nie słyszał. Trudno było mówić o interesach z kimś, kto tylko kłaniał się i zgadzał na wszystko. - Jaka cena? - spytał bez ogródek. - Byłoby dla mnie wielkim zaszczytem, gdybym mógł sprzedać dywan panu Sventonowi za pięćset dinarów - odparł właściciel dywanu. - Pięćset czego? - zdziwił się Sventon. - Dinarów - odpowiedział Arab wykonując wyjątkowo niski ukłon. - Ach, oczywiście, dinarów. - Sventon przypomniał sobie nagle, że spotkał się z tym słowem w krzyżówce, którą ostatnio udało mu się do połowy rozwiązać. Dinar akurat pasował do “monety wschodniej" (nr dziewiąty poziomo, pięć liter). Teraz sobie przypomniał. Nie miał najmniejszego pojęcia, jaką wartość przedstawiało pięćset dinarów, przekonany był jednak, że to dużo. - Pięćset to za dużo za taką starą, zniszczoną rzecz, którą w dodatku czuć wielbłądem. - Tak - powiedział Omar i zaczął pomału zwijać dywan. - Pięćset to jest o sto więcej niż czterysta, a czterysta jest okrągłą sumą. - Przybrał wyraz twarzy jeszcze bardziej nieprzenikniony. Oczy miał czarne jak noc.

Sventon przypomniał sobie o Wilhelmie Łasicy i zrozpaczony podrapał się w głowę. Wtem do drzwi zapukała panna Jansson. Wsunęła głowę i szepnęła cichutko, żeby nie przeszkadzać: - Proszę bardzo, wszystko gotowe. W sąsiednim pokoju stał pięknie nakryty stolik do czarnej kawy, a w środku, na talerzu, leżały trzy duże, dobrze wypieczone ptysie z dużą ilością bitej śmietany i marcypanu, grubo posypane cukrem waniliowym. - Proszę się częstować nie czekając na mnie - rzekł Sventon. - Muszę zatelefonować. Zamknął drzwi, złapał za słuchawkę i zamówił błyskawiczną rozmowę z ciocią Hildą w Soderhamn. - Czy nie mogłaby mi ciocia pożyczyć przypadkiem pięciuset dinarów? - zaczął. - To na latającą Łasicę... Chciałem powiedzieć dywan. - Sventon aż się zadyszał z podniecenia. - Dywan, żeby nie ciągnęło od podłogi. Gdy ciocia Hilda usłyszała, że Sventon potrzebuje dywanu, żeby nie ciągnęło od podłogi, nie była w stanie odmówić. Obiecała pójść tego samego dnia do oddziału Banku Wschodniego i wymienić odpowiednią sumę koron na pięćset dinarów. (“Będę jej musiał wytłumaczyć później - myślał Sventon. - Gdy złapię Łasicę, a ona przeczyta ogromne nagłówki w gazetach, na pewno zrozumie"). W międzyczasie panna Jansson i pan Omar zaczęli jeść ptysie. - Pierwszy raz uczestniczę w spożywaniu psysi - rzekł arabski nieznajomy kłaniając się. - Ach tak? - odpowiedziała panna Jansson (“A więc on też sepleni - pomyślała. - Co za szkoda! Bo taki jest przystojny, czarny i romantyczny"). Wszedł Sventon i usiadł przy stole. - Właśnie telefonowałem do Soderhamn - oświadczył. - Poleciłem Bankowi Wschodniemu przesłać pięćset dinarów. Powinny tutaj jutro być. Czy to panu odpowiada? Pan Omar ukłonił się tak nisko, że grudka śmietany przykleiła mu się do prawego ucha. - Dywan zmienił właściciela - odparł zachowując ten sam wyraz twarzy. - Dobra jest - rzekł Sventon i zabrał się do swojego ptysia. - Słyszę właśnie, że w kraju pana Omara nie jada się ptysi - odezwała się panna Jansson. - Naprawdę? - zdziwił się Sventon. - Cóż więc się jada? - Czasem jemy chepchouka2 . - Przepraszam... co takiego? 2 Czytaj: czepczuka.

- Nie szkodzi - Arab znów się ukłonił. - Jemy chepchouka. - Ach, tak - rzekł Sventon niepewnie. - Rozumiem. - Jak to brzmi apetycznie - zauważyła panna Jansson. - Chep...? - Chepchouka. Smaczna i lekka potrawa z jarzyn, nadająca się szczególnie w gorące dnie, kiedy dmie wiatr pustynny. A ten dmie prawie zawsze. - Jakie macie jeszcze rozrywki na waszych pustyniach? - spytał Sventon. - Czasem wybieramy się na przejażdżkę. - Konno? - spytała panna Jansson. - Nie, na wielbłądach - oświadczył Omar kłaniając się nisko. - Pijemy też dość często kawę. Sventonowi wydało się, że widzi bezkresne morze piasku zalane słońcem. Na horyzoncie rysowały się sylwetki palm w jakiejś oazie. Po piasku, wolno i uroczyście, kroczyły wielbłądy w długim szeregu. Słyszał bicie dzwonów w strzelistych minaretach. Ludzie siedzieli w namiotach jedząc chepohouka i popijając kawę, a wszystko tonęło w słońcu jak w płynnym złocie. “Muszę kiedyś polecieć w te strony" - pomyślał. A głośno zapytał: - Na waszej pustynnej pustyni nie macie jednak niczego tak smacznego jak psysie, prawda? Z bitą śmietaną i marcypanem. Cudzoziemiec uśmiechnął się tajemniczo. Jego oczy stały się jeszcze bardziej nieprzeniknione. - Psysi nie mamy - odparł kłaniając się. (“Jaka szkoda, że on sepleni" - pomyślała panna Jansson). - Tak też sądziłem - rzekł Sventon ścierając z nosa odrobinę bitej śmietany.

ROZDZIAŁ SIÓDMY Kiedy nareszcie przyjedzie Sventon Ludzie w Lingonboda nie pamiętali tak słonecznego lata. Nawet ci, którzy byli w tym samym wieku, co panny Fredriksson, nie mogli sobie przypomnieć równie pięknej pogody. Codziennie był taki upał, że trawniki pożółkły i droga pokryła się grubo kurzem. W Fredriksro miano poważne trudności z podlewaniem peonii, nagietek, róż i rezedy. Liza, Bjorn, Janek i Krystyna pomagali zwykle przy tym. Każdy miał swoją małą konewkę. Zabawnie było nimi podlewać. Konewka Lizy była biała, Bjorna czerwona, Janka zielona, a Krystyny żółta. Lecz teraz wszystkie cztery konewki stały rzędem w składziku na narzędzia i wcale ich wieczorem nie używano. Dzieci nie mogły wychodzić, nawet do ogrodu. Nie tylko kazano im siedzieć w domu, ale w dodatku musiały leżeć w łóżku. Trudno wyleżeć w łóżku, gdy się ma katar, a bez kataru jeszcze trudniej. Mrówki po tobie chodzą, w nogach rwie i czujesz, że jeżeli nie wstaniesz zaraz, to naprawdę się rozchorujesz jak każdy normalny człowiek. - Moje biedne maleństwa - powiedziała ciocia Sigrid dając każdemu tabliczkę czekolady z orzechami. - Musicie zrozumieć, że to tylko dla waszego własnego dobra. Przypomnijcie sobie człowieka w białej czapce. - Ale przecież nie musimy leżeć - protestowała Krystyna. - Właśnie, dlaczego byśmy nie mieli wstać? - wołał Janek z drugiego pokoju. - Wystarczy chyba nie wychodzić. - Tak, tak! - krzyczał Bjorn. - To wystarczy. Dlaczego mamy leżeć w łóżku? Przecież nie jesteśmy śmiertelnie chorzy? - Ja w każdym razie nie - oświadczyła Liza, odgryzając kawałek czekolady. - Widzicie - starała się wytłumaczyć ciocia Sigrid. - Jestem pewna, że gdybyście wstali i ubrali się, nie potrafilibyście pozostać w domu. Zapomnielibyście natychmiast, że trzeba być ostrożnym. Przecież lubicie latać tu i tam, niczym młode ptaszki. No i przypuśćmy, że człowiek w białej czapce złapałby was! - On nie poluje na nas, tylko na Puchar Jubelowy - powiedział Janek czując się urażony. Starsze panie byłyby najchętniej odesłały dzieci do rodziców, to jednak nie było możliwe, bo rodzice wyjechali. Zdawało im się, że tylko trzymając dzieci w łóżku mogą odpowiadać za ich bezpieczeństwo. Nic więcej nie mogły zrobić.

Czy ten detektyw Sventon nigdy nie przyjedzie? Była już środa, a w czwartek wieczór najdalej pieniądze miały być złożone w starym spróchniałym dębie na Wzgórzu Świętojańskim - a jeżeli nie... - Jesteś pewna, że przyjedzie? - spytała panna Sigrid. - Tak, kochanie - odpowiedziała panna Fryderyka. - Gdy tylko usłyszał, że chodzi o Wilhelma Łasicę, od razu zapalił się do tej sprawy. Po prostu marzy, żeby się znaleźć w Lingonboda. Oczekując przyjazdu detektywa Sventona obie panie żyły w nieustannym strachu, czy aby nie pojawi się człowiek w białej czapce. Były przekonane, że on właśnie jest Wilhelmem Łasicą. Co chwila wyglądały z górnej werandy obserwując z niepokojem drogę, tak jak marynarz wypatrujący z bocianiego gniazda zdradliwych skał i innych niebezpieczeństw na morzu. - Co byście dziś woleli, filiżankę czekolady czy sok owocowy? - spytała ciocia Fryderyka zaglądając do czwórki małych siostrzeńców, którzy leżeli w łóżkach w dwóch pokojach. - Sok - odpowiedział zaraz Janek. - Czekoladę! - krzyknęła Krystyna. Chwilę później siedzieli wszyscy razem przy okrągłym stole na górnej werandzie. Cała czwórka miała zielone piżamy. Dostali i czekoladę, i sok, bo starszym paniom było ich bardzo żal. Zdawały sobie sprawę, jak ciężko jest leżeć w łóżku. Więc dziś pozwoliły dzieciom brać tyle kakao, cukru i śmietanki, ile tylko chciały. Janek pokazał cioci Sigrid swoją filiżankę napełnioną do połowy smakowitą mazią czekoladową. - Bierzcie wszystkiego, ile chcecie, byleby wam smakowało - zachęcała ciocia Sigrid. Gdy tak siedzieli, doszło ich nagle głuche uderzenie, tak jakby nad głowami, być może na dachu. Ucichli przestając mieszać w filiżankach i dzwonić szklankami. Starszym paniom serca zabiły gwałtownie. Wszyscy siedzieli bez ruchu wytężając słuch. Dały się słyszeć kroki. Ktoś szedł po blaszanym dachu. Usłyszeli otwieranie czworokątnej klapy i kroki na strychu. Kroki zbliżały się... i nagle pojawiła się przed nimi dziwna postać. Przybysz był małego wzrostu, na głowie miał skórzaną czapkę i duże okulary motocyklowe. W ręku trzymał mnóstwo rzeczy: torbę, blaszane pudełko, prymus, maszynkę do kawy, lornetkę w futerale i zwinięty dywan. - Sventon - powiedział Sventon i ukłonił się.

ROZDZIAŁ ÓSMY Lot nad Lingonboda Przelot ze Sztokholmu udał się wspaniale. Dywan był już tym razem wypróbowany: latał znakomicie. Przed wyjazdem Ture Sventon musiał obmyślić szereg rzeczy. Chodziło o to, żeby niczego nie zapomnieć. Do torby zapakował różne części garderoby, na wypadek gdyby się musiał przebierać czy ukrywać. Wziął też prymus i maszynkę do kawy, bo przyjemnie jest wypić filiżankę gorącej kawy w czasie lotu. Zabrał również duże, blaszane pudełko, w którym przechowywał ptysie, gdy był w podróży (nazywał je psysiowym pudełkiem). Nieodzowną rzeczą była dobra lornetka, no i oczywiście pistolet w kieszeni. Niczego nie zapomniał. Kiedy dywan wystartował, panna Jansson zamknęła okno. Tego dnia było bardzo ciepło, więc Sventon zrezygnował z wielkiej czarnej brody, pozwolił sobie tylko na mały, lekki wąsik. Ale ten już koło Slussen uleciał z wiatrem. A Sventon frunąc nad południową częścią Sztokholmu zapalił prymus. Rozległo się przyjemne syczenie i wkrótce rozkoszny zapach kawy zmieszał się z wonią kwiatów, dolatującą z przedmieść na południowych krańcach miasta. Gdy kawa była gotowa, Sventon wyjął z pudełka pierwszego ptysia. Wokół niego krążyły mewy, więc im rzucił kawałeczek, skutkiem czego długi ogon wrzeszczących mew towarzyszył .mu przez wiele mil. Po jakimś czasie Sventon położył się, żeby uciąć popołudniową drzemkę. Obudził się dopiero nad pagórkami w Smaland. Był już na miejscu. - Ach, panie Sventon! - zawołała panna Fryderyka. - Jakże się cieszę, że pan nareszcie przybył! A to moja siostra. - Sventon - rzekł Sventon i ukłonił się. Po czym przywitał się z Lizą, Jankiem, Krystyną i Bjornem. - Sliissen - przesmyk łączący dwie części Sztokholmu. - Czyście dzisiaj zaspali, młodzi przyjaciele? - spytał zdumiony widząc ich zielone piżamy. - Skądże! - odparł Janek. - Nie wolno nam wstawać tylko dlatego, że Byk chce ukraść wielki Puchar Jubelowy. - Janku, kochanie - upomniała go ciocia Sigrid. - Jak pan się tu dostał? - spytała panna Fryderyka. - Zdawało się nam, że pan spadł z nieba. Czy pan przyleciał samolotem? - Bynajmniej. Przyleciałem dywanem. Zdumieni spojrzeli na dywan. Słyszeli oczywiście o latających dywanach, ale nikt z