1NASI OKUPANCI
9 NASIOKUPANCI
ościennychmocarstworazRzymu.PóźniejAu-
gustprawnieabdykował,akrólembyłkatolik
Leszczyński.TragiczneskutkirządówAugu-
staprzedstawionowyżej.TobiskupSzaniaw-
skinamówiłgow1709r.doodwołaniaabdy-
kacji.Musiałomusiętonieźleopłacać...
Podczaswspomnianejwyżejwojnydomo-
wejousunięciezPolskiwojsksaskichSzaniaw-
ski(sowicieopłacanyprzezambasadorarosyj-
skiegoDołgorukiego)wrazzhetmanemlitew-
skimL.Pociejemdoprowadziłdowezwania
Rosjinarozjemcę.Wojskarosyjskiewkroczy-
łydoPolskiw1716r.Ztegookresuzachowa-
łysięteżdowodyprzekazaniabiskupowipie-
niędzyodJakubaFlemminga,zaufanegoSa-
sów.Był–razemzinnymizdrajcamiwsutan-
nach–jednymzorganizatorówSejmuNieme-
gow1717r.TowtedyPolskastraciłasuwe-
rennośćistałasięrosyjskimprotektoratem.To
SzaniawskiorazŁubieńskidoprowadziliwte-
dydozmniejszenialiczebnościwojskpolskich
ilitewskich.SkutkiSejmuNiemegosąporów-
nywanezsejmamirozbiorowymi.
Tenbiskupzdrajcarealizowałpolitykępa-
pieży,współpracującychzawszeznajsilniejszy-
mi–zRosją,AustriąiSasami.Zateusługi
zapłaconomu–jeszczepoSejmieNiemym
–przebogatymbiskupstwemkrakowskim.Sza-
niawskiprześladowałteżinnowierców.W1725
rokubulląogłosił,żejakochrześcijaniepod-
legająonijegojurysdykcji.Pochowanyjest
wkatedrzewawelskiej,obokkrólów...
KrzysztofAntoniSzembek–biskupinf-
lanckiod1710r.,poznańskiod1717,kujaw-
skiod1719,arcybiskupgnieźnieńskiiprymas
Polskiwlatach1739–1748,senator.Skrajny
oszołomifanatykreligijny,jakoproboszcz
nawracałŻydów,„lubobezskutku”.
PochodziłzniezwyklewRzymieustosun-
kowanejrodzinySzembeków.Stryjecznybrat
prymasaStanisławaikanclerzaJana,którzy
goprotegowali.Takjakprotektorzy,byłbli-
skimwspółpracownikiemAugustaIIi...cara
PiotraI,takżewczasieSejmuNiemego.Ich
poparciewRzymiezapewniłomuszybkąka-
rieręwKościeleiwspaniałedochodyzbene-
ficjów.
Kolekcjonerkanonii,araczejzwiązanych
znimidochodów.Zebrałichażpięć,pozatym
probostwoijeszczedwaopactwa.Każdeznich
winnejczęściPolski,każdedawałodokilku-
dziesięciutysięcyzłotychczystegodochodu.
Kwotytobyłyogromne.
8NASIOKUPANCI
prymas,jakowładcaokupowanejprzezRo-
sjanczęścikraju,przyczyniłsiędowzmocnie-
niaichwpływówwPolsce,atymsamym–do
osłabieniajejiutratysuwerennościnaSejmie
Niemymw1717.
KazimierzŁubieński–biskupchełmski
od1705r.,krakowskiwlatach1710–1719,se-
nator.Wychowanekjezuitów.Stronnikiklient
AugustaII,mimożetenbyłuzurpatorem,
poparłwojnępółnocną,wywołałdwiewojny
domowe,zrobiłzPolskirosyjskiprotektorat
izamieniłwkarczmęprzydrożnądlaobcych
wojsk.
Łubieńskibyłprzezcarasowiciewynagra-
dzanyzausługi–takżegodnościamikościel-
nymiizwiązanymiznimidochodami.Wcza-
sie8-letniegowakatunabiskupstwiekrakow-
skimzarządzałtądiecezjąod1702r.jakoad-
ministratorgeneralny.Abyłatojednaznaj-
większychdiecezjiwEuropieiprzynosiłakro-
ciowedochody,stanowiącpraktyczniepań-
stwowpaństwie.Przed1772r.dochodybi-
skupakrakowskiegowynosiły1200000zło-
tychrocznie!Tobyłafortuna.Ośmioletnie
zabiegisaskieirosyjskiewRzymiedałyefekt:
wroku1710zostałordynariuszem.Zazdra-
dęojczyzny!
Wczasiewojnydomowej,od1716r.,prze-
bywałnadworzekrólawWarszawie,przygo-
towującmediacjęrosyjskąiSejmNiemy
w1717r.Toon,wrazzdrugimzdrajcą–bi-
skupemSzaniawskim–jestsprawcąuchwały
ozmniejszeniuliczebnościwojskpolskichili-
tewskich,przygotowanejwporozumieniuzRo-
sją,wjejinteresie,podjejbagnetamiizajej
pieniądze.Długieręcemiałambasadorrosyj-
skiDołgoruki.Byłotofaktycznerozbrojenie
Polskiirzuceniejejnałupzaborców.
TobiskupaŁubieńskiegokasztelanJezier-
skiwprostobwiniało„zwinięciesztandarów”
(wgKitowicza).OpróczRosjizyskałjakzwy-
kleKościółibiskupi.Przedewszystkimusta-
łyżądaniaszlachty,abyKościółpłaciłpodat-
kinaobronęPolski,noibiskupiniemusieli
oddawaćnapodatkiswoichwłasnychdocho-
dów.Problemzniknąłwrazzwojskiem.Nie-
długopotemznikłaiPolska.
KonstantyFelicjanSzaniawski–biskup
kujawskiod1705r.,krakowskiwlatach
1720–1732,senator.ZwolennikrządówAu-
gustaII,chociaższlachtawybrałanakrólaksię-
ciaContiego,aAugustzdobyłtronprzekup-
stwem,oszustwemiprzemocąprzypoparciu
16 NASI OKUPANCI
PZPR – PŁATNI ZDRAJCY, PACHOŁKI ROSJI, CZYLI...
senator polski. W nagrodę, dzięki poparciu
Rosji, został biskupem żmudzkim, co było
wielkim awansem materialnym w porówna-
niu z ubogą diecezją inflancką.
Przeciwnik Konstytucji 3 maja, zwolen-
nik targowicy. Zdradzał Polskę i wysługi-
wał się Rosji tak gorliwie, że gdy któryś
z księży jego diecezji obraził słownie ca-
rycę Katarzynę, polecił go aresztować, za
co osobiście dziękował mu ambasador Rep-
nin.
Grzegorz Pusłowski – administrator die-
cezji inflanckiej. Ten zdrajca wydał w r. 1772
list do duchowieństwa i wiernych diecezji,
w którym wzywał do wierności i posłuszeństwa
carycy Rosji Katarzynie II jako prawowitej
władczyni. Cdn.
LUX VERITATIS
ZZddrraajjccyy ww ssuuttaannnnaacchh ((11))
Historia Polski jest jedną z najbardziej zakłamanych historii.
Jerzy Giedroyć
W
ielu czytelników pamięta
wyskok Leszka Moczul-
skiego, który przed laty w
Sejmie o posłach lewicy
powiedział: „płatni zdrajcy, pachołki Ro-
sji”, rozwijając w ten sposób skrót PZPR
(po paru latach okazało się, że sam
był tajnym współpracownikiem SB).
Posłowie lewicy zapałali wówczas świę-
tym oburzeniem. I tyle. Zabrakło reflek-
sji i wiedzy historycznej. To dowodzi, że
Giertych ma rację, twierdząc, że nie-
zbędna jest edukacja historyczna Pola-
ków. Trzeba Polakom, z natury patrio-
tom, pokazać zdradę w całej jej ohy-
dzie, także w stroju... sutanny.
KrzysztofAntoniSzembek
FelicjanKonstantySzaniawski
2 NASI OKUPANCI
Oto lista Płatnych Zdrajców, Pachołków
Rosji. W ich oficjalnych kościelnych biogra-
fiach nie znajdziemy śladu zdrad, złodziej-
stwa i nieprawości. Sami święci mężowie! Jak
zdradzali Polskę – o tym cisza. To obrazuje,
jak Kościół i jego słudzy fałszują historię, bo
przecież przemilczanie faktów i wybielanie
zdrajców to fałszerstwo. Prawdziwą historię
Polski można poznać po prawdziwych życio-
rysach zdrajców w sutannach. Fakt, że nie tyl-
ko biskupi brali srebrniki, nie umniejsza ich
winy. Ale dlaczego tylko oni są wybielani?
Żeby ocenić skalę tej zdrady i korupcji, trze-
ba wiedzieć, że złoty dukat, zwany też czerwo-
nym złotym, ważył 3,43 g złota. Czyli 30 tys. du-
katów łapówki dla zdrajcy księdza biskupa Mas-
salskiego to ponad 100 kg czystego złota, a 3
tys. dukatów jego rocznej pensji to ponad 10
kg złota! Przelicznik dukata to 18 złotych pol-
skich, zwanych też florenami. Talar to ok. 5 zł.
Pensja roczna urzędnika królewskiego bardzo
wysokiego szczebla wynosiła w XVIII w. oko-
ło 3500 zł. Ksiądz Stanisław Staszic w czasie
bojów sejmowych o opodatkowanie Kościoła
proponował, by biskupom ustalić roczną pen-
sję 3 tys. zł, co uważał za wystarczające także
dla ich kochanek i dzieci.
Brali nie tylko złoto i gotówkę. O wiele
bardziej dochodowe były kanonie, opactwa,
prebendy i probostwa. Kolekcjonerzy mieli po
kilka; często nie oglądali ich w ogóle, liczyły
się tylko podatki, czyli kasa! Najtłuściejszym
kąskiem były biskupstwa. Biskupi awansowali
na coraz bogatsze kolejne diecezje, dające kro-
ciowe dochody. Najbogatsza diecezja krakow-
ska dawała przed I rozbiorem w zrujnowa-
nym wojnami i konfederacją barską kraju oko-
ło 1 mln 200 tys. zł rocznego dochodu, tj.
około 230 kg złota! Uzyskanie tych godności
i dochodów wymagało zgody króla (czytaj:
rosyjskiego ambasadora) i papieża (czytaj: po-
parcia Habsburgów i Rosji w Rzymie). Bez wy-
sługiwania się zaborcom nie było poparcia, nie
było pieniędzy. System selekcji zdrajców był
niezawodny. Polska musiała zginąć.
Musiała, bo wszyscy biskupi ordynariusze
byli polskimi senatorami, a senatowi przewod-
niczył prymas. Prymasi byli interreksami,
a biskupi sprawowali władzę wykonawczą, bo
kanclerzem (dzisiejszy premier) lub podkanc-
lerzym zawsze był biskup, zatem opanowali dy-
plomację. Kościół (jezuici i pijarzy) dzierżył
niepodzielnie oświatę i wyłomu nie zdołała tu
zrobić nawet Komisja Edukacji Narodowej po
kasacie jezuitów. „Takie będą rzeczypospolite,
jakie ich młodzieży chowanie...” To Kościół
10NASIOKUPANCI
Biskupeminflanckimzostałwkrótcepo
zwycięstwiecaraPiotraIpodPołtawą.Byłato
bardzoubogadiecezja,wwiększościluterań-
ska,dotegozrujnowanaprzezwojnępółnoc-
ną.Wiernychkatolikówbyłotamzaledwiekil-
kadziesiąttysięcy.Bez„pomocy”rosyjskiej
trudnobyłozwiązaćkonieczkońcem,apo-
nieważniepodzielnymwładcątychterenów,
tylkonominalnienależącychdoPolski,byłcar,
Szembekowiesłużylimu„nawyprzódki”.Piotr
IpozwoliłmunawetwysyłaćksiężydoPe-
tersburga.
Następnejegodiecezjebyłyjużbogate,
adopoznańskiejnależaławówczasWarszawa.
Rosjadbałaokarieryswoichagentów,bodzię-
kinimmogłaumacniaćswojewpływywPol-
sce.MogławięcpolegaćnarodzieSzembe-
ków,jużmagnatów,którzywierniesłużyli
Rosjiipapieżom.
W1721r.,pośmiercikuzynaprymasa,wie-
dząc,żetytułtendajerealnąwładzę,docho-
dyiwpływy,aprawieroktrwanominacjana-
stępcy,łasynazaszczytyiwładzęSzembekwy-
starałsięuAugustaIIotytułwiceprymasa,
którynigdydotądnieistniał.Królspełniłtę
wielceoryginalnąprośbę.
Szembekodegrałhaniebnąrolęw„tumul-
cietoruńskim”,któryprzyniósłPolscenieby-
wałeszkodypolitycznewcałejEuropie,bowy-
robiłPolakomopiniębarbarzyńcówifanatyków
religijnych,awleczesiętozanamidodzisiaj.
Szkodybyłytakstraszne,że70latpóźniej,gdy
zaborcydobijaliPolskę,niktwEuropienieza-
protestował.Wlipcu1724rokusprowokowani
przezjezuitówprotestancizdemolowalikole-
giumjezuickiewprotestanckimToruniu.Znisz-
czonoobrazMatkiBożej,aleofiarśmiertelnych
niebyło.Odwetbyłodbiciemkatolickiego
miłosierdzia–wsfingowanymprocesieskaza-
nowyłącznieprotestantów:ściętodziesięciu,
wtymburmistrzaRoesnera,awieluukarano
publicznąchłostą.Tymczasemuzamkniętych
bramToruniastałposłaniecnuncjuszapapie-
skiegozżądaniemodroczeniaegzekucji.Żeby
goniewpuścić,użytoprzemocy.Dokonanowięc
mordusądowego.Jednązgłównychrólode-
grałwtedybiskupkujawskiKrzysztofSzembek
orazjegostryjecznybratkanclerzJanSzembek.
Tewydarzeniadaływspaniałypretekstdoko-
lejnegowprowadzeniawojskrosyjskichdoPol-
ski.Rozbiórwisiałwpowietrzu.Polskęurato-
waławówczasśmierćPiotraIwlutym1725r.
Świadectwoczynówtegofanatykareligij-
negodałw„Opisieobyczajów”JędrzejKi-
towicz,konfederatbarski,późniejksiądz:„Pry-
masSzembek,będącwielceświątobliwymipra-
gnącymwytępieniaheretyków,dawałmu[Boń-
kowskiemu]znacznypieniądznateninteres...”.
Znanyjestten„interes”Bońkowskiegoiświą-
tobliwegoprymasa:wrazzdragoniąprymasa
Bońkowskinajeżdżałprotestantów,odbierał
alboburzyłimkościoły,napadałnaludzi,do-
puszczałsięzabójstw.Świątobliwyprymas,jak
toksiądz,stałzboku,jednakopłacałzbrod-
niarzaidawałmudopomocywojsko.Ale
woczachKościołatenzbrodniarzjestświąto-
bliwy.Burzyłwszakkościołykonkurencjiipra-
gnąłwytępienia„heretyków”.
Fałszerzehistoriiwsutannachrozpisują
sięołagodnościidobrocitegozbrodniarza,
żądnegowładzyzdrajcy,chciwca,fanatyka
inepoty:„Pozostawiłposobiepamięćświęte-
go”–napisali.
JanAleksanderLipski–biskupłucki
od1732r.,krakowski(iksiążęsiewierski)
wlatach1732–1746,senator,kardynał.Od1724
7 NASIOKUPANCI
najwyższakaradlaksiędzaprzestępcyto„za-
wiasy”,boświętykapłanniemożespaćnawię-
ziennejpryczy.
Zasłonamilczeniaokrywatragiczneskut-
kiwieluinnychdokonań„krwawegoksiędza”,
arcyzdrajcywsutannieipachołkaRosji.Ksiądz
Białłozorreprezentowałmiłosierdzietypowe
dlaKościoła,bozwykle–takjakpodczasza-
mordowaniaMichałaSapiehy–ontylkopod-
judzał.Totypowametodajezuitów.220lat
późniejpodobnybyłscenariuszzamordowa-
niaprezydentaGabrielaNarutowicza...Strzeż
się,Jonaszu!
StanisławSzembek–biskuppomocniczy
krakowskiod1690r.,biskupkujawskiod1700,
arcybiskupgnieźnieńskiiprymasPolskiwla-
tach1706–1721,senator.W1697r.poparłbez-
prawnąelekcjęAugustaII,zacootrzymałso-
witązapłatęorazszybkieawansebiskupie
izwiązaneznimibeneficja.Szembeksłużył
AugustowiII,mimożekrólzrobiłzPolski
polebitwywojnypółnocnej,awefekciekraj
byłpotworniegrabionyidewastowany.Już
w1706r.nagrodzonoSzembekagodnością
prymasaizwiązanymiztymdochodami.Po
abdykacjiAugustaIIbiskupSzembek–napo-
leceniecaraPiotraI–ogłosiłbezkrólewie
ipodrosyjskimibagnetamisprawowałwładzę
wczęściPolskiokupowanejprzezRosjan.Po
powrocieAugustaIInatronwierniemusłu-
żyłtakżewczasiekonfederacjitarnogrodzkiej
iSejmuNiemego.SłużącSasom,budowałtak-
żewpływywRzymie.Tąsamądrogąiwspół-
pracujączRosją,nepotaówbudowałpotęgę
swegorodu.TodziękipoparciuRosji,Sasów
iHabsburgówbratbiskupa,Jan,teżagentro-
syjski,zostałw1703r.podkanclerzym,potem
kanclerzemwielkimkoronnym,awrodzie
Szembekównastąpiłwysypbiskupów(wjed-
nymczasiebyłoczterech)iinnychdostojników
kościelnych.Spadłimtakżedeszczzwiąza-
nychztymigodnościamitłustychbeneficjów.
Ródzgromadziłogromnymajątekiaspirował
dorangimagnatów.
CenęzatęzdradępłaciliPolacy:wojna
północnazrujnowałaPolskędoszczętnie,o30
proc.zmniejszyłosięzaludnienie,amieściny
KrakówiPoznańmiałypokilkatysięcymiesz-
kańców.Szwedzi,Rosjanie,iSasigrabilibar-
dziejniżwczasiepotopu.Rosjanomnieuda-
łosięwywieźćtylkokolumnyZygmuntazpo-
wodukłopotówztransportem.Gwałtyna
ludnościcywilnejbyłypotworne.Właśnieksiądz
15NASI OKUPANCI
polskiego. Przeszkadzał też w reformie Aka-
demii Krakowskiej, a na jej rektora i refor-
matora Hugona Kołłątaja rzucił nawet klątwę.
Nasilały się jednak u biskupa Sołtyka ob-
jawy choroby umysłowej. Popadał w skrajno-
ści – ucztował i modlił się, miewał napady hoj-
ności, zadarł z kapitułą krakowską, a jej człon-
ków wyklął. Powołana komisja uznała go za
niepoczytalnego, więc życia dokonał w zamknię-
ciu w pałacu biskupim w Kielcach. Mająt-
kiem diecezji zarządzał Michał Poniatowski
– biskup płocki, potem prymas, brat króla.
Nie zachowały się dowody, że brał pienią-
dze od Rosjan, choć przynajmniej przez pe-
wien czas był ich pachołkiem, a diecezja kra-
kowska i jej dochody były nagrodą za służbę
Sasom i Rosji. Pozostawienie mu dochodów
z części diecezji zagarniętej przez Austrię też
nie było przypadkiem.
Andrzej Szołdrski – biskup przemyski od
1635 r., poznański w latach 1635–1650, sena-
tor. W 1644 r. odegrał haniebną rolę w tzw.
kryzysie trubeckim, kiedy to Władysław IV (wraz
z grupą senatorów), postanowił – bez zgody sej-
mu – oddać Moskwie bez powodu miasto i za-
mek Trubeck. W komisji regulującej granice był
biskup Szołdrski. W atmosferze protestów mia-
sto przygotowywano do obrony.
Na sejmie biskup Szołdrski został słusznie
zelżony, a posłowie rzucili mu w twarz oskar-
żenie o wzięcie podarków od Moskwy. Sejm
zerwano, zgody na oddanie Trubecka nie wy-
dano. Mimo to miasto przejęła Moskwa. Król
– też oskarżany o zdradę – stanął przed ko-
misją sejmową, jednak sprawa rozeszła się po
kościach. Od wojny uchroniła Polskę śmierć
cara Michała Romanowa.
Autorytet Polski został po tej sprawie
poważnie nadszarpnięty. Moskwa słusznie
odebrała to jako przejaw słabości Polski i wkrót-
ce zaczęła te słabość wykorzystywać.
Jan Stefan Giedroyć – biskup inflancki
od 1764 r., żmudzki w latach 1778–1803, se-
nator. Protegowany arcyzdrajcy biskupa Mas-
salskiego. Konsyliarz (doradca) Rady Nieusta-
jącej, zwanej Zdradą Nieustającą. Powołana
została na życzenie carycy Katarzyny II, a więk-
szość jej członków była na żołdzie rosyjskim.
Chciwiec i nepota, protegował rodzinę na
stanowiska i beneficja kościelne i sam te be-
neficja gromadził.
Przeciwnik konfederacji barskiej. Dono-
sił Rosjanom o przygotowaniach powstań-
czych i ruchach oddziałów konfederackich.
Po I rozbiorze jego diecezja przypadła Rosji,
toteż złożył carycy przysięgę wierności i rze-
czywiście wiernie jej służył – niestety, jako
Stanisław Staszic
StanisławSzembek
Michał Poniatowski
3NASI OKUPANCI
wychował rzesze szlacheckich warchołów i koł-
tunów, obrońców złotej wolności, liberum ve-
to i „wiary katolickiej”; to Kościół nie płacił
podatków i doprowadził do redukcji wojska
polskiego; to Kościół wraz z Rosją wprowa-
dził saskich uzurpatorów na polski tron i tor-
pedował wszelkie próby reform; to Kościół po-
parł targowicę, za co uzyskał zwrot majątków
zajętych na utworzenie wojska polskiego oraz
powrót monopolu w edukacji Polaków. Oto są
te „zasługi dla Polski”.
Przedstawiamy wynik lustracji, której oni
tak się boją. Zaraz dowiecie się, dlaczego. Li-
sta jest długa. Po PZPR będzie PZPN – Płat-
ni Zdrajcy, Pachołki Niemiec. Będą też zdraj-
cy, którzy brali od innych. Zacznijmy od Płat-
nych Zdrajców, Pachołków Rosji:
Andrzej Olszowski – biskup chełmiński
od 1661 r., arcybiskup gnieźnieński i prymas
Polski (1674–1677), senator, podkanclerzy ko-
ronny (1666–1676). Wychowanek jezuitów,
zręczny i elastyczny karierowicz, zmieniał fron-
ty i protektorów. Nepota i łapownik słynny
z chciwości. Brał pieniądze od Austriaków,
Francuzów, Prusaków i Rosjan. Czy miało to
wpływ na fiasko zabiegów o odzyskanie lenna
pruskiego? Wszak kariera w Kościele zależa-
ła od przychylności Niemiec, bo arcykatolicki
cesarz mógł wówczas zablokować w Rzymie
każdą nominację.
Olszowski karierę rozpoczął dzięki popar-
ciu wuja, kanonika gnieźnieńskiego Koniec-
polskiego, który zapewnił mu też protekcję
prymasa Łubieńskiego i biskupa Trzebic-
kiego. Doskonale umiał się „ustawić”. Po śmier-
ci Łubieńskiego przeszedł pod „opiekę” kró-
lowej Marii Ludwiki Gonzagi, w której or-
szaku wrócił z Francji, gdy jechała do Polski
na ślub z Władysławem IV.
Był w związku z tym członkiem stronnic-
twa francusko-pruskiego. Ale gdy już jako bi-
skup zasiadł w senacie, niespodziewanie nie po-
parł programu reform Jana Kazimierza, a na-
wet bronił oskarżonego o zdradę Lubomirskie-
go. W czasie jego rokoszu wyjechał z kraju do
Niemiec, bo przede wszystkim na ich rzecz zdra-
dzał Polskę. Gdy król zrezygnował z reform,
Olszowski wrócił i kontynuował karierę.
Na sejmie koronacyjnym skutecznie poparł
prawo, że królem Polski może być tylko kato-
lik, a podczas elekcji w 1669 r. przeforsował kan-
dydaturę Michała Korybuta Wiśniowieckie-
go, licząc na karierę przy nim. To już było stron-
nictwo habsburskie. Za skojarzenie małżeństwa
króla z Eleonorą Habsburg zapewnił sobie od
Habsburgów roczną pensję 6 tys. talarów.
11 NASIOKUPANCI
rokupodkanclerzykoronnyiprezydentTrybu-
nałuKoronnego.ZaufanyAugustaIIistron-
nikAugustaIII,cozapewniłomukarieręwpań-
stwieiwKościele,okraszonąprzebogatądie-
cezjąkrakowskąitytułemkardynalskim.
KiedypośmierciAugustaIIielekcji
w1733r.prymasPotockiogłosiłwybórSta-
nisławaLeszczyńskiego(zapowszechnązgo-
dąszlachty,prawiejednomyślnej),ksiądz
biskupLipskidokonałzdradystanu.Wsparł
zbrojnąinterwencjęrosyjską,wrazzdrugim
zdrajcąwsutanniebiskupemS.Hozjuszem
(patrzniżej)udałsiędoobozuwojskrosyj-
skichipodosłonąichbagnetówwobecno-
ścigarstkiszlachtyprzeprowadził(on,anie
prymas!)„elekcję”AugustaIIISasa.Była
todrugaelekcja,awięccałkowiciebezpraw-
na.Nazwanojąwówczas„elekcjąwgrochow-
skiejkarczmie”.Wynagrodzonogozazdra-
dęsowicie.Obliczono,żełącznewydatkiAu-
gustaIIIzwiązanezezdobyciemtronupol-
skiegowyniosły8milionówtalarówwzłocie!
Musiałtęniebotycznąsumęodbićsobiezna-
wiązką.NaPolakach,oczywiście.APolacy
musielijeszczeprzezkilkalatutrzymaćlicz-
nearmie–rosyjskąisaską–któregrabiły
bezmiłosierdzia.
ZdrajcabiskupLipskigwałciłprawo,ko-
ronującw1734r.AugustaIIInakróla,bo
koronowaćmiałprawotylkoprymasPolski.
Zdradatabyłaszczególniepodła,bonieprze-
szkadzałomu,żeprymasaPotockiego,dla
któregowybórLeszczyńskiegobyłprawem,
Rosjanie,sojusznicySasa,trzymaliwwięzie-
niu.Oprawodokoronacjipożarłsięprzytym
zewspólnikiemzdrady–Hozjuszem.Zyska-
łanatymwszystkimRosja,atakżeFrancja,
któraw„wojnieosukcesjępolską”zdobyła
Lotaryngię.JejnamiestnikiemzostałLesz-
czyński.Zapisałsiętamzłotymizgłoskami.
ZatezdradyAugustIII,przypoparciuAu-
striiiRosji,załatwiłLipskiemuwRzymiety-
tułkardynała.Ksiądzkardynał,zdrajca,pa-
chołekrosyjski,jestpochowanywkatedrzewa-
welskiej...
StanisławJózefHozjusz–biskupinf-
lanckiod1720r.,kamienieckiod1722r.,
poznańskiwlatach1733–1738,senator.Wy-
chowanekjezuitów,zdrajcaPolski,wiernysłu-
gaSasów.Nepota,wspierałkarierękościel-
nąswojegosiostrzeńca,JózefaKierskiego,
zabiegającoawansedlaniegouSasa,wRo-
sjiiwRzymie.
Rosyjskikolaborant,wspólnikzdrajcyLip-
skiegopodczas„elekcjiwkarczmiegrochow-
skiej”(opiswyżej).Toonogłosił„wybór”Au-
gustaIIISasapodrosyjskimibagnetami,on
(wrazznuncjuszemAlbanim)załatwiłupa-
pieżaunieważnienieprzysięgisejmukonwo-
kacyjnegowykluczającejwybórcudzoziemca.
Tak,tak–papieżunieważniałuchwałysejmu
polskiego!Hozjuszteżsowiciezostałzazdra-
dęwynagrodzonyprzezRosjan,AugustaIII
ipapieża–m.in.bogatymbiskupstwempoznań-
skim.PrzewidzianynatędiecezjęksiążęTeo-
dorCzartoryskimusiałustąpićzdrajcyipo-
czekaćjeszczesześćlat.ZarównoHozjusz,jak
iLipski,chcielikoronowaćpapiesko-rosyjskie-
gouzurpatora,żebyzgarnąćłapówkęizająć
lepsząpozycjęprzykorycie.Doszłodogłośne-
gonacałąPolskęigorszącegosporu.Wygrał,
koronowałicałąpulęzebrałbiskupLipski.
AdamStanisławGrabowski–biskupsu-
fraganpoznańskiod1733r.(przyHozjuszu),
biskupchełmińskiod1736r.,kujawskiod1739
roku,biskupwarmińskiwlatach1741–1766,
6NASIOKUPANCI
miałwłasneplanyiprzeprowadziłwybórSta-
nisławaLeszczyńskiego.Byłatouzurpacja,
bokrólawybieranotylkonaelekcji,jednak
zdradzieckiksiądzprymasuznałLeszczyńskie-
gozakróla,wywołującwtensposóbwojnędo-
mową.PowniesieniuskargiprzezAugustaII
papieżoskarżyłprymasaozdradęprawowite-
gokrólaipozbawiłgojurysdykcji,czyliarcy-
biskupstwagnieźnieńskiego,zaogłoszeniebez-
królewia.Spórrozwiązałaśmierćszubrawca.
PrymasRadziejowskizgromadziłniewy-
obrażalnymajątek.Podkoniecżyciamógłjuż
tylkobezsilniepatrzeć,jakjegowielkiedobra
bezlitośniełupiąwspólnicyjegozdrad:Szwe-
dzi,Rosjanie,Sasi,Prusacy.Niestety,złupili
przytymtakżecałąPolskę,itokilkarazy,
wzdłużiwszerz.
Radziejowski–prymas,kardynał,arcyz-
drajcaiarcyłotrmagodnemiejscepochówku
wkościeleśw.KrzyżawWarszawie.
KrzysztofBiałłozor–kanonikwileński,
kanclerzkapituływileńskiejismoleńskiej.Je-
denzprzywódcówszlachtywwojniedomo-
wejnaLitwieprzeciwkoSapiehom
(1696–1704),zwany„krwawymksiędzem”.Po-
słowałwimieniuszlachtylitewskiejdoAugu-
staIIwsprawiezmniejszenialiczebnościwojsk
litewskichiwprowadzenianaLitwęwojsksa-
skich,awszystkowceluograniczeniawładzy
hetmanaSapiehy.Królskwapliwieskorzystał
zokazji.WGrodnieodbyłasięuroczystośćła-
maniasztandarówlikwidowanychpułków.Za-
stąpiłyjewojskasaskie,czyliNiemcywyzna-
nialuterańskiego.Ichutrzymaniekosztowało
Litwę90milionówzłotych,akwotabyłato
wtedyastronomiczna!Pozatymniesłychane
byłygrabieżeigwałty–Niemcyokradalina-
wetkościoły.
ZrujnowałotoLitwędoszczętnie.Tedo-
świadczeniaAugustIIwykorzystał,wprowa-
dzającw1713r.wojskasaskiedocałegokra-
ju,abyprzerzucićkosztyichutrzymanianaPo-
laków,sprowokowaćbuntipostłumieniugo
wprowadzićrządyabsolutne.Wojskasaskie
poczynaływięcsobiejakwkrajuokupowanym
–czterylatatrwałykontrybucje,grabieże,gwał-
ty.Skończyłosiętokonfederacjątarnogrodz-
ką,wojnądomową,całkowitąruinąPolski,we-
zwaniemRosjinarozjemcęiSejmemNiemym
podrosyjskimibagnetami.
Zzemstyzaścięciebratazrozkazuhet-
manaJanaKazimierzaSapiehy,ksiądzBiał-
łozorprowadziłprywatnąwojnęzSapiehami.
PoichrozgromieniuwbitwiepodOlkienika-
miwr.1700kapłantenpodjudziłpijanąszlach-
tędomordunawziętymdoniewolisynuhet-
mana–Michale.Nadciałemzabitegoprze-
prowadzano„próbę”:ktozpodejrzanych
osprzyjanieSapiehomniechciałsiectrupa
szablą,tegorównieżrozsiekanonamiejscu.
Wswojejzemściekanonikposunąłsiędo
kolejnejzdrady.Jako„rezydentWielkiegoKsię-
stwaLitewskiegoprzycarze”PiotrzeIwla-
tach1702–1703podpisałumowyoddająceLi-
twępodkuratelęRosji.Byłotofaktyczne
rozwiązanieuniipolsko-litewskiej.Totenksiądz
zdrajcaporazpierwszywprowadziłwgrani-
ceRzeczypospolitejwojskarosyjskie!Wziąłza
torosyjskiesrebrniki.
W1708r.zostałschwytanyprzezSapie-
hówisiedziałwichwięzieniudo1710r.
–uwolniligodopieroRosjanie.Odzasłużo-
nejkaryśmierciuratowałgozaciekłyopór
kapituływileńskiej,abiskuprzuciłnawetklą-
twęnaWilno.Klerczułsiębezkarny,więcbi-
skupiiksiężarobili,cochcieli.Nawetdzisiaj
14 NASI OKUPANCI
dwory w Krakowie, Warszawie (pałac na ro-
gu Miodowej i Senatorskiej), Bodzentynie
i Kielcach. Pełen pychy, nawet do miasta wy-
jeżdżał zawsze przynajmniej w dwie poszóst-
ne karoce. Dla porównania: ówczesny biskup
poznański Czartoryski, książę rodowy, do po-
dróży pomiędzy Warszawą a Poznaniem wy-
korzystywał... karety pocztowe. O „religijno-
ści” Sołtyka świadczy fakt, że jako pierwszy
wprowadził stoły mięsne w piątki, co z obu-
rzeniem odnotował ksiądz Kitowicz: „(...) po-
społu z zaproszoną kompanią, z katolików i dy-
sydentów złożoną, mięsem się nadziewali”.
Ze względu na kosztowny tryb życia zawsze
potrzebował pieniędzy. Jako koadiutor w niebo-
gatej diecezji kijowskiej w 1753 r. dopuścił się
nawet mordu sądowego: zaaranżował proces
o „mord rytualny”, chcąc wyłudzić od Żydów ła-
pówkę 500 dukatów i futra warte 300 dukatów
za uwolnienie oskarżonych. Skończyło się egze-
kucją kilkudziesięciu Żydów, a gmina żydowska
oskarżyła go przed notariuszem apostolskim. Ani
włos zbrodniarzowi z głowy nie spadł, ani ta
zbrodnia nie przeszkodziła mu w karierze ko-
ścielnej. Bo cóż dla tych „obrońców życia” zna-
czy życie kilkudziesięciu Żydów?
Rosyjskiemu ambasadorowi Keyserlingowi
donosił na Czartoryskich, ostrzegając przed
ich zamiarami reform. Po elekcji Stanisława
Augusta Poniatowskiego pozornie pogodził
się z nim, ale spiskował nadal, chcąc „Ciołka”,
„solitera” złożyć z tronu. Wraz z Podoskim
(późniejszy prymas) i biskupem Krasińskim
pomógł Repninowi w zmontowaniu konfe-
deracji radomskiej. To dzięki nim Repnin bez
jednego rosyjskiego żołnierza zmusił króla do
uległości i na sejmie delegacyjnym doprowa-
dził do cofnięcia reform i przywrócenia rosyj-
skiego protektoratu.
Na sejmach 1764–1766 zaciekle oponował
przeciwko równouprawnieniu prawosławnych
i protestantów, a nawet komenderował tłu-
mem wrzeszczącej szlachty. Detronizacja pol-
skiego króla była dla niego, Podoskiego i Kra-
sińskiego celem nadrzędnym. On też nakłonił
papieża do zatwierdzenia Podoskiego na pry-
masa. Gdy okazało się, że Repnin prze do rów-
nouprawnienia dysydentów i nie ma zamiaru
detronizować króla, Sołtyk zaczął atakować
Podoskiego i przygotowywać z Krasińskim po-
wstanie „w obronie wiary katolickiej”. Dlate-
go Podoskiemu łatwo poszło namówić Repni-
na do wywiezienia Sołtyka do Kaługi. Wraz
z nim pojechali Rzewuscy i biskup Załuski.
To była iskra, która wywołała tragiczną kon-
federację barską, a ta z kolei doszczętnie zde-
wastowała Polskę i stała się bezpośrednią przy-
czyną I rozbioru.
Sołtyk wrócił z zesłania po pięciu latach
– w 1773 r. Paradoksalnie, propaganda Ko-
ścioła spowodowała, że zwykły warchoł, zdraj-
ca i sprawca nieszczęść witany był jak boha-
ter. Za 100 lat sytuacja powtórzyła się: zdraj-
ca kardynał Ledóchowski stał się bohaterem
tylko dlatego, że aresztowali go Prusacy.
Tuż przed sejmem rozbiorowym Sołtyk wi-
dział nieuchronność rozbioru i obawiał się, że
Austria w zagarniętej części jego diecezji utwo-
rzy nową – w Tarnowie – co uszczupli jego
dochody. Zabiegał więc u cesarzowej Marii
Teresy o rezygnację z tego zamiaru. Dlatego
zaraz po I rozbiorze ten polski senator złożył
przysięgę wierności Austrii i podle jej się wy-
sługiwał.
Brał udział w storpedowaniu reform kanc-
lerza Zamoyskiego, tzw. Kodeksu Zamoy-
skiego, odrzuconego przez sejm w 1780 r.
pod wpływem działań Rosji, Rzymu i kleru
Maria Ludwika Gonzaga
4 NASI OKUPANCI
Zaatakowany na sejmie przez kanclerza li-
tewskiego Paca – przyznał się do wzięcia „po-
darunku” od Moskwy. Odwrócił się od króla
Michała w czasie konfederacji gołąbskiej
i porozumiał z jego największym wrogiem
– Janem Sobieskim. Na elekcji 1674 r. po-
parł kandydaturę Sobieskiego, a w nagrodę zo-
stał prymasem Polski. To znowu było stronnic-
two francuskie. Jako prymas powinien był zło-
żyć urząd podkanclerzego, ale ociągał się aż
przez dwa lata, bo urząd ten dawał wielkie
wpływy i dochody. Żądny władzy uważał się
za interreksa nawet za życia króla, co wywo-
łało konflikt z Janem III.
Wysyłany był w misjach dyplomatycznych,
ale jako chciwy łapownik, nepota i zdrajca przy-
nosił tylko szkody. Nic nie dały m.in. jego mi-
sje do Austrii w sprawie grabieży i dalszego
pobytu wojsk austriackich w Polsce. Wspierał
finansowo i nachalnie wręcz protegował swo-
ich siostrzeńców – Załuskich. U Habsburgów
i papieży zabiegał dla nich o beneficja i awan-
se kościelne. Rodzinę Załuskich z pozycji śred-
niej szlachty wyprotegował do grona możnych.
Michał Radziejowski – książę biskup war-
miński od 1677 r., arcybiskup gnieźnieński
i prymas Polski w latach 1687–1705, senator,
kardynał. Podkanclerzy koronny od 1685 do
1689 r., interreks w latach 1696–1697. Wy-
chowanek jezuitów. Syn zdrajcy – katolika Hie-
ronima – który ściągnął na Polskę potop
szwedzki. Godny syn swego ojca: patologicz-
ny zdrajca, łajdak łasy na zaszczyty, bezwzględ-
ny chciwiec i łapówkarz, zdradzał wszystko
i wszystkich. W początkach panowania Jana III
Sobieskiego, swego bliskiego krewnego, ściśle
z nim współpracował, za co został podkancle-
rzym. W 1686 r. papież, chcąc pozyskać króla za
pomocą krewnego, mianował Radziejowskiego
kardynałem. Wywołało to poważny konflikt we-
wnętrzny w Polsce, bo kardynałowi wyraźnie
uderzyła woda sodowa i domagał się uznania
go za drugą osobę w państwie – po królu,
a przed prymasem i synami króla. Konflikt na-
rastał, aż Sobieski spróbował go rozwiązać
w jedyny możliwy sposób: po śmierci pryma-
sa godność tę przejął Radziejowski. W ten spo-
sób uzyskał on wymarzoną pozycję. Nie zmie-
niło to jednak postawy zdrajcy – opłacany przez
Sapiehów nadal warcholił jak tylko mógł. Wziął
udział w spisku przeciwko królowi, wykrytym
w 1688 r. Za poparcie pruskich żądań zwro-
tu kosztów wojennych jeszcze z okresu poto-
pu (sprzed prawie pół wieku!) zdrajca w su-
tannie dostał od Prusaków serwis stołowy wart
12NASIOKUPANCI
senator.Wychowanekjezuitów,zausznikzdraj-
cybiskupaLipskiego.Chciwiec,kolekcjoner
dochodowychbeneficjów.Zebrałdwiekano-
nie,trzyprobostwaidziekanię.
Wziąłudział,obokzdradzieckichbiskupów
LipskiegoiHozjusza,wpospiesznejkorona-
cjiAugustaIIISasa–„królazgrochowskiej
karczmy”.Miejscepolskichdostojnikówzaję-
litamoficerowiesascy.Koronacjaodbyłasię
podbagnetamistacjonującychwPolscewojsk
saskichirosyjskich.
WtymczasiezdrajcabiskupGrabowski
spiskowałzSasamiiRosjąnadsposobamipa-
cyfikacjiprawowitegokrólaLeszczyńskiego,
zabiegałopoparcieszlachtyPrusKrólewskich
dlauzurpatoraSasaiposłowałdoRzymu.
Nagrodzonogobiskupstwemchełmińskim,
późniejbogatymkujawskimijeszczebogat-
szymwarmińskim(ztytułemksiążęcym!).Ak-
tywnystronnikSasów,zrywałsejmikipru-
skie,dbałoobiektykościelne,byłmecenasem
sztuki.Jegodokonaniakolekcjonerskieibu-
dowlaneniemiałyszczęścia...Wwiększejczę-
ściunicestwiłyjelicznepożaryiwojny–na-
poleońskaidwieświatowe.
AndrzejStanisławZałuski–biskuppłoc-
kiod1723r.,łuckiod1736,chełmińskiod
1739,krakowski(tytularnyksiążęsiewierski)
wlatach1746–1758,senator.Kanclerzwielki
koronnyod1735do1746roku.Karieręza-
wdzięczałprotekcjirodzinnejiwysługiwaniu
sięSasomiRosji.Gdymiał13lat,stryjAn-
drzej,biskupwarmiński,zrobiłgokanonikiem
krakowskim,adrugistryj,Ludwik,biskup
płocki–dziekanemkolegiatywPułtuskuipro-
boszczempłockim.Aprzecieżtobyłojeszcze
dziecko!Nietrzebadodawać,żeszłyzatym
olbrzymiedochody.Politykaprorodzinnapo
katolickutonepotyzmwszczytowymwydaniu.
PodróżowałpoEuropie,studiowałwRzy-
mie.Popowrociezwiązałsięzdworemkró-
lewskimpoprzezministraFlemmingaibi-
skupaLipskiego.Dziękitakiejprotekcjiob-
jąłbiskupstwopłockiepośmiercistryjaLu-
dwikazpapieskądyspensą,boniemiał30lat.
Byłjednymznajwierniejszychpopleczników
AugustaII.
Pojegośmiercipoparłprawowitąelekcję
StanisławaLeszczyńskiegoiznalazłsię
znimwoblężonymGdańsku.PozajęciuGdań-
skaprzezRosjanzostałaresztowany,aletak-
żeszybkouwolniony–jużw1735r.dzięki
poparciucarycyRosjiAnnyzostałkanclerzem
wielkimkoronnym.Skądtaknagłezaufanie
5 NASIOKUPANCI
100tys.zł!APrusacydostali40tys.talarów
iwysokieodsetkizaponad30lat.
RadziejowskibrałteżodHabsburgów.Póź-
niejwywołałwPolscepowszechneoburzenie
wysłaniemlistugratulacyjnegodoFryderyka
I,gdytenkoronowałsięnakrólaPrus.Jako
interreks„oczyścił”skarbiecPolski.Prawiedo
czysta.Jakointerreksiprymastrzyrazysprze-
dałkoronęPolskiiLitwytym,którzydawali
więcej.Wroku1697zawarłpisemnyukład
zposłemfrancuskimopoparcieelekcjiksię-
ciaContiego,azolbrzymiejłapówkifrancu-
skiej(ponad200tys.talarów!)wziął60tys.
talarów.ResztąpodzielilisięSapiehowie,Lu-
bomirskiibiskupZałuski.Napoluelekcyjnym
–wobeczgromadzonejszlachty–ksiądzkar-
dynałprzysiągł,żeniedałsięsplamićprze-
kupstwemaniująćdarami.Ailesąwarteprzy-
sięgibiskupów,zobaczymyjeszczeprzykolej-
nychbiskupach:Hozjuszu,Kossakowskim
iSkarszewskim.
NauroczystościachkościelnychRadziejow-
skiwystępowałzeswojąbliskąkrewną,ajedno-
cześniekochanką–KonstancjąTowiańską
oraz...jejmężem.Ciekawytrójkącik.Konstan-
cjęnazywanonawet„kardynałową”.Onawłaśnie
pośredniczyławjegomachinacjach,m.in.wprze-
jęciu100tys.talarówłapówki,którązdrajca
ksiądzprymasotrzymałzaprzejścienastro-
nęuzurpatoraAugustaIIMocnego,sojuszni-
kaiklientaAustriiiRosji,przeciwkoksięciuCon-
tiemu,prawowiciewybranemu,zaktóregopo-
parciewziąłwłapęcałkiemniedawno!Dopiero
pozapłaciecałejsumy,wgotówceiwdiamen-
tach,złożyłhołdAugustowi.Przykażdejłapów-
cezałatwiałswejkochanceosobnąprowizję.
Kolejne100tys.talarówłapówkiwziął
ksiądzprymasodJanaReinholdaPatkula
zawciągnięcieAugustaIIwsojuszzRosjądo
wojnyzeSzwecją.Wielkawojnapółnocnatrwa-
ła21lat,zrujnowałaPolskęiprzetrąciłajej
kręgosłup,aRosjaurosładopotęgi.Tawoj-
nazrobiłazPolskirosyjskiprotektoratista-
nowiłapreludiumdorozbiorów.
Wczasiewojnypółnocnejksiądzprymas
niebyłbysobą,gdyby...niezdradziłAugusta
dlaSzwedów.Naichżądaniedotyczącedetro-
nizacjiSasazawiązałw1704r.konfederację
warszawskąijakoprymasogłosiłdetroniza-
cjęAugustaibezkrólewie.Dążyłdoelekcji
Lubomirskiego,którybyłbliskimpowinowa-
tymjegokochanki,Towiańskiej,aleKarolXII
13NASI OKUPANCI
Rosjan do niedawnego wroga? Otóż podwar-
szawska wieś Kamień, miejsce „elekcji w gro-
chowskiej karczmie”, należała do... biskupa
płockiego Załuskiego! Ten szubrawiec udo-
stępnił ją na bezprawną elekcję, bo grał na
dwa fronty! Przez cały czas był informatorem
obozu sasko-rosyjskiego.
W związku z tym awansem musiał zrezy-
gnować z diecezji płockiej (incompatibilia).
Nie zawiódł swych rosyjskich mocodawców
– wiernie współpracował z Augustem III
i rosyjskim ambasadorem Keyserlingiem już
na sejmie pacyfikacyjnym. Szybko został bi-
skupem łuckim i – dla uzupełnienia docho-
dów! – jeszcze opatem w Czerwińsku i w Pa-
radyżu. Ze względu na bliskość Warszawy
z odległej diecezji łuckiej przeniósł się na cheł-
mińską. Po śmierci kardynała Lipskiego Sas
pozbył się kanclerza nieroba i przeniósł go
na bogate biskupstwo krakowskie. W polity-
ce Załuski był aktywny nadal – jako biskup
senator. Przewodniczył m.in. komisji ds. lu-
stracji dóbr i zabezpieczenia materialnego ar-
mii. Dziewięć lat później, gdy Alojzy Brühl
obejmował dowództwo polskiej artylerii, za-
stał w koszarach... sześć sprawnych armat,
a wydatki na proch wynosiły 100 (sic!) zł na
rok. Tak biskup zabezpieczył polskie wojsko.
Mogli strzelać, ale na wiwat.
Podobnie całkowicie nieskuteczna była pró-
ba Załuskiego zreformowania Akademii Kra-
kowskiej. Lecz chociaż popierał Collegium No-
bilium Konarskiego i dopomógł bratu w zało-
żeniu Biblioteki Załuskich, osiągnięcie to zu-
pełnie blednie, gdy uświadomimy sobie, że ko-
ścielny indeks ksiąg zakazanych był w Polsce
prawem, książki palono na stosach, a wolność
druku wprowadzono dopiero w 1788 r. Biblio-
teka stanowiła więc magazyn pacierzy.
Ten rosyjski kolaborant jest pochowany
w katedrze wawelskiej.
Kajetan Ignacy Sołtyk – biskup koadiu-
tor kijowski od 1749 r., biskup kijowski od 1756
roku, krakowski (tytularny książę siewierski)
od 1759 r., senator. W 1767 r. został wywie-
ziony do Kaługi, skąd wrócił w 1773 r.
W 1782 r. trafił „do czubków”. Bliski krewny
i protegowany prymasa Potockiego. Stronnik
Sasów, zajadły wróg Czartoryskich, przyjaciel
związanego z Rosją skorumpowanego ministra
Brühla. Jego poparciu zawdzięczał biskupstwo
krakowskie i związane z tym ogromne docho-
dy. Fanatyk religijny, obrońca liberum veto,
przeciwnik reform.
Życie prowadził niebywale rozpustne. Ja-
ko biskup krakowski utrzymywał wystawne
AndrzejStanisławZałuski
Kajetan Ignacy Sołtyk
Michał Radziejowski
AugustIIMocny
4NASIOKUPANCI
Zaatakowanynasejmieprzezkanclerzali-
tewskiegoPaca–przyznałsiędowzięcia„po-
darunku”odMoskwy.Odwróciłsięodkróla
Michaławczasiekonfederacjigołąbskiej
iporozumiałzjegonajwiększymwrogiem
–JanemSobieskim.Naelekcji1674r.po-
parłkandydaturęSobieskiego,awnagrodęzo-
stałprymasemPolski.Toznowubyłostronnic-
twofrancuskie.Jakoprymaspowinienbyłzło-
żyćurządpodkanclerzego,aleociągałsięaż
przezdwalata,bourządtendawałwielkie
wpływyidochody.Żądnywładzyuważałsię
zainterreksanawetzażyciakróla,cowywo-
łałokonfliktzJanemIII.
Wysyłanybyłwmisjachdyplomatycznych,
alejakochciwyłapownik,nepotaizdrajcaprzy-
nosiłtylkoszkody.Nicniedałym.in.jegomi-
sjedoAustriiwsprawiegrabieżyidalszego
pobytuwojskaustriackichwPolsce.Wspierał
finansowoinachalniewręczprotegowałswo-
ichsiostrzeńców–Załuskich.UHabsburgów
ipapieżyzabiegałdlanichobeneficjaiawan-
sekościelne.RodzinęZałuskichzpozycjiśred-
niejszlachtywyprotegowałdogronamożnych.
MichałRadziejowski–książębiskupwar-
mińskiod1677r.,arcybiskupgnieźnieński
iprymasPolskiwlatach1687–1705,senator,
kardynał.Podkanclerzykoronnyod1685do
1689r.,interrekswlatach1696–1697.Wy-
chowanekjezuitów.Synzdrajcy–katolikaHie-
ronima–któryściągnąłnaPolskępotop
szwedzki.Godnysynswegoojca:patologicz-
nyzdrajca,łajdakłasynazaszczyty,bezwzględ-
nychciwieciłapówkarz,zdradzałwszystko
iwszystkich.WpoczątkachpanowaniaJanaIII
Sobieskiego,swegobliskiegokrewnego,ściśle
znimwspółpracował,zacozostałpodkancle-
rzym.W1686r.papież,chcącpozyskaćkrólaza
pomocąkrewnego,mianowałRadziejowskiego
kardynałem.Wywołałotopoważnykonfliktwe-
wnętrznywPolsce,bokardynałowiwyraźnie
uderzyławodasodowaidomagałsięuznania
gozadrugąosobęwpaństwie–pokrólu,
aprzedprymasemisynamikróla.Konfliktna-
rastał,ażSobieskispróbowałgorozwiązać
wjedynymożliwysposób:pośmiercipryma-
sagodnośćtęprzejąłRadziejowski.Wtenspo-
sóbuzyskałonwymarzonąpozycję.Niezmie-
niłotojednakpostawyzdrajcy–opłacanyprzez
Sapiehównadalwarcholiłjaktylkomógł.Wziął
udziałwspiskuprzeciwkokrólowi,wykrytym
w1688r.Zapoparciepruskichżądańzwro-
tukosztówwojennychjeszczezokresupoto-
pu(sprzedprawiepółwieku!)zdrajcawsu-
tanniedostałodPrusakówserwisstołowywart
12 NASI OKUPANCI
senator. Wychowanek jezuitów, zausznik zdraj-
cy biskupa Lipskiego. Chciwiec, kolekcjoner
dochodowych beneficjów. Zebrał dwie kano-
nie, trzy probostwa i dziekanię.
Wziął udział, obok zdradzieckich biskupów
Lipskiego i Hozjusza, w pospiesznej korona-
cji Augusta III Sasa – „króla z grochowskiej
karczmy”. Miejsce polskich dostojników zaję-
li tam oficerowie sascy. Koronacja odbyła się
pod bagnetami stacjonujących w Polsce wojsk
saskich i rosyjskich.
W tym czasie zdrajca biskup Grabowski
spiskował z Sasami i Rosją nad sposobami pa-
cyfikacji prawowitego króla Leszczyńskiego,
zabiegał o poparcie szlachty Prus Królewskich
dla uzurpatora Sasa i posłował do Rzymu.
Nagrodzono go biskupstwem chełmińskim,
później bogatym kujawskim i jeszcze bogat-
szym warmińskim (z tytułem książęcym!). Ak-
tywny stronnik Sasów, zrywał sejmiki pru-
skie, dbał o obiekty kościelne, był mecenasem
sztuki. Jego dokonania kolekcjonerskie i bu-
dowlane nie miały szczęścia... W większej czę-
ści unicestwiły je liczne pożary i wojny – na-
poleońska i dwie światowe.
Andrzej Stanisław Załuski – biskup płoc-
ki od 1723 r., łucki od 1736, chełmiński od
1739, krakowski (tytularny książę siewierski)
w latach 1746–1758, senator. Kanclerz wielki
koronny od 1735 do 1746 roku. Karierę za-
wdzięczał protekcji rodzinnej i wysługiwaniu
się Sasom i Rosji. Gdy miał 13 lat, stryj An-
drzej, biskup warmiński, zrobił go kanonikiem
krakowskim, a drugi stryj, Ludwik, biskup
płocki – dziekanem kolegiaty w Pułtusku i pro-
boszczem płockim. A przecież to było jeszcze
dziecko! Nie trzeba dodawać, że szły za tym
olbrzymie dochody. Polityka prorodzinna po
katolicku to nepotyzm w szczytowym wydaniu.
Podróżował po Europie, studiował w Rzy-
mie. Po powrocie związał się z dworem kró-
lewskim poprzez ministra Flemminga i bi-
skupa Lipskiego. Dzięki takiej protekcji ob-
jął biskupstwo płockie po śmierci stryja Lu-
dwika z papieską dyspensą, bo nie miał 30 lat.
Był jednym z najwierniejszych popleczników
Augusta II.
Po jego śmierci poparł prawowitą elekcję
Stanisława Leszczyńskiego i znalazł się
z nim w oblężonym Gdańsku. Po zajęciu Gdań-
ska przez Rosjan został aresztowany, ale tak-
że szybko uwolniony – już w 1735 r. dzięki
poparciu carycy Rosji Anny został kanclerzem
wielkim koronnym. Skąd tak nagłe zaufanie
5NASI OKUPANCI
100 tys. zł! A Prusacy dostali 40 tys. talarów
i wysokie odsetki za ponad 30 lat.
Radziejowski brał też od Habsburgów. Póź-
niej wywołał w Polsce powszechne oburzenie
wysłaniem listu gratulacyjnego do Fryderyka
I, gdy ten koronował się na króla Prus. Jako
interreks „oczyścił” skarbiec Polski. Prawie do
czysta. Jako interreks i prymas trzy razy sprze-
dał koronę Polski i Litwy tym, którzy dawali
więcej. W roku 1697 zawarł pisemny układ
z posłem francuskim o poparcie elekcji księ-
cia Contiego, a z olbrzymiej łapówki francu-
skiej (ponad 200 tys. talarów!) wziął 60 tys.
talarów. Resztą podzielili się Sapiehowie, Lu-
bomirski i biskup Załuski. Na polu elekcyjnym
– wobec zgromadzonej szlachty – ksiądz kar-
dynał przysiągł, że nie dał się splamić prze-
kupstwem ani ująć darami. A ile są warte przy-
sięgi biskupów, zobaczymy jeszcze przy kolej-
nych biskupach: Hozjuszu, Kossakowskim
i Skarszewskim.
Na uroczystościach kościelnych Radziejow-
ski występował ze swoją bliską krewną, a jedno-
cześnie kochanką – Konstancją Towiańską
oraz... jej mężem. Ciekawy trójkącik. Konstan-
cję nazywano nawet „kardynałową”. Ona właśnie
pośredniczyła w jego machinacjach, m.in. w prze-
jęciu 100 tys. talarów łapówki, którą zdrajca
ksiądz prymas otrzymał za przejście na stro-
nę uzurpatora Augusta II Mocnego, sojuszni-
ka i klienta Austrii i Rosji, przeciwko księciu Con-
tiemu, prawowicie wybranemu, za którego po-
parcie wziął w łapę całkiem niedawno! Dopiero
po zapłacie całej sumy, w gotówce i w diamen-
tach, złożył hołd Augustowi. Przy każdej łapów-
ce załatwiał swej kochance osobną prowizję.
Kolejne 100 tys. talarów łapówki wziął
ksiądz prymas od Jana Reinholda Patkula
za wciągnięcie Augusta II w sojusz z Rosją do
wojny ze Szwecją. Wielka wojna północna trwa-
ła 21 lat, zrujnowała Polskę i przetrąciła jej
kręgosłup, a Rosja urosła do potęgi. Ta woj-
na zrobiła z Polski rosyjski protektorat i sta-
nowiła preludium do rozbiorów.
W czasie wojny północnej ksiądz prymas
nie byłby sobą, gdyby... nie zdradził Augusta
dla Szwedów. Na ich żądanie dotyczące detro-
nizacji Sasa zawiązał w 1704 r. konfederację
warszawską i jako prymas ogłosił detroniza-
cję Augusta i bezkrólewie. Dążył do elekcji
Lubomirskiego, który był bliskim powinowa-
tym jego kochanki, Towiańskiej, ale Karol XII
13 NASIOKUPANCI
Rosjandoniedawnegowroga?Otóżpodwar-
szawskawieśKamień,miejsce„elekcjiwgro-
chowskiejkarczmie”,należałado...biskupa
płockiegoZałuskiego!Tenszubrawiecudo-
stępniłjąnabezprawnąelekcję,bograłna
dwafronty!Przezcałyczasbyłinformatorem
obozusasko-rosyjskiego.
Wzwiązkuztymawansemmusiałzrezy-
gnowaćzdiecezjipłockiej(incompatibilia).
Niezawiódłswychrosyjskichmocodawców
–wierniewspółpracowałzAugustemIII
irosyjskimambasadoremKeyserlingiemjuż
nasejmiepacyfikacyjnym.Szybkozostałbi-
skupemłuckimi–dlauzupełnieniadocho-
dów!–jeszczeopatemwCzerwińskuiwPa-
radyżu.ZewzględunabliskośćWarszawy
zodległejdiecezjiłuckiejprzeniósłsięnacheł-
mińską.PośmiercikardynałaLipskiegoSas
pozbyłsiękanclerzanierobaiprzeniósłgo
nabogatebiskupstwokrakowskie.Wpolity-
ceZałuskibyłaktywnynadal–jakobiskup
senator.Przewodniczyłm.in.komisjids.lu-
stracjidóbrizabezpieczeniamaterialnegoar-
mii.Dziewięćlatpóźniej,gdyAlojzyBrühl
obejmowałdowództwopolskiejartylerii,za-
stałwkoszarach...sześćsprawnycharmat,
awydatkinaprochwynosiły100(sic!)złna
rok.Takbiskupzabezpieczyłpolskiewojsko.
Moglistrzelać,alenawiwat.
Podobniecałkowicienieskutecznabyłapró-
baZałuskiegozreformowaniaAkademiiKra-
kowskiej.LeczchociażpopierałCollegiumNo-
biliumKonarskiegoidopomógłbratuwzało-
żeniuBibliotekiZałuskich,osiągnięcietozu-
pełnieblednie,gdyuświadomimysobie,żeko-
ścielnyindeksksiągzakazanychbyłwPolsce
prawem,książkipalononastosach,awolność
drukuwprowadzonodopierow1788r.Biblio-
tekastanowiławięcmagazynpacierzy.
Tenrosyjskikolaborantjestpochowany
wkatedrzewawelskiej.
KajetanIgnacySołtyk–biskupkoadiu-
torkijowskiod1749r.,biskupkijowskiod1756
roku,krakowski(tytularnyksiążęsiewierski)
od1759r.,senator.W1767r.zostałwywie-
zionydoKaługi,skądwróciłw1773r.
W1782r.trafił„doczubków”.Bliskikrewny
iprotegowanyprymasaPotockiego.Stronnik
Sasów,zajadływrógCzartoryskich,przyjaciel
związanegozRosjąskorumpowanegoministra
Brühla.Jegopoparciuzawdzięczałbiskupstwo
krakowskieizwiązaneztymogromnedocho-
dy.Fanatykreligijny,obrońcaliberumveto,
przeciwnikreform.
Życieprowadziłniebywalerozpustne.Ja-
kobiskupkrakowskiutrzymywałwystawne
Andrzej Stanisław Załuski
KajetanIgnacySołtyk
MichałRadziejowski
August II Mocny
3 NASIOKUPANCI
wychowałrzeszeszlacheckichwarchołówikoł-
tunów,obrońcówzłotejwolności,liberumve-
toi„wiarykatolickiej”;toKościółniepłacił
podatkówidoprowadziłdoredukcjiwojska
polskiego;toKościółwrazzRosjąwprowa-
dziłsaskichuzurpatorównapolskitronitor-
pedowałwszelkiepróbyreform;toKościółpo-
parłtargowicę,zacouzyskałzwrotmajątków
zajętychnautworzeniewojskapolskiegooraz
powrótmonopoluwedukacjiPolaków.Otosą
te„zasługidlaPolski”.
Przedstawiamywyniklustracji,którejoni
taksięboją.Zarazdowieciesię,dlaczego.Li-
stajestdługa.PoPZPRbędziePZPN–Płat-
niZdrajcy,PachołkiNiemiec.Będąteżzdraj-
cy,którzybraliodinnych.ZacznijmyodPłat-
nychZdrajców,PachołkówRosji:
AndrzejOlszowski–biskupchełmiński
od1661r.,arcybiskupgnieźnieńskiiprymas
Polski(1674–1677),senator,podkanclerzyko-
ronny(1666–1676).Wychowanekjezuitów,
zręcznyielastycznykarierowicz,zmieniałfron-
tyiprotektorów.Nepotaiłapowniksłynny
zchciwości.BrałpieniądzeodAustriaków,
Francuzów,PrusakówiRosjan.Czymiałoto
wpływnafiaskozabiegówoodzyskanielenna
pruskiego?WszakkarierawKościelezależa-
łaodprzychylnościNiemiec,boarcykatolicki
cesarzmógłwówczaszablokowaćwRzymie
każdąnominację.
Olszowskikarieręrozpocząłdziękipopar-
ciuwuja,kanonikagnieźnieńskiegoKoniec-
polskiego,któryzapewniłmuteżprotekcję
prymasaŁubieńskiegoibiskupaTrzebic-
kiego.Doskonaleumiałsię„ustawić”.Pośmier-
ciŁubieńskiegoprzeszedłpod„opiekę”kró-
lowejMariiLudwikiGonzagi,wktórejor-
szakuwróciłzFrancji,gdyjechaładoPolski
naślubzWładysławemIV.
Byłwzwiązkuztymczłonkiemstronnic-
twafrancusko-pruskiego.Alegdyjużjakobi-
skupzasiadłwsenacie,niespodziewanieniepo-
parłprogramureformJanaKazimierza,ana-
wetbroniłoskarżonegoozdradęLubomirskie-
go.Wczasiejegorokoszuwyjechałzkrajudo
Niemiec,boprzedewszystkimnaichrzeczzdra-
dzałPolskę.Gdykrólzrezygnowałzreform,
Olszowskiwróciłikontynuowałkarierę.
Nasejmiekoronacyjnymskuteczniepoparł
prawo,żekrólemPolskimożebyćtylkokato-
lik,apodczaselekcjiw1669r.przeforsowałkan-
dydaturęMichałaKorybutaWiśniowieckie-
go,liczącnakarieręprzynim.Tojużbyłostron-
nictwohabsburskie.Zaskojarzeniemałżeństwa
królazEleonorąHabsburgzapewniłsobieod
Habsburgówrocznąpensję6tys.talarów.
11NASI OKUPANCI
roku podkanclerzy koronny i prezydent Trybu-
nału Koronnego. Zaufany Augusta II i stron-
nik Augusta III, co zapewniło mu karierę w pań-
stwie i w Kościele, okraszoną przebogatą die-
cezją krakowską i tytułem kardynalskim.
Kiedy po śmierci Augusta II i elekcji
w 1733 r. prymas Potocki ogłosił wybór Sta-
nisława Leszczyńskiego (za powszechną zgo-
dą szlachty, prawie jednomyślnej), ksiądz
biskup Lipski dokonał zdrady stanu. Wsparł
zbrojną interwencję rosyjską, wraz z drugim
zdrajcą w sutannie biskupem S. Hozjuszem
(patrz niżej) udał się do obozu wojsk rosyj-
skich i pod osłoną ich bagnetów w obecno-
ści garstki szlachty przeprowadził (on, a nie
prymas!) „elekcję” Augusta III Sasa. Była
to druga elekcja, a więc całkowicie bezpraw-
na. Nazwano ją wówczas „elekcją w grochow-
skiej karczmie”. Wynagrodzono go za zdra-
dę sowicie. Obliczono, że łączne wydatki Au-
gusta III związane ze zdobyciem tronu pol-
skiego wyniosły 8 milionów talarów w złocie!
Musiał tę niebotyczną sumę odbić sobie z na-
wiązką. Na Polakach, oczywiście. A Polacy
musieli jeszcze przez kilka lat utrzymać licz-
ne armie – rosyjską i saską – które grabiły
bez miłosierdzia.
Zdrajca biskup Lipski gwałcił prawo, ko-
ronując w 1734 r. Augusta III na króla, bo
koronować miał prawo tylko prymas Polski.
Zdrada ta była szczególnie podła, bo nie prze-
szkadzało mu, że prymasa Potockiego, dla
którego wybór Leszczyńskiego był prawem,
Rosjanie, sojusznicy Sasa, trzymali w więzie-
niu. O prawo do koronacji pożarł się przy tym
ze wspólnikiem zdrady – Hozjuszem. Zyska-
ła na tym wszystkim Rosja, a także Francja,
która w „wojnie o sukcesję polską” zdobyła
Lotaryngię. Jej namiestnikiem został Lesz-
czyński. Zapisał się tam złotymi zgłoskami.
Za te zdrady August III, przy poparciu Au-
strii i Rosji, załatwił Lipskiemu w Rzymie ty-
tuł kardynała. Ksiądz kardynał, zdrajca, pa-
chołek rosyjski, jest pochowany w katedrze wa-
welskiej...
Stanisław Józef Hozjusz – biskup inf-
lancki od 1720 r., kamieniecki od 1722 r.,
poznański w latach 1733–1738, senator. Wy-
chowanek jezuitów, zdrajca Polski, wierny słu-
ga Sasów. Nepota, wspierał karierę kościel-
ną swojego siostrzeńca, Józefa Kierskiego,
zabiegając o awanse dla niego u Sasa, w Ro-
sji i w Rzymie.
Rosyjski kolaborant, wspólnik zdrajcy Lip-
skiego podczas „elekcji w karczmie grochow-
skiej” (opis wyżej). To on ogłosił „wybór” Au-
gusta III Sasa pod rosyjskimi bagnetami, on
(wraz z nuncjuszem Albanim) załatwił u pa-
pieża unieważnienie przysięgi sejmu konwo-
kacyjnego wykluczającej wybór cudzoziemca.
Tak, tak – papież unieważniał uchwały sejmu
polskiego! Hozjusz też sowicie został za zdra-
dę wynagrodzony przez Rosjan, Augusta III
i papieża – m.in. bogatym biskupstwem poznań-
skim. Przewidziany na tę diecezję książę Teo-
dor Czartoryski musiał ustąpić zdrajcy i po-
czekać jeszcze sześć lat. Zarówno Hozjusz, jak
i Lipski, chcieli koronować papiesko-rosyjskie-
go uzurpatora, żeby zgarnąć łapówkę i zająć
lepszą pozycję przy korycie. Doszło do głośne-
go na całą Polskę i gorszącego sporu. Wygrał,
koronował i całą pulę zebrał biskup Lipski.
Adam Stanisław Grabowski – biskup su-
fragan poznański od 1733 r. (przy Hozjuszu),
biskup chełmiński od 1736 r., kujawski od 1739
roku, biskup warmiński w latach 1741–1766,
6 NASI OKUPANCI
miał własne plany i przeprowadził wybór Sta-
nisława Leszczyńskiego. Była to uzurpacja,
bo króla wybierano tylko na elekcji, jednak
zdradziecki ksiądz prymas uznał Leszczyńskie-
go za króla, wywołując w ten sposób wojnę do-
mową. Po wniesieniu skargi przez Augusta II
papież oskarżył prymasa o zdradę prawowite-
go króla i pozbawił go jurysdykcji, czyli arcy-
biskupstwa gnieźnieńskiego, za ogłoszenie bez-
królewia. Spór rozwiązała śmierć szubrawca.
Prymas Radziejowski zgromadził niewy-
obrażalny majątek. Pod koniec życia mógł już
tylko bezsilnie patrzeć, jak jego wielkie dobra
bezlitośnie łupią wspólnicy jego zdrad: Szwe-
dzi, Rosjanie, Sasi, Prusacy. Niestety, złupili
przy tym także całą Polskę, i to kilka razy,
wzdłuż i wszerz.
Radziejowski – prymas, kardynał, arcyz-
drajca i arcyłotr ma godne miejsce pochówku
w kościele św. Krzyża w Warszawie.
Krzysztof Białłozor – kanonik wileński,
kanclerz kapituły wileńskiej i smoleńskiej. Je-
den z przywódców szlachty w wojnie domo-
wej na Litwie przeciwko Sapiehom
(1696–1704), zwany „krwawym księdzem”. Po-
słował w imieniu szlachty litewskiej do Augu-
sta II w sprawie zmniejszenia liczebności wojsk
litewskich i wprowadzenia na Litwę wojsk sa-
skich, a wszystko w celu ograniczenia władzy
hetmana Sapiehy. Król skwapliwie skorzystał
z okazji. W Grodnie odbyła się uroczystość ła-
mania sztandarów likwidowanych pułków. Za-
stąpiły je wojska saskie, czyli Niemcy wyzna-
nia luterańskiego. Ich utrzymanie kosztowało
Litwę 90 milionów złotych, a kwota była to
wtedy astronomiczna! Poza tym niesłychane
były grabieże i gwałty – Niemcy okradali na-
wet kościoły.
Zrujnowało to Litwę doszczętnie. Te do-
świadczenia August II wykorzystał, wprowa-
dzając w 1713 r. wojska saskie do całego kra-
ju, aby przerzucić koszty ich utrzymania na Po-
laków, sprowokować bunt i po stłumieniu go
wprowadzić rządy absolutne. Wojska saskie
poczynały więc sobie jak w kraju okupowanym
– cztery lata trwały kontrybucje, grabieże, gwał-
ty. Skończyło się to konfederacją tarnogrodz-
ką, wojną domową, całkowitą ruiną Polski, we-
zwaniem Rosji na rozjemcę i Sejmem Niemym
pod rosyjskimi bagnetami.
Z zemsty za ścięcie brata z rozkazu het-
mana Jana Kazimierza Sapiehy, ksiądz Biał-
łozor prowadził prywatną wojnę z Sapiehami.
Po ich rozgromieniu w bitwie pod Olkienika-
mi w r. 1700 kapłan ten podjudził pijaną szlach-
tę do mordu na wziętym do niewoli synu het-
mana – Michale. Nad ciałem zabitego prze-
prowadzano „próbę”: kto z podejrzanych
o sprzyjanie Sapiehom nie chciał siec trupa
szablą, tego również rozsiekano na miejscu.
W swojej zemście kanonik posunął się do
kolejnej zdrady. Jako „rezydent Wielkiego Księ-
stwa Litewskiego przy carze” Piotrze I w la-
tach 1702–1703 podpisał umowy oddające Li-
twę pod kuratelę Rosji. Było to faktyczne
rozwiązanie unii polsko-litewskiej. To ten ksiądz
zdrajca po raz pierwszy wprowadził w grani-
ce Rzeczypospolitej wojska rosyjskie! Wziął za
to rosyjskie srebrniki.
W 1708 r. został schwytany przez Sapie-
hów i siedział w ich więzieniu do 1710 r.
– uwolnili go dopiero Rosjanie. Od zasłużo-
nej kary śmierci uratował go zaciekły opór
kapituły wileńskiej, a biskup rzucił nawet klą-
twę na Wilno. Kler czuł się bezkarny, więc bi-
skupi i księża robili, co chcieli. Nawet dzisiaj
14NASIOKUPANCI
dworywKrakowie,Warszawie(pałacnaro-
guMiodowejiSenatorskiej),Bodzentynie
iKielcach.Pełenpychy,nawetdomiastawy-
jeżdżałzawszeprzynajmniejwdwieposzóst-
nekaroce.Dlaporównania:ówczesnybiskup
poznańskiCzartoryski,książęrodowy,dopo-
dróżypomiędzyWarszawąaPoznaniemwy-
korzystywał...karetypocztowe.O„religijno-
ści”Sołtykaświadczyfakt,żejakopierwszy
wprowadziłstołymięsnewpiątki,cozobu-
rzeniemodnotowałksiądzKitowicz:„(...)po-
społuzzaproszonąkompanią,zkatolikówidy-
sydentówzłożoną,mięsemsięnadziewali”.
Zewzględunakosztownytrybżyciazawsze
potrzebowałpieniędzy.Jakokoadiutorwniebo-
gatejdiecezjikijowskiejw1753r.dopuściłsię
nawetmordusądowego:zaaranżowałproces
o„mordrytualny”,chcącwyłudzićodŻydówła-
pówkę500dukatówifutrawarte300dukatów
zauwolnienieoskarżonych.Skończyłosięegze-
kucjąkilkudziesięciuŻydów,agminażydowska
oskarżyłagoprzednotariuszemapostolskim.Ani
włoszbrodniarzowizgłowyniespadł,anita
zbrodnianieprzeszkodziłamuwkarierzeko-
ścielnej.Bocóżdlatych„obrońcówżycia”zna-
czyżyciekilkudziesięciuŻydów?
RosyjskiemuambasadorowiKeyserlingowi
donosiłnaCzartoryskich,ostrzegającprzed
ichzamiaramireform.PoelekcjiStanisława
AugustaPoniatowskiegopozorniepogodził
sięznim,alespiskowałnadal,chcąc„Ciołka”,
„solitera”złożyćztronu.WrazzPodoskim
(późniejszyprymas)ibiskupemKrasińskim
pomógłRepninowiwzmontowaniukonfe-
deracjiradomskiej.TodziękinimRepninbez
jednegorosyjskiegożołnierzazmusiłkrólado
uległościinasejmiedelegacyjnymdoprowa-
dziłdocofnięciareformiprzywróceniarosyj-
skiegoprotektoratu.
Nasejmach1764–1766zaciekleoponował
przeciwkorównouprawnieniuprawosławnych
iprotestantów,anawetkomenderowałtłu-
memwrzeszczącejszlachty.Detronizacjapol-
skiegokrólabyładlaniego,PodoskiegoiKra-
sińskiegocelemnadrzędnym.Onteżnakłonił
papieżadozatwierdzeniaPodoskiegonapry-
masa.Gdyokazałosię,żeRepninprzedorów-
nouprawnieniadysydentówiniemazamiaru
detronizowaćkróla,Sołtykzacząłatakować
PodoskiegoiprzygotowywaćzKrasińskimpo-
wstanie„wobroniewiarykatolickiej”.Dlate-
goPodoskiemułatwoposzłonamówićRepni-
nadowywiezieniaSołtykadoKaługi.Wraz
znimpojechaliRzewuscyibiskupZałuski.
Tobyłaiskra,którawywołałatragicznąkon-
federacjębarską,atazkoleidoszczętniezde-
wastowałaPolskęistałasiębezpośredniąprzy-
czynąIrozbioru.
Sołtykwróciłzzesłaniapopięciulatach
–w1773r.Paradoksalnie,propagandaKo-
ściołaspowodowała,żezwykływarchoł,zdraj-
caisprawcanieszczęśćwitanybyłjakboha-
ter.Za100latsytuacjapowtórzyłasię:zdraj-
cakardynałLedóchowskistałsiębohaterem
tylkodlatego,żearesztowaligoPrusacy.
TużprzedsejmemrozbiorowymSołtykwi-
działnieuchronnośćrozbioruiobawiałsię,że
Austriawzagarniętejczęścijegodiecezjiutwo-
rzynową–wTarnowie–couszczuplijego
dochody.ZabiegałwięcucesarzowejMarii
Teresyorezygnacjęztegozamiaru.Dlatego
zarazpoIrozbiorzetenpolskisenatorzłożył
przysięgęwiernościAustriiipodlejejsięwy-
sługiwał.
Brałudziałwstorpedowaniureformkanc-
lerzaZamoyskiego,tzw.KodeksuZamoy-
skiego,odrzuconegoprzezsejmw1780r.
podwpływemdziałańRosji,Rzymuikleru
MariaLudwikaGonzaga
2NASIOKUPANCI
OtolistaPłatnychZdrajców,Pachołków
Rosji.Wichoficjalnychkościelnychbiogra-
fiachnieznajdziemyśladuzdrad,złodziej-
stwainieprawości.Samiświęcimężowie!Jak
zdradzaliPolskę–otymcisza.Toobrazuje,
jakKościółijegosłudzyfałszująhistorię,bo
przecieżprzemilczaniefaktówiwybielanie
zdrajcówtofałszerstwo.Prawdziwąhistorię
Polskimożnapoznaćpoprawdziwychżycio-
rysachzdrajcówwsutannach.Fakt,żenietyl-
kobiskupibralisrebrniki,nieumniejszaich
winy.Aledlaczegotylkoonisąwybielani?
Żebyocenićskalętejzdradyikorupcji,trze-
bawiedzieć,żezłotydukat,zwanyteżczerwo-
nymzłotym,ważył3,43gzłota.Czyli30tys.du-
katówłapówkidlazdrajcyksiędzabiskupaMas-
salskiegotoponad100kgczystegozłota,a3
tys.dukatówjegorocznejpensjitoponad10
kgzłota!Przelicznikdukatato18złotychpol-
skich,zwanychteżflorenami.Talartook.5zł.
Pensjarocznaurzędnikakrólewskiegobardzo
wysokiegoszczeblawynosiławXVIIIw.oko-
ło3500zł.KsiądzStanisławStaszicwczasie
bojówsejmowychoopodatkowanieKościoła
proponował,bybiskupomustalićrocznąpen-
sję3tys.zł,couważałzawystarczającetakże
dlaichkochanekidzieci.
Bralinietylkozłotoigotówkę.Owiele
bardziejdochodowebyłykanonie,opactwa,
prebendyiprobostwa.Kolekcjonerzymielipo
kilka;częstonieoglądaliichwogóle,liczyły
siętylkopodatki,czylikasa!Najtłuściejszym
kąskiembyłybiskupstwa.Biskupiawansowali
nacorazbogatszekolejnediecezje,dającekro-
ciowedochody.Najbogatszadiecezjakrakow-
skadawałaprzedIrozbioremwzrujnowa-
nymwojnamiikonfederacjąbarskąkrajuoko-
ło1mln200tys.złrocznegodochodu,tj.
około230kgzłota!Uzyskanietychgodności
idochodówwymagałozgodykróla(czytaj:
rosyjskiegoambasadora)ipapieża(czytaj:po-
parciaHabsburgówiRosjiwRzymie).Bezwy-
sługiwaniasięzaborcomniebyłopoparcia,nie
byłopieniędzy.Systemselekcjizdrajcówbył
niezawodny.Polskamusiałazginąć.
Musiała,bowszyscybiskupiordynariusze
bylipolskimisenatorami,asenatowiprzewod-
niczyłprymas.Prymasibyliinterreksami,
abiskupisprawowaliwładzęwykonawczą,bo
kanclerzem(dzisiejszypremier)lubpodkanc-
lerzymzawszebyłbiskup,zatemopanowalidy-
plomację.Kościół(jezuiciipijarzy)dzierżył
niepodzielnieoświatęiwyłomuniezdołałatu
zrobićnawetKomisjaEdukacjiNarodowejpo
kasaciejezuitów.„Takiebędąrzeczypospolite,
jakieichmłodzieżychowanie...”ToKościół
10 NASI OKUPANCI
Biskupem inflanckim został wkrótce po
zwycięstwie cara Piotra I pod Połtawą. Była to
bardzo uboga diecezja, w większości luterań-
ska, do tego zrujnowana przez wojnę północ-
ną. Wiernych katolików było tam zaledwie kil-
kadziesiąt tysięcy. Bez „pomocy” rosyjskiej
trudno było związać koniec z końcem, a po-
nieważ niepodzielnym władcą tych terenów,
tylko nominalnie należących do Polski, był car,
Szembekowie służyli mu „na wyprzódki”. Piotr
I pozwolił mu nawet wysyłać księży do Pe-
tersburga.
Następne jego diecezje były już bogate,
a do poznańskiej należała wówczas Warszawa.
Rosja dbała o kariery swoich agentów, bo dzię-
ki nim mogła umacniać swoje wpływy w Pol-
sce. Mogła więc polegać na rodzie Szembe-
ków, już magnatów, którzy wiernie służyli
Rosji i papieżom.
W 1721 r., po śmierci kuzyna prymasa, wie-
dząc, że tytuł ten daje realną władzę, docho-
dy i wpływy, a prawie rok trwa nominacja na-
stępcy, łasy na zaszczyty i władzę Szembek wy-
starał się u Augusta II o tytuł wiceprymasa,
który nigdy dotąd nie istniał. Król spełnił tę
wielce oryginalną prośbę.
Szembek odegrał haniebną rolę w „tumul-
cie toruńskim”, który przyniósł Polsce nieby-
wałe szkody polityczne w całej Europie, bo wy-
robił Polakom opinię barbarzyńców i fanatyków
religijnych, a wlecze się to za nami do dzisiaj.
Szkody były tak straszne, że 70 lat później, gdy
zaborcy dobijali Polskę, nikt w Europie nie za-
protestował. W lipcu 1724 roku sprowokowani
przez jezuitów protestanci zdemolowali kole-
gium jezuickie w protestanckim Toruniu. Znisz-
czono obraz Matki Bożej, ale ofiar śmiertelnych
nie było. Odwet był odbiciem katolickiego
miłosierdzia – w sfingowanym procesie skaza-
no wyłącznie protestantów: ścięto dziesięciu,
w tym burmistrza Roesnera, a wielu ukarano
publiczną chłostą. Tymczasem u zamkniętych
bram Torunia stał posłaniec nuncjusza papie-
skiego z żądaniem odroczenia egzekucji. Żeby
go nie wpuścić, użyto przemocy. Dokonano więc
mordu sądowego. Jedną z głównych ról ode-
grał wtedy biskup kujawski Krzysztof Szembek
oraz jego stryjeczny brat kanclerz Jan Szembek.
Te wydarzenia dały wspaniały pretekst do ko-
lejnego wprowadzenia wojsk rosyjskich do Pol-
ski. Rozbiór wisiał w powietrzu. Polskę urato-
wała wówczas śmierć Piotra I w lutym 1725 r.
Świadectwo czynów tego fanatyka religij-
nego dał w „Opisie obyczajów” Jędrzej Ki-
towicz, konfederat barski, później ksiądz: „Pry-
mas Szembek, będąc wielce świątobliwym i pra-
gnącym wytępienia heretyków, dawał mu [Boń-
kowskiemu] znaczny pieniądz na ten interes...”.
Znany jest ten „interes” Bońkowskiego i świą-
tobliwego prymasa: wraz z dragonią prymasa
Bońkowski najeżdżał protestantów, odbierał
albo burzył im kościoły, napadał na ludzi, do-
puszczał się zabójstw. Świątobliwy prymas, jak
to ksiądz, stał z boku, jednak opłacał zbrod-
niarza i dawał mu do pomocy wojsko. Ale
w oczach Kościoła ten zbrodniarz jest świąto-
bliwy. Burzył wszak kościoły konkurencji i pra-
gnął wytępienia „heretyków”.
Fałszerze historii w sutannach rozpisują
się o łagodności i dobroci tego zbrodniarza,
żądnego władzy zdrajcy, chciwca, fanatyka
i nepoty: „Pozostawił po sobie pamięć święte-
go” – napisali.
Jan Aleksander Lipski – biskup łucki
od 1732 r., krakowski (i książę siewierski)
w latach 1732–1746, senator, kardynał. Od 1724
7NASI OKUPANCI
najwyższa kara dla księdza przestępcy to „za-
wiasy”, bo święty kapłan nie może spać na wię-
ziennej pryczy.
Zasłona milczenia okrywa tragiczne skut-
ki wielu innych dokonań „krwawego księdza”,
arcyzdrajcy w sutannie i pachołka Rosji. Ksiądz
Białłozor reprezentował miłosierdzie typowe
dla Kościoła, bo zwykle – tak jak podczas za-
mordowania Michała Sapiehy – on tylko pod-
judzał. To typowa metoda jezuitów. 220 lat
później podobny był scenariusz zamordowa-
nia prezydenta Gabriela Narutowicza... Strzeż
się, Jonaszu!
Stanisław Szembek – biskup pomocniczy
krakowski od 1690 r., biskup kujawski od 1700,
arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w la-
tach 1706–1721, senator. W 1697 r. poparł bez-
prawną elekcję Augusta II, za co otrzymał so-
witą zapłatę oraz szybkie awanse biskupie
i związane z nimi beneficja. Szembek służył
Augustowi II, mimo że król zrobił z Polski
pole bitwy wojny północnej, a w efekcie kraj
był potwornie grabiony i dewastowany. Już
w 1706 r. nagrodzono Szembeka godnością
prymasa i związanymi z tym dochodami. Po
abdykacji Augusta II biskup Szembek – na po-
lecenie cara Piotra I – ogłosił bezkrólewie
i pod rosyjskimi bagnetami sprawował władzę
w części Polski okupowanej przez Rosjan. Po
powrocie Augusta II na tron wiernie mu słu-
żył także w czasie konfederacji tarnogrodzkiej
i Sejmu Niemego. Służąc Sasom, budował tak-
że wpływy w Rzymie. Tą samą drogą i współ-
pracując z Rosją, nepota ów budował potęgę
swego rodu. To dzięki poparciu Rosji, Sasów
i Habsburgów brat biskupa, Jan, też agent ro-
syjski, został w 1703 r. podkanclerzym, potem
kanclerzem wielkim koronnym, a w rodzie
Szembeków nastąpił wysyp biskupów (w jed-
nym czasie było czterech) i innych dostojników
kościelnych. Spadł im także deszcz związa-
nych z tymi godnościami tłustych beneficjów.
Ród zgromadził ogromny majątek i aspirował
do rangi magnatów.
Cenę za tę zdradę płacili Polacy: wojna
północna zrujnowała Polskę doszczętnie, o 30
proc. zmniejszyło się zaludnienie, a mieściny
Kraków i Poznań miały po kilka tysięcy miesz-
kańców. Szwedzi, Rosjanie, i Sasi grabili bar-
dziej niż w czasie potopu. Rosjanom nie uda-
ło się wywieźć tylko kolumny Zygmunta z po-
wodu kłopotów z transportem. Gwałty na
ludności cywilnej były potworne. Właśnie ksiądz
15 NASIOKUPANCI
polskiego.PrzeszkadzałteżwreformieAka-
demiiKrakowskiej,anajejrektorairefor-
matoraHugonaKołłątajarzuciłnawetklątwę.
NasilałysięjednakubiskupaSołtykaob-
jawychorobyumysłowej.Popadałwskrajno-
ści–ucztowałimodliłsię,miewałnapadyhoj-
ności,zadarłzkapitułąkrakowską,ajejczłon-
kówwyklął.Powołanakomisjauznałagoza
niepoczytalnego,więcżyciadokonałwzamknię-
ciuwpałacubiskupimwKielcach.Mająt-
kiemdiecezjizarządzałMichałPoniatowski
–biskuppłocki,potemprymas,bratkróla.
Niezachowałysiędowody,żebrałpienią-
dzeodRosjan,choćprzynajmniejprzezpe-
wienczasbyłichpachołkiem,adiecezjakra-
kowskaijejdochodybyłynagrodązasłużbę
SasomiRosji.Pozostawieniemudochodów
zczęścidiecezjizagarniętejprzezAustrięteż
niebyłoprzypadkiem.
AndrzejSzołdrski–biskupprzemyskiod
1635r.,poznańskiwlatach1635–1650,sena-
tor.W1644r.odegrałhaniebnąrolęwtzw.
kryzysietrubeckim,kiedytoWładysławIV(wraz
zgrupąsenatorów),postanowił–bezzgodysej-
mu–oddaćMoskwiebezpowodumiastoiza-
mekTrubeck.Wkomisjiregulującejgranicebył
biskupSzołdrski.Watmosferzeprotestówmia-
stoprzygotowywanodoobrony.
NasejmiebiskupSzołdrskizostałsłusznie
zelżony,aposłowierzucilimuwtwarzoskar-
żenieowzięciepodarkówodMoskwy.Sejm
zerwano,zgodynaoddanieTrubeckaniewy-
dano.MimotomiastoprzejęłaMoskwa.Król
–teżoskarżanyozdradę–stanąłprzedko-
misjąsejmową,jednaksprawarozeszłasiępo
kościach.OdwojnyuchroniłaPolskęśmierć
caraMichałaRomanowa.
AutorytetPolskizostałpotejsprawie
poważnienadszarpnięty.Moskwasłusznie
odebrałatojakoprzejawsłabościPolskiiwkrót-
cezaczęłatesłabośćwykorzystywać.
JanStefanGiedroyć–biskupinflancki
od1764r.,żmudzkiwlatach1778–1803,se-
nator.ProtegowanyarcyzdrajcybiskupaMas-
salskiego.Konsyliarz(doradca)RadyNieusta-
jącej,zwanejZdradąNieustającą.Powołana
zostałanażyczeniecarycyKatarzynyII,awięk-
szośćjejczłonkówbyłanażołdzierosyjskim.
Chciwiecinepota,protegowałrodzinęna
stanowiskaibeneficjakościelneisamtebe-
neficjagromadził.
Przeciwnikkonfederacjibarskiej.Dono-
siłRosjanomoprzygotowaniachpowstań-
czychiruchachoddziałówkonfederackich.
PoIrozbiorzejegodiecezjaprzypadłaRosji,
toteżzłożyłcarycyprzysięgęwiernościirze-
czywiściewierniejejsłużył–niestety,jako
StanisławStaszic
Stanisław Szembek
MichałPoniatowski
1 NASIOKUPANCI
9NASI OKUPANCI
ościennych mocarstw oraz Rzymu. Później Au-
gust prawnie abdykował, a królem był katolik
Leszczyński. Tragiczne skutki rządów Augu-
sta przedstawiono wyżej. To biskup Szaniaw-
ski namówił go w 1709 r. do odwołania abdy-
kacji. Musiało mu się to nieźle opłacać...
Podczas wspomnianej wyżej wojny domo-
wej o usunięcie z Polski wojsk saskich Szaniaw-
ski (sowicie opłacany przez ambasadora rosyj-
skiego Dołgorukiego) wraz z hetmanem litew-
skim L. Pociejem doprowadził do wezwania
Rosji na rozjemcę. Wojska rosyjskie wkroczy-
ły do Polski w 1716 r. Z tego okresu zachowa-
ły się też dowody przekazania biskupowi pie-
niędzy od Jakuba Flemminga, zaufanego Sa-
sów. Był – razem z innymi zdrajcami w sutan-
nach – jednym z organizatorów Sejmu Nieme-
go w 1717 r. To wtedy Polska straciła suwe-
renność i stała się rosyjskim protektoratem. To
Szaniawski oraz Łubieński doprowadzili wte-
dy do zmniejszenia liczebności wojsk polskich
i litewskich. Skutki Sejmu Niemego są porów-
nywane z sejmami rozbiorowymi.
Ten biskup zdrajca realizował politykę pa-
pieży, współpracujących zawsze z najsilniejszy-
mi – z Rosją, Austrią i Sasami. Za te usługi
zapłacono mu – jeszcze po Sejmie Niemym
– przebogatym biskupstwem krakowskim. Sza-
niawski prześladował też innowierców. W 1725
roku bullą ogłosił, że jako chrześcijanie pod-
legają oni jego jurysdykcji. Pochowany jest
w katedrze wawelskiej, obok królów...
Krzysztof Antoni Szembek – biskup inf-
lancki od 1710 r., poznański od 1717, kujaw-
ski od 1719, arcybiskup gnieźnieński i prymas
Polski w latach 1739–1748, senator. Skrajny
oszołom i fanatyk religijny, jako proboszcz
nawracał Żydów, „lubo bez skutku”.
Pochodził z niezwykle w Rzymie ustosun-
kowanej rodziny Szembeków. Stryjeczny brat
prymasa Stanisława i kanclerza Jana, którzy
go protegowali. Tak jak protektorzy, był bli-
skim współpracownikiem Augusta II i... cara
Piotra I, także w czasie Sejmu Niemego. Ich
poparcie w Rzymie zapewniło mu szybką ka-
rierę w Kościele i wspaniałe dochody z bene-
ficjów.
Kolekcjoner kanonii, a raczej związanych
z nimi dochodów. Zebrał ich aż pięć, poza tym
probostwo i jeszcze dwa opactwa. Każde z nich
w innej części Polski, każde dawało do kilku-
dziesięciu tysięcy złotych czystego dochodu.
Kwoty to były ogromne.
8 NASI OKUPANCI
prymas, jako władca okupowanej przez Ro-
sjan części kraju, przyczynił się do wzmocnie-
nia ich wpływów w Polsce, a tym samym – do
osłabienia jej i utraty suwerenności na Sejmie
Niemym w 1717.
Kazimierz Łubieński – biskup chełmski
od 1705 r., krakowski w latach 1710–1719, se-
nator. Wychowanek jezuitów. Stronnik i klient
Augusta II, mimo że ten był uzurpatorem,
poparł wojnę północną, wywołał dwie wojny
domowe, zrobił z Polski rosyjski protektorat
i zamienił w karczmę przydrożną dla obcych
wojsk.
Łubieński był przez cara sowicie wynagra-
dzany za usługi – także godnościami kościel-
nymi i związanymi z nimi dochodami. W cza-
sie 8-letniego wakatu na biskupstwie krakow-
skim zarządzał tą diecezją od 1702 r. jako ad-
ministrator generalny. A była to jedna z naj-
większych diecezji w Europie i przynosiła kro-
ciowe dochody, stanowiąc praktycznie pań-
stwo w państwie. Przed 1772 r. dochody bi-
skupa krakowskiego wynosiły 1 200 000 zło-
tych rocznie! To była fortuna. Ośmioletnie
zabiegi saskie i rosyjskie w Rzymie dały efekt:
w roku 1710 został ordynariuszem. Za zdra-
dę ojczyzny!
W czasie wojny domowej, od 1716 r., prze-
bywał na dworze króla w Warszawie, przygo-
towując mediację rosyjską i Sejm Niemy
w 1717 r. To on, wraz z drugim zdrajcą – bi-
skupem Szaniawskim – jest sprawcą uchwały
o zmniejszeniu liczebności wojsk polskich i li-
tewskich, przygotowanej w porozumieniu z Ro-
sją, w jej interesie, pod jej bagnetami i za jej
pieniądze. Długie ręce miał ambasador rosyj-
ski Dołgoruki. Było to faktyczne rozbrojenie
Polski i rzucenie jej na łup zaborców.
To biskupa Łubieńskiego kasztelan Jezier-
ski wprost obwiniał o „zwinięcie sztandarów”
(wg Kitowicza). Oprócz Rosji zyskał jak zwy-
kle Kościół i biskupi. Przede wszystkim usta-
ły żądania szlachty, aby Kościół płacił podat-
ki na obronę Polski, no i biskupi nie musieli
oddawać na podatki swoich własnych docho-
dów. Problem zniknął wraz z wojskiem. Nie-
długo potem znikła i Polska.
Konstanty Felicjan Szaniawski – biskup
kujawski od 1705 r., krakowski w latach
1720–1732, senator. Zwolennik rządów Au-
gusta II, chociaż szlachta wybrała na króla księ-
cia Contiego, a August zdobył tron przekup-
stwem, oszustwem i przemocą przy poparciu
16NASIOKUPANCI
PZPR–PŁATNIZDRAJCY,PACHOŁKIROSJI,CZYLI...
senatorpolski.Wnagrodę,dziękipoparciu
Rosji,zostałbiskupemżmudzkim,cobyło
wielkimawansemmaterialnymwporówna-
niuzubogądiecezjąinflancką.
PrzeciwnikKonstytucji3maja,zwolen-
niktargowicy.ZdradzałPolskęiwysługi-
wałsięRosjitakgorliwie,żegdyktóryś
zksiężyjegodiecezjiobraziłsłownieca-
rycęKatarzynę,poleciłgoaresztować,za
coosobiściedziękowałmuambasadorRep-
nin.
GrzegorzPusłowski–administratordie-
cezjiinflanckiej.Tenzdrajcawydałwr.1772
listdoduchowieństwaiwiernychdiecezji,
wktórymwzywałdowiernościiposłuszeństwa
carycyRosjiKatarzynieIIjakoprawowitej
władczyni.Cdn.
LUXVERITATIS
ZZddrraajjccyywwssuuttaannnnaacchh((11))
HistoriaPolskijestjednąznajbardziejzakłamanychhistorii.
JerzyGiedroyć
W
ieluczytelnikówpamięta
wyskokLeszkaMoczul-
skiego,któryprzedlatyw
Sejmieoposłachlewicy
powiedział:„płatnizdrajcy,pachołkiRo-
sji”,rozwijającwtensposóbskrótPZPR
(poparulatachokazałosię,żesam
byłtajnymwspółpracownikiemSB).
Posłowielewicyzapałaliwówczasświę-
tymoburzeniem.Ityle.Zabrakłoreflek-
sjiiwiedzyhistorycznej.Todowodzi,że
Giertychmarację,twierdząc,żenie-
zbędnajestedukacjahistorycznaPola-
ków.TrzebaPolakom,znaturypatrio-
tom,pokazaćzdradęwcałejjejohy-
dzie,takżewstroju...sutanny.
Krzysztof Antoni Szembek
Felicjan Konstanty Szaniawski
1 NASIOKUPANCI
9NASI OKUPANCI
ościennych mocarstw oraz Rzymu. Później Au-
gust prawnie abdykował, a królem był katolik
Leszczyński. Tragiczne skutki rządów Augu-
sta przedstawiono wyżej. To biskup Szaniaw-
ski namówił go w 1709 r. do odwołania abdy-
kacji. Musiało mu się to nieźle opłacać...
Podczas wspomnianej wyżej wojny domo-
wej o usunięcie z Polski wojsk saskich Szaniaw-
ski (sowicie opłacany przez ambasadora rosyj-
skiego Dołgorukiego) wraz z hetmanem litew-
skim L. Pociejem doprowadził do wezwania
Rosji na rozjemcę. Wojska rosyjskie wkroczy-
ły do Polski w 1716 r. Z tego okresu zachowa-
ły się też dowody przekazania biskupowi pie-
niędzy od Jakuba Flemminga, zaufanego Sa-
sów. Był – razem z innymi zdrajcami w sutan-
nach – jednym z organizatorów Sejmu Nieme-
go w 1717 r. To wtedy Polska straciła suwe-
renność i stała się rosyjskim protektoratem. To
Szaniawski oraz Łubieński doprowadzili wte-
dy do zmniejszenia liczebności wojsk polskich
i litewskich. Skutki Sejmu Niemego są porów-
nywane z sejmami rozbiorowymi.
Ten biskup zdrajca realizował politykę pa-
pieży, współpracujących zawsze z najsilniejszy-
mi – z Rosją, Austrią i Sasami. Za te usługi
zapłacono mu – jeszcze po Sejmie Niemym
– przebogatym biskupstwem krakowskim. Sza-
niawski prześladował też innowierców. W 1725
roku bullą ogłosił, że jako chrześcijanie pod-
legają oni jego jurysdykcji. Pochowany jest
w katedrze wawelskiej, obok królów...
Krzysztof Antoni Szembek – biskup inf-
lancki od 1710 r., poznański od 1717, kujaw-
ski od 1719, arcybiskup gnieźnieński i prymas
Polski w latach 1739–1748, senator. Skrajny
oszołom i fanatyk religijny, jako proboszcz
nawracał Żydów, „lubo bez skutku”.
Pochodził z niezwykle w Rzymie ustosun-
kowanej rodziny Szembeków. Stryjeczny brat
prymasa Stanisława i kanclerza Jana, którzy
go protegowali. Tak jak protektorzy, był bli-
skim współpracownikiem Augusta II i... cara
Piotra I, także w czasie Sejmu Niemego. Ich
poparcie w Rzymie zapewniło mu szybką ka-
rierę w Kościele i wspaniałe dochody z bene-
ficjów.
Kolekcjoner kanonii, a raczej związanych
z nimi dochodów. Zebrał ich aż pięć, poza tym
probostwo i jeszcze dwa opactwa. Każde z nich
w innej części Polski, każde dawało do kilku-
dziesięciu tysięcy złotych czystego dochodu.
Kwoty to były ogromne.
8 NASI OKUPANCI
prymas, jako władca okupowanej przez Ro-
sjan części kraju, przyczynił się do wzmocnie-
nia ich wpływów w Polsce, a tym samym – do
osłabienia jej i utraty suwerenności na Sejmie
Niemym w 1717.
Kazimierz Łubieński – biskup chełmski
od 1705 r., krakowski w latach 1710–1719, se-
nator. Wychowanek jezuitów. Stronnik i klient
Augusta II, mimo że ten był uzurpatorem,
poparł wojnę północną, wywołał dwie wojny
domowe, zrobił z Polski rosyjski protektorat
i zamienił w karczmę przydrożną dla obcych
wojsk.
Łubieński był przez cara sowicie wynagra-
dzany za usługi – także godnościami kościel-
nymi i związanymi z nimi dochodami. W cza-
sie 8-letniego wakatu na biskupstwie krakow-
skim zarządzał tą diecezją od 1702 r. jako ad-
ministrator generalny. A była to jedna z naj-
większych diecezji w Europie i przynosiła kro-
ciowe dochody, stanowiąc praktycznie pań-
stwo w państwie. Przed 1772 r. dochody bi-
skupa krakowskiego wynosiły 1 200 000 zło-
tych rocznie! To była fortuna. Ośmioletnie
zabiegi saskie i rosyjskie w Rzymie dały efekt:
w roku 1710 został ordynariuszem. Za zdra-
dę ojczyzny!
W czasie wojny domowej, od 1716 r., prze-
bywał na dworze króla w Warszawie, przygo-
towując mediację rosyjską i Sejm Niemy
w 1717 r. To on, wraz z drugim zdrajcą – bi-
skupem Szaniawskim – jest sprawcą uchwały
o zmniejszeniu liczebności wojsk polskich i li-
tewskich, przygotowanej w porozumieniu z Ro-
sją, w jej interesie, pod jej bagnetami i za jej
pieniądze. Długie ręce miał ambasador rosyj-
ski Dołgoruki. Było to faktyczne rozbrojenie
Polski i rzucenie jej na łup zaborców.
To biskupa Łubieńskiego kasztelan Jezier-
ski wprost obwiniał o „zwinięcie sztandarów”
(wg Kitowicza). Oprócz Rosji zyskał jak zwy-
kle Kościół i biskupi. Przede wszystkim usta-
ły żądania szlachty, aby Kościół płacił podat-
ki na obronę Polski, no i biskupi nie musieli
oddawać na podatki swoich własnych docho-
dów. Problem zniknął wraz z wojskiem. Nie-
długo potem znikła i Polska.
Konstanty Felicjan Szaniawski – biskup
kujawski od 1705 r., krakowski w latach
1720–1732, senator. Zwolennik rządów Au-
gusta II, chociaż szlachta wybrała na króla księ-
cia Contiego, a August zdobył tron przekup-
stwem, oszustwem i przemocą przy poparciu
16NASIOKUPANCI
PZPR–PŁATNIZDRAJCY,PACHOŁKIROSJI,CZYLI...
senatorpolski.Wnagrodę,dziękipoparciu
Rosji,zostałbiskupemżmudzkim,cobyło
wielkimawansemmaterialnymwporówna-
niuzubogądiecezjąinflancką.
PrzeciwnikKonstytucji3maja,zwolen-
niktargowicy.ZdradzałPolskęiwysługi-
wałsięRosjitakgorliwie,żegdyktóryś
zksiężyjegodiecezjiobraziłsłownieca-
rycęKatarzynę,poleciłgoaresztować,za
coosobiściedziękowałmuambasadorRep-
nin.
GrzegorzPusłowski–administratordie-
cezjiinflanckiej.Tenzdrajcawydałwr.1772
listdoduchowieństwaiwiernychdiecezji,
wktórymwzywałdowiernościiposłuszeństwa
carycyRosjiKatarzynieIIjakoprawowitej
władczyni.Cdn.
LUXVERITATIS
ZZddrraajjccyywwssuuttaannnnaacchh((11))
HistoriaPolskijestjednąznajbardziejzakłamanychhistorii.
JerzyGiedroyć
W
ieluczytelnikówpamięta
wyskokLeszkaMoczul-
skiego,któryprzedlatyw
Sejmieoposłachlewicy
powiedział:„płatnizdrajcy,pachołkiRo-
sji”,rozwijającwtensposóbskrótPZPR
(poparulatachokazałosię,żesam
byłtajnymwspółpracownikiemSB).
Posłowielewicyzapałaliwówczasświę-
tymoburzeniem.Ityle.Zabrakłoreflek-
sjiiwiedzyhistorycznej.Todowodzi,że
Giertychmarację,twierdząc,żenie-
zbędnajestedukacjahistorycznaPola-
ków.TrzebaPolakom,znaturypatrio-
tom,pokazaćzdradęwcałejjejohy-
dzie,takżewstroju...sutanny.
Krzysztof Antoni Szembek
Felicjan Konstanty Szaniawski
2NASIOKUPANCI
OtolistaPłatnychZdrajców,Pachołków
Rosji.Wichoficjalnychkościelnychbiogra-
fiachnieznajdziemyśladuzdrad,złodziej-
stwainieprawości.Samiświęcimężowie!Jak
zdradzaliPolskę–otymcisza.Toobrazuje,
jakKościółijegosłudzyfałszująhistorię,bo
przecieżprzemilczaniefaktówiwybielanie
zdrajcówtofałszerstwo.Prawdziwąhistorię
Polskimożnapoznaćpoprawdziwychżycio-
rysachzdrajcówwsutannach.Fakt,żenietyl-
kobiskupibralisrebrniki,nieumniejszaich
winy.Aledlaczegotylkoonisąwybielani?
Żebyocenićskalętejzdradyikorupcji,trze-
bawiedzieć,żezłotydukat,zwanyteżczerwo-
nymzłotym,ważył3,43gzłota.Czyli30tys.du-
katówłapówkidlazdrajcyksiędzabiskupaMas-
salskiegotoponad100kgczystegozłota,a3
tys.dukatówjegorocznejpensjitoponad10
kgzłota!Przelicznikdukatato18złotychpol-
skich,zwanychteżflorenami.Talartook.5zł.
Pensjarocznaurzędnikakrólewskiegobardzo
wysokiegoszczeblawynosiławXVIIIw.oko-
ło3500zł.KsiądzStanisławStaszicwczasie
bojówsejmowychoopodatkowanieKościoła
proponował,bybiskupomustalićrocznąpen-
sję3tys.zł,couważałzawystarczającetakże
dlaichkochanekidzieci.
Bralinietylkozłotoigotówkę.Owiele
bardziejdochodowebyłykanonie,opactwa,
prebendyiprobostwa.Kolekcjonerzymielipo
kilka;częstonieoglądaliichwogóle,liczyły
siętylkopodatki,czylikasa!Najtłuściejszym
kąskiembyłybiskupstwa.Biskupiawansowali
nacorazbogatszekolejnediecezje,dającekro-
ciowedochody.Najbogatszadiecezjakrakow-
skadawałaprzedIrozbioremwzrujnowa-
nymwojnamiikonfederacjąbarskąkrajuoko-
ło1mln200tys.złrocznegodochodu,tj.
około230kgzłota!Uzyskanietychgodności
idochodówwymagałozgodykróla(czytaj:
rosyjskiegoambasadora)ipapieża(czytaj:po-
parciaHabsburgówiRosjiwRzymie).Bezwy-
sługiwaniasięzaborcomniebyłopoparcia,nie
byłopieniędzy.Systemselekcjizdrajcówbył
niezawodny.Polskamusiałazginąć.
Musiała,bowszyscybiskupiordynariusze
bylipolskimisenatorami,asenatowiprzewod-
niczyłprymas.Prymasibyliinterreksami,
abiskupisprawowaliwładzęwykonawczą,bo
kanclerzem(dzisiejszypremier)lubpodkanc-
lerzymzawszebyłbiskup,zatemopanowalidy-
plomację.Kościół(jezuiciipijarzy)dzierżył
niepodzielnieoświatęiwyłomuniezdołałatu
zrobićnawetKomisjaEdukacjiNarodowejpo
kasaciejezuitów.„Takiebędąrzeczypospolite,
jakieichmłodzieżychowanie...”ToKościół
10 NASI OKUPANCI
Biskupem inflanckim został wkrótce po
zwycięstwie cara Piotra I pod Połtawą. Była to
bardzo uboga diecezja, w większości luterań-
ska, do tego zrujnowana przez wojnę północ-
ną. Wiernych katolików było tam zaledwie kil-
kadziesiąt tysięcy. Bez „pomocy” rosyjskiej
trudno było związać koniec z końcem, a po-
nieważ niepodzielnym władcą tych terenów,
tylko nominalnie należących do Polski, był car,
Szembekowie służyli mu „na wyprzódki”. Piotr
I pozwolił mu nawet wysyłać księży do Pe-
tersburga.
Następne jego diecezje były już bogate,
a do poznańskiej należała wówczas Warszawa.
Rosja dbała o kariery swoich agentów, bo dzię-
ki nim mogła umacniać swoje wpływy w Pol-
sce. Mogła więc polegać na rodzie Szembe-
ków, już magnatów, którzy wiernie służyli
Rosji i papieżom.
W 1721 r., po śmierci kuzyna prymasa, wie-
dząc, że tytuł ten daje realną władzę, docho-
dy i wpływy, a prawie rok trwa nominacja na-
stępcy, łasy na zaszczyty i władzę Szembek wy-
starał się u Augusta II o tytuł wiceprymasa,
który nigdy dotąd nie istniał. Król spełnił tę
wielce oryginalną prośbę.
Szembek odegrał haniebną rolę w „tumul-
cie toruńskim”, który przyniósł Polsce nieby-
wałe szkody polityczne w całej Europie, bo wy-
robił Polakom opinię barbarzyńców i fanatyków
religijnych, a wlecze się to za nami do dzisiaj.
Szkody były tak straszne, że 70 lat później, gdy
zaborcy dobijali Polskę, nikt w Europie nie za-
protestował. W lipcu 1724 roku sprowokowani
przez jezuitów protestanci zdemolowali kole-
gium jezuickie w protestanckim Toruniu. Znisz-
czono obraz Matki Bożej, ale ofiar śmiertelnych
nie było. Odwet był odbiciem katolickiego
miłosierdzia – w sfingowanym procesie skaza-
no wyłącznie protestantów: ścięto dziesięciu,
w tym burmistrza Roesnera, a wielu ukarano
publiczną chłostą. Tymczasem u zamkniętych
bram Torunia stał posłaniec nuncjusza papie-
skiego z żądaniem odroczenia egzekucji. Żeby
go nie wpuścić, użyto przemocy. Dokonano więc
mordu sądowego. Jedną z głównych ról ode-
grał wtedy biskup kujawski Krzysztof Szembek
oraz jego stryjeczny brat kanclerz Jan Szembek.
Te wydarzenia dały wspaniały pretekst do ko-
lejnego wprowadzenia wojsk rosyjskich do Pol-
ski. Rozbiór wisiał w powietrzu. Polskę urato-
wała wówczas śmierć Piotra I w lutym 1725 r.
Świadectwo czynów tego fanatyka religij-
nego dał w „Opisie obyczajów” Jędrzej Ki-
towicz, konfederat barski, później ksiądz: „Pry-
mas Szembek, będąc wielce świątobliwym i pra-
gnącym wytępienia heretyków, dawał mu [Boń-
kowskiemu] znaczny pieniądz na ten interes...”.
Znany jest ten „interes” Bońkowskiego i świą-
tobliwego prymasa: wraz z dragonią prymasa
Bońkowski najeżdżał protestantów, odbierał
albo burzył im kościoły, napadał na ludzi, do-
puszczał się zabójstw. Świątobliwy prymas, jak
to ksiądz, stał z boku, jednak opłacał zbrod-
niarza i dawał mu do pomocy wojsko. Ale
w oczach Kościoła ten zbrodniarz jest świąto-
bliwy. Burzył wszak kościoły konkurencji i pra-
gnął wytępienia „heretyków”.
Fałszerze historii w sutannach rozpisują
się o łagodności i dobroci tego zbrodniarza,
żądnego władzy zdrajcy, chciwca, fanatyka
i nepoty: „Pozostawił po sobie pamięć święte-
go” – napisali.
Jan Aleksander Lipski – biskup łucki
od 1732 r., krakowski (i książę siewierski)
w latach 1732–1746, senator, kardynał. Od 1724
7NASI OKUPANCI
najwyższa kara dla księdza przestępcy to „za-
wiasy”, bo święty kapłan nie może spać na wię-
ziennej pryczy.
Zasłona milczenia okrywa tragiczne skut-
ki wielu innych dokonań „krwawego księdza”,
arcyzdrajcy w sutannie i pachołka Rosji. Ksiądz
Białłozor reprezentował miłosierdzie typowe
dla Kościoła, bo zwykle – tak jak podczas za-
mordowania Michała Sapiehy – on tylko pod-
judzał. To typowa metoda jezuitów. 220 lat
później podobny był scenariusz zamordowa-
nia prezydenta Gabriela Narutowicza... Strzeż
się, Jonaszu!
Stanisław Szembek – biskup pomocniczy
krakowski od 1690 r., biskup kujawski od 1700,
arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w la-
tach 1706–1721, senator. W 1697 r. poparł bez-
prawną elekcję Augusta II, za co otrzymał so-
witą zapłatę oraz szybkie awanse biskupie
i związane z nimi beneficja. Szembek służył
Augustowi II, mimo że król zrobił z Polski
pole bitwy wojny północnej, a w efekcie kraj
był potwornie grabiony i dewastowany. Już
w 1706 r. nagrodzono Szembeka godnością
prymasa i związanymi z tym dochodami. Po
abdykacji Augusta II biskup Szembek – na po-
lecenie cara Piotra I – ogłosił bezkrólewie
i pod rosyjskimi bagnetami sprawował władzę
w części Polski okupowanej przez Rosjan. Po
powrocie Augusta II na tron wiernie mu słu-
żył także w czasie konfederacji tarnogrodzkiej
i Sejmu Niemego. Służąc Sasom, budował tak-
że wpływy w Rzymie. Tą samą drogą i współ-
pracując z Rosją, nepota ów budował potęgę
swego rodu. To dzięki poparciu Rosji, Sasów
i Habsburgów brat biskupa, Jan, też agent ro-
syjski, został w 1703 r. podkanclerzym, potem
kanclerzem wielkim koronnym, a w rodzie
Szembeków nastąpił wysyp biskupów (w jed-
nym czasie było czterech) i innych dostojników
kościelnych. Spadł im także deszcz związa-
nych z tymi godnościami tłustych beneficjów.
Ród zgromadził ogromny majątek i aspirował
do rangi magnatów.
Cenę za tę zdradę płacili Polacy: wojna
północna zrujnowała Polskę doszczętnie, o 30
proc. zmniejszyło się zaludnienie, a mieściny
Kraków i Poznań miały po kilka tysięcy miesz-
kańców. Szwedzi, Rosjanie, i Sasi grabili bar-
dziej niż w czasie potopu. Rosjanom nie uda-
ło się wywieźć tylko kolumny Zygmunta z po-
wodu kłopotów z transportem. Gwałty na
ludności cywilnej były potworne. Właśnie ksiądz
15 NASIOKUPANCI
polskiego.PrzeszkadzałteżwreformieAka-
demiiKrakowskiej,anajejrektorairefor-
matoraHugonaKołłątajarzuciłnawetklątwę.
NasilałysięjednakubiskupaSołtykaob-
jawychorobyumysłowej.Popadałwskrajno-
ści–ucztowałimodliłsię,miewałnapadyhoj-
ności,zadarłzkapitułąkrakowską,ajejczłon-
kówwyklął.Powołanakomisjauznałagoza
niepoczytalnego,więcżyciadokonałwzamknię-
ciuwpałacubiskupimwKielcach.Mająt-
kiemdiecezjizarządzałMichałPoniatowski
–biskuppłocki,potemprymas,bratkróla.
Niezachowałysiędowody,żebrałpienią-
dzeodRosjan,choćprzynajmniejprzezpe-
wienczasbyłichpachołkiem,adiecezjakra-
kowskaijejdochodybyłynagrodązasłużbę
SasomiRosji.Pozostawieniemudochodów
zczęścidiecezjizagarniętejprzezAustrięteż
niebyłoprzypadkiem.
AndrzejSzołdrski–biskupprzemyskiod
1635r.,poznańskiwlatach1635–1650,sena-
tor.W1644r.odegrałhaniebnąrolęwtzw.
kryzysietrubeckim,kiedytoWładysławIV(wraz
zgrupąsenatorów),postanowił–bezzgodysej-
mu–oddaćMoskwiebezpowodumiastoiza-
mekTrubeck.Wkomisjiregulującejgranicebył
biskupSzołdrski.Watmosferzeprotestówmia-
stoprzygotowywanodoobrony.
NasejmiebiskupSzołdrskizostałsłusznie
zelżony,aposłowierzucilimuwtwarzoskar-
żenieowzięciepodarkówodMoskwy.Sejm
zerwano,zgodynaoddanieTrubeckaniewy-
dano.MimotomiastoprzejęłaMoskwa.Król
–teżoskarżanyozdradę–stanąłprzedko-
misjąsejmową,jednaksprawarozeszłasiępo
kościach.OdwojnyuchroniłaPolskęśmierć
caraMichałaRomanowa.
AutorytetPolskizostałpotejsprawie
poważnienadszarpnięty.Moskwasłusznie
odebrałatojakoprzejawsłabościPolskiiwkrót-
cezaczęłatesłabośćwykorzystywać.
JanStefanGiedroyć–biskupinflancki
od1764r.,żmudzkiwlatach1778–1803,se-
nator.ProtegowanyarcyzdrajcybiskupaMas-
salskiego.Konsyliarz(doradca)RadyNieusta-
jącej,zwanejZdradąNieustającą.Powołana
zostałanażyczeniecarycyKatarzynyII,awięk-
szośćjejczłonkówbyłanażołdzierosyjskim.
Chciwiecinepota,protegowałrodzinęna
stanowiskaibeneficjakościelneisamtebe-
neficjagromadził.
Przeciwnikkonfederacjibarskiej.Dono-
siłRosjanomoprzygotowaniachpowstań-
czychiruchachoddziałówkonfederackich.
PoIrozbiorzejegodiecezjaprzypadłaRosji,
toteżzłożyłcarycyprzysięgęwiernościirze-
czywiściewierniejejsłużył–niestety,jako
StanisławStaszic
Stanisław Szembek
MichałPoniatowski
3 NASIOKUPANCI
wychowałrzeszeszlacheckichwarchołówikoł-
tunów,obrońcówzłotejwolności,liberumve-
toi„wiarykatolickiej”;toKościółniepłacił
podatkówidoprowadziłdoredukcjiwojska
polskiego;toKościółwrazzRosjąwprowa-
dziłsaskichuzurpatorównapolskitronitor-
pedowałwszelkiepróbyreform;toKościółpo-
parłtargowicę,zacouzyskałzwrotmajątków
zajętychnautworzeniewojskapolskiegooraz
powrótmonopoluwedukacjiPolaków.Otosą
te„zasługidlaPolski”.
Przedstawiamywyniklustracji,którejoni
taksięboją.Zarazdowieciesię,dlaczego.Li-
stajestdługa.PoPZPRbędziePZPN–Płat-
niZdrajcy,PachołkiNiemiec.Będąteżzdraj-
cy,którzybraliodinnych.ZacznijmyodPłat-
nychZdrajców,PachołkówRosji:
AndrzejOlszowski–biskupchełmiński
od1661r.,arcybiskupgnieźnieńskiiprymas
Polski(1674–1677),senator,podkanclerzyko-
ronny(1666–1676).Wychowanekjezuitów,
zręcznyielastycznykarierowicz,zmieniałfron-
tyiprotektorów.Nepotaiłapowniksłynny
zchciwości.BrałpieniądzeodAustriaków,
Francuzów,PrusakówiRosjan.Czymiałoto
wpływnafiaskozabiegówoodzyskanielenna
pruskiego?WszakkarierawKościelezależa-
łaodprzychylnościNiemiec,boarcykatolicki
cesarzmógłwówczaszablokowaćwRzymie
każdąnominację.
Olszowskikarieręrozpocząłdziękipopar-
ciuwuja,kanonikagnieźnieńskiegoKoniec-
polskiego,któryzapewniłmuteżprotekcję
prymasaŁubieńskiegoibiskupaTrzebic-
kiego.Doskonaleumiałsię„ustawić”.Pośmier-
ciŁubieńskiegoprzeszedłpod„opiekę”kró-
lowejMariiLudwikiGonzagi,wktórejor-
szakuwróciłzFrancji,gdyjechaładoPolski
naślubzWładysławemIV.
Byłwzwiązkuztymczłonkiemstronnic-
twafrancusko-pruskiego.Alegdyjużjakobi-
skupzasiadłwsenacie,niespodziewanieniepo-
parłprogramureformJanaKazimierza,ana-
wetbroniłoskarżonegoozdradęLubomirskie-
go.Wczasiejegorokoszuwyjechałzkrajudo
Niemiec,boprzedewszystkimnaichrzeczzdra-
dzałPolskę.Gdykrólzrezygnowałzreform,
Olszowskiwróciłikontynuowałkarierę.
Nasejmiekoronacyjnymskuteczniepoparł
prawo,żekrólemPolskimożebyćtylkokato-
lik,apodczaselekcjiw1669r.przeforsowałkan-
dydaturęMichałaKorybutaWiśniowieckie-
go,liczącnakarieręprzynim.Tojużbyłostron-
nictwohabsburskie.Zaskojarzeniemałżeństwa
królazEleonorąHabsburgzapewniłsobieod
Habsburgówrocznąpensję6tys.talarów.
11NASI OKUPANCI
roku podkanclerzy koronny i prezydent Trybu-
nału Koronnego. Zaufany Augusta II i stron-
nik Augusta III, co zapewniło mu karierę w pań-
stwie i w Kościele, okraszoną przebogatą die-
cezją krakowską i tytułem kardynalskim.
Kiedy po śmierci Augusta II i elekcji
w 1733 r. prymas Potocki ogłosił wybór Sta-
nisława Leszczyńskiego (za powszechną zgo-
dą szlachty, prawie jednomyślnej), ksiądz
biskup Lipski dokonał zdrady stanu. Wsparł
zbrojną interwencję rosyjską, wraz z drugim
zdrajcą w sutannie biskupem S. Hozjuszem
(patrz niżej) udał się do obozu wojsk rosyj-
skich i pod osłoną ich bagnetów w obecno-
ści garstki szlachty przeprowadził (on, a nie
prymas!) „elekcję” Augusta III Sasa. Była
to druga elekcja, a więc całkowicie bezpraw-
na. Nazwano ją wówczas „elekcją w grochow-
skiej karczmie”. Wynagrodzono go za zdra-
dę sowicie. Obliczono, że łączne wydatki Au-
gusta III związane ze zdobyciem tronu pol-
skiego wyniosły 8 milionów talarów w złocie!
Musiał tę niebotyczną sumę odbić sobie z na-
wiązką. Na Polakach, oczywiście. A Polacy
musieli jeszcze przez kilka lat utrzymać licz-
ne armie – rosyjską i saską – które grabiły
bez miłosierdzia.
Zdrajca biskup Lipski gwałcił prawo, ko-
ronując w 1734 r. Augusta III na króla, bo
koronować miał prawo tylko prymas Polski.
Zdrada ta była szczególnie podła, bo nie prze-
szkadzało mu, że prymasa Potockiego, dla
którego wybór Leszczyńskiego był prawem,
Rosjanie, sojusznicy Sasa, trzymali w więzie-
niu. O prawo do koronacji pożarł się przy tym
ze wspólnikiem zdrady – Hozjuszem. Zyska-
ła na tym wszystkim Rosja, a także Francja,
która w „wojnie o sukcesję polską” zdobyła
Lotaryngię. Jej namiestnikiem został Lesz-
czyński. Zapisał się tam złotymi zgłoskami.
Za te zdrady August III, przy poparciu Au-
strii i Rosji, załatwił Lipskiemu w Rzymie ty-
tuł kardynała. Ksiądz kardynał, zdrajca, pa-
chołek rosyjski, jest pochowany w katedrze wa-
welskiej...
Stanisław Józef Hozjusz – biskup inf-
lancki od 1720 r., kamieniecki od 1722 r.,
poznański w latach 1733–1738, senator. Wy-
chowanek jezuitów, zdrajca Polski, wierny słu-
ga Sasów. Nepota, wspierał karierę kościel-
ną swojego siostrzeńca, Józefa Kierskiego,
zabiegając o awanse dla niego u Sasa, w Ro-
sji i w Rzymie.
Rosyjski kolaborant, wspólnik zdrajcy Lip-
skiego podczas „elekcji w karczmie grochow-
skiej” (opis wyżej). To on ogłosił „wybór” Au-
gusta III Sasa pod rosyjskimi bagnetami, on
(wraz z nuncjuszem Albanim) załatwił u pa-
pieża unieważnienie przysięgi sejmu konwo-
kacyjnego wykluczającej wybór cudzoziemca.
Tak, tak – papież unieważniał uchwały sejmu
polskiego! Hozjusz też sowicie został za zdra-
dę wynagrodzony przez Rosjan, Augusta III
i papieża – m.in. bogatym biskupstwem poznań-
skim. Przewidziany na tę diecezję książę Teo-
dor Czartoryski musiał ustąpić zdrajcy i po-
czekać jeszcze sześć lat. Zarówno Hozjusz, jak
i Lipski, chcieli koronować papiesko-rosyjskie-
go uzurpatora, żeby zgarnąć łapówkę i zająć
lepszą pozycję przy korycie. Doszło do głośne-
go na całą Polskę i gorszącego sporu. Wygrał,
koronował i całą pulę zebrał biskup Lipski.
Adam Stanisław Grabowski – biskup su-
fragan poznański od 1733 r. (przy Hozjuszu),
biskup chełmiński od 1736 r., kujawski od 1739
roku, biskup warmiński w latach 1741–1766,
6 NASI OKUPANCI
miał własne plany i przeprowadził wybór Sta-
nisława Leszczyńskiego. Była to uzurpacja,
bo króla wybierano tylko na elekcji, jednak
zdradziecki ksiądz prymas uznał Leszczyńskie-
go za króla, wywołując w ten sposób wojnę do-
mową. Po wniesieniu skargi przez Augusta II
papież oskarżył prymasa o zdradę prawowite-
go króla i pozbawił go jurysdykcji, czyli arcy-
biskupstwa gnieźnieńskiego, za ogłoszenie bez-
królewia. Spór rozwiązała śmierć szubrawca.
Prymas Radziejowski zgromadził niewy-
obrażalny majątek. Pod koniec życia mógł już
tylko bezsilnie patrzeć, jak jego wielkie dobra
bezlitośnie łupią wspólnicy jego zdrad: Szwe-
dzi, Rosjanie, Sasi, Prusacy. Niestety, złupili
przy tym także całą Polskę, i to kilka razy,
wzdłuż i wszerz.
Radziejowski – prymas, kardynał, arcyz-
drajca i arcyłotr ma godne miejsce pochówku
w kościele św. Krzyża w Warszawie.
Krzysztof Białłozor – kanonik wileński,
kanclerz kapituły wileńskiej i smoleńskiej. Je-
den z przywódców szlachty w wojnie domo-
wej na Litwie przeciwko Sapiehom
(1696–1704), zwany „krwawym księdzem”. Po-
słował w imieniu szlachty litewskiej do Augu-
sta II w sprawie zmniejszenia liczebności wojsk
litewskich i wprowadzenia na Litwę wojsk sa-
skich, a wszystko w celu ograniczenia władzy
hetmana Sapiehy. Król skwapliwie skorzystał
z okazji. W Grodnie odbyła się uroczystość ła-
mania sztandarów likwidowanych pułków. Za-
stąpiły je wojska saskie, czyli Niemcy wyzna-
nia luterańskiego. Ich utrzymanie kosztowało
Litwę 90 milionów złotych, a kwota była to
wtedy astronomiczna! Poza tym niesłychane
były grabieże i gwałty – Niemcy okradali na-
wet kościoły.
Zrujnowało to Litwę doszczętnie. Te do-
świadczenia August II wykorzystał, wprowa-
dzając w 1713 r. wojska saskie do całego kra-
ju, aby przerzucić koszty ich utrzymania na Po-
laków, sprowokować bunt i po stłumieniu go
wprowadzić rządy absolutne. Wojska saskie
poczynały więc sobie jak w kraju okupowanym
– cztery lata trwały kontrybucje, grabieże, gwał-
ty. Skończyło się to konfederacją tarnogrodz-
ką, wojną domową, całkowitą ruiną Polski, we-
zwaniem Rosji na rozjemcę i Sejmem Niemym
pod rosyjskimi bagnetami.
Z zemsty za ścięcie brata z rozkazu het-
mana Jana Kazimierza Sapiehy, ksiądz Biał-
łozor prowadził prywatną wojnę z Sapiehami.
Po ich rozgromieniu w bitwie pod Olkienika-
mi w r. 1700 kapłan ten podjudził pijaną szlach-
tę do mordu na wziętym do niewoli synu het-
mana – Michale. Nad ciałem zabitego prze-
prowadzano „próbę”: kto z podejrzanych
o sprzyjanie Sapiehom nie chciał siec trupa
szablą, tego również rozsiekano na miejscu.
W swojej zemście kanonik posunął się do
kolejnej zdrady. Jako „rezydent Wielkiego Księ-
stwa Litewskiego przy carze” Piotrze I w la-
tach 1702–1703 podpisał umowy oddające Li-
twę pod kuratelę Rosji. Było to faktyczne
rozwiązanie unii polsko-litewskiej. To ten ksiądz
zdrajca po raz pierwszy wprowadził w grani-
ce Rzeczypospolitej wojska rosyjskie! Wziął za
to rosyjskie srebrniki.
W 1708 r. został schwytany przez Sapie-
hów i siedział w ich więzieniu do 1710 r.
– uwolnili go dopiero Rosjanie. Od zasłużo-
nej kary śmierci uratował go zaciekły opór
kapituły wileńskiej, a biskup rzucił nawet klą-
twę na Wilno. Kler czuł się bezkarny, więc bi-
skupi i księża robili, co chcieli. Nawet dzisiaj
14NASIOKUPANCI
dworywKrakowie,Warszawie(pałacnaro-
guMiodowejiSenatorskiej),Bodzentynie
iKielcach.Pełenpychy,nawetdomiastawy-
jeżdżałzawszeprzynajmniejwdwieposzóst-
nekaroce.Dlaporównania:ówczesnybiskup
poznańskiCzartoryski,książęrodowy,dopo-
dróżypomiędzyWarszawąaPoznaniemwy-
korzystywał...karetypocztowe.O„religijno-
ści”Sołtykaświadczyfakt,żejakopierwszy
wprowadziłstołymięsnewpiątki,cozobu-
rzeniemodnotowałksiądzKitowicz:„(...)po-
społuzzaproszonąkompanią,zkatolikówidy-
sydentówzłożoną,mięsemsięnadziewali”.
Zewzględunakosztownytrybżyciazawsze
potrzebowałpieniędzy.Jakokoadiutorwniebo-
gatejdiecezjikijowskiejw1753r.dopuściłsię
nawetmordusądowego:zaaranżowałproces
o„mordrytualny”,chcącwyłudzićodŻydówła-
pówkę500dukatówifutrawarte300dukatów
zauwolnienieoskarżonych.Skończyłosięegze-
kucjąkilkudziesięciuŻydów,agminażydowska
oskarżyłagoprzednotariuszemapostolskim.Ani
włoszbrodniarzowizgłowyniespadł,anita
zbrodnianieprzeszkodziłamuwkarierzeko-
ścielnej.Bocóżdlatych„obrońcówżycia”zna-
czyżyciekilkudziesięciuŻydów?
RosyjskiemuambasadorowiKeyserlingowi
donosiłnaCzartoryskich,ostrzegającprzed
ichzamiaramireform.PoelekcjiStanisława
AugustaPoniatowskiegopozorniepogodził
sięznim,alespiskowałnadal,chcąc„Ciołka”,
„solitera”złożyćztronu.WrazzPodoskim
(późniejszyprymas)ibiskupemKrasińskim
pomógłRepninowiwzmontowaniukonfe-
deracjiradomskiej.TodziękinimRepninbez
jednegorosyjskiegożołnierzazmusiłkrólado
uległościinasejmiedelegacyjnymdoprowa-
dziłdocofnięciareformiprzywróceniarosyj-
skiegoprotektoratu.
Nasejmach1764–1766zaciekleoponował
przeciwkorównouprawnieniuprawosławnych
iprotestantów,anawetkomenderowałtłu-
memwrzeszczącejszlachty.Detronizacjapol-
skiegokrólabyładlaniego,PodoskiegoiKra-
sińskiegocelemnadrzędnym.Onteżnakłonił
papieżadozatwierdzeniaPodoskiegonapry-
masa.Gdyokazałosię,żeRepninprzedorów-
nouprawnieniadysydentówiniemazamiaru
detronizowaćkróla,Sołtykzacząłatakować
PodoskiegoiprzygotowywaćzKrasińskimpo-
wstanie„wobroniewiarykatolickiej”.Dlate-
goPodoskiemułatwoposzłonamówićRepni-
nadowywiezieniaSołtykadoKaługi.Wraz
znimpojechaliRzewuscyibiskupZałuski.
Tobyłaiskra,którawywołałatragicznąkon-
federacjębarską,atazkoleidoszczętniezde-
wastowałaPolskęistałasiębezpośredniąprzy-
czynąIrozbioru.
Sołtykwróciłzzesłaniapopięciulatach
–w1773r.Paradoksalnie,propagandaKo-
ściołaspowodowała,żezwykływarchoł,zdraj-
caisprawcanieszczęśćwitanybyłjakboha-
ter.Za100latsytuacjapowtórzyłasię:zdraj-
cakardynałLedóchowskistałsiębohaterem
tylkodlatego,żearesztowaligoPrusacy.
TużprzedsejmemrozbiorowymSołtykwi-
działnieuchronnośćrozbioruiobawiałsię,że
Austriawzagarniętejczęścijegodiecezjiutwo-
rzynową–wTarnowie–couszczuplijego
dochody.ZabiegałwięcucesarzowejMarii
Teresyorezygnacjęztegozamiaru.Dlatego
zarazpoIrozbiorzetenpolskisenatorzłożył
przysięgęwiernościAustriiipodlejejsięwy-
sługiwał.
Brałudziałwstorpedowaniureformkanc-
lerzaZamoyskiego,tzw.KodeksuZamoy-
skiego,odrzuconegoprzezsejmw1780r.
podwpływemdziałańRosji,Rzymuikleru
MariaLudwikaGonzaga
4NASIOKUPANCI
Zaatakowanynasejmieprzezkanclerzali-
tewskiegoPaca–przyznałsiędowzięcia„po-
darunku”odMoskwy.Odwróciłsięodkróla
Michaławczasiekonfederacjigołąbskiej
iporozumiałzjegonajwiększymwrogiem
–JanemSobieskim.Naelekcji1674r.po-
parłkandydaturęSobieskiego,awnagrodęzo-
stałprymasemPolski.Toznowubyłostronnic-
twofrancuskie.Jakoprymaspowinienbyłzło-
żyćurządpodkanclerzego,aleociągałsięaż
przezdwalata,bourządtendawałwielkie
wpływyidochody.Żądnywładzyuważałsię
zainterreksanawetzażyciakróla,cowywo-
łałokonfliktzJanemIII.
Wysyłanybyłwmisjachdyplomatycznych,
alejakochciwyłapownik,nepotaizdrajcaprzy-
nosiłtylkoszkody.Nicniedałym.in.jegomi-
sjedoAustriiwsprawiegrabieżyidalszego
pobytuwojskaustriackichwPolsce.Wspierał
finansowoinachalniewręczprotegowałswo-
ichsiostrzeńców–Załuskich.UHabsburgów
ipapieżyzabiegałdlanichobeneficjaiawan-
sekościelne.RodzinęZałuskichzpozycjiśred-
niejszlachtywyprotegowałdogronamożnych.
MichałRadziejowski–książębiskupwar-
mińskiod1677r.,arcybiskupgnieźnieński
iprymasPolskiwlatach1687–1705,senator,
kardynał.Podkanclerzykoronnyod1685do
1689r.,interrekswlatach1696–1697.Wy-
chowanekjezuitów.Synzdrajcy–katolikaHie-
ronima–któryściągnąłnaPolskępotop
szwedzki.Godnysynswegoojca:patologicz-
nyzdrajca,łajdakłasynazaszczyty,bezwzględ-
nychciwieciłapówkarz,zdradzałwszystko
iwszystkich.WpoczątkachpanowaniaJanaIII
Sobieskiego,swegobliskiegokrewnego,ściśle
znimwspółpracował,zacozostałpodkancle-
rzym.W1686r.papież,chcącpozyskaćkrólaza
pomocąkrewnego,mianowałRadziejowskiego
kardynałem.Wywołałotopoważnykonfliktwe-
wnętrznywPolsce,bokardynałowiwyraźnie
uderzyławodasodowaidomagałsięuznania
gozadrugąosobęwpaństwie–pokrólu,
aprzedprymasemisynamikróla.Konfliktna-
rastał,ażSobieskispróbowałgorozwiązać
wjedynymożliwysposób:pośmiercipryma-
sagodnośćtęprzejąłRadziejowski.Wtenspo-
sóbuzyskałonwymarzonąpozycję.Niezmie-
niłotojednakpostawyzdrajcy–opłacanyprzez
Sapiehównadalwarcholiłjaktylkomógł.Wziął
udziałwspiskuprzeciwkokrólowi,wykrytym
w1688r.Zapoparciepruskichżądańzwro-
tukosztówwojennychjeszczezokresupoto-
pu(sprzedprawiepółwieku!)zdrajcawsu-
tanniedostałodPrusakówserwisstołowywart
12 NASI OKUPANCI
senator. Wychowanek jezuitów, zausznik zdraj-
cy biskupa Lipskiego. Chciwiec, kolekcjoner
dochodowych beneficjów. Zebrał dwie kano-
nie, trzy probostwa i dziekanię.
Wziął udział, obok zdradzieckich biskupów
Lipskiego i Hozjusza, w pospiesznej korona-
cji Augusta III Sasa – „króla z grochowskiej
karczmy”. Miejsce polskich dostojników zaję-
li tam oficerowie sascy. Koronacja odbyła się
pod bagnetami stacjonujących w Polsce wojsk
saskich i rosyjskich.
W tym czasie zdrajca biskup Grabowski
spiskował z Sasami i Rosją nad sposobami pa-
cyfikacji prawowitego króla Leszczyńskiego,
zabiegał o poparcie szlachty Prus Królewskich
dla uzurpatora Sasa i posłował do Rzymu.
Nagrodzono go biskupstwem chełmińskim,
później bogatym kujawskim i jeszcze bogat-
szym warmińskim (z tytułem książęcym!). Ak-
tywny stronnik Sasów, zrywał sejmiki pru-
skie, dbał o obiekty kościelne, był mecenasem
sztuki. Jego dokonania kolekcjonerskie i bu-
dowlane nie miały szczęścia... W większej czę-
ści unicestwiły je liczne pożary i wojny – na-
poleońska i dwie światowe.
Andrzej Stanisław Załuski – biskup płoc-
ki od 1723 r., łucki od 1736, chełmiński od
1739, krakowski (tytularny książę siewierski)
w latach 1746–1758, senator. Kanclerz wielki
koronny od 1735 do 1746 roku. Karierę za-
wdzięczał protekcji rodzinnej i wysługiwaniu
się Sasom i Rosji. Gdy miał 13 lat, stryj An-
drzej, biskup warmiński, zrobił go kanonikiem
krakowskim, a drugi stryj, Ludwik, biskup
płocki – dziekanem kolegiaty w Pułtusku i pro-
boszczem płockim. A przecież to było jeszcze
dziecko! Nie trzeba dodawać, że szły za tym
olbrzymie dochody. Polityka prorodzinna po
katolicku to nepotyzm w szczytowym wydaniu.
Podróżował po Europie, studiował w Rzy-
mie. Po powrocie związał się z dworem kró-
lewskim poprzez ministra Flemminga i bi-
skupa Lipskiego. Dzięki takiej protekcji ob-
jął biskupstwo płockie po śmierci stryja Lu-
dwika z papieską dyspensą, bo nie miał 30 lat.
Był jednym z najwierniejszych popleczników
Augusta II.
Po jego śmierci poparł prawowitą elekcję
Stanisława Leszczyńskiego i znalazł się
z nim w oblężonym Gdańsku. Po zajęciu Gdań-
ska przez Rosjan został aresztowany, ale tak-
że szybko uwolniony – już w 1735 r. dzięki
poparciu carycy Rosji Anny został kanclerzem
wielkim koronnym. Skąd tak nagłe zaufanie
5NASI OKUPANCI
100 tys. zł! A Prusacy dostali 40 tys. talarów
i wysokie odsetki za ponad 30 lat.
Radziejowski brał też od Habsburgów. Póź-
niej wywołał w Polsce powszechne oburzenie
wysłaniem listu gratulacyjnego do Fryderyka
I, gdy ten koronował się na króla Prus. Jako
interreks „oczyścił” skarbiec Polski. Prawie do
czysta. Jako interreks i prymas trzy razy sprze-
dał koronę Polski i Litwy tym, którzy dawali
więcej. W roku 1697 zawarł pisemny układ
z posłem francuskim o poparcie elekcji księ-
cia Contiego, a z olbrzymiej łapówki francu-
skiej (ponad 200 tys. talarów!) wziął 60 tys.
talarów. Resztą podzielili się Sapiehowie, Lu-
bomirski i biskup Załuski. Na polu elekcyjnym
– wobec zgromadzonej szlachty – ksiądz kar-
dynał przysiągł, że nie dał się splamić prze-
kupstwem ani ująć darami. A ile są warte przy-
sięgi biskupów, zobaczymy jeszcze przy kolej-
nych biskupach: Hozjuszu, Kossakowskim
i Skarszewskim.
Na uroczystościach kościelnych Radziejow-
ski występował ze swoją bliską krewną, a jedno-
cześnie kochanką – Konstancją Towiańską
oraz... jej mężem. Ciekawy trójkącik. Konstan-
cję nazywano nawet „kardynałową”. Ona właśnie
pośredniczyła w jego machinacjach, m.in. w prze-
jęciu 100 tys. talarów łapówki, którą zdrajca
ksiądz prymas otrzymał za przejście na stro-
nę uzurpatora Augusta II Mocnego, sojuszni-
ka i klienta Austrii i Rosji, przeciwko księciu Con-
tiemu, prawowicie wybranemu, za którego po-
parcie wziął w łapę całkiem niedawno! Dopiero
po zapłacie całej sumy, w gotówce i w diamen-
tach, złożył hołd Augustowi. Przy każdej łapów-
ce załatwiał swej kochance osobną prowizję.
Kolejne 100 tys. talarów łapówki wziął
ksiądz prymas od Jana Reinholda Patkula
za wciągnięcie Augusta II w sojusz z Rosją do
wojny ze Szwecją. Wielka wojna północna trwa-
ła 21 lat, zrujnowała Polskę i przetrąciła jej
kręgosłup, a Rosja urosła do potęgi. Ta woj-
na zrobiła z Polski rosyjski protektorat i sta-
nowiła preludium do rozbiorów.
W czasie wojny północnej ksiądz prymas
nie byłby sobą, gdyby... nie zdradził Augusta
dla Szwedów. Na ich żądanie dotyczące detro-
nizacji Sasa zawiązał w 1704 r. konfederację
warszawską i jako prymas ogłosił detroniza-
cję Augusta i bezkrólewie. Dążył do elekcji
Lubomirskiego, który był bliskim powinowa-
tym jego kochanki, Towiańskiej, ale Karol XII
13 NASIOKUPANCI
Rosjandoniedawnegowroga?Otóżpodwar-
szawskawieśKamień,miejsce„elekcjiwgro-
chowskiejkarczmie”,należałado...biskupa
płockiegoZałuskiego!Tenszubrawiecudo-
stępniłjąnabezprawnąelekcję,bograłna
dwafronty!Przezcałyczasbyłinformatorem
obozusasko-rosyjskiego.
Wzwiązkuztymawansemmusiałzrezy-
gnowaćzdiecezjipłockiej(incompatibilia).
Niezawiódłswychrosyjskichmocodawców
–wierniewspółpracowałzAugustemIII
irosyjskimambasadoremKeyserlingiemjuż
nasejmiepacyfikacyjnym.Szybkozostałbi-
skupemłuckimi–dlauzupełnieniadocho-
dów!–jeszczeopatemwCzerwińskuiwPa-
radyżu.ZewzględunabliskośćWarszawy
zodległejdiecezjiłuckiejprzeniósłsięnacheł-
mińską.PośmiercikardynałaLipskiegoSas
pozbyłsiękanclerzanierobaiprzeniósłgo
nabogatebiskupstwokrakowskie.Wpolity-
ceZałuskibyłaktywnynadal–jakobiskup
senator.Przewodniczyłm.in.komisjids.lu-
stracjidóbrizabezpieczeniamaterialnegoar-
mii.Dziewięćlatpóźniej,gdyAlojzyBrühl
obejmowałdowództwopolskiejartylerii,za-
stałwkoszarach...sześćsprawnycharmat,
awydatkinaprochwynosiły100(sic!)złna
rok.Takbiskupzabezpieczyłpolskiewojsko.
Moglistrzelać,alenawiwat.
Podobniecałkowicienieskutecznabyłapró-
baZałuskiegozreformowaniaAkademiiKra-
kowskiej.LeczchociażpopierałCollegiumNo-
biliumKonarskiegoidopomógłbratuwzało-
żeniuBibliotekiZałuskich,osiągnięcietozu-
pełnieblednie,gdyuświadomimysobie,żeko-
ścielnyindeksksiągzakazanychbyłwPolsce
prawem,książkipalononastosach,awolność
drukuwprowadzonodopierow1788r.Biblio-
tekastanowiławięcmagazynpacierzy.
Tenrosyjskikolaborantjestpochowany
wkatedrzewawelskiej.
KajetanIgnacySołtyk–biskupkoadiu-
torkijowskiod1749r.,biskupkijowskiod1756
roku,krakowski(tytularnyksiążęsiewierski)
od1759r.,senator.W1767r.zostałwywie-
zionydoKaługi,skądwróciłw1773r.
W1782r.trafił„doczubków”.Bliskikrewny
iprotegowanyprymasaPotockiego.Stronnik
Sasów,zajadływrógCzartoryskich,przyjaciel
związanegozRosjąskorumpowanegoministra
Brühla.Jegopoparciuzawdzięczałbiskupstwo
krakowskieizwiązaneztymogromnedocho-
dy.Fanatykreligijny,obrońcaliberumveto,
przeciwnikreform.
Życieprowadziłniebywalerozpustne.Ja-
kobiskupkrakowskiutrzymywałwystawne
Andrzej Stanisław Załuski
KajetanIgnacySołtyk
MichałRadziejowski
August II Mocny
4 NASI OKUPANCI
Zaatakowany na sejmie przez kanclerza li-
tewskiego Paca – przyznał się do wzięcia „po-
darunku” od Moskwy. Odwrócił się od króla
Michała w czasie konfederacji gołąbskiej
i porozumiał z jego największym wrogiem
– Janem Sobieskim. Na elekcji 1674 r. po-
parł kandydaturę Sobieskiego, a w nagrodę zo-
stał prymasem Polski. To znowu było stronnic-
two francuskie. Jako prymas powinien był zło-
żyć urząd podkanclerzego, ale ociągał się aż
przez dwa lata, bo urząd ten dawał wielkie
wpływy i dochody. Żądny władzy uważał się
za interreksa nawet za życia króla, co wywo-
łało konflikt z Janem III.
Wysyłany był w misjach dyplomatycznych,
ale jako chciwy łapownik, nepota i zdrajca przy-
nosił tylko szkody. Nic nie dały m.in. jego mi-
sje do Austrii w sprawie grabieży i dalszego
pobytu wojsk austriackich w Polsce. Wspierał
finansowo i nachalnie wręcz protegował swo-
ich siostrzeńców – Załuskich. U Habsburgów
i papieży zabiegał dla nich o beneficja i awan-
se kościelne. Rodzinę Załuskich z pozycji śred-
niej szlachty wyprotegował do grona możnych.
Michał Radziejowski – książę biskup war-
miński od 1677 r., arcybiskup gnieźnieński
i prymas Polski w latach 1687–1705, senator,
kardynał. Podkanclerzy koronny od 1685 do
1689 r., interreks w latach 1696–1697. Wy-
chowanek jezuitów. Syn zdrajcy – katolika Hie-
ronima – który ściągnął na Polskę potop
szwedzki. Godny syn swego ojca: patologicz-
ny zdrajca, łajdak łasy na zaszczyty, bezwzględ-
ny chciwiec i łapówkarz, zdradzał wszystko
i wszystkich. W początkach panowania Jana III
Sobieskiego, swego bliskiego krewnego, ściśle
z nim współpracował, za co został podkancle-
rzym. W 1686 r. papież, chcąc pozyskać króla za
pomocą krewnego, mianował Radziejowskiego
kardynałem. Wywołało to poważny konflikt we-
wnętrzny w Polsce, bo kardynałowi wyraźnie
uderzyła woda sodowa i domagał się uznania
go za drugą osobę w państwie – po królu,
a przed prymasem i synami króla. Konflikt na-
rastał, aż Sobieski spróbował go rozwiązać
w jedyny możliwy sposób: po śmierci pryma-
sa godność tę przejął Radziejowski. W ten spo-
sób uzyskał on wymarzoną pozycję. Nie zmie-
niło to jednak postawy zdrajcy – opłacany przez
Sapiehów nadal warcholił jak tylko mógł. Wziął
udział w spisku przeciwko królowi, wykrytym
w 1688 r. Za poparcie pruskich żądań zwro-
tu kosztów wojennych jeszcze z okresu poto-
pu (sprzed prawie pół wieku!) zdrajca w su-
tannie dostał od Prusaków serwis stołowy wart
12NASIOKUPANCI
senator.Wychowanekjezuitów,zausznikzdraj-
cybiskupaLipskiego.Chciwiec,kolekcjoner
dochodowychbeneficjów.Zebrałdwiekano-
nie,trzyprobostwaidziekanię.
Wziąłudział,obokzdradzieckichbiskupów
LipskiegoiHozjusza,wpospiesznejkorona-
cjiAugustaIIISasa–„królazgrochowskiej
karczmy”.Miejscepolskichdostojnikówzaję-
litamoficerowiesascy.Koronacjaodbyłasię
podbagnetamistacjonującychwPolscewojsk
saskichirosyjskich.
WtymczasiezdrajcabiskupGrabowski
spiskowałzSasamiiRosjąnadsposobamipa-
cyfikacjiprawowitegokrólaLeszczyńskiego,
zabiegałopoparcieszlachtyPrusKrólewskich
dlauzurpatoraSasaiposłowałdoRzymu.
Nagrodzonogobiskupstwemchełmińskim,
późniejbogatymkujawskimijeszczebogat-
szymwarmińskim(ztytułemksiążęcym!).Ak-
tywnystronnikSasów,zrywałsejmikipru-
skie,dbałoobiektykościelne,byłmecenasem
sztuki.Jegodokonaniakolekcjonerskieibu-
dowlaneniemiałyszczęścia...Wwiększejczę-
ściunicestwiłyjelicznepożaryiwojny–na-
poleońskaidwieświatowe.
AndrzejStanisławZałuski–biskuppłoc-
kiod1723r.,łuckiod1736,chełmińskiod
1739,krakowski(tytularnyksiążęsiewierski)
wlatach1746–1758,senator.Kanclerzwielki
koronnyod1735do1746roku.Karieręza-
wdzięczałprotekcjirodzinnejiwysługiwaniu
sięSasomiRosji.Gdymiał13lat,stryjAn-
drzej,biskupwarmiński,zrobiłgokanonikiem
krakowskim,adrugistryj,Ludwik,biskup
płocki–dziekanemkolegiatywPułtuskuipro-
boszczempłockim.Aprzecieżtobyłojeszcze
dziecko!Nietrzebadodawać,żeszłyzatym
olbrzymiedochody.Politykaprorodzinnapo
katolickutonepotyzmwszczytowymwydaniu.
PodróżowałpoEuropie,studiowałwRzy-
mie.Popowrociezwiązałsięzdworemkró-
lewskimpoprzezministraFlemmingaibi-
skupaLipskiego.Dziękitakiejprotekcjiob-
jąłbiskupstwopłockiepośmiercistryjaLu-
dwikazpapieskądyspensą,boniemiał30lat.
Byłjednymznajwierniejszychpopleczników
AugustaII.
Pojegośmiercipoparłprawowitąelekcję
StanisławaLeszczyńskiegoiznalazłsię
znimwoblężonymGdańsku.PozajęciuGdań-
skaprzezRosjanzostałaresztowany,aletak-
żeszybkouwolniony–jużw1735r.dzięki
poparciucarycyRosjiAnnyzostałkanclerzem
wielkimkoronnym.Skądtaknagłezaufanie
5 NASIOKUPANCI
100tys.zł!APrusacydostali40tys.talarów
iwysokieodsetkizaponad30lat.
RadziejowskibrałteżodHabsburgów.Póź-
niejwywołałwPolscepowszechneoburzenie
wysłaniemlistugratulacyjnegodoFryderyka
I,gdytenkoronowałsięnakrólaPrus.Jako
interreks„oczyścił”skarbiecPolski.Prawiedo
czysta.Jakointerreksiprymastrzyrazysprze-
dałkoronęPolskiiLitwytym,którzydawali
więcej.Wroku1697zawarłpisemnyukład
zposłemfrancuskimopoparcieelekcjiksię-
ciaContiego,azolbrzymiejłapówkifrancu-
skiej(ponad200tys.talarów!)wziął60tys.
talarów.ResztąpodzielilisięSapiehowie,Lu-
bomirskiibiskupZałuski.Napoluelekcyjnym
–wobeczgromadzonejszlachty–ksiądzkar-
dynałprzysiągł,żeniedałsięsplamićprze-
kupstwemaniująćdarami.Ailesąwarteprzy-
sięgibiskupów,zobaczymyjeszczeprzykolej-
nychbiskupach:Hozjuszu,Kossakowskim
iSkarszewskim.
NauroczystościachkościelnychRadziejow-
skiwystępowałzeswojąbliskąkrewną,ajedno-
cześniekochanką–KonstancjąTowiańską
oraz...jejmężem.Ciekawytrójkącik.Konstan-
cjęnazywanonawet„kardynałową”.Onawłaśnie
pośredniczyławjegomachinacjach,m.in.wprze-
jęciu100tys.talarówłapówki,którązdrajca
ksiądzprymasotrzymałzaprzejścienastro-
nęuzurpatoraAugustaIIMocnego,sojuszni-
kaiklientaAustriiiRosji,przeciwkoksięciuCon-
tiemu,prawowiciewybranemu,zaktóregopo-
parciewziąłwłapęcałkiemniedawno!Dopiero
pozapłaciecałejsumy,wgotówceiwdiamen-
tach,złożyłhołdAugustowi.Przykażdejłapów-
cezałatwiałswejkochanceosobnąprowizję.
Kolejne100tys.talarówłapówkiwziął
ksiądzprymasodJanaReinholdaPatkula
zawciągnięcieAugustaIIwsojuszzRosjądo
wojnyzeSzwecją.Wielkawojnapółnocnatrwa-
ła21lat,zrujnowałaPolskęiprzetrąciłajej
kręgosłup,aRosjaurosładopotęgi.Tawoj-
nazrobiłazPolskirosyjskiprotektoratista-
nowiłapreludiumdorozbiorów.
Wczasiewojnypółnocnejksiądzprymas
niebyłbysobą,gdyby...niezdradziłAugusta
dlaSzwedów.Naichżądaniedotyczącedetro-
nizacjiSasazawiązałw1704r.konfederację
warszawskąijakoprymasogłosiłdetroniza-
cjęAugustaibezkrólewie.Dążyłdoelekcji
Lubomirskiego,którybyłbliskimpowinowa-
tymjegokochanki,Towiańskiej,aleKarolXII
13NASI OKUPANCI
Rosjan do niedawnego wroga? Otóż podwar-
szawska wieś Kamień, miejsce „elekcji w gro-
chowskiej karczmie”, należała do... biskupa
płockiego Załuskiego! Ten szubrawiec udo-
stępnił ją na bezprawną elekcję, bo grał na
dwa fronty! Przez cały czas był informatorem
obozu sasko-rosyjskiego.
W związku z tym awansem musiał zrezy-
gnować z diecezji płockiej (incompatibilia).
Nie zawiódł swych rosyjskich mocodawców
– wiernie współpracował z Augustem III
i rosyjskim ambasadorem Keyserlingiem już
na sejmie pacyfikacyjnym. Szybko został bi-
skupem łuckim i – dla uzupełnienia docho-
dów! – jeszcze opatem w Czerwińsku i w Pa-
radyżu. Ze względu na bliskość Warszawy
z odległej diecezji łuckiej przeniósł się na cheł-
mińską. Po śmierci kardynała Lipskiego Sas
pozbył się kanclerza nieroba i przeniósł go
na bogate biskupstwo krakowskie. W polity-
ce Załuski był aktywny nadal – jako biskup
senator. Przewodniczył m.in. komisji ds. lu-
stracji dóbr i zabezpieczenia materialnego ar-
mii. Dziewięć lat później, gdy Alojzy Brühl
obejmował dowództwo polskiej artylerii, za-
stał w koszarach... sześć sprawnych armat,
a wydatki na proch wynosiły 100 (sic!) zł na
rok. Tak biskup zabezpieczył polskie wojsko.
Mogli strzelać, ale na wiwat.
Podobnie całkowicie nieskuteczna była pró-
ba Załuskiego zreformowania Akademii Kra-
kowskiej. Lecz chociaż popierał Collegium No-
bilium Konarskiego i dopomógł bratu w zało-
żeniu Biblioteki Załuskich, osiągnięcie to zu-
pełnie blednie, gdy uświadomimy sobie, że ko-
ścielny indeks ksiąg zakazanych był w Polsce
prawem, książki palono na stosach, a wolność
druku wprowadzono dopiero w 1788 r. Biblio-
teka stanowiła więc magazyn pacierzy.
Ten rosyjski kolaborant jest pochowany
w katedrze wawelskiej.
Kajetan Ignacy Sołtyk – biskup koadiu-
tor kijowski od 1749 r., biskup kijowski od 1756
roku, krakowski (tytularny książę siewierski)
od 1759 r., senator. W 1767 r. został wywie-
ziony do Kaługi, skąd wrócił w 1773 r.
W 1782 r. trafił „do czubków”. Bliski krewny
i protegowany prymasa Potockiego. Stronnik
Sasów, zajadły wróg Czartoryskich, przyjaciel
związanego z Rosją skorumpowanego ministra
Brühla. Jego poparciu zawdzięczał biskupstwo
krakowskie i związane z tym ogromne docho-
dy. Fanatyk religijny, obrońca liberum veto,
przeciwnik reform.
Życie prowadził niebywale rozpustne. Ja-
ko biskup krakowski utrzymywał wystawne
AndrzejStanisławZałuski
Kajetan Ignacy Sołtyk
Michał Radziejowski
AugustIIMocny
3NASI OKUPANCI
wychował rzesze szlacheckich warchołów i koł-
tunów, obrońców złotej wolności, liberum ve-
to i „wiary katolickiej”; to Kościół nie płacił
podatków i doprowadził do redukcji wojska
polskiego; to Kościół wraz z Rosją wprowa-
dził saskich uzurpatorów na polski tron i tor-
pedował wszelkie próby reform; to Kościół po-
parł targowicę, za co uzyskał zwrot majątków
zajętych na utworzenie wojska polskiego oraz
powrót monopolu w edukacji Polaków. Oto są
te „zasługi dla Polski”.
Przedstawiamy wynik lustracji, której oni
tak się boją. Zaraz dowiecie się, dlaczego. Li-
sta jest długa. Po PZPR będzie PZPN – Płat-
ni Zdrajcy, Pachołki Niemiec. Będą też zdraj-
cy, którzy brali od innych. Zacznijmy od Płat-
nych Zdrajców, Pachołków Rosji:
Andrzej Olszowski – biskup chełmiński
od 1661 r., arcybiskup gnieźnieński i prymas
Polski (1674–1677), senator, podkanclerzy ko-
ronny (1666–1676). Wychowanek jezuitów,
zręczny i elastyczny karierowicz, zmieniał fron-
ty i protektorów. Nepota i łapownik słynny
z chciwości. Brał pieniądze od Austriaków,
Francuzów, Prusaków i Rosjan. Czy miało to
wpływ na fiasko zabiegów o odzyskanie lenna
pruskiego? Wszak kariera w Kościele zależa-
ła od przychylności Niemiec, bo arcykatolicki
cesarz mógł wówczas zablokować w Rzymie
każdą nominację.
Olszowski karierę rozpoczął dzięki popar-
ciu wuja, kanonika gnieźnieńskiego Koniec-
polskiego, który zapewnił mu też protekcję
prymasa Łubieńskiego i biskupa Trzebic-
kiego. Doskonale umiał się „ustawić”. Po śmier-
ci Łubieńskiego przeszedł pod „opiekę” kró-
lowej Marii Ludwiki Gonzagi, w której or-
szaku wrócił z Francji, gdy jechała do Polski
na ślub z Władysławem IV.
Był w związku z tym członkiem stronnic-
twa francusko-pruskiego. Ale gdy już jako bi-
skup zasiadł w senacie, niespodziewanie nie po-
parł programu reform Jana Kazimierza, a na-
wet bronił oskarżonego o zdradę Lubomirskie-
go. W czasie jego rokoszu wyjechał z kraju do
Niemiec, bo przede wszystkim na ich rzecz zdra-
dzał Polskę. Gdy król zrezygnował z reform,
Olszowski wrócił i kontynuował karierę.
Na sejmie koronacyjnym skutecznie poparł
prawo, że królem Polski może być tylko kato-
lik, a podczas elekcji w 1669 r. przeforsował kan-
dydaturę Michała Korybuta Wiśniowieckie-
go, licząc na karierę przy nim. To już było stron-
nictwo habsburskie. Za skojarzenie małżeństwa
króla z Eleonorą Habsburg zapewnił sobie od
Habsburgów roczną pensję 6 tys. talarów.
11 NASIOKUPANCI
rokupodkanclerzykoronnyiprezydentTrybu-
nałuKoronnego.ZaufanyAugustaIIistron-
nikAugustaIII,cozapewniłomukarieręwpań-
stwieiwKościele,okraszonąprzebogatądie-
cezjąkrakowskąitytułemkardynalskim.
KiedypośmierciAugustaIIielekcji
w1733r.prymasPotockiogłosiłwybórSta-
nisławaLeszczyńskiego(zapowszechnązgo-
dąszlachty,prawiejednomyślnej),ksiądz
biskupLipskidokonałzdradystanu.Wsparł
zbrojnąinterwencjęrosyjską,wrazzdrugim
zdrajcąwsutanniebiskupemS.Hozjuszem
(patrzniżej)udałsiędoobozuwojskrosyj-
skichipodosłonąichbagnetówwobecno-
ścigarstkiszlachtyprzeprowadził(on,anie
prymas!)„elekcję”AugustaIIISasa.Była
todrugaelekcja,awięccałkowiciebezpraw-
na.Nazwanojąwówczas„elekcjąwgrochow-
skiejkarczmie”.Wynagrodzonogozazdra-
dęsowicie.Obliczono,żełącznewydatkiAu-
gustaIIIzwiązanezezdobyciemtronupol-
skiegowyniosły8milionówtalarówwzłocie!
Musiałtęniebotycznąsumęodbićsobiezna-
wiązką.NaPolakach,oczywiście.APolacy
musielijeszczeprzezkilkalatutrzymaćlicz-
nearmie–rosyjskąisaską–któregrabiły
bezmiłosierdzia.
ZdrajcabiskupLipskigwałciłprawo,ko-
ronującw1734r.AugustaIIInakróla,bo
koronowaćmiałprawotylkoprymasPolski.
Zdradatabyłaszczególniepodła,bonieprze-
szkadzałomu,żeprymasaPotockiego,dla
któregowybórLeszczyńskiegobyłprawem,
Rosjanie,sojusznicySasa,trzymaliwwięzie-
niu.Oprawodokoronacjipożarłsięprzytym
zewspólnikiemzdrady–Hozjuszem.Zyska-
łanatymwszystkimRosja,atakżeFrancja,
któraw„wojnieosukcesjępolską”zdobyła
Lotaryngię.JejnamiestnikiemzostałLesz-
czyński.Zapisałsiętamzłotymizgłoskami.
ZatezdradyAugustIII,przypoparciuAu-
striiiRosji,załatwiłLipskiemuwRzymiety-
tułkardynała.Ksiądzkardynał,zdrajca,pa-
chołekrosyjski,jestpochowanywkatedrzewa-
welskiej...
StanisławJózefHozjusz–biskupinf-
lanckiod1720r.,kamienieckiod1722r.,
poznańskiwlatach1733–1738,senator.Wy-
chowanekjezuitów,zdrajcaPolski,wiernysłu-
gaSasów.Nepota,wspierałkarierękościel-
nąswojegosiostrzeńca,JózefaKierskiego,
zabiegającoawansedlaniegouSasa,wRo-
sjiiwRzymie.
Rosyjskikolaborant,wspólnikzdrajcyLip-
skiegopodczas„elekcjiwkarczmiegrochow-
skiej”(opiswyżej).Toonogłosił„wybór”Au-
gustaIIISasapodrosyjskimibagnetami,on
(wrazznuncjuszemAlbanim)załatwiłupa-
pieżaunieważnienieprzysięgisejmukonwo-
kacyjnegowykluczającejwybórcudzoziemca.
Tak,tak–papieżunieważniałuchwałysejmu
polskiego!Hozjuszteżsowiciezostałzazdra-
dęwynagrodzonyprzezRosjan,AugustaIII
ipapieża–m.in.bogatymbiskupstwempoznań-
skim.PrzewidzianynatędiecezjęksiążęTeo-
dorCzartoryskimusiałustąpićzdrajcyipo-
czekaćjeszczesześćlat.ZarównoHozjusz,jak
iLipski,chcielikoronowaćpapiesko-rosyjskie-
gouzurpatora,żebyzgarnąćłapówkęizająć
lepsząpozycjęprzykorycie.Doszłodogłośne-
gonacałąPolskęigorszącegosporu.Wygrał,
koronowałicałąpulęzebrałbiskupLipski.
AdamStanisławGrabowski–biskupsu-
fraganpoznańskiod1733r.(przyHozjuszu),
biskupchełmińskiod1736r.,kujawskiod1739
roku,biskupwarmińskiwlatach1741–1766,
6NASIOKUPANCI
miałwłasneplanyiprzeprowadziłwybórSta-
nisławaLeszczyńskiego.Byłatouzurpacja,
bokrólawybieranotylkonaelekcji,jednak
zdradzieckiksiądzprymasuznałLeszczyńskie-
gozakróla,wywołującwtensposóbwojnędo-
mową.PowniesieniuskargiprzezAugustaII
papieżoskarżyłprymasaozdradęprawowite-
gokrólaipozbawiłgojurysdykcji,czyliarcy-
biskupstwagnieźnieńskiego,zaogłoszeniebez-
królewia.Spórrozwiązałaśmierćszubrawca.
PrymasRadziejowskizgromadziłniewy-
obrażalnymajątek.Podkoniecżyciamógłjuż
tylkobezsilniepatrzeć,jakjegowielkiedobra
bezlitośniełupiąwspólnicyjegozdrad:Szwe-
dzi,Rosjanie,Sasi,Prusacy.Niestety,złupili
przytymtakżecałąPolskę,itokilkarazy,
wzdłużiwszerz.
Radziejowski–prymas,kardynał,arcyz-
drajcaiarcyłotrmagodnemiejscepochówku
wkościeleśw.KrzyżawWarszawie.
KrzysztofBiałłozor–kanonikwileński,
kanclerzkapituływileńskiejismoleńskiej.Je-
denzprzywódcówszlachtywwojniedomo-
wejnaLitwieprzeciwkoSapiehom
(1696–1704),zwany„krwawymksiędzem”.Po-
słowałwimieniuszlachtylitewskiejdoAugu-
staIIwsprawiezmniejszenialiczebnościwojsk
litewskichiwprowadzenianaLitwęwojsksa-
skich,awszystkowceluograniczeniawładzy
hetmanaSapiehy.Królskwapliwieskorzystał
zokazji.WGrodnieodbyłasięuroczystośćła-
maniasztandarówlikwidowanychpułków.Za-
stąpiłyjewojskasaskie,czyliNiemcywyzna-
nialuterańskiego.Ichutrzymaniekosztowało
Litwę90milionówzłotych,akwotabyłato
wtedyastronomiczna!Pozatymniesłychane
byłygrabieżeigwałty–Niemcyokradalina-
wetkościoły.
ZrujnowałotoLitwędoszczętnie.Tedo-
świadczeniaAugustIIwykorzystał,wprowa-
dzającw1713r.wojskasaskiedocałegokra-
ju,abyprzerzucićkosztyichutrzymanianaPo-
laków,sprowokowaćbuntipostłumieniugo
wprowadzićrządyabsolutne.Wojskasaskie
poczynaływięcsobiejakwkrajuokupowanym
–czterylatatrwałykontrybucje,grabieże,gwał-
ty.Skończyłosiętokonfederacjątarnogrodz-
ką,wojnądomową,całkowitąruinąPolski,we-
zwaniemRosjinarozjemcęiSejmemNiemym
podrosyjskimibagnetami.
Zzemstyzaścięciebratazrozkazuhet-
manaJanaKazimierzaSapiehy,ksiądzBiał-
łozorprowadziłprywatnąwojnęzSapiehami.
PoichrozgromieniuwbitwiepodOlkienika-
miwr.1700kapłantenpodjudziłpijanąszlach-
tędomordunawziętymdoniewolisynuhet-
mana–Michale.Nadciałemzabitegoprze-
prowadzano„próbę”:ktozpodejrzanych
osprzyjanieSapiehomniechciałsiectrupa
szablą,tegorównieżrozsiekanonamiejscu.
Wswojejzemściekanonikposunąłsiędo
kolejnejzdrady.Jako„rezydentWielkiegoKsię-
stwaLitewskiegoprzycarze”PiotrzeIwla-
tach1702–1703podpisałumowyoddająceLi-
twępodkuratelęRosji.Byłotofaktyczne
rozwiązanieuniipolsko-litewskiej.Totenksiądz
zdrajcaporazpierwszywprowadziłwgrani-
ceRzeczypospolitejwojskarosyjskie!Wziąłza
torosyjskiesrebrniki.
W1708r.zostałschwytanyprzezSapie-
hówisiedziałwichwięzieniudo1710r.
–uwolniligodopieroRosjanie.Odzasłużo-
nejkaryśmierciuratowałgozaciekłyopór
kapituływileńskiej,abiskuprzuciłnawetklą-
twęnaWilno.Klerczułsiębezkarny,więcbi-
skupiiksiężarobili,cochcieli.Nawetdzisiaj
14 NASI OKUPANCI
dwory w Krakowie, Warszawie (pałac na ro-
gu Miodowej i Senatorskiej), Bodzentynie
i Kielcach. Pełen pychy, nawet do miasta wy-
jeżdżał zawsze przynajmniej w dwie poszóst-
ne karoce. Dla porównania: ówczesny biskup
poznański Czartoryski, książę rodowy, do po-
dróży pomiędzy Warszawą a Poznaniem wy-
korzystywał... karety pocztowe. O „religijno-
ści” Sołtyka świadczy fakt, że jako pierwszy
wprowadził stoły mięsne w piątki, co z obu-
rzeniem odnotował ksiądz Kitowicz: „(...) po-
społu z zaproszoną kompanią, z katolików i dy-
sydentów złożoną, mięsem się nadziewali”.
Ze względu na kosztowny tryb życia zawsze
potrzebował pieniędzy. Jako koadiutor w niebo-
gatej diecezji kijowskiej w 1753 r. dopuścił się
nawet mordu sądowego: zaaranżował proces
o „mord rytualny”, chcąc wyłudzić od Żydów ła-
pówkę 500 dukatów i futra warte 300 dukatów
za uwolnienie oskarżonych. Skończyło się egze-
kucją kilkudziesięciu Żydów, a gmina żydowska
oskarżyła go przed notariuszem apostolskim. Ani
włos zbrodniarzowi z głowy nie spadł, ani ta
zbrodnia nie przeszkodziła mu w karierze ko-
ścielnej. Bo cóż dla tych „obrońców życia” zna-
czy życie kilkudziesięciu Żydów?
Rosyjskiemu ambasadorowi Keyserlingowi
donosił na Czartoryskich, ostrzegając przed
ich zamiarami reform. Po elekcji Stanisława
Augusta Poniatowskiego pozornie pogodził
się z nim, ale spiskował nadal, chcąc „Ciołka”,
„solitera” złożyć z tronu. Wraz z Podoskim
(późniejszy prymas) i biskupem Krasińskim
pomógł Repninowi w zmontowaniu konfe-
deracji radomskiej. To dzięki nim Repnin bez
jednego rosyjskiego żołnierza zmusił króla do
uległości i na sejmie delegacyjnym doprowa-
dził do cofnięcia reform i przywrócenia rosyj-
skiego protektoratu.
Na sejmach 1764–1766 zaciekle oponował
przeciwko równouprawnieniu prawosławnych
i protestantów, a nawet komenderował tłu-
mem wrzeszczącej szlachty. Detronizacja pol-
skiego króla była dla niego, Podoskiego i Kra-
sińskiego celem nadrzędnym. On też nakłonił
papieża do zatwierdzenia Podoskiego na pry-
masa. Gdy okazało się, że Repnin prze do rów-
nouprawnienia dysydentów i nie ma zamiaru
detronizować króla, Sołtyk zaczął atakować
Podoskiego i przygotowywać z Krasińskim po-
wstanie „w obronie wiary katolickiej”. Dlate-
go Podoskiemu łatwo poszło namówić Repni-
na do wywiezienia Sołtyka do Kaługi. Wraz
z nim pojechali Rzewuscy i biskup Załuski.
To była iskra, która wywołała tragiczną kon-
federację barską, a ta z kolei doszczętnie zde-
wastowała Polskę i stała się bezpośrednią przy-
czyną I rozbioru.
Sołtyk wrócił z zesłania po pięciu latach
– w 1773 r. Paradoksalnie, propaganda Ko-
ścioła spowodowała, że zwykły warchoł, zdraj-
ca i sprawca nieszczęść witany był jak boha-
ter. Za 100 lat sytuacja powtórzyła się: zdraj-
ca kardynał Ledóchowski stał się bohaterem
tylko dlatego, że aresztowali go Prusacy.
Tuż przed sejmem rozbiorowym Sołtyk wi-
dział nieuchronność rozbioru i obawiał się, że
Austria w zagarniętej części jego diecezji utwo-
rzy nową – w Tarnowie – co uszczupli jego
dochody. Zabiegał więc u cesarzowej Marii
Teresy o rezygnację z tego zamiaru. Dlatego
zaraz po I rozbiorze ten polski senator złożył
przysięgę wierności Austrii i podle jej się wy-
sługiwał.
Brał udział w storpedowaniu reform kanc-
lerza Zamoyskiego, tzw. Kodeksu Zamoy-
skiego, odrzuconego przez sejm w 1780 r.
pod wpływem działań Rosji, Rzymu i kleru
Maria Ludwika Gonzaga
2 NASI OKUPANCI
Oto lista Płatnych Zdrajców, Pachołków
Rosji. W ich oficjalnych kościelnych biogra-
fiach nie znajdziemy śladu zdrad, złodziej-
stwa i nieprawości. Sami święci mężowie! Jak
zdradzali Polskę – o tym cisza. To obrazuje,
jak Kościół i jego słudzy fałszują historię, bo
przecież przemilczanie faktów i wybielanie
zdrajców to fałszerstwo. Prawdziwą historię
Polski można poznać po prawdziwych życio-
rysach zdrajców w sutannach. Fakt, że nie tyl-
ko biskupi brali srebrniki, nie umniejsza ich
winy. Ale dlaczego tylko oni są wybielani?
Żeby ocenić skalę tej zdrady i korupcji, trze-
ba wiedzieć, że złoty dukat, zwany też czerwo-
nym złotym, ważył 3,43 g złota. Czyli 30 tys. du-
katów łapówki dla zdrajcy księdza biskupa Mas-
salskiego to ponad 100 kg czystego złota, a 3
tys. dukatów jego rocznej pensji to ponad 10
kg złota! Przelicznik dukata to 18 złotych pol-
skich, zwanych też florenami. Talar to ok. 5 zł.
Pensja roczna urzędnika królewskiego bardzo
wysokiego szczebla wynosiła w XVIII w. oko-
ło 3500 zł. Ksiądz Stanisław Staszic w czasie
bojów sejmowych o opodatkowanie Kościoła
proponował, by biskupom ustalić roczną pen-
sję 3 tys. zł, co uważał za wystarczające także
dla ich kochanek i dzieci.
Brali nie tylko złoto i gotówkę. O wiele
bardziej dochodowe były kanonie, opactwa,
prebendy i probostwa. Kolekcjonerzy mieli po
kilka; często nie oglądali ich w ogóle, liczyły
się tylko podatki, czyli kasa! Najtłuściejszym
kąskiem były biskupstwa. Biskupi awansowali
na coraz bogatsze kolejne diecezje, dające kro-
ciowe dochody. Najbogatsza diecezja krakow-
ska dawała przed I rozbiorem w zrujnowa-
nym wojnami i konfederacją barską kraju oko-
ło 1 mln 200 tys. zł rocznego dochodu, tj.
około 230 kg złota! Uzyskanie tych godności
i dochodów wymagało zgody króla (czytaj:
rosyjskiego ambasadora) i papieża (czytaj: po-
parcia Habsburgów i Rosji w Rzymie). Bez wy-
sługiwania się zaborcom nie było poparcia, nie
było pieniędzy. System selekcji zdrajców był
niezawodny. Polska musiała zginąć.
Musiała, bo wszyscy biskupi ordynariusze
byli polskimi senatorami, a senatowi przewod-
niczył prymas. Prymasi byli interreksami,
a biskupi sprawowali władzę wykonawczą, bo
kanclerzem (dzisiejszy premier) lub podkanc-
lerzym zawsze był biskup, zatem opanowali dy-
plomację. Kościół (jezuici i pijarzy) dzierżył
niepodzielnie oświatę i wyłomu nie zdołała tu
zrobić nawet Komisja Edukacji Narodowej po
kasacie jezuitów. „Takie będą rzeczypospolite,
jakie ich młodzieży chowanie...” To Kościół
10NASIOKUPANCI
Biskupeminflanckimzostałwkrótcepo
zwycięstwiecaraPiotraIpodPołtawą.Byłato
bardzoubogadiecezja,wwiększościluterań-
ska,dotegozrujnowanaprzezwojnępółnoc-
ną.Wiernychkatolikówbyłotamzaledwiekil-
kadziesiąttysięcy.Bez„pomocy”rosyjskiej
trudnobyłozwiązaćkonieczkońcem,apo-
nieważniepodzielnymwładcątychterenów,
tylkonominalnienależącychdoPolski,byłcar,
Szembekowiesłużylimu„nawyprzódki”.Piotr
IpozwoliłmunawetwysyłaćksiężydoPe-
tersburga.
Następnejegodiecezjebyłyjużbogate,
adopoznańskiejnależaławówczasWarszawa.
Rosjadbałaokarieryswoichagentów,bodzię-
kinimmogłaumacniaćswojewpływywPol-
sce.MogławięcpolegaćnarodzieSzembe-
ków,jużmagnatów,którzywierniesłużyli
Rosjiipapieżom.
W1721r.,pośmiercikuzynaprymasa,wie-
dząc,żetytułtendajerealnąwładzę,docho-
dyiwpływy,aprawieroktrwanominacjana-
stępcy,łasynazaszczytyiwładzęSzembekwy-
starałsięuAugustaIIotytułwiceprymasa,
którynigdydotądnieistniał.Królspełniłtę
wielceoryginalnąprośbę.
Szembekodegrałhaniebnąrolęw„tumul-
cietoruńskim”,któryprzyniósłPolscenieby-
wałeszkodypolitycznewcałejEuropie,bowy-
robiłPolakomopiniębarbarzyńcówifanatyków
religijnych,awleczesiętozanamidodzisiaj.
Szkodybyłytakstraszne,że70latpóźniej,gdy
zaborcydobijaliPolskę,niktwEuropienieza-
protestował.Wlipcu1724rokusprowokowani
przezjezuitówprotestancizdemolowalikole-
giumjezuickiewprotestanckimToruniu.Znisz-
czonoobrazMatkiBożej,aleofiarśmiertelnych
niebyło.Odwetbyłodbiciemkatolickiego
miłosierdzia–wsfingowanymprocesieskaza-
nowyłącznieprotestantów:ściętodziesięciu,
wtymburmistrzaRoesnera,awieluukarano
publicznąchłostą.Tymczasemuzamkniętych
bramToruniastałposłaniecnuncjuszapapie-
skiegozżądaniemodroczeniaegzekucji.Żeby
goniewpuścić,użytoprzemocy.Dokonanowięc
mordusądowego.Jednązgłównychrólode-
grałwtedybiskupkujawskiKrzysztofSzembek
orazjegostryjecznybratkanclerzJanSzembek.
Tewydarzeniadaływspaniałypretekstdoko-
lejnegowprowadzeniawojskrosyjskichdoPol-
ski.Rozbiórwisiałwpowietrzu.Polskęurato-
waławówczasśmierćPiotraIwlutym1725r.
Świadectwoczynówtegofanatykareligij-
negodałw„Opisieobyczajów”JędrzejKi-
towicz,konfederatbarski,późniejksiądz:„Pry-
masSzembek,będącwielceświątobliwymipra-
gnącymwytępieniaheretyków,dawałmu[Boń-
kowskiemu]znacznypieniądznateninteres...”.
Znanyjestten„interes”Bońkowskiegoiświą-
tobliwegoprymasa:wrazzdragoniąprymasa
Bońkowskinajeżdżałprotestantów,odbierał
alboburzyłimkościoły,napadałnaludzi,do-
puszczałsięzabójstw.Świątobliwyprymas,jak
toksiądz,stałzboku,jednakopłacałzbrod-
niarzaidawałmudopomocywojsko.Ale
woczachKościołatenzbrodniarzjestświąto-
bliwy.Burzyłwszakkościołykonkurencjiipra-
gnąłwytępienia„heretyków”.
Fałszerzehistoriiwsutannachrozpisują
sięołagodnościidobrocitegozbrodniarza,
żądnegowładzyzdrajcy,chciwca,fanatyka
inepoty:„Pozostawiłposobiepamięćświęte-
go”–napisali.
JanAleksanderLipski–biskupłucki
od1732r.,krakowski(iksiążęsiewierski)
wlatach1732–1746,senator,kardynał.Od1724
7 NASIOKUPANCI
najwyższakaradlaksiędzaprzestępcyto„za-
wiasy”,boświętykapłanniemożespaćnawię-
ziennejpryczy.
Zasłonamilczeniaokrywatragiczneskut-
kiwieluinnychdokonań„krwawegoksiędza”,
arcyzdrajcywsutannieipachołkaRosji.Ksiądz
Białłozorreprezentowałmiłosierdzietypowe
dlaKościoła,bozwykle–takjakpodczasza-
mordowaniaMichałaSapiehy–ontylkopod-
judzał.Totypowametodajezuitów.220lat
późniejpodobnybyłscenariuszzamordowa-
niaprezydentaGabrielaNarutowicza...Strzeż
się,Jonaszu!
StanisławSzembek–biskuppomocniczy
krakowskiod1690r.,biskupkujawskiod1700,
arcybiskupgnieźnieńskiiprymasPolskiwla-
tach1706–1721,senator.W1697r.poparłbez-
prawnąelekcjęAugustaII,zacootrzymałso-
witązapłatęorazszybkieawansebiskupie
izwiązaneznimibeneficja.Szembeksłużył
AugustowiII,mimożekrólzrobiłzPolski
polebitwywojnypółnocnej,awefekciekraj
byłpotworniegrabionyidewastowany.Już
w1706r.nagrodzonoSzembekagodnością
prymasaizwiązanymiztymdochodami.Po
abdykacjiAugustaIIbiskupSzembek–napo-
leceniecaraPiotraI–ogłosiłbezkrólewie
ipodrosyjskimibagnetamisprawowałwładzę
wczęściPolskiokupowanejprzezRosjan.Po
powrocieAugustaIInatronwierniemusłu-
żyłtakżewczasiekonfederacjitarnogrodzkiej
iSejmuNiemego.SłużącSasom,budowałtak-
żewpływywRzymie.Tąsamądrogąiwspół-
pracujączRosją,nepotaówbudowałpotęgę
swegorodu.TodziękipoparciuRosji,Sasów
iHabsburgówbratbiskupa,Jan,teżagentro-
syjski,zostałw1703r.podkanclerzym,potem
kanclerzemwielkimkoronnym,awrodzie
Szembekównastąpiłwysypbiskupów(wjed-
nymczasiebyłoczterech)iinnychdostojników
kościelnych.Spadłimtakżedeszczzwiąza-
nychztymigodnościamitłustychbeneficjów.
Ródzgromadziłogromnymajątekiaspirował
dorangimagnatów.
CenęzatęzdradępłaciliPolacy:wojna
północnazrujnowałaPolskędoszczętnie,o30
proc.zmniejszyłosięzaludnienie,amieściny
KrakówiPoznańmiałypokilkatysięcymiesz-
kańców.Szwedzi,Rosjanie,iSasigrabilibar-
dziejniżwczasiepotopu.Rosjanomnieuda-
łosięwywieźćtylkokolumnyZygmuntazpo-
wodukłopotówztransportem.Gwałtyna
ludnościcywilnejbyłypotworne.Właśnieksiądz
15NASI OKUPANCI
polskiego. Przeszkadzał też w reformie Aka-
demii Krakowskiej, a na jej rektora i refor-
matora Hugona Kołłątaja rzucił nawet klątwę.
Nasilały się jednak u biskupa Sołtyka ob-
jawy choroby umysłowej. Popadał w skrajno-
ści – ucztował i modlił się, miewał napady hoj-
ności, zadarł z kapitułą krakowską, a jej człon-
ków wyklął. Powołana komisja uznała go za
niepoczytalnego, więc życia dokonał w zamknię-
ciu w pałacu biskupim w Kielcach. Mająt-
kiem diecezji zarządzał Michał Poniatowski
– biskup płocki, potem prymas, brat króla.
Nie zachowały się dowody, że brał pienią-
dze od Rosjan, choć przynajmniej przez pe-
wien czas był ich pachołkiem, a diecezja kra-
kowska i jej dochody były nagrodą za służbę
Sasom i Rosji. Pozostawienie mu dochodów
z części diecezji zagarniętej przez Austrię też
nie było przypadkiem.
Andrzej Szołdrski – biskup przemyski od
1635 r., poznański w latach 1635–1650, sena-
tor. W 1644 r. odegrał haniebną rolę w tzw.
kryzysie trubeckim, kiedy to Władysław IV (wraz
z grupą senatorów), postanowił – bez zgody sej-
mu – oddać Moskwie bez powodu miasto i za-
mek Trubeck. W komisji regulującej granice był
biskup Szołdrski. W atmosferze protestów mia-
sto przygotowywano do obrony.
Na sejmie biskup Szołdrski został słusznie
zelżony, a posłowie rzucili mu w twarz oskar-
żenie o wzięcie podarków od Moskwy. Sejm
zerwano, zgody na oddanie Trubecka nie wy-
dano. Mimo to miasto przejęła Moskwa. Król
– też oskarżany o zdradę – stanął przed ko-
misją sejmową, jednak sprawa rozeszła się po
kościach. Od wojny uchroniła Polskę śmierć
cara Michała Romanowa.
Autorytet Polski został po tej sprawie
poważnie nadszarpnięty. Moskwa słusznie
odebrała to jako przejaw słabości Polski i wkrót-
ce zaczęła te słabość wykorzystywać.
Jan Stefan Giedroyć – biskup inflancki
od 1764 r., żmudzki w latach 1778–1803, se-
nator. Protegowany arcyzdrajcy biskupa Mas-
salskiego. Konsyliarz (doradca) Rady Nieusta-
jącej, zwanej Zdradą Nieustającą. Powołana
została na życzenie carycy Katarzyny II, a więk-
szość jej członków była na żołdzie rosyjskim.
Chciwiec i nepota, protegował rodzinę na
stanowiska i beneficja kościelne i sam te be-
neficja gromadził.
Przeciwnik konfederacji barskiej. Dono-
sił Rosjanom o przygotowaniach powstań-
czych i ruchach oddziałów konfederackich.
Po I rozbiorze jego diecezja przypadła Rosji,
toteż złożył carycy przysięgę wierności i rze-
czywiście wiernie jej służył – niestety, jako
Stanisław Staszic
StanisławSzembek
Michał Poniatowski
1NASI OKUPANCI
9 NASIOKUPANCI
ościennychmocarstworazRzymu.PóźniejAu-
gustprawnieabdykował,akrólembyłkatolik
Leszczyński.TragiczneskutkirządówAugu-
staprzedstawionowyżej.TobiskupSzaniaw-
skinamówiłgow1709r.doodwołaniaabdy-
kacji.Musiałomusiętonieźleopłacać...
Podczaswspomnianejwyżejwojnydomo-
wejousunięciezPolskiwojsksaskichSzaniaw-
ski(sowicieopłacanyprzezambasadorarosyj-
skiegoDołgorukiego)wrazzhetmanemlitew-
skimL.Pociejemdoprowadziłdowezwania
Rosjinarozjemcę.Wojskarosyjskiewkroczy-
łydoPolskiw1716r.Ztegookresuzachowa-
łysięteżdowodyprzekazaniabiskupowipie-
niędzyodJakubaFlemminga,zaufanegoSa-
sów.Był–razemzinnymizdrajcamiwsutan-
nach–jednymzorganizatorówSejmuNieme-
gow1717r.TowtedyPolskastraciłasuwe-
rennośćistałasięrosyjskimprotektoratem.To
SzaniawskiorazŁubieńskidoprowadziliwte-
dydozmniejszenialiczebnościwojskpolskich
ilitewskich.SkutkiSejmuNiemegosąporów-
nywanezsejmamirozbiorowymi.
Tenbiskupzdrajcarealizowałpolitykępa-
pieży,współpracującychzawszeznajsilniejszy-
mi–zRosją,AustriąiSasami.Zateusługi
zapłaconomu–jeszczepoSejmieNiemym
–przebogatymbiskupstwemkrakowskim.Sza-
niawskiprześladowałteżinnowierców.W1725
rokubulląogłosił,żejakochrześcijaniepod-
legająonijegojurysdykcji.Pochowanyjest
wkatedrzewawelskiej,obokkrólów...
KrzysztofAntoniSzembek–biskupinf-
lanckiod1710r.,poznańskiod1717,kujaw-
skiod1719,arcybiskupgnieźnieńskiiprymas
Polskiwlatach1739–1748,senator.Skrajny
oszołomifanatykreligijny,jakoproboszcz
nawracałŻydów,„lubobezskutku”.
PochodziłzniezwyklewRzymieustosun-
kowanejrodzinySzembeków.Stryjecznybrat
prymasaStanisławaikanclerzaJana,którzy
goprotegowali.Takjakprotektorzy,byłbli-
skimwspółpracownikiemAugustaIIi...cara
PiotraI,takżewczasieSejmuNiemego.Ich
poparciewRzymiezapewniłomuszybkąka-
rieręwKościeleiwspaniałedochodyzbene-
ficjów.
Kolekcjonerkanonii,araczejzwiązanych
znimidochodów.Zebrałichażpięć,pozatym
probostwoijeszczedwaopactwa.Każdeznich
winnejczęściPolski,każdedawałodokilku-
dziesięciutysięcyzłotychczystegodochodu.
Kwotytobyłyogromne.
8NASIOKUPANCI
prymas,jakowładcaokupowanejprzezRo-
sjanczęścikraju,przyczyniłsiędowzmocnie-
niaichwpływówwPolsce,atymsamym–do
osłabieniajejiutratysuwerennościnaSejmie
Niemymw1717.
KazimierzŁubieński–biskupchełmski
od1705r.,krakowskiwlatach1710–1719,se-
nator.Wychowanekjezuitów.Stronnikiklient
AugustaII,mimożetenbyłuzurpatorem,
poparłwojnępółnocną,wywołałdwiewojny
domowe,zrobiłzPolskirosyjskiprotektorat
izamieniłwkarczmęprzydrożnądlaobcych
wojsk.
Łubieńskibyłprzezcarasowiciewynagra-
dzanyzausługi–takżegodnościamikościel-
nymiizwiązanymiznimidochodami.Wcza-
sie8-letniegowakatunabiskupstwiekrakow-
skimzarządzałtądiecezjąod1702r.jakoad-
ministratorgeneralny.Abyłatojednaznaj-
większychdiecezjiwEuropieiprzynosiłakro-
ciowedochody,stanowiącpraktyczniepań-
stwowpaństwie.Przed1772r.dochodybi-
skupakrakowskiegowynosiły1200000zło-
tychrocznie!Tobyłafortuna.Ośmioletnie
zabiegisaskieirosyjskiewRzymiedałyefekt:
wroku1710zostałordynariuszem.Zazdra-
dęojczyzny!
Wczasiewojnydomowej,od1716r.,prze-
bywałnadworzekrólawWarszawie,przygo-
towującmediacjęrosyjskąiSejmNiemy
w1717r.Toon,wrazzdrugimzdrajcą–bi-
skupemSzaniawskim–jestsprawcąuchwały
ozmniejszeniuliczebnościwojskpolskichili-
tewskich,przygotowanejwporozumieniuzRo-
sją,wjejinteresie,podjejbagnetamiizajej
pieniądze.Długieręcemiałambasadorrosyj-
skiDołgoruki.Byłotofaktycznerozbrojenie
Polskiirzuceniejejnałupzaborców.
TobiskupaŁubieńskiegokasztelanJezier-
skiwprostobwiniało„zwinięciesztandarów”
(wgKitowicza).OpróczRosjizyskałjakzwy-
kleKościółibiskupi.Przedewszystkimusta-
łyżądaniaszlachty,abyKościółpłaciłpodat-
kinaobronęPolski,noibiskupiniemusieli
oddawaćnapodatkiswoichwłasnychdocho-
dów.Problemzniknąłwrazzwojskiem.Nie-
długopotemznikłaiPolska.
KonstantyFelicjanSzaniawski–biskup
kujawskiod1705r.,krakowskiwlatach
1720–1732,senator.ZwolennikrządówAu-
gustaII,chociaższlachtawybrałanakrólaksię-
ciaContiego,aAugustzdobyłtronprzekup-
stwem,oszustwemiprzemocąprzypoparciu
16 NASI OKUPANCI
PZPR – PŁATNI ZDRAJCY, PACHOŁKI ROSJI, CZYLI...
senator polski. W nagrodę, dzięki poparciu
Rosji, został biskupem żmudzkim, co było
wielkim awansem materialnym w porówna-
niu z ubogą diecezją inflancką.
Przeciwnik Konstytucji 3 maja, zwolen-
nik targowicy. Zdradzał Polskę i wysługi-
wał się Rosji tak gorliwie, że gdy któryś
z księży jego diecezji obraził słownie ca-
rycę Katarzynę, polecił go aresztować, za
co osobiście dziękował mu ambasador Rep-
nin.
Grzegorz Pusłowski – administrator die-
cezji inflanckiej. Ten zdrajca wydał w r. 1772
list do duchowieństwa i wiernych diecezji,
w którym wzywał do wierności i posłuszeństwa
carycy Rosji Katarzynie II jako prawowitej
władczyni. Cdn.
LUX VERITATIS
ZZddrraajjccyy ww ssuuttaannnnaacchh ((11))
Historia Polski jest jedną z najbardziej zakłamanych historii.
Jerzy Giedroyć
W
ielu czytelników pamięta
wyskok Leszka Moczul-
skiego, który przed laty w
Sejmie o posłach lewicy
powiedział: „płatni zdrajcy, pachołki Ro-
sji”, rozwijając w ten sposób skrót PZPR
(po paru latach okazało się, że sam
był tajnym współpracownikiem SB).
Posłowie lewicy zapałali wówczas świę-
tym oburzeniem. I tyle. Zabrakło reflek-
sji i wiedzy historycznej. To dowodzi, że
Giertych ma rację, twierdząc, że nie-
zbędna jest edukacja historyczna Pola-
ków. Trzeba Polakom, z natury patrio-
tom, pokazać zdradę w całej jej ohy-
dzie, także w stroju... sutanny.
KrzysztofAntoniSzembek
FelicjanKonstantySzaniawski
1NASI OKUPANCI 9 NASIOKUPANCI ościennychmocarstworazRzymu.PóźniejAu- gustprawnieabdykował,akrólembyłkatolik Leszczyński.TragiczneskutkirządówAugu- staprzedstawionowyżej.TobiskupSzaniaw- skinamówiłgow1709r.doodwołaniaabdy- kacji.Musiałomusiętonieźleopłacać... Podczaswspomnianejwyżejwojnydomo- wejousunięciezPolskiwojsksaskichSzaniaw- ski(sowicieopłacanyprzezambasadorarosyj- skiegoDołgorukiego)wrazzhetmanemlitew- skimL.Pociejemdoprowadziłdowezwania Rosjinarozjemcę.Wojskarosyjskiewkroczy- łydoPolskiw1716r.Ztegookresuzachowa- łysięteżdowodyprzekazaniabiskupowipie- niędzyodJakubaFlemminga,zaufanegoSa- sów.Był–razemzinnymizdrajcamiwsutan- nach–jednymzorganizatorówSejmuNieme- gow1717r.TowtedyPolskastraciłasuwe- rennośćistałasięrosyjskimprotektoratem.To SzaniawskiorazŁubieńskidoprowadziliwte- dydozmniejszenialiczebnościwojskpolskich ilitewskich.SkutkiSejmuNiemegosąporów- nywanezsejmamirozbiorowymi. Tenbiskupzdrajcarealizowałpolitykępa- pieży,współpracującychzawszeznajsilniejszy- mi–zRosją,AustriąiSasami.Zateusługi zapłaconomu–jeszczepoSejmieNiemym –przebogatymbiskupstwemkrakowskim.Sza- niawskiprześladowałteżinnowierców.W1725 rokubulląogłosił,żejakochrześcijaniepod- legająonijegojurysdykcji.Pochowanyjest wkatedrzewawelskiej,obokkrólów... KrzysztofAntoniSzembek–biskupinf- lanckiod1710r.,poznańskiod1717,kujaw- skiod1719,arcybiskupgnieźnieńskiiprymas Polskiwlatach1739–1748,senator.Skrajny oszołomifanatykreligijny,jakoproboszcz nawracałŻydów,„lubobezskutku”. PochodziłzniezwyklewRzymieustosun- kowanejrodzinySzembeków.Stryjecznybrat prymasaStanisławaikanclerzaJana,którzy goprotegowali.Takjakprotektorzy,byłbli- skimwspółpracownikiemAugustaIIi...cara PiotraI,takżewczasieSejmuNiemego.Ich poparciewRzymiezapewniłomuszybkąka- rieręwKościeleiwspaniałedochodyzbene- ficjów. Kolekcjonerkanonii,araczejzwiązanych znimidochodów.Zebrałichażpięć,pozatym probostwoijeszczedwaopactwa.Każdeznich winnejczęściPolski,każdedawałodokilku- dziesięciutysięcyzłotychczystegodochodu. Kwotytobyłyogromne. 8NASIOKUPANCI prymas,jakowładcaokupowanejprzezRo- sjanczęścikraju,przyczyniłsiędowzmocnie- niaichwpływówwPolsce,atymsamym–do osłabieniajejiutratysuwerennościnaSejmie Niemymw1717. KazimierzŁubieński–biskupchełmski od1705r.,krakowskiwlatach1710–1719,se- nator.Wychowanekjezuitów.Stronnikiklient AugustaII,mimożetenbyłuzurpatorem, poparłwojnępółnocną,wywołałdwiewojny domowe,zrobiłzPolskirosyjskiprotektorat izamieniłwkarczmęprzydrożnądlaobcych wojsk. Łubieńskibyłprzezcarasowiciewynagra- dzanyzausługi–takżegodnościamikościel- nymiizwiązanymiznimidochodami.Wcza- sie8-letniegowakatunabiskupstwiekrakow- skimzarządzałtądiecezjąod1702r.jakoad- ministratorgeneralny.Abyłatojednaznaj- większychdiecezjiwEuropieiprzynosiłakro- ciowedochody,stanowiącpraktyczniepań- stwowpaństwie.Przed1772r.dochodybi- skupakrakowskiegowynosiły1200000zło- tychrocznie!Tobyłafortuna.Ośmioletnie zabiegisaskieirosyjskiewRzymiedałyefekt: wroku1710zostałordynariuszem.Zazdra- dęojczyzny! Wczasiewojnydomowej,od1716r.,prze- bywałnadworzekrólawWarszawie,przygo- towującmediacjęrosyjskąiSejmNiemy w1717r.Toon,wrazzdrugimzdrajcą–bi- skupemSzaniawskim–jestsprawcąuchwały ozmniejszeniuliczebnościwojskpolskichili- tewskich,przygotowanejwporozumieniuzRo- sją,wjejinteresie,podjejbagnetamiizajej pieniądze.Długieręcemiałambasadorrosyj- skiDołgoruki.Byłotofaktycznerozbrojenie Polskiirzuceniejejnałupzaborców. TobiskupaŁubieńskiegokasztelanJezier- skiwprostobwiniało„zwinięciesztandarów” (wgKitowicza).OpróczRosjizyskałjakzwy- kleKościółibiskupi.Przedewszystkimusta- łyżądaniaszlachty,abyKościółpłaciłpodat- kinaobronęPolski,noibiskupiniemusieli oddawaćnapodatkiswoichwłasnychdocho- dów.Problemzniknąłwrazzwojskiem.Nie- długopotemznikłaiPolska. KonstantyFelicjanSzaniawski–biskup kujawskiod1705r.,krakowskiwlatach 1720–1732,senator.ZwolennikrządówAu- gustaII,chociaższlachtawybrałanakrólaksię- ciaContiego,aAugustzdobyłtronprzekup- stwem,oszustwemiprzemocąprzypoparciu 16 NASI OKUPANCI PZPR – PŁATNI ZDRAJCY, PACHOŁKI ROSJI, CZYLI... senator polski. W nagrodę, dzięki poparciu Rosji, został biskupem żmudzkim, co było wielkim awansem materialnym w porówna- niu z ubogą diecezją inflancką. Przeciwnik Konstytucji 3 maja, zwolen- nik targowicy. Zdradzał Polskę i wysługi- wał się Rosji tak gorliwie, że gdy któryś z księży jego diecezji obraził słownie ca- rycę Katarzynę, polecił go aresztować, za co osobiście dziękował mu ambasador Rep- nin. Grzegorz Pusłowski – administrator die- cezji inflanckiej. Ten zdrajca wydał w r. 1772 list do duchowieństwa i wiernych diecezji, w którym wzywał do wierności i posłuszeństwa carycy Rosji Katarzynie II jako prawowitej władczyni. Cdn. LUX VERITATIS ZZddrraajjccyy ww ssuuttaannnnaacchh ((11)) Historia Polski jest jedną z najbardziej zakłamanych historii. Jerzy Giedroyć W ielu czytelników pamięta wyskok Leszka Moczul- skiego, który przed laty w Sejmie o posłach lewicy powiedział: „płatni zdrajcy, pachołki Ro- sji”, rozwijając w ten sposób skrót PZPR (po paru latach okazało się, że sam był tajnym współpracownikiem SB). Posłowie lewicy zapałali wówczas świę- tym oburzeniem. I tyle. Zabrakło reflek- sji i wiedzy historycznej. To dowodzi, że Giertych ma rację, twierdząc, że nie- zbędna jest edukacja historyczna Pola- ków. Trzeba Polakom, z natury patrio- tom, pokazać zdradę w całej jej ohy- dzie, także w stroju... sutanny. KrzysztofAntoniSzembek FelicjanKonstantySzaniawski
2 NASI OKUPANCI Oto lista Płatnych Zdrajców, Pachołków Rosji. W ich oficjalnych kościelnych biogra- fiach nie znajdziemy śladu zdrad, złodziej- stwa i nieprawości. Sami święci mężowie! Jak zdradzali Polskę – o tym cisza. To obrazuje, jak Kościół i jego słudzy fałszują historię, bo przecież przemilczanie faktów i wybielanie zdrajców to fałszerstwo. Prawdziwą historię Polski można poznać po prawdziwych życio- rysach zdrajców w sutannach. Fakt, że nie tyl- ko biskupi brali srebrniki, nie umniejsza ich winy. Ale dlaczego tylko oni są wybielani? Żeby ocenić skalę tej zdrady i korupcji, trze- ba wiedzieć, że złoty dukat, zwany też czerwo- nym złotym, ważył 3,43 g złota. Czyli 30 tys. du- katów łapówki dla zdrajcy księdza biskupa Mas- salskiego to ponad 100 kg czystego złota, a 3 tys. dukatów jego rocznej pensji to ponad 10 kg złota! Przelicznik dukata to 18 złotych pol- skich, zwanych też florenami. Talar to ok. 5 zł. Pensja roczna urzędnika królewskiego bardzo wysokiego szczebla wynosiła w XVIII w. oko- ło 3500 zł. Ksiądz Stanisław Staszic w czasie bojów sejmowych o opodatkowanie Kościoła proponował, by biskupom ustalić roczną pen- sję 3 tys. zł, co uważał za wystarczające także dla ich kochanek i dzieci. Brali nie tylko złoto i gotówkę. O wiele bardziej dochodowe były kanonie, opactwa, prebendy i probostwa. Kolekcjonerzy mieli po kilka; często nie oglądali ich w ogóle, liczyły się tylko podatki, czyli kasa! Najtłuściejszym kąskiem były biskupstwa. Biskupi awansowali na coraz bogatsze kolejne diecezje, dające kro- ciowe dochody. Najbogatsza diecezja krakow- ska dawała przed I rozbiorem w zrujnowa- nym wojnami i konfederacją barską kraju oko- ło 1 mln 200 tys. zł rocznego dochodu, tj. około 230 kg złota! Uzyskanie tych godności i dochodów wymagało zgody króla (czytaj: rosyjskiego ambasadora) i papieża (czytaj: po- parcia Habsburgów i Rosji w Rzymie). Bez wy- sługiwania się zaborcom nie było poparcia, nie było pieniędzy. System selekcji zdrajców był niezawodny. Polska musiała zginąć. Musiała, bo wszyscy biskupi ordynariusze byli polskimi senatorami, a senatowi przewod- niczył prymas. Prymasi byli interreksami, a biskupi sprawowali władzę wykonawczą, bo kanclerzem (dzisiejszy premier) lub podkanc- lerzym zawsze był biskup, zatem opanowali dy- plomację. Kościół (jezuici i pijarzy) dzierżył niepodzielnie oświatę i wyłomu nie zdołała tu zrobić nawet Komisja Edukacji Narodowej po kasacie jezuitów. „Takie będą rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie...” To Kościół 10NASIOKUPANCI Biskupeminflanckimzostałwkrótcepo zwycięstwiecaraPiotraIpodPołtawą.Byłato bardzoubogadiecezja,wwiększościluterań- ska,dotegozrujnowanaprzezwojnępółnoc- ną.Wiernychkatolikówbyłotamzaledwiekil- kadziesiąttysięcy.Bez„pomocy”rosyjskiej trudnobyłozwiązaćkonieczkońcem,apo- nieważniepodzielnymwładcątychterenów, tylkonominalnienależącychdoPolski,byłcar, Szembekowiesłużylimu„nawyprzódki”.Piotr IpozwoliłmunawetwysyłaćksiężydoPe- tersburga. Następnejegodiecezjebyłyjużbogate, adopoznańskiejnależaławówczasWarszawa. Rosjadbałaokarieryswoichagentów,bodzię- kinimmogłaumacniaćswojewpływywPol- sce.MogławięcpolegaćnarodzieSzembe- ków,jużmagnatów,którzywierniesłużyli Rosjiipapieżom. W1721r.,pośmiercikuzynaprymasa,wie- dząc,żetytułtendajerealnąwładzę,docho- dyiwpływy,aprawieroktrwanominacjana- stępcy,łasynazaszczytyiwładzęSzembekwy- starałsięuAugustaIIotytułwiceprymasa, którynigdydotądnieistniał.Królspełniłtę wielceoryginalnąprośbę. Szembekodegrałhaniebnąrolęw„tumul- cietoruńskim”,któryprzyniósłPolscenieby- wałeszkodypolitycznewcałejEuropie,bowy- robiłPolakomopiniębarbarzyńcówifanatyków religijnych,awleczesiętozanamidodzisiaj. Szkodybyłytakstraszne,że70latpóźniej,gdy zaborcydobijaliPolskę,niktwEuropienieza- protestował.Wlipcu1724rokusprowokowani przezjezuitówprotestancizdemolowalikole- giumjezuickiewprotestanckimToruniu.Znisz- czonoobrazMatkiBożej,aleofiarśmiertelnych niebyło.Odwetbyłodbiciemkatolickiego miłosierdzia–wsfingowanymprocesieskaza- nowyłącznieprotestantów:ściętodziesięciu, wtymburmistrzaRoesnera,awieluukarano publicznąchłostą.Tymczasemuzamkniętych bramToruniastałposłaniecnuncjuszapapie- skiegozżądaniemodroczeniaegzekucji.Żeby goniewpuścić,użytoprzemocy.Dokonanowięc mordusądowego.Jednązgłównychrólode- grałwtedybiskupkujawskiKrzysztofSzembek orazjegostryjecznybratkanclerzJanSzembek. Tewydarzeniadaływspaniałypretekstdoko- lejnegowprowadzeniawojskrosyjskichdoPol- ski.Rozbiórwisiałwpowietrzu.Polskęurato- waławówczasśmierćPiotraIwlutym1725r. Świadectwoczynówtegofanatykareligij- negodałw„Opisieobyczajów”JędrzejKi- towicz,konfederatbarski,późniejksiądz:„Pry- masSzembek,będącwielceświątobliwymipra- gnącymwytępieniaheretyków,dawałmu[Boń- kowskiemu]znacznypieniądznateninteres...”. Znanyjestten„interes”Bońkowskiegoiświą- tobliwegoprymasa:wrazzdragoniąprymasa Bońkowskinajeżdżałprotestantów,odbierał alboburzyłimkościoły,napadałnaludzi,do- puszczałsięzabójstw.Świątobliwyprymas,jak toksiądz,stałzboku,jednakopłacałzbrod- niarzaidawałmudopomocywojsko.Ale woczachKościołatenzbrodniarzjestświąto- bliwy.Burzyłwszakkościołykonkurencjiipra- gnąłwytępienia„heretyków”. Fałszerzehistoriiwsutannachrozpisują sięołagodnościidobrocitegozbrodniarza, żądnegowładzyzdrajcy,chciwca,fanatyka inepoty:„Pozostawiłposobiepamięćświęte- go”–napisali. JanAleksanderLipski–biskupłucki od1732r.,krakowski(iksiążęsiewierski) wlatach1732–1746,senator,kardynał.Od1724 7 NASIOKUPANCI najwyższakaradlaksiędzaprzestępcyto„za- wiasy”,boświętykapłanniemożespaćnawię- ziennejpryczy. Zasłonamilczeniaokrywatragiczneskut- kiwieluinnychdokonań„krwawegoksiędza”, arcyzdrajcywsutannieipachołkaRosji.Ksiądz Białłozorreprezentowałmiłosierdzietypowe dlaKościoła,bozwykle–takjakpodczasza- mordowaniaMichałaSapiehy–ontylkopod- judzał.Totypowametodajezuitów.220lat późniejpodobnybyłscenariuszzamordowa- niaprezydentaGabrielaNarutowicza...Strzeż się,Jonaszu! StanisławSzembek–biskuppomocniczy krakowskiod1690r.,biskupkujawskiod1700, arcybiskupgnieźnieńskiiprymasPolskiwla- tach1706–1721,senator.W1697r.poparłbez- prawnąelekcjęAugustaII,zacootrzymałso- witązapłatęorazszybkieawansebiskupie izwiązaneznimibeneficja.Szembeksłużył AugustowiII,mimożekrólzrobiłzPolski polebitwywojnypółnocnej,awefekciekraj byłpotworniegrabionyidewastowany.Już w1706r.nagrodzonoSzembekagodnością prymasaizwiązanymiztymdochodami.Po abdykacjiAugustaIIbiskupSzembek–napo- leceniecaraPiotraI–ogłosiłbezkrólewie ipodrosyjskimibagnetamisprawowałwładzę wczęściPolskiokupowanejprzezRosjan.Po powrocieAugustaIInatronwierniemusłu- żyłtakżewczasiekonfederacjitarnogrodzkiej iSejmuNiemego.SłużącSasom,budowałtak- żewpływywRzymie.Tąsamądrogąiwspół- pracujączRosją,nepotaówbudowałpotęgę swegorodu.TodziękipoparciuRosji,Sasów iHabsburgówbratbiskupa,Jan,teżagentro- syjski,zostałw1703r.podkanclerzym,potem kanclerzemwielkimkoronnym,awrodzie Szembekównastąpiłwysypbiskupów(wjed- nymczasiebyłoczterech)iinnychdostojników kościelnych.Spadłimtakżedeszczzwiąza- nychztymigodnościamitłustychbeneficjów. Ródzgromadziłogromnymajątekiaspirował dorangimagnatów. CenęzatęzdradępłaciliPolacy:wojna północnazrujnowałaPolskędoszczętnie,o30 proc.zmniejszyłosięzaludnienie,amieściny KrakówiPoznańmiałypokilkatysięcymiesz- kańców.Szwedzi,Rosjanie,iSasigrabilibar- dziejniżwczasiepotopu.Rosjanomnieuda- łosięwywieźćtylkokolumnyZygmuntazpo- wodukłopotówztransportem.Gwałtyna ludnościcywilnejbyłypotworne.Właśnieksiądz 15NASI OKUPANCI polskiego. Przeszkadzał też w reformie Aka- demii Krakowskiej, a na jej rektora i refor- matora Hugona Kołłątaja rzucił nawet klątwę. Nasilały się jednak u biskupa Sołtyka ob- jawy choroby umysłowej. Popadał w skrajno- ści – ucztował i modlił się, miewał napady hoj- ności, zadarł z kapitułą krakowską, a jej człon- ków wyklął. Powołana komisja uznała go za niepoczytalnego, więc życia dokonał w zamknię- ciu w pałacu biskupim w Kielcach. Mająt- kiem diecezji zarządzał Michał Poniatowski – biskup płocki, potem prymas, brat króla. Nie zachowały się dowody, że brał pienią- dze od Rosjan, choć przynajmniej przez pe- wien czas był ich pachołkiem, a diecezja kra- kowska i jej dochody były nagrodą za służbę Sasom i Rosji. Pozostawienie mu dochodów z części diecezji zagarniętej przez Austrię też nie było przypadkiem. Andrzej Szołdrski – biskup przemyski od 1635 r., poznański w latach 1635–1650, sena- tor. W 1644 r. odegrał haniebną rolę w tzw. kryzysie trubeckim, kiedy to Władysław IV (wraz z grupą senatorów), postanowił – bez zgody sej- mu – oddać Moskwie bez powodu miasto i za- mek Trubeck. W komisji regulującej granice był biskup Szołdrski. W atmosferze protestów mia- sto przygotowywano do obrony. Na sejmie biskup Szołdrski został słusznie zelżony, a posłowie rzucili mu w twarz oskar- żenie o wzięcie podarków od Moskwy. Sejm zerwano, zgody na oddanie Trubecka nie wy- dano. Mimo to miasto przejęła Moskwa. Król – też oskarżany o zdradę – stanął przed ko- misją sejmową, jednak sprawa rozeszła się po kościach. Od wojny uchroniła Polskę śmierć cara Michała Romanowa. Autorytet Polski został po tej sprawie poważnie nadszarpnięty. Moskwa słusznie odebrała to jako przejaw słabości Polski i wkrót- ce zaczęła te słabość wykorzystywać. Jan Stefan Giedroyć – biskup inflancki od 1764 r., żmudzki w latach 1778–1803, se- nator. Protegowany arcyzdrajcy biskupa Mas- salskiego. Konsyliarz (doradca) Rady Nieusta- jącej, zwanej Zdradą Nieustającą. Powołana została na życzenie carycy Katarzyny II, a więk- szość jej członków była na żołdzie rosyjskim. Chciwiec i nepota, protegował rodzinę na stanowiska i beneficja kościelne i sam te be- neficja gromadził. Przeciwnik konfederacji barskiej. Dono- sił Rosjanom o przygotowaniach powstań- czych i ruchach oddziałów konfederackich. Po I rozbiorze jego diecezja przypadła Rosji, toteż złożył carycy przysięgę wierności i rze- czywiście wiernie jej służył – niestety, jako Stanisław Staszic StanisławSzembek Michał Poniatowski
3NASI OKUPANCI wychował rzesze szlacheckich warchołów i koł- tunów, obrońców złotej wolności, liberum ve- to i „wiary katolickiej”; to Kościół nie płacił podatków i doprowadził do redukcji wojska polskiego; to Kościół wraz z Rosją wprowa- dził saskich uzurpatorów na polski tron i tor- pedował wszelkie próby reform; to Kościół po- parł targowicę, za co uzyskał zwrot majątków zajętych na utworzenie wojska polskiego oraz powrót monopolu w edukacji Polaków. Oto są te „zasługi dla Polski”. Przedstawiamy wynik lustracji, której oni tak się boją. Zaraz dowiecie się, dlaczego. Li- sta jest długa. Po PZPR będzie PZPN – Płat- ni Zdrajcy, Pachołki Niemiec. Będą też zdraj- cy, którzy brali od innych. Zacznijmy od Płat- nych Zdrajców, Pachołków Rosji: Andrzej Olszowski – biskup chełmiński od 1661 r., arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski (1674–1677), senator, podkanclerzy ko- ronny (1666–1676). Wychowanek jezuitów, zręczny i elastyczny karierowicz, zmieniał fron- ty i protektorów. Nepota i łapownik słynny z chciwości. Brał pieniądze od Austriaków, Francuzów, Prusaków i Rosjan. Czy miało to wpływ na fiasko zabiegów o odzyskanie lenna pruskiego? Wszak kariera w Kościele zależa- ła od przychylności Niemiec, bo arcykatolicki cesarz mógł wówczas zablokować w Rzymie każdą nominację. Olszowski karierę rozpoczął dzięki popar- ciu wuja, kanonika gnieźnieńskiego Koniec- polskiego, który zapewnił mu też protekcję prymasa Łubieńskiego i biskupa Trzebic- kiego. Doskonale umiał się „ustawić”. Po śmier- ci Łubieńskiego przeszedł pod „opiekę” kró- lowej Marii Ludwiki Gonzagi, w której or- szaku wrócił z Francji, gdy jechała do Polski na ślub z Władysławem IV. Był w związku z tym członkiem stronnic- twa francusko-pruskiego. Ale gdy już jako bi- skup zasiadł w senacie, niespodziewanie nie po- parł programu reform Jana Kazimierza, a na- wet bronił oskarżonego o zdradę Lubomirskie- go. W czasie jego rokoszu wyjechał z kraju do Niemiec, bo przede wszystkim na ich rzecz zdra- dzał Polskę. Gdy król zrezygnował z reform, Olszowski wrócił i kontynuował karierę. Na sejmie koronacyjnym skutecznie poparł prawo, że królem Polski może być tylko kato- lik, a podczas elekcji w 1669 r. przeforsował kan- dydaturę Michała Korybuta Wiśniowieckie- go, licząc na karierę przy nim. To już było stron- nictwo habsburskie. Za skojarzenie małżeństwa króla z Eleonorą Habsburg zapewnił sobie od Habsburgów roczną pensję 6 tys. talarów. 11 NASIOKUPANCI rokupodkanclerzykoronnyiprezydentTrybu- nałuKoronnego.ZaufanyAugustaIIistron- nikAugustaIII,cozapewniłomukarieręwpań- stwieiwKościele,okraszonąprzebogatądie- cezjąkrakowskąitytułemkardynalskim. KiedypośmierciAugustaIIielekcji w1733r.prymasPotockiogłosiłwybórSta- nisławaLeszczyńskiego(zapowszechnązgo- dąszlachty,prawiejednomyślnej),ksiądz biskupLipskidokonałzdradystanu.Wsparł zbrojnąinterwencjęrosyjską,wrazzdrugim zdrajcąwsutanniebiskupemS.Hozjuszem (patrzniżej)udałsiędoobozuwojskrosyj- skichipodosłonąichbagnetówwobecno- ścigarstkiszlachtyprzeprowadził(on,anie prymas!)„elekcję”AugustaIIISasa.Była todrugaelekcja,awięccałkowiciebezpraw- na.Nazwanojąwówczas„elekcjąwgrochow- skiejkarczmie”.Wynagrodzonogozazdra- dęsowicie.Obliczono,żełącznewydatkiAu- gustaIIIzwiązanezezdobyciemtronupol- skiegowyniosły8milionówtalarówwzłocie! Musiałtęniebotycznąsumęodbićsobiezna- wiązką.NaPolakach,oczywiście.APolacy musielijeszczeprzezkilkalatutrzymaćlicz- nearmie–rosyjskąisaską–któregrabiły bezmiłosierdzia. ZdrajcabiskupLipskigwałciłprawo,ko- ronującw1734r.AugustaIIInakróla,bo koronowaćmiałprawotylkoprymasPolski. Zdradatabyłaszczególniepodła,bonieprze- szkadzałomu,żeprymasaPotockiego,dla któregowybórLeszczyńskiegobyłprawem, Rosjanie,sojusznicySasa,trzymaliwwięzie- niu.Oprawodokoronacjipożarłsięprzytym zewspólnikiemzdrady–Hozjuszem.Zyska- łanatymwszystkimRosja,atakżeFrancja, któraw„wojnieosukcesjępolską”zdobyła Lotaryngię.JejnamiestnikiemzostałLesz- czyński.Zapisałsiętamzłotymizgłoskami. ZatezdradyAugustIII,przypoparciuAu- striiiRosji,załatwiłLipskiemuwRzymiety- tułkardynała.Ksiądzkardynał,zdrajca,pa- chołekrosyjski,jestpochowanywkatedrzewa- welskiej... StanisławJózefHozjusz–biskupinf- lanckiod1720r.,kamienieckiod1722r., poznańskiwlatach1733–1738,senator.Wy- chowanekjezuitów,zdrajcaPolski,wiernysłu- gaSasów.Nepota,wspierałkarierękościel- nąswojegosiostrzeńca,JózefaKierskiego, zabiegającoawansedlaniegouSasa,wRo- sjiiwRzymie. Rosyjskikolaborant,wspólnikzdrajcyLip- skiegopodczas„elekcjiwkarczmiegrochow- skiej”(opiswyżej).Toonogłosił„wybór”Au- gustaIIISasapodrosyjskimibagnetami,on (wrazznuncjuszemAlbanim)załatwiłupa- pieżaunieważnienieprzysięgisejmukonwo- kacyjnegowykluczającejwybórcudzoziemca. Tak,tak–papieżunieważniałuchwałysejmu polskiego!Hozjuszteżsowiciezostałzazdra- dęwynagrodzonyprzezRosjan,AugustaIII ipapieża–m.in.bogatymbiskupstwempoznań- skim.PrzewidzianynatędiecezjęksiążęTeo- dorCzartoryskimusiałustąpićzdrajcyipo- czekaćjeszczesześćlat.ZarównoHozjusz,jak iLipski,chcielikoronowaćpapiesko-rosyjskie- gouzurpatora,żebyzgarnąćłapówkęizająć lepsząpozycjęprzykorycie.Doszłodogłośne- gonacałąPolskęigorszącegosporu.Wygrał, koronowałicałąpulęzebrałbiskupLipski. AdamStanisławGrabowski–biskupsu- fraganpoznańskiod1733r.(przyHozjuszu), biskupchełmińskiod1736r.,kujawskiod1739 roku,biskupwarmińskiwlatach1741–1766, 6NASIOKUPANCI miałwłasneplanyiprzeprowadziłwybórSta- nisławaLeszczyńskiego.Byłatouzurpacja, bokrólawybieranotylkonaelekcji,jednak zdradzieckiksiądzprymasuznałLeszczyńskie- gozakróla,wywołującwtensposóbwojnędo- mową.PowniesieniuskargiprzezAugustaII papieżoskarżyłprymasaozdradęprawowite- gokrólaipozbawiłgojurysdykcji,czyliarcy- biskupstwagnieźnieńskiego,zaogłoszeniebez- królewia.Spórrozwiązałaśmierćszubrawca. PrymasRadziejowskizgromadziłniewy- obrażalnymajątek.Podkoniecżyciamógłjuż tylkobezsilniepatrzeć,jakjegowielkiedobra bezlitośniełupiąwspólnicyjegozdrad:Szwe- dzi,Rosjanie,Sasi,Prusacy.Niestety,złupili przytymtakżecałąPolskę,itokilkarazy, wzdłużiwszerz. Radziejowski–prymas,kardynał,arcyz- drajcaiarcyłotrmagodnemiejscepochówku wkościeleśw.KrzyżawWarszawie. KrzysztofBiałłozor–kanonikwileński, kanclerzkapituływileńskiejismoleńskiej.Je- denzprzywódcówszlachtywwojniedomo- wejnaLitwieprzeciwkoSapiehom (1696–1704),zwany„krwawymksiędzem”.Po- słowałwimieniuszlachtylitewskiejdoAugu- staIIwsprawiezmniejszenialiczebnościwojsk litewskichiwprowadzenianaLitwęwojsksa- skich,awszystkowceluograniczeniawładzy hetmanaSapiehy.Królskwapliwieskorzystał zokazji.WGrodnieodbyłasięuroczystośćła- maniasztandarówlikwidowanychpułków.Za- stąpiłyjewojskasaskie,czyliNiemcywyzna- nialuterańskiego.Ichutrzymaniekosztowało Litwę90milionówzłotych,akwotabyłato wtedyastronomiczna!Pozatymniesłychane byłygrabieżeigwałty–Niemcyokradalina- wetkościoły. ZrujnowałotoLitwędoszczętnie.Tedo- świadczeniaAugustIIwykorzystał,wprowa- dzającw1713r.wojskasaskiedocałegokra- ju,abyprzerzucićkosztyichutrzymanianaPo- laków,sprowokowaćbuntipostłumieniugo wprowadzićrządyabsolutne.Wojskasaskie poczynaływięcsobiejakwkrajuokupowanym –czterylatatrwałykontrybucje,grabieże,gwał- ty.Skończyłosiętokonfederacjątarnogrodz- ką,wojnądomową,całkowitąruinąPolski,we- zwaniemRosjinarozjemcęiSejmemNiemym podrosyjskimibagnetami. Zzemstyzaścięciebratazrozkazuhet- manaJanaKazimierzaSapiehy,ksiądzBiał- łozorprowadziłprywatnąwojnęzSapiehami. PoichrozgromieniuwbitwiepodOlkienika- miwr.1700kapłantenpodjudziłpijanąszlach- tędomordunawziętymdoniewolisynuhet- mana–Michale.Nadciałemzabitegoprze- prowadzano„próbę”:ktozpodejrzanych osprzyjanieSapiehomniechciałsiectrupa szablą,tegorównieżrozsiekanonamiejscu. Wswojejzemściekanonikposunąłsiędo kolejnejzdrady.Jako„rezydentWielkiegoKsię- stwaLitewskiegoprzycarze”PiotrzeIwla- tach1702–1703podpisałumowyoddająceLi- twępodkuratelęRosji.Byłotofaktyczne rozwiązanieuniipolsko-litewskiej.Totenksiądz zdrajcaporazpierwszywprowadziłwgrani- ceRzeczypospolitejwojskarosyjskie!Wziąłza torosyjskiesrebrniki. W1708r.zostałschwytanyprzezSapie- hówisiedziałwichwięzieniudo1710r. –uwolniligodopieroRosjanie.Odzasłużo- nejkaryśmierciuratowałgozaciekłyopór kapituływileńskiej,abiskuprzuciłnawetklą- twęnaWilno.Klerczułsiębezkarny,więcbi- skupiiksiężarobili,cochcieli.Nawetdzisiaj 14 NASI OKUPANCI dwory w Krakowie, Warszawie (pałac na ro- gu Miodowej i Senatorskiej), Bodzentynie i Kielcach. Pełen pychy, nawet do miasta wy- jeżdżał zawsze przynajmniej w dwie poszóst- ne karoce. Dla porównania: ówczesny biskup poznański Czartoryski, książę rodowy, do po- dróży pomiędzy Warszawą a Poznaniem wy- korzystywał... karety pocztowe. O „religijno- ści” Sołtyka świadczy fakt, że jako pierwszy wprowadził stoły mięsne w piątki, co z obu- rzeniem odnotował ksiądz Kitowicz: „(...) po- społu z zaproszoną kompanią, z katolików i dy- sydentów złożoną, mięsem się nadziewali”. Ze względu na kosztowny tryb życia zawsze potrzebował pieniędzy. Jako koadiutor w niebo- gatej diecezji kijowskiej w 1753 r. dopuścił się nawet mordu sądowego: zaaranżował proces o „mord rytualny”, chcąc wyłudzić od Żydów ła- pówkę 500 dukatów i futra warte 300 dukatów za uwolnienie oskarżonych. Skończyło się egze- kucją kilkudziesięciu Żydów, a gmina żydowska oskarżyła go przed notariuszem apostolskim. Ani włos zbrodniarzowi z głowy nie spadł, ani ta zbrodnia nie przeszkodziła mu w karierze ko- ścielnej. Bo cóż dla tych „obrońców życia” zna- czy życie kilkudziesięciu Żydów? Rosyjskiemu ambasadorowi Keyserlingowi donosił na Czartoryskich, ostrzegając przed ich zamiarami reform. Po elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego pozornie pogodził się z nim, ale spiskował nadal, chcąc „Ciołka”, „solitera” złożyć z tronu. Wraz z Podoskim (późniejszy prymas) i biskupem Krasińskim pomógł Repninowi w zmontowaniu konfe- deracji radomskiej. To dzięki nim Repnin bez jednego rosyjskiego żołnierza zmusił króla do uległości i na sejmie delegacyjnym doprowa- dził do cofnięcia reform i przywrócenia rosyj- skiego protektoratu. Na sejmach 1764–1766 zaciekle oponował przeciwko równouprawnieniu prawosławnych i protestantów, a nawet komenderował tłu- mem wrzeszczącej szlachty. Detronizacja pol- skiego króla była dla niego, Podoskiego i Kra- sińskiego celem nadrzędnym. On też nakłonił papieża do zatwierdzenia Podoskiego na pry- masa. Gdy okazało się, że Repnin prze do rów- nouprawnienia dysydentów i nie ma zamiaru detronizować króla, Sołtyk zaczął atakować Podoskiego i przygotowywać z Krasińskim po- wstanie „w obronie wiary katolickiej”. Dlate- go Podoskiemu łatwo poszło namówić Repni- na do wywiezienia Sołtyka do Kaługi. Wraz z nim pojechali Rzewuscy i biskup Załuski. To była iskra, która wywołała tragiczną kon- federację barską, a ta z kolei doszczętnie zde- wastowała Polskę i stała się bezpośrednią przy- czyną I rozbioru. Sołtyk wrócił z zesłania po pięciu latach – w 1773 r. Paradoksalnie, propaganda Ko- ścioła spowodowała, że zwykły warchoł, zdraj- ca i sprawca nieszczęść witany był jak boha- ter. Za 100 lat sytuacja powtórzyła się: zdraj- ca kardynał Ledóchowski stał się bohaterem tylko dlatego, że aresztowali go Prusacy. Tuż przed sejmem rozbiorowym Sołtyk wi- dział nieuchronność rozbioru i obawiał się, że Austria w zagarniętej części jego diecezji utwo- rzy nową – w Tarnowie – co uszczupli jego dochody. Zabiegał więc u cesarzowej Marii Teresy o rezygnację z tego zamiaru. Dlatego zaraz po I rozbiorze ten polski senator złożył przysięgę wierności Austrii i podle jej się wy- sługiwał. Brał udział w storpedowaniu reform kanc- lerza Zamoyskiego, tzw. Kodeksu Zamoy- skiego, odrzuconego przez sejm w 1780 r. pod wpływem działań Rosji, Rzymu i kleru Maria Ludwika Gonzaga
4 NASI OKUPANCI Zaatakowany na sejmie przez kanclerza li- tewskiego Paca – przyznał się do wzięcia „po- darunku” od Moskwy. Odwrócił się od króla Michała w czasie konfederacji gołąbskiej i porozumiał z jego największym wrogiem – Janem Sobieskim. Na elekcji 1674 r. po- parł kandydaturę Sobieskiego, a w nagrodę zo- stał prymasem Polski. To znowu było stronnic- two francuskie. Jako prymas powinien był zło- żyć urząd podkanclerzego, ale ociągał się aż przez dwa lata, bo urząd ten dawał wielkie wpływy i dochody. Żądny władzy uważał się za interreksa nawet za życia króla, co wywo- łało konflikt z Janem III. Wysyłany był w misjach dyplomatycznych, ale jako chciwy łapownik, nepota i zdrajca przy- nosił tylko szkody. Nic nie dały m.in. jego mi- sje do Austrii w sprawie grabieży i dalszego pobytu wojsk austriackich w Polsce. Wspierał finansowo i nachalnie wręcz protegował swo- ich siostrzeńców – Załuskich. U Habsburgów i papieży zabiegał dla nich o beneficja i awan- se kościelne. Rodzinę Załuskich z pozycji śred- niej szlachty wyprotegował do grona możnych. Michał Radziejowski – książę biskup war- miński od 1677 r., arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w latach 1687–1705, senator, kardynał. Podkanclerzy koronny od 1685 do 1689 r., interreks w latach 1696–1697. Wy- chowanek jezuitów. Syn zdrajcy – katolika Hie- ronima – który ściągnął na Polskę potop szwedzki. Godny syn swego ojca: patologicz- ny zdrajca, łajdak łasy na zaszczyty, bezwzględ- ny chciwiec i łapówkarz, zdradzał wszystko i wszystkich. W początkach panowania Jana III Sobieskiego, swego bliskiego krewnego, ściśle z nim współpracował, za co został podkancle- rzym. W 1686 r. papież, chcąc pozyskać króla za pomocą krewnego, mianował Radziejowskiego kardynałem. Wywołało to poważny konflikt we- wnętrzny w Polsce, bo kardynałowi wyraźnie uderzyła woda sodowa i domagał się uznania go za drugą osobę w państwie – po królu, a przed prymasem i synami króla. Konflikt na- rastał, aż Sobieski spróbował go rozwiązać w jedyny możliwy sposób: po śmierci pryma- sa godność tę przejął Radziejowski. W ten spo- sób uzyskał on wymarzoną pozycję. Nie zmie- niło to jednak postawy zdrajcy – opłacany przez Sapiehów nadal warcholił jak tylko mógł. Wziął udział w spisku przeciwko królowi, wykrytym w 1688 r. Za poparcie pruskich żądań zwro- tu kosztów wojennych jeszcze z okresu poto- pu (sprzed prawie pół wieku!) zdrajca w su- tannie dostał od Prusaków serwis stołowy wart 12NASIOKUPANCI senator.Wychowanekjezuitów,zausznikzdraj- cybiskupaLipskiego.Chciwiec,kolekcjoner dochodowychbeneficjów.Zebrałdwiekano- nie,trzyprobostwaidziekanię. Wziąłudział,obokzdradzieckichbiskupów LipskiegoiHozjusza,wpospiesznejkorona- cjiAugustaIIISasa–„królazgrochowskiej karczmy”.Miejscepolskichdostojnikówzaję- litamoficerowiesascy.Koronacjaodbyłasię podbagnetamistacjonującychwPolscewojsk saskichirosyjskich. WtymczasiezdrajcabiskupGrabowski spiskowałzSasamiiRosjąnadsposobamipa- cyfikacjiprawowitegokrólaLeszczyńskiego, zabiegałopoparcieszlachtyPrusKrólewskich dlauzurpatoraSasaiposłowałdoRzymu. Nagrodzonogobiskupstwemchełmińskim, późniejbogatymkujawskimijeszczebogat- szymwarmińskim(ztytułemksiążęcym!).Ak- tywnystronnikSasów,zrywałsejmikipru- skie,dbałoobiektykościelne,byłmecenasem sztuki.Jegodokonaniakolekcjonerskieibu- dowlaneniemiałyszczęścia...Wwiększejczę- ściunicestwiłyjelicznepożaryiwojny–na- poleońskaidwieświatowe. AndrzejStanisławZałuski–biskuppłoc- kiod1723r.,łuckiod1736,chełmińskiod 1739,krakowski(tytularnyksiążęsiewierski) wlatach1746–1758,senator.Kanclerzwielki koronnyod1735do1746roku.Karieręza- wdzięczałprotekcjirodzinnejiwysługiwaniu sięSasomiRosji.Gdymiał13lat,stryjAn- drzej,biskupwarmiński,zrobiłgokanonikiem krakowskim,adrugistryj,Ludwik,biskup płocki–dziekanemkolegiatywPułtuskuipro- boszczempłockim.Aprzecieżtobyłojeszcze dziecko!Nietrzebadodawać,żeszłyzatym olbrzymiedochody.Politykaprorodzinnapo katolickutonepotyzmwszczytowymwydaniu. PodróżowałpoEuropie,studiowałwRzy- mie.Popowrociezwiązałsięzdworemkró- lewskimpoprzezministraFlemmingaibi- skupaLipskiego.Dziękitakiejprotekcjiob- jąłbiskupstwopłockiepośmiercistryjaLu- dwikazpapieskądyspensą,boniemiał30lat. Byłjednymznajwierniejszychpopleczników AugustaII. Pojegośmiercipoparłprawowitąelekcję StanisławaLeszczyńskiegoiznalazłsię znimwoblężonymGdańsku.PozajęciuGdań- skaprzezRosjanzostałaresztowany,aletak- żeszybkouwolniony–jużw1735r.dzięki poparciucarycyRosjiAnnyzostałkanclerzem wielkimkoronnym.Skądtaknagłezaufanie 5 NASIOKUPANCI 100tys.zł!APrusacydostali40tys.talarów iwysokieodsetkizaponad30lat. RadziejowskibrałteżodHabsburgów.Póź- niejwywołałwPolscepowszechneoburzenie wysłaniemlistugratulacyjnegodoFryderyka I,gdytenkoronowałsięnakrólaPrus.Jako interreks„oczyścił”skarbiecPolski.Prawiedo czysta.Jakointerreksiprymastrzyrazysprze- dałkoronęPolskiiLitwytym,którzydawali więcej.Wroku1697zawarłpisemnyukład zposłemfrancuskimopoparcieelekcjiksię- ciaContiego,azolbrzymiejłapówkifrancu- skiej(ponad200tys.talarów!)wziął60tys. talarów.ResztąpodzielilisięSapiehowie,Lu- bomirskiibiskupZałuski.Napoluelekcyjnym –wobeczgromadzonejszlachty–ksiądzkar- dynałprzysiągł,żeniedałsięsplamićprze- kupstwemaniująćdarami.Ailesąwarteprzy- sięgibiskupów,zobaczymyjeszczeprzykolej- nychbiskupach:Hozjuszu,Kossakowskim iSkarszewskim. NauroczystościachkościelnychRadziejow- skiwystępowałzeswojąbliskąkrewną,ajedno- cześniekochanką–KonstancjąTowiańską oraz...jejmężem.Ciekawytrójkącik.Konstan- cjęnazywanonawet„kardynałową”.Onawłaśnie pośredniczyławjegomachinacjach,m.in.wprze- jęciu100tys.talarówłapówki,którązdrajca ksiądzprymasotrzymałzaprzejścienastro- nęuzurpatoraAugustaIIMocnego,sojuszni- kaiklientaAustriiiRosji,przeciwkoksięciuCon- tiemu,prawowiciewybranemu,zaktóregopo- parciewziąłwłapęcałkiemniedawno!Dopiero pozapłaciecałejsumy,wgotówceiwdiamen- tach,złożyłhołdAugustowi.Przykażdejłapów- cezałatwiałswejkochanceosobnąprowizję. Kolejne100tys.talarówłapówkiwziął ksiądzprymasodJanaReinholdaPatkula zawciągnięcieAugustaIIwsojuszzRosjądo wojnyzeSzwecją.Wielkawojnapółnocnatrwa- ła21lat,zrujnowałaPolskęiprzetrąciłajej kręgosłup,aRosjaurosładopotęgi.Tawoj- nazrobiłazPolskirosyjskiprotektoratista- nowiłapreludiumdorozbiorów. Wczasiewojnypółnocnejksiądzprymas niebyłbysobą,gdyby...niezdradziłAugusta dlaSzwedów.Naichżądaniedotyczącedetro- nizacjiSasazawiązałw1704r.konfederację warszawskąijakoprymasogłosiłdetroniza- cjęAugustaibezkrólewie.Dążyłdoelekcji Lubomirskiego,którybyłbliskimpowinowa- tymjegokochanki,Towiańskiej,aleKarolXII 13NASI OKUPANCI Rosjan do niedawnego wroga? Otóż podwar- szawska wieś Kamień, miejsce „elekcji w gro- chowskiej karczmie”, należała do... biskupa płockiego Załuskiego! Ten szubrawiec udo- stępnił ją na bezprawną elekcję, bo grał na dwa fronty! Przez cały czas był informatorem obozu sasko-rosyjskiego. W związku z tym awansem musiał zrezy- gnować z diecezji płockiej (incompatibilia). Nie zawiódł swych rosyjskich mocodawców – wiernie współpracował z Augustem III i rosyjskim ambasadorem Keyserlingiem już na sejmie pacyfikacyjnym. Szybko został bi- skupem łuckim i – dla uzupełnienia docho- dów! – jeszcze opatem w Czerwińsku i w Pa- radyżu. Ze względu na bliskość Warszawy z odległej diecezji łuckiej przeniósł się na cheł- mińską. Po śmierci kardynała Lipskiego Sas pozbył się kanclerza nieroba i przeniósł go na bogate biskupstwo krakowskie. W polity- ce Załuski był aktywny nadal – jako biskup senator. Przewodniczył m.in. komisji ds. lu- stracji dóbr i zabezpieczenia materialnego ar- mii. Dziewięć lat później, gdy Alojzy Brühl obejmował dowództwo polskiej artylerii, za- stał w koszarach... sześć sprawnych armat, a wydatki na proch wynosiły 100 (sic!) zł na rok. Tak biskup zabezpieczył polskie wojsko. Mogli strzelać, ale na wiwat. Podobnie całkowicie nieskuteczna była pró- ba Załuskiego zreformowania Akademii Kra- kowskiej. Lecz chociaż popierał Collegium No- bilium Konarskiego i dopomógł bratu w zało- żeniu Biblioteki Załuskich, osiągnięcie to zu- pełnie blednie, gdy uświadomimy sobie, że ko- ścielny indeks ksiąg zakazanych był w Polsce prawem, książki palono na stosach, a wolność druku wprowadzono dopiero w 1788 r. Biblio- teka stanowiła więc magazyn pacierzy. Ten rosyjski kolaborant jest pochowany w katedrze wawelskiej. Kajetan Ignacy Sołtyk – biskup koadiu- tor kijowski od 1749 r., biskup kijowski od 1756 roku, krakowski (tytularny książę siewierski) od 1759 r., senator. W 1767 r. został wywie- ziony do Kaługi, skąd wrócił w 1773 r. W 1782 r. trafił „do czubków”. Bliski krewny i protegowany prymasa Potockiego. Stronnik Sasów, zajadły wróg Czartoryskich, przyjaciel związanego z Rosją skorumpowanego ministra Brühla. Jego poparciu zawdzięczał biskupstwo krakowskie i związane z tym ogromne docho- dy. Fanatyk religijny, obrońca liberum veto, przeciwnik reform. Życie prowadził niebywale rozpustne. Ja- ko biskup krakowski utrzymywał wystawne AndrzejStanisławZałuski Kajetan Ignacy Sołtyk Michał Radziejowski AugustIIMocny
4NASIOKUPANCI Zaatakowanynasejmieprzezkanclerzali- tewskiegoPaca–przyznałsiędowzięcia„po- darunku”odMoskwy.Odwróciłsięodkróla Michaławczasiekonfederacjigołąbskiej iporozumiałzjegonajwiększymwrogiem –JanemSobieskim.Naelekcji1674r.po- parłkandydaturęSobieskiego,awnagrodęzo- stałprymasemPolski.Toznowubyłostronnic- twofrancuskie.Jakoprymaspowinienbyłzło- żyćurządpodkanclerzego,aleociągałsięaż przezdwalata,bourządtendawałwielkie wpływyidochody.Żądnywładzyuważałsię zainterreksanawetzażyciakróla,cowywo- łałokonfliktzJanemIII. Wysyłanybyłwmisjachdyplomatycznych, alejakochciwyłapownik,nepotaizdrajcaprzy- nosiłtylkoszkody.Nicniedałym.in.jegomi- sjedoAustriiwsprawiegrabieżyidalszego pobytuwojskaustriackichwPolsce.Wspierał finansowoinachalniewręczprotegowałswo- ichsiostrzeńców–Załuskich.UHabsburgów ipapieżyzabiegałdlanichobeneficjaiawan- sekościelne.RodzinęZałuskichzpozycjiśred- niejszlachtywyprotegowałdogronamożnych. MichałRadziejowski–książębiskupwar- mińskiod1677r.,arcybiskupgnieźnieński iprymasPolskiwlatach1687–1705,senator, kardynał.Podkanclerzykoronnyod1685do 1689r.,interrekswlatach1696–1697.Wy- chowanekjezuitów.Synzdrajcy–katolikaHie- ronima–któryściągnąłnaPolskępotop szwedzki.Godnysynswegoojca:patologicz- nyzdrajca,łajdakłasynazaszczyty,bezwzględ- nychciwieciłapówkarz,zdradzałwszystko iwszystkich.WpoczątkachpanowaniaJanaIII Sobieskiego,swegobliskiegokrewnego,ściśle znimwspółpracował,zacozostałpodkancle- rzym.W1686r.papież,chcącpozyskaćkrólaza pomocąkrewnego,mianowałRadziejowskiego kardynałem.Wywołałotopoważnykonfliktwe- wnętrznywPolsce,bokardynałowiwyraźnie uderzyławodasodowaidomagałsięuznania gozadrugąosobęwpaństwie–pokrólu, aprzedprymasemisynamikróla.Konfliktna- rastał,ażSobieskispróbowałgorozwiązać wjedynymożliwysposób:pośmiercipryma- sagodnośćtęprzejąłRadziejowski.Wtenspo- sóbuzyskałonwymarzonąpozycję.Niezmie- niłotojednakpostawyzdrajcy–opłacanyprzez Sapiehównadalwarcholiłjaktylkomógł.Wziął udziałwspiskuprzeciwkokrólowi,wykrytym w1688r.Zapoparciepruskichżądańzwro- tukosztówwojennychjeszczezokresupoto- pu(sprzedprawiepółwieku!)zdrajcawsu- tanniedostałodPrusakówserwisstołowywart 12 NASI OKUPANCI senator. Wychowanek jezuitów, zausznik zdraj- cy biskupa Lipskiego. Chciwiec, kolekcjoner dochodowych beneficjów. Zebrał dwie kano- nie, trzy probostwa i dziekanię. Wziął udział, obok zdradzieckich biskupów Lipskiego i Hozjusza, w pospiesznej korona- cji Augusta III Sasa – „króla z grochowskiej karczmy”. Miejsce polskich dostojników zaję- li tam oficerowie sascy. Koronacja odbyła się pod bagnetami stacjonujących w Polsce wojsk saskich i rosyjskich. W tym czasie zdrajca biskup Grabowski spiskował z Sasami i Rosją nad sposobami pa- cyfikacji prawowitego króla Leszczyńskiego, zabiegał o poparcie szlachty Prus Królewskich dla uzurpatora Sasa i posłował do Rzymu. Nagrodzono go biskupstwem chełmińskim, później bogatym kujawskim i jeszcze bogat- szym warmińskim (z tytułem książęcym!). Ak- tywny stronnik Sasów, zrywał sejmiki pru- skie, dbał o obiekty kościelne, był mecenasem sztuki. Jego dokonania kolekcjonerskie i bu- dowlane nie miały szczęścia... W większej czę- ści unicestwiły je liczne pożary i wojny – na- poleońska i dwie światowe. Andrzej Stanisław Załuski – biskup płoc- ki od 1723 r., łucki od 1736, chełmiński od 1739, krakowski (tytularny książę siewierski) w latach 1746–1758, senator. Kanclerz wielki koronny od 1735 do 1746 roku. Karierę za- wdzięczał protekcji rodzinnej i wysługiwaniu się Sasom i Rosji. Gdy miał 13 lat, stryj An- drzej, biskup warmiński, zrobił go kanonikiem krakowskim, a drugi stryj, Ludwik, biskup płocki – dziekanem kolegiaty w Pułtusku i pro- boszczem płockim. A przecież to było jeszcze dziecko! Nie trzeba dodawać, że szły za tym olbrzymie dochody. Polityka prorodzinna po katolicku to nepotyzm w szczytowym wydaniu. Podróżował po Europie, studiował w Rzy- mie. Po powrocie związał się z dworem kró- lewskim poprzez ministra Flemminga i bi- skupa Lipskiego. Dzięki takiej protekcji ob- jął biskupstwo płockie po śmierci stryja Lu- dwika z papieską dyspensą, bo nie miał 30 lat. Był jednym z najwierniejszych popleczników Augusta II. Po jego śmierci poparł prawowitą elekcję Stanisława Leszczyńskiego i znalazł się z nim w oblężonym Gdańsku. Po zajęciu Gdań- ska przez Rosjan został aresztowany, ale tak- że szybko uwolniony – już w 1735 r. dzięki poparciu carycy Rosji Anny został kanclerzem wielkim koronnym. Skąd tak nagłe zaufanie 5NASI OKUPANCI 100 tys. zł! A Prusacy dostali 40 tys. talarów i wysokie odsetki za ponad 30 lat. Radziejowski brał też od Habsburgów. Póź- niej wywołał w Polsce powszechne oburzenie wysłaniem listu gratulacyjnego do Fryderyka I, gdy ten koronował się na króla Prus. Jako interreks „oczyścił” skarbiec Polski. Prawie do czysta. Jako interreks i prymas trzy razy sprze- dał koronę Polski i Litwy tym, którzy dawali więcej. W roku 1697 zawarł pisemny układ z posłem francuskim o poparcie elekcji księ- cia Contiego, a z olbrzymiej łapówki francu- skiej (ponad 200 tys. talarów!) wziął 60 tys. talarów. Resztą podzielili się Sapiehowie, Lu- bomirski i biskup Załuski. Na polu elekcyjnym – wobec zgromadzonej szlachty – ksiądz kar- dynał przysiągł, że nie dał się splamić prze- kupstwem ani ująć darami. A ile są warte przy- sięgi biskupów, zobaczymy jeszcze przy kolej- nych biskupach: Hozjuszu, Kossakowskim i Skarszewskim. Na uroczystościach kościelnych Radziejow- ski występował ze swoją bliską krewną, a jedno- cześnie kochanką – Konstancją Towiańską oraz... jej mężem. Ciekawy trójkącik. Konstan- cję nazywano nawet „kardynałową”. Ona właśnie pośredniczyła w jego machinacjach, m.in. w prze- jęciu 100 tys. talarów łapówki, którą zdrajca ksiądz prymas otrzymał za przejście na stro- nę uzurpatora Augusta II Mocnego, sojuszni- ka i klienta Austrii i Rosji, przeciwko księciu Con- tiemu, prawowicie wybranemu, za którego po- parcie wziął w łapę całkiem niedawno! Dopiero po zapłacie całej sumy, w gotówce i w diamen- tach, złożył hołd Augustowi. Przy każdej łapów- ce załatwiał swej kochance osobną prowizję. Kolejne 100 tys. talarów łapówki wziął ksiądz prymas od Jana Reinholda Patkula za wciągnięcie Augusta II w sojusz z Rosją do wojny ze Szwecją. Wielka wojna północna trwa- ła 21 lat, zrujnowała Polskę i przetrąciła jej kręgosłup, a Rosja urosła do potęgi. Ta woj- na zrobiła z Polski rosyjski protektorat i sta- nowiła preludium do rozbiorów. W czasie wojny północnej ksiądz prymas nie byłby sobą, gdyby... nie zdradził Augusta dla Szwedów. Na ich żądanie dotyczące detro- nizacji Sasa zawiązał w 1704 r. konfederację warszawską i jako prymas ogłosił detroniza- cję Augusta i bezkrólewie. Dążył do elekcji Lubomirskiego, który był bliskim powinowa- tym jego kochanki, Towiańskiej, ale Karol XII 13 NASIOKUPANCI Rosjandoniedawnegowroga?Otóżpodwar- szawskawieśKamień,miejsce„elekcjiwgro- chowskiejkarczmie”,należałado...biskupa płockiegoZałuskiego!Tenszubrawiecudo- stępniłjąnabezprawnąelekcję,bograłna dwafronty!Przezcałyczasbyłinformatorem obozusasko-rosyjskiego. Wzwiązkuztymawansemmusiałzrezy- gnowaćzdiecezjipłockiej(incompatibilia). Niezawiódłswychrosyjskichmocodawców –wierniewspółpracowałzAugustemIII irosyjskimambasadoremKeyserlingiemjuż nasejmiepacyfikacyjnym.Szybkozostałbi- skupemłuckimi–dlauzupełnieniadocho- dów!–jeszczeopatemwCzerwińskuiwPa- radyżu.ZewzględunabliskośćWarszawy zodległejdiecezjiłuckiejprzeniósłsięnacheł- mińską.PośmiercikardynałaLipskiegoSas pozbyłsiękanclerzanierobaiprzeniósłgo nabogatebiskupstwokrakowskie.Wpolity- ceZałuskibyłaktywnynadal–jakobiskup senator.Przewodniczyłm.in.komisjids.lu- stracjidóbrizabezpieczeniamaterialnegoar- mii.Dziewięćlatpóźniej,gdyAlojzyBrühl obejmowałdowództwopolskiejartylerii,za- stałwkoszarach...sześćsprawnycharmat, awydatkinaprochwynosiły100(sic!)złna rok.Takbiskupzabezpieczyłpolskiewojsko. Moglistrzelać,alenawiwat. Podobniecałkowicienieskutecznabyłapró- baZałuskiegozreformowaniaAkademiiKra- kowskiej.LeczchociażpopierałCollegiumNo- biliumKonarskiegoidopomógłbratuwzało- żeniuBibliotekiZałuskich,osiągnięcietozu- pełnieblednie,gdyuświadomimysobie,żeko- ścielnyindeksksiągzakazanychbyłwPolsce prawem,książkipalononastosach,awolność drukuwprowadzonodopierow1788r.Biblio- tekastanowiławięcmagazynpacierzy. Tenrosyjskikolaborantjestpochowany wkatedrzewawelskiej. KajetanIgnacySołtyk–biskupkoadiu- torkijowskiod1749r.,biskupkijowskiod1756 roku,krakowski(tytularnyksiążęsiewierski) od1759r.,senator.W1767r.zostałwywie- zionydoKaługi,skądwróciłw1773r. W1782r.trafił„doczubków”.Bliskikrewny iprotegowanyprymasaPotockiego.Stronnik Sasów,zajadływrógCzartoryskich,przyjaciel związanegozRosjąskorumpowanegoministra Brühla.Jegopoparciuzawdzięczałbiskupstwo krakowskieizwiązaneztymogromnedocho- dy.Fanatykreligijny,obrońcaliberumveto, przeciwnikreform. Życieprowadziłniebywalerozpustne.Ja- kobiskupkrakowskiutrzymywałwystawne Andrzej Stanisław Załuski KajetanIgnacySołtyk MichałRadziejowski August II Mocny
3 NASIOKUPANCI wychowałrzeszeszlacheckichwarchołówikoł- tunów,obrońcówzłotejwolności,liberumve- toi„wiarykatolickiej”;toKościółniepłacił podatkówidoprowadziłdoredukcjiwojska polskiego;toKościółwrazzRosjąwprowa- dziłsaskichuzurpatorównapolskitronitor- pedowałwszelkiepróbyreform;toKościółpo- parłtargowicę,zacouzyskałzwrotmajątków zajętychnautworzeniewojskapolskiegooraz powrótmonopoluwedukacjiPolaków.Otosą te„zasługidlaPolski”. Przedstawiamywyniklustracji,którejoni taksięboją.Zarazdowieciesię,dlaczego.Li- stajestdługa.PoPZPRbędziePZPN–Płat- niZdrajcy,PachołkiNiemiec.Będąteżzdraj- cy,którzybraliodinnych.ZacznijmyodPłat- nychZdrajców,PachołkówRosji: AndrzejOlszowski–biskupchełmiński od1661r.,arcybiskupgnieźnieńskiiprymas Polski(1674–1677),senator,podkanclerzyko- ronny(1666–1676).Wychowanekjezuitów, zręcznyielastycznykarierowicz,zmieniałfron- tyiprotektorów.Nepotaiłapowniksłynny zchciwości.BrałpieniądzeodAustriaków, Francuzów,PrusakówiRosjan.Czymiałoto wpływnafiaskozabiegówoodzyskanielenna pruskiego?WszakkarierawKościelezależa- łaodprzychylnościNiemiec,boarcykatolicki cesarzmógłwówczaszablokowaćwRzymie każdąnominację. Olszowskikarieręrozpocząłdziękipopar- ciuwuja,kanonikagnieźnieńskiegoKoniec- polskiego,któryzapewniłmuteżprotekcję prymasaŁubieńskiegoibiskupaTrzebic- kiego.Doskonaleumiałsię„ustawić”.Pośmier- ciŁubieńskiegoprzeszedłpod„opiekę”kró- lowejMariiLudwikiGonzagi,wktórejor- szakuwróciłzFrancji,gdyjechaładoPolski naślubzWładysławemIV. Byłwzwiązkuztymczłonkiemstronnic- twafrancusko-pruskiego.Alegdyjużjakobi- skupzasiadłwsenacie,niespodziewanieniepo- parłprogramureformJanaKazimierza,ana- wetbroniłoskarżonegoozdradęLubomirskie- go.Wczasiejegorokoszuwyjechałzkrajudo Niemiec,boprzedewszystkimnaichrzeczzdra- dzałPolskę.Gdykrólzrezygnowałzreform, Olszowskiwróciłikontynuowałkarierę. Nasejmiekoronacyjnymskuteczniepoparł prawo,żekrólemPolskimożebyćtylkokato- lik,apodczaselekcjiw1669r.przeforsowałkan- dydaturęMichałaKorybutaWiśniowieckie- go,liczącnakarieręprzynim.Tojużbyłostron- nictwohabsburskie.Zaskojarzeniemałżeństwa królazEleonorąHabsburgzapewniłsobieod Habsburgówrocznąpensję6tys.talarów. 11NASI OKUPANCI roku podkanclerzy koronny i prezydent Trybu- nału Koronnego. Zaufany Augusta II i stron- nik Augusta III, co zapewniło mu karierę w pań- stwie i w Kościele, okraszoną przebogatą die- cezją krakowską i tytułem kardynalskim. Kiedy po śmierci Augusta II i elekcji w 1733 r. prymas Potocki ogłosił wybór Sta- nisława Leszczyńskiego (za powszechną zgo- dą szlachty, prawie jednomyślnej), ksiądz biskup Lipski dokonał zdrady stanu. Wsparł zbrojną interwencję rosyjską, wraz z drugim zdrajcą w sutannie biskupem S. Hozjuszem (patrz niżej) udał się do obozu wojsk rosyj- skich i pod osłoną ich bagnetów w obecno- ści garstki szlachty przeprowadził (on, a nie prymas!) „elekcję” Augusta III Sasa. Była to druga elekcja, a więc całkowicie bezpraw- na. Nazwano ją wówczas „elekcją w grochow- skiej karczmie”. Wynagrodzono go za zdra- dę sowicie. Obliczono, że łączne wydatki Au- gusta III związane ze zdobyciem tronu pol- skiego wyniosły 8 milionów talarów w złocie! Musiał tę niebotyczną sumę odbić sobie z na- wiązką. Na Polakach, oczywiście. A Polacy musieli jeszcze przez kilka lat utrzymać licz- ne armie – rosyjską i saską – które grabiły bez miłosierdzia. Zdrajca biskup Lipski gwałcił prawo, ko- ronując w 1734 r. Augusta III na króla, bo koronować miał prawo tylko prymas Polski. Zdrada ta była szczególnie podła, bo nie prze- szkadzało mu, że prymasa Potockiego, dla którego wybór Leszczyńskiego był prawem, Rosjanie, sojusznicy Sasa, trzymali w więzie- niu. O prawo do koronacji pożarł się przy tym ze wspólnikiem zdrady – Hozjuszem. Zyska- ła na tym wszystkim Rosja, a także Francja, która w „wojnie o sukcesję polską” zdobyła Lotaryngię. Jej namiestnikiem został Lesz- czyński. Zapisał się tam złotymi zgłoskami. Za te zdrady August III, przy poparciu Au- strii i Rosji, załatwił Lipskiemu w Rzymie ty- tuł kardynała. Ksiądz kardynał, zdrajca, pa- chołek rosyjski, jest pochowany w katedrze wa- welskiej... Stanisław Józef Hozjusz – biskup inf- lancki od 1720 r., kamieniecki od 1722 r., poznański w latach 1733–1738, senator. Wy- chowanek jezuitów, zdrajca Polski, wierny słu- ga Sasów. Nepota, wspierał karierę kościel- ną swojego siostrzeńca, Józefa Kierskiego, zabiegając o awanse dla niego u Sasa, w Ro- sji i w Rzymie. Rosyjski kolaborant, wspólnik zdrajcy Lip- skiego podczas „elekcji w karczmie grochow- skiej” (opis wyżej). To on ogłosił „wybór” Au- gusta III Sasa pod rosyjskimi bagnetami, on (wraz z nuncjuszem Albanim) załatwił u pa- pieża unieważnienie przysięgi sejmu konwo- kacyjnego wykluczającej wybór cudzoziemca. Tak, tak – papież unieważniał uchwały sejmu polskiego! Hozjusz też sowicie został za zdra- dę wynagrodzony przez Rosjan, Augusta III i papieża – m.in. bogatym biskupstwem poznań- skim. Przewidziany na tę diecezję książę Teo- dor Czartoryski musiał ustąpić zdrajcy i po- czekać jeszcze sześć lat. Zarówno Hozjusz, jak i Lipski, chcieli koronować papiesko-rosyjskie- go uzurpatora, żeby zgarnąć łapówkę i zająć lepszą pozycję przy korycie. Doszło do głośne- go na całą Polskę i gorszącego sporu. Wygrał, koronował i całą pulę zebrał biskup Lipski. Adam Stanisław Grabowski – biskup su- fragan poznański od 1733 r. (przy Hozjuszu), biskup chełmiński od 1736 r., kujawski od 1739 roku, biskup warmiński w latach 1741–1766, 6 NASI OKUPANCI miał własne plany i przeprowadził wybór Sta- nisława Leszczyńskiego. Była to uzurpacja, bo króla wybierano tylko na elekcji, jednak zdradziecki ksiądz prymas uznał Leszczyńskie- go za króla, wywołując w ten sposób wojnę do- mową. Po wniesieniu skargi przez Augusta II papież oskarżył prymasa o zdradę prawowite- go króla i pozbawił go jurysdykcji, czyli arcy- biskupstwa gnieźnieńskiego, za ogłoszenie bez- królewia. Spór rozwiązała śmierć szubrawca. Prymas Radziejowski zgromadził niewy- obrażalny majątek. Pod koniec życia mógł już tylko bezsilnie patrzeć, jak jego wielkie dobra bezlitośnie łupią wspólnicy jego zdrad: Szwe- dzi, Rosjanie, Sasi, Prusacy. Niestety, złupili przy tym także całą Polskę, i to kilka razy, wzdłuż i wszerz. Radziejowski – prymas, kardynał, arcyz- drajca i arcyłotr ma godne miejsce pochówku w kościele św. Krzyża w Warszawie. Krzysztof Białłozor – kanonik wileński, kanclerz kapituły wileńskiej i smoleńskiej. Je- den z przywódców szlachty w wojnie domo- wej na Litwie przeciwko Sapiehom (1696–1704), zwany „krwawym księdzem”. Po- słował w imieniu szlachty litewskiej do Augu- sta II w sprawie zmniejszenia liczebności wojsk litewskich i wprowadzenia na Litwę wojsk sa- skich, a wszystko w celu ograniczenia władzy hetmana Sapiehy. Król skwapliwie skorzystał z okazji. W Grodnie odbyła się uroczystość ła- mania sztandarów likwidowanych pułków. Za- stąpiły je wojska saskie, czyli Niemcy wyzna- nia luterańskiego. Ich utrzymanie kosztowało Litwę 90 milionów złotych, a kwota była to wtedy astronomiczna! Poza tym niesłychane były grabieże i gwałty – Niemcy okradali na- wet kościoły. Zrujnowało to Litwę doszczętnie. Te do- świadczenia August II wykorzystał, wprowa- dzając w 1713 r. wojska saskie do całego kra- ju, aby przerzucić koszty ich utrzymania na Po- laków, sprowokować bunt i po stłumieniu go wprowadzić rządy absolutne. Wojska saskie poczynały więc sobie jak w kraju okupowanym – cztery lata trwały kontrybucje, grabieże, gwał- ty. Skończyło się to konfederacją tarnogrodz- ką, wojną domową, całkowitą ruiną Polski, we- zwaniem Rosji na rozjemcę i Sejmem Niemym pod rosyjskimi bagnetami. Z zemsty za ścięcie brata z rozkazu het- mana Jana Kazimierza Sapiehy, ksiądz Biał- łozor prowadził prywatną wojnę z Sapiehami. Po ich rozgromieniu w bitwie pod Olkienika- mi w r. 1700 kapłan ten podjudził pijaną szlach- tę do mordu na wziętym do niewoli synu het- mana – Michale. Nad ciałem zabitego prze- prowadzano „próbę”: kto z podejrzanych o sprzyjanie Sapiehom nie chciał siec trupa szablą, tego również rozsiekano na miejscu. W swojej zemście kanonik posunął się do kolejnej zdrady. Jako „rezydent Wielkiego Księ- stwa Litewskiego przy carze” Piotrze I w la- tach 1702–1703 podpisał umowy oddające Li- twę pod kuratelę Rosji. Było to faktyczne rozwiązanie unii polsko-litewskiej. To ten ksiądz zdrajca po raz pierwszy wprowadził w grani- ce Rzeczypospolitej wojska rosyjskie! Wziął za to rosyjskie srebrniki. W 1708 r. został schwytany przez Sapie- hów i siedział w ich więzieniu do 1710 r. – uwolnili go dopiero Rosjanie. Od zasłużo- nej kary śmierci uratował go zaciekły opór kapituły wileńskiej, a biskup rzucił nawet klą- twę na Wilno. Kler czuł się bezkarny, więc bi- skupi i księża robili, co chcieli. Nawet dzisiaj 14NASIOKUPANCI dworywKrakowie,Warszawie(pałacnaro- guMiodowejiSenatorskiej),Bodzentynie iKielcach.Pełenpychy,nawetdomiastawy- jeżdżałzawszeprzynajmniejwdwieposzóst- nekaroce.Dlaporównania:ówczesnybiskup poznańskiCzartoryski,książęrodowy,dopo- dróżypomiędzyWarszawąaPoznaniemwy- korzystywał...karetypocztowe.O„religijno- ści”Sołtykaświadczyfakt,żejakopierwszy wprowadziłstołymięsnewpiątki,cozobu- rzeniemodnotowałksiądzKitowicz:„(...)po- społuzzaproszonąkompanią,zkatolikówidy- sydentówzłożoną,mięsemsięnadziewali”. Zewzględunakosztownytrybżyciazawsze potrzebowałpieniędzy.Jakokoadiutorwniebo- gatejdiecezjikijowskiejw1753r.dopuściłsię nawetmordusądowego:zaaranżowałproces o„mordrytualny”,chcącwyłudzićodŻydówła- pówkę500dukatówifutrawarte300dukatów zauwolnienieoskarżonych.Skończyłosięegze- kucjąkilkudziesięciuŻydów,agminażydowska oskarżyłagoprzednotariuszemapostolskim.Ani włoszbrodniarzowizgłowyniespadł,anita zbrodnianieprzeszkodziłamuwkarierzeko- ścielnej.Bocóżdlatych„obrońcówżycia”zna- czyżyciekilkudziesięciuŻydów? RosyjskiemuambasadorowiKeyserlingowi donosiłnaCzartoryskich,ostrzegającprzed ichzamiaramireform.PoelekcjiStanisława AugustaPoniatowskiegopozorniepogodził sięznim,alespiskowałnadal,chcąc„Ciołka”, „solitera”złożyćztronu.WrazzPodoskim (późniejszyprymas)ibiskupemKrasińskim pomógłRepninowiwzmontowaniukonfe- deracjiradomskiej.TodziękinimRepninbez jednegorosyjskiegożołnierzazmusiłkrólado uległościinasejmiedelegacyjnymdoprowa- dziłdocofnięciareformiprzywróceniarosyj- skiegoprotektoratu. Nasejmach1764–1766zaciekleoponował przeciwkorównouprawnieniuprawosławnych iprotestantów,anawetkomenderowałtłu- memwrzeszczącejszlachty.Detronizacjapol- skiegokrólabyładlaniego,PodoskiegoiKra- sińskiegocelemnadrzędnym.Onteżnakłonił papieżadozatwierdzeniaPodoskiegonapry- masa.Gdyokazałosię,żeRepninprzedorów- nouprawnieniadysydentówiniemazamiaru detronizowaćkróla,Sołtykzacząłatakować PodoskiegoiprzygotowywaćzKrasińskimpo- wstanie„wobroniewiarykatolickiej”.Dlate- goPodoskiemułatwoposzłonamówićRepni- nadowywiezieniaSołtykadoKaługi.Wraz znimpojechaliRzewuscyibiskupZałuski. Tobyłaiskra,którawywołałatragicznąkon- federacjębarską,atazkoleidoszczętniezde- wastowałaPolskęistałasiębezpośredniąprzy- czynąIrozbioru. Sołtykwróciłzzesłaniapopięciulatach –w1773r.Paradoksalnie,propagandaKo- ściołaspowodowała,żezwykływarchoł,zdraj- caisprawcanieszczęśćwitanybyłjakboha- ter.Za100latsytuacjapowtórzyłasię:zdraj- cakardynałLedóchowskistałsiębohaterem tylkodlatego,żearesztowaligoPrusacy. TużprzedsejmemrozbiorowymSołtykwi- działnieuchronnośćrozbioruiobawiałsię,że Austriawzagarniętejczęścijegodiecezjiutwo- rzynową–wTarnowie–couszczuplijego dochody.ZabiegałwięcucesarzowejMarii Teresyorezygnacjęztegozamiaru.Dlatego zarazpoIrozbiorzetenpolskisenatorzłożył przysięgęwiernościAustriiipodlejejsięwy- sługiwał. Brałudziałwstorpedowaniureformkanc- lerzaZamoyskiego,tzw.KodeksuZamoy- skiego,odrzuconegoprzezsejmw1780r. podwpływemdziałańRosji,Rzymuikleru MariaLudwikaGonzaga
2NASIOKUPANCI OtolistaPłatnychZdrajców,Pachołków Rosji.Wichoficjalnychkościelnychbiogra- fiachnieznajdziemyśladuzdrad,złodziej- stwainieprawości.Samiświęcimężowie!Jak zdradzaliPolskę–otymcisza.Toobrazuje, jakKościółijegosłudzyfałszująhistorię,bo przecieżprzemilczaniefaktówiwybielanie zdrajcówtofałszerstwo.Prawdziwąhistorię Polskimożnapoznaćpoprawdziwychżycio- rysachzdrajcówwsutannach.Fakt,żenietyl- kobiskupibralisrebrniki,nieumniejszaich winy.Aledlaczegotylkoonisąwybielani? Żebyocenićskalętejzdradyikorupcji,trze- bawiedzieć,żezłotydukat,zwanyteżczerwo- nymzłotym,ważył3,43gzłota.Czyli30tys.du- katówłapówkidlazdrajcyksiędzabiskupaMas- salskiegotoponad100kgczystegozłota,a3 tys.dukatówjegorocznejpensjitoponad10 kgzłota!Przelicznikdukatato18złotychpol- skich,zwanychteżflorenami.Talartook.5zł. Pensjarocznaurzędnikakrólewskiegobardzo wysokiegoszczeblawynosiławXVIIIw.oko- ło3500zł.KsiądzStanisławStaszicwczasie bojówsejmowychoopodatkowanieKościoła proponował,bybiskupomustalićrocznąpen- sję3tys.zł,couważałzawystarczającetakże dlaichkochanekidzieci. Bralinietylkozłotoigotówkę.Owiele bardziejdochodowebyłykanonie,opactwa, prebendyiprobostwa.Kolekcjonerzymielipo kilka;częstonieoglądaliichwogóle,liczyły siętylkopodatki,czylikasa!Najtłuściejszym kąskiembyłybiskupstwa.Biskupiawansowali nacorazbogatszekolejnediecezje,dającekro- ciowedochody.Najbogatszadiecezjakrakow- skadawałaprzedIrozbioremwzrujnowa- nymwojnamiikonfederacjąbarskąkrajuoko- ło1mln200tys.złrocznegodochodu,tj. około230kgzłota!Uzyskanietychgodności idochodówwymagałozgodykróla(czytaj: rosyjskiegoambasadora)ipapieża(czytaj:po- parciaHabsburgówiRosjiwRzymie).Bezwy- sługiwaniasięzaborcomniebyłopoparcia,nie byłopieniędzy.Systemselekcjizdrajcówbył niezawodny.Polskamusiałazginąć. Musiała,bowszyscybiskupiordynariusze bylipolskimisenatorami,asenatowiprzewod- niczyłprymas.Prymasibyliinterreksami, abiskupisprawowaliwładzęwykonawczą,bo kanclerzem(dzisiejszypremier)lubpodkanc- lerzymzawszebyłbiskup,zatemopanowalidy- plomację.Kościół(jezuiciipijarzy)dzierżył niepodzielnieoświatęiwyłomuniezdołałatu zrobićnawetKomisjaEdukacjiNarodowejpo kasaciejezuitów.„Takiebędąrzeczypospolite, jakieichmłodzieżychowanie...”ToKościół 10 NASI OKUPANCI Biskupem inflanckim został wkrótce po zwycięstwie cara Piotra I pod Połtawą. Była to bardzo uboga diecezja, w większości luterań- ska, do tego zrujnowana przez wojnę północ- ną. Wiernych katolików było tam zaledwie kil- kadziesiąt tysięcy. Bez „pomocy” rosyjskiej trudno było związać koniec z końcem, a po- nieważ niepodzielnym władcą tych terenów, tylko nominalnie należących do Polski, był car, Szembekowie służyli mu „na wyprzódki”. Piotr I pozwolił mu nawet wysyłać księży do Pe- tersburga. Następne jego diecezje były już bogate, a do poznańskiej należała wówczas Warszawa. Rosja dbała o kariery swoich agentów, bo dzię- ki nim mogła umacniać swoje wpływy w Pol- sce. Mogła więc polegać na rodzie Szembe- ków, już magnatów, którzy wiernie służyli Rosji i papieżom. W 1721 r., po śmierci kuzyna prymasa, wie- dząc, że tytuł ten daje realną władzę, docho- dy i wpływy, a prawie rok trwa nominacja na- stępcy, łasy na zaszczyty i władzę Szembek wy- starał się u Augusta II o tytuł wiceprymasa, który nigdy dotąd nie istniał. Król spełnił tę wielce oryginalną prośbę. Szembek odegrał haniebną rolę w „tumul- cie toruńskim”, który przyniósł Polsce nieby- wałe szkody polityczne w całej Europie, bo wy- robił Polakom opinię barbarzyńców i fanatyków religijnych, a wlecze się to za nami do dzisiaj. Szkody były tak straszne, że 70 lat później, gdy zaborcy dobijali Polskę, nikt w Europie nie za- protestował. W lipcu 1724 roku sprowokowani przez jezuitów protestanci zdemolowali kole- gium jezuickie w protestanckim Toruniu. Znisz- czono obraz Matki Bożej, ale ofiar śmiertelnych nie było. Odwet był odbiciem katolickiego miłosierdzia – w sfingowanym procesie skaza- no wyłącznie protestantów: ścięto dziesięciu, w tym burmistrza Roesnera, a wielu ukarano publiczną chłostą. Tymczasem u zamkniętych bram Torunia stał posłaniec nuncjusza papie- skiego z żądaniem odroczenia egzekucji. Żeby go nie wpuścić, użyto przemocy. Dokonano więc mordu sądowego. Jedną z głównych ról ode- grał wtedy biskup kujawski Krzysztof Szembek oraz jego stryjeczny brat kanclerz Jan Szembek. Te wydarzenia dały wspaniały pretekst do ko- lejnego wprowadzenia wojsk rosyjskich do Pol- ski. Rozbiór wisiał w powietrzu. Polskę urato- wała wówczas śmierć Piotra I w lutym 1725 r. Świadectwo czynów tego fanatyka religij- nego dał w „Opisie obyczajów” Jędrzej Ki- towicz, konfederat barski, później ksiądz: „Pry- mas Szembek, będąc wielce świątobliwym i pra- gnącym wytępienia heretyków, dawał mu [Boń- kowskiemu] znaczny pieniądz na ten interes...”. Znany jest ten „interes” Bońkowskiego i świą- tobliwego prymasa: wraz z dragonią prymasa Bońkowski najeżdżał protestantów, odbierał albo burzył im kościoły, napadał na ludzi, do- puszczał się zabójstw. Świątobliwy prymas, jak to ksiądz, stał z boku, jednak opłacał zbrod- niarza i dawał mu do pomocy wojsko. Ale w oczach Kościoła ten zbrodniarz jest świąto- bliwy. Burzył wszak kościoły konkurencji i pra- gnął wytępienia „heretyków”. Fałszerze historii w sutannach rozpisują się o łagodności i dobroci tego zbrodniarza, żądnego władzy zdrajcy, chciwca, fanatyka i nepoty: „Pozostawił po sobie pamięć święte- go” – napisali. Jan Aleksander Lipski – biskup łucki od 1732 r., krakowski (i książę siewierski) w latach 1732–1746, senator, kardynał. Od 1724 7NASI OKUPANCI najwyższa kara dla księdza przestępcy to „za- wiasy”, bo święty kapłan nie może spać na wię- ziennej pryczy. Zasłona milczenia okrywa tragiczne skut- ki wielu innych dokonań „krwawego księdza”, arcyzdrajcy w sutannie i pachołka Rosji. Ksiądz Białłozor reprezentował miłosierdzie typowe dla Kościoła, bo zwykle – tak jak podczas za- mordowania Michała Sapiehy – on tylko pod- judzał. To typowa metoda jezuitów. 220 lat później podobny był scenariusz zamordowa- nia prezydenta Gabriela Narutowicza... Strzeż się, Jonaszu! Stanisław Szembek – biskup pomocniczy krakowski od 1690 r., biskup kujawski od 1700, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w la- tach 1706–1721, senator. W 1697 r. poparł bez- prawną elekcję Augusta II, za co otrzymał so- witą zapłatę oraz szybkie awanse biskupie i związane z nimi beneficja. Szembek służył Augustowi II, mimo że król zrobił z Polski pole bitwy wojny północnej, a w efekcie kraj był potwornie grabiony i dewastowany. Już w 1706 r. nagrodzono Szembeka godnością prymasa i związanymi z tym dochodami. Po abdykacji Augusta II biskup Szembek – na po- lecenie cara Piotra I – ogłosił bezkrólewie i pod rosyjskimi bagnetami sprawował władzę w części Polski okupowanej przez Rosjan. Po powrocie Augusta II na tron wiernie mu słu- żył także w czasie konfederacji tarnogrodzkiej i Sejmu Niemego. Służąc Sasom, budował tak- że wpływy w Rzymie. Tą samą drogą i współ- pracując z Rosją, nepota ów budował potęgę swego rodu. To dzięki poparciu Rosji, Sasów i Habsburgów brat biskupa, Jan, też agent ro- syjski, został w 1703 r. podkanclerzym, potem kanclerzem wielkim koronnym, a w rodzie Szembeków nastąpił wysyp biskupów (w jed- nym czasie było czterech) i innych dostojników kościelnych. Spadł im także deszcz związa- nych z tymi godnościami tłustych beneficjów. Ród zgromadził ogromny majątek i aspirował do rangi magnatów. Cenę za tę zdradę płacili Polacy: wojna północna zrujnowała Polskę doszczętnie, o 30 proc. zmniejszyło się zaludnienie, a mieściny Kraków i Poznań miały po kilka tysięcy miesz- kańców. Szwedzi, Rosjanie, i Sasi grabili bar- dziej niż w czasie potopu. Rosjanom nie uda- ło się wywieźć tylko kolumny Zygmunta z po- wodu kłopotów z transportem. Gwałty na ludności cywilnej były potworne. Właśnie ksiądz 15 NASIOKUPANCI polskiego.PrzeszkadzałteżwreformieAka- demiiKrakowskiej,anajejrektorairefor- matoraHugonaKołłątajarzuciłnawetklątwę. NasilałysięjednakubiskupaSołtykaob- jawychorobyumysłowej.Popadałwskrajno- ści–ucztowałimodliłsię,miewałnapadyhoj- ności,zadarłzkapitułąkrakowską,ajejczłon- kówwyklął.Powołanakomisjauznałagoza niepoczytalnego,więcżyciadokonałwzamknię- ciuwpałacubiskupimwKielcach.Mająt- kiemdiecezjizarządzałMichałPoniatowski –biskuppłocki,potemprymas,bratkróla. Niezachowałysiędowody,żebrałpienią- dzeodRosjan,choćprzynajmniejprzezpe- wienczasbyłichpachołkiem,adiecezjakra- kowskaijejdochodybyłynagrodązasłużbę SasomiRosji.Pozostawieniemudochodów zczęścidiecezjizagarniętejprzezAustrięteż niebyłoprzypadkiem. AndrzejSzołdrski–biskupprzemyskiod 1635r.,poznańskiwlatach1635–1650,sena- tor.W1644r.odegrałhaniebnąrolęwtzw. kryzysietrubeckim,kiedytoWładysławIV(wraz zgrupąsenatorów),postanowił–bezzgodysej- mu–oddaćMoskwiebezpowodumiastoiza- mekTrubeck.Wkomisjiregulującejgranicebył biskupSzołdrski.Watmosferzeprotestówmia- stoprzygotowywanodoobrony. NasejmiebiskupSzołdrskizostałsłusznie zelżony,aposłowierzucilimuwtwarzoskar- żenieowzięciepodarkówodMoskwy.Sejm zerwano,zgodynaoddanieTrubeckaniewy- dano.MimotomiastoprzejęłaMoskwa.Król –teżoskarżanyozdradę–stanąłprzedko- misjąsejmową,jednaksprawarozeszłasiępo kościach.OdwojnyuchroniłaPolskęśmierć caraMichałaRomanowa. AutorytetPolskizostałpotejsprawie poważnienadszarpnięty.Moskwasłusznie odebrałatojakoprzejawsłabościPolskiiwkrót- cezaczęłatesłabośćwykorzystywać. JanStefanGiedroyć–biskupinflancki od1764r.,żmudzkiwlatach1778–1803,se- nator.ProtegowanyarcyzdrajcybiskupaMas- salskiego.Konsyliarz(doradca)RadyNieusta- jącej,zwanejZdradąNieustającą.Powołana zostałanażyczeniecarycyKatarzynyII,awięk- szośćjejczłonkówbyłanażołdzierosyjskim. Chciwiecinepota,protegowałrodzinęna stanowiskaibeneficjakościelneisamtebe- neficjagromadził. Przeciwnikkonfederacjibarskiej.Dono- siłRosjanomoprzygotowaniachpowstań- czychiruchachoddziałówkonfederackich. PoIrozbiorzejegodiecezjaprzypadłaRosji, toteżzłożyłcarycyprzysięgęwiernościirze- czywiściewierniejejsłużył–niestety,jako StanisławStaszic Stanisław Szembek MichałPoniatowski
1 NASIOKUPANCI 9NASI OKUPANCI ościennych mocarstw oraz Rzymu. Później Au- gust prawnie abdykował, a królem był katolik Leszczyński. Tragiczne skutki rządów Augu- sta przedstawiono wyżej. To biskup Szaniaw- ski namówił go w 1709 r. do odwołania abdy- kacji. Musiało mu się to nieźle opłacać... Podczas wspomnianej wyżej wojny domo- wej o usunięcie z Polski wojsk saskich Szaniaw- ski (sowicie opłacany przez ambasadora rosyj- skiego Dołgorukiego) wraz z hetmanem litew- skim L. Pociejem doprowadził do wezwania Rosji na rozjemcę. Wojska rosyjskie wkroczy- ły do Polski w 1716 r. Z tego okresu zachowa- ły się też dowody przekazania biskupowi pie- niędzy od Jakuba Flemminga, zaufanego Sa- sów. Był – razem z innymi zdrajcami w sutan- nach – jednym z organizatorów Sejmu Nieme- go w 1717 r. To wtedy Polska straciła suwe- renność i stała się rosyjskim protektoratem. To Szaniawski oraz Łubieński doprowadzili wte- dy do zmniejszenia liczebności wojsk polskich i litewskich. Skutki Sejmu Niemego są porów- nywane z sejmami rozbiorowymi. Ten biskup zdrajca realizował politykę pa- pieży, współpracujących zawsze z najsilniejszy- mi – z Rosją, Austrią i Sasami. Za te usługi zapłacono mu – jeszcze po Sejmie Niemym – przebogatym biskupstwem krakowskim. Sza- niawski prześladował też innowierców. W 1725 roku bullą ogłosił, że jako chrześcijanie pod- legają oni jego jurysdykcji. Pochowany jest w katedrze wawelskiej, obok królów... Krzysztof Antoni Szembek – biskup inf- lancki od 1710 r., poznański od 1717, kujaw- ski od 1719, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w latach 1739–1748, senator. Skrajny oszołom i fanatyk religijny, jako proboszcz nawracał Żydów, „lubo bez skutku”. Pochodził z niezwykle w Rzymie ustosun- kowanej rodziny Szembeków. Stryjeczny brat prymasa Stanisława i kanclerza Jana, którzy go protegowali. Tak jak protektorzy, był bli- skim współpracownikiem Augusta II i... cara Piotra I, także w czasie Sejmu Niemego. Ich poparcie w Rzymie zapewniło mu szybką ka- rierę w Kościele i wspaniałe dochody z bene- ficjów. Kolekcjoner kanonii, a raczej związanych z nimi dochodów. Zebrał ich aż pięć, poza tym probostwo i jeszcze dwa opactwa. Każde z nich w innej części Polski, każde dawało do kilku- dziesięciu tysięcy złotych czystego dochodu. Kwoty to były ogromne. 8 NASI OKUPANCI prymas, jako władca okupowanej przez Ro- sjan części kraju, przyczynił się do wzmocnie- nia ich wpływów w Polsce, a tym samym – do osłabienia jej i utraty suwerenności na Sejmie Niemym w 1717. Kazimierz Łubieński – biskup chełmski od 1705 r., krakowski w latach 1710–1719, se- nator. Wychowanek jezuitów. Stronnik i klient Augusta II, mimo że ten był uzurpatorem, poparł wojnę północną, wywołał dwie wojny domowe, zrobił z Polski rosyjski protektorat i zamienił w karczmę przydrożną dla obcych wojsk. Łubieński był przez cara sowicie wynagra- dzany za usługi – także godnościami kościel- nymi i związanymi z nimi dochodami. W cza- sie 8-letniego wakatu na biskupstwie krakow- skim zarządzał tą diecezją od 1702 r. jako ad- ministrator generalny. A była to jedna z naj- większych diecezji w Europie i przynosiła kro- ciowe dochody, stanowiąc praktycznie pań- stwo w państwie. Przed 1772 r. dochody bi- skupa krakowskiego wynosiły 1 200 000 zło- tych rocznie! To była fortuna. Ośmioletnie zabiegi saskie i rosyjskie w Rzymie dały efekt: w roku 1710 został ordynariuszem. Za zdra- dę ojczyzny! W czasie wojny domowej, od 1716 r., prze- bywał na dworze króla w Warszawie, przygo- towując mediację rosyjską i Sejm Niemy w 1717 r. To on, wraz z drugim zdrajcą – bi- skupem Szaniawskim – jest sprawcą uchwały o zmniejszeniu liczebności wojsk polskich i li- tewskich, przygotowanej w porozumieniu z Ro- sją, w jej interesie, pod jej bagnetami i za jej pieniądze. Długie ręce miał ambasador rosyj- ski Dołgoruki. Było to faktyczne rozbrojenie Polski i rzucenie jej na łup zaborców. To biskupa Łubieńskiego kasztelan Jezier- ski wprost obwiniał o „zwinięcie sztandarów” (wg Kitowicza). Oprócz Rosji zyskał jak zwy- kle Kościół i biskupi. Przede wszystkim usta- ły żądania szlachty, aby Kościół płacił podat- ki na obronę Polski, no i biskupi nie musieli oddawać na podatki swoich własnych docho- dów. Problem zniknął wraz z wojskiem. Nie- długo potem znikła i Polska. Konstanty Felicjan Szaniawski – biskup kujawski od 1705 r., krakowski w latach 1720–1732, senator. Zwolennik rządów Au- gusta II, chociaż szlachta wybrała na króla księ- cia Contiego, a August zdobył tron przekup- stwem, oszustwem i przemocą przy poparciu 16NASIOKUPANCI PZPR–PŁATNIZDRAJCY,PACHOŁKIROSJI,CZYLI... senatorpolski.Wnagrodę,dziękipoparciu Rosji,zostałbiskupemżmudzkim,cobyło wielkimawansemmaterialnymwporówna- niuzubogądiecezjąinflancką. PrzeciwnikKonstytucji3maja,zwolen- niktargowicy.ZdradzałPolskęiwysługi- wałsięRosjitakgorliwie,żegdyktóryś zksiężyjegodiecezjiobraziłsłownieca- rycęKatarzynę,poleciłgoaresztować,za coosobiściedziękowałmuambasadorRep- nin. GrzegorzPusłowski–administratordie- cezjiinflanckiej.Tenzdrajcawydałwr.1772 listdoduchowieństwaiwiernychdiecezji, wktórymwzywałdowiernościiposłuszeństwa carycyRosjiKatarzynieIIjakoprawowitej władczyni.Cdn. LUXVERITATIS ZZddrraajjccyywwssuuttaannnnaacchh((11)) HistoriaPolskijestjednąznajbardziejzakłamanychhistorii. JerzyGiedroyć W ieluczytelnikówpamięta wyskokLeszkaMoczul- skiego,któryprzedlatyw Sejmieoposłachlewicy powiedział:„płatnizdrajcy,pachołkiRo- sji”,rozwijającwtensposóbskrótPZPR (poparulatachokazałosię,żesam byłtajnymwspółpracownikiemSB). Posłowielewicyzapałaliwówczasświę- tymoburzeniem.Ityle.Zabrakłoreflek- sjiiwiedzyhistorycznej.Todowodzi,że Giertychmarację,twierdząc,żenie- zbędnajestedukacjahistorycznaPola- ków.TrzebaPolakom,znaturypatrio- tom,pokazaćzdradęwcałejjejohy- dzie,takżewstroju...sutanny. Krzysztof Antoni Szembek Felicjan Konstanty Szaniawski
1 NASIOKUPANCI 9NASI OKUPANCI ościennych mocarstw oraz Rzymu. Później Au- gust prawnie abdykował, a królem był katolik Leszczyński. Tragiczne skutki rządów Augu- sta przedstawiono wyżej. To biskup Szaniaw- ski namówił go w 1709 r. do odwołania abdy- kacji. Musiało mu się to nieźle opłacać... Podczas wspomnianej wyżej wojny domo- wej o usunięcie z Polski wojsk saskich Szaniaw- ski (sowicie opłacany przez ambasadora rosyj- skiego Dołgorukiego) wraz z hetmanem litew- skim L. Pociejem doprowadził do wezwania Rosji na rozjemcę. Wojska rosyjskie wkroczy- ły do Polski w 1716 r. Z tego okresu zachowa- ły się też dowody przekazania biskupowi pie- niędzy od Jakuba Flemminga, zaufanego Sa- sów. Był – razem z innymi zdrajcami w sutan- nach – jednym z organizatorów Sejmu Nieme- go w 1717 r. To wtedy Polska straciła suwe- renność i stała się rosyjskim protektoratem. To Szaniawski oraz Łubieński doprowadzili wte- dy do zmniejszenia liczebności wojsk polskich i litewskich. Skutki Sejmu Niemego są porów- nywane z sejmami rozbiorowymi. Ten biskup zdrajca realizował politykę pa- pieży, współpracujących zawsze z najsilniejszy- mi – z Rosją, Austrią i Sasami. Za te usługi zapłacono mu – jeszcze po Sejmie Niemym – przebogatym biskupstwem krakowskim. Sza- niawski prześladował też innowierców. W 1725 roku bullą ogłosił, że jako chrześcijanie pod- legają oni jego jurysdykcji. Pochowany jest w katedrze wawelskiej, obok królów... Krzysztof Antoni Szembek – biskup inf- lancki od 1710 r., poznański od 1717, kujaw- ski od 1719, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w latach 1739–1748, senator. Skrajny oszołom i fanatyk religijny, jako proboszcz nawracał Żydów, „lubo bez skutku”. Pochodził z niezwykle w Rzymie ustosun- kowanej rodziny Szembeków. Stryjeczny brat prymasa Stanisława i kanclerza Jana, którzy go protegowali. Tak jak protektorzy, był bli- skim współpracownikiem Augusta II i... cara Piotra I, także w czasie Sejmu Niemego. Ich poparcie w Rzymie zapewniło mu szybką ka- rierę w Kościele i wspaniałe dochody z bene- ficjów. Kolekcjoner kanonii, a raczej związanych z nimi dochodów. Zebrał ich aż pięć, poza tym probostwo i jeszcze dwa opactwa. Każde z nich w innej części Polski, każde dawało do kilku- dziesięciu tysięcy złotych czystego dochodu. Kwoty to były ogromne. 8 NASI OKUPANCI prymas, jako władca okupowanej przez Ro- sjan części kraju, przyczynił się do wzmocnie- nia ich wpływów w Polsce, a tym samym – do osłabienia jej i utraty suwerenności na Sejmie Niemym w 1717. Kazimierz Łubieński – biskup chełmski od 1705 r., krakowski w latach 1710–1719, se- nator. Wychowanek jezuitów. Stronnik i klient Augusta II, mimo że ten był uzurpatorem, poparł wojnę północną, wywołał dwie wojny domowe, zrobił z Polski rosyjski protektorat i zamienił w karczmę przydrożną dla obcych wojsk. Łubieński był przez cara sowicie wynagra- dzany za usługi – także godnościami kościel- nymi i związanymi z nimi dochodami. W cza- sie 8-letniego wakatu na biskupstwie krakow- skim zarządzał tą diecezją od 1702 r. jako ad- ministrator generalny. A była to jedna z naj- większych diecezji w Europie i przynosiła kro- ciowe dochody, stanowiąc praktycznie pań- stwo w państwie. Przed 1772 r. dochody bi- skupa krakowskiego wynosiły 1 200 000 zło- tych rocznie! To była fortuna. Ośmioletnie zabiegi saskie i rosyjskie w Rzymie dały efekt: w roku 1710 został ordynariuszem. Za zdra- dę ojczyzny! W czasie wojny domowej, od 1716 r., prze- bywał na dworze króla w Warszawie, przygo- towując mediację rosyjską i Sejm Niemy w 1717 r. To on, wraz z drugim zdrajcą – bi- skupem Szaniawskim – jest sprawcą uchwały o zmniejszeniu liczebności wojsk polskich i li- tewskich, przygotowanej w porozumieniu z Ro- sją, w jej interesie, pod jej bagnetami i za jej pieniądze. Długie ręce miał ambasador rosyj- ski Dołgoruki. Było to faktyczne rozbrojenie Polski i rzucenie jej na łup zaborców. To biskupa Łubieńskiego kasztelan Jezier- ski wprost obwiniał o „zwinięcie sztandarów” (wg Kitowicza). Oprócz Rosji zyskał jak zwy- kle Kościół i biskupi. Przede wszystkim usta- ły żądania szlachty, aby Kościół płacił podat- ki na obronę Polski, no i biskupi nie musieli oddawać na podatki swoich własnych docho- dów. Problem zniknął wraz z wojskiem. Nie- długo potem znikła i Polska. Konstanty Felicjan Szaniawski – biskup kujawski od 1705 r., krakowski w latach 1720–1732, senator. Zwolennik rządów Au- gusta II, chociaż szlachta wybrała na króla księ- cia Contiego, a August zdobył tron przekup- stwem, oszustwem i przemocą przy poparciu 16NASIOKUPANCI PZPR–PŁATNIZDRAJCY,PACHOŁKIROSJI,CZYLI... senatorpolski.Wnagrodę,dziękipoparciu Rosji,zostałbiskupemżmudzkim,cobyło wielkimawansemmaterialnymwporówna- niuzubogądiecezjąinflancką. PrzeciwnikKonstytucji3maja,zwolen- niktargowicy.ZdradzałPolskęiwysługi- wałsięRosjitakgorliwie,żegdyktóryś zksiężyjegodiecezjiobraziłsłownieca- rycęKatarzynę,poleciłgoaresztować,za coosobiściedziękowałmuambasadorRep- nin. GrzegorzPusłowski–administratordie- cezjiinflanckiej.Tenzdrajcawydałwr.1772 listdoduchowieństwaiwiernychdiecezji, wktórymwzywałdowiernościiposłuszeństwa carycyRosjiKatarzynieIIjakoprawowitej władczyni.Cdn. LUXVERITATIS ZZddrraajjccyywwssuuttaannnnaacchh((11)) HistoriaPolskijestjednąznajbardziejzakłamanychhistorii. JerzyGiedroyć W ieluczytelnikówpamięta wyskokLeszkaMoczul- skiego,któryprzedlatyw Sejmieoposłachlewicy powiedział:„płatnizdrajcy,pachołkiRo- sji”,rozwijającwtensposóbskrótPZPR (poparulatachokazałosię,żesam byłtajnymwspółpracownikiemSB). Posłowielewicyzapałaliwówczasświę- tymoburzeniem.Ityle.Zabrakłoreflek- sjiiwiedzyhistorycznej.Todowodzi,że Giertychmarację,twierdząc,żenie- zbędnajestedukacjahistorycznaPola- ków.TrzebaPolakom,znaturypatrio- tom,pokazaćzdradęwcałejjejohy- dzie,takżewstroju...sutanny. Krzysztof Antoni Szembek Felicjan Konstanty Szaniawski
2NASIOKUPANCI OtolistaPłatnychZdrajców,Pachołków Rosji.Wichoficjalnychkościelnychbiogra- fiachnieznajdziemyśladuzdrad,złodziej- stwainieprawości.Samiświęcimężowie!Jak zdradzaliPolskę–otymcisza.Toobrazuje, jakKościółijegosłudzyfałszująhistorię,bo przecieżprzemilczaniefaktówiwybielanie zdrajcówtofałszerstwo.Prawdziwąhistorię Polskimożnapoznaćpoprawdziwychżycio- rysachzdrajcówwsutannach.Fakt,żenietyl- kobiskupibralisrebrniki,nieumniejszaich winy.Aledlaczegotylkoonisąwybielani? Żebyocenićskalętejzdradyikorupcji,trze- bawiedzieć,żezłotydukat,zwanyteżczerwo- nymzłotym,ważył3,43gzłota.Czyli30tys.du- katówłapówkidlazdrajcyksiędzabiskupaMas- salskiegotoponad100kgczystegozłota,a3 tys.dukatówjegorocznejpensjitoponad10 kgzłota!Przelicznikdukatato18złotychpol- skich,zwanychteżflorenami.Talartook.5zł. Pensjarocznaurzędnikakrólewskiegobardzo wysokiegoszczeblawynosiławXVIIIw.oko- ło3500zł.KsiądzStanisławStaszicwczasie bojówsejmowychoopodatkowanieKościoła proponował,bybiskupomustalićrocznąpen- sję3tys.zł,couważałzawystarczającetakże dlaichkochanekidzieci. Bralinietylkozłotoigotówkę.Owiele bardziejdochodowebyłykanonie,opactwa, prebendyiprobostwa.Kolekcjonerzymielipo kilka;częstonieoglądaliichwogóle,liczyły siętylkopodatki,czylikasa!Najtłuściejszym kąskiembyłybiskupstwa.Biskupiawansowali nacorazbogatszekolejnediecezje,dającekro- ciowedochody.Najbogatszadiecezjakrakow- skadawałaprzedIrozbioremwzrujnowa- nymwojnamiikonfederacjąbarskąkrajuoko- ło1mln200tys.złrocznegodochodu,tj. około230kgzłota!Uzyskanietychgodności idochodówwymagałozgodykróla(czytaj: rosyjskiegoambasadora)ipapieża(czytaj:po- parciaHabsburgówiRosjiwRzymie).Bezwy- sługiwaniasięzaborcomniebyłopoparcia,nie byłopieniędzy.Systemselekcjizdrajcówbył niezawodny.Polskamusiałazginąć. Musiała,bowszyscybiskupiordynariusze bylipolskimisenatorami,asenatowiprzewod- niczyłprymas.Prymasibyliinterreksami, abiskupisprawowaliwładzęwykonawczą,bo kanclerzem(dzisiejszypremier)lubpodkanc- lerzymzawszebyłbiskup,zatemopanowalidy- plomację.Kościół(jezuiciipijarzy)dzierżył niepodzielnieoświatęiwyłomuniezdołałatu zrobićnawetKomisjaEdukacjiNarodowejpo kasaciejezuitów.„Takiebędąrzeczypospolite, jakieichmłodzieżychowanie...”ToKościół 10 NASI OKUPANCI Biskupem inflanckim został wkrótce po zwycięstwie cara Piotra I pod Połtawą. Była to bardzo uboga diecezja, w większości luterań- ska, do tego zrujnowana przez wojnę północ- ną. Wiernych katolików było tam zaledwie kil- kadziesiąt tysięcy. Bez „pomocy” rosyjskiej trudno było związać koniec z końcem, a po- nieważ niepodzielnym władcą tych terenów, tylko nominalnie należących do Polski, był car, Szembekowie służyli mu „na wyprzódki”. Piotr I pozwolił mu nawet wysyłać księży do Pe- tersburga. Następne jego diecezje były już bogate, a do poznańskiej należała wówczas Warszawa. Rosja dbała o kariery swoich agentów, bo dzię- ki nim mogła umacniać swoje wpływy w Pol- sce. Mogła więc polegać na rodzie Szembe- ków, już magnatów, którzy wiernie służyli Rosji i papieżom. W 1721 r., po śmierci kuzyna prymasa, wie- dząc, że tytuł ten daje realną władzę, docho- dy i wpływy, a prawie rok trwa nominacja na- stępcy, łasy na zaszczyty i władzę Szembek wy- starał się u Augusta II o tytuł wiceprymasa, który nigdy dotąd nie istniał. Król spełnił tę wielce oryginalną prośbę. Szembek odegrał haniebną rolę w „tumul- cie toruńskim”, który przyniósł Polsce nieby- wałe szkody polityczne w całej Europie, bo wy- robił Polakom opinię barbarzyńców i fanatyków religijnych, a wlecze się to za nami do dzisiaj. Szkody były tak straszne, że 70 lat później, gdy zaborcy dobijali Polskę, nikt w Europie nie za- protestował. W lipcu 1724 roku sprowokowani przez jezuitów protestanci zdemolowali kole- gium jezuickie w protestanckim Toruniu. Znisz- czono obraz Matki Bożej, ale ofiar śmiertelnych nie było. Odwet był odbiciem katolickiego miłosierdzia – w sfingowanym procesie skaza- no wyłącznie protestantów: ścięto dziesięciu, w tym burmistrza Roesnera, a wielu ukarano publiczną chłostą. Tymczasem u zamkniętych bram Torunia stał posłaniec nuncjusza papie- skiego z żądaniem odroczenia egzekucji. Żeby go nie wpuścić, użyto przemocy. Dokonano więc mordu sądowego. Jedną z głównych ról ode- grał wtedy biskup kujawski Krzysztof Szembek oraz jego stryjeczny brat kanclerz Jan Szembek. Te wydarzenia dały wspaniały pretekst do ko- lejnego wprowadzenia wojsk rosyjskich do Pol- ski. Rozbiór wisiał w powietrzu. Polskę urato- wała wówczas śmierć Piotra I w lutym 1725 r. Świadectwo czynów tego fanatyka religij- nego dał w „Opisie obyczajów” Jędrzej Ki- towicz, konfederat barski, później ksiądz: „Pry- mas Szembek, będąc wielce świątobliwym i pra- gnącym wytępienia heretyków, dawał mu [Boń- kowskiemu] znaczny pieniądz na ten interes...”. Znany jest ten „interes” Bońkowskiego i świą- tobliwego prymasa: wraz z dragonią prymasa Bońkowski najeżdżał protestantów, odbierał albo burzył im kościoły, napadał na ludzi, do- puszczał się zabójstw. Świątobliwy prymas, jak to ksiądz, stał z boku, jednak opłacał zbrod- niarza i dawał mu do pomocy wojsko. Ale w oczach Kościoła ten zbrodniarz jest świąto- bliwy. Burzył wszak kościoły konkurencji i pra- gnął wytępienia „heretyków”. Fałszerze historii w sutannach rozpisują się o łagodności i dobroci tego zbrodniarza, żądnego władzy zdrajcy, chciwca, fanatyka i nepoty: „Pozostawił po sobie pamięć święte- go” – napisali. Jan Aleksander Lipski – biskup łucki od 1732 r., krakowski (i książę siewierski) w latach 1732–1746, senator, kardynał. Od 1724 7NASI OKUPANCI najwyższa kara dla księdza przestępcy to „za- wiasy”, bo święty kapłan nie może spać na wię- ziennej pryczy. Zasłona milczenia okrywa tragiczne skut- ki wielu innych dokonań „krwawego księdza”, arcyzdrajcy w sutannie i pachołka Rosji. Ksiądz Białłozor reprezentował miłosierdzie typowe dla Kościoła, bo zwykle – tak jak podczas za- mordowania Michała Sapiehy – on tylko pod- judzał. To typowa metoda jezuitów. 220 lat później podobny był scenariusz zamordowa- nia prezydenta Gabriela Narutowicza... Strzeż się, Jonaszu! Stanisław Szembek – biskup pomocniczy krakowski od 1690 r., biskup kujawski od 1700, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w la- tach 1706–1721, senator. W 1697 r. poparł bez- prawną elekcję Augusta II, za co otrzymał so- witą zapłatę oraz szybkie awanse biskupie i związane z nimi beneficja. Szembek służył Augustowi II, mimo że król zrobił z Polski pole bitwy wojny północnej, a w efekcie kraj był potwornie grabiony i dewastowany. Już w 1706 r. nagrodzono Szembeka godnością prymasa i związanymi z tym dochodami. Po abdykacji Augusta II biskup Szembek – na po- lecenie cara Piotra I – ogłosił bezkrólewie i pod rosyjskimi bagnetami sprawował władzę w części Polski okupowanej przez Rosjan. Po powrocie Augusta II na tron wiernie mu słu- żył także w czasie konfederacji tarnogrodzkiej i Sejmu Niemego. Służąc Sasom, budował tak- że wpływy w Rzymie. Tą samą drogą i współ- pracując z Rosją, nepota ów budował potęgę swego rodu. To dzięki poparciu Rosji, Sasów i Habsburgów brat biskupa, Jan, też agent ro- syjski, został w 1703 r. podkanclerzym, potem kanclerzem wielkim koronnym, a w rodzie Szembeków nastąpił wysyp biskupów (w jed- nym czasie było czterech) i innych dostojników kościelnych. Spadł im także deszcz związa- nych z tymi godnościami tłustych beneficjów. Ród zgromadził ogromny majątek i aspirował do rangi magnatów. Cenę za tę zdradę płacili Polacy: wojna północna zrujnowała Polskę doszczętnie, o 30 proc. zmniejszyło się zaludnienie, a mieściny Kraków i Poznań miały po kilka tysięcy miesz- kańców. Szwedzi, Rosjanie, i Sasi grabili bar- dziej niż w czasie potopu. Rosjanom nie uda- ło się wywieźć tylko kolumny Zygmunta z po- wodu kłopotów z transportem. Gwałty na ludności cywilnej były potworne. Właśnie ksiądz 15 NASIOKUPANCI polskiego.PrzeszkadzałteżwreformieAka- demiiKrakowskiej,anajejrektorairefor- matoraHugonaKołłątajarzuciłnawetklątwę. NasilałysięjednakubiskupaSołtykaob- jawychorobyumysłowej.Popadałwskrajno- ści–ucztowałimodliłsię,miewałnapadyhoj- ności,zadarłzkapitułąkrakowską,ajejczłon- kówwyklął.Powołanakomisjauznałagoza niepoczytalnego,więcżyciadokonałwzamknię- ciuwpałacubiskupimwKielcach.Mająt- kiemdiecezjizarządzałMichałPoniatowski –biskuppłocki,potemprymas,bratkróla. Niezachowałysiędowody,żebrałpienią- dzeodRosjan,choćprzynajmniejprzezpe- wienczasbyłichpachołkiem,adiecezjakra- kowskaijejdochodybyłynagrodązasłużbę SasomiRosji.Pozostawieniemudochodów zczęścidiecezjizagarniętejprzezAustrięteż niebyłoprzypadkiem. AndrzejSzołdrski–biskupprzemyskiod 1635r.,poznańskiwlatach1635–1650,sena- tor.W1644r.odegrałhaniebnąrolęwtzw. kryzysietrubeckim,kiedytoWładysławIV(wraz zgrupąsenatorów),postanowił–bezzgodysej- mu–oddaćMoskwiebezpowodumiastoiza- mekTrubeck.Wkomisjiregulującejgranicebył biskupSzołdrski.Watmosferzeprotestówmia- stoprzygotowywanodoobrony. NasejmiebiskupSzołdrskizostałsłusznie zelżony,aposłowierzucilimuwtwarzoskar- żenieowzięciepodarkówodMoskwy.Sejm zerwano,zgodynaoddanieTrubeckaniewy- dano.MimotomiastoprzejęłaMoskwa.Król –teżoskarżanyozdradę–stanąłprzedko- misjąsejmową,jednaksprawarozeszłasiępo kościach.OdwojnyuchroniłaPolskęśmierć caraMichałaRomanowa. AutorytetPolskizostałpotejsprawie poważnienadszarpnięty.Moskwasłusznie odebrałatojakoprzejawsłabościPolskiiwkrót- cezaczęłatesłabośćwykorzystywać. JanStefanGiedroyć–biskupinflancki od1764r.,żmudzkiwlatach1778–1803,se- nator.ProtegowanyarcyzdrajcybiskupaMas- salskiego.Konsyliarz(doradca)RadyNieusta- jącej,zwanejZdradąNieustającą.Powołana zostałanażyczeniecarycyKatarzynyII,awięk- szośćjejczłonkówbyłanażołdzierosyjskim. Chciwiecinepota,protegowałrodzinęna stanowiskaibeneficjakościelneisamtebe- neficjagromadził. Przeciwnikkonfederacjibarskiej.Dono- siłRosjanomoprzygotowaniachpowstań- czychiruchachoddziałówkonfederackich. PoIrozbiorzejegodiecezjaprzypadłaRosji, toteżzłożyłcarycyprzysięgęwiernościirze- czywiściewierniejejsłużył–niestety,jako StanisławStaszic Stanisław Szembek MichałPoniatowski
3 NASIOKUPANCI wychowałrzeszeszlacheckichwarchołówikoł- tunów,obrońcówzłotejwolności,liberumve- toi„wiarykatolickiej”;toKościółniepłacił podatkówidoprowadziłdoredukcjiwojska polskiego;toKościółwrazzRosjąwprowa- dziłsaskichuzurpatorównapolskitronitor- pedowałwszelkiepróbyreform;toKościółpo- parłtargowicę,zacouzyskałzwrotmajątków zajętychnautworzeniewojskapolskiegooraz powrótmonopoluwedukacjiPolaków.Otosą te„zasługidlaPolski”. Przedstawiamywyniklustracji,którejoni taksięboją.Zarazdowieciesię,dlaczego.Li- stajestdługa.PoPZPRbędziePZPN–Płat- niZdrajcy,PachołkiNiemiec.Będąteżzdraj- cy,którzybraliodinnych.ZacznijmyodPłat- nychZdrajców,PachołkówRosji: AndrzejOlszowski–biskupchełmiński od1661r.,arcybiskupgnieźnieńskiiprymas Polski(1674–1677),senator,podkanclerzyko- ronny(1666–1676).Wychowanekjezuitów, zręcznyielastycznykarierowicz,zmieniałfron- tyiprotektorów.Nepotaiłapowniksłynny zchciwości.BrałpieniądzeodAustriaków, Francuzów,PrusakówiRosjan.Czymiałoto wpływnafiaskozabiegówoodzyskanielenna pruskiego?WszakkarierawKościelezależa- łaodprzychylnościNiemiec,boarcykatolicki cesarzmógłwówczaszablokowaćwRzymie każdąnominację. Olszowskikarieręrozpocząłdziękipopar- ciuwuja,kanonikagnieźnieńskiegoKoniec- polskiego,któryzapewniłmuteżprotekcję prymasaŁubieńskiegoibiskupaTrzebic- kiego.Doskonaleumiałsię„ustawić”.Pośmier- ciŁubieńskiegoprzeszedłpod„opiekę”kró- lowejMariiLudwikiGonzagi,wktórejor- szakuwróciłzFrancji,gdyjechaładoPolski naślubzWładysławemIV. Byłwzwiązkuztymczłonkiemstronnic- twafrancusko-pruskiego.Alegdyjużjakobi- skupzasiadłwsenacie,niespodziewanieniepo- parłprogramureformJanaKazimierza,ana- wetbroniłoskarżonegoozdradęLubomirskie- go.Wczasiejegorokoszuwyjechałzkrajudo Niemiec,boprzedewszystkimnaichrzeczzdra- dzałPolskę.Gdykrólzrezygnowałzreform, Olszowskiwróciłikontynuowałkarierę. Nasejmiekoronacyjnymskuteczniepoparł prawo,żekrólemPolskimożebyćtylkokato- lik,apodczaselekcjiw1669r.przeforsowałkan- dydaturęMichałaKorybutaWiśniowieckie- go,liczącnakarieręprzynim.Tojużbyłostron- nictwohabsburskie.Zaskojarzeniemałżeństwa królazEleonorąHabsburgzapewniłsobieod Habsburgówrocznąpensję6tys.talarów. 11NASI OKUPANCI roku podkanclerzy koronny i prezydent Trybu- nału Koronnego. Zaufany Augusta II i stron- nik Augusta III, co zapewniło mu karierę w pań- stwie i w Kościele, okraszoną przebogatą die- cezją krakowską i tytułem kardynalskim. Kiedy po śmierci Augusta II i elekcji w 1733 r. prymas Potocki ogłosił wybór Sta- nisława Leszczyńskiego (za powszechną zgo- dą szlachty, prawie jednomyślnej), ksiądz biskup Lipski dokonał zdrady stanu. Wsparł zbrojną interwencję rosyjską, wraz z drugim zdrajcą w sutannie biskupem S. Hozjuszem (patrz niżej) udał się do obozu wojsk rosyj- skich i pod osłoną ich bagnetów w obecno- ści garstki szlachty przeprowadził (on, a nie prymas!) „elekcję” Augusta III Sasa. Była to druga elekcja, a więc całkowicie bezpraw- na. Nazwano ją wówczas „elekcją w grochow- skiej karczmie”. Wynagrodzono go za zdra- dę sowicie. Obliczono, że łączne wydatki Au- gusta III związane ze zdobyciem tronu pol- skiego wyniosły 8 milionów talarów w złocie! Musiał tę niebotyczną sumę odbić sobie z na- wiązką. Na Polakach, oczywiście. A Polacy musieli jeszcze przez kilka lat utrzymać licz- ne armie – rosyjską i saską – które grabiły bez miłosierdzia. Zdrajca biskup Lipski gwałcił prawo, ko- ronując w 1734 r. Augusta III na króla, bo koronować miał prawo tylko prymas Polski. Zdrada ta była szczególnie podła, bo nie prze- szkadzało mu, że prymasa Potockiego, dla którego wybór Leszczyńskiego był prawem, Rosjanie, sojusznicy Sasa, trzymali w więzie- niu. O prawo do koronacji pożarł się przy tym ze wspólnikiem zdrady – Hozjuszem. Zyska- ła na tym wszystkim Rosja, a także Francja, która w „wojnie o sukcesję polską” zdobyła Lotaryngię. Jej namiestnikiem został Lesz- czyński. Zapisał się tam złotymi zgłoskami. Za te zdrady August III, przy poparciu Au- strii i Rosji, załatwił Lipskiemu w Rzymie ty- tuł kardynała. Ksiądz kardynał, zdrajca, pa- chołek rosyjski, jest pochowany w katedrze wa- welskiej... Stanisław Józef Hozjusz – biskup inf- lancki od 1720 r., kamieniecki od 1722 r., poznański w latach 1733–1738, senator. Wy- chowanek jezuitów, zdrajca Polski, wierny słu- ga Sasów. Nepota, wspierał karierę kościel- ną swojego siostrzeńca, Józefa Kierskiego, zabiegając o awanse dla niego u Sasa, w Ro- sji i w Rzymie. Rosyjski kolaborant, wspólnik zdrajcy Lip- skiego podczas „elekcji w karczmie grochow- skiej” (opis wyżej). To on ogłosił „wybór” Au- gusta III Sasa pod rosyjskimi bagnetami, on (wraz z nuncjuszem Albanim) załatwił u pa- pieża unieważnienie przysięgi sejmu konwo- kacyjnego wykluczającej wybór cudzoziemca. Tak, tak – papież unieważniał uchwały sejmu polskiego! Hozjusz też sowicie został za zdra- dę wynagrodzony przez Rosjan, Augusta III i papieża – m.in. bogatym biskupstwem poznań- skim. Przewidziany na tę diecezję książę Teo- dor Czartoryski musiał ustąpić zdrajcy i po- czekać jeszcze sześć lat. Zarówno Hozjusz, jak i Lipski, chcieli koronować papiesko-rosyjskie- go uzurpatora, żeby zgarnąć łapówkę i zająć lepszą pozycję przy korycie. Doszło do głośne- go na całą Polskę i gorszącego sporu. Wygrał, koronował i całą pulę zebrał biskup Lipski. Adam Stanisław Grabowski – biskup su- fragan poznański od 1733 r. (przy Hozjuszu), biskup chełmiński od 1736 r., kujawski od 1739 roku, biskup warmiński w latach 1741–1766, 6 NASI OKUPANCI miał własne plany i przeprowadził wybór Sta- nisława Leszczyńskiego. Była to uzurpacja, bo króla wybierano tylko na elekcji, jednak zdradziecki ksiądz prymas uznał Leszczyńskie- go za króla, wywołując w ten sposób wojnę do- mową. Po wniesieniu skargi przez Augusta II papież oskarżył prymasa o zdradę prawowite- go króla i pozbawił go jurysdykcji, czyli arcy- biskupstwa gnieźnieńskiego, za ogłoszenie bez- królewia. Spór rozwiązała śmierć szubrawca. Prymas Radziejowski zgromadził niewy- obrażalny majątek. Pod koniec życia mógł już tylko bezsilnie patrzeć, jak jego wielkie dobra bezlitośnie łupią wspólnicy jego zdrad: Szwe- dzi, Rosjanie, Sasi, Prusacy. Niestety, złupili przy tym także całą Polskę, i to kilka razy, wzdłuż i wszerz. Radziejowski – prymas, kardynał, arcyz- drajca i arcyłotr ma godne miejsce pochówku w kościele św. Krzyża w Warszawie. Krzysztof Białłozor – kanonik wileński, kanclerz kapituły wileńskiej i smoleńskiej. Je- den z przywódców szlachty w wojnie domo- wej na Litwie przeciwko Sapiehom (1696–1704), zwany „krwawym księdzem”. Po- słował w imieniu szlachty litewskiej do Augu- sta II w sprawie zmniejszenia liczebności wojsk litewskich i wprowadzenia na Litwę wojsk sa- skich, a wszystko w celu ograniczenia władzy hetmana Sapiehy. Król skwapliwie skorzystał z okazji. W Grodnie odbyła się uroczystość ła- mania sztandarów likwidowanych pułków. Za- stąpiły je wojska saskie, czyli Niemcy wyzna- nia luterańskiego. Ich utrzymanie kosztowało Litwę 90 milionów złotych, a kwota była to wtedy astronomiczna! Poza tym niesłychane były grabieże i gwałty – Niemcy okradali na- wet kościoły. Zrujnowało to Litwę doszczętnie. Te do- świadczenia August II wykorzystał, wprowa- dzając w 1713 r. wojska saskie do całego kra- ju, aby przerzucić koszty ich utrzymania na Po- laków, sprowokować bunt i po stłumieniu go wprowadzić rządy absolutne. Wojska saskie poczynały więc sobie jak w kraju okupowanym – cztery lata trwały kontrybucje, grabieże, gwał- ty. Skończyło się to konfederacją tarnogrodz- ką, wojną domową, całkowitą ruiną Polski, we- zwaniem Rosji na rozjemcę i Sejmem Niemym pod rosyjskimi bagnetami. Z zemsty za ścięcie brata z rozkazu het- mana Jana Kazimierza Sapiehy, ksiądz Biał- łozor prowadził prywatną wojnę z Sapiehami. Po ich rozgromieniu w bitwie pod Olkienika- mi w r. 1700 kapłan ten podjudził pijaną szlach- tę do mordu na wziętym do niewoli synu het- mana – Michale. Nad ciałem zabitego prze- prowadzano „próbę”: kto z podejrzanych o sprzyjanie Sapiehom nie chciał siec trupa szablą, tego również rozsiekano na miejscu. W swojej zemście kanonik posunął się do kolejnej zdrady. Jako „rezydent Wielkiego Księ- stwa Litewskiego przy carze” Piotrze I w la- tach 1702–1703 podpisał umowy oddające Li- twę pod kuratelę Rosji. Było to faktyczne rozwiązanie unii polsko-litewskiej. To ten ksiądz zdrajca po raz pierwszy wprowadził w grani- ce Rzeczypospolitej wojska rosyjskie! Wziął za to rosyjskie srebrniki. W 1708 r. został schwytany przez Sapie- hów i siedział w ich więzieniu do 1710 r. – uwolnili go dopiero Rosjanie. Od zasłużo- nej kary śmierci uratował go zaciekły opór kapituły wileńskiej, a biskup rzucił nawet klą- twę na Wilno. Kler czuł się bezkarny, więc bi- skupi i księża robili, co chcieli. Nawet dzisiaj 14NASIOKUPANCI dworywKrakowie,Warszawie(pałacnaro- guMiodowejiSenatorskiej),Bodzentynie iKielcach.Pełenpychy,nawetdomiastawy- jeżdżałzawszeprzynajmniejwdwieposzóst- nekaroce.Dlaporównania:ówczesnybiskup poznańskiCzartoryski,książęrodowy,dopo- dróżypomiędzyWarszawąaPoznaniemwy- korzystywał...karetypocztowe.O„religijno- ści”Sołtykaświadczyfakt,żejakopierwszy wprowadziłstołymięsnewpiątki,cozobu- rzeniemodnotowałksiądzKitowicz:„(...)po- społuzzaproszonąkompanią,zkatolikówidy- sydentówzłożoną,mięsemsięnadziewali”. Zewzględunakosztownytrybżyciazawsze potrzebowałpieniędzy.Jakokoadiutorwniebo- gatejdiecezjikijowskiejw1753r.dopuściłsię nawetmordusądowego:zaaranżowałproces o„mordrytualny”,chcącwyłudzićodŻydówła- pówkę500dukatówifutrawarte300dukatów zauwolnienieoskarżonych.Skończyłosięegze- kucjąkilkudziesięciuŻydów,agminażydowska oskarżyłagoprzednotariuszemapostolskim.Ani włoszbrodniarzowizgłowyniespadł,anita zbrodnianieprzeszkodziłamuwkarierzeko- ścielnej.Bocóżdlatych„obrońcówżycia”zna- czyżyciekilkudziesięciuŻydów? RosyjskiemuambasadorowiKeyserlingowi donosiłnaCzartoryskich,ostrzegającprzed ichzamiaramireform.PoelekcjiStanisława AugustaPoniatowskiegopozorniepogodził sięznim,alespiskowałnadal,chcąc„Ciołka”, „solitera”złożyćztronu.WrazzPodoskim (późniejszyprymas)ibiskupemKrasińskim pomógłRepninowiwzmontowaniukonfe- deracjiradomskiej.TodziękinimRepninbez jednegorosyjskiegożołnierzazmusiłkrólado uległościinasejmiedelegacyjnymdoprowa- dziłdocofnięciareformiprzywróceniarosyj- skiegoprotektoratu. Nasejmach1764–1766zaciekleoponował przeciwkorównouprawnieniuprawosławnych iprotestantów,anawetkomenderowałtłu- memwrzeszczącejszlachty.Detronizacjapol- skiegokrólabyładlaniego,PodoskiegoiKra- sińskiegocelemnadrzędnym.Onteżnakłonił papieżadozatwierdzeniaPodoskiegonapry- masa.Gdyokazałosię,żeRepninprzedorów- nouprawnieniadysydentówiniemazamiaru detronizowaćkróla,Sołtykzacząłatakować PodoskiegoiprzygotowywaćzKrasińskimpo- wstanie„wobroniewiarykatolickiej”.Dlate- goPodoskiemułatwoposzłonamówićRepni- nadowywiezieniaSołtykadoKaługi.Wraz znimpojechaliRzewuscyibiskupZałuski. Tobyłaiskra,którawywołałatragicznąkon- federacjębarską,atazkoleidoszczętniezde- wastowałaPolskęistałasiębezpośredniąprzy- czynąIrozbioru. Sołtykwróciłzzesłaniapopięciulatach –w1773r.Paradoksalnie,propagandaKo- ściołaspowodowała,żezwykływarchoł,zdraj- caisprawcanieszczęśćwitanybyłjakboha- ter.Za100latsytuacjapowtórzyłasię:zdraj- cakardynałLedóchowskistałsiębohaterem tylkodlatego,żearesztowaligoPrusacy. TużprzedsejmemrozbiorowymSołtykwi- działnieuchronnośćrozbioruiobawiałsię,że Austriawzagarniętejczęścijegodiecezjiutwo- rzynową–wTarnowie–couszczuplijego dochody.ZabiegałwięcucesarzowejMarii Teresyorezygnacjęztegozamiaru.Dlatego zarazpoIrozbiorzetenpolskisenatorzłożył przysięgęwiernościAustriiipodlejejsięwy- sługiwał. Brałudziałwstorpedowaniureformkanc- lerzaZamoyskiego,tzw.KodeksuZamoy- skiego,odrzuconegoprzezsejmw1780r. podwpływemdziałańRosji,Rzymuikleru MariaLudwikaGonzaga
4NASIOKUPANCI Zaatakowanynasejmieprzezkanclerzali- tewskiegoPaca–przyznałsiędowzięcia„po- darunku”odMoskwy.Odwróciłsięodkróla Michaławczasiekonfederacjigołąbskiej iporozumiałzjegonajwiększymwrogiem –JanemSobieskim.Naelekcji1674r.po- parłkandydaturęSobieskiego,awnagrodęzo- stałprymasemPolski.Toznowubyłostronnic- twofrancuskie.Jakoprymaspowinienbyłzło- żyćurządpodkanclerzego,aleociągałsięaż przezdwalata,bourządtendawałwielkie wpływyidochody.Żądnywładzyuważałsię zainterreksanawetzażyciakróla,cowywo- łałokonfliktzJanemIII. Wysyłanybyłwmisjachdyplomatycznych, alejakochciwyłapownik,nepotaizdrajcaprzy- nosiłtylkoszkody.Nicniedałym.in.jegomi- sjedoAustriiwsprawiegrabieżyidalszego pobytuwojskaustriackichwPolsce.Wspierał finansowoinachalniewręczprotegowałswo- ichsiostrzeńców–Załuskich.UHabsburgów ipapieżyzabiegałdlanichobeneficjaiawan- sekościelne.RodzinęZałuskichzpozycjiśred- niejszlachtywyprotegowałdogronamożnych. MichałRadziejowski–książębiskupwar- mińskiod1677r.,arcybiskupgnieźnieński iprymasPolskiwlatach1687–1705,senator, kardynał.Podkanclerzykoronnyod1685do 1689r.,interrekswlatach1696–1697.Wy- chowanekjezuitów.Synzdrajcy–katolikaHie- ronima–któryściągnąłnaPolskępotop szwedzki.Godnysynswegoojca:patologicz- nyzdrajca,łajdakłasynazaszczyty,bezwzględ- nychciwieciłapówkarz,zdradzałwszystko iwszystkich.WpoczątkachpanowaniaJanaIII Sobieskiego,swegobliskiegokrewnego,ściśle znimwspółpracował,zacozostałpodkancle- rzym.W1686r.papież,chcącpozyskaćkrólaza pomocąkrewnego,mianowałRadziejowskiego kardynałem.Wywołałotopoważnykonfliktwe- wnętrznywPolsce,bokardynałowiwyraźnie uderzyławodasodowaidomagałsięuznania gozadrugąosobęwpaństwie–pokrólu, aprzedprymasemisynamikróla.Konfliktna- rastał,ażSobieskispróbowałgorozwiązać wjedynymożliwysposób:pośmiercipryma- sagodnośćtęprzejąłRadziejowski.Wtenspo- sóbuzyskałonwymarzonąpozycję.Niezmie- niłotojednakpostawyzdrajcy–opłacanyprzez Sapiehównadalwarcholiłjaktylkomógł.Wziął udziałwspiskuprzeciwkokrólowi,wykrytym w1688r.Zapoparciepruskichżądańzwro- tukosztówwojennychjeszczezokresupoto- pu(sprzedprawiepółwieku!)zdrajcawsu- tanniedostałodPrusakówserwisstołowywart 12 NASI OKUPANCI senator. Wychowanek jezuitów, zausznik zdraj- cy biskupa Lipskiego. Chciwiec, kolekcjoner dochodowych beneficjów. Zebrał dwie kano- nie, trzy probostwa i dziekanię. Wziął udział, obok zdradzieckich biskupów Lipskiego i Hozjusza, w pospiesznej korona- cji Augusta III Sasa – „króla z grochowskiej karczmy”. Miejsce polskich dostojników zaję- li tam oficerowie sascy. Koronacja odbyła się pod bagnetami stacjonujących w Polsce wojsk saskich i rosyjskich. W tym czasie zdrajca biskup Grabowski spiskował z Sasami i Rosją nad sposobami pa- cyfikacji prawowitego króla Leszczyńskiego, zabiegał o poparcie szlachty Prus Królewskich dla uzurpatora Sasa i posłował do Rzymu. Nagrodzono go biskupstwem chełmińskim, później bogatym kujawskim i jeszcze bogat- szym warmińskim (z tytułem książęcym!). Ak- tywny stronnik Sasów, zrywał sejmiki pru- skie, dbał o obiekty kościelne, był mecenasem sztuki. Jego dokonania kolekcjonerskie i bu- dowlane nie miały szczęścia... W większej czę- ści unicestwiły je liczne pożary i wojny – na- poleońska i dwie światowe. Andrzej Stanisław Załuski – biskup płoc- ki od 1723 r., łucki od 1736, chełmiński od 1739, krakowski (tytularny książę siewierski) w latach 1746–1758, senator. Kanclerz wielki koronny od 1735 do 1746 roku. Karierę za- wdzięczał protekcji rodzinnej i wysługiwaniu się Sasom i Rosji. Gdy miał 13 lat, stryj An- drzej, biskup warmiński, zrobił go kanonikiem krakowskim, a drugi stryj, Ludwik, biskup płocki – dziekanem kolegiaty w Pułtusku i pro- boszczem płockim. A przecież to było jeszcze dziecko! Nie trzeba dodawać, że szły za tym olbrzymie dochody. Polityka prorodzinna po katolicku to nepotyzm w szczytowym wydaniu. Podróżował po Europie, studiował w Rzy- mie. Po powrocie związał się z dworem kró- lewskim poprzez ministra Flemminga i bi- skupa Lipskiego. Dzięki takiej protekcji ob- jął biskupstwo płockie po śmierci stryja Lu- dwika z papieską dyspensą, bo nie miał 30 lat. Był jednym z najwierniejszych popleczników Augusta II. Po jego śmierci poparł prawowitą elekcję Stanisława Leszczyńskiego i znalazł się z nim w oblężonym Gdańsku. Po zajęciu Gdań- ska przez Rosjan został aresztowany, ale tak- że szybko uwolniony – już w 1735 r. dzięki poparciu carycy Rosji Anny został kanclerzem wielkim koronnym. Skąd tak nagłe zaufanie 5NASI OKUPANCI 100 tys. zł! A Prusacy dostali 40 tys. talarów i wysokie odsetki za ponad 30 lat. Radziejowski brał też od Habsburgów. Póź- niej wywołał w Polsce powszechne oburzenie wysłaniem listu gratulacyjnego do Fryderyka I, gdy ten koronował się na króla Prus. Jako interreks „oczyścił” skarbiec Polski. Prawie do czysta. Jako interreks i prymas trzy razy sprze- dał koronę Polski i Litwy tym, którzy dawali więcej. W roku 1697 zawarł pisemny układ z posłem francuskim o poparcie elekcji księ- cia Contiego, a z olbrzymiej łapówki francu- skiej (ponad 200 tys. talarów!) wziął 60 tys. talarów. Resztą podzielili się Sapiehowie, Lu- bomirski i biskup Załuski. Na polu elekcyjnym – wobec zgromadzonej szlachty – ksiądz kar- dynał przysiągł, że nie dał się splamić prze- kupstwem ani ująć darami. A ile są warte przy- sięgi biskupów, zobaczymy jeszcze przy kolej- nych biskupach: Hozjuszu, Kossakowskim i Skarszewskim. Na uroczystościach kościelnych Radziejow- ski występował ze swoją bliską krewną, a jedno- cześnie kochanką – Konstancją Towiańską oraz... jej mężem. Ciekawy trójkącik. Konstan- cję nazywano nawet „kardynałową”. Ona właśnie pośredniczyła w jego machinacjach, m.in. w prze- jęciu 100 tys. talarów łapówki, którą zdrajca ksiądz prymas otrzymał za przejście na stro- nę uzurpatora Augusta II Mocnego, sojuszni- ka i klienta Austrii i Rosji, przeciwko księciu Con- tiemu, prawowicie wybranemu, za którego po- parcie wziął w łapę całkiem niedawno! Dopiero po zapłacie całej sumy, w gotówce i w diamen- tach, złożył hołd Augustowi. Przy każdej łapów- ce załatwiał swej kochance osobną prowizję. Kolejne 100 tys. talarów łapówki wziął ksiądz prymas od Jana Reinholda Patkula za wciągnięcie Augusta II w sojusz z Rosją do wojny ze Szwecją. Wielka wojna północna trwa- ła 21 lat, zrujnowała Polskę i przetrąciła jej kręgosłup, a Rosja urosła do potęgi. Ta woj- na zrobiła z Polski rosyjski protektorat i sta- nowiła preludium do rozbiorów. W czasie wojny północnej ksiądz prymas nie byłby sobą, gdyby... nie zdradził Augusta dla Szwedów. Na ich żądanie dotyczące detro- nizacji Sasa zawiązał w 1704 r. konfederację warszawską i jako prymas ogłosił detroniza- cję Augusta i bezkrólewie. Dążył do elekcji Lubomirskiego, który był bliskim powinowa- tym jego kochanki, Towiańskiej, ale Karol XII 13 NASIOKUPANCI Rosjandoniedawnegowroga?Otóżpodwar- szawskawieśKamień,miejsce„elekcjiwgro- chowskiejkarczmie”,należałado...biskupa płockiegoZałuskiego!Tenszubrawiecudo- stępniłjąnabezprawnąelekcję,bograłna dwafronty!Przezcałyczasbyłinformatorem obozusasko-rosyjskiego. Wzwiązkuztymawansemmusiałzrezy- gnowaćzdiecezjipłockiej(incompatibilia). Niezawiódłswychrosyjskichmocodawców –wierniewspółpracowałzAugustemIII irosyjskimambasadoremKeyserlingiemjuż nasejmiepacyfikacyjnym.Szybkozostałbi- skupemłuckimi–dlauzupełnieniadocho- dów!–jeszczeopatemwCzerwińskuiwPa- radyżu.ZewzględunabliskośćWarszawy zodległejdiecezjiłuckiejprzeniósłsięnacheł- mińską.PośmiercikardynałaLipskiegoSas pozbyłsiękanclerzanierobaiprzeniósłgo nabogatebiskupstwokrakowskie.Wpolity- ceZałuskibyłaktywnynadal–jakobiskup senator.Przewodniczyłm.in.komisjids.lu- stracjidóbrizabezpieczeniamaterialnegoar- mii.Dziewięćlatpóźniej,gdyAlojzyBrühl obejmowałdowództwopolskiejartylerii,za- stałwkoszarach...sześćsprawnycharmat, awydatkinaprochwynosiły100(sic!)złna rok.Takbiskupzabezpieczyłpolskiewojsko. Moglistrzelać,alenawiwat. Podobniecałkowicienieskutecznabyłapró- baZałuskiegozreformowaniaAkademiiKra- kowskiej.LeczchociażpopierałCollegiumNo- biliumKonarskiegoidopomógłbratuwzało- żeniuBibliotekiZałuskich,osiągnięcietozu- pełnieblednie,gdyuświadomimysobie,żeko- ścielnyindeksksiągzakazanychbyłwPolsce prawem,książkipalononastosach,awolność drukuwprowadzonodopierow1788r.Biblio- tekastanowiławięcmagazynpacierzy. Tenrosyjskikolaborantjestpochowany wkatedrzewawelskiej. KajetanIgnacySołtyk–biskupkoadiu- torkijowskiod1749r.,biskupkijowskiod1756 roku,krakowski(tytularnyksiążęsiewierski) od1759r.,senator.W1767r.zostałwywie- zionydoKaługi,skądwróciłw1773r. W1782r.trafił„doczubków”.Bliskikrewny iprotegowanyprymasaPotockiego.Stronnik Sasów,zajadływrógCzartoryskich,przyjaciel związanegozRosjąskorumpowanegoministra Brühla.Jegopoparciuzawdzięczałbiskupstwo krakowskieizwiązaneztymogromnedocho- dy.Fanatykreligijny,obrońcaliberumveto, przeciwnikreform. Życieprowadziłniebywalerozpustne.Ja- kobiskupkrakowskiutrzymywałwystawne Andrzej Stanisław Załuski KajetanIgnacySołtyk MichałRadziejowski August II Mocny
4 NASI OKUPANCI Zaatakowany na sejmie przez kanclerza li- tewskiego Paca – przyznał się do wzięcia „po- darunku” od Moskwy. Odwrócił się od króla Michała w czasie konfederacji gołąbskiej i porozumiał z jego największym wrogiem – Janem Sobieskim. Na elekcji 1674 r. po- parł kandydaturę Sobieskiego, a w nagrodę zo- stał prymasem Polski. To znowu było stronnic- two francuskie. Jako prymas powinien był zło- żyć urząd podkanclerzego, ale ociągał się aż przez dwa lata, bo urząd ten dawał wielkie wpływy i dochody. Żądny władzy uważał się za interreksa nawet za życia króla, co wywo- łało konflikt z Janem III. Wysyłany był w misjach dyplomatycznych, ale jako chciwy łapownik, nepota i zdrajca przy- nosił tylko szkody. Nic nie dały m.in. jego mi- sje do Austrii w sprawie grabieży i dalszego pobytu wojsk austriackich w Polsce. Wspierał finansowo i nachalnie wręcz protegował swo- ich siostrzeńców – Załuskich. U Habsburgów i papieży zabiegał dla nich o beneficja i awan- se kościelne. Rodzinę Załuskich z pozycji śred- niej szlachty wyprotegował do grona możnych. Michał Radziejowski – książę biskup war- miński od 1677 r., arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w latach 1687–1705, senator, kardynał. Podkanclerzy koronny od 1685 do 1689 r., interreks w latach 1696–1697. Wy- chowanek jezuitów. Syn zdrajcy – katolika Hie- ronima – który ściągnął na Polskę potop szwedzki. Godny syn swego ojca: patologicz- ny zdrajca, łajdak łasy na zaszczyty, bezwzględ- ny chciwiec i łapówkarz, zdradzał wszystko i wszystkich. W początkach panowania Jana III Sobieskiego, swego bliskiego krewnego, ściśle z nim współpracował, za co został podkancle- rzym. W 1686 r. papież, chcąc pozyskać króla za pomocą krewnego, mianował Radziejowskiego kardynałem. Wywołało to poważny konflikt we- wnętrzny w Polsce, bo kardynałowi wyraźnie uderzyła woda sodowa i domagał się uznania go za drugą osobę w państwie – po królu, a przed prymasem i synami króla. Konflikt na- rastał, aż Sobieski spróbował go rozwiązać w jedyny możliwy sposób: po śmierci pryma- sa godność tę przejął Radziejowski. W ten spo- sób uzyskał on wymarzoną pozycję. Nie zmie- niło to jednak postawy zdrajcy – opłacany przez Sapiehów nadal warcholił jak tylko mógł. Wziął udział w spisku przeciwko królowi, wykrytym w 1688 r. Za poparcie pruskich żądań zwro- tu kosztów wojennych jeszcze z okresu poto- pu (sprzed prawie pół wieku!) zdrajca w su- tannie dostał od Prusaków serwis stołowy wart 12NASIOKUPANCI senator.Wychowanekjezuitów,zausznikzdraj- cybiskupaLipskiego.Chciwiec,kolekcjoner dochodowychbeneficjów.Zebrałdwiekano- nie,trzyprobostwaidziekanię. Wziąłudział,obokzdradzieckichbiskupów LipskiegoiHozjusza,wpospiesznejkorona- cjiAugustaIIISasa–„królazgrochowskiej karczmy”.Miejscepolskichdostojnikówzaję- litamoficerowiesascy.Koronacjaodbyłasię podbagnetamistacjonującychwPolscewojsk saskichirosyjskich. WtymczasiezdrajcabiskupGrabowski spiskowałzSasamiiRosjąnadsposobamipa- cyfikacjiprawowitegokrólaLeszczyńskiego, zabiegałopoparcieszlachtyPrusKrólewskich dlauzurpatoraSasaiposłowałdoRzymu. Nagrodzonogobiskupstwemchełmińskim, późniejbogatymkujawskimijeszczebogat- szymwarmińskim(ztytułemksiążęcym!).Ak- tywnystronnikSasów,zrywałsejmikipru- skie,dbałoobiektykościelne,byłmecenasem sztuki.Jegodokonaniakolekcjonerskieibu- dowlaneniemiałyszczęścia...Wwiększejczę- ściunicestwiłyjelicznepożaryiwojny–na- poleońskaidwieświatowe. AndrzejStanisławZałuski–biskuppłoc- kiod1723r.,łuckiod1736,chełmińskiod 1739,krakowski(tytularnyksiążęsiewierski) wlatach1746–1758,senator.Kanclerzwielki koronnyod1735do1746roku.Karieręza- wdzięczałprotekcjirodzinnejiwysługiwaniu sięSasomiRosji.Gdymiał13lat,stryjAn- drzej,biskupwarmiński,zrobiłgokanonikiem krakowskim,adrugistryj,Ludwik,biskup płocki–dziekanemkolegiatywPułtuskuipro- boszczempłockim.Aprzecieżtobyłojeszcze dziecko!Nietrzebadodawać,żeszłyzatym olbrzymiedochody.Politykaprorodzinnapo katolickutonepotyzmwszczytowymwydaniu. PodróżowałpoEuropie,studiowałwRzy- mie.Popowrociezwiązałsięzdworemkró- lewskimpoprzezministraFlemmingaibi- skupaLipskiego.Dziękitakiejprotekcjiob- jąłbiskupstwopłockiepośmiercistryjaLu- dwikazpapieskądyspensą,boniemiał30lat. Byłjednymznajwierniejszychpopleczników AugustaII. Pojegośmiercipoparłprawowitąelekcję StanisławaLeszczyńskiegoiznalazłsię znimwoblężonymGdańsku.PozajęciuGdań- skaprzezRosjanzostałaresztowany,aletak- żeszybkouwolniony–jużw1735r.dzięki poparciucarycyRosjiAnnyzostałkanclerzem wielkimkoronnym.Skądtaknagłezaufanie 5 NASIOKUPANCI 100tys.zł!APrusacydostali40tys.talarów iwysokieodsetkizaponad30lat. RadziejowskibrałteżodHabsburgów.Póź- niejwywołałwPolscepowszechneoburzenie wysłaniemlistugratulacyjnegodoFryderyka I,gdytenkoronowałsięnakrólaPrus.Jako interreks„oczyścił”skarbiecPolski.Prawiedo czysta.Jakointerreksiprymastrzyrazysprze- dałkoronęPolskiiLitwytym,którzydawali więcej.Wroku1697zawarłpisemnyukład zposłemfrancuskimopoparcieelekcjiksię- ciaContiego,azolbrzymiejłapówkifrancu- skiej(ponad200tys.talarów!)wziął60tys. talarów.ResztąpodzielilisięSapiehowie,Lu- bomirskiibiskupZałuski.Napoluelekcyjnym –wobeczgromadzonejszlachty–ksiądzkar- dynałprzysiągł,żeniedałsięsplamićprze- kupstwemaniująćdarami.Ailesąwarteprzy- sięgibiskupów,zobaczymyjeszczeprzykolej- nychbiskupach:Hozjuszu,Kossakowskim iSkarszewskim. NauroczystościachkościelnychRadziejow- skiwystępowałzeswojąbliskąkrewną,ajedno- cześniekochanką–KonstancjąTowiańską oraz...jejmężem.Ciekawytrójkącik.Konstan- cjęnazywanonawet„kardynałową”.Onawłaśnie pośredniczyławjegomachinacjach,m.in.wprze- jęciu100tys.talarówłapówki,którązdrajca ksiądzprymasotrzymałzaprzejścienastro- nęuzurpatoraAugustaIIMocnego,sojuszni- kaiklientaAustriiiRosji,przeciwkoksięciuCon- tiemu,prawowiciewybranemu,zaktóregopo- parciewziąłwłapęcałkiemniedawno!Dopiero pozapłaciecałejsumy,wgotówceiwdiamen- tach,złożyłhołdAugustowi.Przykażdejłapów- cezałatwiałswejkochanceosobnąprowizję. Kolejne100tys.talarówłapówkiwziął ksiądzprymasodJanaReinholdaPatkula zawciągnięcieAugustaIIwsojuszzRosjądo wojnyzeSzwecją.Wielkawojnapółnocnatrwa- ła21lat,zrujnowałaPolskęiprzetrąciłajej kręgosłup,aRosjaurosładopotęgi.Tawoj- nazrobiłazPolskirosyjskiprotektoratista- nowiłapreludiumdorozbiorów. Wczasiewojnypółnocnejksiądzprymas niebyłbysobą,gdyby...niezdradziłAugusta dlaSzwedów.Naichżądaniedotyczącedetro- nizacjiSasazawiązałw1704r.konfederację warszawskąijakoprymasogłosiłdetroniza- cjęAugustaibezkrólewie.Dążyłdoelekcji Lubomirskiego,którybyłbliskimpowinowa- tymjegokochanki,Towiańskiej,aleKarolXII 13NASI OKUPANCI Rosjan do niedawnego wroga? Otóż podwar- szawska wieś Kamień, miejsce „elekcji w gro- chowskiej karczmie”, należała do... biskupa płockiego Załuskiego! Ten szubrawiec udo- stępnił ją na bezprawną elekcję, bo grał na dwa fronty! Przez cały czas był informatorem obozu sasko-rosyjskiego. W związku z tym awansem musiał zrezy- gnować z diecezji płockiej (incompatibilia). Nie zawiódł swych rosyjskich mocodawców – wiernie współpracował z Augustem III i rosyjskim ambasadorem Keyserlingiem już na sejmie pacyfikacyjnym. Szybko został bi- skupem łuckim i – dla uzupełnienia docho- dów! – jeszcze opatem w Czerwińsku i w Pa- radyżu. Ze względu na bliskość Warszawy z odległej diecezji łuckiej przeniósł się na cheł- mińską. Po śmierci kardynała Lipskiego Sas pozbył się kanclerza nieroba i przeniósł go na bogate biskupstwo krakowskie. W polity- ce Załuski był aktywny nadal – jako biskup senator. Przewodniczył m.in. komisji ds. lu- stracji dóbr i zabezpieczenia materialnego ar- mii. Dziewięć lat później, gdy Alojzy Brühl obejmował dowództwo polskiej artylerii, za- stał w koszarach... sześć sprawnych armat, a wydatki na proch wynosiły 100 (sic!) zł na rok. Tak biskup zabezpieczył polskie wojsko. Mogli strzelać, ale na wiwat. Podobnie całkowicie nieskuteczna była pró- ba Załuskiego zreformowania Akademii Kra- kowskiej. Lecz chociaż popierał Collegium No- bilium Konarskiego i dopomógł bratu w zało- żeniu Biblioteki Załuskich, osiągnięcie to zu- pełnie blednie, gdy uświadomimy sobie, że ko- ścielny indeks ksiąg zakazanych był w Polsce prawem, książki palono na stosach, a wolność druku wprowadzono dopiero w 1788 r. Biblio- teka stanowiła więc magazyn pacierzy. Ten rosyjski kolaborant jest pochowany w katedrze wawelskiej. Kajetan Ignacy Sołtyk – biskup koadiu- tor kijowski od 1749 r., biskup kijowski od 1756 roku, krakowski (tytularny książę siewierski) od 1759 r., senator. W 1767 r. został wywie- ziony do Kaługi, skąd wrócił w 1773 r. W 1782 r. trafił „do czubków”. Bliski krewny i protegowany prymasa Potockiego. Stronnik Sasów, zajadły wróg Czartoryskich, przyjaciel związanego z Rosją skorumpowanego ministra Brühla. Jego poparciu zawdzięczał biskupstwo krakowskie i związane z tym ogromne docho- dy. Fanatyk religijny, obrońca liberum veto, przeciwnik reform. Życie prowadził niebywale rozpustne. Ja- ko biskup krakowski utrzymywał wystawne AndrzejStanisławZałuski Kajetan Ignacy Sołtyk Michał Radziejowski AugustIIMocny
3NASI OKUPANCI wychował rzesze szlacheckich warchołów i koł- tunów, obrońców złotej wolności, liberum ve- to i „wiary katolickiej”; to Kościół nie płacił podatków i doprowadził do redukcji wojska polskiego; to Kościół wraz z Rosją wprowa- dził saskich uzurpatorów na polski tron i tor- pedował wszelkie próby reform; to Kościół po- parł targowicę, za co uzyskał zwrot majątków zajętych na utworzenie wojska polskiego oraz powrót monopolu w edukacji Polaków. Oto są te „zasługi dla Polski”. Przedstawiamy wynik lustracji, której oni tak się boją. Zaraz dowiecie się, dlaczego. Li- sta jest długa. Po PZPR będzie PZPN – Płat- ni Zdrajcy, Pachołki Niemiec. Będą też zdraj- cy, którzy brali od innych. Zacznijmy od Płat- nych Zdrajców, Pachołków Rosji: Andrzej Olszowski – biskup chełmiński od 1661 r., arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski (1674–1677), senator, podkanclerzy ko- ronny (1666–1676). Wychowanek jezuitów, zręczny i elastyczny karierowicz, zmieniał fron- ty i protektorów. Nepota i łapownik słynny z chciwości. Brał pieniądze od Austriaków, Francuzów, Prusaków i Rosjan. Czy miało to wpływ na fiasko zabiegów o odzyskanie lenna pruskiego? Wszak kariera w Kościele zależa- ła od przychylności Niemiec, bo arcykatolicki cesarz mógł wówczas zablokować w Rzymie każdą nominację. Olszowski karierę rozpoczął dzięki popar- ciu wuja, kanonika gnieźnieńskiego Koniec- polskiego, który zapewnił mu też protekcję prymasa Łubieńskiego i biskupa Trzebic- kiego. Doskonale umiał się „ustawić”. Po śmier- ci Łubieńskiego przeszedł pod „opiekę” kró- lowej Marii Ludwiki Gonzagi, w której or- szaku wrócił z Francji, gdy jechała do Polski na ślub z Władysławem IV. Był w związku z tym członkiem stronnic- twa francusko-pruskiego. Ale gdy już jako bi- skup zasiadł w senacie, niespodziewanie nie po- parł programu reform Jana Kazimierza, a na- wet bronił oskarżonego o zdradę Lubomirskie- go. W czasie jego rokoszu wyjechał z kraju do Niemiec, bo przede wszystkim na ich rzecz zdra- dzał Polskę. Gdy król zrezygnował z reform, Olszowski wrócił i kontynuował karierę. Na sejmie koronacyjnym skutecznie poparł prawo, że królem Polski może być tylko kato- lik, a podczas elekcji w 1669 r. przeforsował kan- dydaturę Michała Korybuta Wiśniowieckie- go, licząc na karierę przy nim. To już było stron- nictwo habsburskie. Za skojarzenie małżeństwa króla z Eleonorą Habsburg zapewnił sobie od Habsburgów roczną pensję 6 tys. talarów. 11 NASIOKUPANCI rokupodkanclerzykoronnyiprezydentTrybu- nałuKoronnego.ZaufanyAugustaIIistron- nikAugustaIII,cozapewniłomukarieręwpań- stwieiwKościele,okraszonąprzebogatądie- cezjąkrakowskąitytułemkardynalskim. KiedypośmierciAugustaIIielekcji w1733r.prymasPotockiogłosiłwybórSta- nisławaLeszczyńskiego(zapowszechnązgo- dąszlachty,prawiejednomyślnej),ksiądz biskupLipskidokonałzdradystanu.Wsparł zbrojnąinterwencjęrosyjską,wrazzdrugim zdrajcąwsutanniebiskupemS.Hozjuszem (patrzniżej)udałsiędoobozuwojskrosyj- skichipodosłonąichbagnetówwobecno- ścigarstkiszlachtyprzeprowadził(on,anie prymas!)„elekcję”AugustaIIISasa.Była todrugaelekcja,awięccałkowiciebezpraw- na.Nazwanojąwówczas„elekcjąwgrochow- skiejkarczmie”.Wynagrodzonogozazdra- dęsowicie.Obliczono,żełącznewydatkiAu- gustaIIIzwiązanezezdobyciemtronupol- skiegowyniosły8milionówtalarówwzłocie! Musiałtęniebotycznąsumęodbićsobiezna- wiązką.NaPolakach,oczywiście.APolacy musielijeszczeprzezkilkalatutrzymaćlicz- nearmie–rosyjskąisaską–któregrabiły bezmiłosierdzia. ZdrajcabiskupLipskigwałciłprawo,ko- ronującw1734r.AugustaIIInakróla,bo koronowaćmiałprawotylkoprymasPolski. Zdradatabyłaszczególniepodła,bonieprze- szkadzałomu,żeprymasaPotockiego,dla któregowybórLeszczyńskiegobyłprawem, Rosjanie,sojusznicySasa,trzymaliwwięzie- niu.Oprawodokoronacjipożarłsięprzytym zewspólnikiemzdrady–Hozjuszem.Zyska- łanatymwszystkimRosja,atakżeFrancja, któraw„wojnieosukcesjępolską”zdobyła Lotaryngię.JejnamiestnikiemzostałLesz- czyński.Zapisałsiętamzłotymizgłoskami. ZatezdradyAugustIII,przypoparciuAu- striiiRosji,załatwiłLipskiemuwRzymiety- tułkardynała.Ksiądzkardynał,zdrajca,pa- chołekrosyjski,jestpochowanywkatedrzewa- welskiej... StanisławJózefHozjusz–biskupinf- lanckiod1720r.,kamienieckiod1722r., poznańskiwlatach1733–1738,senator.Wy- chowanekjezuitów,zdrajcaPolski,wiernysłu- gaSasów.Nepota,wspierałkarierękościel- nąswojegosiostrzeńca,JózefaKierskiego, zabiegającoawansedlaniegouSasa,wRo- sjiiwRzymie. Rosyjskikolaborant,wspólnikzdrajcyLip- skiegopodczas„elekcjiwkarczmiegrochow- skiej”(opiswyżej).Toonogłosił„wybór”Au- gustaIIISasapodrosyjskimibagnetami,on (wrazznuncjuszemAlbanim)załatwiłupa- pieżaunieważnienieprzysięgisejmukonwo- kacyjnegowykluczającejwybórcudzoziemca. Tak,tak–papieżunieważniałuchwałysejmu polskiego!Hozjuszteżsowiciezostałzazdra- dęwynagrodzonyprzezRosjan,AugustaIII ipapieża–m.in.bogatymbiskupstwempoznań- skim.PrzewidzianynatędiecezjęksiążęTeo- dorCzartoryskimusiałustąpićzdrajcyipo- czekaćjeszczesześćlat.ZarównoHozjusz,jak iLipski,chcielikoronowaćpapiesko-rosyjskie- gouzurpatora,żebyzgarnąćłapówkęizająć lepsząpozycjęprzykorycie.Doszłodogłośne- gonacałąPolskęigorszącegosporu.Wygrał, koronowałicałąpulęzebrałbiskupLipski. AdamStanisławGrabowski–biskupsu- fraganpoznańskiod1733r.(przyHozjuszu), biskupchełmińskiod1736r.,kujawskiod1739 roku,biskupwarmińskiwlatach1741–1766, 6NASIOKUPANCI miałwłasneplanyiprzeprowadziłwybórSta- nisławaLeszczyńskiego.Byłatouzurpacja, bokrólawybieranotylkonaelekcji,jednak zdradzieckiksiądzprymasuznałLeszczyńskie- gozakróla,wywołującwtensposóbwojnędo- mową.PowniesieniuskargiprzezAugustaII papieżoskarżyłprymasaozdradęprawowite- gokrólaipozbawiłgojurysdykcji,czyliarcy- biskupstwagnieźnieńskiego,zaogłoszeniebez- królewia.Spórrozwiązałaśmierćszubrawca. PrymasRadziejowskizgromadziłniewy- obrażalnymajątek.Podkoniecżyciamógłjuż tylkobezsilniepatrzeć,jakjegowielkiedobra bezlitośniełupiąwspólnicyjegozdrad:Szwe- dzi,Rosjanie,Sasi,Prusacy.Niestety,złupili przytymtakżecałąPolskę,itokilkarazy, wzdłużiwszerz. Radziejowski–prymas,kardynał,arcyz- drajcaiarcyłotrmagodnemiejscepochówku wkościeleśw.KrzyżawWarszawie. KrzysztofBiałłozor–kanonikwileński, kanclerzkapituływileńskiejismoleńskiej.Je- denzprzywódcówszlachtywwojniedomo- wejnaLitwieprzeciwkoSapiehom (1696–1704),zwany„krwawymksiędzem”.Po- słowałwimieniuszlachtylitewskiejdoAugu- staIIwsprawiezmniejszenialiczebnościwojsk litewskichiwprowadzenianaLitwęwojsksa- skich,awszystkowceluograniczeniawładzy hetmanaSapiehy.Królskwapliwieskorzystał zokazji.WGrodnieodbyłasięuroczystośćła- maniasztandarówlikwidowanychpułków.Za- stąpiłyjewojskasaskie,czyliNiemcywyzna- nialuterańskiego.Ichutrzymaniekosztowało Litwę90milionówzłotych,akwotabyłato wtedyastronomiczna!Pozatymniesłychane byłygrabieżeigwałty–Niemcyokradalina- wetkościoły. ZrujnowałotoLitwędoszczętnie.Tedo- świadczeniaAugustIIwykorzystał,wprowa- dzającw1713r.wojskasaskiedocałegokra- ju,abyprzerzucićkosztyichutrzymanianaPo- laków,sprowokowaćbuntipostłumieniugo wprowadzićrządyabsolutne.Wojskasaskie poczynaływięcsobiejakwkrajuokupowanym –czterylatatrwałykontrybucje,grabieże,gwał- ty.Skończyłosiętokonfederacjątarnogrodz- ką,wojnądomową,całkowitąruinąPolski,we- zwaniemRosjinarozjemcęiSejmemNiemym podrosyjskimibagnetami. Zzemstyzaścięciebratazrozkazuhet- manaJanaKazimierzaSapiehy,ksiądzBiał- łozorprowadziłprywatnąwojnęzSapiehami. PoichrozgromieniuwbitwiepodOlkienika- miwr.1700kapłantenpodjudziłpijanąszlach- tędomordunawziętymdoniewolisynuhet- mana–Michale.Nadciałemzabitegoprze- prowadzano„próbę”:ktozpodejrzanych osprzyjanieSapiehomniechciałsiectrupa szablą,tegorównieżrozsiekanonamiejscu. Wswojejzemściekanonikposunąłsiędo kolejnejzdrady.Jako„rezydentWielkiegoKsię- stwaLitewskiegoprzycarze”PiotrzeIwla- tach1702–1703podpisałumowyoddająceLi- twępodkuratelęRosji.Byłotofaktyczne rozwiązanieuniipolsko-litewskiej.Totenksiądz zdrajcaporazpierwszywprowadziłwgrani- ceRzeczypospolitejwojskarosyjskie!Wziąłza torosyjskiesrebrniki. W1708r.zostałschwytanyprzezSapie- hówisiedziałwichwięzieniudo1710r. –uwolniligodopieroRosjanie.Odzasłużo- nejkaryśmierciuratowałgozaciekłyopór kapituływileńskiej,abiskuprzuciłnawetklą- twęnaWilno.Klerczułsiębezkarny,więcbi- skupiiksiężarobili,cochcieli.Nawetdzisiaj 14 NASI OKUPANCI dwory w Krakowie, Warszawie (pałac na ro- gu Miodowej i Senatorskiej), Bodzentynie i Kielcach. Pełen pychy, nawet do miasta wy- jeżdżał zawsze przynajmniej w dwie poszóst- ne karoce. Dla porównania: ówczesny biskup poznański Czartoryski, książę rodowy, do po- dróży pomiędzy Warszawą a Poznaniem wy- korzystywał... karety pocztowe. O „religijno- ści” Sołtyka świadczy fakt, że jako pierwszy wprowadził stoły mięsne w piątki, co z obu- rzeniem odnotował ksiądz Kitowicz: „(...) po- społu z zaproszoną kompanią, z katolików i dy- sydentów złożoną, mięsem się nadziewali”. Ze względu na kosztowny tryb życia zawsze potrzebował pieniędzy. Jako koadiutor w niebo- gatej diecezji kijowskiej w 1753 r. dopuścił się nawet mordu sądowego: zaaranżował proces o „mord rytualny”, chcąc wyłudzić od Żydów ła- pówkę 500 dukatów i futra warte 300 dukatów za uwolnienie oskarżonych. Skończyło się egze- kucją kilkudziesięciu Żydów, a gmina żydowska oskarżyła go przed notariuszem apostolskim. Ani włos zbrodniarzowi z głowy nie spadł, ani ta zbrodnia nie przeszkodziła mu w karierze ko- ścielnej. Bo cóż dla tych „obrońców życia” zna- czy życie kilkudziesięciu Żydów? Rosyjskiemu ambasadorowi Keyserlingowi donosił na Czartoryskich, ostrzegając przed ich zamiarami reform. Po elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego pozornie pogodził się z nim, ale spiskował nadal, chcąc „Ciołka”, „solitera” złożyć z tronu. Wraz z Podoskim (późniejszy prymas) i biskupem Krasińskim pomógł Repninowi w zmontowaniu konfe- deracji radomskiej. To dzięki nim Repnin bez jednego rosyjskiego żołnierza zmusił króla do uległości i na sejmie delegacyjnym doprowa- dził do cofnięcia reform i przywrócenia rosyj- skiego protektoratu. Na sejmach 1764–1766 zaciekle oponował przeciwko równouprawnieniu prawosławnych i protestantów, a nawet komenderował tłu- mem wrzeszczącej szlachty. Detronizacja pol- skiego króla była dla niego, Podoskiego i Kra- sińskiego celem nadrzędnym. On też nakłonił papieża do zatwierdzenia Podoskiego na pry- masa. Gdy okazało się, że Repnin prze do rów- nouprawnienia dysydentów i nie ma zamiaru detronizować króla, Sołtyk zaczął atakować Podoskiego i przygotowywać z Krasińskim po- wstanie „w obronie wiary katolickiej”. Dlate- go Podoskiemu łatwo poszło namówić Repni- na do wywiezienia Sołtyka do Kaługi. Wraz z nim pojechali Rzewuscy i biskup Załuski. To była iskra, która wywołała tragiczną kon- federację barską, a ta z kolei doszczętnie zde- wastowała Polskę i stała się bezpośrednią przy- czyną I rozbioru. Sołtyk wrócił z zesłania po pięciu latach – w 1773 r. Paradoksalnie, propaganda Ko- ścioła spowodowała, że zwykły warchoł, zdraj- ca i sprawca nieszczęść witany był jak boha- ter. Za 100 lat sytuacja powtórzyła się: zdraj- ca kardynał Ledóchowski stał się bohaterem tylko dlatego, że aresztowali go Prusacy. Tuż przed sejmem rozbiorowym Sołtyk wi- dział nieuchronność rozbioru i obawiał się, że Austria w zagarniętej części jego diecezji utwo- rzy nową – w Tarnowie – co uszczupli jego dochody. Zabiegał więc u cesarzowej Marii Teresy o rezygnację z tego zamiaru. Dlatego zaraz po I rozbiorze ten polski senator złożył przysięgę wierności Austrii i podle jej się wy- sługiwał. Brał udział w storpedowaniu reform kanc- lerza Zamoyskiego, tzw. Kodeksu Zamoy- skiego, odrzuconego przez sejm w 1780 r. pod wpływem działań Rosji, Rzymu i kleru Maria Ludwika Gonzaga
2 NASI OKUPANCI Oto lista Płatnych Zdrajców, Pachołków Rosji. W ich oficjalnych kościelnych biogra- fiach nie znajdziemy śladu zdrad, złodziej- stwa i nieprawości. Sami święci mężowie! Jak zdradzali Polskę – o tym cisza. To obrazuje, jak Kościół i jego słudzy fałszują historię, bo przecież przemilczanie faktów i wybielanie zdrajców to fałszerstwo. Prawdziwą historię Polski można poznać po prawdziwych życio- rysach zdrajców w sutannach. Fakt, że nie tyl- ko biskupi brali srebrniki, nie umniejsza ich winy. Ale dlaczego tylko oni są wybielani? Żeby ocenić skalę tej zdrady i korupcji, trze- ba wiedzieć, że złoty dukat, zwany też czerwo- nym złotym, ważył 3,43 g złota. Czyli 30 tys. du- katów łapówki dla zdrajcy księdza biskupa Mas- salskiego to ponad 100 kg czystego złota, a 3 tys. dukatów jego rocznej pensji to ponad 10 kg złota! Przelicznik dukata to 18 złotych pol- skich, zwanych też florenami. Talar to ok. 5 zł. Pensja roczna urzędnika królewskiego bardzo wysokiego szczebla wynosiła w XVIII w. oko- ło 3500 zł. Ksiądz Stanisław Staszic w czasie bojów sejmowych o opodatkowanie Kościoła proponował, by biskupom ustalić roczną pen- sję 3 tys. zł, co uważał za wystarczające także dla ich kochanek i dzieci. Brali nie tylko złoto i gotówkę. O wiele bardziej dochodowe były kanonie, opactwa, prebendy i probostwa. Kolekcjonerzy mieli po kilka; często nie oglądali ich w ogóle, liczyły się tylko podatki, czyli kasa! Najtłuściejszym kąskiem były biskupstwa. Biskupi awansowali na coraz bogatsze kolejne diecezje, dające kro- ciowe dochody. Najbogatsza diecezja krakow- ska dawała przed I rozbiorem w zrujnowa- nym wojnami i konfederacją barską kraju oko- ło 1 mln 200 tys. zł rocznego dochodu, tj. około 230 kg złota! Uzyskanie tych godności i dochodów wymagało zgody króla (czytaj: rosyjskiego ambasadora) i papieża (czytaj: po- parcia Habsburgów i Rosji w Rzymie). Bez wy- sługiwania się zaborcom nie było poparcia, nie było pieniędzy. System selekcji zdrajców był niezawodny. Polska musiała zginąć. Musiała, bo wszyscy biskupi ordynariusze byli polskimi senatorami, a senatowi przewod- niczył prymas. Prymasi byli interreksami, a biskupi sprawowali władzę wykonawczą, bo kanclerzem (dzisiejszy premier) lub podkanc- lerzym zawsze był biskup, zatem opanowali dy- plomację. Kościół (jezuici i pijarzy) dzierżył niepodzielnie oświatę i wyłomu nie zdołała tu zrobić nawet Komisja Edukacji Narodowej po kasacie jezuitów. „Takie będą rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie...” To Kościół 10NASIOKUPANCI Biskupeminflanckimzostałwkrótcepo zwycięstwiecaraPiotraIpodPołtawą.Byłato bardzoubogadiecezja,wwiększościluterań- ska,dotegozrujnowanaprzezwojnępółnoc- ną.Wiernychkatolikówbyłotamzaledwiekil- kadziesiąttysięcy.Bez„pomocy”rosyjskiej trudnobyłozwiązaćkonieczkońcem,apo- nieważniepodzielnymwładcątychterenów, tylkonominalnienależącychdoPolski,byłcar, Szembekowiesłużylimu„nawyprzódki”.Piotr IpozwoliłmunawetwysyłaćksiężydoPe- tersburga. Następnejegodiecezjebyłyjużbogate, adopoznańskiejnależaławówczasWarszawa. Rosjadbałaokarieryswoichagentów,bodzię- kinimmogłaumacniaćswojewpływywPol- sce.MogławięcpolegaćnarodzieSzembe- ków,jużmagnatów,którzywierniesłużyli Rosjiipapieżom. W1721r.,pośmiercikuzynaprymasa,wie- dząc,żetytułtendajerealnąwładzę,docho- dyiwpływy,aprawieroktrwanominacjana- stępcy,łasynazaszczytyiwładzęSzembekwy- starałsięuAugustaIIotytułwiceprymasa, którynigdydotądnieistniał.Królspełniłtę wielceoryginalnąprośbę. Szembekodegrałhaniebnąrolęw„tumul- cietoruńskim”,któryprzyniósłPolscenieby- wałeszkodypolitycznewcałejEuropie,bowy- robiłPolakomopiniębarbarzyńcówifanatyków religijnych,awleczesiętozanamidodzisiaj. Szkodybyłytakstraszne,że70latpóźniej,gdy zaborcydobijaliPolskę,niktwEuropienieza- protestował.Wlipcu1724rokusprowokowani przezjezuitówprotestancizdemolowalikole- giumjezuickiewprotestanckimToruniu.Znisz- czonoobrazMatkiBożej,aleofiarśmiertelnych niebyło.Odwetbyłodbiciemkatolickiego miłosierdzia–wsfingowanymprocesieskaza- nowyłącznieprotestantów:ściętodziesięciu, wtymburmistrzaRoesnera,awieluukarano publicznąchłostą.Tymczasemuzamkniętych bramToruniastałposłaniecnuncjuszapapie- skiegozżądaniemodroczeniaegzekucji.Żeby goniewpuścić,użytoprzemocy.Dokonanowięc mordusądowego.Jednązgłównychrólode- grałwtedybiskupkujawskiKrzysztofSzembek orazjegostryjecznybratkanclerzJanSzembek. Tewydarzeniadaływspaniałypretekstdoko- lejnegowprowadzeniawojskrosyjskichdoPol- ski.Rozbiórwisiałwpowietrzu.Polskęurato- waławówczasśmierćPiotraIwlutym1725r. Świadectwoczynówtegofanatykareligij- negodałw„Opisieobyczajów”JędrzejKi- towicz,konfederatbarski,późniejksiądz:„Pry- masSzembek,będącwielceświątobliwymipra- gnącymwytępieniaheretyków,dawałmu[Boń- kowskiemu]znacznypieniądznateninteres...”. Znanyjestten„interes”Bońkowskiegoiświą- tobliwegoprymasa:wrazzdragoniąprymasa Bońkowskinajeżdżałprotestantów,odbierał alboburzyłimkościoły,napadałnaludzi,do- puszczałsięzabójstw.Świątobliwyprymas,jak toksiądz,stałzboku,jednakopłacałzbrod- niarzaidawałmudopomocywojsko.Ale woczachKościołatenzbrodniarzjestświąto- bliwy.Burzyłwszakkościołykonkurencjiipra- gnąłwytępienia„heretyków”. Fałszerzehistoriiwsutannachrozpisują sięołagodnościidobrocitegozbrodniarza, żądnegowładzyzdrajcy,chciwca,fanatyka inepoty:„Pozostawiłposobiepamięćświęte- go”–napisali. JanAleksanderLipski–biskupłucki od1732r.,krakowski(iksiążęsiewierski) wlatach1732–1746,senator,kardynał.Od1724 7 NASIOKUPANCI najwyższakaradlaksiędzaprzestępcyto„za- wiasy”,boświętykapłanniemożespaćnawię- ziennejpryczy. Zasłonamilczeniaokrywatragiczneskut- kiwieluinnychdokonań„krwawegoksiędza”, arcyzdrajcywsutannieipachołkaRosji.Ksiądz Białłozorreprezentowałmiłosierdzietypowe dlaKościoła,bozwykle–takjakpodczasza- mordowaniaMichałaSapiehy–ontylkopod- judzał.Totypowametodajezuitów.220lat późniejpodobnybyłscenariuszzamordowa- niaprezydentaGabrielaNarutowicza...Strzeż się,Jonaszu! StanisławSzembek–biskuppomocniczy krakowskiod1690r.,biskupkujawskiod1700, arcybiskupgnieźnieńskiiprymasPolskiwla- tach1706–1721,senator.W1697r.poparłbez- prawnąelekcjęAugustaII,zacootrzymałso- witązapłatęorazszybkieawansebiskupie izwiązaneznimibeneficja.Szembeksłużył AugustowiII,mimożekrólzrobiłzPolski polebitwywojnypółnocnej,awefekciekraj byłpotworniegrabionyidewastowany.Już w1706r.nagrodzonoSzembekagodnością prymasaizwiązanymiztymdochodami.Po abdykacjiAugustaIIbiskupSzembek–napo- leceniecaraPiotraI–ogłosiłbezkrólewie ipodrosyjskimibagnetamisprawowałwładzę wczęściPolskiokupowanejprzezRosjan.Po powrocieAugustaIInatronwierniemusłu- żyłtakżewczasiekonfederacjitarnogrodzkiej iSejmuNiemego.SłużącSasom,budowałtak- żewpływywRzymie.Tąsamądrogąiwspół- pracujączRosją,nepotaówbudowałpotęgę swegorodu.TodziękipoparciuRosji,Sasów iHabsburgówbratbiskupa,Jan,teżagentro- syjski,zostałw1703r.podkanclerzym,potem kanclerzemwielkimkoronnym,awrodzie Szembekównastąpiłwysypbiskupów(wjed- nymczasiebyłoczterech)iinnychdostojników kościelnych.Spadłimtakżedeszczzwiąza- nychztymigodnościamitłustychbeneficjów. Ródzgromadziłogromnymajątekiaspirował dorangimagnatów. CenęzatęzdradępłaciliPolacy:wojna północnazrujnowałaPolskędoszczętnie,o30 proc.zmniejszyłosięzaludnienie,amieściny KrakówiPoznańmiałypokilkatysięcymiesz- kańców.Szwedzi,Rosjanie,iSasigrabilibar- dziejniżwczasiepotopu.Rosjanomnieuda- łosięwywieźćtylkokolumnyZygmuntazpo- wodukłopotówztransportem.Gwałtyna ludnościcywilnejbyłypotworne.Właśnieksiądz 15NASI OKUPANCI polskiego. Przeszkadzał też w reformie Aka- demii Krakowskiej, a na jej rektora i refor- matora Hugona Kołłątaja rzucił nawet klątwę. Nasilały się jednak u biskupa Sołtyka ob- jawy choroby umysłowej. Popadał w skrajno- ści – ucztował i modlił się, miewał napady hoj- ności, zadarł z kapitułą krakowską, a jej człon- ków wyklął. Powołana komisja uznała go za niepoczytalnego, więc życia dokonał w zamknię- ciu w pałacu biskupim w Kielcach. Mająt- kiem diecezji zarządzał Michał Poniatowski – biskup płocki, potem prymas, brat króla. Nie zachowały się dowody, że brał pienią- dze od Rosjan, choć przynajmniej przez pe- wien czas był ich pachołkiem, a diecezja kra- kowska i jej dochody były nagrodą za służbę Sasom i Rosji. Pozostawienie mu dochodów z części diecezji zagarniętej przez Austrię też nie było przypadkiem. Andrzej Szołdrski – biskup przemyski od 1635 r., poznański w latach 1635–1650, sena- tor. W 1644 r. odegrał haniebną rolę w tzw. kryzysie trubeckim, kiedy to Władysław IV (wraz z grupą senatorów), postanowił – bez zgody sej- mu – oddać Moskwie bez powodu miasto i za- mek Trubeck. W komisji regulującej granice był biskup Szołdrski. W atmosferze protestów mia- sto przygotowywano do obrony. Na sejmie biskup Szołdrski został słusznie zelżony, a posłowie rzucili mu w twarz oskar- żenie o wzięcie podarków od Moskwy. Sejm zerwano, zgody na oddanie Trubecka nie wy- dano. Mimo to miasto przejęła Moskwa. Król – też oskarżany o zdradę – stanął przed ko- misją sejmową, jednak sprawa rozeszła się po kościach. Od wojny uchroniła Polskę śmierć cara Michała Romanowa. Autorytet Polski został po tej sprawie poważnie nadszarpnięty. Moskwa słusznie odebrała to jako przejaw słabości Polski i wkrót- ce zaczęła te słabość wykorzystywać. Jan Stefan Giedroyć – biskup inflancki od 1764 r., żmudzki w latach 1778–1803, se- nator. Protegowany arcyzdrajcy biskupa Mas- salskiego. Konsyliarz (doradca) Rady Nieusta- jącej, zwanej Zdradą Nieustającą. Powołana została na życzenie carycy Katarzyny II, a więk- szość jej członków była na żołdzie rosyjskim. Chciwiec i nepota, protegował rodzinę na stanowiska i beneficja kościelne i sam te be- neficja gromadził. Przeciwnik konfederacji barskiej. Dono- sił Rosjanom o przygotowaniach powstań- czych i ruchach oddziałów konfederackich. Po I rozbiorze jego diecezja przypadła Rosji, toteż złożył carycy przysięgę wierności i rze- czywiście wiernie jej służył – niestety, jako Stanisław Staszic StanisławSzembek Michał Poniatowski
1NASI OKUPANCI 9 NASIOKUPANCI ościennychmocarstworazRzymu.PóźniejAu- gustprawnieabdykował,akrólembyłkatolik Leszczyński.TragiczneskutkirządówAugu- staprzedstawionowyżej.TobiskupSzaniaw- skinamówiłgow1709r.doodwołaniaabdy- kacji.Musiałomusiętonieźleopłacać... Podczaswspomnianejwyżejwojnydomo- wejousunięciezPolskiwojsksaskichSzaniaw- ski(sowicieopłacanyprzezambasadorarosyj- skiegoDołgorukiego)wrazzhetmanemlitew- skimL.Pociejemdoprowadziłdowezwania Rosjinarozjemcę.Wojskarosyjskiewkroczy- łydoPolskiw1716r.Ztegookresuzachowa- łysięteżdowodyprzekazaniabiskupowipie- niędzyodJakubaFlemminga,zaufanegoSa- sów.Był–razemzinnymizdrajcamiwsutan- nach–jednymzorganizatorówSejmuNieme- gow1717r.TowtedyPolskastraciłasuwe- rennośćistałasięrosyjskimprotektoratem.To SzaniawskiorazŁubieńskidoprowadziliwte- dydozmniejszenialiczebnościwojskpolskich ilitewskich.SkutkiSejmuNiemegosąporów- nywanezsejmamirozbiorowymi. Tenbiskupzdrajcarealizowałpolitykępa- pieży,współpracującychzawszeznajsilniejszy- mi–zRosją,AustriąiSasami.Zateusługi zapłaconomu–jeszczepoSejmieNiemym –przebogatymbiskupstwemkrakowskim.Sza- niawskiprześladowałteżinnowierców.W1725 rokubulląogłosił,żejakochrześcijaniepod- legająonijegojurysdykcji.Pochowanyjest wkatedrzewawelskiej,obokkrólów... KrzysztofAntoniSzembek–biskupinf- lanckiod1710r.,poznańskiod1717,kujaw- skiod1719,arcybiskupgnieźnieńskiiprymas Polskiwlatach1739–1748,senator.Skrajny oszołomifanatykreligijny,jakoproboszcz nawracałŻydów,„lubobezskutku”. PochodziłzniezwyklewRzymieustosun- kowanejrodzinySzembeków.Stryjecznybrat prymasaStanisławaikanclerzaJana,którzy goprotegowali.Takjakprotektorzy,byłbli- skimwspółpracownikiemAugustaIIi...cara PiotraI,takżewczasieSejmuNiemego.Ich poparciewRzymiezapewniłomuszybkąka- rieręwKościeleiwspaniałedochodyzbene- ficjów. Kolekcjonerkanonii,araczejzwiązanych znimidochodów.Zebrałichażpięć,pozatym probostwoijeszczedwaopactwa.Każdeznich winnejczęściPolski,każdedawałodokilku- dziesięciutysięcyzłotychczystegodochodu. Kwotytobyłyogromne. 8NASIOKUPANCI prymas,jakowładcaokupowanejprzezRo- sjanczęścikraju,przyczyniłsiędowzmocnie- niaichwpływówwPolsce,atymsamym–do osłabieniajejiutratysuwerennościnaSejmie Niemymw1717. KazimierzŁubieński–biskupchełmski od1705r.,krakowskiwlatach1710–1719,se- nator.Wychowanekjezuitów.Stronnikiklient AugustaII,mimożetenbyłuzurpatorem, poparłwojnępółnocną,wywołałdwiewojny domowe,zrobiłzPolskirosyjskiprotektorat izamieniłwkarczmęprzydrożnądlaobcych wojsk. Łubieńskibyłprzezcarasowiciewynagra- dzanyzausługi–takżegodnościamikościel- nymiizwiązanymiznimidochodami.Wcza- sie8-letniegowakatunabiskupstwiekrakow- skimzarządzałtądiecezjąod1702r.jakoad- ministratorgeneralny.Abyłatojednaznaj- większychdiecezjiwEuropieiprzynosiłakro- ciowedochody,stanowiącpraktyczniepań- stwowpaństwie.Przed1772r.dochodybi- skupakrakowskiegowynosiły1200000zło- tychrocznie!Tobyłafortuna.Ośmioletnie zabiegisaskieirosyjskiewRzymiedałyefekt: wroku1710zostałordynariuszem.Zazdra- dęojczyzny! Wczasiewojnydomowej,od1716r.,prze- bywałnadworzekrólawWarszawie,przygo- towującmediacjęrosyjskąiSejmNiemy w1717r.Toon,wrazzdrugimzdrajcą–bi- skupemSzaniawskim–jestsprawcąuchwały ozmniejszeniuliczebnościwojskpolskichili- tewskich,przygotowanejwporozumieniuzRo- sją,wjejinteresie,podjejbagnetamiizajej pieniądze.Długieręcemiałambasadorrosyj- skiDołgoruki.Byłotofaktycznerozbrojenie Polskiirzuceniejejnałupzaborców. TobiskupaŁubieńskiegokasztelanJezier- skiwprostobwiniało„zwinięciesztandarów” (wgKitowicza).OpróczRosjizyskałjakzwy- kleKościółibiskupi.Przedewszystkimusta- łyżądaniaszlachty,abyKościółpłaciłpodat- kinaobronęPolski,noibiskupiniemusieli oddawaćnapodatkiswoichwłasnychdocho- dów.Problemzniknąłwrazzwojskiem.Nie- długopotemznikłaiPolska. KonstantyFelicjanSzaniawski–biskup kujawskiod1705r.,krakowskiwlatach 1720–1732,senator.ZwolennikrządówAu- gustaII,chociaższlachtawybrałanakrólaksię- ciaContiego,aAugustzdobyłtronprzekup- stwem,oszustwemiprzemocąprzypoparciu 16 NASI OKUPANCI PZPR – PŁATNI ZDRAJCY, PACHOŁKI ROSJI, CZYLI... senator polski. W nagrodę, dzięki poparciu Rosji, został biskupem żmudzkim, co było wielkim awansem materialnym w porówna- niu z ubogą diecezją inflancką. Przeciwnik Konstytucji 3 maja, zwolen- nik targowicy. Zdradzał Polskę i wysługi- wał się Rosji tak gorliwie, że gdy któryś z księży jego diecezji obraził słownie ca- rycę Katarzynę, polecił go aresztować, za co osobiście dziękował mu ambasador Rep- nin. Grzegorz Pusłowski – administrator die- cezji inflanckiej. Ten zdrajca wydał w r. 1772 list do duchowieństwa i wiernych diecezji, w którym wzywał do wierności i posłuszeństwa carycy Rosji Katarzynie II jako prawowitej władczyni. Cdn. LUX VERITATIS ZZddrraajjccyy ww ssuuttaannnnaacchh ((11)) Historia Polski jest jedną z najbardziej zakłamanych historii. Jerzy Giedroyć W ielu czytelników pamięta wyskok Leszka Moczul- skiego, który przed laty w Sejmie o posłach lewicy powiedział: „płatni zdrajcy, pachołki Ro- sji”, rozwijając w ten sposób skrót PZPR (po paru latach okazało się, że sam był tajnym współpracownikiem SB). Posłowie lewicy zapałali wówczas świę- tym oburzeniem. I tyle. Zabrakło reflek- sji i wiedzy historycznej. To dowodzi, że Giertych ma rację, twierdząc, że nie- zbędna jest edukacja historyczna Pola- ków. Trzeba Polakom, z natury patrio- tom, pokazać zdradę w całej jej ohy- dzie, także w stroju... sutanny. KrzysztofAntoniSzembek FelicjanKonstantySzaniawski