HARRY HARRISON-Planeta Smierci 6.pdf

HHaarryy HHaarrrriissoonn PPllaanneettaa śśmmiieerrccii 66 l Daleko nad oceanem, ukrytym przed ludzkim wzrokiem za łań-:uchem górskim, gromadziły się ciężkie ołowiane chmury. NE Monaloi burze były dość rzadkim zjawiskiem, ale jeśli już się zdarza ły, rozpętywało się piekło. Nie deszcz i wiatr, ale ściana wodj i huragan, istne oberwanie chmury. Za trzysta słonecznych dn w ciągu trwającego trzysta dwadzieścia dni roku na tej ciep łej, ła skawej planecie trzeba by ło płacić elektrycznymi burzami o potwor nej sile, i istnymi wodospadami z niebios. Setnik Furuhu siedział na drewnianej wieżyczce i uważnie wpa trywał się w ciemniejące chmury na horyzoncie. Próbował obliczyć jak długo jeszcze zdołaj ą pracować owocownicy. Wyszło mu, że naj wyżej godzinę. Więc niech się teraz szybciej ruszająprzed zbliżają cym się przymusowym odpoczynkiem. - Ej! - krzyknął Furuhu do swoich dziesiętników przez wiszą cy mu na piersi wzmacniacz. - Puśćcie pałki w ruch! Mają się po spieszyć. Jak któryś padnie, to trudno. Najważniejszy jest rezultat Jasne? -1 dodał: - Wszystkim, którzy zbiorą przed końcowym gwizd kiem sześć pełnych koszy obiecuję drugą porcję polewki. Zadanie nie było łatwe, ale wykonalne. Chętnych do drugie porcji zawsze było wielu, ale Furuhu mógł sobie pozwolić na taki obietnice - nie był przecież zwykłym setnikiem, lecz zaufanym sel nikiem sułtana Azbaja. Takich przywódców, jak Azbaj, nie nazywano „tysiącznikami”. Nie stali na czele konkretnej liczby ludzi i owocowników, lecz byli wszechwładnymi panami wyznaczonych terytoriów, zwanych sułta-natami. Nad sułtanami był już tylko emir- szach całej planety Monaloi. Setnik Furuhu był jeszcze młody, ale szybko pokonywał kolej-ne szczeble służbowej drabiny i liczył, że wkrótce zostanie osobi- stym ochroniarzem sułtana. Zasłużył na awans: był taki pilny, taki bezlitosny, taki okrutny. Już wtedy, gdy był zwykłym dziesiętnikiem podobało mu się bicie podw ładnych. Razem ze wszystkimi praco-wał po kolana w wodzie pod pal ącymi promieniami słońca, wśród rzędów kłującego krzewu ajdyn-czumry, obsypanego ciemnymi ki-ściami dojrzałych owoców, ale starał się bardziej od innych. Teraz jeszcze bardziej podobało mu się siedzenie w specjalnym fotelu zamontowanym na wieżyczce na długich palach saratelli. Sie-dział pod baldachimem dającym delikatny chłód i obserwował, jak jego podwładni poganiają owocowników. Owocownicy byli dość podobni do ludzi, ale nie umieli mówić po monalojsku, a ich głowy i niektóre inne części ciała były poro-śnięte sierścią. Wyglądali niczym makadryle. Monalojczycy odczu-wali naturalną odrazę, patrząc na coś takiego i nikogo nie dziwił zakaz wchodzenia w jakiekolwiek nieformalne kontakty z tymiża- łosnymi stworami. Furuhu w ogóle nie wyobrażał sobie, jakie mogłyby być niefor-malne kontakty z owocownikami. Jaki kontakt można nawiązać z tymi mutantami? To prawda, wydaje im rozkazy w ich idiotycz-nym języku, ale nigdy nie przysz łoby mu nawet do głowy, żeby po-gawędzić z owocownikiem o pogodzie czy jedzeniu! Ju ż sama myśl była wstrętna. A jednak. Niestety, zdarzali się wśród dziesiętników ludzie, którzy łamali prawo. Sam kilka razy widział dziesiętników, którzy zaczynali rozmowę z sier

ściuchami. Nie, nie wśród jego pod-władnych, chwała emirowi-szachowi! Takich dziesiętników od razu zwalniano ze służby. A nieuważnego setnika przenoszono na zwol-nione właśnie miejsce, czyli degradowano. Furuhu nie wiedział do-kładnie, co później robiono z tymi, którzy łamali prawo, ale domy-ślał się, że ich los był nie do pozazdroszczenia. Chodziły słuchy, że niektórzy Monalojczycy łączyli się z sami- cami owocowników. Furuhu na samą myśl o tym czuł wstręt, jakby gołą stopą wdepnął w ekskrementy. Ale jego przyjaciele, rżąc wesoło, przekazywali sobie obrastające szczegółami opowieści. Kiedyś set-nik Guruzu, widząc niedowierzanie Furuhu, poklepał go po ramie-niu i szepnął z uśmiechem: - Młody jeszcze jesteś! Oczywiście, że sierściuchy to bydlęta. Ale przyjrzyj się uważniej ich samicom. I pewnego dnia Furuhu się przyjrzał. Przedtem nie za bardzo je rozróżniał - co mo żna wypatrzyć pod strzępami szmat i brudną sier-ścią? Coś niecoś udało mu się jednak dojrzeć i Furuhu przeraził się: wyglądali tak samo jak ludzie! No, prawie tak samo. Przez dawny wstręt przebiło się potajemne, głęboko ukryte i bardzo silne poż ąda-nie. Tak go to zadziwiło, że o mało nie pobiegł przyznać się przeło-żonym do swoich brudnych myśli. Tak powinien zrobić, bo tak na-kazywał Statut. Ale - zrezygnował; sam zwalczy to niegodne uczucie. Bał się też kary, która mogła zaszkodzić mu w karierze. Do tej pory Furuhu nie złamał żadnego prawa i wierzył święcie, że zostanie nagrodzony kolejnym awansem. Możliwe, że już niedłu-go. Czuł, że to nowe stanowisko spodoba mu się jeszcze bardziej, chociaż niewiele wiedział o życiu wybrańców, którzy większość czasu spędzali w pobliżu sułtanów za wysokimi ogrodzeniami, gdzie nie wpuszczano nawet zaufanych setników. Na pewno mają tam dobrze! - rozmyślał Furuhu, próbując wy-obrazić sobie wspaniałe sady i zdumiewające szklane domy, o któ-rych lubili pogadać jego starsi przyjaciele. Ale oni zawsze wymyśla-li niestworzone rzeczy. Twierdzili na przykład, że za górami, za oceanem jest inny kon-tynent, z kt órego co chwila wzbijają się w przestrzeń niebiańskie statki - a przesuwaj ące się światła, które można czasem zobaczyć nocą pośród nieruchomych gwiazd, to właśnie te statki. Że owo-cownicy są przywożeni na plantacje nie morzeni, lecz drogąpowietrz- ną, i że nawet ich zbiory ajdyn-czumry wysy łają na ogromnych stat-kach prosto w niebo, dlatego że tam, bardzo daleko, wśród gwiazd, są planety, na których też żyją ludzie. Furuhu nie bardzo chciało się w to wierzyć. Zwłaszcza w to o ajdyn-czumrze, czy też o superowo-cach, jak je czasem nazywano. On najlepiej wiedzia ł, co działo się z dojrzałymi owocami - zbiory z całej plantacji codziennie zwożono do Kombinatu. Kombinat je wchłaniał, by później wydzielić energię życiową, zasilającą całą Monaloi. Kto by tego nie wiedział? Ale cza-sem lubił posłuchać różnych niewiarygodnych historii. W końcu co jeszcze miał do roboty? Mógł pić czorum - dobre owocowe wino. Mógł słuchać muzykantów, grających na gynde, albo tańczyć z kobietami. Ale porozmawiać z przyjaciółmi Furuhu też lu-bił. Nie było to bezpieczne, tych, którzy gadali zbyt dużo, zabierano. Przychodzili ochroniarze su łtana i związywali im nadgarstki wilgot-nymi korzeniami ajdyn-czumry. Mokre korzenie ściśle przywierały do każdego przedmiotu, a po wyschnięciu można je by ło tylko przepi-łować, a i to nie każdą piłą. Furuhu wprawdzie nie doświadczył tego na sobie, ale nieraz widział... Dlaczego nagle przyszły mi do głowy takie smutne myśli? - zastanowił się, ale natychmiast odgadł przyczynę, kiedy sobie uświa-domił, że od dziesięciu minut uważnie obserwuje ładną samicę owo-cowników. Naprawdę wydała mu się poci

ągająca i to było straszne. Furuhu od dawna miał ten fatalny zwyczaj, ale wtedy prawomyślna połowa jego mózgu przeciwstawiała się temu haniebnemu zajęciu i zmuszała młodego setnika do odwrócenia uwagi, automatycznie przywołując jakieś nieprzyjemne wspomnienie. Uważaj, Furuhu, bo i tobie kiedyś zwiążą ręce, jeżeli b ędziesz dawał upust niskim żądzom, upomniał się. Weź się w garść, prze-cież potrafisz być okrutny i mądry. Umiesz milczeć, nawet kiedy masz straszną ochotę, by opowiedzieć komuś idiotyczną historyj-kę. .. nawet po całej butelce czorumu. We ź się w garść. Oderwij wzrok od tej pokraki! Wprowadzenie tego polecenia w czyn przyszło mu dość łatwo, bo z drugiej strony jego wieżyczki rozległ się ogłuszający wrzask. Pośród krzewów wył jakiś opętany owocownik, przestał pracować i wzniósł ręce do nieba. Oho, nic dobrego z tego nie będzie! - pomyślał Furuhu. Szaleń-cy trafiali się rzadko. Zazwyczaj od razu ich zabijano, ale i tak by-wa ło, że ściągali nieszczęście. Ostatnim razem, gdy taki kretyn za-czął wrzeszczeć, burza nadciągnęła pół godziny za wcześnie. Owocownicy nie zd ążyli schować wszystkich koszy i grad wytłukł mnóstwo owoców bezcennej ajdyn-czumry. Najbardziej przerażają-ce było to, że opętańcy krzyczeli po monalojsku. Kaleczyli język okropnie, ale czasem udawało im się wymówić nie tylko pojedyncze słowa, ale i całe sensowne zdania. Gdy si ę tego słuchało, mróz chodził po kościach. Przecież statut planety Monaloi głosił wyra źnie: „Mona-lojczyk nie powinien mówić w języku owocowników, owocownik nie 10 może mówić po monalojsku”. „Nie może” oznacza tylko jedno - nie może. A z wrzasków tego opętanego dało się wyłowić kilka całkiem zrozumiałych zwrotów: - Ratunkujcie się! Niebezpiecza! Burza nie duża zła! Góry wię-cy stracha! Jak każdy szaleniec, ten owocownik doskonale rozumia ł (tacy jak on potrafi ą), że ludzie mu nie uwierzą. Krzyki opętanych za-wsze były krzykami rozpaczy. Nie ostrzegali o niebezpieczeństwie, tylko je ogłaszali, gdy już było za późno, żeby coś zrobić. Za póź-no, żeby się „ratunkować”. Ale ten owocownik pr ócz zwykłych ostrze żeń zdążył wykrzyczeć coś zupełnie niezwykłego. Z uporem wymieniał dwa nieznane Furuhu imiona. Prosił, żeby znaleźć pew-nego człowieka i koniecznie mu przekazać, że wszystkiemu wi-nien jest jakiś inny człowiek. Furuhu bardzo dobrze zapamiętał te dziwnie brzmiące imiona, ale bał sieje powtórzyć, nawet w my-ślach. Zupełnie jakby to było złowieszcze czarnoksięskie zaklęcie. Młody setnik nigdy nie przypuszczał, że imiona mogą być tak prze-rażające. Potem jeden z najbardziej krzepkich dziesiętników, wysoki Żumu, uderzył op ętanego pałką i w ten sposób zmusił do zamilknię-cia. Zaraz potem dwóch innych przyłączyło się do bicia owocowni-ka. Furuhu widział, jak zakrwawione ciało odci ągaj ą daleko od wie-życzki i wrzucaj ą do mętnej wody pomiędzy rzędami krzaków. Cóż, wydarzenie jakich wiele, nic nadzwyczajnego. A jednak co ś w tym wszystkim nie spodobało się Furuhu, coś nie dawało mu spokoju. Do jego duszy zakradło się okropne przeczucie. Si ęgnął do kieszeni po malutki rozmównik. Zaufanym setnikom oprócz wzmac-niaczy dawano również rozmówniki umożliwiaj ące bezpośrednią łączność z sułtanami w wyjątkowych przypadkach. Furuhu uznał ten przypadek za wyjątkowo wyjątkowy. Sułtana Azbaja nie było i Furuhu musiał rozmawiać z jego oso-bistym ochroniarzem. Co za zdumiewająco tępy typ! Nie chciał po-traktować obaw Furuhu poważnie. Co może być strasznego w wa-szych górach? - pytał. Ale przynajmniej

pozwolił zakończyć pracę piętnaście minut przed spodziewanym początkiem burzy. Na koniec nazwał Furuhu opętańcem i zachichotał. Zaufany setnik, zdenerwowany rozmową z przełożonym, całe pięć minut dochodził do siebie. Posępnie patrzył na plantację, na 11 ołowiane chmury nadciągające od strony morza. Wreszcie ryknął przez wzmacniacz: - W imię sułtana Azbaja! W związku z burzą, za dziesięć mi-nut koniec pracy! Przekazać dalej! Inni sernicy błyskawicznie powtórzyli polecenie. Komenda prze-leciała nad rzędami krzaków, nad szaroniebieskimi pasami wody, nad brązowymi plecami owocowników. Zbieracze superowoców zaczęli uwijać się jeszcze szybciej, chociaż wydawało się to nie-możliwe. Efektowne widowisko. Strach przed nieznanym niebezpieczeństwem mijał. Furuhu ogarnął podniosły nastrój. Radosne oczekiwanie na długi odpoczy-nek po pracy, a potem, potem... Miał wrażenie, że w najbliższej przyszłości zdarzy się coś nadzwyczajnego. Nie zd ążył dokończyć myśli. Opętany miał rację. Jak zawsze. Grzmot rozległ się nie od stro-ny morza i o łowianych chmur. Zagrzmiało od strony gór. I to jak! Ratuj, emirze-szachu! Furuhu spojrzał w tamtą stronę. Czegoś takiego na Monaloi jeszcze nikt nie widział. Najwyższa z pobliskich gór wypluła w niebo fontannę ognia. Olbrzymi płomień pop łynął po zboczu, paląc wszystko na swojej drodze. Za kilka minut dosi ęgnie plantacji. Wybuchła panika. Zamiast zorganizowanej ewakuacji owocow-ników, każdy ucieka ł gdzie mógł. O ratowaniu zbiorów chyba nikt nie myślał. Najbardziej karne osobniki, próbujące opuścić plantację razem z koszami, nie nadążały za tabunem uciekających, przeszka-dzały i w efekcie ginęły zadeptywane przez swoich wspó łbraci albo pod pałkami rozwścieczonych dziesiętników. Idioci, myślał Furuhu, dlaczego marnują czas? Lepiej by sami uciekali! Powinni też pomóc owocownikom w ucieczce. Przy dużych stra-tach żywej siły roboczej wartość każdego robotnika bardzo wzrasta. Nie będzie zbieraczy - nie b ędzie plonów. Trzeba o tym pamiętać. Furuhu spróbował wydawać dziesiętnikom odpowiednie rozkazy, roz-paczliwie wrzeszcząc przez swój wzmacniacz. Ale w rym hałasie nie można było nic usłyszeć, a co dopiero zrozumieć. Minutę później Fu- ruhu zupełnie się pogubił. Nie odróżniał swoich podwładnych od in-nych dziesi ętników, którzy przybiegli tu z pobliskich terytoriów. Co-raz trudniej było ich dojrzeć pośród setek sierściuchów. W oszalałym 12 tłumie ludzie i owocownicy wymieszali się dokładnie. Plecy podrapa-ne cierniami krzewów, pałkami i pazurami, podarte i upaćkane w bło-cie ubrania, twarze i mordy wykrzywione przera żeniem... Furuhu poczuł się jak zaszczute zwierzę. Czekał na rozkazy. Bał się zejść z wieży, ale siedzenie na niej też nie miało sensu. Płyn-‘ ny ogień z gór był coraz bliżej. Furuhu domyślał się, że słupy wieży, chociaż wykonane z twardej saratelli, spłoną w ciągu sekundy, gdy ogarnie je ogień. A więc... śmierć? Setnik nie chciał umierać. Po- stanowił, że poczeka na rozkaz jeszcze minutę, a potem po prostu zeskoczy na dół i pobiegnie razem z tłumem przez plantację, na skró-ty, do najbliższych baraków i terrengbili.

O terrengbilach Furuhu przypomniał sobie w samą porę. Jako setnik miał prawo korzystać z nich nawet bez specjalnego powodu, a w tak wyjątkowej sytuacji... Chwała emirowi-szachowi! Nie zapomnieli o nim. Przełożeni przysłali terrengbille na gąsienicach - od strony osiedla jechała cała kolumna. Nie będzie musiał biec po błocie razem z tą przerażającą tłuszczą. Terrengbile, czasem nazywane po prostu bilami, posuwały się szybko, bo były przeznaczone do poruszania się po bezdro żach. Ale niszczyły plantacje! Furuhu sam był zdumiony, że myśli o tym w takim momencie - płynny ogień był coraz bliżej. Gdyby przełożeni umieli czytać w jego myślach! Na pewno natychmiast przeniesiono by go do osob i-stych ochroniarzy. Chociaż nie, Furuhu nie chcia łby si ę dzielić wszyst-kimi swoimi myślami. Jednak lepiej, że nie umieją w nich czytać. Na terrengbile już ładowali się dziesiętnicy. Oszołomieni owo-cownicy też próbowali włazić, czepiając się dłońmi za występy i klamki. Niektórym udało się nawet kawałek przejechać, ale dzie-siętnicy ze złością odpychali ich rękami i pa łkami, zrzucali pod koła i rozjeżdżali chrzęszczącymi gąsienicami. Krew owocowników mie-szała się z błotem, wodą i j askrawoczerwonym sokiem ąj dyn- czum-ry. Widok robił wrażenie. Furuhu zapatrzył się i zapomniał, że or też musi się spieszyć. Płynny płomień podpełzł już tak blisko, żt czuło się bijące od niego gor ąco. I wtedy wreszcie ożył jego rozmównik w kieszeni spodni. - Setniku Furuhu, spójrz w lewo. Przybyliśmy po ciebie spe cjalnym transportem, przeznaczonym tylko dla zaufanych setnikóv i innych wybranych kategorii ludności. i: Osobisty ochroniarz sułtana Azbaja mówił dalej, ale Furuhu nie miał zamiaru s łuchać jego przemowy do końca. Już schodził na dół, przytrzymując się poprzeczek wieży, która nagle wydała mu się dziw-nie nieprzytulna. Bardzo się spieszył, bo z lewej strony, tam, gdzie kaza-no mu popatrze ć, stał już snabbus - wielki, piękny poduszkowiec. Taki pojazd Furuhu widział tylko raz w życiu, dawno temu. Był wtedy małym chłopcem i opowiadano mu, że snabbusami jeżdżą wyłącznie sułtani, a i to tylko najbliżsi emir-szachowi. Najwidocz-niej od tamtej pory wiele się zmieniło na planecie... albo w życiu samego Furuhu. Właśnie dziś, w ten straszny i pi ękny dzień. Słyszał, jak spływająca z gór rozpalona masa syczy, stykając się z wodą. Kł ęby dymu nie pozwalały swobodnie oddychać. Paliło się wszystko - trawa, drzewa, ludzie, piasek. Wydawało się, że nawet woda płonie. A w górach znowu coś zadudniło, jeszcze głośniej niż poprzednio. Furuhu, zanim wszedł do snabbusa, zobaczył coś, cze-go zapewne nie powinien był oglądać. W rozpalonej i dymiącej masie spływającej z góry coś... Nie, nie coś, ktoś się poruszał. Podobne do ludzi, złocistopomarańczowe istoty machały rękami (kleszczami? łapami?), rozdziawiały gardła (paszcze? dzioby?) w bezsilnej próbie oznajmienia czegoś, wykrzy-czenia na cały głos. W tym samym momencie poraził je jaskrawo-błękitny płomień, który uderzył z góry. Furuhu podążył za nim wzro- kiem i zauważył nad górami niezwykły, wiszący w powietrzu bil, podobny do lekko wydłużonego owocu ajdyn-czumry, tylko z dziw-nym lśniącym dyskiem u góry. Złocistopomarańczowe stwory, poruszające się w rozpalonej ma-sie były wyraźnie niezadowolone. Zwarły się w sobie, skoncentrowa-ły, chwyciły błękitny płomień, zmieniły jego kolor na złotozielony, po czym puściły niczym naciągniętą gumkę, strzelając nim w stronę lata-jącego bila. Latająca machina stanęła w płomieniach. Po chwili bil poczerniał i zaczął spadać, by w końcu rozlecieć się na kawałki. Co by

ło dalej, Furuhu nie widział. Silne ręce jednego z osobi-stych ochroniarzy sułtana Azbaja wciągnęły go do snabbusa, gdzie panowa ł półmrok, chłód i pachniało bardzo przyjemnie. Przed ocza-mi setnika zaczęły skakać różnokolorowe ogniki, zapach stał sięjesz-cze silniejszy, nogi się pod nim ugięły i... 1144 Jason dinAlt oderwał wzrok od monitora, odwrócił się do Mety razem z fotelem i spytał: - Zwiększyło się ciśnienie biopola na ekran ochronny? - Nie - odparła Meta. - Wszystkie zmiany w granicach błędu pomiaru. Aktywność biologiczna w Epicentrum nadal zerowa. - Niewiarygodne! Przestaję rozumieć, co się dzieje - mruknął Archie. - Już trzeci raz przelatujemy nad tym miejscem. Może po-słać tam znowu nasz promień? - Bez sensu - odezwał się Stan. - Dużo ciekawiej byłoby teraz uderzyć w dżunglę. Ukierunkowane wiązki fizjomagnetycznych promieni o zwięk-szonej mocy były ostatnim wspólnym wynalazkiem Staną i Archiego. Obaj byli z siebie nadzwyczaj zadowoleni. Archie był dumny z samej idei humanitarnej broni, nie zabijającej, a tylko hipnotyzującej zwie-rzęta, a Stanowi, jak przysta ło na Pyrrussanina, przyjemność sprawia-ła niezwykła precyzja, moc i szybkość działania nowej broni. Rdzenni mieszkańcy Planety Śmierci, to znaczy imitujące się w nieskończoność zło śliwe stworzenia wszelkich gatunków, znowu zareagowały niezrozumiale i nieprzewidywalnie. Praktycznie zosta-wiły w spokoju kopalnie, Miasto Odkryte i centrum badawcze, na-wet port kosmiczny Welfa. Pyrrusanie przyjmowali teraz u siebie nawet statki handlowe. Kerk czasem nieweso ło żartował, że jak tak dalej pójdzie, wkrótce zacznąprzyjmować turystów. Jason wymyślił nawet kilka „atrakcji”: zawody pływackie z lanmarami i wielkono-gami w ciepłym oceanie, pod sypiącym śniegiem; obserwacja czyn-nego wulkanu, wypluwającego lawę tuż obok statku spacerowego z wycieczkowiczami; a dla mi łośników przeżyć ekstremalnych - wę- drówka przez dżunglę bez broni palnej, z maczetą w prawej dłoni i kuszą w lewej. Na życzenie klienta kuszę można przełożyć do pra-wej, a maczetę do lewej ręki. Nie wiadomo dlaczego, pyrrusańskie zwierzęta zaczęły być szczególnie niebezpieczne właśnie w dżungli. Na planecie pojawiły się nagle umowne granice „państw”. Zwierzęta w ten sposób dawa-ły do zrozumienia, że na własnym terytorium Pyrrusanie mogą ro-bić, co chcą, ale do dżungli nie wolno im wchodzić. Potomkowie 15 pierwszych kolonistów Pyrrusa musieli porzucić najstarsze farmy, istniejące niemal od czterech stuleci. Niegdy ś „blacharze”, którzy nie zdołali się przełamać i przenieść do lasu, wybrali życie na in-nych planetach, a teraz byłych „karczowników” sytuacja zmusiła do przeniesienia się do miast. Dzika dżungla groziła śmiercią. Tylko Naxa ze swoją gwardią najlepszych mówców jeszcze się trzymał. Na razie ich nie ruszano. Kontakt telepatyczny, który ci lu-dzie umieli nawi ązać ze zwierzętami, pozwalał stłumić niemal każ-dą agresję. Naxa i jego uczniowie żyli teraz w ciągłym napięciu, nieustannym oczekiwaniu zagrożenia, gotowi w każdej chwili roz-począć walkę. W ten sposób eksperyment przetrwania na Planecie Śmierci prze-szedł w nową i dziwną fazę, która przewróciła do góry nogami spo-ro wyobrażeń Pyrrusan. Zasadniczo życie stało się łatwiejsze, ale po wielkiej bitwie, którą rozpętali na Pyrrusie piraci, po rozwiązaniu zagadki Epicentrum, wielu spodziewało się innego

obrotu wydarzeń. Planeta Śmierci pozostała planetą śmierci i ludziom, którzy zaryzy-kowali życie na niej, nie skąpiła okrutnych niespodzianek. Jason uświadomi ł sobie, że pomimo zmian, jakie się dokonały na Pyrrusie jeszcze przez wiele lat do najważniejszych zadań plane-ty będzie należało wychowywanie profesjonalnych bojowników o przetrwanie, gotowych walczyć o sprawiedliwość w dowolnym punkcie Galaktyki. A takich zdesperowanych przybyszów z innych planet, jak Jason i Archie Stover zastąpią nowi poszukiwacze przy-gód, nowi fanatycy nauki i amatorzy pełnych rozmachu projektów socjalno-ekonomicznych. Tajemnic, zagadek i zwykłej pracy wystar-czy dla wszystkich. I to na długo. Teraz krążyli po orbicie na niewielkim pirackim „Granico”, prze-robionym z wojskowego krążownika na statek wielofunkcyjny. Prze-prowadzali kolejn ą serię eksperymentów nad naturą Pyrrusa. Dla Ar-chiego by ła to próba dokonania bardzo poważnego odkrycia. Dla Staną - regularna walka pozwalająca na testowanie nowej broni. Zdaniem Ja-sona była to operacja sanitarno-higieniczna. Nawet troch ę się nudził. Jason otwarcie ziewnął i spytał, kiedy wreszcie zrobią przerwę na obiad. Meta chciała odpowiedzieć, ale w tym samym momencie okaza-ło się, że obiad zjedzą nieprędko. Monotonię krajobrazu w dole zakłó-cił nieznany obiekt, który wy łonił się nieoczekiwanie z podprzestrzeni. 1166 Pilotująca krążownik Liza włączyła sygnał alarmu - obcy statek poja-wił się niedopuszczalnie blisko ich krążownika. Sterujący gwiazdolotem człowiek zachowuje się w ten spos ób w trzech przypadkach: gdy jest policjantem albo pracownikiem in-nych tego typu służb i ma zezwolenie na podobne manewry; gdy ratuje się ucieczką (przed policją, przestępcami, szalejącym żywio-łem); i wreszcie wtedy, kiedy kosmiczny podróżnik ma kłopoty z rozpoczęciem przeskoku. Wszystkie działa „Granico” były w gotowości bojowej. Jason z trudem powstrzymał Staną przed rozpoczęciem walki - obcy gwiazdo-lot nie tylko nie atakowa ł, ale nawet nie próbował się kryć czy maskować. Po kilku sekundach członkowie jego załogi połączyli się z „Granico”, chcąc rozwiać wszelkie podejrzenia co do w łasnych zamiarów. - Detta vi komma in banan runt Pirrusl1 - zapytali. - Tak, nie pomyliliście adresu - odpowiedział Jason, jedyny, który zrozumiał sens zdania wyg łoszonego w uproszczonym szwedz-kim. Od razu zaproponowa ł, żeby porozumiewać się w pokrewnym, ale lepiej mu znanym duńskim. - Bardzo dobrze - odpowiedziano ze statku, przechodząc na duński. - Jesteśmy przywódcami planety Monaloi, gromada kulista M39, centralny obszar Galaktyki. Z kim mamy zaszczyt rozmawiać? - Macie szczęście. Rozmawiacie z Jasonem dinAltem - oświadczył Jason dinAlt bez fałszywej skromności. - Mówi wam coś moje imię? - O tak! - W głosie mówiącego zabrzmiała nieukrywana ra-dość. - Mogliby ście od razu połączyć się z naszym statkiem? Po-trzebujemy pomocy. - Rozmawiasz z nimi po duńsku? - spytała Meta, wykorzystu-jąc przerwę w wymianie zdań. - O, widzę, że robisz postępy w nauce języków. Najpierw ode-zwali się po szwedzku, ale ten język znam gorzej. A teraz w ca łkiem niezłym duńskim poprosili, żeby się z nimi połączyć. - Nie ma mowy! - sprzeciwiła się ostro Meta. - Kiedyś już

chciał z tobą porozmawiać pewien „Duńczyk” z Cassylii. Pamię-tasz, jak to się sko ńczyło? Nie można się spodziewać niczego do-brego po mieszkańcach planet z rejonu okołobiegunowego. - Nie zgadzam się z tobą - zaprotestował Jason. - Co tu ma do rzeczy Cassylia? Ludzie z centrum Galaktyki proszą o pomoc, Czy trafiliśmy na orbitę Pyrrusa? 22 -- PPllaanneettaa śśmmiieerrccii 66 17 „Granico” jest wystarczająco dobrze wyposażony, poza tym jest nas sześcioro. Czego się bać? - Interesujące - powiedziała Meta. - Jason dinAlt uczy Pyrru-san odwagi. - Potem dodała w zadumie: - Jak myślisz, czy oni rozumieją międzyjęzyk? Nie słyszą naszej rozmowy, jeśli o to ci chodzi - odparł Jason. - Nie o tym mówię. Po prostu nie podobają mi się ci „duńscy Szwedzi” z centralnego skupiska. Sk ąd si ę tu wzięli? Zapytaj, o jaką konkretnie pomoc im chodzi. Na naszą decyzję czekają cierpliwie i spokojnie. Nie wygląda mi to na pożar na mostku kapitańskim. - Czy to wasz statek potrzebuje pomocy? - zapytał Jason, nie spiesząc się do eksperymentowania z międzyjęzykiem. - Nie, nasza planeta. Zostaliśmy zaatakowani przez nieznaną, ale potężną siłę. Obawiamy się, że nikt prócz Pyrrusan sobie z nią nie poradzi. Jesteśmy gotowi pokazać wam nasze nagrania i szcze-gółowo o wszystkim opowiedzieć, jeśli się z nami połączycie. Jason przet łumaczył wszystko Mecie. - Chyba pora zasięgnąć rady Kerka - zasugerował na zakoń-czenie. Kiedy Jason mówił o „nieznanej, ale potężnej sile”, pistolet Mety ze sprawnością dobrze wyregulowanego mechanizmu wskoczył w jej dłoń, a w pięknych błękitnych oczach pojawił się znajomy błysk myśliwego tropiącego zwierzynę. Było jasne, że Kerk zareaguje podobnie. Pyrrusanie przywykli do długich podróży, a ostatnio zasiedzieli się na ojczystej planecie, która po tym wszystkim, co przeżyli, stała się zbyt skromną areną dla tak doświadczonych, niezłomnych wojowników, jakimi byli mieszkańcy Planety Śmierci. - Proponuję inny scenariusz - oświadczyła Meta. - Jeśli po-mocy potrzebuje cała planeta, nie można decydować w pośpiechu. Niech wylądująna Pyrrusie. Jesteśmy gotowi przyjąć ich i wszystko szczegółowo omówić. Przetłumacz im to, Jason. Propozycja została przyjęta. Oba statki wzięły kurs na port ko-smiczny Welfa i zaczę ły schodzić do lądowania. Jason uprzedził dys-pozytorów, Kerka, któremu pokrótce wyłożył sprawę, a także (spe-cjalnym szyfrem) kapitana Dorfa na „Argo”. Likor trzymał statek obcych na celowniku, na wypadek nieprzewidzianych dzia łań z ich strony. Znajomość z kosmicznymi piratami oduczy ła szlachetnych pyrrusan mierzyć innych własną miarką. Teraz już wiedzieli, że proś-ba o pomoc może okazać się chytrą pułapką, lub początkiem agresji. Ale wszystko posz ło dobrze, jeśli nie liczyć okrzyku Archiego podczas lądowania:

- Co za nieoczekiwany wzrost aktywności w Epicentrum! Po prostu niebywa ły. Mo żna go zarejestrować nawet z takiej odleg łości i pod niewygodnym kątem. Och, gdybyśmy mogli znaleźć się tam : 3^ naj szybciej, nad samym punktem... - Nie, Archie, teraz nie możemy - sprzeciwił się kategorycz-nie Jason, a Meta go poparła. - Poślij tam jakąś małą jednostkę ze swoimi asystentami. A ciebie proszę, żebyś został z nami. Dawno nie mieliśmy gości. - A jeśli ten wzrost aktywności związany jest właśnie z ich przybyciem? - zasugerował Stan. Proszę, proszę! - pomyślał Jason. Nie bez powodu uważałem go za jednego z najlepszych analityków na Planecie Śmierci. A głośno odpowiedział: - Możliwe, ale w tym wypadku tym bardziej powinniśmy być przy nich, a nie nad Epicentrum. Miał rację. Lekki, ale bardzo nowoczesny i doskonale uzbrojo-ny krążownik zas ługiwał na uwagę. Jego wygląd sugerował, że nie-dawno wyszedł spod ostrzału. Mało tego -jakby sprawdzając jego żaroodporność, zanurzono go w roztopionym metalu o temperatu-rze kilku tysięcy stopni, przy czym grawimagnetyczna termoizola-cja wprawdzie zadziałała, ale nie do końca. - Niewiele jego dział nadaje się do walki - zauważyła Meta. - Ciekawa jestem, kto ich tak urządził. Nie rozumiem tylko, po co lecieli przez całą przestrzeń międzygwiezdną na tym wraku, skoro nieszczęście wydarzyło się na planecie? Nie dokończyła tego logicznego wywodu. Przerwała jej niespo-dziewana reakcja pyrrusańskich zwierząt. Od dawna nie niepokoiły portu kosmicznego ani miejscowych statków, nawet handlowe gwiaz-doloty zostawiały w spokoju. Po kolejnych mutacjach przestały na-wet reagować na fale radiowe i inne technogenne śmieci. A teraz na niebie pojawiło się ogromne stado żądłopiórów i pazuro-sokołów. Po chwili dołączyły do nich chmary diabłorogów, igłomiotów i kolczastych hekkonów. Cafe ta hałastra rzuciła się na lądujący krążow-nik gości. I^ecącemu obok pyrrusańskkiemu statkowi też się dostało. 18 19 Ale członkowie załogi ekspirackiego krążownika „Granico” i dyżurni pracownicy portu stracili głowę, tylko na ułamek sekundy. Potem b łyskawicznie odświeżyli w pamięci zapomniane już trochę sposoby odparcia zmasowanego ataku z ziemi i z powietrza. Oszala-łych zwierząt było jednak tak dużo, że nawet Kerk i Brucco, którzy nadlecieli po chwili, musieli sięgnąć po broń. Na szczęście nikt nie został zabity ani nawet ranny, za to znalazło się kilku przestraszonych. W ka żdym razie przybysze długo nie chcieli opu ścić swojego statku. - Właśnie dlatego, że tak dużo słyszeliśmy o waszej zwariowa-nej planecie - wyjaśniali przez radio - proponowali śmy spotkanie na orbicie. Kiedyś nam nawet opowiadano, że nikogo do siebie nie wpusz-czacie. Ze względów bezpieczeństwa. Zgadza się? - Rzeczywiścietakby ło~przyznałKerk.-Aleterazczasysięzmie-niły. Serdecznie witamy na gościnnej planecie Pyrrus. Droga wolna. - A co do tej napaści - dodał Jason - to podobnego ataku nie było u nas już od kilku miesięcy. Myślę, że pyrrusańskie zwierzęta zareagowały w ten sposób na wasze przybycie. Nie domyślacie się przypadkiem, dlaczego?

Pytanie zabrzmiało dość złośliwie i goście na długo zamilkli. Jason już myślał, że awaryjnie wystartują i odlecą, niczym przyłapa-ni na gorącym uczynku przestępcy. Ale taki manewr nie mia łby sen-su.Goście w końcu odpowiedzieli,chyba szczerze. - Nic dziwnego, że wasze zwierzęta rzuciły się na nasz krą-żownik! Całyjego pancerz jest pokryty warstwą zastygłej lawy wul-kanicznej, w której się rozpuściło... diabli wiedzące. Sami nie wie-my. Ale właśnie lawa jest naturalnym środowiskiem tych potworów, które teraz terroryzują Monaloi. Specjalnie przylecieliśmy tu na uszkodzonym statku, żebyście mogli obejrzeć rezultat ich ataku. W przeciwnym razie moglibyście nam nie uwierzyć... - Coś podobnego! - zdziwił się Archie. - Wysokotemperatu-rowa forma życia! - To znaczy - zapytał Jason - że wystarczyło wam odwagi, by zanurkować w lawę, a teraz nie chcecie wysunąć nosa ze statku ze strachu przed zwykłymi drapie żnikami? Dziwni z was ludzie! - Nie boimy się waszych zwierząt - odpowiedzieli urażeni go-ście. - Ale po tym co przeszliśmy u siebie, głupio byłoby ginąć od ich szponów. Nie po to tu lecieliśmy. Najpierw chcemy starannie zba-dać waszą atmosferę. Sprawdzamy skład wody, gleby i roślinność. Rzeczywiście, nie odkryli śmy żadnego niebezpieczeństwa. Wycho-dzimy. Zewnętrzny luk wreszcie się otworzył. Trzeba przyznać, że przyby-sze potrafili robić wrażenie. Ich wygląd pasował do pewnego siebie tonu. Było ich trzech. Wszyscy wyglądali na prawdziwych wojowników. Ten, który prowadził pertraktacje, odznaczał się bujną czarną grzywą i był nieco niższy od pozostałych, nie tak szeroki w barach, nosił bar-dziej wyszukane ubranie i najwyraźniej nie był głupi. Jego dwaj towa-rzysze milczeli, zapewne dlatego, że budowanie dłuższych zdań w ob-cym języku przekraczało ich możliwości. Odznaczali się potężną muskulaturą, rozpychającąmateriał kombinezonów; mieli niskie czoła, a lśniące łysiny, gładkie niczym kość słoniowa, płynnie przechodziły w barkowy pas mięśni. Prostoduszne u śmiechy, pojawiające się na ich twarzach jakby na komendę, dopełniały wizerunku. Jasonowi kojarzyli się z najbardziej tępymi Pyrrusanami z odległego i niezbyt chlubnego okresu w historii Planety Śmierci, gdy umiejętność strzelania do rucho- mego celu uważano za główną zaletę człowieka. Najwidoczniej przy-wódcom Monaloi takie tępe osiłki służą do ochrony. Nic nowego. - Krumelur - przedstawił si ę główny gość z uprzejmym, ale niemiłym uśmiechem. „Krzyworęki”, pomyślał Jason, chociaż nie był pewny, czy do-brze przetłumaczył to imię czy może przydomek. W dosłownym sen-sie ręce Krumelura nie były krzywe. - Fuh i Wuk - doda ł przybysz, wskazując swoich towarzyszy. Pyrrusanie nie zd ążyli się zorientować, który jest który, ale to nie było ważne. Ochroniarze wyglądali na bli źniaków. Zresztą za-pewne nie b ędzie potrzeby porozumiewania się z nimi. Jason zapytał, czy mogliby przejść na międzyjęzyk. Odpowiedź Krumelura była nieco zaskakująca: - Rozmawianie w międzyjęzyku nie jest u nas przyjęte. Co to miało znaczyć, pozostało tajemnicą. W końcu ustalono, że będą porozumiewać się w esperanto, który, prócz Jasona, znali Rhes, Archie, Kerk i nawet w niewielkim stopniu Meta. Na tym zakończono formalności, jeśli nie liczyć prośby Archie-go o udostępnienie mu próbki zastygłej lawy do przebadania. Go-ście nie mieli nic przeciwko temu. Kiedy ładowali próbkę do hermetycznego kontenera, z nieba zapikował żądłopiór, który odłączył się od stada. Rozwścieczony 20

21 ptak najwyraźniej chciał przeszkodzić Archiemu. Trzeba przyznać świeżo upieczonemu Pyrrusaninowi, że to właśnie on pierwszy unieszkodliwił atakującego drapieżnika. Kolejne trzy strzały były zupełnie zbędne lub, jeśli ktoś woli, osłaniaj ące. 33 A więc co się u was stało? - zapytał Kerk, gdy wszyscy usadowili -T\się już w wygodnych fotelach, odetchnęli nieco i ugasili pra-gnienie. - Obejrzyjmy najpierw taśmę - zaproponował Krumelur. - Tak chyba będzie najlepiej. Niektórych zjawisk we Wszechświecie nie sposób opisać... Trudno było nie zgodzić się z tym stwierdzeniem. Przygaszono światła i pokaz się zaczął. Sielski krajobraz. Na drugim planie góry, nad nimi jasne niebo, bliżej pola, na których pracują farmerzy, wykorzystujący w charak-terze siły pociągowej przypominające konie rogate zwierzęta. Zbiór plonów. Idylla. Nic nie zapowiada katastrofy. Po jakimś czasie ob-raz wyraźnie drgnął, jakby operatora trzymającego kamerę ktoś pchnął w plecy. W tym samym momencie góry na horyzoncie ożyły. Poruszyły się jak grzbiety gigantycznych dinozaurów, a najwyższy szczyt niespodziewanie wypluł w niebo strumień białego dymu. Po chwili zaczęły walić ciemniejsze kłęby: szare, ciemnoszare, prawie czarne; wreszcie pojawił się płomie ń. Strumienie jarzącej się nawet w promieniach słońca lawy zaczęły płynąć po zboczach, a po kilku kolejnych sekundach na środku pola rozstąpiła się ziemia. Grunt zaczął pękać u podnóża góry, ale rozpadlina wydłużała się z niewia-rygodną szybkością. W tej piekielnej szczelinie płynęła lawa, wpa-dali do niej ludzie, którzy nie zdążyli uciec, bydło, i jakieś maszyny niewiadomego przeznaczenia (zraszacze?), które znalazły się na li-nii pęknięcia. Krótko mówiąc, zwykły wybuch wulkanu, któremu towarzy-szyło silne trzęsienie ziemi. Takich rzeczy Pyrrusanie naoglądali się siebie do syta. Co prawda, wulkan wulkanowi nierówny, erupcja na Monaloi wyglądała bardzo efektownie, no i sfilmowana została no mistrzowsku. Gdyby nie świadomość, że oglądąjądokument, moż-na by pomyśleć, że to kadry z filmu katastroficznego z najnowszymi efektami specjalnymi. Sprowokowało to Jasona do zapytania: - Jakim cudem udało wam się zarejestrować sam początek wy-buchu? Wiedzieli ście o nim wcześniej i nie uprzedziliście ludzi? Film był dla was ważniej szy? Jason sypał pytaniami, nie pozwalając Krumelurowi na odpo-wiedź. W końcu usłyszał niewzruszone i lakoniczne wyjaśnienie: - To przypadkowa amatorska kamera. Pozostawało tylko pytanie, dlaczego jakiś amator miałby kręcić tak długo nieruchomy obraz, właściwie zwykły pejzaż. Jason postano-wił nie zatrzymywać się na zbędnych szczegółach. Czuł, że Krumelur, nawet jeśli nie kłamie, to nie mówi wszystkiego. W końcu to jego prawo. Ludziom zdarzyło się nieszczęście i postanowili zdradzić Pyrrusanom tylko to, co sami uważali za niezbędne dla uzyskania pomocy. Najrozsądniej było obejrzeć film do końca, tym bardziej, że najciekawsze ujęcia były dopiero przed nimi. - A teraz będą kadry nakręcone przez

specjalistów - komentował Krumelur. - Przybyli trochę później, razem z pracownikami grupy... - zawahał się, jakby szukając odpowiedniego słowa - .. .ratunkowej. Harmonijny, wręcz majestatyczny bieg wydarzeń na ekranie zastąpiły migoczące plamy światła. Potem popłynęły źle zmontowa-ne szerokie i średnie plany. Czasem pojawiały się na chwilę ogólne ujęcia, więc nie było wątpliwości, że akcja rozgrywa się w tym sa-mym miejscu. Tylko teraz ludziom zagrażała już nie tylko lawa, któ-ra wypływała ze szczeliny na powierzchnię, rozprzestrzeniając się po wypalonej i pokrytej popiołem ziemi. Pojawiło się coś nowego. Zjawisko było tak niezwykłe, że Pyrrusanie nie od razu zauważyli poruszające się w lawie żywe, przynajmniej na pozór, istoty. Goście przygotowali ich na ten widok. Ale każdy normalny czło- wiek, widząc w rozpalonej lawie lśniące ciała - karminowoczerwo- ne, malinowe, jaskrawo pomarańczowe i ciemnowiśniowe po pro- stu nie wierzyłby własnym oczom. Wysokotemperaturowe stworzenia były zdumiewająco podobne do ludzi, tylko olbrzymie, a zamiast twarzy miały dzioby z licznymi nacięciami. Potwory wyrzucały przed 22 23 siebie straszliwe łapy, niczym słoneczne protuberancje, i chwytały, co się dało: traw ę, krzaki, zwierzęta, maszyny, kamienie, ludzi... W ich r ękach metal i kamienie dymi ły i topiły się, a rogate konie i ludzie, zanim się zwęglili i rozpadli na kawałki, wili si ę, wrzesz-cząc z bólu i przerażenia. To było piekło, takie samo, w którym mają podobno płonąć grzesznicy. Według wyobrażeń starożytnych, którzy je wymyślili, tak właśnie miały wyglądać piekielne istoty - rozpalone człekopo-dobne giganty z drapieżnymi ptasimi dziobami. Gdy na ekranie pojawiły się potwory, pistolety Pyrrusan wsko-czy ły im w dłonie. Krumelur u śmiechnął się - nie złośliwie, raczej pobłażliwie. Tym, którzy słabo znają mieszka ńców Planety Śmierci, podobna reakcja mogła się wydać zabawna. Tak właśnie reagują dzieci, zapatrzone w film wideo, do tego stopnia poch łonięte roz-grywaj ącymi się na ekranie przygodami, że zaczynają czuć się bo-haterami filmu. Jason spostrzegł kpiące spojrzenie gościa i wyjaśnił: - To specjalna broń, Krumelur. Pistoletami kierują nie myśli, lecz uczucia. To wła śnie pozwala nam, Pyrrusanom, wyprzedzić każdego wojownika w Galaktyce. - Tylko to? - Krumelur uniósł brwi i uśmiechnął się sarkastycznie. - Trudno, żebym zdradzał panu inne nasze sekrety! - odparo-wał tym samym tonem Jason. - W porządku - zgodził się gość. - A dlaczego pańska broń nie wskoczyła sama do r ęki? - Dlatego, że we mnie i Archiem pojawiły się nieco odmienne uczucia. Archie skinął potakująco głową. - Jakie? - zdziwił się Krumelur. - Ciekawość - odpowiedział Archie. Jason dodał: - Na razie nie widzimy bezpośredniego zagrożenia ze strony tych istot. S ądzę, że one nie są świadome tego, co robią. Dlatego przede wszystkim nale ży zorientować się w sytuacji z naukowego punktu widzenia.

Krumelur zastanowił się. Widać było, że po namyśle docenił oryginalność tego podejścia. Co nie znaczyło, że miał zamiar zgodzić się z takim stanowiskiem. Naukowe badania fenomenu wyraźnie nie wpisywały się w najbliższe plany ani w krąg zainteresowań miesz-kańców Monaloi. Po krótkiej przerwie gość odezwał się: - Oglądajcie dalej. Dalsze wydarzenia były jeszcze gorsze. Tak zwana grupa ratun-kowa tylko wprowadzała jeszcze większy zamęt do i tak koszmar-nego obrazu katastrofy. Ża łosni ratownicy w latającej machinie przy-pominającej helikopter nie byli przygotowani do jakichkolwiek poważnych działań. Kompletnie zdezorientowani, podjęli najgłup-szą z możliwych decyzji. Zaatakowali potwory laserow ą, a może plazmową bronią o dużej mocy. W taki sam sposób ogłupiały ze strachu dyletant próbuje gasić pożar naftą. Pocisk po prostu zawró-cił do dzielnych strzelców. Helikopter stanął w płomieniach, spadł i zniknął w magmie. Za jedyny pozytywny rezultat tego tragicznego wypadku można było uznać to, że ratownicy byli ostatnimi ofiarami kataklizmu. Wy-dawało się, że po wchłonięciu helikoptera potworne istoty nasyciły się wreszcie i zaczęły powoli pogrążać się w swojej rozpadlinie. Ja-son pomyślał, że to pewnie zbieg okoliczno ści. Tak to bywa, że każdy proces na tym świecie ma swój początek i koniec - czy to ludzkie życie, czy wybuch wulkanu, czy wizyta piekielnych stwor ów. - To właściwie wszystko - oznajmił Krumelur. - Jakie są wa-sze propozycje? - Najpierw kilka pytań - powiedział Kerk. - Proszę bardzo - zgodził się gość. - Czy był tylko jeden taki wypadek? - Nie. Do momentu naszego odlotu potwory pojawiły się trzy razy, zawsze podczas trzęsień ziemi i erupcji wulkanów. Przypusz-czamy, że żyją głęboko w magmie i nie są w stanie samodzielnie przebić się przez skorupę ziemską. Problem w tym, że nasi sejsmo-lodzy przewidują dalszy wzrost wulkanicznej aktywno ści. Zajęliśmy się oczywiście ewakuacją ludności z zagrożonych rejonów. Ale, po pierwsze, nie sposób przewidzieć niczego z absolutną dokładnością, a po drugie, jeśli potwory mimo wszystko będą wydostawać się spod ziemi, wkrótce nie będzie już bezpiecznych miejsc na planecie. - Są podstawy, by przypuszczać, że wyjdą na powierzchnię? - chciał wiedzieć Kerk. - Już próbowały. Za trzecim razem. Nie tylko umiej ą pływać w ognistej lawie, ale również poruszać się po ziemi. Niestety nie 24 25 udało się tego zarejestrować. A raczej udało się, ale one zniszczyły nasz film. Pyrrusański wódz zadumał się, jakby zapomniał, jak brzmi na-stępne pytanie. Jason miał na końcu języka nietaktowną wypowiedź o pozio-mie monalojskiej cywilizacji. Pytanie przedstawicieli planet, korzystających z międzygwiezd-nego transportu i ł ączności dalekiego zasięgu, na jakim stadium roz-woju znajduje się ich cywilizacja, uznawane było za niedopuszczal-ne. Poziom techniki widać na pierwszy rzut oka, a pozostałe sprawy, określane zazwyczaj trudnym do zdefiniowania terminem „kultu- ra”, dość niewymierne. Istniało jedno niepisane prawo: nie narzucaj innym cywilizacjom swojego języka, swojej religii, moralności, swo-ich wyobrażeń o etyce

i estetyce. Chociaż... tym właśnie zajmowała się większość wysoko rozwiniętych planet, anektując, kolonizując, podporządkowując sobie mniej lub bardziej zacofane narody. W rezultacie zbrojnych podbojów, czy nawet pokojowego zdła- wienia jednej kultury przez inną, często powstawały niezwykłe kombinacje, niewiarygodne połączenia odległych od siebie historycz-nych epok, systemów i obyczajów, których nie potrafiłaby stworzyć nawet najbardziej wybujała fantazja. Jason widział dziesiątki takich dziwacznych planet. Od razu wy-czuł, że tym razem również ma do czynienia z typowym przykładem kultury eklektycznej, gdzie jedni potrafią stworzyć komputerową sy-mulację, pozwalającą dokładnie przewidzieć erupcję wulkanu, a po podłączeniu się do galaktycznej sieci informacyjnej znajdują współ-rzędne Pyrrusa i prosząo pomoc; a inni w tym samym czasie uprawia-ją ziemię drewnianymi narzędziami, używając zwierząt, na których jeżdżą wierzchem, i oddającześć dziesiątkom pradawnych bogów. Ale o takich sprawach się nie mówi. To byłoby łamanie niepisa-nych praw Galaktyki. Nawet Liga Planet potępia niekontrolowaną kolonizację zdegradowanych światów. Żeby jeszcze nadążała z wy-śledzeniem wszystkich przypadków naruszenia prawa... i karała winnych! Ale to długo jeszcze pozostanie w strefie marzeń. Bezpra-wie kwitło w Galaktyce w najlepsze; wszyscy robili, co chcieli. I tylko szlachetnym samotnym bohaterom udawało się czasem wy-walczyć sprawiedliwość na zapomnianych dzikich planetach, przy-wrócić ich mieszkańcom utracone ideały rozumu i dobra. Jasona uważano za takiego właśnie bohatera. On sam w chwi-lach szczerości wyjaśniał ludziom, że zazwyczaj kieruje nim zwykła ludzka ciekawość i ciągle żywa żądza przygód, umiłowanie hazardu zawodowego gracza. Przez to nie raz i nie dwa pakował się w opały, z których tylko cudem wychodził obronną ręką. Dawno temu, gdy Jason dinAlt był po prostu szczęśliwym kar-ciarzem i wirtuozem gry w kości - a raczej utalentowanym szule-rem - doskonale opanował nową specjalność,’ruletkę, i oszukał ka-syno „Mgławicowe” na planecie Mahauta na okrągłą sumkę. I to tak,że nikt nawet nie zauważył oszustwa. O telekinezie tamtejsi mieszka ńcy nie mieli bladego pojęcia, a Jason ze swojego daru ko-rzystał po mistrzowsku. Kuleczka na wielkim czamo-czerwonym kole wcale nie sprawiała wrażenia ożywionej. Jason mógł od razu odle-cieć z tej planety, ale przecież szkoda tak od razu wyjeżdżać, skoro można się dowiedzieć czegoś nowego, poobserwować ludzi, poznać miejscowe obyczaje. Podczas przypadkowej rozmowy us łyszał o cudach prezentowanych przez miejscowych treserów słoni, o wyści-gach i walkach tych zwierząt, o koncertach elefant-muzyki i innych rozrywkach. Zapragn ął zobaczyć to wszystko na własne oczy, a mo że nawet wziąć udział - przecież miał pieniądze. No i się zasiedział. Nie byłby sobą, gdyby - jak mówią na Mahaucie - nie zetknął się tr ąba w trąbę z księciem Fin-zul-Arksem, którego dosłownie tydzień wcześniej orżnął w karty na ojczystej planecie księcia, Saratodze, którą musiał opuścić w trybie pilnym. Nic dziwnego, że książę był szczerze rad z tego spotkania. W efekcie, zamiast w gonitwie słoni, Jason wziął udział w trywialnym pościgu policyjnym. G łówną siła sprawczą w życiu Jasona zawsze była ciekawość. To przez nią zaniosło go na Pyrrusa z siedemnastoma „uczciwie za-robionymi” milionami w kieszeni. Ile ż to razy, będąc o włos od śmier-ci, zamiast uciekać dalej obserwował, jak się udaje przeżyć ludziom w tak nieprzystosowanym do tego miejscu - na Planecie Śmierci! To właśnie ciekawość rzuciła go na zapomnianą przez wszystkich Appsalę, żądza przygód zaniosła go na Szczęście, w okolice Starej Ziemi, na asteroid Solvitza, na światy w centrum Galaktyki, na pi-racką Jamajkę...

Teraz Pyrrusanie znowu mieli komuś pomóc. Byli niczym straż pożarna, dniem i nocą gotowa wyjechać na wezwanie, jak oddział galaktycznych ratowników, cierpiących na chroniczny brak spokoju 26 27 i bezpieczeństwa. Jason, uznany mózg tej drużyny, przeczuwał nie-zwykłe wydarzenia. Czegoś takiego w jego życiu jeszcze nie było. Zobaczyć na własne oczy istoty, żyjące w rozpalonej wulkanicznej lawie! Może nawet walczyć z nimi i zwyciężyć? Albo przepędzić z planety? A może uda mu się z nimi dogadać, znaleźć wspólny język? Każdy z tych wariantów był niesłychanie interesujący. Jednak w ca łej tej historii jakiś niejasno znajomy szczegół nie da-wał Jasonowi spokoju. Coś mu się nie podobało, ale sam nie wiedział, co: czy wygląd zewnętrzny Krumelura, czyjego sposób zachowania, czy wypowiedzi. Kogo ś mu ten człowiek przypominał. Jason miał ogrom-ną ochotę zapytać, czy na Monaloi sprytni koloni ści nie rządzą przy-padkiem pierwotnymi mieszkańcami planety, ze sporąkorzyściądla sie-bie. Ale zabrzmiałoby to nieprzyzwoicie, wręcz obraźliwie. Jason przez cały czas zastanawiał się, od której strony zajść, jak sformułować pyta-nie, żeby zabrzmiało możliwie najdelikatniej. Wreszcie wymyślił. W tym momencie Kerk odezwał się jego pytaniem: - Niech pan mi powie, Krumelur, czy Monaloi jest członkiem Ligi Planet? - Nie - odparł gość i wyjaśnił: - Nasz świat jest bardzo młody. Zaludniliśmy planetę niedaw-no. Jest prawie wył ącznie rolnicza. Statki wykorzystujemy tylko do handlu produktami, działa na nich - do samoobrony. Wszystko jest tam bardzo proste i tradycyjne. - A wasza poprzednia ojczyzna? - spytała Meta. - Wybaczcie, ale o tym nikomu nie opowiadamy. Historia na-szych przodków jest zbyt smutna. Uciekli z pewnej bardzo agresyw-nej planety, która uczestniczyła w wielu wojnach i wreszcie sama doprowadziła się do zguby. Nikt nie powinien znać nazwy tego świa-ta, który znikł bezpowrotnie. Przysięgliśmy sobie nie wspominać przeszłości, zapomnieć na zawsze o tym, co było. To jedyny sposób na uniknięcie powtórzenia dawnych bł ędów. To stwierdzenie wydało się Jasonowi dość wykrętne, ale nie zareagował. O dziwo, wszystkich Pyrrusan, nawet Metę, odpowiedź Krumelura zadowoliła. Dalszych pytań nie było. Tymczasem Archie dostał od swoich współpracowników wstęp-ne dane dotyczące analizy chemicznej zastygłej lawy. - Muszę was poinformować - powiedział, wykorzystuj ąc chwi-lę przerwy - że metabolizm tych istot różni się nie tylko od naszego, le w og óle od wszystkiego, co jeste śmy sobie w stanie wyobrazić. Opuszczę swoje przemyślenia i od razu przedstawię wam wnioski. Sadząc po wynikach analiz, tak zwane wysokotemperaturowe po-twory nie są w stanie pój ąć różnicy pomiędzy rozumną i nierozumną protoplazmą. Żeby nawiązać z nimi kontakt, będziemy musieli naj-pierw je zniszczyć. Zasada zachowania lustrzanego jako pierwsze stadium wymiany informacji. C zy wyrażam się dość jasno? Trudno było to potwierdzić. Słowa Archiego wydały się paradok- salne nawet Jasonowi. Krumelur ochoczo popar ł młodego uczonego. - Właśnie! - wykrzyknął. - I po co by ło tak kręcić? „Nie ma bezpośredniego zagrożenia!” „Naukowa ocena sytuacji!” Od razu mówiłem, że trzeba je zlikwidować! Kerk nie zareagował. Zlikwidować... cóż, to normalna sprawa.

Siwowłosy pyrrusański weteran już wyobraził sobie przyszłą walkę. Machinalnie poklepał wyskakujący z kabury pistolet i spokojnie za-dał kolejne pytanie: - Co uprawiacie na waszych polach? Dlaczego tak kurczowo trzy-macie się tej planety, skoro zamieszkaliście na niej całkiem niedawno? - Bardzosłusznepytanie!- ucieszyłsięKrumelur,jakbyoddaw-na szukał pretekstu, by pochwalić się swoimi osi ągnięciami. - Konty-nent na równiku, Karaeli, ma wyjątkowo sprzyjający uprawom klimat. Gleba, woda i powietrze maj ą tam absolutnie niezwykłe cechy, dzięki którym można hodować ponad pół tysiąca różnych roślin, które nie wyrosną na żadnej innej planecie Galaktyki. Przynajmniej tak twierdzą nasi botanicy. Z pi ęciuset endemitów Monaloi ponad sto jest jadalnych. Ma ło tego, te wyśmienite owoce i warzywa są bardzo wysoko cenione w światach rozwiniętych technologicznie. Sami rozumiecie, że taka pla-neta wymaga stara nnej ochrony przed ewentualnymi bandyckimi napa-dami. W tym celu utrzymujemy flotę o charakterze obronnym i super-nowoczesne automatyczne systemy ostrzegania. Ale kto mógłby przypuścić, że nieszczęście przyjdzie nie z kosmosu, a spod ziemi?... Krumelur zamilkł na chwilę, zakłopotany, i zakończył przemo-wę konkretną propozycją: - Teraz wiecie już o nas prawie wszystko. Pora przejść do prak-tycznych ustaleń. S ądzę, że nasza wypłacalność nie budzi waszych wątpliwości. - Niewiem,niewiem-powiedziałwzadumieJason.-Naszeusługi są dość drogie. Wiecie przynajmniej, o jakiego rzędu sumach mówimy? 28 29 - Tak - skinął głową Krumelur. - Opowiadano nam, że za usługi Pyrrusan płaci się miliardy kredytek. Jesteśmy na to przygotowani, gra jest warta świeczki. Sami zrozumiecie, jak przylecicie na Monaloi. - Już zrozumieliśmy - zauważył Archie. Z nieoczekiwanym entuzjazmem przyłączył się do niego Brucco. - Rośliny to akurat moja działka - odezwał się najstarszy bio-log Pyrrusa. - Z ogromną przyjemnością poznam waszą planetą. - Co tu mają do rzeczy rośliny? - Staną zdziwiła nagła zmiana tematu. - My, to znaczy ludność Galaktyki, zetknęliśmy się z nie-znaną cywilizacją, która być może przybyła do nas z innego Wszech-świata. Po raz pierwszy w historii, przyjaciele, zwróćcie na to uwa-gę! A wy gadacie o jakichś luksusowych warzywach. Śmieszne! - Każdy ma swoje zainteresowania - mruknął Brucco lekko urażony. - Problemy należy rozwiązywać kompleksowo. - Właśnie - wtrącił Jason. - Sejsmologów macie, biologów też... A ksenologów? - A co to takiego? - Nie zrozumiał Krumelur. - To akurat ci, których obowiązkiem by łoby zajęcie się waszy-mi potworami - nie całkiem zrozumiale wyjaśnił Jason. - Dobrze, wrócimy jeszcze do tego tematu. A na razie... Macie rację, na razie zajmijmy się kwestiami praktycznymi. Podam wam orientacyjną sumę: pięćdziesiąt miliardów. Czy taka liczba was nie przeraża? - Nie - odpowiedział Krumelur. - Cieszy mnie to. To b ędzie operacja na dużą skalę i nie spo-sób policzyć z góry wszystkich wydatków. Jasne jest tylko jedno: potrzebna będzie zaliczka, jako oznaka zaufania i poważnych za-miarów, a także nieprzewidzianych strat. Mam nadzieję, że to rozu-miecie? Ale to tylko po pierwsze. Po drugie, będą potrzebne pienią-dze* na przygotowanie specjalnego żaroodpornego wyposażenia. Krótko mówiąc, chcielibyśmy dostać dziesięć procent. Wymienione przez Jasona sumy by

łyby zabójcze dla każdego śred-nio zamożnego biznesmena z dowolnej części Galaktyki. Żądanie ta-kich pieniędzy od Banku Międzygwiezdnego, Ligi Planet czy Kon-sorcjum Zielonej Gałęzi (co już się zdarzało) to jedno, ale od osoby prywatnej, nawet właściciela solidnej firmy na niezbyt ubogiej plane-cie... to zupełnie inna sprawa. W całej Galaktyce mogło być najwyżej dziesięć firm o rocznym obrocie w tej wielkości. Handlarze zieleniną z rolniczej prowincji nie mogliby zarobić tyle przez sto lat! Jednak Krumelur zupełnie się nie przejął. Słuchał Jasona nieuważ- e kiwając głową, jakby rozmawiali o drobniakach. Kolejna zagadka. TO ‘co niezrozumiałe, zawsze kryje w sobie za grożenie. Z drugiej stro-‘ jason by ł dostatecznie obyty w świecie, by wiedzieć, jak bardzo mogą się różnić ceny zwyk łych pomidorów i błękitnych okazów z Gul-rioszy, czy też zwykłej brandy i prawdziwego koniaku ze Starej Ziemi. Smakosze i kolekcjonerzy umi eli sypnąć forsą. Na handlu warzywami teoretycznie można zbić ogromny kapitał, porównywalny z dochodami producentów broni czy twórców ultranowoczesnej technologii. - Umowa stoi - podsumowa ł Krumelur, nie targując się. - Oto mój żeton z Banku Międzygwiezdnego. Możecie sprawdzić rachu-nek. Gdzie tu macie najbli ższe wejście do galaktycznych sieci fi-nansowych? Nie odkładajmy tego. A może wolicie gotówkę? - Niekoniecznie - odparł Jason. - W takim razie im szybciej to zrobimy, tym lepiej. Chcia łbym połączyć się z Monaloi i jak najszybciej wystartować. - Chwileczkę - nie zrozumiał Jason. - Przygotowania zajmą nam trochę czasu. - Rozumiem, będziecie potrzebowali kilku dni... - Je śli nie tygodni - poprawił go ostrożnie Jason, na wszelki wypadek lekko przesadzając. - Wolałbym, żeby to trwało jak najkrócej - skrzywił się Kru-melur. - Ale trudno, wasze prawo. Wobec tego poczekamy na was u siebie. Po otrzymaniu zaliczki będziecie mogli chyba od razu przy-stąpić do pracy? - To jakieś brednie! - warknął Stan. - Lecieliście tu po natych-miastową pomoc przez całą Galaktykę i chcecie odlecieć z niczym? A jeśli okażemy się zwykłymi naciągaczami? Jeśli zgarniemy waszą forsę i nawet palcem nie kiwniemy? - Na pewno nie - uśmiechnął się Krumelur. - Zainteresowało was to i chcecie teraz zobaczyć wszystko na własne oczy. - Zainteresowało? - Staną zdumiał bieg jego myśli. - Nas inte-resuje tylko nasza w łasna planeta i możliwość zarobienia pieni ędzy na walkę z jej przyrodą. Jednak... Przerwał mu Kerk: - Przepraszam, Stan, ale chci ałem zadać jeszcze kilka pytań. Panie Krumelur, je śli dobrze zrozumiałem, Liga Planet nie wie 0 tym, co się stało? 30 31 - To oczywiste. - Ale przecież wydarzyło się coś, co może mieć wyjątkowe znaczenie dla całej Galaktyki! Kontakt z niehumanoidalnącywiliza-cją! Czegoś takiego jeszcze nigdy nie było. Dlaczego nie poinfor-mowaliście oficjalnych władz? Kerk jak na siebie był wyjątkowo wymowny. A przecież takie pytania powinien był zadać Archie, Jason lub ostatecznie Stan. Ale podczas tej rozmowy w ciasnym

gabinecie dowódcy portu kosmicz-nego wszystko stanęło na głowie. Archie rwał się do walki, Kerk inte-resował się stroną naukową. Jason wspominał swojąprzeszłość, Metę interesowała przeszłość gości, a Stan przewidywał przyszłość niczym rozs ądny mieszkaniec innej planety. Wszyscy jakby powariowali. Pytanie w końcu zostało zadane i Jason czuł, że będzie miało istotny wpływ na przyszłe wydarzenia. Jak się zachować w razie pojawienia się przedstawicieli niehu-manoidalnej cywilizacji? Czy to w ogóle można nazwać cywilizacją w naszym rozumieniu tego pojęcia? Czy istnieje zagrożenie dla ludz-kości? Kto jest w stanie to ocenić i kto powinien się tym zająć? Oto, co kryło się za ostatnim pytaniem Kerka. Naukowe znaczenie pojawienia się obcych istot nie ulegało wątpliwości. Tymczasem Archie milczał. Zachowywał się jeszcze dziwniej niż pozostali. Zamiast żądać przeprowadzenia poważnych badań, nagle wezwał wszystkich do totalnej wojny niosącej zagładę. Coś tu nie grało... Nie to jest najważniejsze, powiedział sobie Jason. Najważniejsze jest ustalenie, kogo należy o tym wszystkim poinformować, a z kim można poczekać. Może to dziwne, ale Jason był raczej po stronie Krumelura niż Kerka. Jego stary przyjaciel, oficjalny przedstawiciel Pyrrusa w Li-dze, członek Towarzystwa Gwarantowanej Stabilności, z pyrrusań-ską prostolinijnością dążył do tego, by post ępować zgodnie z literą prawa. A Krumelur wolał najpierw wyciągnąć z każdej sytuacji, na-wet z tragedii, korzyść materialną. Jason doskonale to rozumia ł. Swoje własne obowiązki wobec oficjalnych władz, czy to na plane-cie, w systemie gwiezdnym czy w Galaktyce, również uważał za niewarte wzmianki. - Dlaczego nie poinformowaliśmy Ligi Planet? - powtórzył w zadumie Krumelur. - Bo nie mamy takiego obowiązku. Mówiłem . . Le do niej nie należymy. A dlaczego zwróciliśmy się do was, nie, powiedzmy, do Korpusu Specjalnego? Wydawa ło mi si ę, że to oczywiste. - Zakłopotany Krumelur rozłożył ręce. - Niech pan so-hje przez chwilę wyobrazi, że zdradziła pana żona. Do kogo chęt-niej się pan zwróci’ do policji czy do prywatnego detektywa? Ale sobie wybra ł porównanie, pomyślał Jason. Kerk intensywnie zastanawia ł się, co odpowiedzieć, więc Jason postanowił pomóc pyrrusańskiemu weteranowi. - Drogi Krumelurze, na planecie Pyrrus instytucja małżeństwa praktycznie nie istnieje, więc pański przykład jest wybitnie nietra-fiony. Aleja doskonale pana zrozumiałem. Moja żona siedzi obok mnie. Meta co prawda nigdy mnie nie zdradziła, ale zdaję sobie spra-wę, czym jest intymność stosunków międzyludzkich. Tylko zupeł-nie nie rozumiem, jaki związek ma ogólnoplanetarna katastrofa z układami między kobietą a mężczyzną. - Porachunki z wrogami to równie osobisty problem jak mał-żeńska kłótnia - oznajmił Krumelur niespodziewanie ostro. Godna odpowiedź, pomyślał Jason. A głośno powiedział: - Cóż, chodźmy załatwić nasze sprawy finansowe. Nie masz nic przeciwko temu, Kerk? Kerk, nieco zasępiony, skinął głową. Szaleństwo wygasało. Za-czynała się normalna praca. 44

Postanowili wyruszyć na Monaloi natychmiast na gotowym do ialszej drogi „Konkwistadorze” oraz zacząć przygotowywać do wyprawy „Argo” i, na wszelki wypadek, „Aligatora”. Specjali-styczne żaroodporne wyposażenie mogło spokojnie dotrzeć z pew-nym opóźnieniem. Najważniejsze było przeprowadzenie zwiadu bojowego, ocena skali katastrofy, zorientowanie siew sytuacji na miejscu i udzielenie pierwszej pomocy - na tyle, na ile będzie to możliwe. 3322 33 -- PPllaanneettaa śśmmiieerrccii 66 33 Broni kriogenicznej mieli pod dostatkiem. Wypr óbowane na ojczystym Pyrrusie i asteroidzie Solvitza działa zamrażające umiesz-czono w specjalnych komorach ekspirackiego krążownika. W sześć godzin po podpisaniu nieodzownych dokumentów szybki, potęż-ny statek wyruszył w drogę. Nauczony gorzkim doświadczeniem poprzednich ekspedycji, Jason tym razem starannie przygotował się do drogi. Nie kontakto-wał się z Bervickiem, ale wszystkie informacje, które można było uzyskać przez otwarte kanały, zabrał ze sobą, w nadziei, że uda mu się zapoznać z nimi po drodze. Tyle rzeczy mogło się przydać! Na pokładzie mieli też Marka-09-03 - udoskonalony model biblioteki elektronicznej pożyczony od nieboszczyka Henry’ego Morgana, spe cjalnie zamówione pliki z mi ędzygwiezdnej informoteki i nie dające się odczytać kryształy ze składu Solvitza - a nuż w czasie wielodniowej nudy przeskoku komuś wpadnie do głowy genialny pomysł, jak rozarchiwizować przeklęte pakiety informacyjne. W drodze na Monaloi nie mają prawa się nudzić. Jason przez ten czas zdążył dogłębnie zapoznać się z wulkano-logiąi z naukami zajmującymi się istotami niehumanoidalnymi, czyli z wymyślonym dawno temu problemem nieludzkich kultur we Wszech świecie. Były to głównie mity, legendy, fantastyczne teorie i trudne do zweryfikowania pojedyncze fakty, uzbierane przez ludz-kość w ciągu tysięcy lat jej historii. Z milionów ró żnorakich zagad-kowych przekazów powstawał zdumiewający obraz dawno oczeki- wanego, przez wielu upragnionego Kontaktu, do którego nigdy nie doszło. Czyżby teraz Pyrrusanie mieli stać się świadkami tego wie-kopomnego wydarzenia? Trudno było w to uwierzy ć. Jason poświęcił również sporo czasu na wyszukanie choćby strzępów informacji o Monaloi. Rezultat był zerowy. A zatem do-brze, że nie zwrócił się po dane do Korpusu Specjalnego. Nie uwie-rzyliby mu, że powoduje nim zwykła ciekawość. Berack to szczwa-ny lis, szybko by się zorientował, w czym rzecz. Albo już dawno mają Monaloi na uwadze, albo Specjalny Korpus zac ząłby deptać Pyrrusanom po piętach... A może takiej planety nie ma? - pomy ślał nagle Jason. Może zwa-bili nas w pułapk ę, wpakowali w kolejną niebezpieczną awanturę? Jeśli natomiast Monaloi istnieje, to trzeba założyć, że Krumelur ma niewyobrażalne możliwości. Wymazać wszystkie dane o swojej lanecie z informatorów, atlasów, notatek! I to przy tak ożywionej dzia- łalności handlowej, prawdopodobnie z wieloma dziesiątkami planet! Musząbyć poważne powody tak głębokiej konspiracji. Utajnienie całe-go świata w skali Galaktyki to bardzo skomplikowany i drogi proces. Im „Konkwistador” był bliżej Monaloi, tym bardziej intrygo-wało Jasona jak będzie wyglądało spotkanie z nową planetą. Ani przez chwilę nie wątpił, że ta podróż ma sens. Niewątpliwie grozi im niebezpieczeństwo, a cel jest co najmniej niezrozumia ły. Ale czy może być coś

bardziej interesującego dla prawdziwego gracza? Od-powiedzi na najważniejsze pytania zazwyczaj znajduje się w naj-mniej spodziewanym miejscu. To Jason zrozumiał już dawno. Archibald Stover również nie tracił czasu. Całymi dniami prze- siadywał przy komputerze, sumując jakieś dane, robiąc długie wyli-czenia, rysując na ekranie monitora skomplikowane schematy. Jason kilka razy zachodził do niego. Próbował podzielić się swoimi odkry-ciami i wniknąć w sens poszukiwań Archiego. Ale sfery ich interes ów były tym razem zbyt od siebie oddalone. W pl ątaninie wzorów fizycz-nych i długich kolumnach statystycznych tabel nie było nawet śladu informacji o wulkanologii, botanice czy polityce. W końcu, chyba na trzeci dzień, Archie raczył wyjaśnić, czym się zajmuje. - Zebrałem tu w całość wszystkie niezwykłe zdarzenia, jakie prześladowały cię w różnych częściach Galaktyki w różnych latach i spróbowałem ułożyć je w logicznej kolejno ści. - Udało się? - zainteresował się Jason, nie rozumiejącena ra-zie, do czego tamten zmierza. * - Zasadniczo tak. Ale jeszcze zbyt wcze śnie na wnioski. Na razie nakreśli łem cztery podstawowe kierunki dalszych badań: na-tura hiperprzestrzennych przej ść typu rwanaur i zasady ich działa-nia; historia powstania, stosunków i wpływu na ludzką cywilizację różnych nieśmiertelnych ras; sztuczne życie i sztuczna inteligencja: roboty, cyborgi, androidy, homunkulusy. I wreszcie telepatia. Nie tylko jako sposób przekazu, ale i jako sposób istnienia. - Pięknie -pochwalił Jason z lekk ą ironią. Też mi odkrycie Amery-ki, pomyślał. -1 do której dziedziny przyporz ądkujesz obecne zadanie? - Jeszcze dok ładnie nie wiem. Można je rozpatrzyć w różnych aspektach. Potwory mogły przejść przez rwanaurl Mogły. Maj ą rów-nież szansę okazać się istotami nieśmiertelnymi, cyborgami i telepa-tami. Nawet tym wszystkim jednocześnie. 34 35 - Hmm... - wzruszył ramionami Jason. - I co z tego wszyst kiego wynika? - Z tego wszystkiego wynika - uśmiechnął się Archie - że po-twory polują osobiście na ciebie. Żartuję - dodał po przerwie - cho-ciaż w każdym żarcie... - Dobra, Archie, wystarczy. Powiedz mi lepiej, czy nadal uwa- żasz, że na Monaloi b ędziemy musieli zlikwidować te stwory? - Niestety tak. Uwierz mi, to jedyna mo żliwość. Jeśli chcesz, oczywiście możesz zapoznać się z biochemicznymi i socjopsycholo-gicznymi przesłankami tej tezy... opracowałem to dość szczegółowo. Ale lepiej nie trać czasu. Zajmij się praktyczną stroną przygotowań do spotkania z potworami. Zwróć uwagę, co zrobili Monalojczycy: za-nurzyli w lawie bojowy statek, strzelając jednocześnie ze wszystkie-go, z czego da się strzelać. - Prócz broni kriogenicznej - zauważył Jason. - Chwała wysokim gwiazdom, że starczyło im na to rozumu! Gdyby u żyli armat zamrażających wewnątrz płynnej lawy, zamuro-waliby się żywcem. Za to grupa ratownicza atakująca z powietrza powinna była użyć właśnie ciekłego helu. - Dobrze - powiedział Jason. - Przemyślę to. Meta też miała jakieś ciekawe propozycje... - AmojaMidi... - skojarzył Archie. - Zresztą, nie. Na to jesz-cze za wcześnie. - Jak chcesz - nie nalegał Jason. - Słyszałeś, że ma być przystanek?

- Tak - odpowiedział Archie. -1 bardzo mi się to nie podoba. Piątego dnia drogi, gdy od Monaloi dzieliła ich tylko doba, musieli wykonać skok. Prosił o to Krumelur, Kerk się zgodził, a Meta poprawnie wykonała nieskomplikowany manewr. Wysko- czyli z podprzestrzeni w systemie Małej Rudej, gwiazdy w gwiaz-dozbiorze Adlera. Charakterystyczne, że Monalojczyk użył nazwy według klasyfikacji przyjętej w polarnej strefie Galaktyki. Jason od razu zrozumiał, że właśnie wokół tego żółtego karzełka obraca się Mahauta. Zabawne! Nie tak dawno przypominał sobie swoje przy-gody na tej planecie, a nowi znajomi chcą złożyć wizytę właśnie w tym systemie planetarnym. I to tak pilną, że nawet los ich ojczy-stego świata, zaatakowanego przez potwory, zszedł na drugi plan. Zapyta ł o to Krumelura, nie owijając w bawełnę. Czy rzeczywiście mamy czas, żeby się tu zatrzymywać? - Niech was to nie dziwi, przyjaciele! Ten spryciarz zawsze znajdzie odpowiedź, pomyślał Jason. I nie anomni przy tym podkreślić, że wszyscy jesteśmy jego przyjaciółmi! _ Zrozumcie mnie dobrze - ci ągnął Krumelur. - Na Monaloi, wedhig ostatnich danych, panuje spok ój. Planeta Mahauta leży po nrostu po drodze, a właśnie tutaj przebywa nasz bardzo ważny klient. Nie mogę do niego nie wstąpić. Musiał być jakiś inny powód, a czuł to nie tylko Jason. Nie trzeba być jasnowidzem czy telepatą, by dostrzec, jak denerwuje się Krumelur przed tym przymusowym przystankiem. Musiał się cze-goś dowiedzieć podczas połączenia z rodzinną planet ą. Ale co to było, Pyrrusanie na pewno się teraz nie dowiedzą. A na razie... Niespodzianka została starannie przygotowana i trudno j ą było nazwać przyjemną. Gdy liniowy krążownik wyskoczył w zwykłą przestrzeń, został ostrzelany najró żniejszą zabójczą bronią, służącą do likwidacji celów o różnym stopniu trwałości. Ale atakujący nie wiedzieli, że systemy obron-ne „Konkwistadora” uznawane są za najlepsze w Galaktyce. Napastnicy bez wątpienia mieli zamiar zadać poważne szkody albo nawet zniszczyć obiekt. Szok wywołany takim przyjęciem był silny, ale żaden z systemów statku poważnie nie ucierpiał, więc załoga przeszła do kontrataku. Pyrrusanie w kosmosie to nie to samo, co Pyrr usanie u siebie w domu. Oczywiście, zdalnie sterowany mechanizm rozruchowy głównych dział statku też można zarzucić na ramię i bez zastano-wienia przejechać serią po wrogu. Można też aktywować ogromną moc jednym skurczem mięśnia, reagującego na nerwowy impuls stra-chu, który przeszedł w gniew. Pyrrusanie tak właśnie robili, gdy bra-li udział w prawdziwych kosmicznych wojnach. Ale na razie nikt jeszcze nie wypowiedział wojny. Nawet Kerk i Meta chcieli się przede wszystkim zorientować, o co chodzi. Wyruszyli wypełnić ważne zadanie, a tu ktoś próbuje im przeszkodzić. Przypadek? A może w tym miejscu Wszechświata rozstrzeli-wują każdego, kto pojawi się bez uprzedzenia? Wiedza była waż-niejsza niż zwycięstwo. Dobrze by było wziąć tych łajdaków żyw-cem. Od obłoczka kosmicznego pyłu, w który tak łatwo zamienić °bcy statek, niewiele można się dowiedzieć. 36 37 Klasę statku Meta określiła od razu - superszybki ścigacz bojo. wy klasy Niewidka, wzmocniony dodatkowym konsolowym syste-mem rakiet. Niewykluczone, że takiemu statkowi udałoby siq bez-karnie ukryć. Ale ucieczka przed „Konkwistadorem” była mało realna, zwłaszcza gdy za jego sterami siedzia ła Meta. Pozostawało tylko wymyślić, jak z minimalnymi stratami dla siebie zdjąć tego

rozbójnika z kosmicznej drogi. Najprostszą rzeczą byłoby podjęcie dialogu i wyja śnienie, że opór nie ma sensu, a kapitulacja będzie dla wszystkich najlepszym rozwiązaniem. Wtedy rozbójnik -Niewidka zrobił coś bardzo dziwnego. Nie odpo-wiadając na sygnały ani słowami, ani strzałami, zaczął się powoli zbliżać. Na „Konkwistadorze” komendy wydawano teraz z szybko ściąautomatu. Wszystkie systemy były w pełnej gotowości bojowej, wszyst-kie urządzenia obserwacyjne i sondujące rozpaczliwie starały się zdobyć jak najwięcej informacji o obiekcie. Dane b yły błyskawicz-nie rozszyfrowywane i przekazywane na przedni ekran mostku ka-pita ńskiego w formie przystępnej dla każdego laika. Zbliżający się do „Konkwistadora” statek zadał im niszczący cios, dla Pyrrusan był więc tylko wrogiem. Ale Meta nie była już taka jak kiedyś. Przez lata wspólnego życia z Jasonem nauczyła się nie działać bez namys łu. Przejęła od niego nawyk, by podawać w wątpliwość najbardziej oczywistą rzecz. Co może oznaczać takie zbliżenie? - myślała. Próbę starano-wania? Czy może bardziej stosowne byłoby porównanie do próby abordażu? Śmieszne! Malutka łódeczka nie zdoła pokonać ogrom-nego krążownika. Chociaż... kto to może wiedzieć? Wystarczy so-bie przypomnieć Henry’ego Morgana z jego bandą zdesperowanych szaleńców... A może to nagłe zbliżenie należy rozumieć jako kapi- tulację? Może maj ą problemy z łącznością? Ale przecież jest tysiąc sposobów, by dać sygnał lecącemu z naprzeciwka statkowi, że nie ma się złych zamiarów! To było jedyne pokojowe wytłumaczenie, które Mecie udało się wymyślić, ale od razu okazało się, że nie ma sensu. W którym momencie dać komendę „ognia?” - zastanawiała się Pyrrusanka. A może zrobi to za mnie Kerk? Ale to nie Kerk jaw tym wyręczył. W pełnej napięcia ciszy, która aż dzwoniła w uszach, rozległ się zduszony i ochryp ły ze strachu głos Krumelura: 38 Poznałem go. Strzelajcie! Strzelajcie natychmiast! Ale to nie Krumelur dowodził. Nie był ani dowódcą grupy, ani itanem statku, ani nawet członkiem załogi. Po prostu gość, a może pasażer. Dlatego nikt go nie słuchał. _ TO statek-anihilator! Poznałem go!-krzyknął Krumelur jesz-cze głośniej. . Teraz Kerk spojrzał na niego z pewnym zainteresowaniem. Nie-widka była coraz bli żej i nabierała szybkości. Od zderzenia dzieliły ich sekundy. Meta wykonała tak gwałtowny manewr, że krzyczącego z bólu Krumelura wbiło w ścianę, nawet Jason o mało nie grzmotnął na nodłogę. A był pewien, że do wszystkiego się przyzwyczaił; uwa-żał się za prawdziwego Pyrrusanina. Okazuje si ę, że Pyrrusaninem trzeba si ę urodzić. Kerk ani Stan nawet si ę nie zachwiali i ani s ło-wem nie skarcili Mety za ten wybryk. Uznali,że zrobiła wszystko jak należy. Nikt nie miał czasu, by martwić się o tych, którzy nie pochodzili z Pyrrussa. Obcy statek powtórzył manewr z idealną dokładnością, jakby był przywiązany. Kontynuował pogoń z tą samą, jeśli nie większą szybkością. - No, strzelajcie wreszcie!! - głos rozpłaszczonego na podło-dze Krumelura przeszedł w rozpaczliwy pisk. — To przecie ż skaza-niec! Niech spłonę w plazmie, je śli się mylę i to... Nie zd ążył dokończyć, bo Meta wystrzeliła. Cel był już tak bli-sko, że od potężnego wybuchu zadrżał cały krążownik. W między-planetarnej

przestrzeni płonęło malutkie słońce, a systemy obronne „Konkwistadora” pracowały na granicy możliwości, jeśli nie poza tą granicą. - Odchodzimy na dopalaniu - uprzedziła Meta i najwidoczniej litując się nad go ściem, dodała: - Dwanaście g. W innej sytuacji, ratuj ąc statek, dałaby całe dwadzie ścia pięć. Jason podziękował jej w myślach. Gdy Krumelur doszedł do siebie, posadzili go w wygodnym foteluw mesie i spytali wprost: - Kto to był? - Konkurencja - odpowiedział Krumelur, jak zwykle zwięźle. 39 - Skazaniec jest konkurencją?-Zdumiał się Jason. - Oczywiście, że nie - Krumelur był zdegustowany tępotą roz-mówcy. - Konkurencja wynajęła skazańców, żeby mnie zniszczyć. Prowadzą bardzo poważne interesy. - Chwileczkę, chwileczkę - pierwszy spostrzegł się Stan. - To znaczy, że jest pan nieustannie śledzony? Kiedy był pan na Pyrru-sie... - Przecież mówię, że to bardzo poważne interesy. Kerk posępniał w oczach, s łuchając podobnych oświadczeń. ; \ - Zazwyczaj - powiedzia ł w końcu - uprzedza si ę ludzi o do-datkowym niebezpieczeństwie. Meta dodała: . - Niczego się nie boimy, po prostu wolimy wiedzieć o takich rzeczach wcześniej. Krumelur skinął ze zrozumieniem głową. - Przepraszam, przyjaciele, postąpiłem niesłusznie. Załóżmy, że właśnie w ten sposób was uprzedziłem. Gotów jestem wypłacić rekompensatę za straty moralne. Gdy rozmowa zeszła na pieniądze, włączył się Jason. - Nie, panie Krumelur, to si ę nazywa inaczej. W takiej sytuacji trudno mówić o jednorazowej rekompensacie za nieprzyjemny in-cydent. Przecież coś takiego może się powtarzać. Mam rację? - Może się powtarzać - powiedział w zadumie Monalojczyk. - W takim razie - ci ągnął Jason - nazwiemy to dopłatą za szko-dliwość. - Za jaką szkodliwość? - nie zrozumiał Krumelur. - Na niektórych planetach - zaczął cierpliwie tłumaczyć Jason - istniejątakie pojęcia, jak szkodliwe fabryki i, co za tym idzie, szko-dliwe zawody. To znaczy szkodliwe dla zdrowia. Takim ludziom dopłaca się procent do pensji. Proponuję zwiększyć nasze honora-rium o osiem procent. To standard przyjęty na Cassylii. - Nie ma problemu - zgodził się od razu Krumelur. Jason nie był zdziwiony. Bardziej zaskoczyłby go protest. Po-żałował, że nie zaż ądał piętnastu procent. Oni chyba nie słyszeli o żadnych standardach. Ale wiedział z doświadczenia, że chciwość do niczego dobrego nie prowadzi, zw łaszcza gdy mowa o naprawd ę dużych pieniądzach. Teraz interesowa ły go bardziej zasadnicze kwestie. Reguły zmieniały się w trakcie gry i to go niepokoiło. W takiej sytuacji nawet cel mógł ulec zmianie. Załóżmy, że to strzelali konkurenci, myślał Jason. Cóż, to cał-kiem prawdopodobne. Ale w takim razie to musi być bardzo poważ-ny biznes. Za ogromne pieniądze zabijali, zabijają i niestety, będą zabijać zawsze. Ale przecież nie tak bezczelnie!

Bez żadnych wyja-śnień, bez próby porozumienia, posługując się wynajętymi skazań-cami. To nie może być ludzka logika. Jason postanowił przejść do ataku i przypomnieć Krumelurowi, kto tu jest gospodarzem, a kto gościem. Dość tej zabawy w dyplo-mację i uprzejmość: - Wiem już, Krumelur, że dla pana żadne sumy nie stanowią pro-blemu. Jednak istnieje problem innej natury, którego nie rozwiążą na-wet największe pieniądze. Na pewno pan rozumie, że żadnej własności nie sprzedaje się bez zgody wła ściciela, zwłaszcza jego życia i wolno-ści. Pyrrusanie są wolni i mogąudzielić pomocy komu chcąj mogą rów-nież odmówić. Ale jeśli już biorą się za robotę, mają prawo wiedzieć o niej coś więcej. Ratowanie kogoś od nieszczęścia to j edno, a uczestni-czenie w międzyklanowych walkach z powodu „bardzo ważnych inte- resów” to całkiem inna sprawa. Na to się nie godziliśmy, panie Krume-lur. Niewykluczone, że te potwory, które wyszły z lawy, to tylko piękna inscenizacja. Niebanalny sposób znęcenia profesjonalnych pomocni-ków, włączenia ich do ekonomicznej wojny między korporacjami. Przy środkach, którymi dysponuj ecie, urządzenie wybuchu wulkanu to pest-ka, tak samo jak wpuszczenie w law ę żaroodpornych „potworów”... - Ostrożniej na zakrętach, przyjacielu - nieoczekiwanie prze-rwał mu Krumelur. - Obraża nas pan. - To prawda - przyznał Jason. - Sęk w tym, że panu nie wierzę. Ciekaw jestem, co pan powie, jeżeli jeszcze przed wejściem w podprze-strzeń połączymy się z Korpusem Specjalnym i spytamy ich o was. Reakcja gościa była szokująca. Krumelur nie odpowiedział, za to nagle obok niego pojawili się, jakby wyrośli spod ziemi, dwaj ochroniarze. Lufy kieszonko-wych armatek plazmowych spojrzały Jasonowi prosto w twarz. Pyrrusańskie pistolety w tej samej sekundzie wyskoczyły im na spotkanie. Ale do strzelaniny nie doszło. Wszyscy znaleźli w sobie dość siły, by się uspokoić. Widząc lekko speszone miny Kerka, Mety i nawet Staną, Jason zrozumiał, że oni też nie zrozumieli, co się 40 41 właściwie stało. Niebezpieczeństwo kryło się w tym, że Pyrrusanie nie umieli uznać się za przegranych. Krumelur tego nie wiedział, więc sądził, że inicjatywa należy teraz do niego. - Nie radziłbym, przyjaciele - powiedział z godnością- robić tego, o czym przed chwilą wspomniał pan dinAlt. Wydawało mi się, że doszliśmy do porozumienia we wszystkich kwestiach. Po co od nowa omawiać warunki? Nasza planeta naprawdę znalazła się w ciężkiej sytuacji i nie cofnę się nawet przed groźbami, by jąurato-wa ć. Wybaczcie. Sądzę, że przede wszystkim powinniście zoriento-wać się w sytuacji na miejscu i dopiero wtedy zacząć wyciągać wnio-ski. Inaczej nie da rady. Krumelur miał rację, a prostota jego rozumowania przekonała wszystkich. Obie strony schowały broń i wzięły rozejm na czas nie-określony. Jason dogonił w korytarzu dumnego Monalojczyka i szepnął: - Obiecaj, że kiedyś opowiesz mi o tej sztuczce! - O czym tu opowiada ć? Nie ma żadnej sztuczki - zdumiał się Krumelur. - Po prostu przesunięcie skali czasu. Jason nic nie odpowiedział i z mądrą miną pokiwał głową. Skoro coś takiego jak zmiana

skali czasu to dla was zwykła sprawa, pomy-ślał, to rzeczywiście zbyt się pospieszyliśmy z oceną monałojskiej cywilizacji. Sam umiem zwolnić czas, gdy to konieczne, ale robię to czysto intuicyjnie. Nie zawsze panuję nad tym darem i jeszcze nigdy nie udało mi się zrobić tego tak błyskawicznie jak Krumelur. Trzeba wzmóc czujność i odnosić się z większym szacunkiem do tego faceta. - Nie b ędziemy lądować na planecie - oświadczył Krumelur pewnym siebie tonem, jakby to on teraz dowodził statkiem. - Wyślę w eter sygna ł kodowy i przywitająnas na orbicie. Przekaż to swoim, żeby nie było zbędnych pytań. Jason jeszcze raz skinął głową. Wolał nie pytać o szczegóły. Mały smagły cz łowieczek w odświętnym cytrynowożółtym mun-durze mahautskiej floty królewskiej wyszedł ze śluzy na spotkanie Pyrrusanom. Przedstawił się w międzyjęzyku, ale z silnym akcentem. Po dokonaniu formalności przeszedł na język ojczysty, to znaczy hin- di, którego nie znał żaden z Pyrrusan, nawet Jason. Potem już śniado- licy oficer zwracał się wyłącznie do Krumelura, który, j ak się okazało, znakomicie rozumiał swojego partnera i zupełnie znośnie szwargotał ^otycznyrn narzeczu. Treść ich rozmowy pozostała zagadką, ale W był zrozumiały: mahautski wspólnik Krumelura rozliczał z nim !f «/ne interesy. Z raje do rąk przekazano standardowy pojemnik z ban- żetonami, na dość dużą, jak się wydawało, sumę. Sądząc po tonacji^ obaj panowie zapewnili si ę o chęci dalszej współpracy. Naj-byli bardzo zadowoleni z tego krótkiego, ale ważnego spo-tkania. Dziesięć minut później gość, nie wchodząc do wewnętrznych nomieszczeń statku, uprzejmie się ze wszystkimi pożegnał w mię-dzyjęzyku i opuścił „Konkwistadora” wsiadając na malutki, nieefek-towny, ale Dez wątpienia bardzo drogi skuter. Jason odezwał się urażony: - Zawsze mnie uczono, że w obecności przyjaciół nie rozma-wia się w niezrozumia łych językach. Ten typ nie zna esperanto? - Wybacz - zaczął jak zwykle Krumelur - nie wiem, jak tam u niego z esperanto. Mnie uczono,że istnieje takie pojęcie jak ta- jemnica handlowa. Nie ma się o co obrażać. - Nie ma o co? - wybuchnął Jason. - Nie pytam cię, ile ci przy-wiózł pieniędzy. Proszę tylko o krótkie wprowadzenie w sytuację. Nie rozmawialiście o napadzie na statek? Przecież mógł powiedzieć coś nowego. - Mógł - zgodził się spokojnie Krumelur. - Ale nie powiedział. Jason uznał to za kpiny w żywe oczy i już miał wybuchnąć, gdy Krumelur dodał: - Mój mahautski przyjaciel potwierdził moje domysły i poparł podjętą decyzję. Tych zabójców należało zlikwidować. Jason odetchnął głośno i zapytał zezygnowany: - I co, nic nam teraz nie grozi? Krumelur, dlaczego muszę z ciebie wyciągać każdy szczegół jak na przesłuchaniu? - Nie wiem - odpowiedział tamten. - Teraz proszę, żebyście wyszli w podprzestrzeń i wzięli kurs na Monaloi. Macie coś prze-ciwko temu? - Nie - odpowiedział Jason. Przymknął powieki i pomasował Palcami skronie. Poczuł się strasznie zmęczony tą rozmową. Marzył teraz tylko 0 jednym - żeby jak najszybciej dolecieć.