2 NASI OKUPANCI
Wojciech Baranowski – biskup przemy-
ski od 1584 r., płocki od roku 1590, kujaw-
ski od 1608 r., arcybiskup gnieźnieński i pry-
mas Polski w latach 1608–1615, senator. Ja-
ko prymas był przewodniczącym senatu,
a więc drugą osobą w państwie. Sekretarz Ste-
fana Batorego, sekretarz wielki koronny, pod-
kanclerzy w latach 1585–1591. Za poparcie
Zygmunta III w czasie rokoszu Zebrzydow-
skiego dostał bogatą diecezję kujawską,
a wkrótce gnieźnieńską z tytułem prymasa.
Chciwiec – pracując w kancelarii Zygmunta
Augusta, zebrał liczne godności, m.in. cztery
kanonie i związane z nimi beneficja. Prowa-
dził niezwykle wystawny tryb życia, rozpoczął
budowę pałaców biskupich w Płocku, Skier-
niewicach, wybudował pałac prymasowski
w Warszawie. Gdzie nastał, tam budował dla
siebie pałac. Protektor jezuitów, orędownik
kontrreformacji.
Był jednym z głównych sprawców zniwe-
czenia sejmu i odrzucenia konstytucji prze-
ciw tumultom w 1606 r. oraz wybuchu wojny
domowej. Agent habsburski i papieski; reali-
zował niemiecką politykę jako podkanclerzy
i potem przewodniczący senatu. Popierał „kru-
cjatę” na Moskwę w papieskich rojeniach
o katolicyzacji Rosji. Wojsko, po powrocie
z nieudanej wyprawy moskiewskiej, żąda-
ło zapłaty zaległego żołdu... 20 milionów
zł! Była to astronomiczna suma, równa kil-
kuletnim dochodom państwa. Zanim podat-
ki uchwalono i zebrano pieniądze (Kościół,
bogatszy od państwa, dorzucił raptem 300
tysięcy), żołnierze straszliwie złupili kraj.
Także za jego przewodnictwa senatowi,
sejm wyraził zgodę na oddanie Hohenzol-
lernom brandenburskim Prus w lenno
w 1612 r., mimo że sejm pruski wypowiedział
się za unią z Polską na prawach Litwy. Pol-
ska odmówiła z powodu jednego warunku:
urzędy w luterańskich Prusach miały być ob-
sadzane tylko przez luteranów. Było to dla
biskupów i jezuitów nie do przyjęcia, bo
wzmocniłaby się pozycja ewangelików w pań-
stwie. Wymogli więc na królu i sejmie odmo-
wę. Ci fanatycy religijni i zdrajcy w su-
tannach woleli oddać Prusy Niemcom! To
też są te „zasługi Kościoła dla Polski”.
Bezwzględny zwolennik kontrreformacji.
Na czasy jego „biskupiej i prymasowskiej
posługi” przypada największe nasilenie po-
gromów protestantów i innych aktów nieto-
lerancji w całej Polsce. Po klęsce rokoszu Ze-
brzydowskiego odebrano protestantom 2/3
kościołów, paląc przy okazji bezcenne bi-
blioteki i profanując wiele cmentarzy. Jako
wspólnik i protektor zbrodniarzy oraz podże-
gacz, sam był zbrodniarzem.
Z oficjalnego życiorysu jego następcy, pry-
masa Gembickiego, dowiadujemy się, że Gem-
bicki „odbudował zrujnowaną ekonomię ar-
chidiecezji”. Skoro przed Gembickim pryma-
sem był przez siedem lat Baranowski, to wnio-
sek jest prosty: Baranowski zrujnował ekono-
mię archidiecezji.
¤ ¤ ¤
Fryderyk Bartsch (1552–1609) – jezuita,
kolejny po Pakoszu Gołyńskim spowiednik
Zygmunta III, „króla jezuitów”. Król, jakby
mu mało było na dworze jednego jezuickie-
go podżegacza, czyli kaznodziei Piotra Skar-
gi, utrzymywał jeszcze spowiednika. Obaj ci
niemiecko-papiescy agenci sterowani przez
nuncjusza papieskiego i władze zakonu, ści-
śle kontrolowali polskiego króla (spowiedź,
pokuta). Podsycali jego rojenia o odzyskaniu
tronu Szwecji w nadziei jej rekatolicyzacji,
10NASIOKUPANCI
chciałkatolicyzować.Tamprzemocąforsowa-
nouniębrzeską,aKozakówobracanowpańsz-
czyźnianychchłopów.Toteżcoruszwybuchały
powstaniaKozaków,którzyzwrócilisięopo-
mocdoMoskwy.Zadzikprześladowałprawo-
sławie.Orędownikkontrreformacji,doprowa-
dziłdolikwidacjiariańskiegoRakowa.
WpodziemiachzamkuwBodzentyniewięził
kalwinówiarian.Jednazlegendotymokrut-
nikumówi,żewięziłewangelika,ażtenzgło-
duzjadłwłasneksięgi.
Dziękitakimjakonpomocnikom„króla
jezuitów”Polacyrzeczywiściestalisię„igrzy-
skiemRakuszanów”.Toteżjakoby„zasługi
KościoładlaPolski”.ZdrajcabiskupZadzik
pochowanyjestwkatedrzewawelskiej.
¤¤¤
HenrykFirlej–biskupprzemyskiod
roku1630,poznańskiod1635r.,senator.Wy-
chowanekjezuitów–studiowałnaichnie-
mieckimuniwersytecie.PopowrociedoPol-
skidziękipoparciujezuitówzostałsekreta-
rzemZygmuntaIII.Protegowanyprzezkró-
lowąKonstancjęzHabsburgów,którawraz
zjezuitamipilnowaławPolsceinteresównie-
mieckichipapieskich,robiłszybkąkarierę.
Toteżkrólmianowałtegoagentabiskupem
iwprowadziłdopolskiegosenatuwwiekuza-
ledwie30lat.
Naelekcjiw1633r.reprezentowałkró-
lewiczaWładysławaiprzedstawiałjegokan-
dydaturę.AwansowanyprzezWładysława
IVnabogatsządiecezjępoznańskąniezdą-
żyłodbyćingresu.
¤¤¤
JerzyTyszkiewicz–biskupżmudzkiod
1633r.,wileńskiwlatach1649–1656,sena-
tor.Tenbiskupizdrajcapodpisałwraz
zRadziwiłłamikapitulacjęipoddanieLitwy
podprotekcjęKarolaGustawa.Byłotofak-
tycznezerwanieuniipolsko-litewskiej.Poka-
pitulacjiudałsięnasłużbędoKrólewca,do
elektorapruskiego,luteranina.
¤¤¤
PiotrGembicki–biskupprzemyskiod
1635r.,krakowski(iks.siewierski)wlatach
1642–1657,senator.
Podkanclerzykoronnyod1635r.,kanc-
lerzwielkiwlatach1638–1643.Kolekcjo-
nergodnościibeneficjów.Kontynuatorpro-
habsburskiejipropapieskiejpolityki,przez
coPolskabyławkonflikciem.in.zpotężną
Francją.
Doszłodotego,żew1635r.lisowczycy
i...cesarskipułkownikJanKazimierz,przy-
szłykról,walczylipostronieHabsburgów
przeciwkoFrancjinajejterytorium!Czymoż-
nasiędziwić,żeFrancjapopierałaSzwecję
iRosję?WrazzjezuitamiGembickipodsy-
całrojeniaWładysławaIVoodzyskaniutro-
nuSzwecji.
Sytuacjępogorszyłjeszczepolskitraktat
zHabsburgami,skierowanyprzeciwkoTurcji,
sojuszniczceFrancji.PostawiłPolskęzacel
agresjitureckiej,wykluczyłmożliwośćodzy-
skaniaŚląska,dałNiemcomprawowerbun-
kużołnierzywPolsce.
WrazzcałymepiskopatemGembickiunie-
możliwiłmałżeństwoWładysławaIVzpro-
testantką,comogłopoprawićsytuacjęPolski
dziękisojuszowizAnglią.Doprowadzilido
mariażuz...Niemką,siostrącesarzaFerdy-
nandaIIIHabsburga.Nieprzeszkadzałoim,
żebyłaciotecznąsiostrąmęża.
KrólowaCecyliaRenatanietylkojawnie
wspierałainteresyNiemcówwPolsce,ale
7 NASIOKUPANCI
wyrwaćPolskęzniemiecko-papieskichklesz-
czyidoprowadzićdoprowadzeniaprzezPol-
skępolitykiniezależnejodNiemcówipapie-
ży,azgodnejzpolskąracjąstanu.Abyzwią-
zaćkrólazHabsburgamiiRzymem,dopro-
wadziłdomałżeństwazkolejnąHabsburżan-
ką,dotegosiostrąciotecznąkróla.
ZajegoprzewodniczeniasenatowiPol-
skautraciłaInflanty,Rygęiwpływy
wMołdawii.Szwedzipobieralicłazpolskich
portów(milionzłrocznie!),czymfinansowa-
li...wojnętrzydziestoletnią!Płaconomuza
tokolejnymicorazbogatszymigodnościami
kościelnymi.Habsburgowieipapieżedbali
okarieryswoichagentów.
¤¤¤
JanLipski–biskupchełmińskiodroku
1636,abpgnieźnieńskiiprymasPolskiwla-
tach1638–1641,senator.Jakoprymaspełnił
funkcjęprzewodniczącegosenatu,awięcbył
drugąosobąwpaństwie.Wychowanekjezu-
itów,agentszkolonyprzeznichwNiem-
czechiweWłoszech.
Święceniakapłańskieprzyjąłpopowro-
ciedokrajuw1616r.Karieręzawdzięczał
protekcjijezuitówiwuja,kanclerzakoron-
negoFeliksaKryskiego.Idącjegowzorem,
wierniesłużyłWazomiHabsburgom.Sekre-
tarz„królajezuitów”,potemkanclerzkró-
lowejKonstancjiHabsburg,wreszcierefe-
rendarzkoronny.Wykorzystałte„układy”
dlazapewnieniasobiedóbrdoczesnych:szyb-
kozgarnąłdwiekanonie,dwaprobostwa
iopactwowrazzogromnymidochodami
zbeneficjów.Służyłtakwiernie,żezaledwie
wdwalatapouzyskaniusakrybiskupiej
–niewielkiej,znaczniezluteranizowanejdie-
cezjichełmińskiej,dotegozrujnowanej
wojnązeSzwecją–zostałprymasem.„Po-
ślizg”karierywspomagałwazeliną,pisząc
odyipanegirykinacześćZygmuntaIII,
apotemWładysławaIV.
Wroku1633brałudziałwposelstwieJe-
rzegoOssolińskiegodopapieżaUrbanaVIII.
CzterylatapóźniejposłowałdoWiedniapo
CecylięRenatęHabsburg–żonędlaWłady-
sławaIV.Nieprzeszkadzałomujakoś,żeHabs-
burgowiemimoupływulatniewypłaciliPol-
sceposagówdwóchżonZygmuntaIII,ojca
Władysława.ZCecyliąRenatąbyłopodobnie.
Tak„skuteczne”staraniaHabsburgowie
nagrodzili...tytułemhrabiówŚwiętegoCe-
sarstwaRzymskiegoNaroduNiemieckie-
godlabiskupaLipskiegoijegorodziny,
aniedługotytułemprymasazolbrzymimi
dochodami.Fanatykreligijny–odbierałewan-
gelikomkościoły,wspierałuniębrzeskąiprze-
śladowałprawosławie.„Dyzunitom”odbiera-
nowtedysiłącerkwieimajątki.Doprowadzi-
łotodozachwianialojalnościprawosławnych
wobecPolski.Obrońcamiprawosławiaogło-
silisięKozacy.Prześladowaniazmusiłyichdo
szukaniawsparciawRosji.Katoliccyfana-
tycydokonalirzeczystrasznej:daliRosji
pretekstdoingerencjiwsprawyPolski.
Prawosławnychwkrótcepozbawionoprawpo-
litycznych,cotylkowywołałowśródnichna-
strojeprorosyjskie.
Wswejposłudzebardzodbałojedynego
bożka–kasę!–dlategorozwijałzłotodajne
kultyświętych.Zatozłotozbudowałpałac
wŁyszkowicach,letniąrezydencjęprymasów,
rozbudowałzamekbiskupiwLubawieipa-
łaceprymasowskiewWarszawieiwŁowiczu.
Wszystkowniezwyklekrótkimczasie.Za
kilkanaścielatzłupilitowszystkoSzwedzi...
15NASI OKUPANCI
¤ ¤ ¤
Andrzej Trzebicki – biskup przemyski
od roku 1654 r., krakowski (i ks. siewier-
ski) w latach 1658–1679, senator. Wychowa-
nek jezuitów. Podkanclerzy koronny od 1652
roku, na elekcji w roku 1674 – w zastępstwie
chorego prymasa – pełnił funkcję interrek-
sa. Na tej elekcji wybór Sobieskiego
wsparty był 400 tys. liwrów łapówek fran-
cuskich. Po drugiej stronie krążyło nie
mniej złota niemieckiego. Agent habsbur-
ski. Prof. Z. Wójcik pisze o nim, że był
„oddany Habsburgom duszą i ciałem”. Nic
dodać, nic ująć.
Gdy Jan III Sobieski zawarł w 1676 r.
rozejm z Turcją w Żurawnie i w 1677 r. trak-
tat ze Szwecją w Gdańsku, żeby zbrojnie od-
zyskać utracone lenno pruskie, agenci nie-
mieccy za pruskie i habsburskie pieniądze
organizowali zbrojny bunt przeciwko „bez-
bożnemu Sobieskiemu”, aby na siłę utrzy-
mać Polskę w stanie wojny z Turcją w inte-
resie papieży, Rosji i Niemców, zarówno Au-
strii, jak i Prus. W archiwach pruskich za-
chowały się rozliczenia pieniędzy przekaza-
nych z Berlina polskim zdrajcom. Jednym
z przywódców spisku był biskup Trzebicki.
Oto fragment manifestu zdrajców do ce-
sarza niemieckiego: „(...) uciekając się do
Cesarza jako protektora, przysięgamy wia-
rę, posłuszeństwo, przy Jego Cesarskiej Mo-
ści ludziach stawać...”. Lepszego dowodu
zdrady nie trzeba. Hetman Pac zobowiązał
się skierować armię litewską tam, gdzie wska-
że cesarz. Chciał za to, bagatela, 100 tys.
zł. Spiskowi patronował nuncjusz papieski
Martelli, „lokaj Habsburgów”. Zdradę wy-
kryto w 1678 roku. Kto zawisł? Jak to w Pol-
sce – nikt, a sprawa rozeszła się po kościach.
Dzięki sprzecznej z polskimi interesami pro-
pagandzie Kościoła, prowadzonej głównie
przez jezuitów i wspartej niemieckimi ła-
pówkami, Sobieski rok później został prze-
ciągnięty do obozu habsburskiego, także ka-
peluszem kardynalskim dla „oficjalnego oj-
ca” królowej Marysieńki. Nie bez znaczenia
był fakt, że jednym z kochanków Marysień-
ki był poprzedni nuncjusz, Pignatelli – póź-
niejszy papież Innocenty XII.
Ci zdrajcy zmusili Sobieskiego do po-
twierdzenia traktatu welawsko-bydgo-
skiego, który uniezależnił Prusy od Pol-
ski! Zamiast utracone Prusy odzyskać, król
musiał potwierdzić haniebny traktat we-
lawsko-bydgoski. Tymczasem Szwedzi toczy-
li wojnę z Prusakami, zabezpieczonymi przed
polskim atakiem przez swoich opłaconych
polskich agentów, także tych w sutannach.
Ten sojusz mógł uchronić Polskę przed przy-
szłą katastrofą III wojny północnej! Ale
sojusz z luterańską Szwecją był dla Kościo-
ła nie do przyjęcia. Pruska żmija dzięki Ko-
ściołowi bezpiecznie rosła...
Trzebicki, zakamieniały wróg arian, do-
prowadził na sejmie w 1658 r. do wygnania
ich z Polski. Żądny władzy i zaszczytów po
śmierci prymasa w czasie bezkrólewia przy-
pisywał sobie kompetencje prymasowskie,
w tym do koronacji Sobieskiego. Po wybo-
rze Olszowskiego na prymasa wszedł z nim
w głośny konflikt o władzę, który oparł się
aż o papieża.
Zdrajca biskup Trzebicki, habsburski
i papieski agent, pochowany jest w koście-
le św. Piotra i Pawła w Krakowie i ma po-
mnik w... katedrze wawelskiej.
Cdn.
LUX VERITATIS
# ###
3NASI OKUPANCI
przyszłość Polski wiązali z Niemcami i pa-
pieżami. Dość powiedzieć, że obie kolejne żo-
ny króla były siostrami cesarza Ferdynanda
II Habsburga. Osobne ekipy jezuickie edu-
kowały i pilnowały królowej oraz dzieci „kró-
la jezuitów”.
Po kilkunastu latach inicjowanej przez je-
zuitów cichej wojny religijnej z protestanta-
mi i prawosławnymi na Wschodzie, zaistnia-
ła szansa na zaprowadzenie pokoju religijne-
go przez uchwalenie przez sejm „konstytucji
przeciw tumultom”. W czasie sejmu w 1606
roku ci obaj agenci po całonocnej analizie pro-
jektu „konstytucji” stwierdzili, że nie tylko ze-
zwala ona na szerzenie się herezji, ale na do-
miar złego król może herezji bronić. Jest więc
projekt konstytucji niezgodny z katolickim
„wartościami”. Reszty na sejmie dokonali bi-
skupi i ich narzędzie – ultrakatoliccy posło-
wie. Padła nie tylko „konstytucja”, ale
nie uchwalono też podatków na obronę
granic. Głównie dlatego, że szlachta
i magnaci nie chcieli ich płacić, powołu-
jąc się na zwolnienia podatkowe dla du-
chowieństwa. Najazd tatarski wszedł w Pol-
skę jak w masło i spustoszył większość kraju.
W efekcie wybuchła wojna domowa – ro-
kosz Zebrzydowskiego. Rokoszanie przegra-
li pod Guzowem, a jezuici wykorzystali woj-
nę domową do napadów na majątki ewan-
gelickiej szlachty i burzenia kościołów
ewangelickich. Dla kleru zawsze od napra-
wy Polski ważniejsza była rozprawa z inno-
wiercami.
¤ ¤ ¤
Maciej Pstrokoński – biskup przemyski
od roku 1601, kujawski w latach 1608–1609,
senator. Kanclerz wielki koronny od 1606 do
1609 roku, bliski współpracownik Zygmunta
III Wazy. Wraz z jezuitami i nuncjuszem
papieskim – architekt prohabsburskiej poli-
tyki króla. Brał udział w wyprawach Wazy
do Szwecji. Wraz z papieżem i Habsburga-
mi podżegał do rekatolicyzacji luterańskiej
Szwecji. Wciągnęli tym Polskę w półtorawie-
kowe wojny szwedzkie, które całkowicie zruj-
nowały kraj.
Jeden ze sprawców obalenia konstytucji
przeciwko tumultom i zniweczenia sejmu
w 1606 r. oraz wybuchu wojny domowej
– rokoszu Zebrzydowskiego.
Jako kanclerz pomagał jezuitom i Habs-
burgom, i to z poparciem papieża Pawła V,
wciągnąć Polskę w dymitriady. Ich celem
była katolicyzacja Rosji, dlatego wypra-
wę z lat 1609–1610 papież ogłosił kru-
cjatą. Za wierną służbę papieżom i Niem-
com Pstrokoński nagrodzony został bogatym
biskupstwem kujawskim.
¤ ¤ ¤
Wawrzyniec Gembicki – biskup chełmiń-
ski od 1600 r., kujawski od 1610 r., w latach
1615–1624 abp gnieźnieński i prymas Polski,
a więc przewodniczący senatu i druga osoba
w państwie. Sekretarz Stefana Batorego i Zyg-
munta III, sekretarz wieki koronny, podkanc-
lerzy koronny od 1607 r., kanclerz w latach
1609–1613. Po prekonizacji na biskupa ku-
jawskiego wbrew prawu zatrzymał kancler-
stwo. Oddał je dopiero wobec całkowitej
klęski „krucjaty” na prawosławną Moskwę
(był jej współarchitektem) i tragicznych jej
skutków dla Polski.
Wychowanek jezuitów i ich protektor.
Zwolennik kontrreformacji. Jako biskup cheł-
miński zbrojnie doprowadził do powrotu je-
zuitów do Torunia. Zaowocowało to w przy-
szłości rozruchami religijnymi. Jako biskup
11 NASIOKUPANCI
nawetwspomagałaichfinanso-
wokrólewskimidochodami!
Zaśnaopłaceniepolskiegowoj-
skaniebyłopieniędzy...
WtensposóbGembicki,
niemiecko-papieskiagentwsu-
tannie,kontynuowałpodpo-
rządkowaniePolskiniemieckim
interesom,tożsamymzresztą
zpapieskimi,iwystawiłjąna
potencjalnyatakTurcjiorazna-
turalnykonfliktzFrancją.Do-
szłonawetdoaresztowaniawe
FrancjiJanaKazimierza,póź-
niejszegokrólapolskiego,któ-
ryprzesiedziałwefrancuskim
więzieniuprawiedwalata.
W1638r.WładysławIV–bez
zgodysejmu–pojechałwto-
warzystwieGembickiegodoAu-
striinaspotkaniezcesarzem.
Wyjazdskończyłsiękompromi-
tacją,aoburzonysejmuchwa-
łązabroniłkrólowisamowol-
nychwyjazdówzagranicę.
TowysługiwaniesięNiem-
comipapieżomnagrodzonezo-
stałonajbogatsząwEuropie
diecezjąkrakowskąztytułemksiążęcym.Ten
zdrajcainiemieckipachołekpochowanyjest
wkatedrzewawelskiej.Woficjalnychkościel-
nychbiografiachzdrajcyanisłowaotegoty-
pu„zasługach”.
¤¤¤
AndrzejLeszczyński–biskupkamie-
nieckiodroku1640,chełmińskiod1646r.,
abpgnieźnieńskiiprymasPolskiwlatach
1653–1658,senator.Jakoprymaspełnił
godnośćprzewodniczącegosenatu.Wycho-
wanekjezuitówiichprotektor.Wwieku13
latuzyskałniższeświęcenia,ajako15-latek
byłjużkanonikiem.Zostałkanclerzemkró-
lowejCecyliiRenatyzHabsburgów.Wraz
zniąumacniałwpływyniemieckie,aprzyoka-
zjiswoje.Zgarnąłtrzybogateopactwa,aw
wieku32latbyłjużbiskupemsenatorem.
Podkanclerzykoronnyod1645r.,kanclerz
wlatach1650–1653.Jakopodkanclerzy
6NASIOKUPANCI
Habsburgomiwiernieimsłużył.Ojegoskąp-
stwiekrążyłylegendy.Zwolennikkontrrefor-
macji,protektorjezuitów.
Rzeczywistykierownikpolskiejpolitykiod
1618r.WinteresieNiemcówipapieżydo-
puściłdozaciągówlisowczykówiwysłaniaich
napomocHabsburgomprzeciwkoWęgrom
iCzechom.ŚciągnąłtymnaPolskęnajazdtu-
reckiiklęskępodCecorąw1620r.Zginął
wtedyhetmanŻółkiewski,któregogłowaza-
wisłanabramiewStambule.Najazdtatarski
spustoszyłkresypoSan.Jakbytegobyłoma-
ło,zdrajcabiskupLipskipodałTurkomna
tacysojusznikaPolski–Grazianiego,hospo-
daraMołdawii.
Wobliczuklęskiformowanonowąar-
mię,którawpołowiemiałaskładaćsię
zprawosławnych,głównieKozaków.Nawet
toniepowstrzymałokatolickichfanatyków
przedforsowaniemuniibrzeskiejidalszymi
prześladowaniamiprawosławnych.Papiescy
agencinatoniepozwolili.
Niemalwtymsamymczasie,gdynie-
licznaarmiapolskaprzegrywałapodCe-
corą,10tys.polskichlisowczykówroz-
gromiłoCzechówpodBiałąGórą–dla
Habsburgów.JakżebrakłoichprzeciwTur-
kom!TowłaśnieLipski–niemiecko-papieski
agentwsutannie–takosłabiłPolskę.Kata-
strofalnapolitykategoagentaściągnęłajesz-
czenajazdSzwedów,którzywykorzystalioka-
zjęizajęliInflanty.Rygapoddałasięszybko,
boluterańskaludnośćmiaładosyćkatolickich
prześladowańiotworzyłaSzwedombramy.
PodWismaremPolskastraciłaflotęwojenną.
Musiaławalczyćnadwafronty,aniemia-
łaczym.Tylkodlatego,żeKościołowima-
rzyłasięrekatolicyzacjaluterańskiejSzwecji.
SłuszniepowiedziałkrólGustawAdolf,że
Polacy„winąkrólaswegostalisięigrzy-
skiemRakuszanów”.
Wobeclawinyklęsk,żebypozbyćsięte-
gopachołkaniemieckiegozkanclerstwa,
danomubogatądiecezjękujawską(incom-
patibilia).PotemjeszczepapieżiHabsbur-
gowienagrodziliagentanajbogatsządiece-
zjąkrakowskąztytułemksiążęcym.Zdrajca
biskupLipskipochowanyjestw...katedrze
wawelskiej.
¤¤¤
JanWężyk–biskupprzemyskiod1619
roku,poznańskiodroku1624,abpgnieźnień-
skiiprymasPolskiwlatach1627–1638,se-
nator.Jakoprymas,awięciprzewodniczący
senatu,byłdrugąosobąwpaństwie.Inter-
rekswlatach1632–1633.Wychowanekjezu-
itów,potemichprotektor.PostudiachwKra-
kowiekontynuowałjeażprzezsiedemlat
wRzymie,gdziewyrobiłsobieznakomite
„układy”.Popowrociedokrajuzostałsekre-
tarzemZygmuntaIIIWazy.Kolekcjonował
kościelnegodnościibeneficja.Zwolennik
kontrreformacji,fanatykreligijny,prześlado-
wałprawosławnych,ewangelików,szczególnie
arian,którymodmawiałmianachrześcijan.
Pełniąctakwysokiestanowiska,miał
ogromnywpływnakrólaipolitykępaństwa.
DoradziłHabsburgom,abyniepłaciliPol-
sceumówionychposagówdwóchkolejnych
żonZygmuntaIII,sióstrcesarzaFerdy-
nandaIIHabsburga.Utwierdzałkróla
wzgubnychdlaPolskirojeniachoodzyskaniu
tronuSzwecji.Wrazzresztąepiskopatu,
agłówniezbiskupamiZadzikiemiGembic-
kim,niedopuściłdomałżeństwaWładysława
IVzksiężniczkąprotestancką,bomogłobyto
14 NASI OKUPANCI
i złą wolę. Czy nie dostrzegają, że był w szpo-
nach zdrajców w sutannach, spowiedników, ka-
znodziejów, prymasów, kanclerzy, biskupów i je-
zuitów – szkolonych socjotechników? Że ich ce-
lem było na polecenie papieży wciągnąć Polskę
do wojny z Turcją, aby utworzyć jej drugi front
w celu odciążenia Habsburgów?
¤ ¤ ¤
Kazimierz Florian Czartoryski – bi-
skup poznański od 1651 r., kujawski od 1655
roku, abp gnieźnieński i prymas Polski w latach
1673–1674, senator, a jako pry-
mas był tradycyjnie przewodniczą-
cym senatu. Interreks w 1674 r.
– zmarł w czasie bezkrólewia. Se-
kretarz Władysława IV, zwolennik
najpierw prohabsburskiej polity-
ki Wazów, a potem profrancuskiej
– po zmianie kierunku polityki
przez Jana Kazimierza. Na elek-
cji w 1669 r. przyczynił się do wy-
boru Michała Korybuta Wiśnio-
wieckiego. Kazimierz Czartory-
ski i podkanclerzy Olszowski, też
biskup, przeforsowali projekt mał-
żeństwa króla z Eleonorą Habs-
burg, córką cesarza Ferdynanda
III. W ten sposób poddali króla
wpływom jezuitów i przeciągnęli
go do obozu habsburskiego. Na-
grodą dla Czartoryskiego było sta-
nowisko prymasa i bogata diece-
zja gnieźnieńska (Habsburgowie
załatwiali takie łapówki na dwo-
rze papieskim). Stał się przywód-
cą obozu habsburskiego.
Wejście króla w orbitę intere-
sów Austrii umocniło obóz habs-
burski i wywołało niemal wojnę do-
mową, a przy tym ściągnęło na Polskę na-
jazd turecki. O to zresztą chodziło Habsbur-
gom i papieżowi – o wciągnięcie Polski do
wojny z Turcją i otwarcie jej drugiego fron-
tu w interesie Austrii. Wojny z Turcją trwały
27 lat. Polska, mimo ocalenia Austrii odsie-
czą wiedeńską, mimo olbrzymiego wysiłku
materialnego i poniesionych szkód, odzyska-
ła zaledwie stan posiadania sprzed wojny.
Wzmocniły się za to Austria i Rosja – przy-
szli zaborcy Polski.
## ##
Sobieski pod Wiedniem
PiotrGembicki
4 NASI OKUPANCI
kujawski zwalczał ewangelików w luterań-
skim Gdańsku. Jako prymas prześladował
prawosławnych, zmuszając ich do przyjęcia
unii brzeskiej. Odbierał im cerkwie, klasz-
tory i majątki, a na opornych nakładał ka-
ry. Toteż na Ukrainie co rusz wybuchały
powstania Kozaków.
Nepota – protegował i obdarzał godno-
ściami i beneficjami kościelnymi i państwo-
wymi rodzinę, co było powodem głośnych pro-
testów szlachty. Prowadził dwór pełen nie-
zwykłego przepychu. Dokończył budowę pa-
łacu prymasowskiego w Warszawie.
Jako biskup chełmiński ciągnął dochody
z diecezji pomezańskiej, która leżała na te-
renie Prus, a to czyniło go zależnym od księ-
cia pruskiego. Jego zdanie, jako biskupa
i senatora ziem pruskich, bardzo dużo zna-
czyło w roku 1605, kiedy utracono dla Pol-
ski lenno pruskie. Jest jednym ze sprawców
zniweczenia sejmu w 1606 r., obalenia kon-
stytucji przeciwko tumultom i wybuchu woj-
ny domowej.
Wraz z drugim zdrajcą w sutannie, Bara-
nowskim, jako kanclerz, a potem przewodni-
czący senatu, realizował proniemiecką i pro-
papieską politykę, ściągając na Polskę nie-
potrzebne wojny ze Szwecją, Rosją i Turcją
w interesie Habsburgów i papieży. Za wier-
ną im służbę płacono mu kolejnymi, coraz
bogatszymi godnościami. Wraz z Baranow-
skim doprowadzili do przepadku posagu
królowej Bony i pieniędzy pożyczonych
przez nią Habsburgom hiszpańskim.
Po zdobyciu Moskwy i powrocie Żółkiew-
skiego zdrajca biskup Gembicki zorganizo-
wał triumf, którego ozdobą był wzięty do
niewoli car Wasyl Szujski. W czasie wypra-
wy Zygmunta III na Moskwę i później na
Turcję sprawował władzę w kraju. Rosji nie
udało się skatolicyzować. Dodatkowo zaję-
ta w Rosji Polska utraciła wpływy w Mołda-
wii, co w perspektywie wojen z Turcją było
stratą katastrofalną, bo odsłoniło granicę.
Skutki „krucjaty” były straszliwe nie tyl-
ko w wymiarze materialnym. Rosja skonsoli-
dowała się, a Polska na wieki stała się jej dy-
żurnym wrogiem. Sejm uchwalił, że królowi
nie wolno rozpoczynać wojny bez zgody szlach-
ty, którą ogarnął pacyfizm (idąc za wzorem
Kościoła, nie chcieli płacić podatków).
To z inicjatywy tego zdrajcy przedłu-
żono w 1613 r. układ z Habsburgami (za-
warty przed laty przez zdrajcę bpa Hozjusza),
który ściągnął na Polskę najazdy Szwecji
i Turcji. A Rosja czekała i rosła w siłę...
¤ ¤ ¤
Szymon Rudnicki – biskup warmiński
(i książę sambijski) w latach 1604–1621, se-
nator. Wychowanek jezuitów, potem ich pro-
tektor. Przebywał kilka lat na dworze zbrod-
niarza kardynała Hozjusza w Rzymie. Po po-
wrocie jako protegowany jezuitów został se-
kretarzem Stefana Batorego, potem Zygmun-
ta III Wazy (był jego ulubieńcem), a wresz-
cie sekretarzem wielkim koronnym. Jako bi-
skup warmiński zarządzał też diecezją sam-
bijską, która leżała na terenie Prus, i ciągnął
stamtąd dochody. To czyniło go zależnym od
władcy Prus.
Przyjaciel Jana Zygmunta Hohenzoller-
na, elektora Brandenburgii. W roku 1605 po-
mógł mu w staraniach o uzyskanie prawa opie-
ki nad obłąkanym księciem Prus Albrechtem
Fryderykiem Hohenzollernem, chociaż pru-
ski sejm „kwerulantów” domagał się wyru-
gowania Hohenzollernów z Prus. Zygmunt
III i jego najbliżsi doradcy biskupi i jezuici
12NASIOKUPANCI
dopuściłdotego,żewzamianzaniezapła-
coneposagitrzechHabsburżanek:żonyWła-
dysławaIVorazjegomatkiimacochy(dwie
żonyZygmuntaIII),Habsburgowiedali
wzastawna50latksięstwaopolskieiraci-
borskie,ale...niePolsce,tylkodynastiiWa-
zów.Jednymzwarunkówbyłzakazjakichkol-
wiekpolskichinstalacji.Wspaniałaokazjaodzy-
skaniaŚląskazostałazaprzepaszczona.Jużpo
30latachobaksięstwawróciłydoHabsburgów.
Miłosiernypokatolickubiskupbyłzwolen-
nikiemutopieniapowstaniaChmielnickiego
wekrwi.Brałudziałwwyprawie
podBeresteczko.TęklęskęKoza-
cypomścilirokpóźniej,wyrzyna-
jącokoło8tys.jeńcówpolskich
wziętychpodBatohem.
Wczasiepotopuszwedzkie-
gowrazzkrólemuciekłnaŚląsk,
doksięstwaopolsko-raciborskie-
go.Zabiegiopomocaustriacką
początkowopozostałybezodze-
wu.DopieroporokuHabsbur-
gowieprzysłali12-tysięcznykor-
pus,któryPolskamusiałaopła-
cićiutrzymać.Wojskatełupiły
krajniegorzejniżSzwedzi.
Zdzieralinawetkościołyiwyko-
pywalitrupyzgrobów.Popoto-
pieHabsburgowieniekwapilisię
zwycofaniemkorpusuzPolski,
boproblemkosztówutrzyma-
niagoprzerzucilinaPolaków.
Doszłodotego,żewsprawie
tychgrabieżyorazzprośbąowy-
cofaniekorpusuzPolskipoje-
chałodoWiedniaposelstwo.
¤¤¤
WacławLeszczyński–biskupwarmiń-
ski(iks.sambijski)od1644r.,abpgnieźnień-
skiwlatach1658–1666iprymasPolski.Se-
nator,ajakoprymas–przewodniczącysena-
tu.Podkanclerzykoronny,wychowanekje-
zuitów,potemichprotektor.Tytułowałsię
„księciemcesarstwa”,cobezwątpliwościokre-
ślało,czyimbyłagentem.Prowadziłniebywa-
lewystawnydwór.Utrzymywałsześćzam-
ków,dwapałaceidwierezydencjeletnie.
Ściągałnatopieniądze,łupiącswojątrzodę.
BrałteżpieniądzeodFrancuzówiPrusaków.
5 NASIOKUPANCI
liczylinapomocBrandenburgiiwodzyska-
niutronuSzwecji.Zadowolilisięmglistąobiet-
nicąoraz...przywróceniemprawreligijnych
katolikomwPrusach.InteressamejPolski
nieliczyłsię.
Współtwórcakatastruwarmińskiegoz1615
r.,którystanowiłpodstawęwymiarupodat-
kównaprawiepółwieku.Kataster,czylispis
majątkówprowadzonypodnadzoremducho-
wieństwa(sic!),byłoszustwem–zaniżono
opołowępodstawywymiarupodatków.Pol-
skę,którejskarbzawszecierpiałnabrak
pieniędzy,kleroszukiwałtakżewtakispo-
sób.Biskupwolałściągaćpieniądzedowła-
snejkasy.Wtymteżceluwznowiłruchpiel-
grzymkowywŚwiętejLipce.Odbudowałją
iprzekazałjezuitom.
Bojownikkontrreformacji–w1617r.,
wczasiewalkioodebranieluteranomkościo-
łaśw.MikołajawluterańskimElblągu,do-
prowadziłdonałożeniaprzezkrólabanicjina
miasto.
¤¤¤
AndrzejOpaliński–biskuppoznański
wlatach1607–1623,senator.Dziękipopie-
raniuprzezmożnyródOpalińskichpronie-
mieckiejpolitykiZygmuntaIII,jużw15ro-
kużyciazostał...proboszczem.Wczasiestu-
diówwRzymie(czymożeszkoleniaagen-
tów?)byłsekretarzemiszambelanempapie-
żaKlemensaVIII.Popowrociekontynu-
owałkarieręprzykrólu–w1604r.został
sekretarzemkoronnym.PosłowałdoNiemiec
iRzymu.Wykorzystująctakieukłady,usiło-
wałprzybraćtytułksiążęcy,alebezpowodze-
nia.PapieżeiHabsburgowiezawiernąim
służbęnagrodziligobogatądiecezjąpoznań-
ską(koadiutorwwieku30lat).Zajego
senatorowaniaoddanoPrusywlennoHohen-
zollernombrandenburskim,aPolskazostała
wciągniętaw„krucjatę”naMoskwęoraz
wwojnyzeSzwecjąiTurcją.
Protektorjezuitów,zaciekływrógprote-
stantów,popierałichpogromy,osłaniałzbrod-
niarzy.Pozburzeniukościołaewangelickie-
gowPoznaniuprzezuczniówszkółjezuic-
kichwczasiepogromuw1616r.zabroniłje-
goodbudowy.Jakowspólnikiprotektor
zbrodniarzy–sambyłzbrodniarzem.
¤¤¤
HenrykFirlej–biskupłuckiod1616r.,
płockiodroku1617,abpgnieźnieńskiipry-
masPolskiwlatach1624–1626,senator.Ja-
koprymas,awięciprzewodniczącysenatu,
byłdrugąosobąwpaństwie.Podkanclerzyko-
ronnywlatach1613–1618.Wmłodościkal-
win,zgorliwościąneofityprześladowałdaw-
nychbraciwwierze.Zwolennikuniibrze-
skiej,prześladowałprawosławie.Wybudował
wspaniałyzespółpałacowo-obronnywCze-
miernikach.NiezdobyligonawetSzwedzi
wczasiepotopu.
WykonawcaprohabsburskiejpolitykiZyg-
muntaIII–wspierałpróbyzdobyciakorony
moskiewskiejiodzyskaniaszwedzkiej.Ale
wojnazPolskąodciągnęłaSzwecjęodteatru
wojnytrzydziestoletniejwNiemczech,aTur-
cjęodzaatakowaniaHabsburgów.Itakibył
celpapiesko-niemieckichagentów.
¤¤¤
AndrzejLipski–biskupłuckiodroku
1617,kujawskiod1623r.,krakowski(iksią-
żęsiewierski)wlatach1630–1631,senator.Se-
kretarzZygmuntaIII,podkanclerzykoronny
odroku1618,kanclerzwielkiod1620do1623
roku.Swójawanszawdzięczałniemieckim
13NASI OKUPANCI
Posłował do Francji. W czasie potopu złożył
hołd i poddał Warmię elektorowi pruskie-
mu Fryderykowi Wilhelmowi w Królewcu,
za co słusznie został oskarżony o zdradę.
Jak każdy zdrajca w sutannie nie tylko kary
uniknął, ale jeszcze... nagrodzono go arcybi-
skupstwem gnieźnieńskim, godnością pry-
masa i związanymi z tym dochodami!
W roku 1657 wynegocjował traktat welaw-
sko-bydgoski. To jeden z najbardziej hanieb-
nych traktatów w naszej historii, milowy
krok do rozbiorów Polski. Nie tylko unieza-
leżnił Prusy od Polski, ale zapewnił im swobo-
dę przemarszu wojsk przez Pomorze, i jeszcze
w przyszłości zwrot kosztów „pomocy”. Za 30
lat Polska musiała zapłacić Prusom koszty po-
mocy z czasów potopu, i to z odsetkami!
Wziął za to łapówki inny zdrajca w sutan-
nie – prymas Radziejowski. Słynnego ko-
rytarza nie wymyślił Hitler, wymyślił
go zdrajca, ksiądz biskup Leszczyń-
ski! Tym traktatem ta kanalia w sutannie
wbiła gwóźdź do trumny Polski. Kiedy zo-
stał prymasem, musiał opuścić stanowisko
podkanclerzego, ale zadbał, aby objął je
jego brat Jan. Elektor pruski za pomoc
w uzyskaniu Elbląga (za długi) obiecał im
10 tys. dukatów do łapy. To akurat nie
wyszło, ale żarliwa obrona interesów Pru-
saka była powszechnie znana i głośna
w Polsce. Mamy więc kolejne „zasługi
Kościoła dla Polski”.
W dacie zgonu Leszczyński ma trzy
szóstki...
¤ ¤ ¤
Wojciech Cieciszowski – żył w latach
1607–1675, jezuita, wykładowca Akade-
mii Wileńskiej, spowiednik króla Micha-
ła Korybuta Wiśniowieckiego. Zadaniem
tego papiesko-niemieckiego agenta było zwią-
zać króla z obozem habsburskim. Związano
nie tylko praniem mózgu przez spowiednika,
ale i małżeństwem z Habsburżanką, córką ce-
sarza. Wykorzystał też gwałtowny proces spad-
kowy pomiędzy Sobieskimi a Wiśniowieckimi.
Pod wpływem jezuity Cieciszowskigo, bisku-
pa (potem prymasa) Czartoryskiego i bisku-
pa Olszowskiego król nie potrafił wznieść się
ponad prywatne spory. Konflikt pomiędzy „re-
galistami” a „malkontentami” o mało nie skoń-
czył się regularną wojną domową, osłabił
Polskę. Doszło do tego, że obie strony łupiły
majątki przeciwników!
Niektórzy historycy winą za tę skrajną anar-
chię obarczają króla, zarzucając mu nieudolność
# ###
Michał Korybut Wiśniowiecki
FryderykWilhelm
4NASIOKUPANCI
kujawskizwalczałewangelikówwluterań-
skimGdańsku.Jakoprymasprześladował
prawosławnych,zmuszającichdoprzyjęcia
uniibrzeskiej.Odbierałimcerkwie,klasz-
toryimajątki,anaopornychnakładałka-
ry.ToteżnaUkrainiecoruszwybuchały
powstaniaKozaków.
Nepota–protegowałiobdarzałgodno-
ściamiibeneficjamikościelnymiipaństwo-
wymirodzinę,cobyłopowodemgłośnychpro-
testówszlachty.Prowadziłdwórpełennie-
zwykłegoprzepychu.Dokończyłbudowępa-
łacuprymasowskiegowWarszawie.
Jakobiskupchełmińskiciągnąłdochody
zdiecezjipomezańskiej,którależałanate-
reniePrus,atoczyniłogozależnymodksię-
ciapruskiego.Jegozdanie,jakobiskupa
isenatoraziempruskich,bardzodużozna-
czyłowroku1605,kiedyutraconodlaPol-
skilennopruskie.Jestjednymzesprawców
zniweczeniasejmuw1606r.,obaleniakon-
stytucjiprzeciwkotumultomiwybuchuwoj-
nydomowej.
Wrazzdrugimzdrajcąwsutannie,Bara-
nowskim,jakokanclerz,apotemprzewodni-
czącysenatu,realizowałproniemieckąipro-
papieskąpolitykę,ściągającnaPolskęnie-
potrzebnewojnyzeSzwecją,RosjąiTurcją
winteresieHabsburgówipapieży.Zawier-
nąimsłużbępłaconomukolejnymi,coraz
bogatszymigodnościami.WrazzBaranow-
skimdoprowadzilidoprzepadkuposagu
królowejBonyipieniędzypożyczonych
przezniąHabsburgomhiszpańskim.
PozdobyciuMoskwyipowrocieŻółkiew-
skiegozdrajcabiskupGembickizorganizo-
wałtriumf,któregoozdobąbyłwziętydo
niewolicarWasylSzujski.Wczasiewypra-
wyZygmuntaIIInaMoskwęipóźniejna
Turcjęsprawowałwładzęwkraju.Rosjinie
udałosięskatolicyzować.Dodatkowozaję-
tawRosjiPolskautraciławpływywMołda-
wii,cowperspektywiewojenzTurcjąbyło
stratąkatastrofalną,boodsłoniłogranicę.
Skutki„krucjaty”byłystraszliwenietyl-
kowwymiarzematerialnym.Rosjaskonsoli-
dowałasię,aPolskanawiekistałasięjejdy-
żurnymwrogiem.Sejmuchwalił,żekrólowi
niewolnorozpoczynaćwojnybezzgodyszlach-
ty,którąogarnąłpacyfizm(idączawzorem
Kościoła,niechcielipłacićpodatków).
Tozinicjatywytegozdrajcyprzedłu-
żonow1613r.układzHabsburgami(za-
wartyprzedlatyprzezzdrajcębpaHozjusza),
któryściągnąłnaPolskęnajazdySzwecji
iTurcji.ARosjaczekałairosławsiłę...
¤¤¤
SzymonRudnicki–biskupwarmiński
(iksiążęsambijski)wlatach1604–1621,se-
nator.Wychowanekjezuitów,potemichpro-
tektor.Przebywałkilkalatnadworzezbrod-
niarzakardynałaHozjuszawRzymie.Popo-
wrociejakoprotegowanyjezuitówzostałse-
kretarzemStefanaBatorego,potemZygmun-
taIIIWazy(byłjegoulubieńcem),awresz-
ciesekretarzemwielkimkoronnym.Jakobi-
skupwarmińskizarządzałteżdiecezjąsam-
bijską,którależałanatereniePrus,iciągnął
stamtąddochody.Toczyniłogozależnymod
władcyPrus.
PrzyjacielJanaZygmuntaHohenzoller-
na,elektoraBrandenburgii.Wroku1605po-
mógłmuwstaraniachouzyskanieprawaopie-
kinadobłąkanymksięciemPrusAlbrechtem
FryderykiemHohenzollernem,chociażpru-
skisejm„kwerulantów”domagałsięwyru-
gowaniaHohenzollernówzPrus.Zygmunt
IIIijegonajbliżsidoradcybiskupiijezuici
12 NASI OKUPANCI
dopuścił do tego, że w zamian za niezapła-
cone posagi trzech Habsburżanek: żony Wła-
dysława IV oraz jego matki i macochy (dwie
żony Zygmunta III), Habsburgowie dali
w zastaw na 50 lat księstwa opolskie i raci-
borskie, ale... nie Polsce, tylko dynastii Wa-
zów. Jednym z warunków był zakaz jakichkol-
wiek polskich instalacji. Wspaniała okazja odzy-
skania Śląska została zaprzepaszczona. Już po
30 latach oba księstwa wróciły do Habsburgów.
Miłosierny po katolicku biskup był zwolen-
nikiem utopienia powstania Chmielnickiego
we krwi. Brał udział w wyprawie
pod Beresteczko. Tę klęskę Koza-
cy pomścili rok później, wyrzyna-
jąc około 8 tys. jeńców polskich
wziętych pod Batohem.
W czasie potopu szwedzkie-
go wraz z królem uciekł na Śląsk,
do księstwa opolsko-raciborskie-
go. Zabiegi o pomoc austriacką
początkowo pozostały bez odze-
wu. Dopiero po roku Habsbur-
gowie przysłali 12-tysięczny kor-
pus, który Polska musiała opła-
cić i utrzymać. Wojska te łupiły
kraj nie gorzej niż Szwedzi.
Zdzierali nawet kościoły i wyko-
pywali trupy z grobów. Po poto-
pie Habsburgowie nie kwapili się
z wycofaniem korpusu z Polski,
bo problem kosztów utrzyma-
nia go przerzucili na Polaków.
Doszło do tego, że w sprawie
tych grabieży oraz z prośbą o wy-
cofanie korpusu z Polski poje-
chało do Wiednia poselstwo.
¤ ¤ ¤
Wacław Leszczyński – biskup warmiń-
ski (i ks. sambijski) od 1644 r., abp gnieźnień-
ski w latach 1658–1666 i prymas Polski. Se-
nator, a jako prymas – przewodniczący sena-
tu. Podkanclerzy koronny, wychowanek je-
zuitów, potem ich protektor. Tytułował się
„księciem cesarstwa”, co bez wątpliwości okre-
ślało, czyim był agentem. Prowadził niebywa-
le wystawny dwór. Utrzymywał sześć zam-
ków, dwa pałace i dwie rezydencje letnie.
Ściągał na to pieniądze, łupiąc swoją trzodę.
Brał też pieniądze od Francuzów i Prusaków.
5NASI OKUPANCI
liczyli na pomoc Brandenburgii w odzyska-
niu tronu Szwecji. Zadowolili się mglistą obiet-
nicą oraz... przywróceniem praw religijnych
katolikom w Prusach. Interes samej Polski
nie liczył się.
Współtwórca katastru warmińskiego z 1615
r., który stanowił podstawę wymiaru podat-
ków na prawie pół wieku. Kataster, czyli spis
majątków prowadzony pod nadzorem ducho-
wieństwa (sic!), był oszustwem – zaniżono
o połowę podstawy wymiaru podatków. Pol-
skę, której skarb zawsze cierpiał na brak
pieniędzy, kler oszukiwał także w taki spo-
sób. Biskup wolał ściągać pieniądze do wła-
snej kasy. W tym też celu wznowił ruch piel-
grzymkowy w Świętej Lipce. Odbudował ją
i przekazał jezuitom.
Bojownik kontrreformacji – w 1617 r.,
w czasie walki o odebranie luteranom kościo-
ła św. Mikołaja w luterańskim Elblągu, do-
prowadził do nałożenia przez króla banicji na
miasto.
¤ ¤ ¤
Andrzej Opaliński – biskup poznański
w latach 1607–1623, senator. Dzięki popie-
raniu przez możny ród Opalińskich pronie-
mieckiej polityki Zygmunta III, już w 15 ro-
ku życia został... proboszczem. W czasie stu-
diów w Rzymie (czy może szkolenia agen-
tów?) był sekretarzem i szambelanem papie-
ża Klemensa VIII. Po powrocie kontynu-
ował karierę przy królu – w 1604 r. został
sekretarzem koronnym. Posłował do Niemiec
i Rzymu. Wykorzystując takie układy, usiło-
wał przybrać tytuł książęcy, ale bez powodze-
nia. Papieże i Habsburgowie za wierną im
służbę nagrodzili go bogatą diecezją poznań-
ską (koadiutor w wieku 30 lat). Za jego
senatorowania oddano Prusy w lenno Hohen-
zollernom brandenburskim, a Polska została
wciągnięta w „krucjatę” na Moskwę oraz
w wojny ze Szwecją i Turcją.
Protektor jezuitów, zaciekły wróg prote-
stantów, popierał ich pogromy, osłaniał zbrod-
niarzy. Po zburzeniu kościoła ewangelickie-
go w Poznaniu przez uczniów szkół jezuic-
kich w czasie pogromu w 1616 r. zabronił je-
go odbudowy. Jako wspólnik i protektor
zbrodniarzy – sam był zbrodniarzem.
¤ ¤ ¤
Henryk Firlej – biskup łucki od 1616 r.,
płocki od roku 1617, abp gnieźnieński i pry-
mas Polski w latach 1624–1626, senator. Ja-
ko prymas, a więc i przewodniczący senatu,
był drugą osobą w państwie. Podkanclerzy ko-
ronny w latach 1613–1618. W młodości kal-
win, z gorliwością neofity prześladował daw-
nych braci w wierze. Zwolennik unii brze-
skiej, prześladował prawosławie. Wybudował
wspaniały zespół pałacowo-obronny w Cze-
miernikach. Nie zdobyli go nawet Szwedzi
w czasie potopu.
Wykonawca prohabsburskiej polityki Zyg-
munta III – wspierał próby zdobycia korony
moskiewskiej i odzyskania szwedzkiej. Ale
wojna z Polską odciągnęła Szwecję od teatru
wojny trzydziestoletniej w Niemczech, a Tur-
cję od zaatakowania Habsburgów. I taki był
cel papiesko-niemieckich agentów.
¤ ¤ ¤
Andrzej Lipski – biskup łucki od roku
1617, kujawski od 1623 r., krakowski (i ksią-
żę siewierski) w latach 1630–1631, senator. Se-
kretarz Zygmunta III, podkanclerzy koronny
od roku 1618, kanclerz wielki od 1620 do 1623
roku. Swój awans zawdzięczał niemieckim
13 NASIOKUPANCI
PosłowałdoFrancji.Wczasiepotopuzłożył
hołdipoddałWarmięelektorowipruskie-
muFryderykowiWilhelmowiwKrólewcu,
zacosłuszniezostałoskarżonyozdradę.
Jakkażdyzdrajcawsutannienietylkokary
uniknął,alejeszcze...nagrodzonogoarcybi-
skupstwemgnieźnieńskim,godnościąpry-
masaizwiązanymiztymdochodami!
Wroku1657wynegocjowałtraktatwelaw-
sko-bydgoski.Tojedenznajbardziejhanieb-
nychtraktatówwnaszejhistorii,milowy
krokdorozbiorówPolski.Nietylkounieza-
leżniłPrusyodPolski,alezapewniłimswobo-
dęprzemarszuwojskprzezPomorze,ijeszcze
wprzyszłościzwrotkosztów„pomocy”.Za30
latPolskamusiałazapłacićPrusomkosztypo-
mocyzczasówpotopu,itozodsetkami!
Wziąłzatołapówkiinnyzdrajcawsutan-
nie–prymasRadziejowski.Słynnegoko-
rytarzaniewymyśliłHitler,wymyślił
gozdrajca,ksiądzbiskupLeszczyń-
ski!Tymtraktatemtakanaliawsutannie
wbiłagwóźdźdotrumnyPolski.Kiedyzo-
stałprymasem,musiałopuścićstanowisko
podkanclerzego,alezadbał,abyobjąłje
jegobratJan.Elektorpruskizapomoc
wuzyskaniuElbląga(zadługi)obiecałim
10tys.dukatówdołapy.Toakuratnie
wyszło,ależarliwaobronainteresówPru-
sakabyłapowszechnieznanaigłośna
wPolsce.Mamywięckolejne„zasługi
KościoładlaPolski”.
WdaciezgonuLeszczyńskimatrzy
szóstki...
¤¤¤
WojciechCieciszowski–żyłwlatach
1607–1675,jezuita,wykładowcaAkade-
miiWileńskiej,spowiednikkrólaMicha-
łaKorybutaWiśniowieckiego.Zadaniem
tegopapiesko-niemieckiegoagentabyłozwią-
zaćkrólazobozemhabsburskim.Związano
nietylkopraniemmózguprzezspowiednika,
aleimałżeństwemzHabsburżanką,córkące-
sarza.Wykorzystałteżgwałtownyprocesspad-
kowypomiędzySobieskimiaWiśniowieckimi.
PodwpływemjezuityCieciszowskigo,bisku-
pa(potemprymasa)Czartoryskiegoibisku-
paOlszowskiegokrólniepotrafiłwznieśćsię
ponadprywatnespory.Konfliktpomiędzy„re-
galistami”a„malkontentami”omałonieskoń-
czyłsięregularnąwojnądomową,osłabił
Polskę.Doszłodotego,żeobiestronyłupiły
majątkiprzeciwników!
Niektórzyhistorycywinązatęskrajnąanar-
chięobarczająkróla,zarzucającmunieudolność
## # #
MichałKorybutWiśniowiecki
Fryderyk Wilhelm
3 NASIOKUPANCI
przyszłośćPolskiwiązalizNiemcamiipa-
pieżami.Dośćpowiedzieć,żeobiekolejneżo-
nykrólabyłysiostramicesarzaFerdynanda
IIHabsburga.Osobneekipyjezuickieedu-
kowałyipilnowałykrólowejorazdzieci„kró-
lajezuitów”.
Pokilkunastulatachinicjowanejprzezje-
zuitówcichejwojnyreligijnejzprotestanta-
miiprawosławnyminaWschodzie,zaistnia-
łaszansanazaprowadzeniepokojureligijne-
goprzezuchwalenieprzezsejm„konstytucji
przeciwtumultom”.Wczasiesejmuw1606
rokuciobajagencipocałonocnejanaliziepro-
jektu„konstytucji”stwierdzili,żenietylkoze-
zwalaonanaszerzeniesięherezji,alenado-
miarzłegokrólmożeherezjibronić.Jestwięc
projektkonstytucjiniezgodnyzkatolickim
„wartościami”.Resztynasejmiedokonalibi-
skupiiichnarzędzie–ultrakatoliccyposło-
wie.Padłanietylko„konstytucja”,ale
nieuchwalonoteżpodatkównaobronę
granic.Główniedlatego,żeszlachta
imagnaciniechcieliichpłacić,powołu-
jącsięnazwolnieniapodatkowedladu-
chowieństwa.NajazdtatarskiwszedłwPol-
skęjakwmasłoispustoszyłwiększośćkraju.
Wefekciewybuchławojnadomowa–ro-
koszZebrzydowskiego.Rokoszanieprzegra-
lipodGuzowem,ajezuiciwykorzystaliwoj-
nędomowądonapadównamajątkiewan-
gelickiejszlachtyiburzeniakościołów
ewangelickich.Dlakleruzawszeodnapra-
wyPolskiważniejszabyłarozprawazinno-
wiercami.
¤¤¤
MaciejPstrokoński–biskupprzemyski
odroku1601,kujawskiwlatach1608–1609,
senator.Kanclerzwielkikoronnyod1606do
1609roku,bliskiwspółpracownikZygmunta
IIIWazy.Wrazzjezuitamiinuncjuszem
papieskim–architektprohabsburskiejpoli-
tykikróla.BrałudziałwwyprawachWazy
doSzwecji.WrazzpapieżemiHabsburga-
mipodżegałdorekatolicyzacjiluterańskiej
Szwecji.WciągnęlitymPolskęwpółtorawie-
kowewojnyszwedzkie,którecałkowiciezruj-
nowałykraj.
Jedenzesprawcówobaleniakonstytucji
przeciwkotumultomizniweczeniasejmu
w1606r.orazwybuchuwojnydomowej
–rokoszuZebrzydowskiego.
JakokanclerzpomagałjezuitomiHabs-
burgom,itozpoparciempapieżaPawłaV,
wciągnąćPolskęwdymitriady.Ichcelem
byłakatolicyzacjaRosji,dlategowypra-
węzlat1609–1610papieżogłosiłkru-
cjatą.ZawiernąsłużbępapieżomiNiem-
comPstrokońskinagrodzonyzostałbogatym
biskupstwemkujawskim.
¤¤¤
WawrzyniecGembicki–biskupchełmiń-
skiod1600r.,kujawskiod1610r.,wlatach
1615–1624abpgnieźnieńskiiprymasPolski,
awięcprzewodniczącysenatuidrugaosoba
wpaństwie.SekretarzStefanaBatoregoiZyg-
muntaIII,sekretarzwiekikoronny,podkanc-
lerzykoronnyod1607r.,kanclerzwlatach
1609–1613.Poprekonizacjinabiskupaku-
jawskiegowbrewprawuzatrzymałkancler-
stwo.Oddałjedopierowobeccałkowitej
klęski„krucjaty”naprawosławnąMoskwę
(byłjejwspółarchitektem)itragicznychjej
skutkówdlaPolski.
Wychowanekjezuitówiichprotektor.
Zwolennikkontrreformacji.Jakobiskupcheł-
mińskizbrojniedoprowadziłdopowrotuje-
zuitówdoTorunia.Zaowocowałotowprzy-
szłościrozruchamireligijnymi.Jakobiskup
11NASI OKUPANCI
nawet wspomagała ich finanso-
wo królewskimi dochodami!
Zaś na opłacenie polskiego woj-
ska nie było pieniędzy...
W ten sposób Gembicki,
niemiecko-papieski agent w su-
tannie, kontynuował podpo-
rządkowanie Polski niemieckim
interesom, tożsamym zresztą
z papieskimi, i wystawił ją na
potencjalny atak Turcji oraz na-
turalny konflikt z Francją. Do-
szło nawet do aresztowania we
Francji Jana Kazimierza, póź-
niejszego króla polskiego, któ-
ry przesiedział we francuskim
więzieniu prawie dwa lata.
W 1638 r. Władysław IV – bez
zgody sejmu – pojechał w to-
warzystwie Gembickiego do Au-
strii na spotkanie z cesarzem.
Wyjazd skończył się kompromi-
tacją, a oburzony sejm uchwa-
łą zabronił królowi samowol-
nych wyjazdów za granicę.
To wysługiwanie się Niem-
com i papieżom nagrodzone zo-
stało najbogatszą w Europie
diecezją krakowską z tytułem książęcym. Ten
zdrajca i niemiecki pachołek pochowany jest
w katedrze wawelskiej. W oficjalnych kościel-
nych biografiach zdrajcy ani słowa o tego ty-
pu „zasługach”.
¤ ¤ ¤
Andrzej Leszczyński – biskup kamie-
niecki od roku 1640, chełmiński od 1646 r.,
abp gnieźnieński i prymas Polski w latach
1653–1658, senator. Jako prymas pełnił
godność przewodniczącego senatu. Wycho-
wanek jezuitów i ich protektor. W wieku 13
lat uzyskał niższe święcenia, a jako 15-latek
był już kanonikiem. Został kanclerzem kró-
lowej Cecylii Renaty z Habsburgów. Wraz
z nią umacniał wpływy niemieckie, a przy oka-
zji swoje. Zgarnął trzy bogate opactwa, a w
wieku 32 lat był już biskupem senatorem.
Podkanclerzy koronny od 1645 r., kanclerz
w latach 1650–1653. Jako podkanclerzy
6 NASI OKUPANCI
Habsburgom i wiernie im służył. O jego skąp-
stwie krążyły legendy. Zwolennik kontrrefor-
macji, protektor jezuitów.
Rzeczywisty kierownik polskiej polityki od
1618 r. W interesie Niemców i papieży do-
puścił do zaciągów lisowczyków i wysłania ich
na pomoc Habsburgom przeciwko Węgrom
i Czechom. Ściągnął tym na Polskę najazd tu-
recki i klęskę pod Cecorą w 1620 r. Zginął
wtedy hetman Żółkiewski, którego głowa za-
wisła na bramie w Stambule. Najazd tatarski
spustoszył kresy po San. Jakby tego było ma-
ło, zdrajca biskup Lipski podał Turkom na
tacy sojusznika Polski – Grazianiego, hospo-
dara Mołdawii.
W obliczu klęski formowano nową ar-
mię, która w połowie miała składać się
z prawosławnych, głównie Kozaków. Nawet
to nie powstrzymało katolickich fanatyków
przed forsowaniem unii brzeskiej i dalszymi
prześladowaniami prawosławnych. Papiescy
agenci na to nie pozwolili.
Niemal w tym samym czasie, gdy nie-
liczna armia polska przegrywała pod Ce-
corą, 10 tys. polskich lisowczyków roz-
gromiło Czechów pod Białą Górą – dla
Habsburgów. Jakże brakło ich przeciw Tur-
kom! To właśnie Lipski – niemiecko-papieski
agent w sutannie – tak osłabił Polskę. Kata-
strofalna polityka tego agenta ściągnęła jesz-
cze najazd Szwedów, którzy wykorzystali oka-
zję i zajęli Inflanty. Ryga poddała się szybko,
bo luterańska ludność miała dosyć katolickich
prześladowań i otworzyła Szwedom bramy.
Pod Wismarem Polska straciła flotę wojenną.
Musiała walczyć na dwa fronty, a nie mia-
ła czym. Tylko dlatego, że Kościołowi ma-
rzyła się rekatolicyzacja luterańskiej Szwecji.
Słusznie powiedział król Gustaw Adolf, że
Polacy „winą króla swego stali się igrzy-
skiem Rakuszanów”.
Wobec lawiny klęsk, żeby pozbyć się te-
go pachołka niemieckiego z kanclerstwa,
dano mu bogatą diecezję kujawską (incom-
patibilia). Potem jeszcze papież i Habsbur-
gowie nagrodzili agenta najbogatszą diece-
zją krakowską z tytułem książęcym. Zdrajca
biskup Lipski pochowany jest w... katedrze
wawelskiej.
¤ ¤ ¤
Jan Wężyk – biskup przemyski od 1619
roku, poznański od roku 1624, abp gnieźnień-
ski i prymas Polski w latach 1627–1638, se-
nator. Jako prymas, a więc i przewodniczący
senatu, był drugą osobą w państwie. Inter-
reks w latach 1632–1633. Wychowanek jezu-
itów, potem ich protektor. Po studiach w Kra-
kowie kontynuował je aż przez siedem lat
w Rzymie, gdzie wyrobił sobie znakomite
„układy”. Po powrocie do kraju został sekre-
tarzem Zygmunta III Wazy. Kolekcjonował
kościelne godności i beneficja. Zwolennik
kontrreformacji, fanatyk religijny, prześlado-
wał prawosławnych, ewangelików, szczególnie
arian, którym odmawiał miana chrześcijan.
Pełniąc tak wysokie stanowiska, miał
ogromny wpływ na króla i politykę państwa.
Doradził Habsburgom, aby nie płacili Pol-
sce umówionych posagów dwóch kolejnych
żon Zygmunta III, sióstr cesarza Ferdy-
nanda II Habsburga. Utwierdzał króla
w zgubnych dla Polski rojeniach o odzyskaniu
tronu Szwecji. Wraz z resztą episkopatu,
a głównie z biskupami Zadzikiem i Gembic-
kim, nie dopuścił do małżeństwa Władysława
IV z księżniczką protestancką, bo mogłoby to
14NASIOKUPANCI
izłąwolę.Czyniedostrzegają,żebyłwszpo-
nachzdrajcówwsutannach,spowiedników,ka-
znodziejów,prymasów,kanclerzy,biskupówije-
zuitów–szkolonychsocjotechników?Żeichce-
lembyłonapoleceniepapieżywciągnąćPolskę
dowojnyzTurcją,abyutworzyćjejdrugifront
wceluodciążeniaHabsburgów?
¤¤¤
KazimierzFlorianCzartoryski–bi-
skuppoznańskiod1651r.,kujawskiod1655
roku,abpgnieźnieńskiiprymasPolskiwlatach
1673–1674,senator,ajakopry-
masbyłtradycyjnieprzewodniczą-
cymsenatu.Interreksw1674r.
–zmarłwczasiebezkrólewia.Se-
kretarzWładysławaIV,zwolennik
najpierwprohabsburskiejpolity-
kiWazów,apotemprofrancuskiej
–pozmianiekierunkupolityki
przezJanaKazimierza.Naelek-
cjiw1669r.przyczyniłsiędowy-
boruMichałaKorybutaWiśnio-
wieckiego.KazimierzCzartory-
skiipodkanclerzyOlszowski,też
biskup,przeforsowaliprojektmał-
żeństwakrólazEleonorąHabs-
burg,córkącesarzaFerdynanda
III.Wtensposóbpoddalikróla
wpływomjezuitówiprzeciągnęli
godoobozuhabsburskiego.Na-
grodądlaCzartoryskiegobyłosta-
nowiskoprymasaibogatadiece-
zjagnieźnieńska(Habsburgowie
załatwialitakiełapówkinadwo-
rzepapieskim).Stałsięprzywód-
cąobozuhabsburskiego.
Wejściekrólaworbitęintere-
sówAustriiumocniłoobózhabs-
burskiiwywołałoniemalwojnędo-
mową,aprzytymściągnęłonaPolskęna-
jazdturecki.OtozresztąchodziłoHabsbur-
gomipapieżowi–owciągnięciePolskido
wojnyzTurcjąiotwarciejejdrugiegofron-
tuwinteresieAustrii.WojnyzTurcjątrwały
27lat.Polska,mimoocaleniaAustriiodsie-
cząwiedeńską,mimoolbrzymiegowysiłku
materialnegoiponiesionychszkód,odzyska-
łazaledwiestanposiadaniasprzedwojny.
WzmocniłysięzatoAustriaiRosja–przy-
szlizaborcyPolski.
# ## #
SobieskipodWiedniem
Piotr Gembicki
2NASIOKUPANCI
WojciechBaranowski–biskupprzemy-
skiod1584r.,płockiodroku1590,kujaw-
skiod1608r.,arcybiskupgnieźnieńskiipry-
masPolskiwlatach1608–1615,senator.Ja-
koprymasbyłprzewodniczącymsenatu,
awięcdrugąosobąwpaństwie.SekretarzSte-
fanaBatorego,sekretarzwielkikoronny,pod-
kanclerzywlatach1585–1591.Zapoparcie
ZygmuntaIIIwczasierokoszuZebrzydow-
skiegodostałbogatądiecezjękujawską,
awkrótcegnieźnieńskąztytułemprymasa.
Chciwiec–pracującwkancelariiZygmunta
Augusta,zebrałlicznegodności,m.in.cztery
kanonieizwiązaneznimibeneficja.Prowa-
dziłniezwyklewystawnytrybżycia,rozpoczął
budowępałacówbiskupichwPłocku,Skier-
niewicach,wybudowałpałacprymasowski
wWarszawie.Gdzienastał,tambudowałdla
siebiepałac.Protektorjezuitów,orędownik
kontrreformacji.
Byłjednymzgłównychsprawcówzniwe-
czeniasejmuiodrzuceniakonstytucjiprze-
ciwtumultomw1606r.orazwybuchuwojny
domowej.Agenthabsburskiipapieski;reali-
zowałniemieckąpolitykęjakopodkanclerzy
ipotemprzewodniczącysenatu.Popierał„kru-
cjatę”naMoskwęwpapieskichrojeniach
okatolicyzacjiRosji.Wojsko,popowrocie
znieudanejwyprawymoskiewskiej,żąda-
łozapłatyzaległegożołdu...20milionów
zł!Byłatoastronomicznasuma,równakil-
kuletnimdochodompaństwa.Zanimpodat-
kiuchwalonoizebranopieniądze(Kościół,
bogatszyodpaństwa,dorzuciłraptem300
tysięcy),żołnierzestraszliwiezłupilikraj.
Takżezajegoprzewodnictwasenatowi,
sejmwyraziłzgodęnaoddanieHohenzol-
lernombrandenburskimPruswlenno
w1612r.,mimożesejmpruskiwypowiedział
sięzauniązPolskąnaprawachLitwy.Pol-
skaodmówiłazpowodujednegowarunku:
urzędywluterańskichPrusachmiałybyćob-
sadzanetylkoprzezluteranów.Byłotodla
biskupówijezuitówniedoprzyjęcia,bo
wzmocniłabysiępozycjaewangelikówwpań-
stwie.Wymogliwięcnakróluisejmieodmo-
wę.Cifanatycyreligijniizdrajcywsu-
tannachwolelioddaćPrusyNiemcom!To
teżsąte„zasługiKościoładlaPolski”.
Bezwzględnyzwolennikkontrreformacji.
Naczasyjego„biskupiejiprymasowskiej
posługi”przypadanajwiększenasileniepo-
gromówprotestantówiinnychaktównieto-
lerancjiwcałejPolsce.PoklęscerokoszuZe-
brzydowskiegoodebranoprotestantom2/3
kościołów,palącprzyokazjibezcennebi-
bliotekiiprofanującwielecmentarzy.Jako
wspólnikiprotektorzbrodniarzyorazpodże-
gacz,sambyłzbrodniarzem.
Zoficjalnegożyciorysujegonastępcy,pry-
masaGembickiego,dowiadujemysię,żeGem-
bicki„odbudowałzrujnowanąekonomięar-
chidiecezji”.SkoroprzedGembickimpryma-
sembyłprzezsiedemlatBaranowski,townio-
sekjestprosty:Baranowskizrujnowałekono-
mięarchidiecezji.
¤¤¤
FryderykBartsch(1552–1609)–jezuita,
kolejnypoPakoszuGołyńskimspowiednik
ZygmuntaIII,„królajezuitów”.Król,jakby
mumałobyłonadworzejednegojezuickie-
gopodżegacza,czylikaznodzieiPiotraSkar-
gi,utrzymywałjeszczespowiednika.Obajci
niemiecko-papiescyagencisterowaniprzez
nuncjuszapapieskiegoiwładzezakonu,ści-
ślekontrolowalipolskiegokróla(spowiedź,
pokuta).Podsycalijegorojeniaoodzyskaniu
tronuSzwecjiwnadzieijejrekatolicyzacji,
10 NASI OKUPANCI
chciał katolicyzować. Tam przemocą forsowa-
no unię brzeską, a Kozaków obracano w pańsz-
czyźnianych chłopów. Toteż co rusz wybuchały
powstania Kozaków, którzy zwrócili się o po-
moc do Moskwy. Zadzik prześladował prawo-
sławie. Orędownik kontrreformacji, doprowa-
dził do likwidacji ariańskiego Rakowa.
W podziemiach zamku w Bodzentynie więził
kalwinów i arian. Jedna z legend o tym okrut-
niku mówi, że więził ewangelika, aż ten z gło-
du zjadł własne księgi.
Dzięki takim jak on pomocnikom „króla
jezuitów” Polacy rzeczywiście stali się „igrzy-
skiem Rakuszanów”. To też jakoby „zasługi
Kościoła dla Polski”. Zdrajca biskup Zadzik
pochowany jest w katedrze wawelskiej.
¤ ¤ ¤
Henryk Firlej – biskup przemyski od
roku 1630, poznański od 1635 r., senator. Wy-
chowanek jezuitów – studiował na ich nie-
mieckim uniwersytecie. Po powrocie do Pol-
ski dzięki poparciu jezuitów został sekreta-
rzem Zygmunta III. Protegowany przez kró-
lową Konstancję z Habsburgów, która wraz
z jezuitami pilnowała w Polsce interesów nie-
mieckich i papieskich, robił szybką karierę.
Toteż król mianował tego agenta biskupem
i wprowadził do polskiego senatu w wieku za-
ledwie 30 lat.
Na elekcji w 1633 r. reprezentował kró-
lewicza Władysława i przedstawiał jego kan-
dydaturę. Awansowany przez Władysława
IV na bogatszą diecezję poznańską nie zdą-
żył odbyć ingresu.
¤ ¤ ¤
Jerzy Tyszkiewicz – biskup żmudzki od
1633 r., wileński w latach 1649–1656, sena-
tor. Ten biskup i zdrajca podpisał wraz
z Radziwiłłami kapitulację i poddanie Litwy
pod protekcję Karola Gustawa. Było to fak-
tyczne zerwanie unii polsko-litewskiej. Po ka-
pitulacji udał się na służbę do Królewca, do
elektora pruskiego, luteranina.
¤ ¤ ¤
Piotr Gembicki – biskup przemyski od
1635 r., krakowski (i ks. siewierski) w latach
1642–1657, senator.
Podkanclerzy koronny od 1635 r., kanc-
lerz wielki w latach 1638–1643. Kolekcjo-
ner godności i beneficjów. Kontynuator pro-
habsburskiej i propapieskiej polityki, przez
co Polska była w konflikcie m.in. z potężną
Francją.
Doszło do tego, że w 1635 r. lisowczycy
i... cesarski pułkownik Jan Kazimierz, przy-
szły król, walczyli po stronie Habsburgów
przeciwko Francji na jej terytorium! Czy moż-
na się dziwić, że Francja popierała Szwecję
i Rosję? Wraz z jezuitami Gembicki podsy-
cał rojenia Władysława IV o odzyskaniu tro-
nu Szwecji.
Sytuację pogorszył jeszcze polski traktat
z Habsburgami, skierowany przeciwko Turcji,
sojuszniczce Francji. Postawił Polskę za cel
agresji tureckiej, wykluczył możliwość odzy-
skania Śląska, dał Niemcom prawo werbun-
ku żołnierzy w Polsce.
Wraz z całym episkopatem Gembicki unie-
możliwił małżeństwo Władysława IV z pro-
testantką, co mogło poprawić sytuację Polski
dzięki sojuszowi z Anglią. Doprowadzili do
mariażu z... Niemką, siostrą cesarza Ferdy-
nanda III Habsburga. Nie przeszkadzało im,
że była cioteczną siostrą męża.
Królowa Cecylia Renata nie tylko jawnie
wspierała interesy Niemców w Polsce, ale
7NASI OKUPANCI
wyrwać Polskę z niemiecko-papieskich klesz-
czy i doprowadzić do prowadzenia przez Pol-
skę polityki niezależnej od Niemców i papie-
ży, a zgodnej z polską racją stanu. Aby zwią-
zać króla z Habsburgami i Rzymem, dopro-
wadził do małżeństwa z kolejną Habsburżan-
ką, do tego siostrą cioteczną króla.
Za jego przewodniczenia senatowi Pol-
ska utraciła Inflanty, Rygę i wpływy
w Mołdawii. Szwedzi pobierali cła z polskich
portów (milion zł rocznie!), czym finansowa-
li... wojnę trzydziestoletnią! Płacono mu za
to kolejnymi coraz bogatszymi godnościami
kościelnymi. Habsburgowie i papieże dbali
o kariery swoich agentów.
¤ ¤ ¤
Jan Lipski – biskup chełmiński od roku
1636, abp gnieźnieński i prymas Polski w la-
tach 1638–1641, senator. Jako prymas pełnił
funkcję przewodniczącego senatu, a więc był
drugą osobą w państwie. Wychowanek jezu-
itów, agent szkolony przez nich w Niem-
czech i we Włoszech.
Święcenia kapłańskie przyjął po powro-
cie do kraju w 1616 r. Karierę zawdzięczał
protekcji jezuitów i wuja, kanclerza koron-
nego Feliksa Kryskiego. Idąc jego wzorem,
wiernie służył Wazom i Habsburgom. Sekre-
tarz „króla jezuitów”, potem kanclerz kró-
lowej Konstancji Habsburg, wreszcie refe-
rendarz koronny. Wykorzystał te „układy”
dla zapewnienia sobie dóbr doczesnych: szyb-
ko zgarnął dwie kanonie, dwa probostwa
i opactwo wraz z ogromnymi dochodami
z beneficjów. Służył tak wiernie, że zaledwie
w dwa lata po uzyskaniu sakry biskupiej
– niewielkiej, znacznie zluteranizowanej die-
cezji chełmińskiej, do tego zrujnowanej
wojną ze Szwecją – został prymasem. „Po-
ślizg” kariery wspomagał wazeliną, pisząc
ody i panegiryki na cześć Zygmunta III,
a potem Władysława IV.
W roku 1633 brał udział w poselstwie Je-
rzego Ossolińskiego do papieża Urbana VIII.
Cztery lata później posłował do Wiednia po
Cecylię Renatę Habsburg – żonę dla Włady-
sława IV. Nie przeszkadzało mu jakoś, że Habs-
burgowie mimo upływu lat nie wypłacili Pol-
sce posagów dwóch żon Zygmunta III, ojca
Władysława. Z Cecylią Renatą było podobnie.
Tak „skuteczne” starania Habsburgowie
nagrodzili... tytułem hrabiów Świętego Ce-
sarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckie-
go dla biskupa Lipskiego i jego rodziny,
a niedługo tytułem prymasa z olbrzymimi
dochodami. Fanatyk religijny – odbierał ewan-
gelikom kościoły, wspierał unię brzeską i prze-
śladował prawosławie. „Dyzunitom” odbiera-
no wtedy siłą cerkwie i majątki. Doprowadzi-
ło to do zachwiania lojalności prawosławnych
wobec Polski. Obrońcami prawosławia ogło-
sili się Kozacy. Prześladowania zmusiły ich do
szukania wsparcia w Rosji. Katoliccy fana-
tycy dokonali rzeczy strasznej: dali Rosji
pretekst do ingerencji w sprawy Polski.
Prawosławnych wkrótce pozbawiono praw po-
litycznych, co tylko wywołało wśród nich na-
stroje prorosyjskie.
W swej posłudze bardzo dbał o jedynego
bożka – kasę! – dlatego rozwijał złotodajne
kulty świętych. Za to złoto zbudował pałac
w Łyszkowicach, letnią rezydencję prymasów,
rozbudował zamek biskupi w Lubawie i pa-
łace prymasowskie w Warszawie i w Łowiczu.
Wszystko w niezwykle krótkim czasie. Za
kilkanaście lat złupili to wszystko Szwedzi...
15 NASIOKUPANCI
¤¤¤
AndrzejTrzebicki–biskupprzemyski
odroku1654r.,krakowski(iks.siewier-
ski)wlatach1658–1679,senator.Wychowa-
nekjezuitów.Podkanclerzykoronnyod1652
roku,naelekcjiwroku1674–wzastępstwie
choregoprymasa–pełniłfunkcjęinterrek-
sa.NatejelekcjiwybórSobieskiego
wspartybył400tys.liwrówłapówekfran-
cuskich.Podrugiejstroniekrążyłonie
mniejzłotaniemieckiego.Agenthabsbur-
ski.Prof.Z.Wójcikpiszeonim,żebył
„oddanyHabsburgomdusząiciałem”.Nic
dodać,nicująć.
GdyJanIIISobieskizawarłw1676r.
rozejmzTurcjąwŻurawnieiw1677r.trak-
tatzeSzwecjąwGdańsku,żebyzbrojnieod-
zyskaćutraconelennopruskie,agencinie-
mieccyzapruskieihabsburskiepieniądze
organizowalizbrojnybuntprzeciwko„bez-
bożnemuSobieskiemu”,abynasiłęutrzy-
maćPolskęwstaniewojnyzTurcjąwinte-
resiepapieży,RosjiiNiemców,zarównoAu-
strii,jakiPrus.Warchiwachpruskichza-
chowałysięrozliczeniapieniędzyprzekaza-
nychzBerlinapolskimzdrajcom.Jednym
zprzywódcówspiskubyłbiskupTrzebicki.
Otofragmentmanifestuzdrajcówdoce-
sarzaniemieckiego:„(...)uciekającsiędo
Cesarzajakoprotektora,przysięgamywia-
rę,posłuszeństwo,przyJegoCesarskiejMo-
ściludziachstawać...”.Lepszegodowodu
zdradynietrzeba.HetmanPaczobowiązał
sięskierowaćarmięlitewskątam,gdziewska-
żecesarz.Chciałzato,bagatela,100tys.
zł.Spiskowipatronowałnuncjuszpapieski
Martelli,„lokajHabsburgów”.Zdradęwy-
krytow1678roku.Ktozawisł?JaktowPol-
sce–nikt,asprawarozeszłasiępokościach.
Dziękisprzecznejzpolskimiinteresamipro-
pagandzieKościoła,prowadzonejgłównie
przezjezuitówiwspartejniemieckimiła-
pówkami,Sobieskirokpóźniejzostałprze-
ciągniętydoobozuhabsburskiego,takżeka-
peluszemkardynalskimdla„oficjalnegooj-
ca”królowejMarysieńki.Niebezznaczenia
byłfakt,żejednymzkochankówMarysień-
kibyłpoprzedninuncjusz,Pignatelli–póź-
niejszypapieżInnocentyXII.
CizdrajcyzmusiliSobieskiegodopo-
twierdzeniatraktatuwelawsko-bydgo-
skiego,któryuniezależniłPrusyodPol-
ski!ZamiastutraconePrusyodzyskać,król
musiałpotwierdzićhaniebnytraktatwe-
lawsko-bydgoski.TymczasemSzwedzitoczy-
liwojnęzPrusakami,zabezpieczonymiprzed
polskimatakiemprzezswoichopłaconych
polskichagentów,takżetychwsutannach.
TensojuszmógłuchronićPolskęprzedprzy-
szłąkatastrofąIIIwojnypółnocnej!Ale
sojuszzluterańskąSzwecjąbyłdlaKościo-
łaniedoprzyjęcia.PruskażmijadziękiKo-
ściołowibezpiecznierosła...
Trzebicki,zakamieniaływrógarian,do-
prowadziłnasejmiew1658r.dowygnania
ichzPolski.Żądnywładzyizaszczytówpo
śmierciprymasawczasiebezkrólewiaprzy-
pisywałsobiekompetencjeprymasowskie,
wtymdokoronacjiSobieskiego.Powybo-
rzeOlszowskiegonaprymasawszedłznim
wgłośnykonfliktowładzę,któryoparłsię
ażopapieża.
ZdrajcabiskupTrzebicki,habsburski
ipapieskiagent,pochowanyjestwkoście-
leśw.PiotraiPawławKrakowieimapo-
mnikw...katedrzewawelskiej.
Cdn.
LUXVERITATIS
## # #
9NASI OKUPANCI
papieży. Wychowanek jezu-
itów, potem ich protektor.
Wykorzystując „układy” na
dworze, gromadził godności
i bogate beneficja. Samych ka-
nonii i związanych z nimi do-
chodów zebrał aż pięć. Słyn-
ny ze skąpstwa i chciwości, co
wynikało zapewne stąd, że po-
chodził z gminu, co było je-
go najgłębszą tajemnicą. Ota-
czał się przepychem, wybudo-
wał pałac biskupi w Kielcach,
jedną z najokazalszych rezy-
dencji tamtego czasu.
Wraz z jezuitami i nuncju-
szem papieskim podsycał
mrzonki Zygmunta III o od-
zyskaniu tronu Szwecji. Tym-
czasem Szwedzi byli gotowi
nawet do ustępstw terytorial-
nych za cenę rezygnacji Zyg-
munta III z pretensji do ich
tronu. Polska mogła mieć
pokój i odzyskać Inflanty,
a dzięki Kościołowi czekał
ją potop szwedzki i kom-
pletna ruina kraju. Jak da-
lece Kościół chciał uwikłać
Polskę w wojny ze Szwecją dowodzi, że w cza-
sie rokowań celowo stawiano Szwedom żąda-
nia absurdalne: zdrajca Zadzik za rezygna-
cję Wazów z pretensji do korony szwedzkiej
zażądał... Finlandii dla Jana Kazimierza.
W rezultacie Polska straciła Inflanty, flo-
tę wojenną, spustoszona została Żmudź, Pru-
sy i Pomorze, a Szwedzi przez lata grabili Pol-
skę, pobierając cła od polskiego handlu.
Błagania świeckich senatorów o rezygnację
z roszczeń do korony szwedzkiej nie wzrusza-
ły tych papiesko-niemieckich agentów. Na-
wet na łożu śmierci Zygmunt III włożył
na głowę synowi Władysławowi (później
IV)... koronę szwedzką! A głowę zmarłe-
go zdobiła korona... moskiewska!
Podobnie obłędną politykę osłabiania Pol-
ski prowadził Zadzik na Ukrainie, którą Kościół
8 NASI OKUPANCI
¤ ¤ ¤
Maciej Łubieński – biskup chełmiński
od 1620 r., poznański od roku 1626, a ku-
jawski od 1631, abp gnieźnieński i prymas
Polski w latach 1641–1652, senator. Jako pry-
mas był przewodniczącym senatu. Interreks
w okresie od 1648 do 1649 roku. Wychowa-
nek jezuitów, szkolony w Niemczech i we Wło-
szech. Fanatyk religijny, popierał unię brze-
ską i prześladowania prawosławnych. Konty-
nuował w tym tragiczne dla Polski „dzieło”
poprzedników.
Po powrocie do Polski wprowadzony przez
jezuitów do kancelarii „króla jezuitów” Zyg-
munta III Wazy był jego sekretarzem. Wspie-
rał rojenia Wazów o powrocie na tron Szwe-
cji, co ściągnęło na Polskę kolejny najazd
w 1621 r. i utratę Inflant z Rygą. Spustoszo-
ne zostały Prusy i Pomorze.
Za jego senatorowania doszło do głębo-
kiego konfliktu z Francją. W 1635 r. wysła-
no tam – na pomoc „katolickim braciom”
Habsburgom – lisowczyków, którzy wal-
czyli przeciw Francji na jej terenie w woj-
nie trzydziestoletniej. Toteż Francja popie-
rała wrogów Polski, głównie Szwecję.
Łubieński sprawował władzę w Rzeczypo-
spolitej jako interreks po śmierci Władysła-
wa IV. Sterował nim nuncjusz papieski de Tor-
res, koordynujący w Polsce poczynania epi-
skopatu i jezuitów. Biskup odegrał haniebną
rolę, przyczyniając się do serii klęsk i osła-
bienia Polski. Wraz z drugim poplecznikiem
jezuitów – kanclerzem Ossolińskim – po klę-
sce pod Korsuniem, gdzie do niewoli kozac-
kiej dostali się hetmani, nie dopuścił do po-
wierzenia dowództwa wojsk najzdolniej-
szym wodzom – Andrzejowi Firlejowi
i Januszowi Radziwiłłowi, bo byli... ewan-
gelikami! Papiescy agenci obawiali się wzro-
stu potęgi ewangelików w razie zwycięstwa
ewangelickiego wodza. To dla Kościoła było
nie do przyjęcia. Mianowano więc trzech nie-
udolnych regimentarzy, którzy ponieśli ha-
niebną klęskę pod Piławcami. Powstanie
Chmielnickiego rozpaliło się ze zdwojoną si-
łą, zrujnowało Polskę i osłabiło. Bezsilność
Korony dostrzegli Szwedzi i Moskwa. Skorzy-
stali z okazji, a skończyło się to potopem
i wojną z Moskwą.
Jako interreks – mimo śmiertelnego za-
grożenia państwa – przeciągał w czasie elek-
cję króla, gdy liczył się niemal każdy dzień.
Potem, w 1650 r., wraz z całym episkopa-
tem i nuncjuszem de Torres, nie dopuścił
do wejścia w życie ugody zborowskiej z Ko-
zakami. Jej warunki przewidywały m.in. za-
kaz wstępu na ziemie Ukrainy jezuitom i du-
chowieństwu unickiemu oraz przyznano miej-
sce w senacie prawosławnemu metropolicie
kijowskiemu. To było dla Kościoła nie do
przyjęcia – nawet w obliczu śmiertelnego za-
grożenia Polski. Miłosierni kapłani woleli,
by ludzie się wyrzynali, niżby miały zostać
ograniczone wpływy Kościoła. Cały ówcze-
sny episkopat powinien znaleźć się na tej li-
ście zdrajców w sutannach. Takie to są „za-
sługi Kościoła dla Polski” i tak ta zgraja ob-
łudników „broni życia”.
¤ ¤ ¤
Jakub Zadzik – biskup chełmiński od
1624 r., krakowski (i książę siewierski) w la-
tach 1635–1642, senator. Podkanclerzy ko-
ronny od 1628 r., kanclerz wielki od 1629
do 1635 roku. Jeden z głównych wykonaw-
ców polityki niemieckich Habsburgów oraz
16NASIOKUPANCI
PZPN–PŁATNIZDRAJCY,PACHOŁKINIEMIEC,CZYLI...
### #
ZZddrraajjccyywwssuuttaannnnaacchh((55))
TYGODNIK1
Zewszystkichplag,jakienawiedzająludzkość,tyrania
klerujestnajgorsza.DanielDefoe
Jakub Zadzik
9NASI OKUPANCI
papieży. Wychowanek jezu-
itów, potem ich protektor.
Wykorzystując „układy” na
dworze, gromadził godności
i bogate beneficja. Samych ka-
nonii i związanych z nimi do-
chodów zebrał aż pięć. Słyn-
ny ze skąpstwa i chciwości, co
wynikało zapewne stąd, że po-
chodził z gminu, co było je-
go najgłębszą tajemnicą. Ota-
czał się przepychem, wybudo-
wał pałac biskupi w Kielcach,
jedną z najokazalszych rezy-
dencji tamtego czasu.
Wraz z jezuitami i nuncju-
szem papieskim podsycał
mrzonki Zygmunta III o od-
zyskaniu tronu Szwecji. Tym-
czasem Szwedzi byli gotowi
nawet do ustępstw terytorial-
nych za cenę rezygnacji Zyg-
munta III z pretensji do ich
tronu. Polska mogła mieć
pokój i odzyskać Inflanty,
a dzięki Kościołowi czekał
ją potop szwedzki i kom-
pletna ruina kraju. Jak da-
lece Kościół chciał uwikłać
Polskę w wojny ze Szwecją dowodzi, że w cza-
sie rokowań celowo stawiano Szwedom żąda-
nia absurdalne: zdrajca Zadzik za rezygna-
cję Wazów z pretensji do korony szwedzkiej
zażądał... Finlandii dla Jana Kazimierza.
W rezultacie Polska straciła Inflanty, flo-
tę wojenną, spustoszona została Żmudź, Pru-
sy i Pomorze, a Szwedzi przez lata grabili Pol-
skę, pobierając cła od polskiego handlu.
Błagania świeckich senatorów o rezygnację
z roszczeń do korony szwedzkiej nie wzrusza-
ły tych papiesko-niemieckich agentów. Na-
wet na łożu śmierci Zygmunt III włożył
na głowę synowi Władysławowi (później
IV)... koronę szwedzką! A głowę zmarłe-
go zdobiła korona... moskiewska!
Podobnie obłędną politykę osłabiania Pol-
ski prowadził Zadzik na Ukrainie, którą Kościół
8 NASI OKUPANCI
¤ ¤ ¤
Maciej Łubieński – biskup chełmiński
od 1620 r., poznański od roku 1626, a ku-
jawski od 1631, abp gnieźnieński i prymas
Polski w latach 1641–1652, senator. Jako pry-
mas był przewodniczącym senatu. Interreks
w okresie od 1648 do 1649 roku. Wychowa-
nek jezuitów, szkolony w Niemczech i we Wło-
szech. Fanatyk religijny, popierał unię brze-
ską i prześladowania prawosławnych. Konty-
nuował w tym tragiczne dla Polski „dzieło”
poprzedników.
Po powrocie do Polski wprowadzony przez
jezuitów do kancelarii „króla jezuitów” Zyg-
munta III Wazy był jego sekretarzem. Wspie-
rał rojenia Wazów o powrocie na tron Szwe-
cji, co ściągnęło na Polskę kolejny najazd
w 1621 r. i utratę Inflant z Rygą. Spustoszo-
ne zostały Prusy i Pomorze.
Za jego senatorowania doszło do głębo-
kiego konfliktu z Francją. W 1635 r. wysła-
no tam – na pomoc „katolickim braciom”
Habsburgom – lisowczyków, którzy wal-
czyli przeciw Francji na jej terenie w woj-
nie trzydziestoletniej. Toteż Francja popie-
rała wrogów Polski, głównie Szwecję.
Łubieński sprawował władzę w Rzeczypo-
spolitej jako interreks po śmierci Władysła-
wa IV. Sterował nim nuncjusz papieski de Tor-
res, koordynujący w Polsce poczynania epi-
skopatu i jezuitów. Biskup odegrał haniebną
rolę, przyczyniając się do serii klęsk i osła-
bienia Polski. Wraz z drugim poplecznikiem
jezuitów – kanclerzem Ossolińskim – po klę-
sce pod Korsuniem, gdzie do niewoli kozac-
kiej dostali się hetmani, nie dopuścił do po-
wierzenia dowództwa wojsk najzdolniej-
szym wodzom – Andrzejowi Firlejowi
i Januszowi Radziwiłłowi, bo byli... ewan-
gelikami! Papiescy agenci obawiali się wzro-
stu potęgi ewangelików w razie zwycięstwa
ewangelickiego wodza. To dla Kościoła było
nie do przyjęcia. Mianowano więc trzech nie-
udolnych regimentarzy, którzy ponieśli ha-
niebną klęskę pod Piławcami. Powstanie
Chmielnickiego rozpaliło się ze zdwojoną si-
łą, zrujnowało Polskę i osłabiło. Bezsilność
Korony dostrzegli Szwedzi i Moskwa. Skorzy-
stali z okazji, a skończyło się to potopem
i wojną z Moskwą.
Jako interreks – mimo śmiertelnego za-
grożenia państwa – przeciągał w czasie elek-
cję króla, gdy liczył się niemal każdy dzień.
Potem, w 1650 r., wraz z całym episkopa-
tem i nuncjuszem de Torres, nie dopuścił
do wejścia w życie ugody zborowskiej z Ko-
zakami. Jej warunki przewidywały m.in. za-
kaz wstępu na ziemie Ukrainy jezuitom i du-
chowieństwu unickiemu oraz przyznano miej-
sce w senacie prawosławnemu metropolicie
kijowskiemu. To było dla Kościoła nie do
przyjęcia – nawet w obliczu śmiertelnego za-
grożenia Polski. Miłosierni kapłani woleli,
by ludzie się wyrzynali, niżby miały zostać
ograniczone wpływy Kościoła. Cały ówcze-
sny episkopat powinien znaleźć się na tej li-
ście zdrajców w sutannach. Takie to są „za-
sługi Kościoła dla Polski” i tak ta zgraja ob-
łudników „broni życia”.
¤ ¤ ¤
Jakub Zadzik – biskup chełmiński od
1624 r., krakowski (i książę siewierski) w la-
tach 1635–1642, senator. Podkanclerzy ko-
ronny od 1628 r., kanclerz wielki od 1629
do 1635 roku. Jeden z głównych wykonaw-
ców polityki niemieckich Habsburgów oraz
16NASIOKUPANCI
PZPN–PŁATNIZDRAJCY,PACHOŁKINIEMIEC,CZYLI...
### #
ZZddrraajjccyywwssuuttaannnnaacchh((55))
TYGODNIK1
Zewszystkichplag,jakienawiedzająludzkość,tyrania
klerujestnajgorsza.DanielDefoe
Jakub Zadzik
2NASIOKUPANCI
WojciechBaranowski–biskupprzemy-
skiod1584r.,płockiodroku1590,kujaw-
skiod1608r.,arcybiskupgnieźnieńskiipry-
masPolskiwlatach1608–1615,senator.Ja-
koprymasbyłprzewodniczącymsenatu,
awięcdrugąosobąwpaństwie.SekretarzSte-
fanaBatorego,sekretarzwielkikoronny,pod-
kanclerzywlatach1585–1591.Zapoparcie
ZygmuntaIIIwczasierokoszuZebrzydow-
skiegodostałbogatądiecezjękujawską,
awkrótcegnieźnieńskąztytułemprymasa.
Chciwiec–pracującwkancelariiZygmunta
Augusta,zebrałlicznegodności,m.in.cztery
kanonieizwiązaneznimibeneficja.Prowa-
dziłniezwyklewystawnytrybżycia,rozpoczął
budowępałacówbiskupichwPłocku,Skier-
niewicach,wybudowałpałacprymasowski
wWarszawie.Gdzienastał,tambudowałdla
siebiepałac.Protektorjezuitów,orędownik
kontrreformacji.
Byłjednymzgłównychsprawcówzniwe-
czeniasejmuiodrzuceniakonstytucjiprze-
ciwtumultomw1606r.orazwybuchuwojny
domowej.Agenthabsburskiipapieski;reali-
zowałniemieckąpolitykęjakopodkanclerzy
ipotemprzewodniczącysenatu.Popierał„kru-
cjatę”naMoskwęwpapieskichrojeniach
okatolicyzacjiRosji.Wojsko,popowrocie
znieudanejwyprawymoskiewskiej,żąda-
łozapłatyzaległegożołdu...20milionów
zł!Byłatoastronomicznasuma,równakil-
kuletnimdochodompaństwa.Zanimpodat-
kiuchwalonoizebranopieniądze(Kościół,
bogatszyodpaństwa,dorzuciłraptem300
tysięcy),żołnierzestraszliwiezłupilikraj.
Takżezajegoprzewodnictwasenatowi,
sejmwyraziłzgodęnaoddanieHohenzol-
lernombrandenburskimPruswlenno
w1612r.,mimożesejmpruskiwypowiedział
sięzauniązPolskąnaprawachLitwy.Pol-
skaodmówiłazpowodujednegowarunku:
urzędywluterańskichPrusachmiałybyćob-
sadzanetylkoprzezluteranów.Byłotodla
biskupówijezuitówniedoprzyjęcia,bo
wzmocniłabysiępozycjaewangelikówwpań-
stwie.Wymogliwięcnakróluisejmieodmo-
wę.Cifanatycyreligijniizdrajcywsu-
tannachwolelioddaćPrusyNiemcom!To
teżsąte„zasługiKościoładlaPolski”.
Bezwzględnyzwolennikkontrreformacji.
Naczasyjego„biskupiejiprymasowskiej
posługi”przypadanajwiększenasileniepo-
gromówprotestantówiinnychaktównieto-
lerancjiwcałejPolsce.PoklęscerokoszuZe-
brzydowskiegoodebranoprotestantom2/3
kościołów,palącprzyokazjibezcennebi-
bliotekiiprofanującwielecmentarzy.Jako
wspólnikiprotektorzbrodniarzyorazpodże-
gacz,sambyłzbrodniarzem.
Zoficjalnegożyciorysujegonastępcy,pry-
masaGembickiego,dowiadujemysię,żeGem-
bicki„odbudowałzrujnowanąekonomięar-
chidiecezji”.SkoroprzedGembickimpryma-
sembyłprzezsiedemlatBaranowski,townio-
sekjestprosty:Baranowskizrujnowałekono-
mięarchidiecezji.
¤¤¤
FryderykBartsch(1552–1609)–jezuita,
kolejnypoPakoszuGołyńskimspowiednik
ZygmuntaIII,„królajezuitów”.Król,jakby
mumałobyłonadworzejednegojezuickie-
gopodżegacza,czylikaznodzieiPiotraSkar-
gi,utrzymywałjeszczespowiednika.Obajci
niemiecko-papiescyagencisterowaniprzez
nuncjuszapapieskiegoiwładzezakonu,ści-
ślekontrolowalipolskiegokróla(spowiedź,
pokuta).Podsycalijegorojeniaoodzyskaniu
tronuSzwecjiwnadzieijejrekatolicyzacji,
10 NASI OKUPANCI
chciał katolicyzować. Tam przemocą forsowa-
no unię brzeską, a Kozaków obracano w pańsz-
czyźnianych chłopów. Toteż co rusz wybuchały
powstania Kozaków, którzy zwrócili się o po-
moc do Moskwy. Zadzik prześladował prawo-
sławie. Orędownik kontrreformacji, doprowa-
dził do likwidacji ariańskiego Rakowa.
W podziemiach zamku w Bodzentynie więził
kalwinów i arian. Jedna z legend o tym okrut-
niku mówi, że więził ewangelika, aż ten z gło-
du zjadł własne księgi.
Dzięki takim jak on pomocnikom „króla
jezuitów” Polacy rzeczywiście stali się „igrzy-
skiem Rakuszanów”. To też jakoby „zasługi
Kościoła dla Polski”. Zdrajca biskup Zadzik
pochowany jest w katedrze wawelskiej.
¤ ¤ ¤
Henryk Firlej – biskup przemyski od
roku 1630, poznański od 1635 r., senator. Wy-
chowanek jezuitów – studiował na ich nie-
mieckim uniwersytecie. Po powrocie do Pol-
ski dzięki poparciu jezuitów został sekreta-
rzem Zygmunta III. Protegowany przez kró-
lową Konstancję z Habsburgów, która wraz
z jezuitami pilnowała w Polsce interesów nie-
mieckich i papieskich, robił szybką karierę.
Toteż król mianował tego agenta biskupem
i wprowadził do polskiego senatu w wieku za-
ledwie 30 lat.
Na elekcji w 1633 r. reprezentował kró-
lewicza Władysława i przedstawiał jego kan-
dydaturę. Awansowany przez Władysława
IV na bogatszą diecezję poznańską nie zdą-
żył odbyć ingresu.
¤ ¤ ¤
Jerzy Tyszkiewicz – biskup żmudzki od
1633 r., wileński w latach 1649–1656, sena-
tor. Ten biskup i zdrajca podpisał wraz
z Radziwiłłami kapitulację i poddanie Litwy
pod protekcję Karola Gustawa. Było to fak-
tyczne zerwanie unii polsko-litewskiej. Po ka-
pitulacji udał się na służbę do Królewca, do
elektora pruskiego, luteranina.
¤ ¤ ¤
Piotr Gembicki – biskup przemyski od
1635 r., krakowski (i ks. siewierski) w latach
1642–1657, senator.
Podkanclerzy koronny od 1635 r., kanc-
lerz wielki w latach 1638–1643. Kolekcjo-
ner godności i beneficjów. Kontynuator pro-
habsburskiej i propapieskiej polityki, przez
co Polska była w konflikcie m.in. z potężną
Francją.
Doszło do tego, że w 1635 r. lisowczycy
i... cesarski pułkownik Jan Kazimierz, przy-
szły król, walczyli po stronie Habsburgów
przeciwko Francji na jej terytorium! Czy moż-
na się dziwić, że Francja popierała Szwecję
i Rosję? Wraz z jezuitami Gembicki podsy-
cał rojenia Władysława IV o odzyskaniu tro-
nu Szwecji.
Sytuację pogorszył jeszcze polski traktat
z Habsburgami, skierowany przeciwko Turcji,
sojuszniczce Francji. Postawił Polskę za cel
agresji tureckiej, wykluczył możliwość odzy-
skania Śląska, dał Niemcom prawo werbun-
ku żołnierzy w Polsce.
Wraz z całym episkopatem Gembicki unie-
możliwił małżeństwo Władysława IV z pro-
testantką, co mogło poprawić sytuację Polski
dzięki sojuszowi z Anglią. Doprowadzili do
mariażu z... Niemką, siostrą cesarza Ferdy-
nanda III Habsburga. Nie przeszkadzało im,
że była cioteczną siostrą męża.
Królowa Cecylia Renata nie tylko jawnie
wspierała interesy Niemców w Polsce, ale
7NASI OKUPANCI
wyrwać Polskę z niemiecko-papieskich klesz-
czy i doprowadzić do prowadzenia przez Pol-
skę polityki niezależnej od Niemców i papie-
ży, a zgodnej z polską racją stanu. Aby zwią-
zać króla z Habsburgami i Rzymem, dopro-
wadził do małżeństwa z kolejną Habsburżan-
ką, do tego siostrą cioteczną króla.
Za jego przewodniczenia senatowi Pol-
ska utraciła Inflanty, Rygę i wpływy
w Mołdawii. Szwedzi pobierali cła z polskich
portów (milion zł rocznie!), czym finansowa-
li... wojnę trzydziestoletnią! Płacono mu za
to kolejnymi coraz bogatszymi godnościami
kościelnymi. Habsburgowie i papieże dbali
o kariery swoich agentów.
¤ ¤ ¤
Jan Lipski – biskup chełmiński od roku
1636, abp gnieźnieński i prymas Polski w la-
tach 1638–1641, senator. Jako prymas pełnił
funkcję przewodniczącego senatu, a więc był
drugą osobą w państwie. Wychowanek jezu-
itów, agent szkolony przez nich w Niem-
czech i we Włoszech.
Święcenia kapłańskie przyjął po powro-
cie do kraju w 1616 r. Karierę zawdzięczał
protekcji jezuitów i wuja, kanclerza koron-
nego Feliksa Kryskiego. Idąc jego wzorem,
wiernie służył Wazom i Habsburgom. Sekre-
tarz „króla jezuitów”, potem kanclerz kró-
lowej Konstancji Habsburg, wreszcie refe-
rendarz koronny. Wykorzystał te „układy”
dla zapewnienia sobie dóbr doczesnych: szyb-
ko zgarnął dwie kanonie, dwa probostwa
i opactwo wraz z ogromnymi dochodami
z beneficjów. Służył tak wiernie, że zaledwie
w dwa lata po uzyskaniu sakry biskupiej
– niewielkiej, znacznie zluteranizowanej die-
cezji chełmińskiej, do tego zrujnowanej
wojną ze Szwecją – został prymasem. „Po-
ślizg” kariery wspomagał wazeliną, pisząc
ody i panegiryki na cześć Zygmunta III,
a potem Władysława IV.
W roku 1633 brał udział w poselstwie Je-
rzego Ossolińskiego do papieża Urbana VIII.
Cztery lata później posłował do Wiednia po
Cecylię Renatę Habsburg – żonę dla Włady-
sława IV. Nie przeszkadzało mu jakoś, że Habs-
burgowie mimo upływu lat nie wypłacili Pol-
sce posagów dwóch żon Zygmunta III, ojca
Władysława. Z Cecylią Renatą było podobnie.
Tak „skuteczne” starania Habsburgowie
nagrodzili... tytułem hrabiów Świętego Ce-
sarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckie-
go dla biskupa Lipskiego i jego rodziny,
a niedługo tytułem prymasa z olbrzymimi
dochodami. Fanatyk religijny – odbierał ewan-
gelikom kościoły, wspierał unię brzeską i prze-
śladował prawosławie. „Dyzunitom” odbiera-
no wtedy siłą cerkwie i majątki. Doprowadzi-
ło to do zachwiania lojalności prawosławnych
wobec Polski. Obrońcami prawosławia ogło-
sili się Kozacy. Prześladowania zmusiły ich do
szukania wsparcia w Rosji. Katoliccy fana-
tycy dokonali rzeczy strasznej: dali Rosji
pretekst do ingerencji w sprawy Polski.
Prawosławnych wkrótce pozbawiono praw po-
litycznych, co tylko wywołało wśród nich na-
stroje prorosyjskie.
W swej posłudze bardzo dbał o jedynego
bożka – kasę! – dlatego rozwijał złotodajne
kulty świętych. Za to złoto zbudował pałac
w Łyszkowicach, letnią rezydencję prymasów,
rozbudował zamek biskupi w Lubawie i pa-
łace prymasowskie w Warszawie i w Łowiczu.
Wszystko w niezwykle krótkim czasie. Za
kilkanaście lat złupili to wszystko Szwedzi...
15 NASIOKUPANCI
¤¤¤
AndrzejTrzebicki–biskupprzemyski
odroku1654r.,krakowski(iks.siewier-
ski)wlatach1658–1679,senator.Wychowa-
nekjezuitów.Podkanclerzykoronnyod1652
roku,naelekcjiwroku1674–wzastępstwie
choregoprymasa–pełniłfunkcjęinterrek-
sa.NatejelekcjiwybórSobieskiego
wspartybył400tys.liwrówłapówekfran-
cuskich.Podrugiejstroniekrążyłonie
mniejzłotaniemieckiego.Agenthabsbur-
ski.Prof.Z.Wójcikpiszeonim,żebył
„oddanyHabsburgomdusząiciałem”.Nic
dodać,nicująć.
GdyJanIIISobieskizawarłw1676r.
rozejmzTurcjąwŻurawnieiw1677r.trak-
tatzeSzwecjąwGdańsku,żebyzbrojnieod-
zyskaćutraconelennopruskie,agencinie-
mieccyzapruskieihabsburskiepieniądze
organizowalizbrojnybuntprzeciwko„bez-
bożnemuSobieskiemu”,abynasiłęutrzy-
maćPolskęwstaniewojnyzTurcjąwinte-
resiepapieży,RosjiiNiemców,zarównoAu-
strii,jakiPrus.Warchiwachpruskichza-
chowałysięrozliczeniapieniędzyprzekaza-
nychzBerlinapolskimzdrajcom.Jednym
zprzywódcówspiskubyłbiskupTrzebicki.
Otofragmentmanifestuzdrajcówdoce-
sarzaniemieckiego:„(...)uciekającsiędo
Cesarzajakoprotektora,przysięgamywia-
rę,posłuszeństwo,przyJegoCesarskiejMo-
ściludziachstawać...”.Lepszegodowodu
zdradynietrzeba.HetmanPaczobowiązał
sięskierowaćarmięlitewskątam,gdziewska-
żecesarz.Chciałzato,bagatela,100tys.
zł.Spiskowipatronowałnuncjuszpapieski
Martelli,„lokajHabsburgów”.Zdradęwy-
krytow1678roku.Ktozawisł?JaktowPol-
sce–nikt,asprawarozeszłasiępokościach.
Dziękisprzecznejzpolskimiinteresamipro-
pagandzieKościoła,prowadzonejgłównie
przezjezuitówiwspartejniemieckimiła-
pówkami,Sobieskirokpóźniejzostałprze-
ciągniętydoobozuhabsburskiego,takżeka-
peluszemkardynalskimdla„oficjalnegooj-
ca”królowejMarysieńki.Niebezznaczenia
byłfakt,żejednymzkochankówMarysień-
kibyłpoprzedninuncjusz,Pignatelli–póź-
niejszypapieżInnocentyXII.
CizdrajcyzmusiliSobieskiegodopo-
twierdzeniatraktatuwelawsko-bydgo-
skiego,któryuniezależniłPrusyodPol-
ski!ZamiastutraconePrusyodzyskać,król
musiałpotwierdzićhaniebnytraktatwe-
lawsko-bydgoski.TymczasemSzwedzitoczy-
liwojnęzPrusakami,zabezpieczonymiprzed
polskimatakiemprzezswoichopłaconych
polskichagentów,takżetychwsutannach.
TensojuszmógłuchronićPolskęprzedprzy-
szłąkatastrofąIIIwojnypółnocnej!Ale
sojuszzluterańskąSzwecjąbyłdlaKościo-
łaniedoprzyjęcia.PruskażmijadziękiKo-
ściołowibezpiecznierosła...
Trzebicki,zakamieniaływrógarian,do-
prowadziłnasejmiew1658r.dowygnania
ichzPolski.Żądnywładzyizaszczytówpo
śmierciprymasawczasiebezkrólewiaprzy-
pisywałsobiekompetencjeprymasowskie,
wtymdokoronacjiSobieskiego.Powybo-
rzeOlszowskiegonaprymasawszedłznim
wgłośnykonfliktowładzę,któryoparłsię
ażopapieża.
ZdrajcabiskupTrzebicki,habsburski
ipapieskiagent,pochowanyjestwkoście-
leśw.PiotraiPawławKrakowieimapo-
mnikw...katedrzewawelskiej.
Cdn.
LUXVERITATIS
## # #
3 NASIOKUPANCI
przyszłośćPolskiwiązalizNiemcamiipa-
pieżami.Dośćpowiedzieć,żeobiekolejneżo-
nykrólabyłysiostramicesarzaFerdynanda
IIHabsburga.Osobneekipyjezuickieedu-
kowałyipilnowałykrólowejorazdzieci„kró-
lajezuitów”.
Pokilkunastulatachinicjowanejprzezje-
zuitówcichejwojnyreligijnejzprotestanta-
miiprawosławnyminaWschodzie,zaistnia-
łaszansanazaprowadzeniepokojureligijne-
goprzezuchwalenieprzezsejm„konstytucji
przeciwtumultom”.Wczasiesejmuw1606
rokuciobajagencipocałonocnejanaliziepro-
jektu„konstytucji”stwierdzili,żenietylkoze-
zwalaonanaszerzeniesięherezji,alenado-
miarzłegokrólmożeherezjibronić.Jestwięc
projektkonstytucjiniezgodnyzkatolickim
„wartościami”.Resztynasejmiedokonalibi-
skupiiichnarzędzie–ultrakatoliccyposło-
wie.Padłanietylko„konstytucja”,ale
nieuchwalonoteżpodatkównaobronę
granic.Główniedlatego,żeszlachta
imagnaciniechcieliichpłacić,powołu-
jącsięnazwolnieniapodatkowedladu-
chowieństwa.NajazdtatarskiwszedłwPol-
skęjakwmasłoispustoszyłwiększośćkraju.
Wefekciewybuchławojnadomowa–ro-
koszZebrzydowskiego.Rokoszanieprzegra-
lipodGuzowem,ajezuiciwykorzystaliwoj-
nędomowądonapadównamajątkiewan-
gelickiejszlachtyiburzeniakościołów
ewangelickich.Dlakleruzawszeodnapra-
wyPolskiważniejszabyłarozprawazinno-
wiercami.
¤¤¤
MaciejPstrokoński–biskupprzemyski
odroku1601,kujawskiwlatach1608–1609,
senator.Kanclerzwielkikoronnyod1606do
1609roku,bliskiwspółpracownikZygmunta
IIIWazy.Wrazzjezuitamiinuncjuszem
papieskim–architektprohabsburskiejpoli-
tykikróla.BrałudziałwwyprawachWazy
doSzwecji.WrazzpapieżemiHabsburga-
mipodżegałdorekatolicyzacjiluterańskiej
Szwecji.WciągnęlitymPolskęwpółtorawie-
kowewojnyszwedzkie,którecałkowiciezruj-
nowałykraj.
Jedenzesprawcówobaleniakonstytucji
przeciwkotumultomizniweczeniasejmu
w1606r.orazwybuchuwojnydomowej
–rokoszuZebrzydowskiego.
JakokanclerzpomagałjezuitomiHabs-
burgom,itozpoparciempapieżaPawłaV,
wciągnąćPolskęwdymitriady.Ichcelem
byłakatolicyzacjaRosji,dlategowypra-
węzlat1609–1610papieżogłosiłkru-
cjatą.ZawiernąsłużbępapieżomiNiem-
comPstrokońskinagrodzonyzostałbogatym
biskupstwemkujawskim.
¤¤¤
WawrzyniecGembicki–biskupchełmiń-
skiod1600r.,kujawskiod1610r.,wlatach
1615–1624abpgnieźnieńskiiprymasPolski,
awięcprzewodniczącysenatuidrugaosoba
wpaństwie.SekretarzStefanaBatoregoiZyg-
muntaIII,sekretarzwiekikoronny,podkanc-
lerzykoronnyod1607r.,kanclerzwlatach
1609–1613.Poprekonizacjinabiskupaku-
jawskiegowbrewprawuzatrzymałkancler-
stwo.Oddałjedopierowobeccałkowitej
klęski„krucjaty”naprawosławnąMoskwę
(byłjejwspółarchitektem)itragicznychjej
skutkówdlaPolski.
Wychowanekjezuitówiichprotektor.
Zwolennikkontrreformacji.Jakobiskupcheł-
mińskizbrojniedoprowadziłdopowrotuje-
zuitówdoTorunia.Zaowocowałotowprzy-
szłościrozruchamireligijnymi.Jakobiskup
11NASI OKUPANCI
nawet wspomagała ich finanso-
wo królewskimi dochodami!
Zaś na opłacenie polskiego woj-
ska nie było pieniędzy...
W ten sposób Gembicki,
niemiecko-papieski agent w su-
tannie, kontynuował podpo-
rządkowanie Polski niemieckim
interesom, tożsamym zresztą
z papieskimi, i wystawił ją na
potencjalny atak Turcji oraz na-
turalny konflikt z Francją. Do-
szło nawet do aresztowania we
Francji Jana Kazimierza, póź-
niejszego króla polskiego, któ-
ry przesiedział we francuskim
więzieniu prawie dwa lata.
W 1638 r. Władysław IV – bez
zgody sejmu – pojechał w to-
warzystwie Gembickiego do Au-
strii na spotkanie z cesarzem.
Wyjazd skończył się kompromi-
tacją, a oburzony sejm uchwa-
łą zabronił królowi samowol-
nych wyjazdów za granicę.
To wysługiwanie się Niem-
com i papieżom nagrodzone zo-
stało najbogatszą w Europie
diecezją krakowską z tytułem książęcym. Ten
zdrajca i niemiecki pachołek pochowany jest
w katedrze wawelskiej. W oficjalnych kościel-
nych biografiach zdrajcy ani słowa o tego ty-
pu „zasługach”.
¤ ¤ ¤
Andrzej Leszczyński – biskup kamie-
niecki od roku 1640, chełmiński od 1646 r.,
abp gnieźnieński i prymas Polski w latach
1653–1658, senator. Jako prymas pełnił
godność przewodniczącego senatu. Wycho-
wanek jezuitów i ich protektor. W wieku 13
lat uzyskał niższe święcenia, a jako 15-latek
był już kanonikiem. Został kanclerzem kró-
lowej Cecylii Renaty z Habsburgów. Wraz
z nią umacniał wpływy niemieckie, a przy oka-
zji swoje. Zgarnął trzy bogate opactwa, a w
wieku 32 lat był już biskupem senatorem.
Podkanclerzy koronny od 1645 r., kanclerz
w latach 1650–1653. Jako podkanclerzy
6 NASI OKUPANCI
Habsburgom i wiernie im służył. O jego skąp-
stwie krążyły legendy. Zwolennik kontrrefor-
macji, protektor jezuitów.
Rzeczywisty kierownik polskiej polityki od
1618 r. W interesie Niemców i papieży do-
puścił do zaciągów lisowczyków i wysłania ich
na pomoc Habsburgom przeciwko Węgrom
i Czechom. Ściągnął tym na Polskę najazd tu-
recki i klęskę pod Cecorą w 1620 r. Zginął
wtedy hetman Żółkiewski, którego głowa za-
wisła na bramie w Stambule. Najazd tatarski
spustoszył kresy po San. Jakby tego było ma-
ło, zdrajca biskup Lipski podał Turkom na
tacy sojusznika Polski – Grazianiego, hospo-
dara Mołdawii.
W obliczu klęski formowano nową ar-
mię, która w połowie miała składać się
z prawosławnych, głównie Kozaków. Nawet
to nie powstrzymało katolickich fanatyków
przed forsowaniem unii brzeskiej i dalszymi
prześladowaniami prawosławnych. Papiescy
agenci na to nie pozwolili.
Niemal w tym samym czasie, gdy nie-
liczna armia polska przegrywała pod Ce-
corą, 10 tys. polskich lisowczyków roz-
gromiło Czechów pod Białą Górą – dla
Habsburgów. Jakże brakło ich przeciw Tur-
kom! To właśnie Lipski – niemiecko-papieski
agent w sutannie – tak osłabił Polskę. Kata-
strofalna polityka tego agenta ściągnęła jesz-
cze najazd Szwedów, którzy wykorzystali oka-
zję i zajęli Inflanty. Ryga poddała się szybko,
bo luterańska ludność miała dosyć katolickich
prześladowań i otworzyła Szwedom bramy.
Pod Wismarem Polska straciła flotę wojenną.
Musiała walczyć na dwa fronty, a nie mia-
ła czym. Tylko dlatego, że Kościołowi ma-
rzyła się rekatolicyzacja luterańskiej Szwecji.
Słusznie powiedział król Gustaw Adolf, że
Polacy „winą króla swego stali się igrzy-
skiem Rakuszanów”.
Wobec lawiny klęsk, żeby pozbyć się te-
go pachołka niemieckiego z kanclerstwa,
dano mu bogatą diecezję kujawską (incom-
patibilia). Potem jeszcze papież i Habsbur-
gowie nagrodzili agenta najbogatszą diece-
zją krakowską z tytułem książęcym. Zdrajca
biskup Lipski pochowany jest w... katedrze
wawelskiej.
¤ ¤ ¤
Jan Wężyk – biskup przemyski od 1619
roku, poznański od roku 1624, abp gnieźnień-
ski i prymas Polski w latach 1627–1638, se-
nator. Jako prymas, a więc i przewodniczący
senatu, był drugą osobą w państwie. Inter-
reks w latach 1632–1633. Wychowanek jezu-
itów, potem ich protektor. Po studiach w Kra-
kowie kontynuował je aż przez siedem lat
w Rzymie, gdzie wyrobił sobie znakomite
„układy”. Po powrocie do kraju został sekre-
tarzem Zygmunta III Wazy. Kolekcjonował
kościelne godności i beneficja. Zwolennik
kontrreformacji, fanatyk religijny, prześlado-
wał prawosławnych, ewangelików, szczególnie
arian, którym odmawiał miana chrześcijan.
Pełniąc tak wysokie stanowiska, miał
ogromny wpływ na króla i politykę państwa.
Doradził Habsburgom, aby nie płacili Pol-
sce umówionych posagów dwóch kolejnych
żon Zygmunta III, sióstr cesarza Ferdy-
nanda II Habsburga. Utwierdzał króla
w zgubnych dla Polski rojeniach o odzyskaniu
tronu Szwecji. Wraz z resztą episkopatu,
a głównie z biskupami Zadzikiem i Gembic-
kim, nie dopuścił do małżeństwa Władysława
IV z księżniczką protestancką, bo mogłoby to
14NASIOKUPANCI
izłąwolę.Czyniedostrzegają,żebyłwszpo-
nachzdrajcówwsutannach,spowiedników,ka-
znodziejów,prymasów,kanclerzy,biskupówije-
zuitów–szkolonychsocjotechników?Żeichce-
lembyłonapoleceniepapieżywciągnąćPolskę
dowojnyzTurcją,abyutworzyćjejdrugifront
wceluodciążeniaHabsburgów?
¤¤¤
KazimierzFlorianCzartoryski–bi-
skuppoznańskiod1651r.,kujawskiod1655
roku,abpgnieźnieńskiiprymasPolskiwlatach
1673–1674,senator,ajakopry-
masbyłtradycyjnieprzewodniczą-
cymsenatu.Interreksw1674r.
–zmarłwczasiebezkrólewia.Se-
kretarzWładysławaIV,zwolennik
najpierwprohabsburskiejpolity-
kiWazów,apotemprofrancuskiej
–pozmianiekierunkupolityki
przezJanaKazimierza.Naelek-
cjiw1669r.przyczyniłsiędowy-
boruMichałaKorybutaWiśnio-
wieckiego.KazimierzCzartory-
skiipodkanclerzyOlszowski,też
biskup,przeforsowaliprojektmał-
żeństwakrólazEleonorąHabs-
burg,córkącesarzaFerdynanda
III.Wtensposóbpoddalikróla
wpływomjezuitówiprzeciągnęli
godoobozuhabsburskiego.Na-
grodądlaCzartoryskiegobyłosta-
nowiskoprymasaibogatadiece-
zjagnieźnieńska(Habsburgowie
załatwialitakiełapówkinadwo-
rzepapieskim).Stałsięprzywód-
cąobozuhabsburskiego.
Wejściekrólaworbitęintere-
sówAustriiumocniłoobózhabs-
burskiiwywołałoniemalwojnędo-
mową,aprzytymściągnęłonaPolskęna-
jazdturecki.OtozresztąchodziłoHabsbur-
gomipapieżowi–owciągnięciePolskido
wojnyzTurcjąiotwarciejejdrugiegofron-
tuwinteresieAustrii.WojnyzTurcjątrwały
27lat.Polska,mimoocaleniaAustriiodsie-
cząwiedeńską,mimoolbrzymiegowysiłku
materialnegoiponiesionychszkód,odzyska-
łazaledwiestanposiadaniasprzedwojny.
WzmocniłysięzatoAustriaiRosja–przy-
szlizaborcyPolski.
# ## #
SobieskipodWiedniem
Piotr Gembicki
4NASIOKUPANCI
kujawskizwalczałewangelikówwluterań-
skimGdańsku.Jakoprymasprześladował
prawosławnych,zmuszającichdoprzyjęcia
uniibrzeskiej.Odbierałimcerkwie,klasz-
toryimajątki,anaopornychnakładałka-
ry.ToteżnaUkrainiecoruszwybuchały
powstaniaKozaków.
Nepota–protegowałiobdarzałgodno-
ściamiibeneficjamikościelnymiipaństwo-
wymirodzinę,cobyłopowodemgłośnychpro-
testówszlachty.Prowadziłdwórpełennie-
zwykłegoprzepychu.Dokończyłbudowępa-
łacuprymasowskiegowWarszawie.
Jakobiskupchełmińskiciągnąłdochody
zdiecezjipomezańskiej,którależałanate-
reniePrus,atoczyniłogozależnymodksię-
ciapruskiego.Jegozdanie,jakobiskupa
isenatoraziempruskich,bardzodużozna-
czyłowroku1605,kiedyutraconodlaPol-
skilennopruskie.Jestjednymzesprawców
zniweczeniasejmuw1606r.,obaleniakon-
stytucjiprzeciwkotumultomiwybuchuwoj-
nydomowej.
Wrazzdrugimzdrajcąwsutannie,Bara-
nowskim,jakokanclerz,apotemprzewodni-
czącysenatu,realizowałproniemieckąipro-
papieskąpolitykę,ściągającnaPolskęnie-
potrzebnewojnyzeSzwecją,RosjąiTurcją
winteresieHabsburgówipapieży.Zawier-
nąimsłużbępłaconomukolejnymi,coraz
bogatszymigodnościami.WrazzBaranow-
skimdoprowadzilidoprzepadkuposagu
królowejBonyipieniędzypożyczonych
przezniąHabsburgomhiszpańskim.
PozdobyciuMoskwyipowrocieŻółkiew-
skiegozdrajcabiskupGembickizorganizo-
wałtriumf,któregoozdobąbyłwziętydo
niewolicarWasylSzujski.Wczasiewypra-
wyZygmuntaIIInaMoskwęipóźniejna
Turcjęsprawowałwładzęwkraju.Rosjinie
udałosięskatolicyzować.Dodatkowozaję-
tawRosjiPolskautraciławpływywMołda-
wii,cowperspektywiewojenzTurcjąbyło
stratąkatastrofalną,boodsłoniłogranicę.
Skutki„krucjaty”byłystraszliwenietyl-
kowwymiarzematerialnym.Rosjaskonsoli-
dowałasię,aPolskanawiekistałasięjejdy-
żurnymwrogiem.Sejmuchwalił,żekrólowi
niewolnorozpoczynaćwojnybezzgodyszlach-
ty,którąogarnąłpacyfizm(idączawzorem
Kościoła,niechcielipłacićpodatków).
Tozinicjatywytegozdrajcyprzedłu-
żonow1613r.układzHabsburgami(za-
wartyprzedlatyprzezzdrajcębpaHozjusza),
któryściągnąłnaPolskęnajazdySzwecji
iTurcji.ARosjaczekałairosławsiłę...
¤¤¤
SzymonRudnicki–biskupwarmiński
(iksiążęsambijski)wlatach1604–1621,se-
nator.Wychowanekjezuitów,potemichpro-
tektor.Przebywałkilkalatnadworzezbrod-
niarzakardynałaHozjuszawRzymie.Popo-
wrociejakoprotegowanyjezuitówzostałse-
kretarzemStefanaBatorego,potemZygmun-
taIIIWazy(byłjegoulubieńcem),awresz-
ciesekretarzemwielkimkoronnym.Jakobi-
skupwarmińskizarządzałteżdiecezjąsam-
bijską,którależałanatereniePrus,iciągnął
stamtąddochody.Toczyniłogozależnymod
władcyPrus.
PrzyjacielJanaZygmuntaHohenzoller-
na,elektoraBrandenburgii.Wroku1605po-
mógłmuwstaraniachouzyskanieprawaopie-
kinadobłąkanymksięciemPrusAlbrechtem
FryderykiemHohenzollernem,chociażpru-
skisejm„kwerulantów”domagałsięwyru-
gowaniaHohenzollernówzPrus.Zygmunt
IIIijegonajbliżsidoradcybiskupiijezuici
12 NASI OKUPANCI
dopuścił do tego, że w zamian za niezapła-
cone posagi trzech Habsburżanek: żony Wła-
dysława IV oraz jego matki i macochy (dwie
żony Zygmunta III), Habsburgowie dali
w zastaw na 50 lat księstwa opolskie i raci-
borskie, ale... nie Polsce, tylko dynastii Wa-
zów. Jednym z warunków był zakaz jakichkol-
wiek polskich instalacji. Wspaniała okazja odzy-
skania Śląska została zaprzepaszczona. Już po
30 latach oba księstwa wróciły do Habsburgów.
Miłosierny po katolicku biskup był zwolen-
nikiem utopienia powstania Chmielnickiego
we krwi. Brał udział w wyprawie
pod Beresteczko. Tę klęskę Koza-
cy pomścili rok później, wyrzyna-
jąc około 8 tys. jeńców polskich
wziętych pod Batohem.
W czasie potopu szwedzkie-
go wraz z królem uciekł na Śląsk,
do księstwa opolsko-raciborskie-
go. Zabiegi o pomoc austriacką
początkowo pozostały bez odze-
wu. Dopiero po roku Habsbur-
gowie przysłali 12-tysięczny kor-
pus, który Polska musiała opła-
cić i utrzymać. Wojska te łupiły
kraj nie gorzej niż Szwedzi.
Zdzierali nawet kościoły i wyko-
pywali trupy z grobów. Po poto-
pie Habsburgowie nie kwapili się
z wycofaniem korpusu z Polski,
bo problem kosztów utrzyma-
nia go przerzucili na Polaków.
Doszło do tego, że w sprawie
tych grabieży oraz z prośbą o wy-
cofanie korpusu z Polski poje-
chało do Wiednia poselstwo.
¤ ¤ ¤
Wacław Leszczyński – biskup warmiń-
ski (i ks. sambijski) od 1644 r., abp gnieźnień-
ski w latach 1658–1666 i prymas Polski. Se-
nator, a jako prymas – przewodniczący sena-
tu. Podkanclerzy koronny, wychowanek je-
zuitów, potem ich protektor. Tytułował się
„księciem cesarstwa”, co bez wątpliwości okre-
ślało, czyim był agentem. Prowadził niebywa-
le wystawny dwór. Utrzymywał sześć zam-
ków, dwa pałace i dwie rezydencje letnie.
Ściągał na to pieniądze, łupiąc swoją trzodę.
Brał też pieniądze od Francuzów i Prusaków.
5NASI OKUPANCI
liczyli na pomoc Brandenburgii w odzyska-
niu tronu Szwecji. Zadowolili się mglistą obiet-
nicą oraz... przywróceniem praw religijnych
katolikom w Prusach. Interes samej Polski
nie liczył się.
Współtwórca katastru warmińskiego z 1615
r., który stanowił podstawę wymiaru podat-
ków na prawie pół wieku. Kataster, czyli spis
majątków prowadzony pod nadzorem ducho-
wieństwa (sic!), był oszustwem – zaniżono
o połowę podstawy wymiaru podatków. Pol-
skę, której skarb zawsze cierpiał na brak
pieniędzy, kler oszukiwał także w taki spo-
sób. Biskup wolał ściągać pieniądze do wła-
snej kasy. W tym też celu wznowił ruch piel-
grzymkowy w Świętej Lipce. Odbudował ją
i przekazał jezuitom.
Bojownik kontrreformacji – w 1617 r.,
w czasie walki o odebranie luteranom kościo-
ła św. Mikołaja w luterańskim Elblągu, do-
prowadził do nałożenia przez króla banicji na
miasto.
¤ ¤ ¤
Andrzej Opaliński – biskup poznański
w latach 1607–1623, senator. Dzięki popie-
raniu przez możny ród Opalińskich pronie-
mieckiej polityki Zygmunta III, już w 15 ro-
ku życia został... proboszczem. W czasie stu-
diów w Rzymie (czy może szkolenia agen-
tów?) był sekretarzem i szambelanem papie-
ża Klemensa VIII. Po powrocie kontynu-
ował karierę przy królu – w 1604 r. został
sekretarzem koronnym. Posłował do Niemiec
i Rzymu. Wykorzystując takie układy, usiło-
wał przybrać tytuł książęcy, ale bez powodze-
nia. Papieże i Habsburgowie za wierną im
służbę nagrodzili go bogatą diecezją poznań-
ską (koadiutor w wieku 30 lat). Za jego
senatorowania oddano Prusy w lenno Hohen-
zollernom brandenburskim, a Polska została
wciągnięta w „krucjatę” na Moskwę oraz
w wojny ze Szwecją i Turcją.
Protektor jezuitów, zaciekły wróg prote-
stantów, popierał ich pogromy, osłaniał zbrod-
niarzy. Po zburzeniu kościoła ewangelickie-
go w Poznaniu przez uczniów szkół jezuic-
kich w czasie pogromu w 1616 r. zabronił je-
go odbudowy. Jako wspólnik i protektor
zbrodniarzy – sam był zbrodniarzem.
¤ ¤ ¤
Henryk Firlej – biskup łucki od 1616 r.,
płocki od roku 1617, abp gnieźnieński i pry-
mas Polski w latach 1624–1626, senator. Ja-
ko prymas, a więc i przewodniczący senatu,
był drugą osobą w państwie. Podkanclerzy ko-
ronny w latach 1613–1618. W młodości kal-
win, z gorliwością neofity prześladował daw-
nych braci w wierze. Zwolennik unii brze-
skiej, prześladował prawosławie. Wybudował
wspaniały zespół pałacowo-obronny w Cze-
miernikach. Nie zdobyli go nawet Szwedzi
w czasie potopu.
Wykonawca prohabsburskiej polityki Zyg-
munta III – wspierał próby zdobycia korony
moskiewskiej i odzyskania szwedzkiej. Ale
wojna z Polską odciągnęła Szwecję od teatru
wojny trzydziestoletniej w Niemczech, a Tur-
cję od zaatakowania Habsburgów. I taki był
cel papiesko-niemieckich agentów.
¤ ¤ ¤
Andrzej Lipski – biskup łucki od roku
1617, kujawski od 1623 r., krakowski (i ksią-
żę siewierski) w latach 1630–1631, senator. Se-
kretarz Zygmunta III, podkanclerzy koronny
od roku 1618, kanclerz wielki od 1620 do 1623
roku. Swój awans zawdzięczał niemieckim
13 NASIOKUPANCI
PosłowałdoFrancji.Wczasiepotopuzłożył
hołdipoddałWarmięelektorowipruskie-
muFryderykowiWilhelmowiwKrólewcu,
zacosłuszniezostałoskarżonyozdradę.
Jakkażdyzdrajcawsutannienietylkokary
uniknął,alejeszcze...nagrodzonogoarcybi-
skupstwemgnieźnieńskim,godnościąpry-
masaizwiązanymiztymdochodami!
Wroku1657wynegocjowałtraktatwelaw-
sko-bydgoski.Tojedenznajbardziejhanieb-
nychtraktatówwnaszejhistorii,milowy
krokdorozbiorówPolski.Nietylkounieza-
leżniłPrusyodPolski,alezapewniłimswobo-
dęprzemarszuwojskprzezPomorze,ijeszcze
wprzyszłościzwrotkosztów„pomocy”.Za30
latPolskamusiałazapłacićPrusomkosztypo-
mocyzczasówpotopu,itozodsetkami!
Wziąłzatołapówkiinnyzdrajcawsutan-
nie–prymasRadziejowski.Słynnegoko-
rytarzaniewymyśliłHitler,wymyślił
gozdrajca,ksiądzbiskupLeszczyń-
ski!Tymtraktatemtakanaliawsutannie
wbiłagwóźdźdotrumnyPolski.Kiedyzo-
stałprymasem,musiałopuścićstanowisko
podkanclerzego,alezadbał,abyobjąłje
jegobratJan.Elektorpruskizapomoc
wuzyskaniuElbląga(zadługi)obiecałim
10tys.dukatówdołapy.Toakuratnie
wyszło,ależarliwaobronainteresówPru-
sakabyłapowszechnieznanaigłośna
wPolsce.Mamywięckolejne„zasługi
KościoładlaPolski”.
WdaciezgonuLeszczyńskimatrzy
szóstki...
¤¤¤
WojciechCieciszowski–żyłwlatach
1607–1675,jezuita,wykładowcaAkade-
miiWileńskiej,spowiednikkrólaMicha-
łaKorybutaWiśniowieckiego.Zadaniem
tegopapiesko-niemieckiegoagentabyłozwią-
zaćkrólazobozemhabsburskim.Związano
nietylkopraniemmózguprzezspowiednika,
aleimałżeństwemzHabsburżanką,córkące-
sarza.Wykorzystałteżgwałtownyprocesspad-
kowypomiędzySobieskimiaWiśniowieckimi.
PodwpływemjezuityCieciszowskigo,bisku-
pa(potemprymasa)Czartoryskiegoibisku-
paOlszowskiegokrólniepotrafiłwznieśćsię
ponadprywatnespory.Konfliktpomiędzy„re-
galistami”a„malkontentami”omałonieskoń-
czyłsięregularnąwojnądomową,osłabił
Polskę.Doszłodotego,żeobiestronyłupiły
majątkiprzeciwników!
Niektórzyhistorycywinązatęskrajnąanar-
chięobarczająkróla,zarzucającmunieudolność
## # #
MichałKorybutWiśniowiecki
Fryderyk Wilhelm
4 NASI OKUPANCI
kujawski zwalczał ewangelików w luterań-
skim Gdańsku. Jako prymas prześladował
prawosławnych, zmuszając ich do przyjęcia
unii brzeskiej. Odbierał im cerkwie, klasz-
tory i majątki, a na opornych nakładał ka-
ry. Toteż na Ukrainie co rusz wybuchały
powstania Kozaków.
Nepota – protegował i obdarzał godno-
ściami i beneficjami kościelnymi i państwo-
wymi rodzinę, co było powodem głośnych pro-
testów szlachty. Prowadził dwór pełen nie-
zwykłego przepychu. Dokończył budowę pa-
łacu prymasowskiego w Warszawie.
Jako biskup chełmiński ciągnął dochody
z diecezji pomezańskiej, która leżała na te-
renie Prus, a to czyniło go zależnym od księ-
cia pruskiego. Jego zdanie, jako biskupa
i senatora ziem pruskich, bardzo dużo zna-
czyło w roku 1605, kiedy utracono dla Pol-
ski lenno pruskie. Jest jednym ze sprawców
zniweczenia sejmu w 1606 r., obalenia kon-
stytucji przeciwko tumultom i wybuchu woj-
ny domowej.
Wraz z drugim zdrajcą w sutannie, Bara-
nowskim, jako kanclerz, a potem przewodni-
czący senatu, realizował proniemiecką i pro-
papieską politykę, ściągając na Polskę nie-
potrzebne wojny ze Szwecją, Rosją i Turcją
w interesie Habsburgów i papieży. Za wier-
ną im służbę płacono mu kolejnymi, coraz
bogatszymi godnościami. Wraz z Baranow-
skim doprowadzili do przepadku posagu
królowej Bony i pieniędzy pożyczonych
przez nią Habsburgom hiszpańskim.
Po zdobyciu Moskwy i powrocie Żółkiew-
skiego zdrajca biskup Gembicki zorganizo-
wał triumf, którego ozdobą był wzięty do
niewoli car Wasyl Szujski. W czasie wypra-
wy Zygmunta III na Moskwę i później na
Turcję sprawował władzę w kraju. Rosji nie
udało się skatolicyzować. Dodatkowo zaję-
ta w Rosji Polska utraciła wpływy w Mołda-
wii, co w perspektywie wojen z Turcją było
stratą katastrofalną, bo odsłoniło granicę.
Skutki „krucjaty” były straszliwe nie tyl-
ko w wymiarze materialnym. Rosja skonsoli-
dowała się, a Polska na wieki stała się jej dy-
żurnym wrogiem. Sejm uchwalił, że królowi
nie wolno rozpoczynać wojny bez zgody szlach-
ty, którą ogarnął pacyfizm (idąc za wzorem
Kościoła, nie chcieli płacić podatków).
To z inicjatywy tego zdrajcy przedłu-
żono w 1613 r. układ z Habsburgami (za-
warty przed laty przez zdrajcę bpa Hozjusza),
który ściągnął na Polskę najazdy Szwecji
i Turcji. A Rosja czekała i rosła w siłę...
¤ ¤ ¤
Szymon Rudnicki – biskup warmiński
(i książę sambijski) w latach 1604–1621, se-
nator. Wychowanek jezuitów, potem ich pro-
tektor. Przebywał kilka lat na dworze zbrod-
niarza kardynała Hozjusza w Rzymie. Po po-
wrocie jako protegowany jezuitów został se-
kretarzem Stefana Batorego, potem Zygmun-
ta III Wazy (był jego ulubieńcem), a wresz-
cie sekretarzem wielkim koronnym. Jako bi-
skup warmiński zarządzał też diecezją sam-
bijską, która leżała na terenie Prus, i ciągnął
stamtąd dochody. To czyniło go zależnym od
władcy Prus.
Przyjaciel Jana Zygmunta Hohenzoller-
na, elektora Brandenburgii. W roku 1605 po-
mógł mu w staraniach o uzyskanie prawa opie-
ki nad obłąkanym księciem Prus Albrechtem
Fryderykiem Hohenzollernem, chociaż pru-
ski sejm „kwerulantów” domagał się wyru-
gowania Hohenzollernów z Prus. Zygmunt
III i jego najbliżsi doradcy biskupi i jezuici
12NASIOKUPANCI
dopuściłdotego,żewzamianzaniezapła-
coneposagitrzechHabsburżanek:żonyWła-
dysławaIVorazjegomatkiimacochy(dwie
żonyZygmuntaIII),Habsburgowiedali
wzastawna50latksięstwaopolskieiraci-
borskie,ale...niePolsce,tylkodynastiiWa-
zów.Jednymzwarunkówbyłzakazjakichkol-
wiekpolskichinstalacji.Wspaniałaokazjaodzy-
skaniaŚląskazostałazaprzepaszczona.Jużpo
30latachobaksięstwawróciłydoHabsburgów.
Miłosiernypokatolickubiskupbyłzwolen-
nikiemutopieniapowstaniaChmielnickiego
wekrwi.Brałudziałwwyprawie
podBeresteczko.TęklęskęKoza-
cypomścilirokpóźniej,wyrzyna-
jącokoło8tys.jeńcówpolskich
wziętychpodBatohem.
Wczasiepotopuszwedzkie-
gowrazzkrólemuciekłnaŚląsk,
doksięstwaopolsko-raciborskie-
go.Zabiegiopomocaustriacką
początkowopozostałybezodze-
wu.DopieroporokuHabsbur-
gowieprzysłali12-tysięcznykor-
pus,któryPolskamusiałaopła-
cićiutrzymać.Wojskatełupiły
krajniegorzejniżSzwedzi.
Zdzieralinawetkościołyiwyko-
pywalitrupyzgrobów.Popoto-
pieHabsburgowieniekwapilisię
zwycofaniemkorpusuzPolski,
boproblemkosztówutrzyma-
niagoprzerzucilinaPolaków.
Doszłodotego,żewsprawie
tychgrabieżyorazzprośbąowy-
cofaniekorpusuzPolskipoje-
chałodoWiedniaposelstwo.
¤¤¤
WacławLeszczyński–biskupwarmiń-
ski(iks.sambijski)od1644r.,abpgnieźnień-
skiwlatach1658–1666iprymasPolski.Se-
nator,ajakoprymas–przewodniczącysena-
tu.Podkanclerzykoronny,wychowanekje-
zuitów,potemichprotektor.Tytułowałsię
„księciemcesarstwa”,cobezwątpliwościokre-
ślało,czyimbyłagentem.Prowadziłniebywa-
lewystawnydwór.Utrzymywałsześćzam-
ków,dwapałaceidwierezydencjeletnie.
Ściągałnatopieniądze,łupiącswojątrzodę.
BrałteżpieniądzeodFrancuzówiPrusaków.
5 NASIOKUPANCI
liczylinapomocBrandenburgiiwodzyska-
niutronuSzwecji.Zadowolilisięmglistąobiet-
nicąoraz...przywróceniemprawreligijnych
katolikomwPrusach.InteressamejPolski
nieliczyłsię.
Współtwórcakatastruwarmińskiegoz1615
r.,którystanowiłpodstawęwymiarupodat-
kównaprawiepółwieku.Kataster,czylispis
majątkówprowadzonypodnadzoremducho-
wieństwa(sic!),byłoszustwem–zaniżono
opołowępodstawywymiarupodatków.Pol-
skę,którejskarbzawszecierpiałnabrak
pieniędzy,kleroszukiwałtakżewtakispo-
sób.Biskupwolałściągaćpieniądzedowła-
snejkasy.Wtymteżceluwznowiłruchpiel-
grzymkowywŚwiętejLipce.Odbudowałją
iprzekazałjezuitom.
Bojownikkontrreformacji–w1617r.,
wczasiewalkioodebranieluteranomkościo-
łaśw.MikołajawluterańskimElblągu,do-
prowadziłdonałożeniaprzezkrólabanicjina
miasto.
¤¤¤
AndrzejOpaliński–biskuppoznański
wlatach1607–1623,senator.Dziękipopie-
raniuprzezmożnyródOpalińskichpronie-
mieckiejpolitykiZygmuntaIII,jużw15ro-
kużyciazostał...proboszczem.Wczasiestu-
diówwRzymie(czymożeszkoleniaagen-
tów?)byłsekretarzemiszambelanempapie-
żaKlemensaVIII.Popowrociekontynu-
owałkarieręprzykrólu–w1604r.został
sekretarzemkoronnym.PosłowałdoNiemiec
iRzymu.Wykorzystująctakieukłady,usiło-
wałprzybraćtytułksiążęcy,alebezpowodze-
nia.PapieżeiHabsburgowiezawiernąim
służbęnagrodziligobogatądiecezjąpoznań-
ską(koadiutorwwieku30lat).Zajego
senatorowaniaoddanoPrusywlennoHohen-
zollernombrandenburskim,aPolskazostała
wciągniętaw„krucjatę”naMoskwęoraz
wwojnyzeSzwecjąiTurcją.
Protektorjezuitów,zaciekływrógprote-
stantów,popierałichpogromy,osłaniałzbrod-
niarzy.Pozburzeniukościołaewangelickie-
gowPoznaniuprzezuczniówszkółjezuic-
kichwczasiepogromuw1616r.zabroniłje-
goodbudowy.Jakowspólnikiprotektor
zbrodniarzy–sambyłzbrodniarzem.
¤¤¤
HenrykFirlej–biskupłuckiod1616r.,
płockiodroku1617,abpgnieźnieńskiipry-
masPolskiwlatach1624–1626,senator.Ja-
koprymas,awięciprzewodniczącysenatu,
byłdrugąosobąwpaństwie.Podkanclerzyko-
ronnywlatach1613–1618.Wmłodościkal-
win,zgorliwościąneofityprześladowałdaw-
nychbraciwwierze.Zwolennikuniibrze-
skiej,prześladowałprawosławie.Wybudował
wspaniałyzespółpałacowo-obronnywCze-
miernikach.NiezdobyligonawetSzwedzi
wczasiepotopu.
WykonawcaprohabsburskiejpolitykiZyg-
muntaIII–wspierałpróbyzdobyciakorony
moskiewskiejiodzyskaniaszwedzkiej.Ale
wojnazPolskąodciągnęłaSzwecjęodteatru
wojnytrzydziestoletniejwNiemczech,aTur-
cjęodzaatakowaniaHabsburgów.Itakibył
celpapiesko-niemieckichagentów.
¤¤¤
AndrzejLipski–biskupłuckiodroku
1617,kujawskiod1623r.,krakowski(iksią-
żęsiewierski)wlatach1630–1631,senator.Se-
kretarzZygmuntaIII,podkanclerzykoronny
odroku1618,kanclerzwielkiod1620do1623
roku.Swójawanszawdzięczałniemieckim
13NASI OKUPANCI
Posłował do Francji. W czasie potopu złożył
hołd i poddał Warmię elektorowi pruskie-
mu Fryderykowi Wilhelmowi w Królewcu,
za co słusznie został oskarżony o zdradę.
Jak każdy zdrajca w sutannie nie tylko kary
uniknął, ale jeszcze... nagrodzono go arcybi-
skupstwem gnieźnieńskim, godnością pry-
masa i związanymi z tym dochodami!
W roku 1657 wynegocjował traktat welaw-
sko-bydgoski. To jeden z najbardziej hanieb-
nych traktatów w naszej historii, milowy
krok do rozbiorów Polski. Nie tylko unieza-
leżnił Prusy od Polski, ale zapewnił im swobo-
dę przemarszu wojsk przez Pomorze, i jeszcze
w przyszłości zwrot kosztów „pomocy”. Za 30
lat Polska musiała zapłacić Prusom koszty po-
mocy z czasów potopu, i to z odsetkami!
Wziął za to łapówki inny zdrajca w sutan-
nie – prymas Radziejowski. Słynnego ko-
rytarza nie wymyślił Hitler, wymyślił
go zdrajca, ksiądz biskup Leszczyń-
ski! Tym traktatem ta kanalia w sutannie
wbiła gwóźdź do trumny Polski. Kiedy zo-
stał prymasem, musiał opuścić stanowisko
podkanclerzego, ale zadbał, aby objął je
jego brat Jan. Elektor pruski za pomoc
w uzyskaniu Elbląga (za długi) obiecał im
10 tys. dukatów do łapy. To akurat nie
wyszło, ale żarliwa obrona interesów Pru-
saka była powszechnie znana i głośna
w Polsce. Mamy więc kolejne „zasługi
Kościoła dla Polski”.
W dacie zgonu Leszczyński ma trzy
szóstki...
¤ ¤ ¤
Wojciech Cieciszowski – żył w latach
1607–1675, jezuita, wykładowca Akade-
mii Wileńskiej, spowiednik króla Micha-
ła Korybuta Wiśniowieckiego. Zadaniem
tego papiesko-niemieckiego agenta było zwią-
zać króla z obozem habsburskim. Związano
nie tylko praniem mózgu przez spowiednika,
ale i małżeństwem z Habsburżanką, córką ce-
sarza. Wykorzystał też gwałtowny proces spad-
kowy pomiędzy Sobieskimi a Wiśniowieckimi.
Pod wpływem jezuity Cieciszowskigo, bisku-
pa (potem prymasa) Czartoryskiego i bisku-
pa Olszowskiego król nie potrafił wznieść się
ponad prywatne spory. Konflikt pomiędzy „re-
galistami” a „malkontentami” o mało nie skoń-
czył się regularną wojną domową, osłabił
Polskę. Doszło do tego, że obie strony łupiły
majątki przeciwników!
Niektórzy historycy winą za tę skrajną anar-
chię obarczają króla, zarzucając mu nieudolność
# ###
Michał Korybut Wiśniowiecki
FryderykWilhelm
3NASI OKUPANCI
przyszłość Polski wiązali z Niemcami i pa-
pieżami. Dość powiedzieć, że obie kolejne żo-
ny króla były siostrami cesarza Ferdynanda
II Habsburga. Osobne ekipy jezuickie edu-
kowały i pilnowały królowej oraz dzieci „kró-
la jezuitów”.
Po kilkunastu latach inicjowanej przez je-
zuitów cichej wojny religijnej z protestanta-
mi i prawosławnymi na Wschodzie, zaistnia-
ła szansa na zaprowadzenie pokoju religijne-
go przez uchwalenie przez sejm „konstytucji
przeciw tumultom”. W czasie sejmu w 1606
roku ci obaj agenci po całonocnej analizie pro-
jektu „konstytucji” stwierdzili, że nie tylko ze-
zwala ona na szerzenie się herezji, ale na do-
miar złego król może herezji bronić. Jest więc
projekt konstytucji niezgodny z katolickim
„wartościami”. Reszty na sejmie dokonali bi-
skupi i ich narzędzie – ultrakatoliccy posło-
wie. Padła nie tylko „konstytucja”, ale
nie uchwalono też podatków na obronę
granic. Głównie dlatego, że szlachta
i magnaci nie chcieli ich płacić, powołu-
jąc się na zwolnienia podatkowe dla du-
chowieństwa. Najazd tatarski wszedł w Pol-
skę jak w masło i spustoszył większość kraju.
W efekcie wybuchła wojna domowa – ro-
kosz Zebrzydowskiego. Rokoszanie przegra-
li pod Guzowem, a jezuici wykorzystali woj-
nę domową do napadów na majątki ewan-
gelickiej szlachty i burzenia kościołów
ewangelickich. Dla kleru zawsze od napra-
wy Polski ważniejsza była rozprawa z inno-
wiercami.
¤ ¤ ¤
Maciej Pstrokoński – biskup przemyski
od roku 1601, kujawski w latach 1608–1609,
senator. Kanclerz wielki koronny od 1606 do
1609 roku, bliski współpracownik Zygmunta
III Wazy. Wraz z jezuitami i nuncjuszem
papieskim – architekt prohabsburskiej poli-
tyki króla. Brał udział w wyprawach Wazy
do Szwecji. Wraz z papieżem i Habsburga-
mi podżegał do rekatolicyzacji luterańskiej
Szwecji. Wciągnęli tym Polskę w półtorawie-
kowe wojny szwedzkie, które całkowicie zruj-
nowały kraj.
Jeden ze sprawców obalenia konstytucji
przeciwko tumultom i zniweczenia sejmu
w 1606 r. oraz wybuchu wojny domowej
– rokoszu Zebrzydowskiego.
Jako kanclerz pomagał jezuitom i Habs-
burgom, i to z poparciem papieża Pawła V,
wciągnąć Polskę w dymitriady. Ich celem
była katolicyzacja Rosji, dlatego wypra-
wę z lat 1609–1610 papież ogłosił kru-
cjatą. Za wierną służbę papieżom i Niem-
com Pstrokoński nagrodzony został bogatym
biskupstwem kujawskim.
¤ ¤ ¤
Wawrzyniec Gembicki – biskup chełmiń-
ski od 1600 r., kujawski od 1610 r., w latach
1615–1624 abp gnieźnieński i prymas Polski,
a więc przewodniczący senatu i druga osoba
w państwie. Sekretarz Stefana Batorego i Zyg-
munta III, sekretarz wieki koronny, podkanc-
lerzy koronny od 1607 r., kanclerz w latach
1609–1613. Po prekonizacji na biskupa ku-
jawskiego wbrew prawu zatrzymał kancler-
stwo. Oddał je dopiero wobec całkowitej
klęski „krucjaty” na prawosławną Moskwę
(był jej współarchitektem) i tragicznych jej
skutków dla Polski.
Wychowanek jezuitów i ich protektor.
Zwolennik kontrreformacji. Jako biskup cheł-
miński zbrojnie doprowadził do powrotu je-
zuitów do Torunia. Zaowocowało to w przy-
szłości rozruchami religijnymi. Jako biskup
11 NASIOKUPANCI
nawetwspomagałaichfinanso-
wokrólewskimidochodami!
Zaśnaopłaceniepolskiegowoj-
skaniebyłopieniędzy...
WtensposóbGembicki,
niemiecko-papieskiagentwsu-
tannie,kontynuowałpodpo-
rządkowaniePolskiniemieckim
interesom,tożsamymzresztą
zpapieskimi,iwystawiłjąna
potencjalnyatakTurcjiorazna-
turalnykonfliktzFrancją.Do-
szłonawetdoaresztowaniawe
FrancjiJanaKazimierza,póź-
niejszegokrólapolskiego,któ-
ryprzesiedziałwefrancuskim
więzieniuprawiedwalata.
W1638r.WładysławIV–bez
zgodysejmu–pojechałwto-
warzystwieGembickiegodoAu-
striinaspotkaniezcesarzem.
Wyjazdskończyłsiękompromi-
tacją,aoburzonysejmuchwa-
łązabroniłkrólowisamowol-
nychwyjazdówzagranicę.
TowysługiwaniesięNiem-
comipapieżomnagrodzonezo-
stałonajbogatsząwEuropie
diecezjąkrakowskąztytułemksiążęcym.Ten
zdrajcainiemieckipachołekpochowanyjest
wkatedrzewawelskiej.Woficjalnychkościel-
nychbiografiachzdrajcyanisłowaotegoty-
pu„zasługach”.
¤¤¤
AndrzejLeszczyński–biskupkamie-
nieckiodroku1640,chełmińskiod1646r.,
abpgnieźnieńskiiprymasPolskiwlatach
1653–1658,senator.Jakoprymaspełnił
godnośćprzewodniczącegosenatu.Wycho-
wanekjezuitówiichprotektor.Wwieku13
latuzyskałniższeświęcenia,ajako15-latek
byłjużkanonikiem.Zostałkanclerzemkró-
lowejCecyliiRenatyzHabsburgów.Wraz
zniąumacniałwpływyniemieckie,aprzyoka-
zjiswoje.Zgarnąłtrzybogateopactwa,aw
wieku32latbyłjużbiskupemsenatorem.
Podkanclerzykoronnyod1645r.,kanclerz
wlatach1650–1653.Jakopodkanclerzy
6NASIOKUPANCI
Habsburgomiwiernieimsłużył.Ojegoskąp-
stwiekrążyłylegendy.Zwolennikkontrrefor-
macji,protektorjezuitów.
Rzeczywistykierownikpolskiejpolitykiod
1618r.WinteresieNiemcówipapieżydo-
puściłdozaciągówlisowczykówiwysłaniaich
napomocHabsburgomprzeciwkoWęgrom
iCzechom.ŚciągnąłtymnaPolskęnajazdtu-
reckiiklęskępodCecorąw1620r.Zginął
wtedyhetmanŻółkiewski,któregogłowaza-
wisłanabramiewStambule.Najazdtatarski
spustoszyłkresypoSan.Jakbytegobyłoma-
ło,zdrajcabiskupLipskipodałTurkomna
tacysojusznikaPolski–Grazianiego,hospo-
daraMołdawii.
Wobliczuklęskiformowanonowąar-
mię,którawpołowiemiałaskładaćsię
zprawosławnych,głównieKozaków.Nawet
toniepowstrzymałokatolickichfanatyków
przedforsowaniemuniibrzeskiejidalszymi
prześladowaniamiprawosławnych.Papiescy
agencinatoniepozwolili.
Niemalwtymsamymczasie,gdynie-
licznaarmiapolskaprzegrywałapodCe-
corą,10tys.polskichlisowczykówroz-
gromiłoCzechówpodBiałąGórą–dla
Habsburgów.JakżebrakłoichprzeciwTur-
kom!TowłaśnieLipski–niemiecko-papieski
agentwsutannie–takosłabiłPolskę.Kata-
strofalnapolitykategoagentaściągnęłajesz-
czenajazdSzwedów,którzywykorzystalioka-
zjęizajęliInflanty.Rygapoddałasięszybko,
boluterańskaludnośćmiaładosyćkatolickich
prześladowańiotworzyłaSzwedombramy.
PodWismaremPolskastraciłaflotęwojenną.
Musiaławalczyćnadwafronty,aniemia-
łaczym.Tylkodlatego,żeKościołowima-
rzyłasięrekatolicyzacjaluterańskiejSzwecji.
SłuszniepowiedziałkrólGustawAdolf,że
Polacy„winąkrólaswegostalisięigrzy-
skiemRakuszanów”.
Wobeclawinyklęsk,żebypozbyćsięte-
gopachołkaniemieckiegozkanclerstwa,
danomubogatądiecezjękujawską(incom-
patibilia).PotemjeszczepapieżiHabsbur-
gowienagrodziliagentanajbogatsządiece-
zjąkrakowskąztytułemksiążęcym.Zdrajca
biskupLipskipochowanyjestw...katedrze
wawelskiej.
¤¤¤
JanWężyk–biskupprzemyskiod1619
roku,poznańskiodroku1624,abpgnieźnień-
skiiprymasPolskiwlatach1627–1638,se-
nator.Jakoprymas,awięciprzewodniczący
senatu,byłdrugąosobąwpaństwie.Inter-
rekswlatach1632–1633.Wychowanekjezu-
itów,potemichprotektor.PostudiachwKra-
kowiekontynuowałjeażprzezsiedemlat
wRzymie,gdziewyrobiłsobieznakomite
„układy”.Popowrociedokrajuzostałsekre-
tarzemZygmuntaIIIWazy.Kolekcjonował
kościelnegodnościibeneficja.Zwolennik
kontrreformacji,fanatykreligijny,prześlado-
wałprawosławnych,ewangelików,szczególnie
arian,którymodmawiałmianachrześcijan.
Pełniąctakwysokiestanowiska,miał
ogromnywpływnakrólaipolitykępaństwa.
DoradziłHabsburgom,abyniepłaciliPol-
sceumówionychposagówdwóchkolejnych
żonZygmuntaIII,sióstrcesarzaFerdy-
nandaIIHabsburga.Utwierdzałkróla
wzgubnychdlaPolskirojeniachoodzyskaniu
tronuSzwecji.Wrazzresztąepiskopatu,
agłówniezbiskupamiZadzikiemiGembic-
kim,niedopuściłdomałżeństwaWładysława
IVzksiężniczkąprotestancką,bomogłobyto
14 NASI OKUPANCI
i złą wolę. Czy nie dostrzegają, że był w szpo-
nach zdrajców w sutannach, spowiedników, ka-
znodziejów, prymasów, kanclerzy, biskupów i je-
zuitów – szkolonych socjotechników? Że ich ce-
lem było na polecenie papieży wciągnąć Polskę
do wojny z Turcją, aby utworzyć jej drugi front
w celu odciążenia Habsburgów?
¤ ¤ ¤
Kazimierz Florian Czartoryski – bi-
skup poznański od 1651 r., kujawski od 1655
roku, abp gnieźnieński i prymas Polski w latach
1673–1674, senator, a jako pry-
mas był tradycyjnie przewodniczą-
cym senatu. Interreks w 1674 r.
– zmarł w czasie bezkrólewia. Se-
kretarz Władysława IV, zwolennik
najpierw prohabsburskiej polity-
ki Wazów, a potem profrancuskiej
– po zmianie kierunku polityki
przez Jana Kazimierza. Na elek-
cji w 1669 r. przyczynił się do wy-
boru Michała Korybuta Wiśnio-
wieckiego. Kazimierz Czartory-
ski i podkanclerzy Olszowski, też
biskup, przeforsowali projekt mał-
żeństwa króla z Eleonorą Habs-
burg, córką cesarza Ferdynanda
III. W ten sposób poddali króla
wpływom jezuitów i przeciągnęli
go do obozu habsburskiego. Na-
grodą dla Czartoryskiego było sta-
nowisko prymasa i bogata diece-
zja gnieźnieńska (Habsburgowie
załatwiali takie łapówki na dwo-
rze papieskim). Stał się przywód-
cą obozu habsburskiego.
Wejście króla w orbitę intere-
sów Austrii umocniło obóz habs-
burski i wywołało niemal wojnę do-
mową, a przy tym ściągnęło na Polskę na-
jazd turecki. O to zresztą chodziło Habsbur-
gom i papieżowi – o wciągnięcie Polski do
wojny z Turcją i otwarcie jej drugiego fron-
tu w interesie Austrii. Wojny z Turcją trwały
27 lat. Polska, mimo ocalenia Austrii odsie-
czą wiedeńską, mimo olbrzymiego wysiłku
materialnego i poniesionych szkód, odzyska-
ła zaledwie stan posiadania sprzed wojny.
Wzmocniły się za to Austria i Rosja – przy-
szli zaborcy Polski.
## ##
Sobieski pod Wiedniem
PiotrGembicki
2 NASI OKUPANCI
Wojciech Baranowski – biskup przemy-
ski od 1584 r., płocki od roku 1590, kujaw-
ski od 1608 r., arcybiskup gnieźnieński i pry-
mas Polski w latach 1608–1615, senator. Ja-
ko prymas był przewodniczącym senatu,
a więc drugą osobą w państwie. Sekretarz Ste-
fana Batorego, sekretarz wielki koronny, pod-
kanclerzy w latach 1585–1591. Za poparcie
Zygmunta III w czasie rokoszu Zebrzydow-
skiego dostał bogatą diecezję kujawską,
a wkrótce gnieźnieńską z tytułem prymasa.
Chciwiec – pracując w kancelarii Zygmunta
Augusta, zebrał liczne godności, m.in. cztery
kanonie i związane z nimi beneficja. Prowa-
dził niezwykle wystawny tryb życia, rozpoczął
budowę pałaców biskupich w Płocku, Skier-
niewicach, wybudował pałac prymasowski
w Warszawie. Gdzie nastał, tam budował dla
siebie pałac. Protektor jezuitów, orędownik
kontrreformacji.
Był jednym z głównych sprawców zniwe-
czenia sejmu i odrzucenia konstytucji prze-
ciw tumultom w 1606 r. oraz wybuchu wojny
domowej. Agent habsburski i papieski; reali-
zował niemiecką politykę jako podkanclerzy
i potem przewodniczący senatu. Popierał „kru-
cjatę” na Moskwę w papieskich rojeniach
o katolicyzacji Rosji. Wojsko, po powrocie
z nieudanej wyprawy moskiewskiej, żąda-
ło zapłaty zaległego żołdu... 20 milionów
zł! Była to astronomiczna suma, równa kil-
kuletnim dochodom państwa. Zanim podat-
ki uchwalono i zebrano pieniądze (Kościół,
bogatszy od państwa, dorzucił raptem 300
tysięcy), żołnierze straszliwie złupili kraj.
Także za jego przewodnictwa senatowi,
sejm wyraził zgodę na oddanie Hohenzol-
lernom brandenburskim Prus w lenno
w 1612 r., mimo że sejm pruski wypowiedział
się za unią z Polską na prawach Litwy. Pol-
ska odmówiła z powodu jednego warunku:
urzędy w luterańskich Prusach miały być ob-
sadzane tylko przez luteranów. Było to dla
biskupów i jezuitów nie do przyjęcia, bo
wzmocniłaby się pozycja ewangelików w pań-
stwie. Wymogli więc na królu i sejmie odmo-
wę. Ci fanatycy religijni i zdrajcy w su-
tannach woleli oddać Prusy Niemcom! To
też są te „zasługi Kościoła dla Polski”.
Bezwzględny zwolennik kontrreformacji.
Na czasy jego „biskupiej i prymasowskiej
posługi” przypada największe nasilenie po-
gromów protestantów i innych aktów nieto-
lerancji w całej Polsce. Po klęsce rokoszu Ze-
brzydowskiego odebrano protestantom 2/3
kościołów, paląc przy okazji bezcenne bi-
blioteki i profanując wiele cmentarzy. Jako
wspólnik i protektor zbrodniarzy oraz podże-
gacz, sam był zbrodniarzem.
Z oficjalnego życiorysu jego następcy, pry-
masa Gembickiego, dowiadujemy się, że Gem-
bicki „odbudował zrujnowaną ekonomię ar-
chidiecezji”. Skoro przed Gembickim pryma-
sem był przez siedem lat Baranowski, to wnio-
sek jest prosty: Baranowski zrujnował ekono-
mię archidiecezji.
¤ ¤ ¤
Fryderyk Bartsch (1552–1609) – jezuita,
kolejny po Pakoszu Gołyńskim spowiednik
Zygmunta III, „króla jezuitów”. Król, jakby
mu mało było na dworze jednego jezuickie-
go podżegacza, czyli kaznodziei Piotra Skar-
gi, utrzymywał jeszcze spowiednika. Obaj ci
niemiecko-papiescy agenci sterowani przez
nuncjusza papieskiego i władze zakonu, ści-
śle kontrolowali polskiego króla (spowiedź,
pokuta). Podsycali jego rojenia o odzyskaniu
tronu Szwecji w nadziei jej rekatolicyzacji,
10NASIOKUPANCI
chciałkatolicyzować.Tamprzemocąforsowa-
nouniębrzeską,aKozakówobracanowpańsz-
czyźnianychchłopów.Toteżcoruszwybuchały
powstaniaKozaków,którzyzwrócilisięopo-
mocdoMoskwy.Zadzikprześladowałprawo-
sławie.Orędownikkontrreformacji,doprowa-
dziłdolikwidacjiariańskiegoRakowa.
WpodziemiachzamkuwBodzentyniewięził
kalwinówiarian.Jednazlegendotymokrut-
nikumówi,żewięziłewangelika,ażtenzgło-
duzjadłwłasneksięgi.
Dziękitakimjakonpomocnikom„króla
jezuitów”Polacyrzeczywiściestalisię„igrzy-
skiemRakuszanów”.Toteżjakoby„zasługi
KościoładlaPolski”.ZdrajcabiskupZadzik
pochowanyjestwkatedrzewawelskiej.
¤¤¤
HenrykFirlej–biskupprzemyskiod
roku1630,poznańskiod1635r.,senator.Wy-
chowanekjezuitów–studiowałnaichnie-
mieckimuniwersytecie.PopowrociedoPol-
skidziękipoparciujezuitówzostałsekreta-
rzemZygmuntaIII.Protegowanyprzezkró-
lowąKonstancjęzHabsburgów,którawraz
zjezuitamipilnowaławPolsceinteresównie-
mieckichipapieskich,robiłszybkąkarierę.
Toteżkrólmianowałtegoagentabiskupem
iwprowadziłdopolskiegosenatuwwiekuza-
ledwie30lat.
Naelekcjiw1633r.reprezentowałkró-
lewiczaWładysławaiprzedstawiałjegokan-
dydaturę.AwansowanyprzezWładysława
IVnabogatsządiecezjępoznańskąniezdą-
żyłodbyćingresu.
¤¤¤
JerzyTyszkiewicz–biskupżmudzkiod
1633r.,wileńskiwlatach1649–1656,sena-
tor.Tenbiskupizdrajcapodpisałwraz
zRadziwiłłamikapitulacjęipoddanieLitwy
podprotekcjęKarolaGustawa.Byłotofak-
tycznezerwanieuniipolsko-litewskiej.Poka-
pitulacjiudałsięnasłużbędoKrólewca,do
elektorapruskiego,luteranina.
¤¤¤
PiotrGembicki–biskupprzemyskiod
1635r.,krakowski(iks.siewierski)wlatach
1642–1657,senator.
Podkanclerzykoronnyod1635r.,kanc-
lerzwielkiwlatach1638–1643.Kolekcjo-
nergodnościibeneficjów.Kontynuatorpro-
habsburskiejipropapieskiejpolityki,przez
coPolskabyławkonflikciem.in.zpotężną
Francją.
Doszłodotego,żew1635r.lisowczycy
i...cesarskipułkownikJanKazimierz,przy-
szłykról,walczylipostronieHabsburgów
przeciwkoFrancjinajejterytorium!Czymoż-
nasiędziwić,żeFrancjapopierałaSzwecję
iRosję?WrazzjezuitamiGembickipodsy-
całrojeniaWładysławaIVoodzyskaniutro-
nuSzwecji.
Sytuacjępogorszyłjeszczepolskitraktat
zHabsburgami,skierowanyprzeciwkoTurcji,
sojuszniczceFrancji.PostawiłPolskęzacel
agresjitureckiej,wykluczyłmożliwośćodzy-
skaniaŚląska,dałNiemcomprawowerbun-
kużołnierzywPolsce.
WrazzcałymepiskopatemGembickiunie-
możliwiłmałżeństwoWładysławaIVzpro-
testantką,comogłopoprawićsytuacjęPolski
dziękisojuszowizAnglią.Doprowadzilido
mariażuz...Niemką,siostrącesarzaFerdy-
nandaIIIHabsburga.Nieprzeszkadzałoim,
żebyłaciotecznąsiostrąmęża.
KrólowaCecyliaRenatanietylkojawnie
wspierałainteresyNiemcówwPolsce,ale
7 NASIOKUPANCI
wyrwaćPolskęzniemiecko-papieskichklesz-
czyidoprowadzićdoprowadzeniaprzezPol-
skępolitykiniezależnejodNiemcówipapie-
ży,azgodnejzpolskąracjąstanu.Abyzwią-
zaćkrólazHabsburgamiiRzymem,dopro-
wadziłdomałżeństwazkolejnąHabsburżan-
ką,dotegosiostrąciotecznąkróla.
ZajegoprzewodniczeniasenatowiPol-
skautraciłaInflanty,Rygęiwpływy
wMołdawii.Szwedzipobieralicłazpolskich
portów(milionzłrocznie!),czymfinansowa-
li...wojnętrzydziestoletnią!Płaconomuza
tokolejnymicorazbogatszymigodnościami
kościelnymi.Habsburgowieipapieżedbali
okarieryswoichagentów.
¤¤¤
JanLipski–biskupchełmińskiodroku
1636,abpgnieźnieńskiiprymasPolskiwla-
tach1638–1641,senator.Jakoprymaspełnił
funkcjęprzewodniczącegosenatu,awięcbył
drugąosobąwpaństwie.Wychowanekjezu-
itów,agentszkolonyprzeznichwNiem-
czechiweWłoszech.
Święceniakapłańskieprzyjąłpopowro-
ciedokrajuw1616r.Karieręzawdzięczał
protekcjijezuitówiwuja,kanclerzakoron-
negoFeliksaKryskiego.Idącjegowzorem,
wierniesłużyłWazomiHabsburgom.Sekre-
tarz„królajezuitów”,potemkanclerzkró-
lowejKonstancjiHabsburg,wreszcierefe-
rendarzkoronny.Wykorzystałte„układy”
dlazapewnieniasobiedóbrdoczesnych:szyb-
kozgarnąłdwiekanonie,dwaprobostwa
iopactwowrazzogromnymidochodami
zbeneficjów.Służyłtakwiernie,żezaledwie
wdwalatapouzyskaniusakrybiskupiej
–niewielkiej,znaczniezluteranizowanejdie-
cezjichełmińskiej,dotegozrujnowanej
wojnązeSzwecją–zostałprymasem.„Po-
ślizg”karierywspomagałwazeliną,pisząc
odyipanegirykinacześćZygmuntaIII,
apotemWładysławaIV.
Wroku1633brałudziałwposelstwieJe-
rzegoOssolińskiegodopapieżaUrbanaVIII.
CzterylatapóźniejposłowałdoWiedniapo
CecylięRenatęHabsburg–żonędlaWłady-
sławaIV.Nieprzeszkadzałomujakoś,żeHabs-
burgowiemimoupływulatniewypłaciliPol-
sceposagówdwóchżonZygmuntaIII,ojca
Władysława.ZCecyliąRenatąbyłopodobnie.
Tak„skuteczne”staraniaHabsburgowie
nagrodzili...tytułemhrabiówŚwiętegoCe-
sarstwaRzymskiegoNaroduNiemieckie-
godlabiskupaLipskiegoijegorodziny,
aniedługotytułemprymasazolbrzymimi
dochodami.Fanatykreligijny–odbierałewan-
gelikomkościoły,wspierałuniębrzeskąiprze-
śladowałprawosławie.„Dyzunitom”odbiera-
nowtedysiłącerkwieimajątki.Doprowadzi-
łotodozachwianialojalnościprawosławnych
wobecPolski.Obrońcamiprawosławiaogło-
silisięKozacy.Prześladowaniazmusiłyichdo
szukaniawsparciawRosji.Katoliccyfana-
tycydokonalirzeczystrasznej:daliRosji
pretekstdoingerencjiwsprawyPolski.
Prawosławnychwkrótcepozbawionoprawpo-
litycznych,cotylkowywołałowśródnichna-
strojeprorosyjskie.
Wswejposłudzebardzodbałojedynego
bożka–kasę!–dlategorozwijałzłotodajne
kultyświętych.Zatozłotozbudowałpałac
wŁyszkowicach,letniąrezydencjęprymasów,
rozbudowałzamekbiskupiwLubawieipa-
łaceprymasowskiewWarszawieiwŁowiczu.
Wszystkowniezwyklekrótkimczasie.Za
kilkanaścielatzłupilitowszystkoSzwedzi...
15NASI OKUPANCI
¤ ¤ ¤
Andrzej Trzebicki – biskup przemyski
od roku 1654 r., krakowski (i ks. siewier-
ski) w latach 1658–1679, senator. Wychowa-
nek jezuitów. Podkanclerzy koronny od 1652
roku, na elekcji w roku 1674 – w zastępstwie
chorego prymasa – pełnił funkcję interrek-
sa. Na tej elekcji wybór Sobieskiego
wsparty był 400 tys. liwrów łapówek fran-
cuskich. Po drugiej stronie krążyło nie
mniej złota niemieckiego. Agent habsbur-
ski. Prof. Z. Wójcik pisze o nim, że był
„oddany Habsburgom duszą i ciałem”. Nic
dodać, nic ująć.
Gdy Jan III Sobieski zawarł w 1676 r.
rozejm z Turcją w Żurawnie i w 1677 r. trak-
tat ze Szwecją w Gdańsku, żeby zbrojnie od-
zyskać utracone lenno pruskie, agenci nie-
mieccy za pruskie i habsburskie pieniądze
organizowali zbrojny bunt przeciwko „bez-
bożnemu Sobieskiemu”, aby na siłę utrzy-
mać Polskę w stanie wojny z Turcją w inte-
resie papieży, Rosji i Niemców, zarówno Au-
strii, jak i Prus. W archiwach pruskich za-
chowały się rozliczenia pieniędzy przekaza-
nych z Berlina polskim zdrajcom. Jednym
z przywódców spisku był biskup Trzebicki.
Oto fragment manifestu zdrajców do ce-
sarza niemieckiego: „(...) uciekając się do
Cesarza jako protektora, przysięgamy wia-
rę, posłuszeństwo, przy Jego Cesarskiej Mo-
ści ludziach stawać...”. Lepszego dowodu
zdrady nie trzeba. Hetman Pac zobowiązał
się skierować armię litewską tam, gdzie wska-
że cesarz. Chciał za to, bagatela, 100 tys.
zł. Spiskowi patronował nuncjusz papieski
Martelli, „lokaj Habsburgów”. Zdradę wy-
kryto w 1678 roku. Kto zawisł? Jak to w Pol-
sce – nikt, a sprawa rozeszła się po kościach.
Dzięki sprzecznej z polskimi interesami pro-
pagandzie Kościoła, prowadzonej głównie
przez jezuitów i wspartej niemieckimi ła-
pówkami, Sobieski rok później został prze-
ciągnięty do obozu habsburskiego, także ka-
peluszem kardynalskim dla „oficjalnego oj-
ca” królowej Marysieńki. Nie bez znaczenia
był fakt, że jednym z kochanków Marysień-
ki był poprzedni nuncjusz, Pignatelli – póź-
niejszy papież Innocenty XII.
Ci zdrajcy zmusili Sobieskiego do po-
twierdzenia traktatu welawsko-bydgo-
skiego, który uniezależnił Prusy od Pol-
ski! Zamiast utracone Prusy odzyskać, król
musiał potwierdzić haniebny traktat we-
lawsko-bydgoski. Tymczasem Szwedzi toczy-
li wojnę z Prusakami, zabezpieczonymi przed
polskim atakiem przez swoich opłaconych
polskich agentów, także tych w sutannach.
Ten sojusz mógł uchronić Polskę przed przy-
szłą katastrofą III wojny północnej! Ale
sojusz z luterańską Szwecją był dla Kościo-
ła nie do przyjęcia. Pruska żmija dzięki Ko-
ściołowi bezpiecznie rosła...
Trzebicki, zakamieniały wróg arian, do-
prowadził na sejmie w 1658 r. do wygnania
ich z Polski. Żądny władzy i zaszczytów po
śmierci prymasa w czasie bezkrólewia przy-
pisywał sobie kompetencje prymasowskie,
w tym do koronacji Sobieskiego. Po wybo-
rze Olszowskiego na prymasa wszedł z nim
w głośny konflikt o władzę, który oparł się
aż o papieża.
Zdrajca biskup Trzebicki, habsburski
i papieski agent, pochowany jest w koście-
le św. Piotra i Pawła w Krakowie i ma po-
mnik w... katedrze wawelskiej.
Cdn.
LUX VERITATIS
# ###
9 NASIOKUPANCI papieży.Wychowanekjezu- itów,potemichprotektor. Wykorzystując„układy”na dworze,gromadziłgodności ibogatebeneficja.Samychka- noniiizwiązanychznimido- chodówzebrałażpięć.Słyn- nyzeskąpstwaichciwości,co wynikałozapewnestąd,żepo- chodziłzgminu,cobyłoje- gonajgłębszątajemnicą.Ota- czałsięprzepychem,wybudo- wałpałacbiskupiwKielcach, jednąznajokazalszychrezy- dencjitamtegoczasu. Wrazzjezuitamiinuncju- szempapieskimpodsycał mrzonkiZygmuntaIIIood- zyskaniutronuSzwecji.Tym- czasemSzwedzibyligotowi nawetdoustępstwterytorial- nychzacenęrezygnacjiZyg- muntaIIIzpretensjidoich tronu.Polskamogłamieć pokójiodzyskaćInflanty, adziękiKościołowiczekał jąpotopszwedzkiikom- pletnaruinakraju.Jakda- leceKościółchciałuwikłać PolskęwwojnyzeSzwecjądowodzi,żewcza- sierokowańcelowostawianoSzwedomżąda- niaabsurdalne:zdrajcaZadzikzarezygna- cjęWazówzpretensjidokoronyszwedzkiej zażądał...FinlandiidlaJanaKazimierza. WrezultaciePolskastraciłaInflanty,flo- tęwojenną,spustoszonazostałaŻmudź,Pru- syiPomorze,aSzwedziprzezlatagrabiliPol- skę,pobierająccłaodpolskiegohandlu. Błaganiaświeckichsenatoróworezygnację zroszczeńdokoronyszwedzkiejniewzrusza- łytychpapiesko-niemieckichagentów.Na- wetnałożuśmierciZygmuntIIIwłożył nagłowęsynowiWładysławowi(później IV)...koronęszwedzką!Agłowęzmarłe- gozdobiłakorona...moskiewska! PodobnieobłędnąpolitykęosłabianiaPol- skiprowadziłZadziknaUkrainie,którąKościół 8NASIOKUPANCI ¤¤¤ MaciejŁubieński–biskupchełmiński od1620r.,poznańskiodroku1626,aku- jawskiod1631,abpgnieźnieńskiiprymas Polskiwlatach1641–1652,senator.Jakopry- masbyłprzewodniczącymsenatu.Interreks wokresieod1648do1649roku.Wychowa- nekjezuitów,szkolonywNiemczechiweWło- szech.Fanatykreligijny,popierałuniębrze- skąiprześladowaniaprawosławnych.Konty- nuowałwtymtragicznedlaPolski„dzieło” poprzedników. PopowrociedoPolskiwprowadzonyprzez jezuitówdokancelarii„królajezuitów”Zyg- muntaIIIWazybyłjegosekretarzem.Wspie- rałrojeniaWazówopowrocienatronSzwe- cji,cościągnęłonaPolskękolejnynajazd w1621r.iutratęInflantzRygą.Spustoszo- nezostałyPrusyiPomorze. Zajegosenatorowaniadoszłodogłębo- kiegokonfliktuzFrancją.W1635r.wysła- notam–napomoc„katolickimbraciom” Habsburgom–lisowczyków,którzywal- czyliprzeciwFrancjinajejtereniewwoj- nietrzydziestoletniej.ToteżFrancjapopie- raławrogówPolski,głównieSzwecję. ŁubieńskisprawowałwładzęwRzeczypo- spolitejjakointerrekspośmierciWładysła- waIV.SterowałnimnuncjuszpapieskideTor- res,koordynującywPolscepoczynaniaepi- skopatuijezuitów.Biskupodegrałhaniebną rolę,przyczyniającsiędoseriiklęskiosła- bieniaPolski.Wrazzdrugimpoplecznikiem jezuitów–kanclerzemOssolińskim–poklę- scepodKorsuniem,gdziedoniewolikozac- kiejdostalisięhetmani,niedopuściłdopo- wierzeniadowództwawojsknajzdolniej- szymwodzom–AndrzejowiFirlejowi iJanuszowiRadziwiłłowi,bobyli...ewan- gelikami!Papiescyagenciobawialisięwzro- stupotęgiewangelikówwraziezwycięstwa ewangelickiegowodza.TodlaKościołabyło niedoprzyjęcia.Mianowanowięctrzechnie- udolnychregimentarzy,którzyponieśliha- niebnąklęskępodPiławcami.Powstanie Chmielnickiegorozpaliłosięzezdwojonąsi- łą,zrujnowałoPolskęiosłabiło.Bezsilność KoronydostrzegliSzwedziiMoskwa.Skorzy- stalizokazji,askończyłosiętopotopem iwojnązMoskwą. Jakointerreks–mimośmiertelnegoza- grożeniapaństwa–przeciągałwczasieelek- cjękróla,gdyliczyłsięniemalkażdydzień. Potem,w1650r.,wrazzcałymepiskopa- teminuncjuszemdeTorres,niedopuścił dowejściawżycieugodyzborowskiejzKo- zakami.Jejwarunkiprzewidywałym.in.za- kazwstępunaziemieUkrainyjezuitomidu- chowieństwuunickiemuorazprzyznanomiej- scewsenacieprawosławnemumetropolicie kijowskiemu.TobyłodlaKościołaniedo przyjęcia–nawetwobliczuśmiertelnegoza- grożeniaPolski.Miłosiernikapłaniwoleli, byludziesięwyrzynali,niżbymiałyzostać ograniczonewpływyKościoła.Całyówcze- snyepiskopatpowinienznaleźćsięnatejli- ściezdrajcówwsutannach.Takietosą„za- sługiKościoładlaPolski”itaktazgrajaob- łudników„broniżycia”. ¤¤¤ JakubZadzik–biskupchełmińskiod 1624r.,krakowski(iksiążęsiewierski)wla- tach1635–1642,senator.Podkanclerzyko- ronnyod1628r.,kanclerzwielkiod1629 do1635roku.Jedenzgłównychwykonaw- cówpolitykiniemieckichHabsburgóworaz 16 NASI OKUPANCI PZPN – PŁATNI ZDRAJCY, PACHOŁKI NIEMIEC, CZYLI... # # ## ZZddrraajjccyy ww ssuuttaannnnaacchh ((55)) TYGODNIK 1 Ze wszystkich plag, jakie nawiedzają ludzkość, tyrania kleru jest najgorsza. Daniel Defoe JakubZadzik
2 NASI OKUPANCI Wojciech Baranowski – biskup przemy- ski od 1584 r., płocki od roku 1590, kujaw- ski od 1608 r., arcybiskup gnieźnieński i pry- mas Polski w latach 1608–1615, senator. Ja- ko prymas był przewodniczącym senatu, a więc drugą osobą w państwie. Sekretarz Ste- fana Batorego, sekretarz wielki koronny, pod- kanclerzy w latach 1585–1591. Za poparcie Zygmunta III w czasie rokoszu Zebrzydow- skiego dostał bogatą diecezję kujawską, a wkrótce gnieźnieńską z tytułem prymasa. Chciwiec – pracując w kancelarii Zygmunta Augusta, zebrał liczne godności, m.in. cztery kanonie i związane z nimi beneficja. Prowa- dził niezwykle wystawny tryb życia, rozpoczął budowę pałaców biskupich w Płocku, Skier- niewicach, wybudował pałac prymasowski w Warszawie. Gdzie nastał, tam budował dla siebie pałac. Protektor jezuitów, orędownik kontrreformacji. Był jednym z głównych sprawców zniwe- czenia sejmu i odrzucenia konstytucji prze- ciw tumultom w 1606 r. oraz wybuchu wojny domowej. Agent habsburski i papieski; reali- zował niemiecką politykę jako podkanclerzy i potem przewodniczący senatu. Popierał „kru- cjatę” na Moskwę w papieskich rojeniach o katolicyzacji Rosji. Wojsko, po powrocie z nieudanej wyprawy moskiewskiej, żąda- ło zapłaty zaległego żołdu... 20 milionów zł! Była to astronomiczna suma, równa kil- kuletnim dochodom państwa. Zanim podat- ki uchwalono i zebrano pieniądze (Kościół, bogatszy od państwa, dorzucił raptem 300 tysięcy), żołnierze straszliwie złupili kraj. Także za jego przewodnictwa senatowi, sejm wyraził zgodę na oddanie Hohenzol- lernom brandenburskim Prus w lenno w 1612 r., mimo że sejm pruski wypowiedział się za unią z Polską na prawach Litwy. Pol- ska odmówiła z powodu jednego warunku: urzędy w luterańskich Prusach miały być ob- sadzane tylko przez luteranów. Było to dla biskupów i jezuitów nie do przyjęcia, bo wzmocniłaby się pozycja ewangelików w pań- stwie. Wymogli więc na królu i sejmie odmo- wę. Ci fanatycy religijni i zdrajcy w su- tannach woleli oddać Prusy Niemcom! To też są te „zasługi Kościoła dla Polski”. Bezwzględny zwolennik kontrreformacji. Na czasy jego „biskupiej i prymasowskiej posługi” przypada największe nasilenie po- gromów protestantów i innych aktów nieto- lerancji w całej Polsce. Po klęsce rokoszu Ze- brzydowskiego odebrano protestantom 2/3 kościołów, paląc przy okazji bezcenne bi- blioteki i profanując wiele cmentarzy. Jako wspólnik i protektor zbrodniarzy oraz podże- gacz, sam był zbrodniarzem. Z oficjalnego życiorysu jego następcy, pry- masa Gembickiego, dowiadujemy się, że Gem- bicki „odbudował zrujnowaną ekonomię ar- chidiecezji”. Skoro przed Gembickim pryma- sem był przez siedem lat Baranowski, to wnio- sek jest prosty: Baranowski zrujnował ekono- mię archidiecezji. ¤ ¤ ¤ Fryderyk Bartsch (1552–1609) – jezuita, kolejny po Pakoszu Gołyńskim spowiednik Zygmunta III, „króla jezuitów”. Król, jakby mu mało było na dworze jednego jezuickie- go podżegacza, czyli kaznodziei Piotra Skar- gi, utrzymywał jeszcze spowiednika. Obaj ci niemiecko-papiescy agenci sterowani przez nuncjusza papieskiego i władze zakonu, ści- śle kontrolowali polskiego króla (spowiedź, pokuta). Podsycali jego rojenia o odzyskaniu tronu Szwecji w nadziei jej rekatolicyzacji, 10NASIOKUPANCI chciałkatolicyzować.Tamprzemocąforsowa- nouniębrzeską,aKozakówobracanowpańsz- czyźnianychchłopów.Toteżcoruszwybuchały powstaniaKozaków,którzyzwrócilisięopo- mocdoMoskwy.Zadzikprześladowałprawo- sławie.Orędownikkontrreformacji,doprowa- dziłdolikwidacjiariańskiegoRakowa. WpodziemiachzamkuwBodzentyniewięził kalwinówiarian.Jednazlegendotymokrut- nikumówi,żewięziłewangelika,ażtenzgło- duzjadłwłasneksięgi. Dziękitakimjakonpomocnikom„króla jezuitów”Polacyrzeczywiściestalisię„igrzy- skiemRakuszanów”.Toteżjakoby„zasługi KościoładlaPolski”.ZdrajcabiskupZadzik pochowanyjestwkatedrzewawelskiej. ¤¤¤ HenrykFirlej–biskupprzemyskiod roku1630,poznańskiod1635r.,senator.Wy- chowanekjezuitów–studiowałnaichnie- mieckimuniwersytecie.PopowrociedoPol- skidziękipoparciujezuitówzostałsekreta- rzemZygmuntaIII.Protegowanyprzezkró- lowąKonstancjęzHabsburgów,którawraz zjezuitamipilnowaławPolsceinteresównie- mieckichipapieskich,robiłszybkąkarierę. Toteżkrólmianowałtegoagentabiskupem iwprowadziłdopolskiegosenatuwwiekuza- ledwie30lat. Naelekcjiw1633r.reprezentowałkró- lewiczaWładysławaiprzedstawiałjegokan- dydaturę.AwansowanyprzezWładysława IVnabogatsządiecezjępoznańskąniezdą- żyłodbyćingresu. ¤¤¤ JerzyTyszkiewicz–biskupżmudzkiod 1633r.,wileńskiwlatach1649–1656,sena- tor.Tenbiskupizdrajcapodpisałwraz zRadziwiłłamikapitulacjęipoddanieLitwy podprotekcjęKarolaGustawa.Byłotofak- tycznezerwanieuniipolsko-litewskiej.Poka- pitulacjiudałsięnasłużbędoKrólewca,do elektorapruskiego,luteranina. ¤¤¤ PiotrGembicki–biskupprzemyskiod 1635r.,krakowski(iks.siewierski)wlatach 1642–1657,senator. Podkanclerzykoronnyod1635r.,kanc- lerzwielkiwlatach1638–1643.Kolekcjo- nergodnościibeneficjów.Kontynuatorpro- habsburskiejipropapieskiejpolityki,przez coPolskabyławkonflikciem.in.zpotężną Francją. Doszłodotego,żew1635r.lisowczycy i...cesarskipułkownikJanKazimierz,przy- szłykról,walczylipostronieHabsburgów przeciwkoFrancjinajejterytorium!Czymoż- nasiędziwić,żeFrancjapopierałaSzwecję iRosję?WrazzjezuitamiGembickipodsy- całrojeniaWładysławaIVoodzyskaniutro- nuSzwecji. Sytuacjępogorszyłjeszczepolskitraktat zHabsburgami,skierowanyprzeciwkoTurcji, sojuszniczceFrancji.PostawiłPolskęzacel agresjitureckiej,wykluczyłmożliwośćodzy- skaniaŚląska,dałNiemcomprawowerbun- kużołnierzywPolsce. WrazzcałymepiskopatemGembickiunie- możliwiłmałżeństwoWładysławaIVzpro- testantką,comogłopoprawićsytuacjęPolski dziękisojuszowizAnglią.Doprowadzilido mariażuz...Niemką,siostrącesarzaFerdy- nandaIIIHabsburga.Nieprzeszkadzałoim, żebyłaciotecznąsiostrąmęża. KrólowaCecyliaRenatanietylkojawnie wspierałainteresyNiemcówwPolsce,ale 7 NASIOKUPANCI wyrwaćPolskęzniemiecko-papieskichklesz- czyidoprowadzićdoprowadzeniaprzezPol- skępolitykiniezależnejodNiemcówipapie- ży,azgodnejzpolskąracjąstanu.Abyzwią- zaćkrólazHabsburgamiiRzymem,dopro- wadziłdomałżeństwazkolejnąHabsburżan- ką,dotegosiostrąciotecznąkróla. ZajegoprzewodniczeniasenatowiPol- skautraciłaInflanty,Rygęiwpływy wMołdawii.Szwedzipobieralicłazpolskich portów(milionzłrocznie!),czymfinansowa- li...wojnętrzydziestoletnią!Płaconomuza tokolejnymicorazbogatszymigodnościami kościelnymi.Habsburgowieipapieżedbali okarieryswoichagentów. ¤¤¤ JanLipski–biskupchełmińskiodroku 1636,abpgnieźnieńskiiprymasPolskiwla- tach1638–1641,senator.Jakoprymaspełnił funkcjęprzewodniczącegosenatu,awięcbył drugąosobąwpaństwie.Wychowanekjezu- itów,agentszkolonyprzeznichwNiem- czechiweWłoszech. Święceniakapłańskieprzyjąłpopowro- ciedokrajuw1616r.Karieręzawdzięczał protekcjijezuitówiwuja,kanclerzakoron- negoFeliksaKryskiego.Idącjegowzorem, wierniesłużyłWazomiHabsburgom.Sekre- tarz„królajezuitów”,potemkanclerzkró- lowejKonstancjiHabsburg,wreszcierefe- rendarzkoronny.Wykorzystałte„układy” dlazapewnieniasobiedóbrdoczesnych:szyb- kozgarnąłdwiekanonie,dwaprobostwa iopactwowrazzogromnymidochodami zbeneficjów.Służyłtakwiernie,żezaledwie wdwalatapouzyskaniusakrybiskupiej –niewielkiej,znaczniezluteranizowanejdie- cezjichełmińskiej,dotegozrujnowanej wojnązeSzwecją–zostałprymasem.„Po- ślizg”karierywspomagałwazeliną,pisząc odyipanegirykinacześćZygmuntaIII, apotemWładysławaIV. Wroku1633brałudziałwposelstwieJe- rzegoOssolińskiegodopapieżaUrbanaVIII. CzterylatapóźniejposłowałdoWiedniapo CecylięRenatęHabsburg–żonędlaWłady- sławaIV.Nieprzeszkadzałomujakoś,żeHabs- burgowiemimoupływulatniewypłaciliPol- sceposagówdwóchżonZygmuntaIII,ojca Władysława.ZCecyliąRenatąbyłopodobnie. Tak„skuteczne”staraniaHabsburgowie nagrodzili...tytułemhrabiówŚwiętegoCe- sarstwaRzymskiegoNaroduNiemieckie- godlabiskupaLipskiegoijegorodziny, aniedługotytułemprymasazolbrzymimi dochodami.Fanatykreligijny–odbierałewan- gelikomkościoły,wspierałuniębrzeskąiprze- śladowałprawosławie.„Dyzunitom”odbiera- nowtedysiłącerkwieimajątki.Doprowadzi- łotodozachwianialojalnościprawosławnych wobecPolski.Obrońcamiprawosławiaogło- silisięKozacy.Prześladowaniazmusiłyichdo szukaniawsparciawRosji.Katoliccyfana- tycydokonalirzeczystrasznej:daliRosji pretekstdoingerencjiwsprawyPolski. Prawosławnychwkrótcepozbawionoprawpo- litycznych,cotylkowywołałowśródnichna- strojeprorosyjskie. Wswejposłudzebardzodbałojedynego bożka–kasę!–dlategorozwijałzłotodajne kultyświętych.Zatozłotozbudowałpałac wŁyszkowicach,letniąrezydencjęprymasów, rozbudowałzamekbiskupiwLubawieipa- łaceprymasowskiewWarszawieiwŁowiczu. Wszystkowniezwyklekrótkimczasie.Za kilkanaścielatzłupilitowszystkoSzwedzi... 15NASI OKUPANCI ¤ ¤ ¤ Andrzej Trzebicki – biskup przemyski od roku 1654 r., krakowski (i ks. siewier- ski) w latach 1658–1679, senator. Wychowa- nek jezuitów. Podkanclerzy koronny od 1652 roku, na elekcji w roku 1674 – w zastępstwie chorego prymasa – pełnił funkcję interrek- sa. Na tej elekcji wybór Sobieskiego wsparty był 400 tys. liwrów łapówek fran- cuskich. Po drugiej stronie krążyło nie mniej złota niemieckiego. Agent habsbur- ski. Prof. Z. Wójcik pisze o nim, że był „oddany Habsburgom duszą i ciałem”. Nic dodać, nic ująć. Gdy Jan III Sobieski zawarł w 1676 r. rozejm z Turcją w Żurawnie i w 1677 r. trak- tat ze Szwecją w Gdańsku, żeby zbrojnie od- zyskać utracone lenno pruskie, agenci nie- mieccy za pruskie i habsburskie pieniądze organizowali zbrojny bunt przeciwko „bez- bożnemu Sobieskiemu”, aby na siłę utrzy- mać Polskę w stanie wojny z Turcją w inte- resie papieży, Rosji i Niemców, zarówno Au- strii, jak i Prus. W archiwach pruskich za- chowały się rozliczenia pieniędzy przekaza- nych z Berlina polskim zdrajcom. Jednym z przywódców spisku był biskup Trzebicki. Oto fragment manifestu zdrajców do ce- sarza niemieckiego: „(...) uciekając się do Cesarza jako protektora, przysięgamy wia- rę, posłuszeństwo, przy Jego Cesarskiej Mo- ści ludziach stawać...”. Lepszego dowodu zdrady nie trzeba. Hetman Pac zobowiązał się skierować armię litewską tam, gdzie wska- że cesarz. Chciał za to, bagatela, 100 tys. zł. Spiskowi patronował nuncjusz papieski Martelli, „lokaj Habsburgów”. Zdradę wy- kryto w 1678 roku. Kto zawisł? Jak to w Pol- sce – nikt, a sprawa rozeszła się po kościach. Dzięki sprzecznej z polskimi interesami pro- pagandzie Kościoła, prowadzonej głównie przez jezuitów i wspartej niemieckimi ła- pówkami, Sobieski rok później został prze- ciągnięty do obozu habsburskiego, także ka- peluszem kardynalskim dla „oficjalnego oj- ca” królowej Marysieńki. Nie bez znaczenia był fakt, że jednym z kochanków Marysień- ki był poprzedni nuncjusz, Pignatelli – póź- niejszy papież Innocenty XII. Ci zdrajcy zmusili Sobieskiego do po- twierdzenia traktatu welawsko-bydgo- skiego, który uniezależnił Prusy od Pol- ski! Zamiast utracone Prusy odzyskać, król musiał potwierdzić haniebny traktat we- lawsko-bydgoski. Tymczasem Szwedzi toczy- li wojnę z Prusakami, zabezpieczonymi przed polskim atakiem przez swoich opłaconych polskich agentów, także tych w sutannach. Ten sojusz mógł uchronić Polskę przed przy- szłą katastrofą III wojny północnej! Ale sojusz z luterańską Szwecją był dla Kościo- ła nie do przyjęcia. Pruska żmija dzięki Ko- ściołowi bezpiecznie rosła... Trzebicki, zakamieniały wróg arian, do- prowadził na sejmie w 1658 r. do wygnania ich z Polski. Żądny władzy i zaszczytów po śmierci prymasa w czasie bezkrólewia przy- pisywał sobie kompetencje prymasowskie, w tym do koronacji Sobieskiego. Po wybo- rze Olszowskiego na prymasa wszedł z nim w głośny konflikt o władzę, który oparł się aż o papieża. Zdrajca biskup Trzebicki, habsburski i papieski agent, pochowany jest w koście- le św. Piotra i Pawła w Krakowie i ma po- mnik w... katedrze wawelskiej. Cdn. LUX VERITATIS # ###
3NASI OKUPANCI przyszłość Polski wiązali z Niemcami i pa- pieżami. Dość powiedzieć, że obie kolejne żo- ny króla były siostrami cesarza Ferdynanda II Habsburga. Osobne ekipy jezuickie edu- kowały i pilnowały królowej oraz dzieci „kró- la jezuitów”. Po kilkunastu latach inicjowanej przez je- zuitów cichej wojny religijnej z protestanta- mi i prawosławnymi na Wschodzie, zaistnia- ła szansa na zaprowadzenie pokoju religijne- go przez uchwalenie przez sejm „konstytucji przeciw tumultom”. W czasie sejmu w 1606 roku ci obaj agenci po całonocnej analizie pro- jektu „konstytucji” stwierdzili, że nie tylko ze- zwala ona na szerzenie się herezji, ale na do- miar złego król może herezji bronić. Jest więc projekt konstytucji niezgodny z katolickim „wartościami”. Reszty na sejmie dokonali bi- skupi i ich narzędzie – ultrakatoliccy posło- wie. Padła nie tylko „konstytucja”, ale nie uchwalono też podatków na obronę granic. Głównie dlatego, że szlachta i magnaci nie chcieli ich płacić, powołu- jąc się na zwolnienia podatkowe dla du- chowieństwa. Najazd tatarski wszedł w Pol- skę jak w masło i spustoszył większość kraju. W efekcie wybuchła wojna domowa – ro- kosz Zebrzydowskiego. Rokoszanie przegra- li pod Guzowem, a jezuici wykorzystali woj- nę domową do napadów na majątki ewan- gelickiej szlachty i burzenia kościołów ewangelickich. Dla kleru zawsze od napra- wy Polski ważniejsza była rozprawa z inno- wiercami. ¤ ¤ ¤ Maciej Pstrokoński – biskup przemyski od roku 1601, kujawski w latach 1608–1609, senator. Kanclerz wielki koronny od 1606 do 1609 roku, bliski współpracownik Zygmunta III Wazy. Wraz z jezuitami i nuncjuszem papieskim – architekt prohabsburskiej poli- tyki króla. Brał udział w wyprawach Wazy do Szwecji. Wraz z papieżem i Habsburga- mi podżegał do rekatolicyzacji luterańskiej Szwecji. Wciągnęli tym Polskę w półtorawie- kowe wojny szwedzkie, które całkowicie zruj- nowały kraj. Jeden ze sprawców obalenia konstytucji przeciwko tumultom i zniweczenia sejmu w 1606 r. oraz wybuchu wojny domowej – rokoszu Zebrzydowskiego. Jako kanclerz pomagał jezuitom i Habs- burgom, i to z poparciem papieża Pawła V, wciągnąć Polskę w dymitriady. Ich celem była katolicyzacja Rosji, dlatego wypra- wę z lat 1609–1610 papież ogłosił kru- cjatą. Za wierną służbę papieżom i Niem- com Pstrokoński nagrodzony został bogatym biskupstwem kujawskim. ¤ ¤ ¤ Wawrzyniec Gembicki – biskup chełmiń- ski od 1600 r., kujawski od 1610 r., w latach 1615–1624 abp gnieźnieński i prymas Polski, a więc przewodniczący senatu i druga osoba w państwie. Sekretarz Stefana Batorego i Zyg- munta III, sekretarz wieki koronny, podkanc- lerzy koronny od 1607 r., kanclerz w latach 1609–1613. Po prekonizacji na biskupa ku- jawskiego wbrew prawu zatrzymał kancler- stwo. Oddał je dopiero wobec całkowitej klęski „krucjaty” na prawosławną Moskwę (był jej współarchitektem) i tragicznych jej skutków dla Polski. Wychowanek jezuitów i ich protektor. Zwolennik kontrreformacji. Jako biskup cheł- miński zbrojnie doprowadził do powrotu je- zuitów do Torunia. Zaowocowało to w przy- szłości rozruchami religijnymi. Jako biskup 11 NASIOKUPANCI nawetwspomagałaichfinanso- wokrólewskimidochodami! Zaśnaopłaceniepolskiegowoj- skaniebyłopieniędzy... WtensposóbGembicki, niemiecko-papieskiagentwsu- tannie,kontynuowałpodpo- rządkowaniePolskiniemieckim interesom,tożsamymzresztą zpapieskimi,iwystawiłjąna potencjalnyatakTurcjiorazna- turalnykonfliktzFrancją.Do- szłonawetdoaresztowaniawe FrancjiJanaKazimierza,póź- niejszegokrólapolskiego,któ- ryprzesiedziałwefrancuskim więzieniuprawiedwalata. W1638r.WładysławIV–bez zgodysejmu–pojechałwto- warzystwieGembickiegodoAu- striinaspotkaniezcesarzem. Wyjazdskończyłsiękompromi- tacją,aoburzonysejmuchwa- łązabroniłkrólowisamowol- nychwyjazdówzagranicę. TowysługiwaniesięNiem- comipapieżomnagrodzonezo- stałonajbogatsząwEuropie diecezjąkrakowskąztytułemksiążęcym.Ten zdrajcainiemieckipachołekpochowanyjest wkatedrzewawelskiej.Woficjalnychkościel- nychbiografiachzdrajcyanisłowaotegoty- pu„zasługach”. ¤¤¤ AndrzejLeszczyński–biskupkamie- nieckiodroku1640,chełmińskiod1646r., abpgnieźnieńskiiprymasPolskiwlatach 1653–1658,senator.Jakoprymaspełnił godnośćprzewodniczącegosenatu.Wycho- wanekjezuitówiichprotektor.Wwieku13 latuzyskałniższeświęcenia,ajako15-latek byłjużkanonikiem.Zostałkanclerzemkró- lowejCecyliiRenatyzHabsburgów.Wraz zniąumacniałwpływyniemieckie,aprzyoka- zjiswoje.Zgarnąłtrzybogateopactwa,aw wieku32latbyłjużbiskupemsenatorem. Podkanclerzykoronnyod1645r.,kanclerz wlatach1650–1653.Jakopodkanclerzy 6NASIOKUPANCI Habsburgomiwiernieimsłużył.Ojegoskąp- stwiekrążyłylegendy.Zwolennikkontrrefor- macji,protektorjezuitów. Rzeczywistykierownikpolskiejpolitykiod 1618r.WinteresieNiemcówipapieżydo- puściłdozaciągówlisowczykówiwysłaniaich napomocHabsburgomprzeciwkoWęgrom iCzechom.ŚciągnąłtymnaPolskęnajazdtu- reckiiklęskępodCecorąw1620r.Zginął wtedyhetmanŻółkiewski,któregogłowaza- wisłanabramiewStambule.Najazdtatarski spustoszyłkresypoSan.Jakbytegobyłoma- ło,zdrajcabiskupLipskipodałTurkomna tacysojusznikaPolski–Grazianiego,hospo- daraMołdawii. Wobliczuklęskiformowanonowąar- mię,którawpołowiemiałaskładaćsię zprawosławnych,głównieKozaków.Nawet toniepowstrzymałokatolickichfanatyków przedforsowaniemuniibrzeskiejidalszymi prześladowaniamiprawosławnych.Papiescy agencinatoniepozwolili. Niemalwtymsamymczasie,gdynie- licznaarmiapolskaprzegrywałapodCe- corą,10tys.polskichlisowczykówroz- gromiłoCzechówpodBiałąGórą–dla Habsburgów.JakżebrakłoichprzeciwTur- kom!TowłaśnieLipski–niemiecko-papieski agentwsutannie–takosłabiłPolskę.Kata- strofalnapolitykategoagentaściągnęłajesz- czenajazdSzwedów,którzywykorzystalioka- zjęizajęliInflanty.Rygapoddałasięszybko, boluterańskaludnośćmiaładosyćkatolickich prześladowańiotworzyłaSzwedombramy. PodWismaremPolskastraciłaflotęwojenną. Musiaławalczyćnadwafronty,aniemia- łaczym.Tylkodlatego,żeKościołowima- rzyłasięrekatolicyzacjaluterańskiejSzwecji. SłuszniepowiedziałkrólGustawAdolf,że Polacy„winąkrólaswegostalisięigrzy- skiemRakuszanów”. Wobeclawinyklęsk,żebypozbyćsięte- gopachołkaniemieckiegozkanclerstwa, danomubogatądiecezjękujawską(incom- patibilia).PotemjeszczepapieżiHabsbur- gowienagrodziliagentanajbogatsządiece- zjąkrakowskąztytułemksiążęcym.Zdrajca biskupLipskipochowanyjestw...katedrze wawelskiej. ¤¤¤ JanWężyk–biskupprzemyskiod1619 roku,poznańskiodroku1624,abpgnieźnień- skiiprymasPolskiwlatach1627–1638,se- nator.Jakoprymas,awięciprzewodniczący senatu,byłdrugąosobąwpaństwie.Inter- rekswlatach1632–1633.Wychowanekjezu- itów,potemichprotektor.PostudiachwKra- kowiekontynuowałjeażprzezsiedemlat wRzymie,gdziewyrobiłsobieznakomite „układy”.Popowrociedokrajuzostałsekre- tarzemZygmuntaIIIWazy.Kolekcjonował kościelnegodnościibeneficja.Zwolennik kontrreformacji,fanatykreligijny,prześlado- wałprawosławnych,ewangelików,szczególnie arian,którymodmawiałmianachrześcijan. Pełniąctakwysokiestanowiska,miał ogromnywpływnakrólaipolitykępaństwa. DoradziłHabsburgom,abyniepłaciliPol- sceumówionychposagówdwóchkolejnych żonZygmuntaIII,sióstrcesarzaFerdy- nandaIIHabsburga.Utwierdzałkróla wzgubnychdlaPolskirojeniachoodzyskaniu tronuSzwecji.Wrazzresztąepiskopatu, agłówniezbiskupamiZadzikiemiGembic- kim,niedopuściłdomałżeństwaWładysława IVzksiężniczkąprotestancką,bomogłobyto 14 NASI OKUPANCI i złą wolę. Czy nie dostrzegają, że był w szpo- nach zdrajców w sutannach, spowiedników, ka- znodziejów, prymasów, kanclerzy, biskupów i je- zuitów – szkolonych socjotechników? Że ich ce- lem było na polecenie papieży wciągnąć Polskę do wojny z Turcją, aby utworzyć jej drugi front w celu odciążenia Habsburgów? ¤ ¤ ¤ Kazimierz Florian Czartoryski – bi- skup poznański od 1651 r., kujawski od 1655 roku, abp gnieźnieński i prymas Polski w latach 1673–1674, senator, a jako pry- mas był tradycyjnie przewodniczą- cym senatu. Interreks w 1674 r. – zmarł w czasie bezkrólewia. Se- kretarz Władysława IV, zwolennik najpierw prohabsburskiej polity- ki Wazów, a potem profrancuskiej – po zmianie kierunku polityki przez Jana Kazimierza. Na elek- cji w 1669 r. przyczynił się do wy- boru Michała Korybuta Wiśnio- wieckiego. Kazimierz Czartory- ski i podkanclerzy Olszowski, też biskup, przeforsowali projekt mał- żeństwa króla z Eleonorą Habs- burg, córką cesarza Ferdynanda III. W ten sposób poddali króla wpływom jezuitów i przeciągnęli go do obozu habsburskiego. Na- grodą dla Czartoryskiego było sta- nowisko prymasa i bogata diece- zja gnieźnieńska (Habsburgowie załatwiali takie łapówki na dwo- rze papieskim). Stał się przywód- cą obozu habsburskiego. Wejście króla w orbitę intere- sów Austrii umocniło obóz habs- burski i wywołało niemal wojnę do- mową, a przy tym ściągnęło na Polskę na- jazd turecki. O to zresztą chodziło Habsbur- gom i papieżowi – o wciągnięcie Polski do wojny z Turcją i otwarcie jej drugiego fron- tu w interesie Austrii. Wojny z Turcją trwały 27 lat. Polska, mimo ocalenia Austrii odsie- czą wiedeńską, mimo olbrzymiego wysiłku materialnego i poniesionych szkód, odzyska- ła zaledwie stan posiadania sprzed wojny. Wzmocniły się za to Austria i Rosja – przy- szli zaborcy Polski. ## ## Sobieski pod Wiedniem PiotrGembicki
4 NASI OKUPANCI kujawski zwalczał ewangelików w luterań- skim Gdańsku. Jako prymas prześladował prawosławnych, zmuszając ich do przyjęcia unii brzeskiej. Odbierał im cerkwie, klasz- tory i majątki, a na opornych nakładał ka- ry. Toteż na Ukrainie co rusz wybuchały powstania Kozaków. Nepota – protegował i obdarzał godno- ściami i beneficjami kościelnymi i państwo- wymi rodzinę, co było powodem głośnych pro- testów szlachty. Prowadził dwór pełen nie- zwykłego przepychu. Dokończył budowę pa- łacu prymasowskiego w Warszawie. Jako biskup chełmiński ciągnął dochody z diecezji pomezańskiej, która leżała na te- renie Prus, a to czyniło go zależnym od księ- cia pruskiego. Jego zdanie, jako biskupa i senatora ziem pruskich, bardzo dużo zna- czyło w roku 1605, kiedy utracono dla Pol- ski lenno pruskie. Jest jednym ze sprawców zniweczenia sejmu w 1606 r., obalenia kon- stytucji przeciwko tumultom i wybuchu woj- ny domowej. Wraz z drugim zdrajcą w sutannie, Bara- nowskim, jako kanclerz, a potem przewodni- czący senatu, realizował proniemiecką i pro- papieską politykę, ściągając na Polskę nie- potrzebne wojny ze Szwecją, Rosją i Turcją w interesie Habsburgów i papieży. Za wier- ną im służbę płacono mu kolejnymi, coraz bogatszymi godnościami. Wraz z Baranow- skim doprowadzili do przepadku posagu królowej Bony i pieniędzy pożyczonych przez nią Habsburgom hiszpańskim. Po zdobyciu Moskwy i powrocie Żółkiew- skiego zdrajca biskup Gembicki zorganizo- wał triumf, którego ozdobą był wzięty do niewoli car Wasyl Szujski. W czasie wypra- wy Zygmunta III na Moskwę i później na Turcję sprawował władzę w kraju. Rosji nie udało się skatolicyzować. Dodatkowo zaję- ta w Rosji Polska utraciła wpływy w Mołda- wii, co w perspektywie wojen z Turcją było stratą katastrofalną, bo odsłoniło granicę. Skutki „krucjaty” były straszliwe nie tyl- ko w wymiarze materialnym. Rosja skonsoli- dowała się, a Polska na wieki stała się jej dy- żurnym wrogiem. Sejm uchwalił, że królowi nie wolno rozpoczynać wojny bez zgody szlach- ty, którą ogarnął pacyfizm (idąc za wzorem Kościoła, nie chcieli płacić podatków). To z inicjatywy tego zdrajcy przedłu- żono w 1613 r. układ z Habsburgami (za- warty przed laty przez zdrajcę bpa Hozjusza), który ściągnął na Polskę najazdy Szwecji i Turcji. A Rosja czekała i rosła w siłę... ¤ ¤ ¤ Szymon Rudnicki – biskup warmiński (i książę sambijski) w latach 1604–1621, se- nator. Wychowanek jezuitów, potem ich pro- tektor. Przebywał kilka lat na dworze zbrod- niarza kardynała Hozjusza w Rzymie. Po po- wrocie jako protegowany jezuitów został se- kretarzem Stefana Batorego, potem Zygmun- ta III Wazy (był jego ulubieńcem), a wresz- cie sekretarzem wielkim koronnym. Jako bi- skup warmiński zarządzał też diecezją sam- bijską, która leżała na terenie Prus, i ciągnął stamtąd dochody. To czyniło go zależnym od władcy Prus. Przyjaciel Jana Zygmunta Hohenzoller- na, elektora Brandenburgii. W roku 1605 po- mógł mu w staraniach o uzyskanie prawa opie- ki nad obłąkanym księciem Prus Albrechtem Fryderykiem Hohenzollernem, chociaż pru- ski sejm „kwerulantów” domagał się wyru- gowania Hohenzollernów z Prus. Zygmunt III i jego najbliżsi doradcy biskupi i jezuici 12NASIOKUPANCI dopuściłdotego,żewzamianzaniezapła- coneposagitrzechHabsburżanek:żonyWła- dysławaIVorazjegomatkiimacochy(dwie żonyZygmuntaIII),Habsburgowiedali wzastawna50latksięstwaopolskieiraci- borskie,ale...niePolsce,tylkodynastiiWa- zów.Jednymzwarunkówbyłzakazjakichkol- wiekpolskichinstalacji.Wspaniałaokazjaodzy- skaniaŚląskazostałazaprzepaszczona.Jużpo 30latachobaksięstwawróciłydoHabsburgów. Miłosiernypokatolickubiskupbyłzwolen- nikiemutopieniapowstaniaChmielnickiego wekrwi.Brałudziałwwyprawie podBeresteczko.TęklęskęKoza- cypomścilirokpóźniej,wyrzyna- jącokoło8tys.jeńcówpolskich wziętychpodBatohem. Wczasiepotopuszwedzkie- gowrazzkrólemuciekłnaŚląsk, doksięstwaopolsko-raciborskie- go.Zabiegiopomocaustriacką początkowopozostałybezodze- wu.DopieroporokuHabsbur- gowieprzysłali12-tysięcznykor- pus,któryPolskamusiałaopła- cićiutrzymać.Wojskatełupiły krajniegorzejniżSzwedzi. Zdzieralinawetkościołyiwyko- pywalitrupyzgrobów.Popoto- pieHabsburgowieniekwapilisię zwycofaniemkorpusuzPolski, boproblemkosztówutrzyma- niagoprzerzucilinaPolaków. Doszłodotego,żewsprawie tychgrabieżyorazzprośbąowy- cofaniekorpusuzPolskipoje- chałodoWiedniaposelstwo. ¤¤¤ WacławLeszczyński–biskupwarmiń- ski(iks.sambijski)od1644r.,abpgnieźnień- skiwlatach1658–1666iprymasPolski.Se- nator,ajakoprymas–przewodniczącysena- tu.Podkanclerzykoronny,wychowanekje- zuitów,potemichprotektor.Tytułowałsię „księciemcesarstwa”,cobezwątpliwościokre- ślało,czyimbyłagentem.Prowadziłniebywa- lewystawnydwór.Utrzymywałsześćzam- ków,dwapałaceidwierezydencjeletnie. Ściągałnatopieniądze,łupiącswojątrzodę. BrałteżpieniądzeodFrancuzówiPrusaków. 5 NASIOKUPANCI liczylinapomocBrandenburgiiwodzyska- niutronuSzwecji.Zadowolilisięmglistąobiet- nicąoraz...przywróceniemprawreligijnych katolikomwPrusach.InteressamejPolski nieliczyłsię. Współtwórcakatastruwarmińskiegoz1615 r.,którystanowiłpodstawęwymiarupodat- kównaprawiepółwieku.Kataster,czylispis majątkówprowadzonypodnadzoremducho- wieństwa(sic!),byłoszustwem–zaniżono opołowępodstawywymiarupodatków.Pol- skę,którejskarbzawszecierpiałnabrak pieniędzy,kleroszukiwałtakżewtakispo- sób.Biskupwolałściągaćpieniądzedowła- snejkasy.Wtymteżceluwznowiłruchpiel- grzymkowywŚwiętejLipce.Odbudowałją iprzekazałjezuitom. Bojownikkontrreformacji–w1617r., wczasiewalkioodebranieluteranomkościo- łaśw.MikołajawluterańskimElblągu,do- prowadziłdonałożeniaprzezkrólabanicjina miasto. ¤¤¤ AndrzejOpaliński–biskuppoznański wlatach1607–1623,senator.Dziękipopie- raniuprzezmożnyródOpalińskichpronie- mieckiejpolitykiZygmuntaIII,jużw15ro- kużyciazostał...proboszczem.Wczasiestu- diówwRzymie(czymożeszkoleniaagen- tów?)byłsekretarzemiszambelanempapie- żaKlemensaVIII.Popowrociekontynu- owałkarieręprzykrólu–w1604r.został sekretarzemkoronnym.PosłowałdoNiemiec iRzymu.Wykorzystująctakieukłady,usiło- wałprzybraćtytułksiążęcy,alebezpowodze- nia.PapieżeiHabsburgowiezawiernąim służbęnagrodziligobogatądiecezjąpoznań- ską(koadiutorwwieku30lat).Zajego senatorowaniaoddanoPrusywlennoHohen- zollernombrandenburskim,aPolskazostała wciągniętaw„krucjatę”naMoskwęoraz wwojnyzeSzwecjąiTurcją. Protektorjezuitów,zaciekływrógprote- stantów,popierałichpogromy,osłaniałzbrod- niarzy.Pozburzeniukościołaewangelickie- gowPoznaniuprzezuczniówszkółjezuic- kichwczasiepogromuw1616r.zabroniłje- goodbudowy.Jakowspólnikiprotektor zbrodniarzy–sambyłzbrodniarzem. ¤¤¤ HenrykFirlej–biskupłuckiod1616r., płockiodroku1617,abpgnieźnieńskiipry- masPolskiwlatach1624–1626,senator.Ja- koprymas,awięciprzewodniczącysenatu, byłdrugąosobąwpaństwie.Podkanclerzyko- ronnywlatach1613–1618.Wmłodościkal- win,zgorliwościąneofityprześladowałdaw- nychbraciwwierze.Zwolennikuniibrze- skiej,prześladowałprawosławie.Wybudował wspaniałyzespółpałacowo-obronnywCze- miernikach.NiezdobyligonawetSzwedzi wczasiepotopu. WykonawcaprohabsburskiejpolitykiZyg- muntaIII–wspierałpróbyzdobyciakorony moskiewskiejiodzyskaniaszwedzkiej.Ale wojnazPolskąodciągnęłaSzwecjęodteatru wojnytrzydziestoletniejwNiemczech,aTur- cjęodzaatakowaniaHabsburgów.Itakibył celpapiesko-niemieckichagentów. ¤¤¤ AndrzejLipski–biskupłuckiodroku 1617,kujawskiod1623r.,krakowski(iksią- żęsiewierski)wlatach1630–1631,senator.Se- kretarzZygmuntaIII,podkanclerzykoronny odroku1618,kanclerzwielkiod1620do1623 roku.Swójawanszawdzięczałniemieckim 13NASI OKUPANCI Posłował do Francji. W czasie potopu złożył hołd i poddał Warmię elektorowi pruskie- mu Fryderykowi Wilhelmowi w Królewcu, za co słusznie został oskarżony o zdradę. Jak każdy zdrajca w sutannie nie tylko kary uniknął, ale jeszcze... nagrodzono go arcybi- skupstwem gnieźnieńskim, godnością pry- masa i związanymi z tym dochodami! W roku 1657 wynegocjował traktat welaw- sko-bydgoski. To jeden z najbardziej hanieb- nych traktatów w naszej historii, milowy krok do rozbiorów Polski. Nie tylko unieza- leżnił Prusy od Polski, ale zapewnił im swobo- dę przemarszu wojsk przez Pomorze, i jeszcze w przyszłości zwrot kosztów „pomocy”. Za 30 lat Polska musiała zapłacić Prusom koszty po- mocy z czasów potopu, i to z odsetkami! Wziął za to łapówki inny zdrajca w sutan- nie – prymas Radziejowski. Słynnego ko- rytarza nie wymyślił Hitler, wymyślił go zdrajca, ksiądz biskup Leszczyń- ski! Tym traktatem ta kanalia w sutannie wbiła gwóźdź do trumny Polski. Kiedy zo- stał prymasem, musiał opuścić stanowisko podkanclerzego, ale zadbał, aby objął je jego brat Jan. Elektor pruski za pomoc w uzyskaniu Elbląga (za długi) obiecał im 10 tys. dukatów do łapy. To akurat nie wyszło, ale żarliwa obrona interesów Pru- saka była powszechnie znana i głośna w Polsce. Mamy więc kolejne „zasługi Kościoła dla Polski”. W dacie zgonu Leszczyński ma trzy szóstki... ¤ ¤ ¤ Wojciech Cieciszowski – żył w latach 1607–1675, jezuita, wykładowca Akade- mii Wileńskiej, spowiednik króla Micha- ła Korybuta Wiśniowieckiego. Zadaniem tego papiesko-niemieckiego agenta było zwią- zać króla z obozem habsburskim. Związano nie tylko praniem mózgu przez spowiednika, ale i małżeństwem z Habsburżanką, córką ce- sarza. Wykorzystał też gwałtowny proces spad- kowy pomiędzy Sobieskimi a Wiśniowieckimi. Pod wpływem jezuity Cieciszowskigo, bisku- pa (potem prymasa) Czartoryskiego i bisku- pa Olszowskiego król nie potrafił wznieść się ponad prywatne spory. Konflikt pomiędzy „re- galistami” a „malkontentami” o mało nie skoń- czył się regularną wojną domową, osłabił Polskę. Doszło do tego, że obie strony łupiły majątki przeciwników! Niektórzy historycy winą za tę skrajną anar- chię obarczają króla, zarzucając mu nieudolność # ### Michał Korybut Wiśniowiecki FryderykWilhelm
4NASIOKUPANCI kujawskizwalczałewangelikówwluterań- skimGdańsku.Jakoprymasprześladował prawosławnych,zmuszającichdoprzyjęcia uniibrzeskiej.Odbierałimcerkwie,klasz- toryimajątki,anaopornychnakładałka- ry.ToteżnaUkrainiecoruszwybuchały powstaniaKozaków. Nepota–protegowałiobdarzałgodno- ściamiibeneficjamikościelnymiipaństwo- wymirodzinę,cobyłopowodemgłośnychpro- testówszlachty.Prowadziłdwórpełennie- zwykłegoprzepychu.Dokończyłbudowępa- łacuprymasowskiegowWarszawie. Jakobiskupchełmińskiciągnąłdochody zdiecezjipomezańskiej,którależałanate- reniePrus,atoczyniłogozależnymodksię- ciapruskiego.Jegozdanie,jakobiskupa isenatoraziempruskich,bardzodużozna- czyłowroku1605,kiedyutraconodlaPol- skilennopruskie.Jestjednymzesprawców zniweczeniasejmuw1606r.,obaleniakon- stytucjiprzeciwkotumultomiwybuchuwoj- nydomowej. Wrazzdrugimzdrajcąwsutannie,Bara- nowskim,jakokanclerz,apotemprzewodni- czącysenatu,realizowałproniemieckąipro- papieskąpolitykę,ściągającnaPolskęnie- potrzebnewojnyzeSzwecją,RosjąiTurcją winteresieHabsburgówipapieży.Zawier- nąimsłużbępłaconomukolejnymi,coraz bogatszymigodnościami.WrazzBaranow- skimdoprowadzilidoprzepadkuposagu królowejBonyipieniędzypożyczonych przezniąHabsburgomhiszpańskim. PozdobyciuMoskwyipowrocieŻółkiew- skiegozdrajcabiskupGembickizorganizo- wałtriumf,któregoozdobąbyłwziętydo niewolicarWasylSzujski.Wczasiewypra- wyZygmuntaIIInaMoskwęipóźniejna Turcjęsprawowałwładzęwkraju.Rosjinie udałosięskatolicyzować.Dodatkowozaję- tawRosjiPolskautraciławpływywMołda- wii,cowperspektywiewojenzTurcjąbyło stratąkatastrofalną,boodsłoniłogranicę. Skutki„krucjaty”byłystraszliwenietyl- kowwymiarzematerialnym.Rosjaskonsoli- dowałasię,aPolskanawiekistałasięjejdy- żurnymwrogiem.Sejmuchwalił,żekrólowi niewolnorozpoczynaćwojnybezzgodyszlach- ty,którąogarnąłpacyfizm(idączawzorem Kościoła,niechcielipłacićpodatków). Tozinicjatywytegozdrajcyprzedłu- żonow1613r.układzHabsburgami(za- wartyprzedlatyprzezzdrajcębpaHozjusza), któryściągnąłnaPolskęnajazdySzwecji iTurcji.ARosjaczekałairosławsiłę... ¤¤¤ SzymonRudnicki–biskupwarmiński (iksiążęsambijski)wlatach1604–1621,se- nator.Wychowanekjezuitów,potemichpro- tektor.Przebywałkilkalatnadworzezbrod- niarzakardynałaHozjuszawRzymie.Popo- wrociejakoprotegowanyjezuitówzostałse- kretarzemStefanaBatorego,potemZygmun- taIIIWazy(byłjegoulubieńcem),awresz- ciesekretarzemwielkimkoronnym.Jakobi- skupwarmińskizarządzałteżdiecezjąsam- bijską,którależałanatereniePrus,iciągnął stamtąddochody.Toczyniłogozależnymod władcyPrus. PrzyjacielJanaZygmuntaHohenzoller- na,elektoraBrandenburgii.Wroku1605po- mógłmuwstaraniachouzyskanieprawaopie- kinadobłąkanymksięciemPrusAlbrechtem FryderykiemHohenzollernem,chociażpru- skisejm„kwerulantów”domagałsięwyru- gowaniaHohenzollernówzPrus.Zygmunt IIIijegonajbliżsidoradcybiskupiijezuici 12 NASI OKUPANCI dopuścił do tego, że w zamian za niezapła- cone posagi trzech Habsburżanek: żony Wła- dysława IV oraz jego matki i macochy (dwie żony Zygmunta III), Habsburgowie dali w zastaw na 50 lat księstwa opolskie i raci- borskie, ale... nie Polsce, tylko dynastii Wa- zów. Jednym z warunków był zakaz jakichkol- wiek polskich instalacji. Wspaniała okazja odzy- skania Śląska została zaprzepaszczona. Już po 30 latach oba księstwa wróciły do Habsburgów. Miłosierny po katolicku biskup był zwolen- nikiem utopienia powstania Chmielnickiego we krwi. Brał udział w wyprawie pod Beresteczko. Tę klęskę Koza- cy pomścili rok później, wyrzyna- jąc około 8 tys. jeńców polskich wziętych pod Batohem. W czasie potopu szwedzkie- go wraz z królem uciekł na Śląsk, do księstwa opolsko-raciborskie- go. Zabiegi o pomoc austriacką początkowo pozostały bez odze- wu. Dopiero po roku Habsbur- gowie przysłali 12-tysięczny kor- pus, który Polska musiała opła- cić i utrzymać. Wojska te łupiły kraj nie gorzej niż Szwedzi. Zdzierali nawet kościoły i wyko- pywali trupy z grobów. Po poto- pie Habsburgowie nie kwapili się z wycofaniem korpusu z Polski, bo problem kosztów utrzyma- nia go przerzucili na Polaków. Doszło do tego, że w sprawie tych grabieży oraz z prośbą o wy- cofanie korpusu z Polski poje- chało do Wiednia poselstwo. ¤ ¤ ¤ Wacław Leszczyński – biskup warmiń- ski (i ks. sambijski) od 1644 r., abp gnieźnień- ski w latach 1658–1666 i prymas Polski. Se- nator, a jako prymas – przewodniczący sena- tu. Podkanclerzy koronny, wychowanek je- zuitów, potem ich protektor. Tytułował się „księciem cesarstwa”, co bez wątpliwości okre- ślało, czyim był agentem. Prowadził niebywa- le wystawny dwór. Utrzymywał sześć zam- ków, dwa pałace i dwie rezydencje letnie. Ściągał na to pieniądze, łupiąc swoją trzodę. Brał też pieniądze od Francuzów i Prusaków. 5NASI OKUPANCI liczyli na pomoc Brandenburgii w odzyska- niu tronu Szwecji. Zadowolili się mglistą obiet- nicą oraz... przywróceniem praw religijnych katolikom w Prusach. Interes samej Polski nie liczył się. Współtwórca katastru warmińskiego z 1615 r., który stanowił podstawę wymiaru podat- ków na prawie pół wieku. Kataster, czyli spis majątków prowadzony pod nadzorem ducho- wieństwa (sic!), był oszustwem – zaniżono o połowę podstawy wymiaru podatków. Pol- skę, której skarb zawsze cierpiał na brak pieniędzy, kler oszukiwał także w taki spo- sób. Biskup wolał ściągać pieniądze do wła- snej kasy. W tym też celu wznowił ruch piel- grzymkowy w Świętej Lipce. Odbudował ją i przekazał jezuitom. Bojownik kontrreformacji – w 1617 r., w czasie walki o odebranie luteranom kościo- ła św. Mikołaja w luterańskim Elblągu, do- prowadził do nałożenia przez króla banicji na miasto. ¤ ¤ ¤ Andrzej Opaliński – biskup poznański w latach 1607–1623, senator. Dzięki popie- raniu przez możny ród Opalińskich pronie- mieckiej polityki Zygmunta III, już w 15 ro- ku życia został... proboszczem. W czasie stu- diów w Rzymie (czy może szkolenia agen- tów?) był sekretarzem i szambelanem papie- ża Klemensa VIII. Po powrocie kontynu- ował karierę przy królu – w 1604 r. został sekretarzem koronnym. Posłował do Niemiec i Rzymu. Wykorzystując takie układy, usiło- wał przybrać tytuł książęcy, ale bez powodze- nia. Papieże i Habsburgowie za wierną im służbę nagrodzili go bogatą diecezją poznań- ską (koadiutor w wieku 30 lat). Za jego senatorowania oddano Prusy w lenno Hohen- zollernom brandenburskim, a Polska została wciągnięta w „krucjatę” na Moskwę oraz w wojny ze Szwecją i Turcją. Protektor jezuitów, zaciekły wróg prote- stantów, popierał ich pogromy, osłaniał zbrod- niarzy. Po zburzeniu kościoła ewangelickie- go w Poznaniu przez uczniów szkół jezuic- kich w czasie pogromu w 1616 r. zabronił je- go odbudowy. Jako wspólnik i protektor zbrodniarzy – sam był zbrodniarzem. ¤ ¤ ¤ Henryk Firlej – biskup łucki od 1616 r., płocki od roku 1617, abp gnieźnieński i pry- mas Polski w latach 1624–1626, senator. Ja- ko prymas, a więc i przewodniczący senatu, był drugą osobą w państwie. Podkanclerzy ko- ronny w latach 1613–1618. W młodości kal- win, z gorliwością neofity prześladował daw- nych braci w wierze. Zwolennik unii brze- skiej, prześladował prawosławie. Wybudował wspaniały zespół pałacowo-obronny w Cze- miernikach. Nie zdobyli go nawet Szwedzi w czasie potopu. Wykonawca prohabsburskiej polityki Zyg- munta III – wspierał próby zdobycia korony moskiewskiej i odzyskania szwedzkiej. Ale wojna z Polską odciągnęła Szwecję od teatru wojny trzydziestoletniej w Niemczech, a Tur- cję od zaatakowania Habsburgów. I taki był cel papiesko-niemieckich agentów. ¤ ¤ ¤ Andrzej Lipski – biskup łucki od roku 1617, kujawski od 1623 r., krakowski (i ksią- żę siewierski) w latach 1630–1631, senator. Se- kretarz Zygmunta III, podkanclerzy koronny od roku 1618, kanclerz wielki od 1620 do 1623 roku. Swój awans zawdzięczał niemieckim 13 NASIOKUPANCI PosłowałdoFrancji.Wczasiepotopuzłożył hołdipoddałWarmięelektorowipruskie- muFryderykowiWilhelmowiwKrólewcu, zacosłuszniezostałoskarżonyozdradę. Jakkażdyzdrajcawsutannienietylkokary uniknął,alejeszcze...nagrodzonogoarcybi- skupstwemgnieźnieńskim,godnościąpry- masaizwiązanymiztymdochodami! Wroku1657wynegocjowałtraktatwelaw- sko-bydgoski.Tojedenznajbardziejhanieb- nychtraktatówwnaszejhistorii,milowy krokdorozbiorówPolski.Nietylkounieza- leżniłPrusyodPolski,alezapewniłimswobo- dęprzemarszuwojskprzezPomorze,ijeszcze wprzyszłościzwrotkosztów„pomocy”.Za30 latPolskamusiałazapłacićPrusomkosztypo- mocyzczasówpotopu,itozodsetkami! Wziąłzatołapówkiinnyzdrajcawsutan- nie–prymasRadziejowski.Słynnegoko- rytarzaniewymyśliłHitler,wymyślił gozdrajca,ksiądzbiskupLeszczyń- ski!Tymtraktatemtakanaliawsutannie wbiłagwóźdźdotrumnyPolski.Kiedyzo- stałprymasem,musiałopuścićstanowisko podkanclerzego,alezadbał,abyobjąłje jegobratJan.Elektorpruskizapomoc wuzyskaniuElbląga(zadługi)obiecałim 10tys.dukatówdołapy.Toakuratnie wyszło,ależarliwaobronainteresówPru- sakabyłapowszechnieznanaigłośna wPolsce.Mamywięckolejne„zasługi KościoładlaPolski”. WdaciezgonuLeszczyńskimatrzy szóstki... ¤¤¤ WojciechCieciszowski–żyłwlatach 1607–1675,jezuita,wykładowcaAkade- miiWileńskiej,spowiednikkrólaMicha- łaKorybutaWiśniowieckiego.Zadaniem tegopapiesko-niemieckiegoagentabyłozwią- zaćkrólazobozemhabsburskim.Związano nietylkopraniemmózguprzezspowiednika, aleimałżeństwemzHabsburżanką,córkące- sarza.Wykorzystałteżgwałtownyprocesspad- kowypomiędzySobieskimiaWiśniowieckimi. PodwpływemjezuityCieciszowskigo,bisku- pa(potemprymasa)Czartoryskiegoibisku- paOlszowskiegokrólniepotrafiłwznieśćsię ponadprywatnespory.Konfliktpomiędzy„re- galistami”a„malkontentami”omałonieskoń- czyłsięregularnąwojnądomową,osłabił Polskę.Doszłodotego,żeobiestronyłupiły majątkiprzeciwników! Niektórzyhistorycywinązatęskrajnąanar- chięobarczająkróla,zarzucającmunieudolność ## # # MichałKorybutWiśniowiecki Fryderyk Wilhelm
3 NASIOKUPANCI przyszłośćPolskiwiązalizNiemcamiipa- pieżami.Dośćpowiedzieć,żeobiekolejneżo- nykrólabyłysiostramicesarzaFerdynanda IIHabsburga.Osobneekipyjezuickieedu- kowałyipilnowałykrólowejorazdzieci„kró- lajezuitów”. Pokilkunastulatachinicjowanejprzezje- zuitówcichejwojnyreligijnejzprotestanta- miiprawosławnyminaWschodzie,zaistnia- łaszansanazaprowadzeniepokojureligijne- goprzezuchwalenieprzezsejm„konstytucji przeciwtumultom”.Wczasiesejmuw1606 rokuciobajagencipocałonocnejanaliziepro- jektu„konstytucji”stwierdzili,żenietylkoze- zwalaonanaszerzeniesięherezji,alenado- miarzłegokrólmożeherezjibronić.Jestwięc projektkonstytucjiniezgodnyzkatolickim „wartościami”.Resztynasejmiedokonalibi- skupiiichnarzędzie–ultrakatoliccyposło- wie.Padłanietylko„konstytucja”,ale nieuchwalonoteżpodatkównaobronę granic.Główniedlatego,żeszlachta imagnaciniechcieliichpłacić,powołu- jącsięnazwolnieniapodatkowedladu- chowieństwa.NajazdtatarskiwszedłwPol- skęjakwmasłoispustoszyłwiększośćkraju. Wefekciewybuchławojnadomowa–ro- koszZebrzydowskiego.Rokoszanieprzegra- lipodGuzowem,ajezuiciwykorzystaliwoj- nędomowądonapadównamajątkiewan- gelickiejszlachtyiburzeniakościołów ewangelickich.Dlakleruzawszeodnapra- wyPolskiważniejszabyłarozprawazinno- wiercami. ¤¤¤ MaciejPstrokoński–biskupprzemyski odroku1601,kujawskiwlatach1608–1609, senator.Kanclerzwielkikoronnyod1606do 1609roku,bliskiwspółpracownikZygmunta IIIWazy.Wrazzjezuitamiinuncjuszem papieskim–architektprohabsburskiejpoli- tykikróla.BrałudziałwwyprawachWazy doSzwecji.WrazzpapieżemiHabsburga- mipodżegałdorekatolicyzacjiluterańskiej Szwecji.WciągnęlitymPolskęwpółtorawie- kowewojnyszwedzkie,którecałkowiciezruj- nowałykraj. Jedenzesprawcówobaleniakonstytucji przeciwkotumultomizniweczeniasejmu w1606r.orazwybuchuwojnydomowej –rokoszuZebrzydowskiego. JakokanclerzpomagałjezuitomiHabs- burgom,itozpoparciempapieżaPawłaV, wciągnąćPolskęwdymitriady.Ichcelem byłakatolicyzacjaRosji,dlategowypra- węzlat1609–1610papieżogłosiłkru- cjatą.ZawiernąsłużbępapieżomiNiem- comPstrokońskinagrodzonyzostałbogatym biskupstwemkujawskim. ¤¤¤ WawrzyniecGembicki–biskupchełmiń- skiod1600r.,kujawskiod1610r.,wlatach 1615–1624abpgnieźnieńskiiprymasPolski, awięcprzewodniczącysenatuidrugaosoba wpaństwie.SekretarzStefanaBatoregoiZyg- muntaIII,sekretarzwiekikoronny,podkanc- lerzykoronnyod1607r.,kanclerzwlatach 1609–1613.Poprekonizacjinabiskupaku- jawskiegowbrewprawuzatrzymałkancler- stwo.Oddałjedopierowobeccałkowitej klęski„krucjaty”naprawosławnąMoskwę (byłjejwspółarchitektem)itragicznychjej skutkówdlaPolski. Wychowanekjezuitówiichprotektor. Zwolennikkontrreformacji.Jakobiskupcheł- mińskizbrojniedoprowadziłdopowrotuje- zuitówdoTorunia.Zaowocowałotowprzy- szłościrozruchamireligijnymi.Jakobiskup 11NASI OKUPANCI nawet wspomagała ich finanso- wo królewskimi dochodami! Zaś na opłacenie polskiego woj- ska nie było pieniędzy... W ten sposób Gembicki, niemiecko-papieski agent w su- tannie, kontynuował podpo- rządkowanie Polski niemieckim interesom, tożsamym zresztą z papieskimi, i wystawił ją na potencjalny atak Turcji oraz na- turalny konflikt z Francją. Do- szło nawet do aresztowania we Francji Jana Kazimierza, póź- niejszego króla polskiego, któ- ry przesiedział we francuskim więzieniu prawie dwa lata. W 1638 r. Władysław IV – bez zgody sejmu – pojechał w to- warzystwie Gembickiego do Au- strii na spotkanie z cesarzem. Wyjazd skończył się kompromi- tacją, a oburzony sejm uchwa- łą zabronił królowi samowol- nych wyjazdów za granicę. To wysługiwanie się Niem- com i papieżom nagrodzone zo- stało najbogatszą w Europie diecezją krakowską z tytułem książęcym. Ten zdrajca i niemiecki pachołek pochowany jest w katedrze wawelskiej. W oficjalnych kościel- nych biografiach zdrajcy ani słowa o tego ty- pu „zasługach”. ¤ ¤ ¤ Andrzej Leszczyński – biskup kamie- niecki od roku 1640, chełmiński od 1646 r., abp gnieźnieński i prymas Polski w latach 1653–1658, senator. Jako prymas pełnił godność przewodniczącego senatu. Wycho- wanek jezuitów i ich protektor. W wieku 13 lat uzyskał niższe święcenia, a jako 15-latek był już kanonikiem. Został kanclerzem kró- lowej Cecylii Renaty z Habsburgów. Wraz z nią umacniał wpływy niemieckie, a przy oka- zji swoje. Zgarnął trzy bogate opactwa, a w wieku 32 lat był już biskupem senatorem. Podkanclerzy koronny od 1645 r., kanclerz w latach 1650–1653. Jako podkanclerzy 6 NASI OKUPANCI Habsburgom i wiernie im służył. O jego skąp- stwie krążyły legendy. Zwolennik kontrrefor- macji, protektor jezuitów. Rzeczywisty kierownik polskiej polityki od 1618 r. W interesie Niemców i papieży do- puścił do zaciągów lisowczyków i wysłania ich na pomoc Habsburgom przeciwko Węgrom i Czechom. Ściągnął tym na Polskę najazd tu- recki i klęskę pod Cecorą w 1620 r. Zginął wtedy hetman Żółkiewski, którego głowa za- wisła na bramie w Stambule. Najazd tatarski spustoszył kresy po San. Jakby tego było ma- ło, zdrajca biskup Lipski podał Turkom na tacy sojusznika Polski – Grazianiego, hospo- dara Mołdawii. W obliczu klęski formowano nową ar- mię, która w połowie miała składać się z prawosławnych, głównie Kozaków. Nawet to nie powstrzymało katolickich fanatyków przed forsowaniem unii brzeskiej i dalszymi prześladowaniami prawosławnych. Papiescy agenci na to nie pozwolili. Niemal w tym samym czasie, gdy nie- liczna armia polska przegrywała pod Ce- corą, 10 tys. polskich lisowczyków roz- gromiło Czechów pod Białą Górą – dla Habsburgów. Jakże brakło ich przeciw Tur- kom! To właśnie Lipski – niemiecko-papieski agent w sutannie – tak osłabił Polskę. Kata- strofalna polityka tego agenta ściągnęła jesz- cze najazd Szwedów, którzy wykorzystali oka- zję i zajęli Inflanty. Ryga poddała się szybko, bo luterańska ludność miała dosyć katolickich prześladowań i otworzyła Szwedom bramy. Pod Wismarem Polska straciła flotę wojenną. Musiała walczyć na dwa fronty, a nie mia- ła czym. Tylko dlatego, że Kościołowi ma- rzyła się rekatolicyzacja luterańskiej Szwecji. Słusznie powiedział król Gustaw Adolf, że Polacy „winą króla swego stali się igrzy- skiem Rakuszanów”. Wobec lawiny klęsk, żeby pozbyć się te- go pachołka niemieckiego z kanclerstwa, dano mu bogatą diecezję kujawską (incom- patibilia). Potem jeszcze papież i Habsbur- gowie nagrodzili agenta najbogatszą diece- zją krakowską z tytułem książęcym. Zdrajca biskup Lipski pochowany jest w... katedrze wawelskiej. ¤ ¤ ¤ Jan Wężyk – biskup przemyski od 1619 roku, poznański od roku 1624, abp gnieźnień- ski i prymas Polski w latach 1627–1638, se- nator. Jako prymas, a więc i przewodniczący senatu, był drugą osobą w państwie. Inter- reks w latach 1632–1633. Wychowanek jezu- itów, potem ich protektor. Po studiach w Kra- kowie kontynuował je aż przez siedem lat w Rzymie, gdzie wyrobił sobie znakomite „układy”. Po powrocie do kraju został sekre- tarzem Zygmunta III Wazy. Kolekcjonował kościelne godności i beneficja. Zwolennik kontrreformacji, fanatyk religijny, prześlado- wał prawosławnych, ewangelików, szczególnie arian, którym odmawiał miana chrześcijan. Pełniąc tak wysokie stanowiska, miał ogromny wpływ na króla i politykę państwa. Doradził Habsburgom, aby nie płacili Pol- sce umówionych posagów dwóch kolejnych żon Zygmunta III, sióstr cesarza Ferdy- nanda II Habsburga. Utwierdzał króla w zgubnych dla Polski rojeniach o odzyskaniu tronu Szwecji. Wraz z resztą episkopatu, a głównie z biskupami Zadzikiem i Gembic- kim, nie dopuścił do małżeństwa Władysława IV z księżniczką protestancką, bo mogłoby to 14NASIOKUPANCI izłąwolę.Czyniedostrzegają,żebyłwszpo- nachzdrajcówwsutannach,spowiedników,ka- znodziejów,prymasów,kanclerzy,biskupówije- zuitów–szkolonychsocjotechników?Żeichce- lembyłonapoleceniepapieżywciągnąćPolskę dowojnyzTurcją,abyutworzyćjejdrugifront wceluodciążeniaHabsburgów? ¤¤¤ KazimierzFlorianCzartoryski–bi- skuppoznańskiod1651r.,kujawskiod1655 roku,abpgnieźnieńskiiprymasPolskiwlatach 1673–1674,senator,ajakopry- masbyłtradycyjnieprzewodniczą- cymsenatu.Interreksw1674r. –zmarłwczasiebezkrólewia.Se- kretarzWładysławaIV,zwolennik najpierwprohabsburskiejpolity- kiWazów,apotemprofrancuskiej –pozmianiekierunkupolityki przezJanaKazimierza.Naelek- cjiw1669r.przyczyniłsiędowy- boruMichałaKorybutaWiśnio- wieckiego.KazimierzCzartory- skiipodkanclerzyOlszowski,też biskup,przeforsowaliprojektmał- żeństwakrólazEleonorąHabs- burg,córkącesarzaFerdynanda III.Wtensposóbpoddalikróla wpływomjezuitówiprzeciągnęli godoobozuhabsburskiego.Na- grodądlaCzartoryskiegobyłosta- nowiskoprymasaibogatadiece- zjagnieźnieńska(Habsburgowie załatwialitakiełapówkinadwo- rzepapieskim).Stałsięprzywód- cąobozuhabsburskiego. Wejściekrólaworbitęintere- sówAustriiumocniłoobózhabs- burskiiwywołałoniemalwojnędo- mową,aprzytymściągnęłonaPolskęna- jazdturecki.OtozresztąchodziłoHabsbur- gomipapieżowi–owciągnięciePolskido wojnyzTurcjąiotwarciejejdrugiegofron- tuwinteresieAustrii.WojnyzTurcjątrwały 27lat.Polska,mimoocaleniaAustriiodsie- cząwiedeńską,mimoolbrzymiegowysiłku materialnegoiponiesionychszkód,odzyska- łazaledwiestanposiadaniasprzedwojny. WzmocniłysięzatoAustriaiRosja–przy- szlizaborcyPolski. # ## # SobieskipodWiedniem Piotr Gembicki
2NASIOKUPANCI WojciechBaranowski–biskupprzemy- skiod1584r.,płockiodroku1590,kujaw- skiod1608r.,arcybiskupgnieźnieńskiipry- masPolskiwlatach1608–1615,senator.Ja- koprymasbyłprzewodniczącymsenatu, awięcdrugąosobąwpaństwie.SekretarzSte- fanaBatorego,sekretarzwielkikoronny,pod- kanclerzywlatach1585–1591.Zapoparcie ZygmuntaIIIwczasierokoszuZebrzydow- skiegodostałbogatądiecezjękujawską, awkrótcegnieźnieńskąztytułemprymasa. Chciwiec–pracującwkancelariiZygmunta Augusta,zebrałlicznegodności,m.in.cztery kanonieizwiązaneznimibeneficja.Prowa- dziłniezwyklewystawnytrybżycia,rozpoczął budowępałacówbiskupichwPłocku,Skier- niewicach,wybudowałpałacprymasowski wWarszawie.Gdzienastał,tambudowałdla siebiepałac.Protektorjezuitów,orędownik kontrreformacji. Byłjednymzgłównychsprawcówzniwe- czeniasejmuiodrzuceniakonstytucjiprze- ciwtumultomw1606r.orazwybuchuwojny domowej.Agenthabsburskiipapieski;reali- zowałniemieckąpolitykęjakopodkanclerzy ipotemprzewodniczącysenatu.Popierał„kru- cjatę”naMoskwęwpapieskichrojeniach okatolicyzacjiRosji.Wojsko,popowrocie znieudanejwyprawymoskiewskiej,żąda- łozapłatyzaległegożołdu...20milionów zł!Byłatoastronomicznasuma,równakil- kuletnimdochodompaństwa.Zanimpodat- kiuchwalonoizebranopieniądze(Kościół, bogatszyodpaństwa,dorzuciłraptem300 tysięcy),żołnierzestraszliwiezłupilikraj. Takżezajegoprzewodnictwasenatowi, sejmwyraziłzgodęnaoddanieHohenzol- lernombrandenburskimPruswlenno w1612r.,mimożesejmpruskiwypowiedział sięzauniązPolskąnaprawachLitwy.Pol- skaodmówiłazpowodujednegowarunku: urzędywluterańskichPrusachmiałybyćob- sadzanetylkoprzezluteranów.Byłotodla biskupówijezuitówniedoprzyjęcia,bo wzmocniłabysiępozycjaewangelikówwpań- stwie.Wymogliwięcnakróluisejmieodmo- wę.Cifanatycyreligijniizdrajcywsu- tannachwolelioddaćPrusyNiemcom!To teżsąte„zasługiKościoładlaPolski”. Bezwzględnyzwolennikkontrreformacji. Naczasyjego„biskupiejiprymasowskiej posługi”przypadanajwiększenasileniepo- gromówprotestantówiinnychaktównieto- lerancjiwcałejPolsce.PoklęscerokoszuZe- brzydowskiegoodebranoprotestantom2/3 kościołów,palącprzyokazjibezcennebi- bliotekiiprofanującwielecmentarzy.Jako wspólnikiprotektorzbrodniarzyorazpodże- gacz,sambyłzbrodniarzem. Zoficjalnegożyciorysujegonastępcy,pry- masaGembickiego,dowiadujemysię,żeGem- bicki„odbudowałzrujnowanąekonomięar- chidiecezji”.SkoroprzedGembickimpryma- sembyłprzezsiedemlatBaranowski,townio- sekjestprosty:Baranowskizrujnowałekono- mięarchidiecezji. ¤¤¤ FryderykBartsch(1552–1609)–jezuita, kolejnypoPakoszuGołyńskimspowiednik ZygmuntaIII,„królajezuitów”.Król,jakby mumałobyłonadworzejednegojezuickie- gopodżegacza,czylikaznodzieiPiotraSkar- gi,utrzymywałjeszczespowiednika.Obajci niemiecko-papiescyagencisterowaniprzez nuncjuszapapieskiegoiwładzezakonu,ści- ślekontrolowalipolskiegokróla(spowiedź, pokuta).Podsycalijegorojeniaoodzyskaniu tronuSzwecjiwnadzieijejrekatolicyzacji, 10 NASI OKUPANCI chciał katolicyzować. Tam przemocą forsowa- no unię brzeską, a Kozaków obracano w pańsz- czyźnianych chłopów. Toteż co rusz wybuchały powstania Kozaków, którzy zwrócili się o po- moc do Moskwy. Zadzik prześladował prawo- sławie. Orędownik kontrreformacji, doprowa- dził do likwidacji ariańskiego Rakowa. W podziemiach zamku w Bodzentynie więził kalwinów i arian. Jedna z legend o tym okrut- niku mówi, że więził ewangelika, aż ten z gło- du zjadł własne księgi. Dzięki takim jak on pomocnikom „króla jezuitów” Polacy rzeczywiście stali się „igrzy- skiem Rakuszanów”. To też jakoby „zasługi Kościoła dla Polski”. Zdrajca biskup Zadzik pochowany jest w katedrze wawelskiej. ¤ ¤ ¤ Henryk Firlej – biskup przemyski od roku 1630, poznański od 1635 r., senator. Wy- chowanek jezuitów – studiował na ich nie- mieckim uniwersytecie. Po powrocie do Pol- ski dzięki poparciu jezuitów został sekreta- rzem Zygmunta III. Protegowany przez kró- lową Konstancję z Habsburgów, która wraz z jezuitami pilnowała w Polsce interesów nie- mieckich i papieskich, robił szybką karierę. Toteż król mianował tego agenta biskupem i wprowadził do polskiego senatu w wieku za- ledwie 30 lat. Na elekcji w 1633 r. reprezentował kró- lewicza Władysława i przedstawiał jego kan- dydaturę. Awansowany przez Władysława IV na bogatszą diecezję poznańską nie zdą- żył odbyć ingresu. ¤ ¤ ¤ Jerzy Tyszkiewicz – biskup żmudzki od 1633 r., wileński w latach 1649–1656, sena- tor. Ten biskup i zdrajca podpisał wraz z Radziwiłłami kapitulację i poddanie Litwy pod protekcję Karola Gustawa. Było to fak- tyczne zerwanie unii polsko-litewskiej. Po ka- pitulacji udał się na służbę do Królewca, do elektora pruskiego, luteranina. ¤ ¤ ¤ Piotr Gembicki – biskup przemyski od 1635 r., krakowski (i ks. siewierski) w latach 1642–1657, senator. Podkanclerzy koronny od 1635 r., kanc- lerz wielki w latach 1638–1643. Kolekcjo- ner godności i beneficjów. Kontynuator pro- habsburskiej i propapieskiej polityki, przez co Polska była w konflikcie m.in. z potężną Francją. Doszło do tego, że w 1635 r. lisowczycy i... cesarski pułkownik Jan Kazimierz, przy- szły król, walczyli po stronie Habsburgów przeciwko Francji na jej terytorium! Czy moż- na się dziwić, że Francja popierała Szwecję i Rosję? Wraz z jezuitami Gembicki podsy- cał rojenia Władysława IV o odzyskaniu tro- nu Szwecji. Sytuację pogorszył jeszcze polski traktat z Habsburgami, skierowany przeciwko Turcji, sojuszniczce Francji. Postawił Polskę za cel agresji tureckiej, wykluczył możliwość odzy- skania Śląska, dał Niemcom prawo werbun- ku żołnierzy w Polsce. Wraz z całym episkopatem Gembicki unie- możliwił małżeństwo Władysława IV z pro- testantką, co mogło poprawić sytuację Polski dzięki sojuszowi z Anglią. Doprowadzili do mariażu z... Niemką, siostrą cesarza Ferdy- nanda III Habsburga. Nie przeszkadzało im, że była cioteczną siostrą męża. Królowa Cecylia Renata nie tylko jawnie wspierała interesy Niemców w Polsce, ale 7NASI OKUPANCI wyrwać Polskę z niemiecko-papieskich klesz- czy i doprowadzić do prowadzenia przez Pol- skę polityki niezależnej od Niemców i papie- ży, a zgodnej z polską racją stanu. Aby zwią- zać króla z Habsburgami i Rzymem, dopro- wadził do małżeństwa z kolejną Habsburżan- ką, do tego siostrą cioteczną króla. Za jego przewodniczenia senatowi Pol- ska utraciła Inflanty, Rygę i wpływy w Mołdawii. Szwedzi pobierali cła z polskich portów (milion zł rocznie!), czym finansowa- li... wojnę trzydziestoletnią! Płacono mu za to kolejnymi coraz bogatszymi godnościami kościelnymi. Habsburgowie i papieże dbali o kariery swoich agentów. ¤ ¤ ¤ Jan Lipski – biskup chełmiński od roku 1636, abp gnieźnieński i prymas Polski w la- tach 1638–1641, senator. Jako prymas pełnił funkcję przewodniczącego senatu, a więc był drugą osobą w państwie. Wychowanek jezu- itów, agent szkolony przez nich w Niem- czech i we Włoszech. Święcenia kapłańskie przyjął po powro- cie do kraju w 1616 r. Karierę zawdzięczał protekcji jezuitów i wuja, kanclerza koron- nego Feliksa Kryskiego. Idąc jego wzorem, wiernie służył Wazom i Habsburgom. Sekre- tarz „króla jezuitów”, potem kanclerz kró- lowej Konstancji Habsburg, wreszcie refe- rendarz koronny. Wykorzystał te „układy” dla zapewnienia sobie dóbr doczesnych: szyb- ko zgarnął dwie kanonie, dwa probostwa i opactwo wraz z ogromnymi dochodami z beneficjów. Służył tak wiernie, że zaledwie w dwa lata po uzyskaniu sakry biskupiej – niewielkiej, znacznie zluteranizowanej die- cezji chełmińskiej, do tego zrujnowanej wojną ze Szwecją – został prymasem. „Po- ślizg” kariery wspomagał wazeliną, pisząc ody i panegiryki na cześć Zygmunta III, a potem Władysława IV. W roku 1633 brał udział w poselstwie Je- rzego Ossolińskiego do papieża Urbana VIII. Cztery lata później posłował do Wiednia po Cecylię Renatę Habsburg – żonę dla Włady- sława IV. Nie przeszkadzało mu jakoś, że Habs- burgowie mimo upływu lat nie wypłacili Pol- sce posagów dwóch żon Zygmunta III, ojca Władysława. Z Cecylią Renatą było podobnie. Tak „skuteczne” starania Habsburgowie nagrodzili... tytułem hrabiów Świętego Ce- sarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckie- go dla biskupa Lipskiego i jego rodziny, a niedługo tytułem prymasa z olbrzymimi dochodami. Fanatyk religijny – odbierał ewan- gelikom kościoły, wspierał unię brzeską i prze- śladował prawosławie. „Dyzunitom” odbiera- no wtedy siłą cerkwie i majątki. Doprowadzi- ło to do zachwiania lojalności prawosławnych wobec Polski. Obrońcami prawosławia ogło- sili się Kozacy. Prześladowania zmusiły ich do szukania wsparcia w Rosji. Katoliccy fana- tycy dokonali rzeczy strasznej: dali Rosji pretekst do ingerencji w sprawy Polski. Prawosławnych wkrótce pozbawiono praw po- litycznych, co tylko wywołało wśród nich na- stroje prorosyjskie. W swej posłudze bardzo dbał o jedynego bożka – kasę! – dlatego rozwijał złotodajne kulty świętych. Za to złoto zbudował pałac w Łyszkowicach, letnią rezydencję prymasów, rozbudował zamek biskupi w Lubawie i pa- łace prymasowskie w Warszawie i w Łowiczu. Wszystko w niezwykle krótkim czasie. Za kilkanaście lat złupili to wszystko Szwedzi... 15 NASIOKUPANCI ¤¤¤ AndrzejTrzebicki–biskupprzemyski odroku1654r.,krakowski(iks.siewier- ski)wlatach1658–1679,senator.Wychowa- nekjezuitów.Podkanclerzykoronnyod1652 roku,naelekcjiwroku1674–wzastępstwie choregoprymasa–pełniłfunkcjęinterrek- sa.NatejelekcjiwybórSobieskiego wspartybył400tys.liwrówłapówekfran- cuskich.Podrugiejstroniekrążyłonie mniejzłotaniemieckiego.Agenthabsbur- ski.Prof.Z.Wójcikpiszeonim,żebył „oddanyHabsburgomdusząiciałem”.Nic dodać,nicująć. GdyJanIIISobieskizawarłw1676r. rozejmzTurcjąwŻurawnieiw1677r.trak- tatzeSzwecjąwGdańsku,żebyzbrojnieod- zyskaćutraconelennopruskie,agencinie- mieccyzapruskieihabsburskiepieniądze organizowalizbrojnybuntprzeciwko„bez- bożnemuSobieskiemu”,abynasiłęutrzy- maćPolskęwstaniewojnyzTurcjąwinte- resiepapieży,RosjiiNiemców,zarównoAu- strii,jakiPrus.Warchiwachpruskichza- chowałysięrozliczeniapieniędzyprzekaza- nychzBerlinapolskimzdrajcom.Jednym zprzywódcówspiskubyłbiskupTrzebicki. Otofragmentmanifestuzdrajcówdoce- sarzaniemieckiego:„(...)uciekającsiędo Cesarzajakoprotektora,przysięgamywia- rę,posłuszeństwo,przyJegoCesarskiejMo- ściludziachstawać...”.Lepszegodowodu zdradynietrzeba.HetmanPaczobowiązał sięskierowaćarmięlitewskątam,gdziewska- żecesarz.Chciałzato,bagatela,100tys. zł.Spiskowipatronowałnuncjuszpapieski Martelli,„lokajHabsburgów”.Zdradęwy- krytow1678roku.Ktozawisł?JaktowPol- sce–nikt,asprawarozeszłasiępokościach. Dziękisprzecznejzpolskimiinteresamipro- pagandzieKościoła,prowadzonejgłównie przezjezuitówiwspartejniemieckimiła- pówkami,Sobieskirokpóźniejzostałprze- ciągniętydoobozuhabsburskiego,takżeka- peluszemkardynalskimdla„oficjalnegooj- ca”królowejMarysieńki.Niebezznaczenia byłfakt,żejednymzkochankówMarysień- kibyłpoprzedninuncjusz,Pignatelli–póź- niejszypapieżInnocentyXII. CizdrajcyzmusiliSobieskiegodopo- twierdzeniatraktatuwelawsko-bydgo- skiego,któryuniezależniłPrusyodPol- ski!ZamiastutraconePrusyodzyskać,król musiałpotwierdzićhaniebnytraktatwe- lawsko-bydgoski.TymczasemSzwedzitoczy- liwojnęzPrusakami,zabezpieczonymiprzed polskimatakiemprzezswoichopłaconych polskichagentów,takżetychwsutannach. TensojuszmógłuchronićPolskęprzedprzy- szłąkatastrofąIIIwojnypółnocnej!Ale sojuszzluterańskąSzwecjąbyłdlaKościo- łaniedoprzyjęcia.PruskażmijadziękiKo- ściołowibezpiecznierosła... Trzebicki,zakamieniaływrógarian,do- prowadziłnasejmiew1658r.dowygnania ichzPolski.Żądnywładzyizaszczytówpo śmierciprymasawczasiebezkrólewiaprzy- pisywałsobiekompetencjeprymasowskie, wtymdokoronacjiSobieskiego.Powybo- rzeOlszowskiegonaprymasawszedłznim wgłośnykonfliktowładzę,któryoparłsię ażopapieża. ZdrajcabiskupTrzebicki,habsburski ipapieskiagent,pochowanyjestwkoście- leśw.PiotraiPawławKrakowieimapo- mnikw...katedrzewawelskiej. Cdn. LUXVERITATIS ## # #
9NASI OKUPANCI papieży. Wychowanek jezu- itów, potem ich protektor. Wykorzystując „układy” na dworze, gromadził godności i bogate beneficja. Samych ka- nonii i związanych z nimi do- chodów zebrał aż pięć. Słyn- ny ze skąpstwa i chciwości, co wynikało zapewne stąd, że po- chodził z gminu, co było je- go najgłębszą tajemnicą. Ota- czał się przepychem, wybudo- wał pałac biskupi w Kielcach, jedną z najokazalszych rezy- dencji tamtego czasu. Wraz z jezuitami i nuncju- szem papieskim podsycał mrzonki Zygmunta III o od- zyskaniu tronu Szwecji. Tym- czasem Szwedzi byli gotowi nawet do ustępstw terytorial- nych za cenę rezygnacji Zyg- munta III z pretensji do ich tronu. Polska mogła mieć pokój i odzyskać Inflanty, a dzięki Kościołowi czekał ją potop szwedzki i kom- pletna ruina kraju. Jak da- lece Kościół chciał uwikłać Polskę w wojny ze Szwecją dowodzi, że w cza- sie rokowań celowo stawiano Szwedom żąda- nia absurdalne: zdrajca Zadzik za rezygna- cję Wazów z pretensji do korony szwedzkiej zażądał... Finlandii dla Jana Kazimierza. W rezultacie Polska straciła Inflanty, flo- tę wojenną, spustoszona została Żmudź, Pru- sy i Pomorze, a Szwedzi przez lata grabili Pol- skę, pobierając cła od polskiego handlu. Błagania świeckich senatorów o rezygnację z roszczeń do korony szwedzkiej nie wzrusza- ły tych papiesko-niemieckich agentów. Na- wet na łożu śmierci Zygmunt III włożył na głowę synowi Władysławowi (później IV)... koronę szwedzką! A głowę zmarłe- go zdobiła korona... moskiewska! Podobnie obłędną politykę osłabiania Pol- ski prowadził Zadzik na Ukrainie, którą Kościół 8 NASI OKUPANCI ¤ ¤ ¤ Maciej Łubieński – biskup chełmiński od 1620 r., poznański od roku 1626, a ku- jawski od 1631, abp gnieźnieński i prymas Polski w latach 1641–1652, senator. Jako pry- mas był przewodniczącym senatu. Interreks w okresie od 1648 do 1649 roku. Wychowa- nek jezuitów, szkolony w Niemczech i we Wło- szech. Fanatyk religijny, popierał unię brze- ską i prześladowania prawosławnych. Konty- nuował w tym tragiczne dla Polski „dzieło” poprzedników. Po powrocie do Polski wprowadzony przez jezuitów do kancelarii „króla jezuitów” Zyg- munta III Wazy był jego sekretarzem. Wspie- rał rojenia Wazów o powrocie na tron Szwe- cji, co ściągnęło na Polskę kolejny najazd w 1621 r. i utratę Inflant z Rygą. Spustoszo- ne zostały Prusy i Pomorze. Za jego senatorowania doszło do głębo- kiego konfliktu z Francją. W 1635 r. wysła- no tam – na pomoc „katolickim braciom” Habsburgom – lisowczyków, którzy wal- czyli przeciw Francji na jej terenie w woj- nie trzydziestoletniej. Toteż Francja popie- rała wrogów Polski, głównie Szwecję. Łubieński sprawował władzę w Rzeczypo- spolitej jako interreks po śmierci Władysła- wa IV. Sterował nim nuncjusz papieski de Tor- res, koordynujący w Polsce poczynania epi- skopatu i jezuitów. Biskup odegrał haniebną rolę, przyczyniając się do serii klęsk i osła- bienia Polski. Wraz z drugim poplecznikiem jezuitów – kanclerzem Ossolińskim – po klę- sce pod Korsuniem, gdzie do niewoli kozac- kiej dostali się hetmani, nie dopuścił do po- wierzenia dowództwa wojsk najzdolniej- szym wodzom – Andrzejowi Firlejowi i Januszowi Radziwiłłowi, bo byli... ewan- gelikami! Papiescy agenci obawiali się wzro- stu potęgi ewangelików w razie zwycięstwa ewangelickiego wodza. To dla Kościoła było nie do przyjęcia. Mianowano więc trzech nie- udolnych regimentarzy, którzy ponieśli ha- niebną klęskę pod Piławcami. Powstanie Chmielnickiego rozpaliło się ze zdwojoną si- łą, zrujnowało Polskę i osłabiło. Bezsilność Korony dostrzegli Szwedzi i Moskwa. Skorzy- stali z okazji, a skończyło się to potopem i wojną z Moskwą. Jako interreks – mimo śmiertelnego za- grożenia państwa – przeciągał w czasie elek- cję króla, gdy liczył się niemal każdy dzień. Potem, w 1650 r., wraz z całym episkopa- tem i nuncjuszem de Torres, nie dopuścił do wejścia w życie ugody zborowskiej z Ko- zakami. Jej warunki przewidywały m.in. za- kaz wstępu na ziemie Ukrainy jezuitom i du- chowieństwu unickiemu oraz przyznano miej- sce w senacie prawosławnemu metropolicie kijowskiemu. To było dla Kościoła nie do przyjęcia – nawet w obliczu śmiertelnego za- grożenia Polski. Miłosierni kapłani woleli, by ludzie się wyrzynali, niżby miały zostać ograniczone wpływy Kościoła. Cały ówcze- sny episkopat powinien znaleźć się na tej li- ście zdrajców w sutannach. Takie to są „za- sługi Kościoła dla Polski” i tak ta zgraja ob- łudników „broni życia”. ¤ ¤ ¤ Jakub Zadzik – biskup chełmiński od 1624 r., krakowski (i książę siewierski) w la- tach 1635–1642, senator. Podkanclerzy ko- ronny od 1628 r., kanclerz wielki od 1629 do 1635 roku. Jeden z głównych wykonaw- ców polityki niemieckich Habsburgów oraz 16NASIOKUPANCI PZPN–PŁATNIZDRAJCY,PACHOŁKINIEMIEC,CZYLI... ### # ZZddrraajjccyywwssuuttaannnnaacchh((55)) TYGODNIK1 Zewszystkichplag,jakienawiedzająludzkość,tyrania klerujestnajgorsza.DanielDefoe Jakub Zadzik
9NASI OKUPANCI papieży. Wychowanek jezu- itów, potem ich protektor. Wykorzystując „układy” na dworze, gromadził godności i bogate beneficja. Samych ka- nonii i związanych z nimi do- chodów zebrał aż pięć. Słyn- ny ze skąpstwa i chciwości, co wynikało zapewne stąd, że po- chodził z gminu, co było je- go najgłębszą tajemnicą. Ota- czał się przepychem, wybudo- wał pałac biskupi w Kielcach, jedną z najokazalszych rezy- dencji tamtego czasu. Wraz z jezuitami i nuncju- szem papieskim podsycał mrzonki Zygmunta III o od- zyskaniu tronu Szwecji. Tym- czasem Szwedzi byli gotowi nawet do ustępstw terytorial- nych za cenę rezygnacji Zyg- munta III z pretensji do ich tronu. Polska mogła mieć pokój i odzyskać Inflanty, a dzięki Kościołowi czekał ją potop szwedzki i kom- pletna ruina kraju. Jak da- lece Kościół chciał uwikłać Polskę w wojny ze Szwecją dowodzi, że w cza- sie rokowań celowo stawiano Szwedom żąda- nia absurdalne: zdrajca Zadzik za rezygna- cję Wazów z pretensji do korony szwedzkiej zażądał... Finlandii dla Jana Kazimierza. W rezultacie Polska straciła Inflanty, flo- tę wojenną, spustoszona została Żmudź, Pru- sy i Pomorze, a Szwedzi przez lata grabili Pol- skę, pobierając cła od polskiego handlu. Błagania świeckich senatorów o rezygnację z roszczeń do korony szwedzkiej nie wzrusza- ły tych papiesko-niemieckich agentów. Na- wet na łożu śmierci Zygmunt III włożył na głowę synowi Władysławowi (później IV)... koronę szwedzką! A głowę zmarłe- go zdobiła korona... moskiewska! Podobnie obłędną politykę osłabiania Pol- ski prowadził Zadzik na Ukrainie, którą Kościół 8 NASI OKUPANCI ¤ ¤ ¤ Maciej Łubieński – biskup chełmiński od 1620 r., poznański od roku 1626, a ku- jawski od 1631, abp gnieźnieński i prymas Polski w latach 1641–1652, senator. Jako pry- mas był przewodniczącym senatu. Interreks w okresie od 1648 do 1649 roku. Wychowa- nek jezuitów, szkolony w Niemczech i we Wło- szech. Fanatyk religijny, popierał unię brze- ską i prześladowania prawosławnych. Konty- nuował w tym tragiczne dla Polski „dzieło” poprzedników. Po powrocie do Polski wprowadzony przez jezuitów do kancelarii „króla jezuitów” Zyg- munta III Wazy był jego sekretarzem. Wspie- rał rojenia Wazów o powrocie na tron Szwe- cji, co ściągnęło na Polskę kolejny najazd w 1621 r. i utratę Inflant z Rygą. Spustoszo- ne zostały Prusy i Pomorze. Za jego senatorowania doszło do głębo- kiego konfliktu z Francją. W 1635 r. wysła- no tam – na pomoc „katolickim braciom” Habsburgom – lisowczyków, którzy wal- czyli przeciw Francji na jej terenie w woj- nie trzydziestoletniej. Toteż Francja popie- rała wrogów Polski, głównie Szwecję. Łubieński sprawował władzę w Rzeczypo- spolitej jako interreks po śmierci Władysła- wa IV. Sterował nim nuncjusz papieski de Tor- res, koordynujący w Polsce poczynania epi- skopatu i jezuitów. Biskup odegrał haniebną rolę, przyczyniając się do serii klęsk i osła- bienia Polski. Wraz z drugim poplecznikiem jezuitów – kanclerzem Ossolińskim – po klę- sce pod Korsuniem, gdzie do niewoli kozac- kiej dostali się hetmani, nie dopuścił do po- wierzenia dowództwa wojsk najzdolniej- szym wodzom – Andrzejowi Firlejowi i Januszowi Radziwiłłowi, bo byli... ewan- gelikami! Papiescy agenci obawiali się wzro- stu potęgi ewangelików w razie zwycięstwa ewangelickiego wodza. To dla Kościoła było nie do przyjęcia. Mianowano więc trzech nie- udolnych regimentarzy, którzy ponieśli ha- niebną klęskę pod Piławcami. Powstanie Chmielnickiego rozpaliło się ze zdwojoną si- łą, zrujnowało Polskę i osłabiło. Bezsilność Korony dostrzegli Szwedzi i Moskwa. Skorzy- stali z okazji, a skończyło się to potopem i wojną z Moskwą. Jako interreks – mimo śmiertelnego za- grożenia państwa – przeciągał w czasie elek- cję króla, gdy liczył się niemal każdy dzień. Potem, w 1650 r., wraz z całym episkopa- tem i nuncjuszem de Torres, nie dopuścił do wejścia w życie ugody zborowskiej z Ko- zakami. Jej warunki przewidywały m.in. za- kaz wstępu na ziemie Ukrainy jezuitom i du- chowieństwu unickiemu oraz przyznano miej- sce w senacie prawosławnemu metropolicie kijowskiemu. To było dla Kościoła nie do przyjęcia – nawet w obliczu śmiertelnego za- grożenia Polski. Miłosierni kapłani woleli, by ludzie się wyrzynali, niżby miały zostać ograniczone wpływy Kościoła. Cały ówcze- sny episkopat powinien znaleźć się na tej li- ście zdrajców w sutannach. Takie to są „za- sługi Kościoła dla Polski” i tak ta zgraja ob- łudników „broni życia”. ¤ ¤ ¤ Jakub Zadzik – biskup chełmiński od 1624 r., krakowski (i książę siewierski) w la- tach 1635–1642, senator. Podkanclerzy ko- ronny od 1628 r., kanclerz wielki od 1629 do 1635 roku. Jeden z głównych wykonaw- ców polityki niemieckich Habsburgów oraz 16NASIOKUPANCI PZPN–PŁATNIZDRAJCY,PACHOŁKINIEMIEC,CZYLI... ### # ZZddrraajjccyywwssuuttaannnnaacchh((55)) TYGODNIK1 Zewszystkichplag,jakienawiedzająludzkość,tyrania klerujestnajgorsza.DanielDefoe Jakub Zadzik
2NASIOKUPANCI WojciechBaranowski–biskupprzemy- skiod1584r.,płockiodroku1590,kujaw- skiod1608r.,arcybiskupgnieźnieńskiipry- masPolskiwlatach1608–1615,senator.Ja- koprymasbyłprzewodniczącymsenatu, awięcdrugąosobąwpaństwie.SekretarzSte- fanaBatorego,sekretarzwielkikoronny,pod- kanclerzywlatach1585–1591.Zapoparcie ZygmuntaIIIwczasierokoszuZebrzydow- skiegodostałbogatądiecezjękujawską, awkrótcegnieźnieńskąztytułemprymasa. Chciwiec–pracującwkancelariiZygmunta Augusta,zebrałlicznegodności,m.in.cztery kanonieizwiązaneznimibeneficja.Prowa- dziłniezwyklewystawnytrybżycia,rozpoczął budowępałacówbiskupichwPłocku,Skier- niewicach,wybudowałpałacprymasowski wWarszawie.Gdzienastał,tambudowałdla siebiepałac.Protektorjezuitów,orędownik kontrreformacji. Byłjednymzgłównychsprawcówzniwe- czeniasejmuiodrzuceniakonstytucjiprze- ciwtumultomw1606r.orazwybuchuwojny domowej.Agenthabsburskiipapieski;reali- zowałniemieckąpolitykęjakopodkanclerzy ipotemprzewodniczącysenatu.Popierał„kru- cjatę”naMoskwęwpapieskichrojeniach okatolicyzacjiRosji.Wojsko,popowrocie znieudanejwyprawymoskiewskiej,żąda- łozapłatyzaległegożołdu...20milionów zł!Byłatoastronomicznasuma,równakil- kuletnimdochodompaństwa.Zanimpodat- kiuchwalonoizebranopieniądze(Kościół, bogatszyodpaństwa,dorzuciłraptem300 tysięcy),żołnierzestraszliwiezłupilikraj. Takżezajegoprzewodnictwasenatowi, sejmwyraziłzgodęnaoddanieHohenzol- lernombrandenburskimPruswlenno w1612r.,mimożesejmpruskiwypowiedział sięzauniązPolskąnaprawachLitwy.Pol- skaodmówiłazpowodujednegowarunku: urzędywluterańskichPrusachmiałybyćob- sadzanetylkoprzezluteranów.Byłotodla biskupówijezuitówniedoprzyjęcia,bo wzmocniłabysiępozycjaewangelikówwpań- stwie.Wymogliwięcnakróluisejmieodmo- wę.Cifanatycyreligijniizdrajcywsu- tannachwolelioddaćPrusyNiemcom!To teżsąte„zasługiKościoładlaPolski”. Bezwzględnyzwolennikkontrreformacji. Naczasyjego„biskupiejiprymasowskiej posługi”przypadanajwiększenasileniepo- gromówprotestantówiinnychaktównieto- lerancjiwcałejPolsce.PoklęscerokoszuZe- brzydowskiegoodebranoprotestantom2/3 kościołów,palącprzyokazjibezcennebi- bliotekiiprofanującwielecmentarzy.Jako wspólnikiprotektorzbrodniarzyorazpodże- gacz,sambyłzbrodniarzem. Zoficjalnegożyciorysujegonastępcy,pry- masaGembickiego,dowiadujemysię,żeGem- bicki„odbudowałzrujnowanąekonomięar- chidiecezji”.SkoroprzedGembickimpryma- sembyłprzezsiedemlatBaranowski,townio- sekjestprosty:Baranowskizrujnowałekono- mięarchidiecezji. ¤¤¤ FryderykBartsch(1552–1609)–jezuita, kolejnypoPakoszuGołyńskimspowiednik ZygmuntaIII,„królajezuitów”.Król,jakby mumałobyłonadworzejednegojezuickie- gopodżegacza,czylikaznodzieiPiotraSkar- gi,utrzymywałjeszczespowiednika.Obajci niemiecko-papiescyagencisterowaniprzez nuncjuszapapieskiegoiwładzezakonu,ści- ślekontrolowalipolskiegokróla(spowiedź, pokuta).Podsycalijegorojeniaoodzyskaniu tronuSzwecjiwnadzieijejrekatolicyzacji, 10 NASI OKUPANCI chciał katolicyzować. Tam przemocą forsowa- no unię brzeską, a Kozaków obracano w pańsz- czyźnianych chłopów. Toteż co rusz wybuchały powstania Kozaków, którzy zwrócili się o po- moc do Moskwy. Zadzik prześladował prawo- sławie. Orędownik kontrreformacji, doprowa- dził do likwidacji ariańskiego Rakowa. W podziemiach zamku w Bodzentynie więził kalwinów i arian. Jedna z legend o tym okrut- niku mówi, że więził ewangelika, aż ten z gło- du zjadł własne księgi. Dzięki takim jak on pomocnikom „króla jezuitów” Polacy rzeczywiście stali się „igrzy- skiem Rakuszanów”. To też jakoby „zasługi Kościoła dla Polski”. Zdrajca biskup Zadzik pochowany jest w katedrze wawelskiej. ¤ ¤ ¤ Henryk Firlej – biskup przemyski od roku 1630, poznański od 1635 r., senator. Wy- chowanek jezuitów – studiował na ich nie- mieckim uniwersytecie. Po powrocie do Pol- ski dzięki poparciu jezuitów został sekreta- rzem Zygmunta III. Protegowany przez kró- lową Konstancję z Habsburgów, która wraz z jezuitami pilnowała w Polsce interesów nie- mieckich i papieskich, robił szybką karierę. Toteż król mianował tego agenta biskupem i wprowadził do polskiego senatu w wieku za- ledwie 30 lat. Na elekcji w 1633 r. reprezentował kró- lewicza Władysława i przedstawiał jego kan- dydaturę. Awansowany przez Władysława IV na bogatszą diecezję poznańską nie zdą- żył odbyć ingresu. ¤ ¤ ¤ Jerzy Tyszkiewicz – biskup żmudzki od 1633 r., wileński w latach 1649–1656, sena- tor. Ten biskup i zdrajca podpisał wraz z Radziwiłłami kapitulację i poddanie Litwy pod protekcję Karola Gustawa. Było to fak- tyczne zerwanie unii polsko-litewskiej. Po ka- pitulacji udał się na służbę do Królewca, do elektora pruskiego, luteranina. ¤ ¤ ¤ Piotr Gembicki – biskup przemyski od 1635 r., krakowski (i ks. siewierski) w latach 1642–1657, senator. Podkanclerzy koronny od 1635 r., kanc- lerz wielki w latach 1638–1643. Kolekcjo- ner godności i beneficjów. Kontynuator pro- habsburskiej i propapieskiej polityki, przez co Polska była w konflikcie m.in. z potężną Francją. Doszło do tego, że w 1635 r. lisowczycy i... cesarski pułkownik Jan Kazimierz, przy- szły król, walczyli po stronie Habsburgów przeciwko Francji na jej terytorium! Czy moż- na się dziwić, że Francja popierała Szwecję i Rosję? Wraz z jezuitami Gembicki podsy- cał rojenia Władysława IV o odzyskaniu tro- nu Szwecji. Sytuację pogorszył jeszcze polski traktat z Habsburgami, skierowany przeciwko Turcji, sojuszniczce Francji. Postawił Polskę za cel agresji tureckiej, wykluczył możliwość odzy- skania Śląska, dał Niemcom prawo werbun- ku żołnierzy w Polsce. Wraz z całym episkopatem Gembicki unie- możliwił małżeństwo Władysława IV z pro- testantką, co mogło poprawić sytuację Polski dzięki sojuszowi z Anglią. Doprowadzili do mariażu z... Niemką, siostrą cesarza Ferdy- nanda III Habsburga. Nie przeszkadzało im, że była cioteczną siostrą męża. Królowa Cecylia Renata nie tylko jawnie wspierała interesy Niemców w Polsce, ale 7NASI OKUPANCI wyrwać Polskę z niemiecko-papieskich klesz- czy i doprowadzić do prowadzenia przez Pol- skę polityki niezależnej od Niemców i papie- ży, a zgodnej z polską racją stanu. Aby zwią- zać króla z Habsburgami i Rzymem, dopro- wadził do małżeństwa z kolejną Habsburżan- ką, do tego siostrą cioteczną króla. Za jego przewodniczenia senatowi Pol- ska utraciła Inflanty, Rygę i wpływy w Mołdawii. Szwedzi pobierali cła z polskich portów (milion zł rocznie!), czym finansowa- li... wojnę trzydziestoletnią! Płacono mu za to kolejnymi coraz bogatszymi godnościami kościelnymi. Habsburgowie i papieże dbali o kariery swoich agentów. ¤ ¤ ¤ Jan Lipski – biskup chełmiński od roku 1636, abp gnieźnieński i prymas Polski w la- tach 1638–1641, senator. Jako prymas pełnił funkcję przewodniczącego senatu, a więc był drugą osobą w państwie. Wychowanek jezu- itów, agent szkolony przez nich w Niem- czech i we Włoszech. Święcenia kapłańskie przyjął po powro- cie do kraju w 1616 r. Karierę zawdzięczał protekcji jezuitów i wuja, kanclerza koron- nego Feliksa Kryskiego. Idąc jego wzorem, wiernie służył Wazom i Habsburgom. Sekre- tarz „króla jezuitów”, potem kanclerz kró- lowej Konstancji Habsburg, wreszcie refe- rendarz koronny. Wykorzystał te „układy” dla zapewnienia sobie dóbr doczesnych: szyb- ko zgarnął dwie kanonie, dwa probostwa i opactwo wraz z ogromnymi dochodami z beneficjów. Służył tak wiernie, że zaledwie w dwa lata po uzyskaniu sakry biskupiej – niewielkiej, znacznie zluteranizowanej die- cezji chełmińskiej, do tego zrujnowanej wojną ze Szwecją – został prymasem. „Po- ślizg” kariery wspomagał wazeliną, pisząc ody i panegiryki na cześć Zygmunta III, a potem Władysława IV. W roku 1633 brał udział w poselstwie Je- rzego Ossolińskiego do papieża Urbana VIII. Cztery lata później posłował do Wiednia po Cecylię Renatę Habsburg – żonę dla Włady- sława IV. Nie przeszkadzało mu jakoś, że Habs- burgowie mimo upływu lat nie wypłacili Pol- sce posagów dwóch żon Zygmunta III, ojca Władysława. Z Cecylią Renatą było podobnie. Tak „skuteczne” starania Habsburgowie nagrodzili... tytułem hrabiów Świętego Ce- sarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckie- go dla biskupa Lipskiego i jego rodziny, a niedługo tytułem prymasa z olbrzymimi dochodami. Fanatyk religijny – odbierał ewan- gelikom kościoły, wspierał unię brzeską i prze- śladował prawosławie. „Dyzunitom” odbiera- no wtedy siłą cerkwie i majątki. Doprowadzi- ło to do zachwiania lojalności prawosławnych wobec Polski. Obrońcami prawosławia ogło- sili się Kozacy. Prześladowania zmusiły ich do szukania wsparcia w Rosji. Katoliccy fana- tycy dokonali rzeczy strasznej: dali Rosji pretekst do ingerencji w sprawy Polski. Prawosławnych wkrótce pozbawiono praw po- litycznych, co tylko wywołało wśród nich na- stroje prorosyjskie. W swej posłudze bardzo dbał o jedynego bożka – kasę! – dlatego rozwijał złotodajne kulty świętych. Za to złoto zbudował pałac w Łyszkowicach, letnią rezydencję prymasów, rozbudował zamek biskupi w Lubawie i pa- łace prymasowskie w Warszawie i w Łowiczu. Wszystko w niezwykle krótkim czasie. Za kilkanaście lat złupili to wszystko Szwedzi... 15 NASIOKUPANCI ¤¤¤ AndrzejTrzebicki–biskupprzemyski odroku1654r.,krakowski(iks.siewier- ski)wlatach1658–1679,senator.Wychowa- nekjezuitów.Podkanclerzykoronnyod1652 roku,naelekcjiwroku1674–wzastępstwie choregoprymasa–pełniłfunkcjęinterrek- sa.NatejelekcjiwybórSobieskiego wspartybył400tys.liwrówłapówekfran- cuskich.Podrugiejstroniekrążyłonie mniejzłotaniemieckiego.Agenthabsbur- ski.Prof.Z.Wójcikpiszeonim,żebył „oddanyHabsburgomdusząiciałem”.Nic dodać,nicująć. GdyJanIIISobieskizawarłw1676r. rozejmzTurcjąwŻurawnieiw1677r.trak- tatzeSzwecjąwGdańsku,żebyzbrojnieod- zyskaćutraconelennopruskie,agencinie- mieccyzapruskieihabsburskiepieniądze organizowalizbrojnybuntprzeciwko„bez- bożnemuSobieskiemu”,abynasiłęutrzy- maćPolskęwstaniewojnyzTurcjąwinte- resiepapieży,RosjiiNiemców,zarównoAu- strii,jakiPrus.Warchiwachpruskichza- chowałysięrozliczeniapieniędzyprzekaza- nychzBerlinapolskimzdrajcom.Jednym zprzywódcówspiskubyłbiskupTrzebicki. Otofragmentmanifestuzdrajcówdoce- sarzaniemieckiego:„(...)uciekającsiędo Cesarzajakoprotektora,przysięgamywia- rę,posłuszeństwo,przyJegoCesarskiejMo- ściludziachstawać...”.Lepszegodowodu zdradynietrzeba.HetmanPaczobowiązał sięskierowaćarmięlitewskątam,gdziewska- żecesarz.Chciałzato,bagatela,100tys. zł.Spiskowipatronowałnuncjuszpapieski Martelli,„lokajHabsburgów”.Zdradęwy- krytow1678roku.Ktozawisł?JaktowPol- sce–nikt,asprawarozeszłasiępokościach. Dziękisprzecznejzpolskimiinteresamipro- pagandzieKościoła,prowadzonejgłównie przezjezuitówiwspartejniemieckimiła- pówkami,Sobieskirokpóźniejzostałprze- ciągniętydoobozuhabsburskiego,takżeka- peluszemkardynalskimdla„oficjalnegooj- ca”królowejMarysieńki.Niebezznaczenia byłfakt,żejednymzkochankówMarysień- kibyłpoprzedninuncjusz,Pignatelli–póź- niejszypapieżInnocentyXII. CizdrajcyzmusiliSobieskiegodopo- twierdzeniatraktatuwelawsko-bydgo- skiego,któryuniezależniłPrusyodPol- ski!ZamiastutraconePrusyodzyskać,król musiałpotwierdzićhaniebnytraktatwe- lawsko-bydgoski.TymczasemSzwedzitoczy- liwojnęzPrusakami,zabezpieczonymiprzed polskimatakiemprzezswoichopłaconych polskichagentów,takżetychwsutannach. TensojuszmógłuchronićPolskęprzedprzy- szłąkatastrofąIIIwojnypółnocnej!Ale sojuszzluterańskąSzwecjąbyłdlaKościo- łaniedoprzyjęcia.PruskażmijadziękiKo- ściołowibezpiecznierosła... Trzebicki,zakamieniaływrógarian,do- prowadziłnasejmiew1658r.dowygnania ichzPolski.Żądnywładzyizaszczytówpo śmierciprymasawczasiebezkrólewiaprzy- pisywałsobiekompetencjeprymasowskie, wtymdokoronacjiSobieskiego.Powybo- rzeOlszowskiegonaprymasawszedłznim wgłośnykonfliktowładzę,któryoparłsię ażopapieża. ZdrajcabiskupTrzebicki,habsburski ipapieskiagent,pochowanyjestwkoście- leśw.PiotraiPawławKrakowieimapo- mnikw...katedrzewawelskiej. Cdn. LUXVERITATIS ## # #
3 NASIOKUPANCI przyszłośćPolskiwiązalizNiemcamiipa- pieżami.Dośćpowiedzieć,żeobiekolejneżo- nykrólabyłysiostramicesarzaFerdynanda IIHabsburga.Osobneekipyjezuickieedu- kowałyipilnowałykrólowejorazdzieci„kró- lajezuitów”. Pokilkunastulatachinicjowanejprzezje- zuitówcichejwojnyreligijnejzprotestanta- miiprawosławnyminaWschodzie,zaistnia- łaszansanazaprowadzeniepokojureligijne- goprzezuchwalenieprzezsejm„konstytucji przeciwtumultom”.Wczasiesejmuw1606 rokuciobajagencipocałonocnejanaliziepro- jektu„konstytucji”stwierdzili,żenietylkoze- zwalaonanaszerzeniesięherezji,alenado- miarzłegokrólmożeherezjibronić.Jestwięc projektkonstytucjiniezgodnyzkatolickim „wartościami”.Resztynasejmiedokonalibi- skupiiichnarzędzie–ultrakatoliccyposło- wie.Padłanietylko„konstytucja”,ale nieuchwalonoteżpodatkównaobronę granic.Główniedlatego,żeszlachta imagnaciniechcieliichpłacić,powołu- jącsięnazwolnieniapodatkowedladu- chowieństwa.NajazdtatarskiwszedłwPol- skęjakwmasłoispustoszyłwiększośćkraju. Wefekciewybuchławojnadomowa–ro- koszZebrzydowskiego.Rokoszanieprzegra- lipodGuzowem,ajezuiciwykorzystaliwoj- nędomowądonapadównamajątkiewan- gelickiejszlachtyiburzeniakościołów ewangelickich.Dlakleruzawszeodnapra- wyPolskiważniejszabyłarozprawazinno- wiercami. ¤¤¤ MaciejPstrokoński–biskupprzemyski odroku1601,kujawskiwlatach1608–1609, senator.Kanclerzwielkikoronnyod1606do 1609roku,bliskiwspółpracownikZygmunta IIIWazy.Wrazzjezuitamiinuncjuszem papieskim–architektprohabsburskiejpoli- tykikróla.BrałudziałwwyprawachWazy doSzwecji.WrazzpapieżemiHabsburga- mipodżegałdorekatolicyzacjiluterańskiej Szwecji.WciągnęlitymPolskęwpółtorawie- kowewojnyszwedzkie,którecałkowiciezruj- nowałykraj. Jedenzesprawcówobaleniakonstytucji przeciwkotumultomizniweczeniasejmu w1606r.orazwybuchuwojnydomowej –rokoszuZebrzydowskiego. JakokanclerzpomagałjezuitomiHabs- burgom,itozpoparciempapieżaPawłaV, wciągnąćPolskęwdymitriady.Ichcelem byłakatolicyzacjaRosji,dlategowypra- węzlat1609–1610papieżogłosiłkru- cjatą.ZawiernąsłużbępapieżomiNiem- comPstrokońskinagrodzonyzostałbogatym biskupstwemkujawskim. ¤¤¤ WawrzyniecGembicki–biskupchełmiń- skiod1600r.,kujawskiod1610r.,wlatach 1615–1624abpgnieźnieńskiiprymasPolski, awięcprzewodniczącysenatuidrugaosoba wpaństwie.SekretarzStefanaBatoregoiZyg- muntaIII,sekretarzwiekikoronny,podkanc- lerzykoronnyod1607r.,kanclerzwlatach 1609–1613.Poprekonizacjinabiskupaku- jawskiegowbrewprawuzatrzymałkancler- stwo.Oddałjedopierowobeccałkowitej klęski„krucjaty”naprawosławnąMoskwę (byłjejwspółarchitektem)itragicznychjej skutkówdlaPolski. Wychowanekjezuitówiichprotektor. Zwolennikkontrreformacji.Jakobiskupcheł- mińskizbrojniedoprowadziłdopowrotuje- zuitówdoTorunia.Zaowocowałotowprzy- szłościrozruchamireligijnymi.Jakobiskup 11NASI OKUPANCI nawet wspomagała ich finanso- wo królewskimi dochodami! Zaś na opłacenie polskiego woj- ska nie było pieniędzy... W ten sposób Gembicki, niemiecko-papieski agent w su- tannie, kontynuował podpo- rządkowanie Polski niemieckim interesom, tożsamym zresztą z papieskimi, i wystawił ją na potencjalny atak Turcji oraz na- turalny konflikt z Francją. Do- szło nawet do aresztowania we Francji Jana Kazimierza, póź- niejszego króla polskiego, któ- ry przesiedział we francuskim więzieniu prawie dwa lata. W 1638 r. Władysław IV – bez zgody sejmu – pojechał w to- warzystwie Gembickiego do Au- strii na spotkanie z cesarzem. Wyjazd skończył się kompromi- tacją, a oburzony sejm uchwa- łą zabronił królowi samowol- nych wyjazdów za granicę. To wysługiwanie się Niem- com i papieżom nagrodzone zo- stało najbogatszą w Europie diecezją krakowską z tytułem książęcym. Ten zdrajca i niemiecki pachołek pochowany jest w katedrze wawelskiej. W oficjalnych kościel- nych biografiach zdrajcy ani słowa o tego ty- pu „zasługach”. ¤ ¤ ¤ Andrzej Leszczyński – biskup kamie- niecki od roku 1640, chełmiński od 1646 r., abp gnieźnieński i prymas Polski w latach 1653–1658, senator. Jako prymas pełnił godność przewodniczącego senatu. Wycho- wanek jezuitów i ich protektor. W wieku 13 lat uzyskał niższe święcenia, a jako 15-latek był już kanonikiem. Został kanclerzem kró- lowej Cecylii Renaty z Habsburgów. Wraz z nią umacniał wpływy niemieckie, a przy oka- zji swoje. Zgarnął trzy bogate opactwa, a w wieku 32 lat był już biskupem senatorem. Podkanclerzy koronny od 1645 r., kanclerz w latach 1650–1653. Jako podkanclerzy 6 NASI OKUPANCI Habsburgom i wiernie im służył. O jego skąp- stwie krążyły legendy. Zwolennik kontrrefor- macji, protektor jezuitów. Rzeczywisty kierownik polskiej polityki od 1618 r. W interesie Niemców i papieży do- puścił do zaciągów lisowczyków i wysłania ich na pomoc Habsburgom przeciwko Węgrom i Czechom. Ściągnął tym na Polskę najazd tu- recki i klęskę pod Cecorą w 1620 r. Zginął wtedy hetman Żółkiewski, którego głowa za- wisła na bramie w Stambule. Najazd tatarski spustoszył kresy po San. Jakby tego było ma- ło, zdrajca biskup Lipski podał Turkom na tacy sojusznika Polski – Grazianiego, hospo- dara Mołdawii. W obliczu klęski formowano nową ar- mię, która w połowie miała składać się z prawosławnych, głównie Kozaków. Nawet to nie powstrzymało katolickich fanatyków przed forsowaniem unii brzeskiej i dalszymi prześladowaniami prawosławnych. Papiescy agenci na to nie pozwolili. Niemal w tym samym czasie, gdy nie- liczna armia polska przegrywała pod Ce- corą, 10 tys. polskich lisowczyków roz- gromiło Czechów pod Białą Górą – dla Habsburgów. Jakże brakło ich przeciw Tur- kom! To właśnie Lipski – niemiecko-papieski agent w sutannie – tak osłabił Polskę. Kata- strofalna polityka tego agenta ściągnęła jesz- cze najazd Szwedów, którzy wykorzystali oka- zję i zajęli Inflanty. Ryga poddała się szybko, bo luterańska ludność miała dosyć katolickich prześladowań i otworzyła Szwedom bramy. Pod Wismarem Polska straciła flotę wojenną. Musiała walczyć na dwa fronty, a nie mia- ła czym. Tylko dlatego, że Kościołowi ma- rzyła się rekatolicyzacja luterańskiej Szwecji. Słusznie powiedział król Gustaw Adolf, że Polacy „winą króla swego stali się igrzy- skiem Rakuszanów”. Wobec lawiny klęsk, żeby pozbyć się te- go pachołka niemieckiego z kanclerstwa, dano mu bogatą diecezję kujawską (incom- patibilia). Potem jeszcze papież i Habsbur- gowie nagrodzili agenta najbogatszą diece- zją krakowską z tytułem książęcym. Zdrajca biskup Lipski pochowany jest w... katedrze wawelskiej. ¤ ¤ ¤ Jan Wężyk – biskup przemyski od 1619 roku, poznański od roku 1624, abp gnieźnień- ski i prymas Polski w latach 1627–1638, se- nator. Jako prymas, a więc i przewodniczący senatu, był drugą osobą w państwie. Inter- reks w latach 1632–1633. Wychowanek jezu- itów, potem ich protektor. Po studiach w Kra- kowie kontynuował je aż przez siedem lat w Rzymie, gdzie wyrobił sobie znakomite „układy”. Po powrocie do kraju został sekre- tarzem Zygmunta III Wazy. Kolekcjonował kościelne godności i beneficja. Zwolennik kontrreformacji, fanatyk religijny, prześlado- wał prawosławnych, ewangelików, szczególnie arian, którym odmawiał miana chrześcijan. Pełniąc tak wysokie stanowiska, miał ogromny wpływ na króla i politykę państwa. Doradził Habsburgom, aby nie płacili Pol- sce umówionych posagów dwóch kolejnych żon Zygmunta III, sióstr cesarza Ferdy- nanda II Habsburga. Utwierdzał króla w zgubnych dla Polski rojeniach o odzyskaniu tronu Szwecji. Wraz z resztą episkopatu, a głównie z biskupami Zadzikiem i Gembic- kim, nie dopuścił do małżeństwa Władysława IV z księżniczką protestancką, bo mogłoby to 14NASIOKUPANCI izłąwolę.Czyniedostrzegają,żebyłwszpo- nachzdrajcówwsutannach,spowiedników,ka- znodziejów,prymasów,kanclerzy,biskupówije- zuitów–szkolonychsocjotechników?Żeichce- lembyłonapoleceniepapieżywciągnąćPolskę dowojnyzTurcją,abyutworzyćjejdrugifront wceluodciążeniaHabsburgów? ¤¤¤ KazimierzFlorianCzartoryski–bi- skuppoznańskiod1651r.,kujawskiod1655 roku,abpgnieźnieńskiiprymasPolskiwlatach 1673–1674,senator,ajakopry- masbyłtradycyjnieprzewodniczą- cymsenatu.Interreksw1674r. –zmarłwczasiebezkrólewia.Se- kretarzWładysławaIV,zwolennik najpierwprohabsburskiejpolity- kiWazów,apotemprofrancuskiej –pozmianiekierunkupolityki przezJanaKazimierza.Naelek- cjiw1669r.przyczyniłsiędowy- boruMichałaKorybutaWiśnio- wieckiego.KazimierzCzartory- skiipodkanclerzyOlszowski,też biskup,przeforsowaliprojektmał- żeństwakrólazEleonorąHabs- burg,córkącesarzaFerdynanda III.Wtensposóbpoddalikróla wpływomjezuitówiprzeciągnęli godoobozuhabsburskiego.Na- grodądlaCzartoryskiegobyłosta- nowiskoprymasaibogatadiece- zjagnieźnieńska(Habsburgowie załatwialitakiełapówkinadwo- rzepapieskim).Stałsięprzywód- cąobozuhabsburskiego. Wejściekrólaworbitęintere- sówAustriiumocniłoobózhabs- burskiiwywołałoniemalwojnędo- mową,aprzytymściągnęłonaPolskęna- jazdturecki.OtozresztąchodziłoHabsbur- gomipapieżowi–owciągnięciePolskido wojnyzTurcjąiotwarciejejdrugiegofron- tuwinteresieAustrii.WojnyzTurcjątrwały 27lat.Polska,mimoocaleniaAustriiodsie- cząwiedeńską,mimoolbrzymiegowysiłku materialnegoiponiesionychszkód,odzyska- łazaledwiestanposiadaniasprzedwojny. WzmocniłysięzatoAustriaiRosja–przy- szlizaborcyPolski. # ## # SobieskipodWiedniem Piotr Gembicki
4NASIOKUPANCI kujawskizwalczałewangelikówwluterań- skimGdańsku.Jakoprymasprześladował prawosławnych,zmuszającichdoprzyjęcia uniibrzeskiej.Odbierałimcerkwie,klasz- toryimajątki,anaopornychnakładałka- ry.ToteżnaUkrainiecoruszwybuchały powstaniaKozaków. Nepota–protegowałiobdarzałgodno- ściamiibeneficjamikościelnymiipaństwo- wymirodzinę,cobyłopowodemgłośnychpro- testówszlachty.Prowadziłdwórpełennie- zwykłegoprzepychu.Dokończyłbudowępa- łacuprymasowskiegowWarszawie. Jakobiskupchełmińskiciągnąłdochody zdiecezjipomezańskiej,którależałanate- reniePrus,atoczyniłogozależnymodksię- ciapruskiego.Jegozdanie,jakobiskupa isenatoraziempruskich,bardzodużozna- czyłowroku1605,kiedyutraconodlaPol- skilennopruskie.Jestjednymzesprawców zniweczeniasejmuw1606r.,obaleniakon- stytucjiprzeciwkotumultomiwybuchuwoj- nydomowej. Wrazzdrugimzdrajcąwsutannie,Bara- nowskim,jakokanclerz,apotemprzewodni- czącysenatu,realizowałproniemieckąipro- papieskąpolitykę,ściągającnaPolskęnie- potrzebnewojnyzeSzwecją,RosjąiTurcją winteresieHabsburgówipapieży.Zawier- nąimsłużbępłaconomukolejnymi,coraz bogatszymigodnościami.WrazzBaranow- skimdoprowadzilidoprzepadkuposagu królowejBonyipieniędzypożyczonych przezniąHabsburgomhiszpańskim. PozdobyciuMoskwyipowrocieŻółkiew- skiegozdrajcabiskupGembickizorganizo- wałtriumf,któregoozdobąbyłwziętydo niewolicarWasylSzujski.Wczasiewypra- wyZygmuntaIIInaMoskwęipóźniejna Turcjęsprawowałwładzęwkraju.Rosjinie udałosięskatolicyzować.Dodatkowozaję- tawRosjiPolskautraciławpływywMołda- wii,cowperspektywiewojenzTurcjąbyło stratąkatastrofalną,boodsłoniłogranicę. Skutki„krucjaty”byłystraszliwenietyl- kowwymiarzematerialnym.Rosjaskonsoli- dowałasię,aPolskanawiekistałasięjejdy- żurnymwrogiem.Sejmuchwalił,żekrólowi niewolnorozpoczynaćwojnybezzgodyszlach- ty,którąogarnąłpacyfizm(idączawzorem Kościoła,niechcielipłacićpodatków). Tozinicjatywytegozdrajcyprzedłu- żonow1613r.układzHabsburgami(za- wartyprzedlatyprzezzdrajcębpaHozjusza), któryściągnąłnaPolskęnajazdySzwecji iTurcji.ARosjaczekałairosławsiłę... ¤¤¤ SzymonRudnicki–biskupwarmiński (iksiążęsambijski)wlatach1604–1621,se- nator.Wychowanekjezuitów,potemichpro- tektor.Przebywałkilkalatnadworzezbrod- niarzakardynałaHozjuszawRzymie.Popo- wrociejakoprotegowanyjezuitówzostałse- kretarzemStefanaBatorego,potemZygmun- taIIIWazy(byłjegoulubieńcem),awresz- ciesekretarzemwielkimkoronnym.Jakobi- skupwarmińskizarządzałteżdiecezjąsam- bijską,którależałanatereniePrus,iciągnął stamtąddochody.Toczyniłogozależnymod władcyPrus. PrzyjacielJanaZygmuntaHohenzoller- na,elektoraBrandenburgii.Wroku1605po- mógłmuwstaraniachouzyskanieprawaopie- kinadobłąkanymksięciemPrusAlbrechtem FryderykiemHohenzollernem,chociażpru- skisejm„kwerulantów”domagałsięwyru- gowaniaHohenzollernówzPrus.Zygmunt IIIijegonajbliżsidoradcybiskupiijezuici 12 NASI OKUPANCI dopuścił do tego, że w zamian za niezapła- cone posagi trzech Habsburżanek: żony Wła- dysława IV oraz jego matki i macochy (dwie żony Zygmunta III), Habsburgowie dali w zastaw na 50 lat księstwa opolskie i raci- borskie, ale... nie Polsce, tylko dynastii Wa- zów. Jednym z warunków był zakaz jakichkol- wiek polskich instalacji. Wspaniała okazja odzy- skania Śląska została zaprzepaszczona. Już po 30 latach oba księstwa wróciły do Habsburgów. Miłosierny po katolicku biskup był zwolen- nikiem utopienia powstania Chmielnickiego we krwi. Brał udział w wyprawie pod Beresteczko. Tę klęskę Koza- cy pomścili rok później, wyrzyna- jąc około 8 tys. jeńców polskich wziętych pod Batohem. W czasie potopu szwedzkie- go wraz z królem uciekł na Śląsk, do księstwa opolsko-raciborskie- go. Zabiegi o pomoc austriacką początkowo pozostały bez odze- wu. Dopiero po roku Habsbur- gowie przysłali 12-tysięczny kor- pus, który Polska musiała opła- cić i utrzymać. Wojska te łupiły kraj nie gorzej niż Szwedzi. Zdzierali nawet kościoły i wyko- pywali trupy z grobów. Po poto- pie Habsburgowie nie kwapili się z wycofaniem korpusu z Polski, bo problem kosztów utrzyma- nia go przerzucili na Polaków. Doszło do tego, że w sprawie tych grabieży oraz z prośbą o wy- cofanie korpusu z Polski poje- chało do Wiednia poselstwo. ¤ ¤ ¤ Wacław Leszczyński – biskup warmiń- ski (i ks. sambijski) od 1644 r., abp gnieźnień- ski w latach 1658–1666 i prymas Polski. Se- nator, a jako prymas – przewodniczący sena- tu. Podkanclerzy koronny, wychowanek je- zuitów, potem ich protektor. Tytułował się „księciem cesarstwa”, co bez wątpliwości okre- ślało, czyim był agentem. Prowadził niebywa- le wystawny dwór. Utrzymywał sześć zam- ków, dwa pałace i dwie rezydencje letnie. Ściągał na to pieniądze, łupiąc swoją trzodę. Brał też pieniądze od Francuzów i Prusaków. 5NASI OKUPANCI liczyli na pomoc Brandenburgii w odzyska- niu tronu Szwecji. Zadowolili się mglistą obiet- nicą oraz... przywróceniem praw religijnych katolikom w Prusach. Interes samej Polski nie liczył się. Współtwórca katastru warmińskiego z 1615 r., który stanowił podstawę wymiaru podat- ków na prawie pół wieku. Kataster, czyli spis majątków prowadzony pod nadzorem ducho- wieństwa (sic!), był oszustwem – zaniżono o połowę podstawy wymiaru podatków. Pol- skę, której skarb zawsze cierpiał na brak pieniędzy, kler oszukiwał także w taki spo- sób. Biskup wolał ściągać pieniądze do wła- snej kasy. W tym też celu wznowił ruch piel- grzymkowy w Świętej Lipce. Odbudował ją i przekazał jezuitom. Bojownik kontrreformacji – w 1617 r., w czasie walki o odebranie luteranom kościo- ła św. Mikołaja w luterańskim Elblągu, do- prowadził do nałożenia przez króla banicji na miasto. ¤ ¤ ¤ Andrzej Opaliński – biskup poznański w latach 1607–1623, senator. Dzięki popie- raniu przez możny ród Opalińskich pronie- mieckiej polityki Zygmunta III, już w 15 ro- ku życia został... proboszczem. W czasie stu- diów w Rzymie (czy może szkolenia agen- tów?) był sekretarzem i szambelanem papie- ża Klemensa VIII. Po powrocie kontynu- ował karierę przy królu – w 1604 r. został sekretarzem koronnym. Posłował do Niemiec i Rzymu. Wykorzystując takie układy, usiło- wał przybrać tytuł książęcy, ale bez powodze- nia. Papieże i Habsburgowie za wierną im służbę nagrodzili go bogatą diecezją poznań- ską (koadiutor w wieku 30 lat). Za jego senatorowania oddano Prusy w lenno Hohen- zollernom brandenburskim, a Polska została wciągnięta w „krucjatę” na Moskwę oraz w wojny ze Szwecją i Turcją. Protektor jezuitów, zaciekły wróg prote- stantów, popierał ich pogromy, osłaniał zbrod- niarzy. Po zburzeniu kościoła ewangelickie- go w Poznaniu przez uczniów szkół jezuic- kich w czasie pogromu w 1616 r. zabronił je- go odbudowy. Jako wspólnik i protektor zbrodniarzy – sam był zbrodniarzem. ¤ ¤ ¤ Henryk Firlej – biskup łucki od 1616 r., płocki od roku 1617, abp gnieźnieński i pry- mas Polski w latach 1624–1626, senator. Ja- ko prymas, a więc i przewodniczący senatu, był drugą osobą w państwie. Podkanclerzy ko- ronny w latach 1613–1618. W młodości kal- win, z gorliwością neofity prześladował daw- nych braci w wierze. Zwolennik unii brze- skiej, prześladował prawosławie. Wybudował wspaniały zespół pałacowo-obronny w Cze- miernikach. Nie zdobyli go nawet Szwedzi w czasie potopu. Wykonawca prohabsburskiej polityki Zyg- munta III – wspierał próby zdobycia korony moskiewskiej i odzyskania szwedzkiej. Ale wojna z Polską odciągnęła Szwecję od teatru wojny trzydziestoletniej w Niemczech, a Tur- cję od zaatakowania Habsburgów. I taki był cel papiesko-niemieckich agentów. ¤ ¤ ¤ Andrzej Lipski – biskup łucki od roku 1617, kujawski od 1623 r., krakowski (i ksią- żę siewierski) w latach 1630–1631, senator. Se- kretarz Zygmunta III, podkanclerzy koronny od roku 1618, kanclerz wielki od 1620 do 1623 roku. Swój awans zawdzięczał niemieckim 13 NASIOKUPANCI PosłowałdoFrancji.Wczasiepotopuzłożył hołdipoddałWarmięelektorowipruskie- muFryderykowiWilhelmowiwKrólewcu, zacosłuszniezostałoskarżonyozdradę. Jakkażdyzdrajcawsutannienietylkokary uniknął,alejeszcze...nagrodzonogoarcybi- skupstwemgnieźnieńskim,godnościąpry- masaizwiązanymiztymdochodami! Wroku1657wynegocjowałtraktatwelaw- sko-bydgoski.Tojedenznajbardziejhanieb- nychtraktatówwnaszejhistorii,milowy krokdorozbiorówPolski.Nietylkounieza- leżniłPrusyodPolski,alezapewniłimswobo- dęprzemarszuwojskprzezPomorze,ijeszcze wprzyszłościzwrotkosztów„pomocy”.Za30 latPolskamusiałazapłacićPrusomkosztypo- mocyzczasówpotopu,itozodsetkami! Wziąłzatołapówkiinnyzdrajcawsutan- nie–prymasRadziejowski.Słynnegoko- rytarzaniewymyśliłHitler,wymyślił gozdrajca,ksiądzbiskupLeszczyń- ski!Tymtraktatemtakanaliawsutannie wbiłagwóźdźdotrumnyPolski.Kiedyzo- stałprymasem,musiałopuścićstanowisko podkanclerzego,alezadbał,abyobjąłje jegobratJan.Elektorpruskizapomoc wuzyskaniuElbląga(zadługi)obiecałim 10tys.dukatówdołapy.Toakuratnie wyszło,ależarliwaobronainteresówPru- sakabyłapowszechnieznanaigłośna wPolsce.Mamywięckolejne„zasługi KościoładlaPolski”. WdaciezgonuLeszczyńskimatrzy szóstki... ¤¤¤ WojciechCieciszowski–żyłwlatach 1607–1675,jezuita,wykładowcaAkade- miiWileńskiej,spowiednikkrólaMicha- łaKorybutaWiśniowieckiego.Zadaniem tegopapiesko-niemieckiegoagentabyłozwią- zaćkrólazobozemhabsburskim.Związano nietylkopraniemmózguprzezspowiednika, aleimałżeństwemzHabsburżanką,córkące- sarza.Wykorzystałteżgwałtownyprocesspad- kowypomiędzySobieskimiaWiśniowieckimi. PodwpływemjezuityCieciszowskigo,bisku- pa(potemprymasa)Czartoryskiegoibisku- paOlszowskiegokrólniepotrafiłwznieśćsię ponadprywatnespory.Konfliktpomiędzy„re- galistami”a„malkontentami”omałonieskoń- czyłsięregularnąwojnądomową,osłabił Polskę.Doszłodotego,żeobiestronyłupiły majątkiprzeciwników! Niektórzyhistorycywinązatęskrajnąanar- chięobarczająkróla,zarzucającmunieudolność ## # # MichałKorybutWiśniowiecki Fryderyk Wilhelm
4 NASI OKUPANCI kujawski zwalczał ewangelików w luterań- skim Gdańsku. Jako prymas prześladował prawosławnych, zmuszając ich do przyjęcia unii brzeskiej. Odbierał im cerkwie, klasz- tory i majątki, a na opornych nakładał ka- ry. Toteż na Ukrainie co rusz wybuchały powstania Kozaków. Nepota – protegował i obdarzał godno- ściami i beneficjami kościelnymi i państwo- wymi rodzinę, co było powodem głośnych pro- testów szlachty. Prowadził dwór pełen nie- zwykłego przepychu. Dokończył budowę pa- łacu prymasowskiego w Warszawie. Jako biskup chełmiński ciągnął dochody z diecezji pomezańskiej, która leżała na te- renie Prus, a to czyniło go zależnym od księ- cia pruskiego. Jego zdanie, jako biskupa i senatora ziem pruskich, bardzo dużo zna- czyło w roku 1605, kiedy utracono dla Pol- ski lenno pruskie. Jest jednym ze sprawców zniweczenia sejmu w 1606 r., obalenia kon- stytucji przeciwko tumultom i wybuchu woj- ny domowej. Wraz z drugim zdrajcą w sutannie, Bara- nowskim, jako kanclerz, a potem przewodni- czący senatu, realizował proniemiecką i pro- papieską politykę, ściągając na Polskę nie- potrzebne wojny ze Szwecją, Rosją i Turcją w interesie Habsburgów i papieży. Za wier- ną im służbę płacono mu kolejnymi, coraz bogatszymi godnościami. Wraz z Baranow- skim doprowadzili do przepadku posagu królowej Bony i pieniędzy pożyczonych przez nią Habsburgom hiszpańskim. Po zdobyciu Moskwy i powrocie Żółkiew- skiego zdrajca biskup Gembicki zorganizo- wał triumf, którego ozdobą był wzięty do niewoli car Wasyl Szujski. W czasie wypra- wy Zygmunta III na Moskwę i później na Turcję sprawował władzę w kraju. Rosji nie udało się skatolicyzować. Dodatkowo zaję- ta w Rosji Polska utraciła wpływy w Mołda- wii, co w perspektywie wojen z Turcją było stratą katastrofalną, bo odsłoniło granicę. Skutki „krucjaty” były straszliwe nie tyl- ko w wymiarze materialnym. Rosja skonsoli- dowała się, a Polska na wieki stała się jej dy- żurnym wrogiem. Sejm uchwalił, że królowi nie wolno rozpoczynać wojny bez zgody szlach- ty, którą ogarnął pacyfizm (idąc za wzorem Kościoła, nie chcieli płacić podatków). To z inicjatywy tego zdrajcy przedłu- żono w 1613 r. układ z Habsburgami (za- warty przed laty przez zdrajcę bpa Hozjusza), który ściągnął na Polskę najazdy Szwecji i Turcji. A Rosja czekała i rosła w siłę... ¤ ¤ ¤ Szymon Rudnicki – biskup warmiński (i książę sambijski) w latach 1604–1621, se- nator. Wychowanek jezuitów, potem ich pro- tektor. Przebywał kilka lat na dworze zbrod- niarza kardynała Hozjusza w Rzymie. Po po- wrocie jako protegowany jezuitów został se- kretarzem Stefana Batorego, potem Zygmun- ta III Wazy (był jego ulubieńcem), a wresz- cie sekretarzem wielkim koronnym. Jako bi- skup warmiński zarządzał też diecezją sam- bijską, która leżała na terenie Prus, i ciągnął stamtąd dochody. To czyniło go zależnym od władcy Prus. Przyjaciel Jana Zygmunta Hohenzoller- na, elektora Brandenburgii. W roku 1605 po- mógł mu w staraniach o uzyskanie prawa opie- ki nad obłąkanym księciem Prus Albrechtem Fryderykiem Hohenzollernem, chociaż pru- ski sejm „kwerulantów” domagał się wyru- gowania Hohenzollernów z Prus. Zygmunt III i jego najbliżsi doradcy biskupi i jezuici 12NASIOKUPANCI dopuściłdotego,żewzamianzaniezapła- coneposagitrzechHabsburżanek:żonyWła- dysławaIVorazjegomatkiimacochy(dwie żonyZygmuntaIII),Habsburgowiedali wzastawna50latksięstwaopolskieiraci- borskie,ale...niePolsce,tylkodynastiiWa- zów.Jednymzwarunkówbyłzakazjakichkol- wiekpolskichinstalacji.Wspaniałaokazjaodzy- skaniaŚląskazostałazaprzepaszczona.Jużpo 30latachobaksięstwawróciłydoHabsburgów. Miłosiernypokatolickubiskupbyłzwolen- nikiemutopieniapowstaniaChmielnickiego wekrwi.Brałudziałwwyprawie podBeresteczko.TęklęskęKoza- cypomścilirokpóźniej,wyrzyna- jącokoło8tys.jeńcówpolskich wziętychpodBatohem. Wczasiepotopuszwedzkie- gowrazzkrólemuciekłnaŚląsk, doksięstwaopolsko-raciborskie- go.Zabiegiopomocaustriacką początkowopozostałybezodze- wu.DopieroporokuHabsbur- gowieprzysłali12-tysięcznykor- pus,któryPolskamusiałaopła- cićiutrzymać.Wojskatełupiły krajniegorzejniżSzwedzi. Zdzieralinawetkościołyiwyko- pywalitrupyzgrobów.Popoto- pieHabsburgowieniekwapilisię zwycofaniemkorpusuzPolski, boproblemkosztówutrzyma- niagoprzerzucilinaPolaków. Doszłodotego,żewsprawie tychgrabieżyorazzprośbąowy- cofaniekorpusuzPolskipoje- chałodoWiedniaposelstwo. ¤¤¤ WacławLeszczyński–biskupwarmiń- ski(iks.sambijski)od1644r.,abpgnieźnień- skiwlatach1658–1666iprymasPolski.Se- nator,ajakoprymas–przewodniczącysena- tu.Podkanclerzykoronny,wychowanekje- zuitów,potemichprotektor.Tytułowałsię „księciemcesarstwa”,cobezwątpliwościokre- ślało,czyimbyłagentem.Prowadziłniebywa- lewystawnydwór.Utrzymywałsześćzam- ków,dwapałaceidwierezydencjeletnie. Ściągałnatopieniądze,łupiącswojątrzodę. BrałteżpieniądzeodFrancuzówiPrusaków. 5 NASIOKUPANCI liczylinapomocBrandenburgiiwodzyska- niutronuSzwecji.Zadowolilisięmglistąobiet- nicąoraz...przywróceniemprawreligijnych katolikomwPrusach.InteressamejPolski nieliczyłsię. Współtwórcakatastruwarmińskiegoz1615 r.,którystanowiłpodstawęwymiarupodat- kównaprawiepółwieku.Kataster,czylispis majątkówprowadzonypodnadzoremducho- wieństwa(sic!),byłoszustwem–zaniżono opołowępodstawywymiarupodatków.Pol- skę,którejskarbzawszecierpiałnabrak pieniędzy,kleroszukiwałtakżewtakispo- sób.Biskupwolałściągaćpieniądzedowła- snejkasy.Wtymteżceluwznowiłruchpiel- grzymkowywŚwiętejLipce.Odbudowałją iprzekazałjezuitom. Bojownikkontrreformacji–w1617r., wczasiewalkioodebranieluteranomkościo- łaśw.MikołajawluterańskimElblągu,do- prowadziłdonałożeniaprzezkrólabanicjina miasto. ¤¤¤ AndrzejOpaliński–biskuppoznański wlatach1607–1623,senator.Dziękipopie- raniuprzezmożnyródOpalińskichpronie- mieckiejpolitykiZygmuntaIII,jużw15ro- kużyciazostał...proboszczem.Wczasiestu- diówwRzymie(czymożeszkoleniaagen- tów?)byłsekretarzemiszambelanempapie- żaKlemensaVIII.Popowrociekontynu- owałkarieręprzykrólu–w1604r.został sekretarzemkoronnym.PosłowałdoNiemiec iRzymu.Wykorzystująctakieukłady,usiło- wałprzybraćtytułksiążęcy,alebezpowodze- nia.PapieżeiHabsburgowiezawiernąim służbęnagrodziligobogatądiecezjąpoznań- ską(koadiutorwwieku30lat).Zajego senatorowaniaoddanoPrusywlennoHohen- zollernombrandenburskim,aPolskazostała wciągniętaw„krucjatę”naMoskwęoraz wwojnyzeSzwecjąiTurcją. Protektorjezuitów,zaciekływrógprote- stantów,popierałichpogromy,osłaniałzbrod- niarzy.Pozburzeniukościołaewangelickie- gowPoznaniuprzezuczniówszkółjezuic- kichwczasiepogromuw1616r.zabroniłje- goodbudowy.Jakowspólnikiprotektor zbrodniarzy–sambyłzbrodniarzem. ¤¤¤ HenrykFirlej–biskupłuckiod1616r., płockiodroku1617,abpgnieźnieńskiipry- masPolskiwlatach1624–1626,senator.Ja- koprymas,awięciprzewodniczącysenatu, byłdrugąosobąwpaństwie.Podkanclerzyko- ronnywlatach1613–1618.Wmłodościkal- win,zgorliwościąneofityprześladowałdaw- nychbraciwwierze.Zwolennikuniibrze- skiej,prześladowałprawosławie.Wybudował wspaniałyzespółpałacowo-obronnywCze- miernikach.NiezdobyligonawetSzwedzi wczasiepotopu. WykonawcaprohabsburskiejpolitykiZyg- muntaIII–wspierałpróbyzdobyciakorony moskiewskiejiodzyskaniaszwedzkiej.Ale wojnazPolskąodciągnęłaSzwecjęodteatru wojnytrzydziestoletniejwNiemczech,aTur- cjęodzaatakowaniaHabsburgów.Itakibył celpapiesko-niemieckichagentów. ¤¤¤ AndrzejLipski–biskupłuckiodroku 1617,kujawskiod1623r.,krakowski(iksią- żęsiewierski)wlatach1630–1631,senator.Se- kretarzZygmuntaIII,podkanclerzykoronny odroku1618,kanclerzwielkiod1620do1623 roku.Swójawanszawdzięczałniemieckim 13NASI OKUPANCI Posłował do Francji. W czasie potopu złożył hołd i poddał Warmię elektorowi pruskie- mu Fryderykowi Wilhelmowi w Królewcu, za co słusznie został oskarżony o zdradę. Jak każdy zdrajca w sutannie nie tylko kary uniknął, ale jeszcze... nagrodzono go arcybi- skupstwem gnieźnieńskim, godnością pry- masa i związanymi z tym dochodami! W roku 1657 wynegocjował traktat welaw- sko-bydgoski. To jeden z najbardziej hanieb- nych traktatów w naszej historii, milowy krok do rozbiorów Polski. Nie tylko unieza- leżnił Prusy od Polski, ale zapewnił im swobo- dę przemarszu wojsk przez Pomorze, i jeszcze w przyszłości zwrot kosztów „pomocy”. Za 30 lat Polska musiała zapłacić Prusom koszty po- mocy z czasów potopu, i to z odsetkami! Wziął za to łapówki inny zdrajca w sutan- nie – prymas Radziejowski. Słynnego ko- rytarza nie wymyślił Hitler, wymyślił go zdrajca, ksiądz biskup Leszczyń- ski! Tym traktatem ta kanalia w sutannie wbiła gwóźdź do trumny Polski. Kiedy zo- stał prymasem, musiał opuścić stanowisko podkanclerzego, ale zadbał, aby objął je jego brat Jan. Elektor pruski za pomoc w uzyskaniu Elbląga (za długi) obiecał im 10 tys. dukatów do łapy. To akurat nie wyszło, ale żarliwa obrona interesów Pru- saka była powszechnie znana i głośna w Polsce. Mamy więc kolejne „zasługi Kościoła dla Polski”. W dacie zgonu Leszczyński ma trzy szóstki... ¤ ¤ ¤ Wojciech Cieciszowski – żył w latach 1607–1675, jezuita, wykładowca Akade- mii Wileńskiej, spowiednik króla Micha- ła Korybuta Wiśniowieckiego. Zadaniem tego papiesko-niemieckiego agenta było zwią- zać króla z obozem habsburskim. Związano nie tylko praniem mózgu przez spowiednika, ale i małżeństwem z Habsburżanką, córką ce- sarza. Wykorzystał też gwałtowny proces spad- kowy pomiędzy Sobieskimi a Wiśniowieckimi. Pod wpływem jezuity Cieciszowskigo, bisku- pa (potem prymasa) Czartoryskiego i bisku- pa Olszowskiego król nie potrafił wznieść się ponad prywatne spory. Konflikt pomiędzy „re- galistami” a „malkontentami” o mało nie skoń- czył się regularną wojną domową, osłabił Polskę. Doszło do tego, że obie strony łupiły majątki przeciwników! Niektórzy historycy winą za tę skrajną anar- chię obarczają króla, zarzucając mu nieudolność # ### Michał Korybut Wiśniowiecki FryderykWilhelm
3NASI OKUPANCI przyszłość Polski wiązali z Niemcami i pa- pieżami. Dość powiedzieć, że obie kolejne żo- ny króla były siostrami cesarza Ferdynanda II Habsburga. Osobne ekipy jezuickie edu- kowały i pilnowały królowej oraz dzieci „kró- la jezuitów”. Po kilkunastu latach inicjowanej przez je- zuitów cichej wojny religijnej z protestanta- mi i prawosławnymi na Wschodzie, zaistnia- ła szansa na zaprowadzenie pokoju religijne- go przez uchwalenie przez sejm „konstytucji przeciw tumultom”. W czasie sejmu w 1606 roku ci obaj agenci po całonocnej analizie pro- jektu „konstytucji” stwierdzili, że nie tylko ze- zwala ona na szerzenie się herezji, ale na do- miar złego król może herezji bronić. Jest więc projekt konstytucji niezgodny z katolickim „wartościami”. Reszty na sejmie dokonali bi- skupi i ich narzędzie – ultrakatoliccy posło- wie. Padła nie tylko „konstytucja”, ale nie uchwalono też podatków na obronę granic. Głównie dlatego, że szlachta i magnaci nie chcieli ich płacić, powołu- jąc się na zwolnienia podatkowe dla du- chowieństwa. Najazd tatarski wszedł w Pol- skę jak w masło i spustoszył większość kraju. W efekcie wybuchła wojna domowa – ro- kosz Zebrzydowskiego. Rokoszanie przegra- li pod Guzowem, a jezuici wykorzystali woj- nę domową do napadów na majątki ewan- gelickiej szlachty i burzenia kościołów ewangelickich. Dla kleru zawsze od napra- wy Polski ważniejsza była rozprawa z inno- wiercami. ¤ ¤ ¤ Maciej Pstrokoński – biskup przemyski od roku 1601, kujawski w latach 1608–1609, senator. Kanclerz wielki koronny od 1606 do 1609 roku, bliski współpracownik Zygmunta III Wazy. Wraz z jezuitami i nuncjuszem papieskim – architekt prohabsburskiej poli- tyki króla. Brał udział w wyprawach Wazy do Szwecji. Wraz z papieżem i Habsburga- mi podżegał do rekatolicyzacji luterańskiej Szwecji. Wciągnęli tym Polskę w półtorawie- kowe wojny szwedzkie, które całkowicie zruj- nowały kraj. Jeden ze sprawców obalenia konstytucji przeciwko tumultom i zniweczenia sejmu w 1606 r. oraz wybuchu wojny domowej – rokoszu Zebrzydowskiego. Jako kanclerz pomagał jezuitom i Habs- burgom, i to z poparciem papieża Pawła V, wciągnąć Polskę w dymitriady. Ich celem była katolicyzacja Rosji, dlatego wypra- wę z lat 1609–1610 papież ogłosił kru- cjatą. Za wierną służbę papieżom i Niem- com Pstrokoński nagrodzony został bogatym biskupstwem kujawskim. ¤ ¤ ¤ Wawrzyniec Gembicki – biskup chełmiń- ski od 1600 r., kujawski od 1610 r., w latach 1615–1624 abp gnieźnieński i prymas Polski, a więc przewodniczący senatu i druga osoba w państwie. Sekretarz Stefana Batorego i Zyg- munta III, sekretarz wieki koronny, podkanc- lerzy koronny od 1607 r., kanclerz w latach 1609–1613. Po prekonizacji na biskupa ku- jawskiego wbrew prawu zatrzymał kancler- stwo. Oddał je dopiero wobec całkowitej klęski „krucjaty” na prawosławną Moskwę (był jej współarchitektem) i tragicznych jej skutków dla Polski. Wychowanek jezuitów i ich protektor. Zwolennik kontrreformacji. Jako biskup cheł- miński zbrojnie doprowadził do powrotu je- zuitów do Torunia. Zaowocowało to w przy- szłości rozruchami religijnymi. Jako biskup 11 NASIOKUPANCI nawetwspomagałaichfinanso- wokrólewskimidochodami! Zaśnaopłaceniepolskiegowoj- skaniebyłopieniędzy... WtensposóbGembicki, niemiecko-papieskiagentwsu- tannie,kontynuowałpodpo- rządkowaniePolskiniemieckim interesom,tożsamymzresztą zpapieskimi,iwystawiłjąna potencjalnyatakTurcjiorazna- turalnykonfliktzFrancją.Do- szłonawetdoaresztowaniawe FrancjiJanaKazimierza,póź- niejszegokrólapolskiego,któ- ryprzesiedziałwefrancuskim więzieniuprawiedwalata. W1638r.WładysławIV–bez zgodysejmu–pojechałwto- warzystwieGembickiegodoAu- striinaspotkaniezcesarzem. Wyjazdskończyłsiękompromi- tacją,aoburzonysejmuchwa- łązabroniłkrólowisamowol- nychwyjazdówzagranicę. TowysługiwaniesięNiem- comipapieżomnagrodzonezo- stałonajbogatsząwEuropie diecezjąkrakowskąztytułemksiążęcym.Ten zdrajcainiemieckipachołekpochowanyjest wkatedrzewawelskiej.Woficjalnychkościel- nychbiografiachzdrajcyanisłowaotegoty- pu„zasługach”. ¤¤¤ AndrzejLeszczyński–biskupkamie- nieckiodroku1640,chełmińskiod1646r., abpgnieźnieńskiiprymasPolskiwlatach 1653–1658,senator.Jakoprymaspełnił godnośćprzewodniczącegosenatu.Wycho- wanekjezuitówiichprotektor.Wwieku13 latuzyskałniższeświęcenia,ajako15-latek byłjużkanonikiem.Zostałkanclerzemkró- lowejCecyliiRenatyzHabsburgów.Wraz zniąumacniałwpływyniemieckie,aprzyoka- zjiswoje.Zgarnąłtrzybogateopactwa,aw wieku32latbyłjużbiskupemsenatorem. Podkanclerzykoronnyod1645r.,kanclerz wlatach1650–1653.Jakopodkanclerzy 6NASIOKUPANCI Habsburgomiwiernieimsłużył.Ojegoskąp- stwiekrążyłylegendy.Zwolennikkontrrefor- macji,protektorjezuitów. Rzeczywistykierownikpolskiejpolitykiod 1618r.WinteresieNiemcówipapieżydo- puściłdozaciągówlisowczykówiwysłaniaich napomocHabsburgomprzeciwkoWęgrom iCzechom.ŚciągnąłtymnaPolskęnajazdtu- reckiiklęskępodCecorąw1620r.Zginął wtedyhetmanŻółkiewski,któregogłowaza- wisłanabramiewStambule.Najazdtatarski spustoszyłkresypoSan.Jakbytegobyłoma- ło,zdrajcabiskupLipskipodałTurkomna tacysojusznikaPolski–Grazianiego,hospo- daraMołdawii. Wobliczuklęskiformowanonowąar- mię,którawpołowiemiałaskładaćsię zprawosławnych,głównieKozaków.Nawet toniepowstrzymałokatolickichfanatyków przedforsowaniemuniibrzeskiejidalszymi prześladowaniamiprawosławnych.Papiescy agencinatoniepozwolili. Niemalwtymsamymczasie,gdynie- licznaarmiapolskaprzegrywałapodCe- corą,10tys.polskichlisowczykówroz- gromiłoCzechówpodBiałąGórą–dla Habsburgów.JakżebrakłoichprzeciwTur- kom!TowłaśnieLipski–niemiecko-papieski agentwsutannie–takosłabiłPolskę.Kata- strofalnapolitykategoagentaściągnęłajesz- czenajazdSzwedów,którzywykorzystalioka- zjęizajęliInflanty.Rygapoddałasięszybko, boluterańskaludnośćmiaładosyćkatolickich prześladowańiotworzyłaSzwedombramy. PodWismaremPolskastraciłaflotęwojenną. Musiaławalczyćnadwafronty,aniemia- łaczym.Tylkodlatego,żeKościołowima- rzyłasięrekatolicyzacjaluterańskiejSzwecji. SłuszniepowiedziałkrólGustawAdolf,że Polacy„winąkrólaswegostalisięigrzy- skiemRakuszanów”. Wobeclawinyklęsk,żebypozbyćsięte- gopachołkaniemieckiegozkanclerstwa, danomubogatądiecezjękujawską(incom- patibilia).PotemjeszczepapieżiHabsbur- gowienagrodziliagentanajbogatsządiece- zjąkrakowskąztytułemksiążęcym.Zdrajca biskupLipskipochowanyjestw...katedrze wawelskiej. ¤¤¤ JanWężyk–biskupprzemyskiod1619 roku,poznańskiodroku1624,abpgnieźnień- skiiprymasPolskiwlatach1627–1638,se- nator.Jakoprymas,awięciprzewodniczący senatu,byłdrugąosobąwpaństwie.Inter- rekswlatach1632–1633.Wychowanekjezu- itów,potemichprotektor.PostudiachwKra- kowiekontynuowałjeażprzezsiedemlat wRzymie,gdziewyrobiłsobieznakomite „układy”.Popowrociedokrajuzostałsekre- tarzemZygmuntaIIIWazy.Kolekcjonował kościelnegodnościibeneficja.Zwolennik kontrreformacji,fanatykreligijny,prześlado- wałprawosławnych,ewangelików,szczególnie arian,którymodmawiałmianachrześcijan. Pełniąctakwysokiestanowiska,miał ogromnywpływnakrólaipolitykępaństwa. DoradziłHabsburgom,abyniepłaciliPol- sceumówionychposagówdwóchkolejnych żonZygmuntaIII,sióstrcesarzaFerdy- nandaIIHabsburga.Utwierdzałkróla wzgubnychdlaPolskirojeniachoodzyskaniu tronuSzwecji.Wrazzresztąepiskopatu, agłówniezbiskupamiZadzikiemiGembic- kim,niedopuściłdomałżeństwaWładysława IVzksiężniczkąprotestancką,bomogłobyto 14 NASI OKUPANCI i złą wolę. Czy nie dostrzegają, że był w szpo- nach zdrajców w sutannach, spowiedników, ka- znodziejów, prymasów, kanclerzy, biskupów i je- zuitów – szkolonych socjotechników? Że ich ce- lem było na polecenie papieży wciągnąć Polskę do wojny z Turcją, aby utworzyć jej drugi front w celu odciążenia Habsburgów? ¤ ¤ ¤ Kazimierz Florian Czartoryski – bi- skup poznański od 1651 r., kujawski od 1655 roku, abp gnieźnieński i prymas Polski w latach 1673–1674, senator, a jako pry- mas był tradycyjnie przewodniczą- cym senatu. Interreks w 1674 r. – zmarł w czasie bezkrólewia. Se- kretarz Władysława IV, zwolennik najpierw prohabsburskiej polity- ki Wazów, a potem profrancuskiej – po zmianie kierunku polityki przez Jana Kazimierza. Na elek- cji w 1669 r. przyczynił się do wy- boru Michała Korybuta Wiśnio- wieckiego. Kazimierz Czartory- ski i podkanclerzy Olszowski, też biskup, przeforsowali projekt mał- żeństwa króla z Eleonorą Habs- burg, córką cesarza Ferdynanda III. W ten sposób poddali króla wpływom jezuitów i przeciągnęli go do obozu habsburskiego. Na- grodą dla Czartoryskiego było sta- nowisko prymasa i bogata diece- zja gnieźnieńska (Habsburgowie załatwiali takie łapówki na dwo- rze papieskim). Stał się przywód- cą obozu habsburskiego. Wejście króla w orbitę intere- sów Austrii umocniło obóz habs- burski i wywołało niemal wojnę do- mową, a przy tym ściągnęło na Polskę na- jazd turecki. O to zresztą chodziło Habsbur- gom i papieżowi – o wciągnięcie Polski do wojny z Turcją i otwarcie jej drugiego fron- tu w interesie Austrii. Wojny z Turcją trwały 27 lat. Polska, mimo ocalenia Austrii odsie- czą wiedeńską, mimo olbrzymiego wysiłku materialnego i poniesionych szkód, odzyska- ła zaledwie stan posiadania sprzed wojny. Wzmocniły się za to Austria i Rosja – przy- szli zaborcy Polski. ## ## Sobieski pod Wiedniem PiotrGembicki
2 NASI OKUPANCI Wojciech Baranowski – biskup przemy- ski od 1584 r., płocki od roku 1590, kujaw- ski od 1608 r., arcybiskup gnieźnieński i pry- mas Polski w latach 1608–1615, senator. Ja- ko prymas był przewodniczącym senatu, a więc drugą osobą w państwie. Sekretarz Ste- fana Batorego, sekretarz wielki koronny, pod- kanclerzy w latach 1585–1591. Za poparcie Zygmunta III w czasie rokoszu Zebrzydow- skiego dostał bogatą diecezję kujawską, a wkrótce gnieźnieńską z tytułem prymasa. Chciwiec – pracując w kancelarii Zygmunta Augusta, zebrał liczne godności, m.in. cztery kanonie i związane z nimi beneficja. Prowa- dził niezwykle wystawny tryb życia, rozpoczął budowę pałaców biskupich w Płocku, Skier- niewicach, wybudował pałac prymasowski w Warszawie. Gdzie nastał, tam budował dla siebie pałac. Protektor jezuitów, orędownik kontrreformacji. Był jednym z głównych sprawców zniwe- czenia sejmu i odrzucenia konstytucji prze- ciw tumultom w 1606 r. oraz wybuchu wojny domowej. Agent habsburski i papieski; reali- zował niemiecką politykę jako podkanclerzy i potem przewodniczący senatu. Popierał „kru- cjatę” na Moskwę w papieskich rojeniach o katolicyzacji Rosji. Wojsko, po powrocie z nieudanej wyprawy moskiewskiej, żąda- ło zapłaty zaległego żołdu... 20 milionów zł! Była to astronomiczna suma, równa kil- kuletnim dochodom państwa. Zanim podat- ki uchwalono i zebrano pieniądze (Kościół, bogatszy od państwa, dorzucił raptem 300 tysięcy), żołnierze straszliwie złupili kraj. Także za jego przewodnictwa senatowi, sejm wyraził zgodę na oddanie Hohenzol- lernom brandenburskim Prus w lenno w 1612 r., mimo że sejm pruski wypowiedział się za unią z Polską na prawach Litwy. Pol- ska odmówiła z powodu jednego warunku: urzędy w luterańskich Prusach miały być ob- sadzane tylko przez luteranów. Było to dla biskupów i jezuitów nie do przyjęcia, bo wzmocniłaby się pozycja ewangelików w pań- stwie. Wymogli więc na królu i sejmie odmo- wę. Ci fanatycy religijni i zdrajcy w su- tannach woleli oddać Prusy Niemcom! To też są te „zasługi Kościoła dla Polski”. Bezwzględny zwolennik kontrreformacji. Na czasy jego „biskupiej i prymasowskiej posługi” przypada największe nasilenie po- gromów protestantów i innych aktów nieto- lerancji w całej Polsce. Po klęsce rokoszu Ze- brzydowskiego odebrano protestantom 2/3 kościołów, paląc przy okazji bezcenne bi- blioteki i profanując wiele cmentarzy. Jako wspólnik i protektor zbrodniarzy oraz podże- gacz, sam był zbrodniarzem. Z oficjalnego życiorysu jego następcy, pry- masa Gembickiego, dowiadujemy się, że Gem- bicki „odbudował zrujnowaną ekonomię ar- chidiecezji”. Skoro przed Gembickim pryma- sem był przez siedem lat Baranowski, to wnio- sek jest prosty: Baranowski zrujnował ekono- mię archidiecezji. ¤ ¤ ¤ Fryderyk Bartsch (1552–1609) – jezuita, kolejny po Pakoszu Gołyńskim spowiednik Zygmunta III, „króla jezuitów”. Król, jakby mu mało było na dworze jednego jezuickie- go podżegacza, czyli kaznodziei Piotra Skar- gi, utrzymywał jeszcze spowiednika. Obaj ci niemiecko-papiescy agenci sterowani przez nuncjusza papieskiego i władze zakonu, ści- śle kontrolowali polskiego króla (spowiedź, pokuta). Podsycali jego rojenia o odzyskaniu tronu Szwecji w nadziei jej rekatolicyzacji, 10NASIOKUPANCI chciałkatolicyzować.Tamprzemocąforsowa- nouniębrzeską,aKozakówobracanowpańsz- czyźnianychchłopów.Toteżcoruszwybuchały powstaniaKozaków,którzyzwrócilisięopo- mocdoMoskwy.Zadzikprześladowałprawo- sławie.Orędownikkontrreformacji,doprowa- dziłdolikwidacjiariańskiegoRakowa. WpodziemiachzamkuwBodzentyniewięził kalwinówiarian.Jednazlegendotymokrut- nikumówi,żewięziłewangelika,ażtenzgło- duzjadłwłasneksięgi. Dziękitakimjakonpomocnikom„króla jezuitów”Polacyrzeczywiściestalisię„igrzy- skiemRakuszanów”.Toteżjakoby„zasługi KościoładlaPolski”.ZdrajcabiskupZadzik pochowanyjestwkatedrzewawelskiej. ¤¤¤ HenrykFirlej–biskupprzemyskiod roku1630,poznańskiod1635r.,senator.Wy- chowanekjezuitów–studiowałnaichnie- mieckimuniwersytecie.PopowrociedoPol- skidziękipoparciujezuitówzostałsekreta- rzemZygmuntaIII.Protegowanyprzezkró- lowąKonstancjęzHabsburgów,którawraz zjezuitamipilnowaławPolsceinteresównie- mieckichipapieskich,robiłszybkąkarierę. Toteżkrólmianowałtegoagentabiskupem iwprowadziłdopolskiegosenatuwwiekuza- ledwie30lat. Naelekcjiw1633r.reprezentowałkró- lewiczaWładysławaiprzedstawiałjegokan- dydaturę.AwansowanyprzezWładysława IVnabogatsządiecezjępoznańskąniezdą- żyłodbyćingresu. ¤¤¤ JerzyTyszkiewicz–biskupżmudzkiod 1633r.,wileńskiwlatach1649–1656,sena- tor.Tenbiskupizdrajcapodpisałwraz zRadziwiłłamikapitulacjęipoddanieLitwy podprotekcjęKarolaGustawa.Byłotofak- tycznezerwanieuniipolsko-litewskiej.Poka- pitulacjiudałsięnasłużbędoKrólewca,do elektorapruskiego,luteranina. ¤¤¤ PiotrGembicki–biskupprzemyskiod 1635r.,krakowski(iks.siewierski)wlatach 1642–1657,senator. Podkanclerzykoronnyod1635r.,kanc- lerzwielkiwlatach1638–1643.Kolekcjo- nergodnościibeneficjów.Kontynuatorpro- habsburskiejipropapieskiejpolityki,przez coPolskabyławkonflikciem.in.zpotężną Francją. Doszłodotego,żew1635r.lisowczycy i...cesarskipułkownikJanKazimierz,przy- szłykról,walczylipostronieHabsburgów przeciwkoFrancjinajejterytorium!Czymoż- nasiędziwić,żeFrancjapopierałaSzwecję iRosję?WrazzjezuitamiGembickipodsy- całrojeniaWładysławaIVoodzyskaniutro- nuSzwecji. Sytuacjępogorszyłjeszczepolskitraktat zHabsburgami,skierowanyprzeciwkoTurcji, sojuszniczceFrancji.PostawiłPolskęzacel agresjitureckiej,wykluczyłmożliwośćodzy- skaniaŚląska,dałNiemcomprawowerbun- kużołnierzywPolsce. WrazzcałymepiskopatemGembickiunie- możliwiłmałżeństwoWładysławaIVzpro- testantką,comogłopoprawićsytuacjęPolski dziękisojuszowizAnglią.Doprowadzilido mariażuz...Niemką,siostrącesarzaFerdy- nandaIIIHabsburga.Nieprzeszkadzałoim, żebyłaciotecznąsiostrąmęża. KrólowaCecyliaRenatanietylkojawnie wspierałainteresyNiemcówwPolsce,ale 7 NASIOKUPANCI wyrwaćPolskęzniemiecko-papieskichklesz- czyidoprowadzićdoprowadzeniaprzezPol- skępolitykiniezależnejodNiemcówipapie- ży,azgodnejzpolskąracjąstanu.Abyzwią- zaćkrólazHabsburgamiiRzymem,dopro- wadziłdomałżeństwazkolejnąHabsburżan- ką,dotegosiostrąciotecznąkróla. ZajegoprzewodniczeniasenatowiPol- skautraciłaInflanty,Rygęiwpływy wMołdawii.Szwedzipobieralicłazpolskich portów(milionzłrocznie!),czymfinansowa- li...wojnętrzydziestoletnią!Płaconomuza tokolejnymicorazbogatszymigodnościami kościelnymi.Habsburgowieipapieżedbali okarieryswoichagentów. ¤¤¤ JanLipski–biskupchełmińskiodroku 1636,abpgnieźnieńskiiprymasPolskiwla- tach1638–1641,senator.Jakoprymaspełnił funkcjęprzewodniczącegosenatu,awięcbył drugąosobąwpaństwie.Wychowanekjezu- itów,agentszkolonyprzeznichwNiem- czechiweWłoszech. Święceniakapłańskieprzyjąłpopowro- ciedokrajuw1616r.Karieręzawdzięczał protekcjijezuitówiwuja,kanclerzakoron- negoFeliksaKryskiego.Idącjegowzorem, wierniesłużyłWazomiHabsburgom.Sekre- tarz„królajezuitów”,potemkanclerzkró- lowejKonstancjiHabsburg,wreszcierefe- rendarzkoronny.Wykorzystałte„układy” dlazapewnieniasobiedóbrdoczesnych:szyb- kozgarnąłdwiekanonie,dwaprobostwa iopactwowrazzogromnymidochodami zbeneficjów.Służyłtakwiernie,żezaledwie wdwalatapouzyskaniusakrybiskupiej –niewielkiej,znaczniezluteranizowanejdie- cezjichełmińskiej,dotegozrujnowanej wojnązeSzwecją–zostałprymasem.„Po- ślizg”karierywspomagałwazeliną,pisząc odyipanegirykinacześćZygmuntaIII, apotemWładysławaIV. Wroku1633brałudziałwposelstwieJe- rzegoOssolińskiegodopapieżaUrbanaVIII. CzterylatapóźniejposłowałdoWiedniapo CecylięRenatęHabsburg–żonędlaWłady- sławaIV.Nieprzeszkadzałomujakoś,żeHabs- burgowiemimoupływulatniewypłaciliPol- sceposagówdwóchżonZygmuntaIII,ojca Władysława.ZCecyliąRenatąbyłopodobnie. Tak„skuteczne”staraniaHabsburgowie nagrodzili...tytułemhrabiówŚwiętegoCe- sarstwaRzymskiegoNaroduNiemieckie- godlabiskupaLipskiegoijegorodziny, aniedługotytułemprymasazolbrzymimi dochodami.Fanatykreligijny–odbierałewan- gelikomkościoły,wspierałuniębrzeskąiprze- śladowałprawosławie.„Dyzunitom”odbiera- nowtedysiłącerkwieimajątki.Doprowadzi- łotodozachwianialojalnościprawosławnych wobecPolski.Obrońcamiprawosławiaogło- silisięKozacy.Prześladowaniazmusiłyichdo szukaniawsparciawRosji.Katoliccyfana- tycydokonalirzeczystrasznej:daliRosji pretekstdoingerencjiwsprawyPolski. Prawosławnychwkrótcepozbawionoprawpo- litycznych,cotylkowywołałowśródnichna- strojeprorosyjskie. Wswejposłudzebardzodbałojedynego bożka–kasę!–dlategorozwijałzłotodajne kultyświętych.Zatozłotozbudowałpałac wŁyszkowicach,letniąrezydencjęprymasów, rozbudowałzamekbiskupiwLubawieipa- łaceprymasowskiewWarszawieiwŁowiczu. Wszystkowniezwyklekrótkimczasie.Za kilkanaścielatzłupilitowszystkoSzwedzi... 15NASI OKUPANCI ¤ ¤ ¤ Andrzej Trzebicki – biskup przemyski od roku 1654 r., krakowski (i ks. siewier- ski) w latach 1658–1679, senator. Wychowa- nek jezuitów. Podkanclerzy koronny od 1652 roku, na elekcji w roku 1674 – w zastępstwie chorego prymasa – pełnił funkcję interrek- sa. Na tej elekcji wybór Sobieskiego wsparty był 400 tys. liwrów łapówek fran- cuskich. Po drugiej stronie krążyło nie mniej złota niemieckiego. Agent habsbur- ski. Prof. Z. Wójcik pisze o nim, że był „oddany Habsburgom duszą i ciałem”. Nic dodać, nic ująć. Gdy Jan III Sobieski zawarł w 1676 r. rozejm z Turcją w Żurawnie i w 1677 r. trak- tat ze Szwecją w Gdańsku, żeby zbrojnie od- zyskać utracone lenno pruskie, agenci nie- mieccy za pruskie i habsburskie pieniądze organizowali zbrojny bunt przeciwko „bez- bożnemu Sobieskiemu”, aby na siłę utrzy- mać Polskę w stanie wojny z Turcją w inte- resie papieży, Rosji i Niemców, zarówno Au- strii, jak i Prus. W archiwach pruskich za- chowały się rozliczenia pieniędzy przekaza- nych z Berlina polskim zdrajcom. Jednym z przywódców spisku był biskup Trzebicki. Oto fragment manifestu zdrajców do ce- sarza niemieckiego: „(...) uciekając się do Cesarza jako protektora, przysięgamy wia- rę, posłuszeństwo, przy Jego Cesarskiej Mo- ści ludziach stawać...”. Lepszego dowodu zdrady nie trzeba. Hetman Pac zobowiązał się skierować armię litewską tam, gdzie wska- że cesarz. Chciał za to, bagatela, 100 tys. zł. Spiskowi patronował nuncjusz papieski Martelli, „lokaj Habsburgów”. Zdradę wy- kryto w 1678 roku. Kto zawisł? Jak to w Pol- sce – nikt, a sprawa rozeszła się po kościach. Dzięki sprzecznej z polskimi interesami pro- pagandzie Kościoła, prowadzonej głównie przez jezuitów i wspartej niemieckimi ła- pówkami, Sobieski rok później został prze- ciągnięty do obozu habsburskiego, także ka- peluszem kardynalskim dla „oficjalnego oj- ca” królowej Marysieńki. Nie bez znaczenia był fakt, że jednym z kochanków Marysień- ki był poprzedni nuncjusz, Pignatelli – póź- niejszy papież Innocenty XII. Ci zdrajcy zmusili Sobieskiego do po- twierdzenia traktatu welawsko-bydgo- skiego, który uniezależnił Prusy od Pol- ski! Zamiast utracone Prusy odzyskać, król musiał potwierdzić haniebny traktat we- lawsko-bydgoski. Tymczasem Szwedzi toczy- li wojnę z Prusakami, zabezpieczonymi przed polskim atakiem przez swoich opłaconych polskich agentów, także tych w sutannach. Ten sojusz mógł uchronić Polskę przed przy- szłą katastrofą III wojny północnej! Ale sojusz z luterańską Szwecją był dla Kościo- ła nie do przyjęcia. Pruska żmija dzięki Ko- ściołowi bezpiecznie rosła... Trzebicki, zakamieniały wróg arian, do- prowadził na sejmie w 1658 r. do wygnania ich z Polski. Żądny władzy i zaszczytów po śmierci prymasa w czasie bezkrólewia przy- pisywał sobie kompetencje prymasowskie, w tym do koronacji Sobieskiego. Po wybo- rze Olszowskiego na prymasa wszedł z nim w głośny konflikt o władzę, który oparł się aż o papieża. Zdrajca biskup Trzebicki, habsburski i papieski agent, pochowany jest w koście- le św. Piotra i Pawła w Krakowie i ma po- mnik w... katedrze wawelskiej. Cdn. LUX VERITATIS # ###
9 NASIOKUPANCI papieży.Wychowanekjezu- itów,potemichprotektor. Wykorzystując„układy”na dworze,gromadziłgodności ibogatebeneficja.Samychka- noniiizwiązanychznimido- chodówzebrałażpięć.Słyn- nyzeskąpstwaichciwości,co wynikałozapewnestąd,żepo- chodziłzgminu,cobyłoje- gonajgłębszątajemnicą.Ota- czałsięprzepychem,wybudo- wałpałacbiskupiwKielcach, jednąznajokazalszychrezy- dencjitamtegoczasu. Wrazzjezuitamiinuncju- szempapieskimpodsycał mrzonkiZygmuntaIIIood- zyskaniutronuSzwecji.Tym- czasemSzwedzibyligotowi nawetdoustępstwterytorial- nychzacenęrezygnacjiZyg- muntaIIIzpretensjidoich tronu.Polskamogłamieć pokójiodzyskaćInflanty, adziękiKościołowiczekał jąpotopszwedzkiikom- pletnaruinakraju.Jakda- leceKościółchciałuwikłać PolskęwwojnyzeSzwecjądowodzi,żewcza- sierokowańcelowostawianoSzwedomżąda- niaabsurdalne:zdrajcaZadzikzarezygna- cjęWazówzpretensjidokoronyszwedzkiej zażądał...FinlandiidlaJanaKazimierza. WrezultaciePolskastraciłaInflanty,flo- tęwojenną,spustoszonazostałaŻmudź,Pru- syiPomorze,aSzwedziprzezlatagrabiliPol- skę,pobierająccłaodpolskiegohandlu. Błaganiaświeckichsenatoróworezygnację zroszczeńdokoronyszwedzkiejniewzrusza- łytychpapiesko-niemieckichagentów.Na- wetnałożuśmierciZygmuntIIIwłożył nagłowęsynowiWładysławowi(później IV)...koronęszwedzką!Agłowęzmarłe- gozdobiłakorona...moskiewska! PodobnieobłędnąpolitykęosłabianiaPol- skiprowadziłZadziknaUkrainie,którąKościół 8NASIOKUPANCI ¤¤¤ MaciejŁubieński–biskupchełmiński od1620r.,poznańskiodroku1626,aku- jawskiod1631,abpgnieźnieńskiiprymas Polskiwlatach1641–1652,senator.Jakopry- masbyłprzewodniczącymsenatu.Interreks wokresieod1648do1649roku.Wychowa- nekjezuitów,szkolonywNiemczechiweWło- szech.Fanatykreligijny,popierałuniębrze- skąiprześladowaniaprawosławnych.Konty- nuowałwtymtragicznedlaPolski„dzieło” poprzedników. PopowrociedoPolskiwprowadzonyprzez jezuitówdokancelarii„królajezuitów”Zyg- muntaIIIWazybyłjegosekretarzem.Wspie- rałrojeniaWazówopowrocienatronSzwe- cji,cościągnęłonaPolskękolejnynajazd w1621r.iutratęInflantzRygą.Spustoszo- nezostałyPrusyiPomorze. Zajegosenatorowaniadoszłodogłębo- kiegokonfliktuzFrancją.W1635r.wysła- notam–napomoc„katolickimbraciom” Habsburgom–lisowczyków,którzywal- czyliprzeciwFrancjinajejtereniewwoj- nietrzydziestoletniej.ToteżFrancjapopie- raławrogówPolski,głównieSzwecję. ŁubieńskisprawowałwładzęwRzeczypo- spolitejjakointerrekspośmierciWładysła- waIV.SterowałnimnuncjuszpapieskideTor- res,koordynującywPolscepoczynaniaepi- skopatuijezuitów.Biskupodegrałhaniebną rolę,przyczyniającsiędoseriiklęskiosła- bieniaPolski.Wrazzdrugimpoplecznikiem jezuitów–kanclerzemOssolińskim–poklę- scepodKorsuniem,gdziedoniewolikozac- kiejdostalisięhetmani,niedopuściłdopo- wierzeniadowództwawojsknajzdolniej- szymwodzom–AndrzejowiFirlejowi iJanuszowiRadziwiłłowi,bobyli...ewan- gelikami!Papiescyagenciobawialisięwzro- stupotęgiewangelikówwraziezwycięstwa ewangelickiegowodza.TodlaKościołabyło niedoprzyjęcia.Mianowanowięctrzechnie- udolnychregimentarzy,którzyponieśliha- niebnąklęskępodPiławcami.Powstanie Chmielnickiegorozpaliłosięzezdwojonąsi- łą,zrujnowałoPolskęiosłabiło.Bezsilność KoronydostrzegliSzwedziiMoskwa.Skorzy- stalizokazji,askończyłosiętopotopem iwojnązMoskwą. Jakointerreks–mimośmiertelnegoza- grożeniapaństwa–przeciągałwczasieelek- cjękróla,gdyliczyłsięniemalkażdydzień. Potem,w1650r.,wrazzcałymepiskopa- teminuncjuszemdeTorres,niedopuścił dowejściawżycieugodyzborowskiejzKo- zakami.Jejwarunkiprzewidywałym.in.za- kazwstępunaziemieUkrainyjezuitomidu- chowieństwuunickiemuorazprzyznanomiej- scewsenacieprawosławnemumetropolicie kijowskiemu.TobyłodlaKościołaniedo przyjęcia–nawetwobliczuśmiertelnegoza- grożeniaPolski.Miłosiernikapłaniwoleli, byludziesięwyrzynali,niżbymiałyzostać ograniczonewpływyKościoła.Całyówcze- snyepiskopatpowinienznaleźćsięnatejli- ściezdrajcówwsutannach.Takietosą„za- sługiKościoładlaPolski”itaktazgrajaob- łudników„broniżycia”. ¤¤¤ JakubZadzik–biskupchełmińskiod 1624r.,krakowski(iksiążęsiewierski)wla- tach1635–1642,senator.Podkanclerzyko- ronnyod1628r.,kanclerzwielkiod1629 do1635roku.Jedenzgłównychwykonaw- cówpolitykiniemieckichHabsburgóworaz 16 NASI OKUPANCI PZPN – PŁATNI ZDRAJCY, PACHOŁKI NIEMIEC, CZYLI... # # ## ZZddrraajjccyy ww ssuuttaannnnaacchh ((55)) TYGODNIK 1 Ze wszystkich plag, jakie nawiedzają ludzkość, tyrania kleru jest najgorsza. Daniel Defoe JakubZadzik