Robin Hobb - Cykl-Złotoskóry (1) Misja Błazna.pdf

Robin Hobb Misja Błazna Tłumaczenie Zbigniew A. Królicki Wydanie oryginalne: 2001 Wydanie polskie: 2003

Dla Ruth i jej wiernych fanów, Aleksandra i Krzyżowców

3 ROZDZIAŁ 1 CIERŃ SPADAJĄCA GWIAZDA Czyż czas jest obracającym się kołem, czy też koleiną, która po nim pozostaje? Zagadka Kelstara P rzybył pod koniec deszczowej wiosny i wniósł w moje progi wielki świat. Miałem wtedy trzydzieści pięć lat. Kiedy miałem dwadzieścia lat, uważałem mężczyznę w takim wieku za sędziwego starca. Teraz nie uważam siebie ani za młodzika, ani za staruszka — raczej za człowieka w średnim wieku. Nie mogę już usprawiedliwiać się młodzieńczym nieokrzesaniem, a jeszcze nie mam prawa do star- czych dziwactw. Pod wieloma względami sam już nie wiem, co mam o sobie myśleć. Czasem mam wrażenie, że moje dawne życie powoli znika, rozmywając się jak ślady stóp na deszczu, aż kiedyś stanę się zwyczajnym człowiekiem, wiodącym skromny ży- wot w spokojnej wiosce między puszczą a morzem. Tego ranka leżałem na łożu, wsłuchując się w codzienne, ciche dźwięki, które zwy- kle przynosiły mi ukojenie.Wilk miarowo oddychał przy cicho trzaskającym na paleni- sku ogniu. Przywołałem naszą wspólną magię Rozumienia i delikatnie obejrzałem jego senne marzenia.We śnie biegł ze swym stadem po gładkiej pokrywie śniegu, otulającej wzgórza. Dla Ślepuna był to sen o ciszy, chłodzie i łowach. Pospiesznie wycofałem się, aby nie zakłócać jego w spokoju. Za okienkiem mojej chaty powracające ptaki rzucały sobie śpiewne wyzwania. Wiał łagodny wietrzyk i ilekroć poruszył liśćmi, strząsał z nich krople nocnego deszczu, któ- re wygrywały melodie na mokrej murawie. Przed domem rosły cztery srebrzyste brzo- zy. Kiedy je posadziłem, ledwie sięgały mi do ramienia. Teraz ich gęste listowie rzucało miły cień przed oknem mojej sypialni. Zamknąłem oczy i niemal czułem na powiekach migotanie światła. Nie zamierzałem wstawać, jeszcze nie.

4 Miniony wieczór był bardzo nieprzyjemny i musiałem samotnie stawić mu czo- ła. Mój chłopak, Traf, wyruszył z Wilgą zwiedzać świat już trzy tygodnie temu i jesz- cze nie wrócił. Nie mogłem mieć mu tego za złe. Moje ciche i samotnicze życie zaczęło być dla niego zbyt ciężkim brzemieniem. Opowieści Wilgi o życiu w Koziej Twierdzy, odmalowane zręcznie przez pieśniarkę, były zbyt interesujące, aby mógł je zignorować. Tak więc niechętnie pozwoliłem, żeby zabrała go na wakacje do Koziej Twierdzy, gdzie będzie mógł zobaczyć wiosenny festyn, skosztować ciasta posypanego nasionami ko- pytnika, obejrzeć przedstawienie kukiełkowe, a może nawet pocałować jakąś dziew- czynę. Traf dorastał i regularne posiłki oraz ciepłe łóżko przestały mu już wystarczać. Wiedziałem, że nadszedł czas, żeby wypuścić go w świat, znaleźć jakiegoś dobrego sto- larza lub cieślę, który przyjąłby go na czeladnika. Chłopak wykazywał spore zdolności w tej dziedzinie, a im wcześniej chłopiec rozpocznie praktykę, tym więcej się nauczy. Tylko że jeszcze nie byłem gotów rozstać się z nim. Na razie zamierzałem przez ten mie- siąc cieszyć się spokojem i samotnością, przypomnieć sobie, jak to jest radzić sobie sa- memu. Miałem przecież Ślepuna, a on miał mnie. Czego jeszcze moglibyśmy chcieć? Mimo to zaledwie chłopiec odszedł, w domu zrobiło się zbyt cicho. Wywołane per- spektywą wyjazdu podniecenie chłopca aż nazbyt przypomniało mi radość, jaką nie- gdyś sprawiał mi wiosenny festyn i tym podobne zabawy, przedstawienia kukiełkowe, ciastka posypane nasionami kopytnika i całowanie dziewczyn. Przywołało żywe wspo- mnienia, które uważałem za dawno zapomniane. Może to z tych wspomnień zrodziły się sny. Dwukrotnie budziłem się zlany potem, drżący, z zaciśniętymi pięściami. Przez kilka lat przeszłość nie zakłócała mojego spokoju, lecz w ciągu ostatnich czterech za- częła powracać coraz częściej, w nieregularnych odstępach czasu. Tak jakby Moc nagle przypomniała sobie o mnie i usiłowała wyrwać mnie z mojej oazy spokoju i samotno- ści. Jej zew zakłócał monotonię dni, które dotychczas płynęły gładko, podobne do sie- bie jak nanizane na nitkę koraliki. Czasem głód Mocy zżerał mnie jak rak zżera ciało. Innym razem kończyło się na kolorowych, tęsknych snach. Gdyby chłopiec był w domu, zapewne zdołałbym otrząsnąć się z tego i zagłuszyć natarczywy zew Mocy. Ale jego nie było i dlatego wczorajszego wieczoru uległem niepohamowanej pokusie, jaką wywołały sny. Poszedłem na nadmorskie urwisko, usiadłem na ławce, którą zrobił dla mnie chło- pak i sięgnąłem moją magią ponad falami. Wilk siedział przez pewien czas przy mnie, spoglądając z dezaprobatą. Próbowałem nie zwracać na niego uwagi. — To nie jest gorsze niż twoje upodobanie do jeżozwierzy — powiedziałem. Tylko że ich kolce można usunąć. A te, które tkwią w tobie, wchodzą coraz głębiej i ją- trzą twoje ciało. Czemu nie zapolujesz na królika? Odesłałeś chłopaka z jego łukiem. — Wiesz co, mógłbyś sam coś upolować. Kiedyś potrafiłeś.

5 Kiedyś chodziłeś ze mną na łowy. Dlaczego nie pójdziesz teraz, zamiast zajmować się bezowocnymi poszukiwaniami? Kiedy wreszcie pogodzisz się z tym, że nikt nie może cię usłyszeć? Po prostu muszę... próbować. Dlaczego? Czy moje towarzystwo ci nie wystarcza? Wystarcza. Zawsze mi wystarczało. Otworzyłem się szerzej na naszą wspólną magię Rozumienia i usiłowałem pokazać mu, w jaki sposób pociąga mnie Moc. To magia tego chce, nie ja. Zabierz to. Nie chcę tego widzieć. A kiedy zamknąłem przed nim tę część mojej jaźni, zapytał żałośnie: Czy to nigdy nie zostawi nas w spokoju? Nie znałem odpowiedzi na to pytanie. Po pewnym czasie wilk położył się, oparł swój wielki łeb na przednich łapach i zaniknął ślepia.Wiedziałem, że zostanie ze mną, ponie- waż martwi się o mnie. Poprzedniej zimy dwukrotnie zużyłem tyle energii na próby na- wiązania kontaktu, że nie byłem w stanie o własnych siłach dowlec się do domu. Ślepun musiał sprowadzić na pomoc Trafa. Tym razem jednak byliśmy sami. Wiedziałem, że to głupie i bezsensowne. Ale wiedziałem również, że nic mnie nie powstrzyma. Jak głodny człowiek, który je zachłannie, żeby wypełnić straszliwą pustkę w brzuchu, tak ja dotykałem Mocą wszystkich, którzy znaleźli się w jej zasię- gu. Wnikałem w ich myśli, na chwilę zaspokajając swoją tęsknotę, wypełniając pust- kę. Poznałem rybaków, którzy wypłynęli w ten wietrzny dzień na połów, troski kapi- tana, którego statek przewoził nieco zbyt ciężki ładunek. Bosmana niepokoił przyszły zięć, który był wprawdzie przystojnym mężczyzną, ale patentowanym leniem. Chłopiec okrętowy zaś przeklinał swojego pecha. Statek zawinie do portu Koziej Twierdzy już po wiosennym festynie. Do tego czasu po święcie zostaną tylko usychające w rynsztokach zwiędłe wianki. Takie już jego psie szczęście. Wszystkie te myśli pozwalały mi na chwilę oderwać się od rzeczywistości. Przypominały, że świat nie ogranicza się do czterech ścian mojego domu i otaczające- go go ogrodu. Nie było to jednak to samo, co prawdziwe korzystanie z Mocy. Nie mogło równać się z tym uczuciem spełnienia, połączenia się umysłów, kiedy to cały świat sta- je się jednością, a twoje ciało jest zaledwie pyłkiem. Z transu wyrwały mnie wilcze kły, zaciskające się na moim przedramieniu. Chodź. Już wystarczy. Jeśli zemdlejesz, przeleżysz tu całą zimną i deszczową noc. Nie ma chłopca, a ja nie zdołam postawić cię na nogi. Chodź już. Podniosłem się z ławki i lekko pociemniało mi w oczach. Ta słabość zaraz mi prze- szła,w przeciwieństwie do ponurego nastroju,który pojawił się w ślad za nią.Poszedłem za wilkiem przez gęstniejący mrok, z powrotem do dogasającego na palenisku ognia i pełzającego na stole blasku świec. Zrobiłem sobie napar z kozłka, czarny i gorzki, wie-

6 dząc, że jeszcze bardziej pogłębi moją duchową samotność, ale za to złagodzi dokucz- liwy ból głowy. Wykorzystałem energię dostarczona przez napar, aby popracować nad opisaniem reguły gry w kamyki. Już kilkakrotnie próbowałem napisać taki traktat i za każdym razem dochodziłem do wniosku, że jest to niewykonalne, że można nauczyć się tej gry jedynie grając w nią. Tym razem dodałem do tekstu szereg ilustracji ukazu- jących przebieg typowej rozgrywki. Kiedy przed świtem odłożyłem pióro, miałem wra- żenie, że jest to najmniej udana z dotychczasowych prób. Położyłem się spać o wscho- dzie słońca. Obudziłem się późnym rankiem. W odległym kącie podwórza kury grzebały w zie- mi i zawzięcie plotkowały. Głośno piał kogut. Jęknąłem. Powinienem wstać i sprawdzić, czy kury zniosły jajka, i sypnąć im trochę ziarna. Rośliny w ogrodzie już zaczęły kieł- kować. Powinienem zabrać się za pielenie i ponownie obsiać grzędę sałaty, którą zżar- ły ślimaki. Dobrze byłoby także zerwać jeszcze trochę tych purpurowych kosaćców, do- póki kwitną.Wprawdzie ostatnia próba uzyskania z nich inkaustu okazała się nieudana, ale chciałem spróbować ponownie. Powinienem także narąbać drewna na opał i równo je poukładać. Ugotować owsiankę, wygarnąć popiół z paleniska.A także wdrapać się na rosnący przy kurniku jesion i odciąć nadłamaną gałąź, zanim zwali ją wiatr. Ślepun dodał do mojej listy jeszcze jeden punkt. Powinniśmy też pójść nad rzekę i sprawdzić, czy ryby zaczęły już płynąć na tarło. Świeża ryba to dobra rzecz. W zeszłym roku o mało nie padłeś po zjedzeniu zepsutej ryby. Tym bardziej powinniśmy pójść teraz, kiedy są świeże. Mógłbyś wziąć włócznie chłop- ca. Przemoknę i zmarznę. Lepiej przemoknąć i zmarznąć niż głodować. Przewróciłem się na drugi bok i zamknąłem oczy. Poleniuchuję sobie w ten jeden ra- nek. Kto się o tym dowie i kogo to obchodzi? Kury? Ale po jakimś czasie Ślepun trącił mnie myślą. Obudź się, bracie. Nadjeżdża jakiś obcy koń. Natychmiast się ocknąłem. Skośna smuga wpadającego przez okienko światła wska- zywała, że minęło kilka godzin. Wstałem, wciągnąłem przez głowę szatę, spiąłem ją pa- sem i wepchnąłem stopy w sandały na grubej skórzanej podeszwie. Odgarnąłem włosy z czoła i przetarłem zaspane oczy. — Idź zobaczyć, kto to — powiedziałem do Ślepuna. Sam sobie zobacz. Jest już prawie przy drzwiach. Nikogo nie oczekiwałem. Wilga przyjeżdżała trzy lub cztery razy do roku, przywo- żąc mi najnowsze plotki, porządny pergamin i dobre wino, ale ani ona, ani Traf nie wró- cą tak szybko. Inni goście bardzo rzadko zachodzili w moje progi. W sąsiedniej dolinie

7 mieszkał Zatokowy, hodowca świń, lecz on nie miał konia. Dwa razy do roku odwiedzał mnie wędrowny druciarz. Po raz pierwszy trafił tu przypadkiem, kiedy jego koń okulał w czasie burzy, i wtedy zobaczył miedzy drzewami światełko mojego domu. Czasem od- wiedzali mnie podobni podróżni. Na drzewie, które rosło przy dróżce wiodącej do mo- jej chaty, druciarz wyciął zwiniętego w kłębek kota — symbol gościnnego domostwa. Tak więc ten jeździec zapewne był zagubionym podróżnym lub znużonym kupcem. W duchu powiedziałem sobie, że niespodziewany gość może być miłą odmianą, choć mówiłem to bez przekonania. Stukot końskich kopyt ucichł przed samym domem, a potem usłyszałem charaktery- styczne dźwięki towarzyszące zsiadaniu z konia. To Stary — warknął cicho wilk. Serce na moment przestało mi bić. Otworzyłem drzwi w tej samej chwili, gdy stary podniósł rękę, żeby w nie zastukać. Popatrzył na mnie i nagle uśmiechnął się. — Rycerski, mój chłopcze. Och, Bastardzie! Wyciągnął ramiona, żeby mnie objąć. Przez moment stałem jak wryty, nie mogąc się ruszyć. Nie wiedziałem, co mam o tym myśleć. Przeraziło mnie, że mój dawny mistrz odnalazł mnie po tylu latach. Musiał istnieć po temu jakiś ważny powód, a nie tylko chęć, żeby znów mnie zobaczyć. Jednocześnie poczułem łączące nas pokrewieństwo dusz, głębokie zainteresowanie, jakie zawsze budził we mnie Cierń. Kiedy byłem chłop- cem, w sekrecie wzywał mnie po nocach do swej tajemnej komnaty, znajdującej się na szczycie wieży Koziej Twierdzy. Tam mieszał swe trucizny, uczył mnie skrytobójczego fachu i wiązał ze sobą na zawsze. Zawsze kiedy otwierałem zamaskowane drzwi, serce biło mi mocniej. Pomimo upływu wielu lat i tylu cierpień, wciąż tak na mnie działał. Wydawało się, że spowija go aura tajemnicy i przygody. Tak więc chwyciłem go za zgarbione ramiona i uścisnąłem. Stary znowu był tak chu- dy jak wtedy, kiedy go poznałem. Tylko że teraz ja byłem zaniedbanym wieśniakiem w znoszonej szacie z szarej wełny. On miał na sobie błękitne spodnie i tego samego ko- loru kaan,z wyłogami równie zielonymi,jak jego skrzące się oczy.Nosił również wyso- kie buty z czarnej skóry i takie same rękawiczki. Zielony płaszcz był dobrany barwą do wyłogów kaana i podbity futrem. Miał koronkowy kołnierz i rękawy. Ślady po ospie, które stary kiedyś tak skwapliwie ukrywał, były ledwie widoczne na opalonej twarzy. Siwe włosy opadały mu na ramiona i lekko kręciły się nad czołem. W uszach miał kol- czyki ze szmaragdami, a na środku złotej obręczy na jego szyi tkwił taki sam klejnot. Stary skrytobójca uśmiechnął się, patrząc, jak podziwiam jego strój. — No cóż, doradca królowej musi należycie się prezentować, jeśli ma budzić szacu- nek, na jaki oboje zasługują. — Rozumiem — wymamrotałem. — Wejdź, wejdź. Obawiam się, że mój dom jest nieco uboższy od tych, do jakich przywykłeś, ale mimo to jest gościnny.

8 — Nie przyjechałem tu, aby gawędzić o twoim domu, chłopcze. Przybyłem zobaczyć się z tobą. — Chłopcze? — powtórzyłem z uśmiechem, wprowadzając go do środka. — No cóż. Dla mnie chyba zawsze nim będziesz. To jeden z przywilejów podeszłego wieku. Mogę nazywać każdego jak mi się podoba i nikt nie ośmieli się ze mną spierać. Ach, widzę, że wciąż masz tego wilka. Ślepun, czy tak? Widzę, że też ma już swoje lata. Nie pamiętam tej siwizny na jego pysku. Chodź tu, dobry wilk. Bastardzie, czy zechciał- byś oporządzić mojego wierzchowca? Przez cały ranek byłem w siodle, a ostatnią noc spędziłem w wyjątkowo podłym zajeździe. Trochę zesztywniałem, no wiesz. I czy mo- żesz przynieść moje juki? Pochylił się, by podrapać wilka za uszami. Uśmiechnąłem się i wyszedłem. Kara klacz, na której przyjechał, była pięknym, łagodnym i posłusznym zwierzęciem. Miło jest zajmować się takim stworzeniem. Napoiłem ją, dałem jej trochę ziarna z zapasu dla kur, a potem wpuściłem do pustej zagrody kucyka. Juki, które niosłem do domu, były dość ciężkie, a z jednego z nich dobiegało obiecujące bulgotanie. Wszedłem i zastałem Ciernia siedzącego przy biurku w moim gabinecie i przegląda- jącego moje papiery. — Ach,jesteś już.Dziękuję,Bastardzie.To gra w kamienie,prawda? Ta,której nauczy- ła cię Pustułka, żeby odwrócić twoją uwagę od drogi Mocy? Fascynujące. Chciałbym dostać jeden taki manuskrypt, kiedy go skończysz. — Jeśli chcesz... — odparłem cicho. Czułem się nieswojo. Niedbale rzucał imio- na i nazwy, które już dawno pochowałem w niepamięci. Pustułka. Droga Mocy. Już dawno odepchnąłem je od siebie. — Już nie jestem Bastardem. Teraz zwę się Tom Borsuczowłosy. — Ach tak? Dotknąłem białego pasemka zasłaniającego bliznę na głowie. — Od tego. Ludziom mówię, że urodziłem się z tym kosmykiem siwizny i dlatego ro- dzice tak mnie nazwali. — Rozumiem — mruknął niechętnie. — No cóż, to ma sens. — Odchylił się do tyłu na moim drewnianym krześle, aż zatrzeszczało. — W jukach jest brandy, jeśli masz kub- ki. A także trochę pierniczków od starej Sary... Pewnie nie spodziewałeś się, że pamię- tam, jak bardzo je lubiłeś. Chyba trochę się pogniotły, ale nie straciły smaku. Wilk podszedł i oparł pysk o krawędź stołu. Nie odrywał oczu od juków. — Czy Sara wciąż jest kucharką w Koziej Twierdzy? — zapytałem, szukając dwóch porządnych kubków. Sam nie miałem nic przeciwko używaniu wyszczerbionych na- czyń, ale nie chciałem zmuszać Ciernia do korzystania z takiego. Wyszedł z gabinetu i podszedł do kuchennego stołu.

9 — Och, niezupełnie. Nogi za bardzo jej dokuczają, kiedy zbyt długo stoi. Ma teraz wielki i miękki fotel, ustawiony na podwyższeniu w kącie kuchni i z niego nadzoruje pracę. Przygotowuje tylko to, co najbardziej lubi: wymyślne pasztety, ciasta z korzenia- mi i inne słodycze.Większość potraw przyrządza teraz młodzieniec zwany Łamagą. Mówiąc to, rozpakowywał sakwy. Wyjął z nich dwie butelki brandy z Piaszczystych Kresów. Już nie pamiętałem, kiedy ostatni raz ją piłem. Potem, sypiąc okruchami, odwi- nął z lnianej serwetki pierniczki, nieco zgniecione, tak jak zapowiadał.Wilk pożądliwie powęszył i zaczął się ślinić. — Widzę, że on też je lubi — zauważył sucho Cierń i rzucił mu jeden. Wilk zręcznie chwycił ciasteczko w powietrzu i zaniósł pod piec, żeby je tam w spokoju schrupać. Z juków szybko wyłaniały się kolejne skarby. Ryza dobrego pergaminu, kałama- rze z niebieskim, czerwonym i zielonym inkaustem. Gruby korzeń imbiru, zaczynają- cy właśnie puszczać pędy, gotowy do zasadzenia. Kilka paczuszek przypraw. I rzadki u mnie luksus — krążek dojrzałego sera. A w drewnianym kuferku rzeczy wyglądają- ce obco, chociaż tak znajome. Drobiazgi, które już dawno temu uznałem za bezpowrot- nie stracone. Pierścień, który niegdyś należał do księcia Ruriska z Górskiego Królestwa. Grot strzały, która przebiła mu pierś i o mało go nie uśmierciła. Drewniane puzderko na trucizny, zrobione przeze mnie przed laty. Otworzyłem je. Było puste. Zamknąłem puz- derko i postawiłem na stole. Spojrzałem na gościa. Nie był zwykłym starym człowie- kiem, który przyjechał z wizytą. Ciągnął za sobą całą moją przeszłość, jak dama wlecze haowany tren swojej sukni. Z chwilą kiedy wpuściłem go do mojej chaty, wraz z nim wtargnął do niej mój dawny świat. — Dlaczego? — zapytałem cicho. — Dlaczego odszukałeś mnie po tylu latach? — No cóż. — Cierń przysunął do stołu krzesło i opadł na nie z westchnieniem ulgi. Odkorkował butelkę brandy i nalał dla nas obu. — Z tuzina powodów. Zobaczyłem twojego chłopca z Wilgą. Natychmiast domyśliłem się, kim on jest. Nie jest podobny do ciebie, tak samo jak Pokrzywa nie jest podobna do Brusa, ale po prostu ma twoje na- wyki: nigdy się nie spieszy i najpierw starannie ocenia sytuację, zanim podejmie decy- zję. Kiedy tak rozmyśla z lekko przechyloną głową, bardzo przypomina mi ciebie, kie- dy byłeś w jego wieku... — Widziałeś Pokrzywę — wtrąciłem beznamiętnie. To nie było pytanie. — Oczywiście — odrzekł spokojnie. — Chciałbyś wiedzieć, jak ona się miewa? Nie odpowiedziałem z obawy, że może załamać mi się głos. Rozsądek ostrzegał mnie, żebym nie okazywał zbytniego zainteresowania jej osobą. Mimo to poczułem ukłu- cie niepokoju na myśl o tym, że Pokrzywa, moja córeczka, którą widywałem tylko we snach, może być powodem wizyty Ciernia. Spojrzałem na kubek, zastanawiając się, czy powinienem pić brandy przed śniadaniem. Potem znowu pomyślałem o Pokrzywie, nieślubnym dziecku, które wbrew mej woli musiałem opuścić jeszcze przed jej narodzi-

10 nami. Wypiłem. Już zapomniałem, jak gładko pije się brandy z Piaszczystych Kresów. Ciepło rozeszło się po moim ciele z szybkością młodzieńczego pożądania. — Jest bardzo podobna do ciebie — rzekł Cierń i uśmiechnął się. — Jednak, chociaż to dziwne, jeszcze bardziej podobna jest do Brusa. Przejęła więcej jego nawyków i za- chowań niż którykolwiek z jego pięciu synów. — Pięciu! — wykrzyknąłem ze zdumieniem. Cierń wyszczerzył zęby w uśmiechu. — Pięciu chłopców, tak grzecznych i posłusznych ojcu, jak tylko można sobie życzyć. W przeciwieństwie do Pokrzywy. Ona znakomicie opanowała ponurą minę Brusa i ob- rzuca go takim spojrzeniem, kiedy ją karci. Co rzeczywiście rzadko się zdarza.Wcale nie twierdzę,że jest jego ulubienicą,ale sądzę,że jej hardość podoba mu się bardziej niż ule- głość jego synów. Ona jest równie niecierpliwa jak Brus i tak samo wyczulona na dobro i zło. Ponadto jest uparta tak jak ty, chociaż tego może też nauczyła się od niego. — Zatem widziałeś się z Brusem? On mnie wychował, a teraz wychowywał moją córkę jako swoją własną. Ożenił się z kobietą jakoby opuszczoną przeze mnie.Oboje uważali mnie za zmarłego.W ich życiu od dawna nie było dla mnie miejsca.Wieści o nich wywołały ból zmieszany z rozczule- niem. Spłukałem go solidnym łykiem brandy z Piaszczystych Kresów. — Nie mógłbym zobaczyć Pokrzywy, nie widząc się z Brusem. Pilnuje jej jak... jak oj- ciec. On miewa się dobrze. Z wiekiem nie przestał utykać, jednak rzadko porusza się na piechotę, więc raczej mu to nie przeszkadza. Jak zawsze, prawie wszędzie jeździ na ko- niu. — Cierń odkaszlnął. — Wiesz, że królowa i ja zadbaliśmy o to, żeby dostał źreba- ki po Fircyku i Sadzy? No cóż, te dwa wspaniałe konie zapewniły mu dostatnie życie. Węgielek, tę klacz, którą przed chwilą rozsiodłałeś, kupiłem właśnie od niego. Teraz nie tylko hoduje konie, ale także je układa. Nigdy nie będzie bogaty, bo za każdy zaoszczę- dzony grosz kupuje nowego konia lub kolejne pastwisko. Jednak kiedy zapytałem go, jak mu się wiedzie, odparł: „Całkiem nieźle”. — A co Brus powiedział na twoją wizytę? — zapytałem. Byłem dumny, że nie powiedziałem tego zduszonym głosem. Cierń znów się uśmiechnął, tym razem nieco żałośnie. — Kiedy otrząsnął się z zaskoczenia, był bardzo uprzejmy i gościnny. A gdy następ- nego dnia dosiadałem konia, którego osiodłał dla mnie jeden z jego bliźniaków, chyba Zwinny, Brus szepnął, że prędzej mnie zabije, niż pozwoli, by coś stało się Pokrzywie. Powiedział to ze smutkiem, ale stanowczo. Nie wątpię, że dotrzymałby słowa. — Czy ona wie, że Brus nie jest jej ojcem? Czy wie coś o mnie? Dziesiątki pytań cisnęły mi się na usta, ale odepchnąłem je. Nienawidziłem impulsu, który kazał mi zadać te dwa, ale nie zdołałem się powstrzy- mać. To było jak głód Mocy, ta niepohamowana ciekawość, chęć poznania faktów po tylu latach. Cierń odwrócił wzrok i sączył brandy.

11 — Nie wiem. Nazywa go tatusiem. Bardzo go kocha, bezgranicznie. Och, często się z nim spiera, ale akceptuje go bez zastrzeżeń. Obawiam się, że jej stosunki z matką są bardziej napięte. Pokrzywa nie interesuje się pszczołami ani świecami, a Sikorka chcia- łaby,żeby córka poszła w jej ślady.A ponieważ Pokrzywa jest bardzo uparta,Sikorka bę- dzie musiała przekazać fach jednemu lub drugiemu synowi. — Spojrzał za okno i dodał cicho: — Nie wymawialiśmy twojego imienia, kiedy Pokrzywa była w pobliżu. Obracałem w dłoniach kubek. — Co ją interesuje? — Konie. Sokoły. Miecze. Ponieważ ma piętnaście lat, myślałem, że będzie mówiła o chłopcach, ale ci najwyraźniej wcale jej nie interesują. Może jeszcze nie obudziła się w niej kobieta, a może ma zbyt wielu braci, żeby żywić jakieś romantyczne złudzenia co do chłopców. Chciałaby pojechać do Koziej Twierdzy i wstąpić do straży miejskiej.Wie, że Brus był kiedyś królewskim masztalerzem. Zresztą jednym z powodów mojej wizyty u niego była propozycja królowej, aby zechciał ponownie objąć to stanowisko.Ale Brus odmówił. Pokrzywa nie mogła zrozumieć, dlaczego. — Ja rozumiem. — Ja też.W trakcie wizyty powiedziałem mu, że nawet jeśli on nie chce wrócić na za- mek, mógłbym znaleźć tam miejsce dla Pokrzywy. Mogłaby być moim paziem, chociaż jestem pewien, że królowa Ketriken z przyjemnością wzięłaby ją do siebie. Poznałaby twierdzę i miasto, posmakowała życia na dworze — powiedziałem Brusowi. Ale on bez namysłu odmówił; sprawiał wrażenie niemal obrażonego. Mimo woli odetchnąłem z ulgą. Cierń upił kolejny łyk brandy i siedział, uważnie mi się przypatrując. Równie dobrze jak ja wiedział, o co teraz zapytam. Po co odszukał Brusa, dlaczego zaproponował, że zabierze Pokrzywę do Koziej Twierdzy? Ja też pocią- gnąłem brandy i przyglądałem się staremu. Zestarzał się, ale nie tak, jak większość lu- dzi. Włosy wprawdzie mu posiwiały, lecz pod śnieżnobiałymi lokami jego zielone oczy zdawały się płonąć jeszcze intensywniej niż kiedyś. Zastanawiałem się, ile trudu wkłada w to, żeby się nie garbić, jakie leki zażywa, aby zachować siły witalne, a także, jaką płaci za to cenę. Był starszy od króla Roztropnego, a ten nie żył już od wielu lat. Tak samo jak ja był bękartem królewskiego rodu, lecz w przeciwieństwie do mnie uwielbiał dworskie intrygi i spiski.Ja unikałem dworu i wszystkiego,co się z nim wiązało.Cierń pozostawał na dworze i stał się niezastąpiony dla kolejnego pokolenia Przezornych. — No tak. A jak się miewa Cierpliwa? — zapytałem ostrożnie. Wieści o żonie mo- jego ojca nie były tymi, które interesowały mnie najbardziej, ale chciałem wykorzystać jego odpowiedź do poruszenia najważniejszego dla mnie tematu. — Pani Cierpliwa? Och, nie widziałem jej od wielu miesięcy, chyba już ponad rok. Jak wiesz, mieszka w Kupieckim Brodzie. Włada nim, i to całkiem nieźle. To niezwy- kłe, kiedy się nad tym zastanowić. Kiedy była królową i żoną twojego ojca, nigdy się

12 nie udzielała. Jako wdowa zadowalała się opinią ekscentrycznej pani Cierpliwej. Jednak gdy wszyscy inni uciekli, ona stała się rzeczywistą władczynią Koziej Twierdzy. Królowa Ketriken mądrze uczyniła, oddając jej Kupiecki Bród we władanie, gdyż dla mieszkań- ców Koziej Twierdzy Cierpliwa zawsze pozostawałaby prawdziwą władczynią. — A książę Sumienny? — Jest bardzo podobny do swojego ojca — zauważył Cierń. Obserwowałem go uważnie, zastanawiając się, co też ten stary lis chce przez to powiedzieć. Co on wie? Zmarszczył brwi i mówił dalej: — Królowa powinna czasem wypuszczać go spod swo- ich skrzydeł. Lud ma o Sumiennym takie samo zdanie, jak o twoim ojcu, Rycerskim: ”Porządny, ale słaby” — powiadają, i już zacząłem się obawiać, że mogą mieć rację. Ledwie słyszalna zmiana tonu jego głosu sprawiła, że nadstawiłem ucha. — Ale...? — spytałem cicho. Cierń posłał mi niemal przepraszający uśmiech. — Ostatnio chłopiec zmienił się nie do poznania. Zawsze był samotnikiem, lecz to normalne w przypadku jedynego dziedzica tronu. Musi nieustannie pamiętać o swo- jej pozycji, uważać, aby nie uznano, że faworyzuje któregoś ze swoich towarzyszy. W rezultacie zamknął się w sobie. Jednak od niedawna znacznie sposępniał. Stał się nieobecny i ponury, i często popada w tak głęboką zadumę, że zupełnie nie wie, co się wokół niego dzieje. Nie jest nieuprzejmy ani obojętny. Mimo to... — Ile ma lat,czternaście? — zapytałem.— Z tego,co słyszę,zachowuje się prawie tak samo, jak od niedawna Traf. Ja też doszedłem do wniosku, że powinienem wypuścić go spod moich skrzydeł. Czas, żeby zobaczył kawałek świata i nauczył się czegoś nowego od innych ludzi, nie tylko ode mnie. Cierń skinął głową. — Sądzę, że masz racje. Królowa Ketriken i ja podjęliśmy taką samą decyzję w spra- wie księcia Sumiennego. Ton jego głosu ostrzegł mnie, że właśnie przed chwilą sam włożyłem głowę w pętlę. — Ach tak? — powiedziałem ostrożnie. — Ach tak? — powtórzył za mną Cierń, a potem nachylił się, żeby dolać sobie bran- dy. Uśmiechnął się, dając mi znać, że zabawa skończona. — Z pewnością już zgadłeś. Chcielibyśmy, żebyś wrócił do Koziej Twierdzy i uczył księcia władania Mocą. Mógłbyś również uczyć Pokrzywę, gdyby udało się nakłonić Brusa, żeby puścił ją do zamku, i je- śli dziewczynka posiada taki dar. — Nie — powiedziałem pospiesznie, ale czułem, że moja odmowa nie była należy- cie zdecydowana. Zaledwie Cierń wystąpił z tą propozycją, a już zaczęła mi się podo- bać. Była jakże prostym wyjściem z sytuacji męczącej mnie przez tyle lat. Mogłem stwo- rzyć nowy krąg Mocy. Wiedziałem, że Cierń ma zwoje i tabliczki opisujące zasady po- sługiwania się Mocą. Przed laty mistrz Konsyliarz, a potem książę Władczy bezprawnie

13 pozbawili nas dostępu do tych źródeł wiedzy. Teraz jednak mógłbym je przestudiować, nauczyć się więcej i wyszkolić innych należycie, nie tak, jak to robił Konsyliarz. Książę Sumienny miałby krąg Mocy, który broniłby go i pomagał mu, a także zakończył moją długoletnią samotność. Sięgając Mocą, zawsze znalazłbym bratni umysł. I moje dzieci poznałyby mnie jako człowieka, chociaż nie jako swego ojca. Cierń był sprytny, jak zawsze. Widocznie wyczuł moje wahanie, gdyż pozostawił moją odmowę zawieszoną w próżni, bez słowa komentarza. Zajrzał do kubka, przez moment przypominając mi Prawego, a potem podniósł wzrok i zmierzył mnie bystrym spojrzeniem zielonych oczu. O nic nie pytał, niczego nie żądał. Tylko czekał. Wiedział, że przed taką taktyką nie zdołam się obronić. — Wiesz, że nie mogę. Dobrze wiesz, dlaczego nie powinienem. Nieznacznie pokręcił głową. — Nie wiem.Dlaczego książę Sumienny ma być pozbawiony tego,do czego ma słusz- ne prawo jako potomek rodu Przezornych? — I nieco ciszej dodał: — Czy Pokrzywa nie ma do tego prawa? — Prawo? — zaśmiałem się z goryczą. — To raczej dziedziczna choroba, Cierniu. To nałóg, który może opanować człowieka w takim stopniu, że powiedzie go daleko poza Górskie Królestwo. Sam widziałeś, co stało się ze Szczerym. Moc pochłonęła go. Wprawdzie wykorzystał to do swoich celów, rzeźbiąc smoka i wnikając weń, aby oca- lić Królestwo Sześciu Księstw. Jednak Szczery wyruszyłby w góry nawet, gdyby nie mu- siał walczyć ze szkarłatnymi okrętami. To miejsce wzywało go. Taki koniec może spo- tkać każdego obdarzonego Mocą. — Rozumiem twoje obawy — przyznał cicho.— Sądzę jednak,że się mylisz.Uważam, że Konsyliarz celowo zaszczepił ci te obawy, skąpo wydzielając ci wiedzę i próbując cię zastraszyć. Czytałem zwoje Mocy. Wprawdzie nie zrozumiałem wszystkiego, ale wiem, że Moc to coś znacznie więcej, niż tylko umiejętność porozumiewania się na odległość. Dzięki niej człowiek może żyć dłużej i w lepszym zdrowiu. Moc zwiększa siłę perswa- zji mówcy. Twoje szkolenie... Założę się, że Konsyliarz nauczył cię tylko tyle, ile mu- siał. — W głosie starego słyszałem rosnące podniecenie, jakby mówił o jakimś ukrytym skarbie. — W Mocy kryją się ogromne, niewiarygodne możliwości. Z niektórych pism wynika, iż można ją wykorzystać do uzdrawiania, do diagnozowania obrażeń i lecze- nia ich. Osoba obdarzona Mocą może czytać w oczach innych ludzi, poznawać ich oba- wy i uczucia. I... — Cierniu. Przez chwilę czułem wzbierający gniew, że czytał zwoje. Nie miał do tego prawa, po- myślałem, ale zaraz uświadomiłem sobie, że jeśli otrzymał je od królowej, to był jak naj- bardziej uprawniony do tego, żeby je przeczytać. Bo któż inny mógł to zrobić? Nie było już żadnego mistrza Mocy. Wszyscy obdarzeni tym darem powymierali. No, niezupeł-

14 nie. Ja ich zabiłem. Pozabijałem jednego po drugim ostatnich przeszkolonych adeptów Mocy, członków kręgu stworzonego w Koziej Twierdzy. Zdradzili swego króla, więc zniszczyłem ich, a wraz z nimi ich magię. Racjonalna część mojego umysłu podpowia- dała mi, że tego rodzaju magii nie należy wskrzeszać. — Nie jestem mistrzem Mocy, Cierniu. Moja wiedza o niej jest skromna, a umie- jętności nazbyt zawodne. Jeśli przeczytałeś zwoje, to z pewnością wiesz, że zażywanie kozika to najgorsze, co może uczynić człowiek obdarzony Mocą. To ziele ogranicza, a nawet zabija magiczne umiejętności. Próbowałem unikać tego środka ze względu na uboczne skutki jego działania, jednak nawet powodowane przezeń otępienie jest lepsze od głodu Mocy. Czasem, kiedy nie mogłem już wytrzymać, zażywałem kozłek przez kil- ka dni z rzędu. — Odwróciłem głowę, widząc jego zatroskaną minę. — Jeśli nawet mia- łem dar Mocy, to teraz zapewne jest już w zaniku. Cierń odpowiedział łagodnie: — Wydaje mi się, że twój nieustanny głód Mocy wskazuje, że jest wprost przeciwnie, Bastardzie. Przykro mi słyszeć, że tak cierpiałeś. Naprawdę nie mieliśmy o tym pojęcia. Myślałem, że głód Mocy jest czymś w rodzaju nałogu i w wyniku przymusowej absty- nencji po pewnym czasie słabnie. — Nie, nic podobnego. Czasem tylko przycicha. Mijają miesiące, a nawet lata, i bez żadnej wyraźnej przyczyny głód znów się budzi. — Na moment zacisnąłem powieki. Rozmowa o tym przypominała grzebanie w otwartej ranie. — Cierniu, wiem, że wła- śnie z tego powodu przejechałeś taki szmat drogi i zadałeś sobie tyle trudu, żeby mnie odszukać. Usłyszałeś już moją odmowę. Czy teraz możemy porozmawiać o czymś in- nym? Bo ta rozmowa... sprawia mi ból. Milczał chwilę, a potem powiedział z wymuszoną swobodą: — Oczywiście. Mówiłem Ketriken, że wątpię, czy zgodzisz się na nasz plan. — Westchnął. — Po prostu będę musiał sam jakoś sobie radzić z tym, co udało mi się zrozumieć ze zwojów. No dobrze. Co teraz chcesz usłyszeć? — Chyba nie chcesz powiedzieć, że zamierzasz uczyć Sumiennego korzystania z Mo- cy na podstawie tego, co zdołałeś wyczytać ze zwojów? Nagle zaczął wzbierać we mnie gniew. — Nie pozostawiasz mi innego wyboru — zauważył uprzejmie. — Czy pojmujesz, na jakie narazisz go niebezpieczeństwo? Moc opanowuje czło- wieka, Cierniu, i niczym magnes przyciąga jego umysł i serce. I człowiek pragnie się z nią zjednoczyć. Jeśli książę choć przez chwilę podda się temu uczuciu, będzie stracony. A nie będzie przy nim nikogo obdarzonego Mocą, kto mógłby wyruszyć za nim i wy- ciągnąć go z jej nurtu. Wyraz twarzy Ciernia nie pozostawiał najmniejszych wątpliwości, że stary nie ma zielonego pojęcia, o czym mówię. Odparł z uporem:

15 — Wyczytałem w zwojach, że bardzo niebezpiecznie jest pozostawić człowieka ob- darzonego Mocą bez żadnego szkolenia. Zdarzało się, że tacy ludzie zaczynali instynk- townie posługiwać się Mocą, nie mając pojęcia, jak ją kontrolować i co może im grozić. Moim zdaniem, nawet skromna wiedza może być dla księcia lepsza niż kompletna nie- świadomość. Otworzyłem usta, żeby coś powiedzieć, ale zaraz je zamknąłem. Nabrałem tchu i po- woli wypuściłem powietrze z płuc. — Nie dam się w to wciągnąć, Cierniu, odmawiam. Obiecałem to sobie przed wie- loma laty. Siedziałem przy Stanowczym i patrzyłem, jak umiera. Nie zabiłem go, ponie- waż obiecałem sobie, że już nie będę skrytobójcą, narzędziem w cudzych rękach. Nie pozwolę, żeby mną manipulowano i wykorzystywano mnie. Dość już złożyłem w ofie- rze. Uważam, że zasłużyłem na emeryturę. A jeśli ty i Ketriken jesteście innego zdania i nie będziecie już wspierać mnie finansowo, to trudno, jakoś sobie poradzę. Dobrze, że w końcu otwarcie postawiłem tę kwestię. Za pierwszym razem, kiedy po odjeździe Wilgi znalazłem pod łóżkiem sakiewkę z monetami, poczułem się urażony. Hodowałem tę urazę przez kilka miesięcy, aż do czasu jej następnej wizyty. Wyśmiała mnie i powiedziała, że wbrew moim domysłom nie jest to jej zapłata za moje usługi, lecz pensja z Królestwa Sześciu Księstw.Właśnie wtedy musiałem pogodzić się z myślą, że cokolwiek wie o mnie Wilga, Cierń również o tym wie. To on przysyłał mi porządny papier i atramenty, które czasem przywoziła. Zapewne po każdym powrocie do Koziej Twierdzy składała mu raport. Powtarzałem sobie, że nie ma się czym przejmować. Teraz jednak zadawałem sobie pytanie, czy przez te wszystkie lata dyskretnego nadzoru Cierń cierpliwie czekał, aż znów będę mógł mu się przydać. Chyba wyczytał to z mojej twa- rzy. — Chłopcze, uspokój się. — Stary wyciągnął rękę i uspokajająco poklepał moją dłoń. — O niczym takim nie było mowy. Oboje doskonale zdajemy sobie sprawę, jak wiele ci zawdzięczamy — nie tylko my oboje, ale całe Królestwo Sześciu Księstw. Królestwo zapewni ci utrzymanie do końca twoich dni. Natomiast co do szkolenia księ- cia Sumiennego, nie zawracaj sobie tym głowy. To przecież nie twoje zmartwienie. Ponownie z niepokojem zacząłem się zastanawiać, jak dużo wie. — Jak sam powiedziałeś, to nie moja sprawa. Mogę tylko cię ostrzec, żebyś zacho- wał ostrożność. — Ach, Bastardzie, czy widziałeś, żebym kiedyś był nieostrożny? Jego oczy uśmiechnęły się do mnie znad krawędzi kubka. Usiłowałem zepchnąć jego propozycję w mrok niepamięci, ale równie dobrze mógł- bym próbować wyrwać drzewo z korzeniami. Trochę się obawiałem, że ucząc młode- go księcia, niedoświadczony Cierń może wpakować go w poważne niebezpieczeństwo. Jednak najważniejsze było to, że tworząc nowy krąg Mocy, mógłbym zaspokoić dręczą- cy mnie głód. Zdałem sobie sprawę, że nie mogę nie podjąć się tego zadania i skazać in- nych na taki los jak mój.

16 Cierń dotrzymał słowa i nie wspomniał już więcej o Mocy. Zamiast tego rozma- wialiśmy o ludziach, których znałem z Koziej Twierdzy, i o tym, co się z nimi stało. Brzeszczot został dziadkiem, a ból stawów w końcu zmusił Lamówkę do przejścia na emeryturę. Ręce był teraz masztalerzem w Koziej Twierdzy. Ożenił się z kobietą z głę- bi lądu, o ogniście rudych włosach i takim samym temperamencie. Wszystkie ich dzie- ci miały rude włosy. Żona trzymała go krótko i zdaniem Ciernia, było mu z tym do- brze. Ostatnio zamęczała go, żeby przenieśli się do jej rodzinnego Księstwa Trzody, a on zdawał się przychylać do tego żądania. Dlatego właśnie Cierń pojechał do Brusa, żeby zaproponować mu objęcie swojego dawnego stanowiska. I tak powoli ożywały moje wspomnienia i wyłaniały się z mej pamięci niemal całkowicie zapomniane twarze. Aż do bólu zatęskniłem za Kozią Twierdzą i nie potrafiłem powstrzymać się od zadawa- nia kolejnych pytań. Kiedy oplotkowaliśmy już wszystkich znajomych, oprowadziłem go po moim gospodarstwie, jakby był starą ciotką, która przybyła z wizytą do krewnej. Pokazałem mu moje kury i wierzby, mój ogród i szopę, w której sporządzałem barwni- ki i kolorowe inkausty, które Traf sprzedawał następnie na targu. Ta ostatnia informa- cja nieco go zaskoczyła. — Przywiozłem ci inkausty z Koziej Twierdzy, ale teraz zaczynam się zastanawiać, czy twoje nie są lepsze. Poklepał mnie po ramieniu tak jak kiedyś, gdy właściwie mieszałem składniki truci- zny, i tak samo jak wtedy poczułem się dumny, że spełniłem jego oczekiwania. Pokazałem mu znacznie więcej niż zamierzałem. Kiedy spoglądał na rabaty z kwiata- mi, z pewnością zastanawiał się, ile nich ziół ma działanie uspokajające i przeciwbólo- we. A gdy pokazałem mu ławeczkę na szczycie klifowego brzegu, powiedział cicho: — Tak, Szczeremu spodobałoby się tutaj. Pomimo tego, co zobaczył, nie wspominał już więcej o Mocy. Tego wieczoru rozmawialiśmy do późna i potem pokazałem mu podstawowe reguły gry w kamienie, której nauczyła mnie Pustułka. Ślepun znudził się naszą długą rozmo- wą i ruszył na polowanie. Wyczułem, że był odrobinę zazdrosny, ale postanowiłem mu to później wynagrodzić. Kiedy przestaliśmy już grać, skierowałem rozmowę na temat samego Ciernia i jego pracy. Z uśmiechem przyznał, że cieszy go powrót na dwór i mię- dzy ludzi. Opowiadał mi, co dawniej rzadko czynił, o swojej młodości. Był wesołym hu- laką, zanim przez nieuwagę poparzył się wywarem. Wstydził się swojej powierzchow- ności do tego stopnia, że wybrał życie w cieniu i fach królewskiego skrytobójcy. Jednak w ostatnich latach powrócił do młodzieńczych zwyczajów, ciesząc się tańcami i spotka- niami z damami. Byłem z tego rad, więc tylko żartowałem, pytając: — A jak godzisz swoją sekretną pracę dla korony z tymi wszystkimi randkami? Odpowiedział szczerze: — Jakoś sobie radzę. Mój obecny uczeń jest bystry i chętny, więc niedługo będę mógł przekazać moje obowiązki w młodsze ręce.

17 Przez moment poczułem ukłucie zazdrości na myśl o tym, że na moje miejsce wziął sobie innego ucznia. W następnej chwili pojąłem jednak niedorzeczność takiej reakcji. Przezorni zawsze będą potrzebowali człowieka potrafiącego dyskretnie wymierzać kró- lewską sprawiedliwość. Ja oznajmiłem im, że nie będę już królewskim skrytobójcą, lecz to wcale nie oznaczało, że taki człowiek nie jest im już potrzebny. — Zatem wciąż prowadzisz swoje eksperymenty i nauczasz w tej komnacie na wie- ży. Z powagą skinął głową. — Tak. Prawdę mówiąc... — Nagle wstał z fotela przy palenisku. Bezwiednie usie- dliśmy tak, jak niegdyś mieliśmy w zwyczaju: on na fotelu przy piecu, a ja na podłodze u jego stóp. Dopiero w tym momencie uświadomiłem sobie, jakie to dziwne, a zarazem jakże naturalne. Cierń przetrząsnął złożone na stole juki. Wyjął z nich poplamiony bu- kłak z twardej skóry. — Przywiozłem go, żeby ci pokazać, a przez tę całą naszą gadaninę o mało nie za- pomniałem. Pamiętasz moją fascynację sztucznymi ogniami, dymami i tym podobny- mi rzeczami? Skrzywiłem się. Ta jego „fascynacja” nieraz dała nam się we znaki. Wolałbym zapo- mnieć ten ostatni raz, kiedy widziałem skutki użycia jego sztucznych ogni. Sprawił, że pochodnie w Koziej Twierdzy płonęły niebieskim blaskiem i gasły. To było w tę noc, kiedy książę Władczy bezprawnie obwołał się dziedzicem korony Przezornych. Tamtej nocy zamordowano króla Roztropnego i aresztowano mnie pod takim zarzutem. Jeśli Cierń przypomniał sobie o tym, to niczym tego nie zdradził. Lekkim krokiem wrócił do mnie, niosąc bukłak. — Czy masz kartkę papieru? Ja chyba nie zabrałem ani kawałka. Znalazłem kartkę i z niepokojem patrzyłem, jak oddarł długi pasek, zgiął go wpół, poczym starannie nasypał we wgłębienie sporą dawkę proszku. Potem złożył papier i spiralnym zwojem zabezpieczył przed rozwinięciem. — Teraz popatrz! — rzucił niecierpliwie. Z niepokojem patrzyłem, jak wkłada zwitek w ogień na palenisku. Cokolwiek miał zrobić ten ładunek: rozbłysnąć,zaiskrzyć czy dymić — niczego takiego nie zrobił.Papier zbrązowiał, zajął się ogniem i spłonął.W powietrzu rozeszła się jedynie nikła woń siar- ki. To wszystko. Drwiąco uniosłem brew. — To nie tak miało być! — zaprotestował, zaczerwieniony. Pospiesznie sporządził następny taki zwitek papieru, lecz tym razem hojniej nasypał do niego proszku z ma- łej buteleczki. Umieścił papier w najżywiej skaczących płomieniach. Odchyliłem się do tyłu, przygotowany na najgorsze, ale i tym razem rozczarowaliśmy się. Potarłem szczę- kę, kryjąc uśmiech na widok jego zgnębionej miny. — Pomyślisz sobie, że już nic nie umiem! — wykrzyknął.

18 — Och, w żadnym razie — zapewniłem, z trudem powstrzymując śmiech. Tym ra- zem skręcił z papieru coś podobnego do grubej kiełbasy, z której końców wysypywał się proszek. Przezornie wstałem i odszedłem od pieca, kiedy wkładał ładunek w ogień. Jednak tak jak poprzednie, i ten zwitek po prostu spłonął. Cierń prychnął z obrzydzeniem. Zerknął w ciemny otwór flaszki i potrząsnął nią. Potem z odrazą zatkał ją korkiem. — Wilgoć dostała się do środka i popsuła mi całe przedstawienie. Cisnął flaszkę w ogień, co u oszczędnego Ciernia było oznaką niezwykłej irytacji. Usiadłem z powrotem przy piecu i wyczułem, jak bardzo stary mistrz czuje się rozcza- rowany. Zrobiło mi się go żal. Próbowałem jakoś złagodzić ten cios. — To mi przypomina, jak pomyliłem dymny proszek ze sproszkowanym korzeniem lancetnika. Pamiętasz? Łzy płynęły mi z oczu całymi godzinami. Parsknął śmiechem. — Pamiętam. Milczał przez jakiś czas, uśmiechając się do własnych myśli. Wiedziałem, że wrócił w nich do dawnych czasów, gdy byliśmy razem. Potem pochylił się i położył dłoń na moim ramieniu. — Bastardzie — powiedział z naciskiem, spoglądając mi w oczy — nigdy cię nie oszukałem, prawda? Zawsze byłem szczery i od samego początku mówiłem ci, czego cię uczę. Wtedy dopiero dostrzegłem, jak wiele nas teraz dzieli. Położyłem rękę na jego dłoni i patrzyłem w płomienie. — Zawsze byłeś wobec mnie uczciwy, Cierniu. Jeśli ktoś mnie zawiódł, to ja sam sie- bie. Obaj służyliśmy królowi i zrobiliśmy co trzeba dla sprawy. Nie wrócę do Koziej Twierdzy, jednak nie z powodu tego, co ty uczyniłeś, ale tego, kim ja się stałem. Nie mam do ciebie żadnych pretensji, o nic. Odwróciłem się i spojrzałem na niego. Miał poważny wyraz twarzy, a w jego oczach wyczytałem to, czego mi nie powiedział. Tęsknił za mną. Prosząc mnie, żebym wrócił do Koziej Twierdzy, działał nie tylko w imieniu swojej królowej, ale i swoim własnym. Wciąż byłem kochany, przynajmniej przez Ciernia. To mnie poruszyło ścisnęło mnie w gardle. Usiłowałem obrócić wszystko w żart. — Nigdy nie twierdziłeś, że jako twój uczeń będę wiódł spokojne i bezpieczne ży- cie. Jakby na potwierdzenie tych słów, w palenisku nagle potężnie huknęło. Gdybym nie był zwrócony twarzą do gościa, zapewne zostałbym oślepiony, a tak tylko ogłuszył mnie gromowy huk towarzyszący rozbłyskowi. Poczułem ukłucia śmigających w po- wietrzu iskier, a ogień w piecu ryknął jak wściekły zwierz. W następnej chwili lawi- na sadzy z dawno nie czyszczonego komina prawie zgasiła ogień. Biegaliśmy z Cier-

19 niem po komnacie, zadeptując czerwone skry i odrzucając kopniakami kawałki płoną- cej flaszki z powrotem w palenisko, zanim zajmie się od nich podłoga. Drzwi otworzy- ły się gwałtownie i do środka wpadł Ślepun. Zatrzymał się w miejscu, szorując pazura- mi po podłodze. — Nic mi nie jest, nic mi nie jest! — zapewniłem go, przekrzykując dzwonienie w uszach. Ślepun prychnął z obrzydzeniem na przykry zapach i nie podzieliwszy się ze mną nawet jedną myślą, wymaszerował z powrotem w noc. Cierń poklepał mnie po ramieniu. — Zgasiłem ostatnią iskrę — zapewnił mnie. Przez długą chwilę doprowadzaliśmy komnatę do porządku, po czym ponownie roz- nieciliśmy ogień w piecu. Cierń przezornie odsunął fotel sprzed paleniska, a ja także nie usiadłem na poprzednim miejscu. — Czy nie tak właśnie miał działać ten proszek? — spytałem, kiedy uspokoiliśmy skołatane nerwy następną porcją brandy z Piaszczystych Kresów. — Nie! Na jaja Ela, chłopcze, czy myślisz, że mógłbym zrobić coś takiego w twoim piecu? Ten proszek zawsze dawał nagły błysk białego światła, niemal oślepiający, ale nie powinien był wybuchnąć. Zastanawiam się, dlaczego eksplodował. Co było nie tak? Do licha. Chciałbym sobie przypomnieć, co ostatnio przechowywałem w tej flaszce... Gniewnie zmarszczył brwi i zapatrzył się w płomienie, a ja pomyślałem, że jego nowy czeladnik będzie teraz musiał łamać sobie głowę nad tym, co spowodowało wy- buch. Nie zazdrościłem mu doświadczeń, jakie niewątpliwie będzie musiał z tego po- wodu przeprowadzić. Cierń spędził noc na moim łóżku, podczas gdy ja przeniosłem się na posłanie Trafa. Następnego ranka obaj czuliśmy, że wizyta dobiegła końca. Nagle nie mieliśmy już o czym mówić, a nie było sensu gadać o byle czym. Poczułem, że dzieli nas przepaść. Po co miałbym go pytać o ludzi, których nigdy nie zobaczę, dlaczego on miałby opowiadać mi o politycznych intrygach, które nie miały dla mnie żadnego znaczenia? Przez jedno długie popołudnie i wieczór nasze ścieżki znowu się przecięły, lecz z nadejściem szare- go świtu byłem już zajęty codzienną krzątaniną: noszeniem wody, karmieniem drobiu, szykowaniem śniadania i myciem naczyń. Z każdą chwilą niezręcznego milczenia coraz bardziej oddalaliśmy się od siebie. Niemal zacząłem żałować, że w ogóle przyjechał. Po śniadaniu oznajmił, że musi ruszać, a ja nawet nie próbowałem go zatrzymać. Obiecałem, że otrzyma zwój z opisem reguł gry w kamyki, kiedy tylko go ukończę. Dałem mu kilka zwojów, na których spisałem zasady dawkowania uspokajających na- parów, oraz kilka korzeni rosnących w moim ogrodzie roślin leczniczych, których nie znał. Ponadto dałem mu kilka buteleczek z kolorowymi inkaustami. Wtedy podjął raz jeszcze próbę zmiany mojej decyzji, stwierdzając, że w Koziej Twierdzy byłby duży po- pyt na takie rzeczy. Skinąłem na to głową i powiedziałem, że kiedyś poślę tam Trafa.

20 Potem osiodłałem i przyprowadziłem mu jego piękną klacz. Uściskał mnie na pożegna- nie, dosiadł ją i odjechał. Stałem i patrzyłem, jak oddala się dróżką. Nagle u mego boku pojawił się Ślepun i wsunął łeb pod moją dłoń. Żałujesz? Wielu rzeczy. Wiem jednak, że gdybym z nim pojechał i zrobił to, czego chciał, żałował- bym jeszcze bardziej. Mimo to nie mogłem ruszyć się z miejsca i stałem, spoglądając w ślad za Cierniem. Jeszcze nie jest za późno, pomyślałem. Wystarczyłby jeden okrzyk, a wróciłby po mnie. Zacisnąłem zęby. Ślepun trącił nosem moją dłoń. Rusz się. Chodźmy na polowanie. Bez chłopca, bez łuku. Tylko ty i ja. — Brzmi nieźle — usłyszałem swój własny głos. Tak też zrobiliśmy, i nawet udało nam się złapać niezłego wiosennego królika. Dobrze było znowu rozprostować kości i udowodnić sobie, że wciąż potrafię to zrobić, że jeszcze nie jestem zgrzybiałem starcem, i tak samo jak Traf potrzebuję jakiejś odmia- ny. Potrzebuję nauczyć się czegoś nowego. To było zawsze zalecane przez Cierpliwą le- karstwo na nudę. Gdy tego wieczoru rozejrzałem się po mojej chacie, wydała mi się cia- sna, a nie przytulna. To, co kilka dni temu jawiło mi się znajome i zaciszne, teraz wy- glądało nijako. Wiedziałem, że sprawił to kontrast między barwnymi opowieściami Ciernia o Koziej Twierdzy a monotonią mojego życia. Jednak taki niepokój, raz obu- dzony, trudno uciszyć. Usiłowałem przypomnieć sobie, kiedy ostatni raz spędziłem noc poza domem. Wiodłem naprawdę ustabilizowany żywot. Co roku w porze żniw ruszałem na miesiąc w świat, wynajmując się do koszenia, grabienia siana lub zrywania jabłek. Te dodatko- we pieniądze bardzo mi się przydawały. Dwa razy do roku udawałem się do pobliskie- go miasteczka, aby wymienić moje inkausty i barwniki na odzież, garnki i tym podob- ne rzeczy. Przez ostatnie dwa lata posyłałem tam chłopca na jego tłustym, starym kucu. Moje życie biegło tak ustalonym trybem, że nawet tego nie zauważałem. No tak. Cóż więc chcesz robić? Ślepun przeciągnął się i ziewnął, zrezygnowany. Sam nie wiem — wyznałem staremu wilkowi. Coś innego. Co byś powiedział na to, gdybyśmy trochę pokręcili się po świecie? Ślepun na chwilę wycofał się do tej części swego umysłu, która była jego niepodziel- ną własnością, a potem zapytał z lekką urazą: Czy obaj będziemy podróżowali pieszo, czy też oczekujesz, że przez cały dzień będę po- dążał za twoim koniem? Dobre pytanie. A jeśli obaj pójdziemy pieszo? Myślisz o tym miejscu wysoko w górach, prawda?

O starożytnym mieście? Tak. Zabierzemy chłopca? Myślę, że zostawimy tu Trafa, żeby sam sobie radził. To mu dobrze zrobi. Poza tym ktoś musi zająć się kurami. Zatem nie wyruszymy, dopóki chłopiec nie wróci? Skinąłem głową. Zastanawiałem się, czy zupełnie postradałem rozum. Zastanawiałem się, czy w ogóle jeszcze kiedyś tu wrócimy.

22 ROZDZIAŁ 2 WILGA Wilga Słowicza, pieśniarka królowej Ketriken, zainspirowała tyleż pieśni, ile ich sama ułożyła. Legendarna towarzyszka królowej Ketriken podczas wyprawy w poszukiwa- niu Najstarszych po wojnie szkarłatnych okrętów, przez kilkadziesiąt lat pozostawała na służbie Przezornych, będąc świadkiem odbudowy Królestwa Sześciu Księstw. Oddawała królowej nieocenione usługi w niespokojnych czasach, które nastąpiły po odbiciu Koziej Twierdzy. Powierzano jej nie tylko skomplikowane kwestie traktatów pokojowych i umów między szlacheckimi rodami, ale również amnestii dla band rabusiów i przemytników. O wielu swoich misjach sama ułożyła pieśni, lecz z pewnością wykonywała również na po- lecenie rodu Przezornych tajne zadania, zbyt delikatne, aby kiedykolwiek mogły być opie- wane w pieśniach. W ilga nie wracała z Trafem przez całe dwa miesiące. Ta długa nieobecność wywołała najpierw moją irytacje, a potem złość. Złość na samego siebie. Nie zdawałem sobie sprawy z tego, jak przywykłem polegać na sile chło- paka, dopóki sam nie musiałem robić tego, co należało do jego obowiązków. Wizyta Ciernia coś we mnie obudziła. Nie potrafiłem tego nazwać, ale miałem wrażenie, że dręczy mnie jakiś demon, który próbuje mi pokazać wszystkie ujemne strony moje- go skromnego życia. Spokojna atmosfera mojej chatki wydawała mi się teraz gnuśna. Czy naprawdę minął rok, od kiedy wepchnąłem kamień pod osiadający schodek ganku i obiecałem sobie, że naprawię go później? Nie, nawet półtora roku. Doprowadziłem więc ganek do porządku, a potem nie tylko wysprzątałem kurnik, ale jeszcze go wybieliłem i położyłem wyściółkę ze świeżo ściętej trzciny. Naprawiłem przeciekający dach szopy w ogrodzie i wyciąłem w niej okno zasłonięte natłuszczoną skórą, co zamierzałem zrobić już od dwóch lat. Zrobiłem wiosenne porządki w cha- cie, najdokładniejsze od kiedy w niej zamieszkałem. Ściąłem nadłamany konar jesionu

23 i spuściłem go prosto na dach świeżo uprzątniętego kurnika, a potem ponownie pokry- łem kurnik dachem.Właśnie kończyłem, gdy Ślepun powiedział, że słyszy nadjeżdżają- ce konie. Zszedłem z dachu, założyłem koszulę i wyszedłem przed chatę, żeby powitać Wilgę i Trafa, którzy właśnie nadjeżdżali traktem. Nie wiem, czy sprawiło to długie rozstanie, czy też mój na nowo rozbudzony niepo- kój, ale czułem się tak, jakbym nagle ujrzał Trafa i Wilgę po raz pierwszy w życiu. Nie tylko z powodu nowego odzienia, które nosił Traf, podkreślające długość jego nóg i sze- rokość barów.Wyglądał zabawnie na grzbiecie starego, tłustego kuca, z czego na pewno zdawał sobie sprawę. Ten kucyk tak samo nie pasował do dorastającego młodzieńca, jak jego krótkie łóżko w mojej chacie i senny tryb mego życia. Nagle zrozumiałem, że nie mam prawa żądać,aby pozostał w domu i pilnował kur,kiedy ja wyruszę na poszukiwa- nie przygód. Jeśli szybko nie wyprawię go z domu, żeby poszukał własnej drogi, lekkie zniechęcenie w jego różnobarwnych oczach, spowodowane powrotem do domu, szyb- ko przerodzi się w głębokie rozczarowanie. Traf, którego przyjąłem pod mój dach, chy- ba w takim samym stopniu pomógł mnie, co ja jemu. Lepiej więc będzie wysłać mło- dzieńca w świat, niż czekać, aż stanę się dla niego kłopotliwym ciężarem. Nie tylko Trafa ujrzałem w innym świetle. Wilga, żwawa jak zawsze, z uśmiechem przerzuciła nogę nad końskim grzbietem i zsunęła się z siodła. Kiedy ruszyła do mnie z szeroko rozłożonymi rękami, zamierzając mnie objąć, nagle zdałem sobie sprawę z te- go, jak niewiele wiem o jej obecnym życiu. Spojrzałem w jej ciemne, roześmiane oczy i po raz pierwszy zauważyłem w ich kącikach kurze łapki. Z biegiem lat ubierała się co- raz lepiej, jeździła na coraz lepszych wierzchowcach i nosiła kosztowniejszą biżuterię. Dziś gęste czarne włosy spięła grubą srebrną klamrą. Najwyraźniej doskonale jej się powodziło. Pojawiała się u mnie trzy lub cztery razy w roku, aby zostać na kilka dni i zaburzyć moją spokojną egzystencję swoimi pieśniami i opowieściami. Nalegała na przyrządzanie potraw wedle jej upodobań, rozrzucała mnóstwo swoich rzeczy na sto- le, biurku i podłodze, a moje łóżko przestawało być miejscem służącym do odpoczyn- ku. Pierwsze dni po jej wyjeździe przypominały wiejski gościniec z unoszącą się nad nim gęstą chmurą kurzu po przejeździe karawany jeźdźców. Miałem wtedy wrażenie, że brak mi tchu i świat niknie mi w oczach, dopóki znów nie przywykłem do monoto- nii codziennych zajęć. Uścisnąłem ją mocno i poczułem zapach perfum i kurzu, unoszący się z jej włosów. Cofnęła się o krok, spojrzała mi w oczy i natychmiast zapytała: — Co się stało? Jesteś jakiś nieswój. Uśmiechnąłem się smutno. — Opowiem ci później — obiecałem, i oboje wiedzieliśmy już, że to będzie jedna z naszych długich nocnych rozmów. — Idź się umyć — mruknęła i lekko mnie odepchnęła. — Śmierdzisz jak mój koń.

24 Podszedłem, żeby przywitać Trafa. — No, chłopcze, jak było? Czy wiosenny festyn w Koziej Twierdzy spełnił nadzieje obudzone przez opowieści Wilgi? — Był niezły — odparł obojętnie. W jego różnobarwnych oczach — jednym piwnym,a drugim niebieskim — dostrze- głem udrękę. — Traf? — zapytałem z niepokojem, ale on odsunął się ode mnie, zanim zdążyłem położyć dłoń na jego ramieniu. Zaraz zawstydził się swego nieuprzejmego zachowania, bo wychrypiał: — Idę umyć się w strumieniu. Cały jestem pokryty kurzem. Idź z nim. Nie wiem, co się stało, ale wyraźnie potrzebuje przyjaciela. Najlepiej takiego, który nie zadaje pytań — przytaknął Ślepun. Z nisko spuszczonym łbem i podniesionym ogonem poszedł za chłopcem. Lubił Trafa tak samo jak ja i miał spory udział w jego wychowaniu. Kiedy obaj zniknęli mi z oczu, odwróciłem się do Wilgi. — Czy wiesz, o co mu chodzi? Wzruszyła ramionami i odparła z uśmiechem: — Ma piętnaście lat. Czy w tym wieku ponury nastrój musi mieć konkretny po- wód? To może być cokolwiek: jakaś dziewczyna nie pocałowała go podczas festynu albo wręcz przeciwnie, właśnie to zrobiła.Wyjazd z Koziej Twierdzy i powrót do domu. Niesmaczna kiełbasa na śniadanie. Zostaw go w spokoju, nic mu nie będzie. Spojrzałem na drzewa, między którymi znikł chłopiec i wilk. — Może moje doświadczenia z tego okresu są nieco inne niż twoje — mruknąłem. Wilga weszła do chaty, a ja zająłem się jej koniem i kucem zwanym Goździkiem. Pomyślałem, że Brus kazałby mi najpierw zająć się wierzchowcem, nie zważając na mój ponury nastrój. No cóż, nie jestem Brusem — powiedziałem sobie. Zastanawiałem się, czy Pokrzywę, Rycerza i Nima wychowywał równie surowo jak mnie. Szkoda, że nie za- pytałem Ciernia o imiona pozostałych dzieci. Zanim skończyłem oporządzać zwierzę- ta, zacząłem żałować, że Ciem w ogóle się pojawił. Jego wizyta przywołała zbyt wiele wspomnień. Stanowczo odepchnąłem je od siebie. Traf ochlapał sobie twarz wodą i po- szedł w las, mamrocząc coś pod nosem. Szedł tak nieostrożnie, że nie miał szans cokol- wiek upolować.Westchnąłem i wszedłem do chaty. Wilga wysypała już zawartość juków na stół. Zdjęła buty i rzuciła je tuż za progiem, a płaszcz niedbale przewiesiła przez poręcz krzesła. Woda w czajniku zaczynała wrzeć. Wilga stała na taborecie przed kuchenną szaą; kiedy wszedłem, pokazała mi brązo- wą paczuszkę. — Czy ta herbata jest jeszcze dobra? Dziwnie pachnie.

25 — Jest wspaniała. Zejdź ze stołka. — Chwyciłem ją w talii i z łatwością zestawiłem na podłogę, chociaż zabolała mnie przy tym stara blizna na plecach. — Usiądź, ja zaparzę herbatę. Opowiedz mi o wiosennym festynie. Podczas gdy ja podzwaniałem kubkami, kroiłem bochenek chleba i odgrzewa- łem potrawkę z królika, ona opowiadała o Koziej Twierdzy. Jak zwykle mówiła o do- brych lub kiepskich występach minstreli, plotkowała o nieznanych mi damach i lor- dach, chwaliła lub ganiła jadło podawane na stoły różnych wielmożów, u których gości- ła. Każda jej opowieść była zabawna, więc śmiałem się, zapominając powoli o bólu, któ- ry obudził we mnie Cierń. Czułem, że nie tęsknię za Kozią Twierdzą czy życiem w mie- ście, lecz za dniami dzieciństwa i przyjaciółmi, których tam miałem. Taka tęsknota była bezpieczna, gdyż tamte czasy nie mogły już powrócić. Zaledwie kilka osób wiedziało, że wciąż żyje, i chciałem, żeby tak pozostało. Powiedziałem o tym Wildze. — Czasem twoje opowieści budzą w moim sercu tęsknotę i chęć powrotu do Koziej Twierdzy, ale nie mogę tam wrócić. Zmarszczyła brwi. — Nie rozumiem, dlaczego. Roześmiałem się. — Nie sądzisz, że ktoś mógłby się zdziwić, gdyby zobaczył mnie żywego? Przechyliła głowę na bok i spojrzała mi w oczy. — Myślę, że mało kto, nawet z twoich starych przyjaciół, zdołałby cię teraz rozpo- znać. Wszyscy pamiętają cię jako gładkolicego młodzieńca. Złamany nos, blizna na twarz i ten siwy kosmyk we włosach wystarczająco zmieniły twój wygląd. Kiedyś ubie- rałeś się jak syn księcia, a teraz nosisz strój wieśniaka. Kiedyś byłeś zwinny jak wojow- nik. Teraz... no cóż, rankiem lub w chłodne dni poruszasz się ostrożnie jak staruszek. Z ubolewaniem pokręciła głową i dodała: — Nie dbasz o swój wygląd, a czas nie był dla ciebie łaskawy. Mógłbyś podawać się za starszego o pięć, a nawet o dziesięć lat, i nikt by tego nie kwestionował. Trochę ubodła mnie taka ocena z ust mojej kochanki. — Cóż, dobrze wiedzieć — odparłem sucho. Zdjąłem dzbanek z ognia, przez chwilę unikając jej spojrzenia. — Jeśli wziąć pod uwagę, że ludzie zwykle widzą to, co chcą zobaczyć, a nie spodzie- wają się ujrzeć cię żywym...Myślę,że mógłbyś zaryzykować.Zatem zastanawiasz się nad powrotem do Koziej Twierdzy? — Nie — odparłem nieco zbyt ostro, ale nie przychodziło mi do głowy nic, co mo- głoby złagodzić tę odpowiedź. — Szkoda.Wiele tracisz, żyjąc tu samotnie. I natychmiast zaczęła opisywać mi zabawę, jaka odbyła się z okazji święta wiosny. Pomimo kiepskiego nastroju uśmiałem się, gdy opisała mi, jak młodziutka szesnastolet- nia wielbicielka poprosiła Ciernia do tańca.Wilga miała rację. Chciałbym tam być.