2. Żyj i pozwól umrzeć - Ian Fleming.pdf

Ian Fleming JAMES BOND PRZEŁOŻYŁ I OBJAŚNIENIAMI OPATRZYŁ ROBERT STILLER Przedsiębiorstwo Wydawnicze Rzeczpospolita SA

Tytuł oryginału Live and Let Die Redakcja Marcin Rutecki Korekta Agnieszka Nowakowska, Anna Kaniewska Projekt okładki i strony tytułowej Marcin Kulesza/Fabryka Wyobraźni Druk Opolgraf S.A. Copyright © Glidrose Productions Ltd 1954 Copyright © for the Polish translation by Robert Stiller Józefów 2008 Copyright © for the Polish edition Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita” S.A. Warszawa 2008 Wydanie I Warszawa 2008 ISBN 978-83-60192-71-9 Przedsiębiorstwo Wydawnicze Rzeczpospolita SA Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita” S.A. Al. Jerozolimskie 107 02-011 Warszawa www.pwrsa.pl ksiazki@pwrsa.pl Infolinia 0-800-777-778

Tylko ludzie Biga mówią o nim pan Byk, dla reszty jest Bykiem.

IRozłożyli mu czerwony chodnik Bywają w życiu tajnego agenta chwile, gdy pławi się w praw- dziwym przepychu. Zdarzają zadania, przy których wykonywaniu przychodzi mu odgrywać rolę bogacza; okazje do nurzania się w zbytku, co ma pomóc zapomnieć o niebezpieczeństwie i cieniu śmierci; i momenty, gdy, jak w tym wypadku, jest gościem na tere- nie sojuszniczych służb. Od chwili gdy stratocruiser linii BOAC podkołował do między- narodowego terminalu w Idlewild, Jamesa Bonda traktowano z iście królewskimi honorami. Wysiadł z innymi pasażerami z samolotu i trafił do sławetnego piekła amerykańskich urzędów - Zdrowia, Imigracji i Kontroli Cel- nej. Pomyślał, że czeka go co najmniej godzina w przegrzanych, burozielonych pomieszczeniach, cuchnących zeszłorocznym powie- trzem, potem, winą i - lękiem, jakie unoszą się nad każdym przej- ściem granicznym - lękiem przed zamkniętymi drzwiami z napisem WSTĘP WZBRONIONY, za którymi czają się surowi funkcjonariu- sze, kartoteki, dalekopisy natrętnie trajkoczące do Waszyngtonu, do Biura Narkotyków, kontrwywiadu, Departamentu Skarbu i Federal- nego Biura Śledczego. Idąc w przenikliwym styczniowym wietrze po płycie lotniska, widział już własne nazwisko biegnące po przewodach: BOND, JA- MES. BRYTYJSKI PASZPORT DYPLOMATYCZNY 0094567. Chwila wyczekiwania i odpowiedzi wracające z rozmaitych urzą- dzeń: NIE. NIE. NIE. A potem z FBI: TAK CZEKAJ SPRAW- DZAMY. Trochę zamieszania na przewodach łączących FBI z Cen- tralną Agencją Wywiadowczą i odpowiedź: FBI DO IDLEWILD

BOND OK OK i układny urzędnik przy wyjściu zwraca mu paszport ze słowami: - Życzymy przyjemnego pobytu, panie Bond. Bond wzruszył ramionami i poszedł za innymi przez siatkowe ogrodzenie ku drzwiom z napisem SŁUŻBA ZDROWIA USA. Dla niego była to, rzecz jasna, tylko nudna formalność, jednak nie sprawiało mu przyjemności, że jego kartoteka znajduje się w jakimkolwiek obcym mocarstwie. Anonimowość to podstawa w jego fachu. Każdy ślad jego prawdziwej tożsamości trafiający gdziekol- wiek do akt zmniejsza jego użyteczność i w końcu zagraża życiu. Tu w Ameryce, gdzie wiedzą o nim wszystko, czuł się jak Murzyn, któremu czarownik ukradł cień. Jakaś żywotna część jego przeszła w cudze ręce jako zastaw. Tym razem u przyjaciół, owszem, ale jed- nak... - Pan Bond? Cywil o sympatycznym, choć nieokreślonym wyglądzie wynu- rzył się z cienia budynku Służby Zdrowia. - Nazywam się Halloran. Miło mi pana poznać. Podali sobie ręce. - Mam nadzieję, że podróż się udała. Pan pozwoli ze mną. - W porządku, sierżancie - zwrócił się do pilnującego drzwi po- licjanta z ochrony lotniska. - W porządku, panie Halloran. Do zobaczenia. Inni pasażerowie wchodzili do środka. Halloran skręcił w lewo, omijając budynek. Kolejny policjant otworzył im furtkę w wysokim ogrodzeniu. - Do widzenia, panie Halloran. - Do widzenia. Dziękuję. Zaraz przy wyjściu czekał czarny buick z cicho pracującym silni- kiem. Wsiedli. Dwie lekkie walizki Bonda już leżały z przodu obok kierowcy. Nie wyobrażał sobie, jakim cudem tak szybko wydobyto

je ze sterty pasażerskiego bagażu, którą jeszcze przez chwilę prze- wożono do odprawy celnej. - Ruszaj, Grady. Bond zapadł się w wygodnym siedzeniu, kiedy ogromna limuzy- na płynnym zrywem doszła do najwyższego przełożenia w automa- tycznej skrzyni biegów. - To chyba najczerwieńszy chodnik, jaki widziałem w życiu! - rzekł do Hallorana. - Spodziewałem się, że ci z imigracyjnego po- trzymają mnie co najmniej godzinę. Kto mi go tak rozesłał? Nie przyzwyczaiłem się, by traktowano mnie jak VIP-a. W każdym razie bardzo dziękuję. - Cała przyjemność po mojej stronie, panie Bond. - Halloran uśmiechnął się i poczęstował go lucky strikiem ze świeżo otwartej paczki. - Chcemy uprzyjemnić panu pobyt. Jeśli będzie pan miał na coś ochotę, proszę tylko powiedzieć. Ma pan w Waszyngtonie do- brych przyjaciół. Nie wiem, jaki jest cel pańskiej wizyty, ale wła- dzom najwyraźniej zależy na tym, aby miał pan wszelkie przywileje gościa rządu. Ja mam tylko zadbać o to, żeby dotarł pan do hotelu jak najszybciej i jak najwygodniej; potem przekazuję sprawę i zni- kam. Czy mogę na chwilę prosić o paszport? Bond mu go podał. Halloran otworzył leżącą przy nim teczkę i wyjął ciężką metalową pieczęć. Przekartkował paszport Bonda, aż znalazł wizę amerykańską, ostemplował ją, złożył podpis na ciem- noniebieskim kółku z godłem Departamentu Sprawiedliwości i zwrócił. Następnie wyjął notes i wyciągnął z niego grubą białą ko- pertę, którą wręczył Bondowi. - Tu jest tysiąc dolarów, panie Bond. - Podniósł dłoń, kiedy Bond chciał zaprotestować. - To z pieniędzy komunistycznych, część tego, co zgarnęliśmy w sprawie Schmidta i Kinaskiego. Używamy ich teraz przeciwko nim i Prosilibyśmy, aby w trakcie swej misji

wydał je pan według własnego upodobania. Uprzedzono mnie, że pańska odmowa byłaby uznana wręcz za coś nieprzyjaznego. Bardzo proszę, nie mówmy już o tym - dodał, gdy Bond wciąż z powątpie- waniem spoglądał na kopertę trzymaną w ręku. - Polecono mi też przekazać, że dajemy panu te pieniądze za wiedzą i zgodą pańskiego szefa. Bond przyjrzał mu się bacznie i wyszczerzył zęby w uśmiechu. Schował kopertę do portfela. - W porządku - powiedział. - I dzięki. Postaram się je wydać tak, żeby przyniosły jak najwięcej szkody. Przyda mi się jakiś kapitał obrotowy. Dobrze wiedzieć, że dostarczyła go strona przeciwna. - To świetnie - odparł Halloran - a teraz, jeśli pan pozwoli, na- piszę na brudno raport, który muszę sporządzić. Żebym nie zapo- mniał powysyłać listów z podziękowaniami za pomoc i współpracę do Biura Imigracyjnego, Urzędu Celnego i tak dalej. To działanie rutynowe. - Ależ proszę - rzekł Bond. Z przyjemnością sobie pomilczał, przypatrując się Ameryce, której nie oglądał od czasu wojny. Nie było też stratą czasu przypomnienie sobie języka amerykańskiego; reklamy, nowe modele samochodów i ceny używanych wozów na placach sprzedaży; egzotyczna pikanteria znaków drogowych: SOFT SHOULDERS. SHARP CURVES. SQUEEZE AHEAD. SLIPPERY WHEN WET, jakby szło nie tyle o miękkie pobocza, ostre zakręty, zwężenie jezdni czy groźbę poślizgu, ile o ramiona, damskie sylwet- ki, uścisk i kuszącą wilgoć. Obserwował styl jazdy kierowców: ko- biety za kierownicą i mężczyzn potulnie przy nich siedzących; styl męskich ubiorów; kobiece uczesania; znaki ostrzegawcze Obrony Cywilnej: W RAZIE ATAKU WROGA. NIE ZATRZYMYWAĆ SIĘ. ZJECHAĆ Z MOSTU; gęstą wysypkę anten telewizyjnych oraz natarcie TV na billboardy i witryny sklepów; niekiedy dostrzegał

helikopter; widział apele do społeczeństwa o wpłaty na walkę z rakiem i chorobą Heine-Medina pod hasłem KAŻDY CENT SIĘ LICZY; wszystkie te drobne ulotne wrażenia, tak ważne w jego fachu jak obdarta kora i zgięte gałązki dla tropiciela w dżungli. Kierowca wybrał zapierający dech swą rozpiętością Triborough Bridge i skoczyli przez ten most w serce Manhattanu, a przepiękna panorama Nowego Jorku pędziła ku nim, aż znaleźli się w dole, wśród kłębiących się, trąbiących i cuchnących benzyną korzeni tej dżungli ze sprężonego betonu. Bond zwrócił się do swego towarzysza. - Przykro mi to mówić - rzekł - ale to musi być najsmakowitszy cel dla bomby atomowej na całej powierzchni globu. - Nic się do tego nie umywa - przyznał Halloran. - Nie śpię po nocach, jak pomyślę o czymś takim. Zajechali pod najlepszy hotel w Nowym Jorku, St Regis, na rogu Piątej Alei i Pięćdziesiątej Piątej Ulicy. Za portierem wyszedł im naprzeciw mężczyzna o pochmurnym wyrazie twarzy, w średnim wieku, w granatowym płaszczu i miękkim czarnym kapeluszu. Kie- dy stanęli na chodniku, Halloran go przedstawił. - Panie Bond, oto kapitan Dexter. - Jego zachowanie było pełne szacunku. - Czy mogę panu przekazać naszego gościa, kapitanie? - Naturalnie. Tylko niech pan każe wnieść jego walizki. Do po- koju dwa tysiące sto. Ostatnie piętro. Ja z panem Bondem pójdę przodem i dopilnuję, żeby mu niczego nie zabrakło. Bond odwrócił się, aby podziękować Halloranowi i pożegnać się z nim. Przez moment Halloran był odwrócony do niego tyłem, bo mówił coś do portiera o bagażach Bonda. Spoza jego pleców Bond patrzył na szeroką Pięćdziesiątą Piątą Ulicę. Zmrużył oczy. Czarny

sedan Chevrolet ostro wsączał się w gęsty ruch. Zajechał drogę tak- sówce z szachownicą, której kierowca, gwałtownie hamując, zatrąbił przeciągle. Sedan nie zwolnił, przeskoczył na zielonym świetle i pomknął Piątą Aleją na północ. Był to przykład zręcznej, ale agresywnej jazdy, ale Bonda zasko- czyło, że za kierownicą siedziała przystojna Murzynka w uniformie szofera. W tylnym oknie mignął mu jedyny pasażer - zobaczył ol- brzymie czarniawo-szare oblicze. Mężczyzna z wolna obrócił się i popatrzył wprost na niego - był tego pewien - gdy samochód się rozpędzał. Bond uścisnął Halloranowi dłoń. Dexter niecierpliwie dotknął je- go łokcia. - Przejdziemy prosto do wind w połowie długości holu. Czy mógłby pan nie zdejmować kapelusza? Idąc za Dexterem po schodach, Bond pomyślał, że z pewnością za późno już na te ostrożności. Mało gdzie na świecie znalazłoby się Murzynkę prowadzącą samochód. A Murzynka zatrudniona w roli szofera to jeszcze dziwniejsze zjawisko. Prawie nie do pojęcia było to nawet w Harlemie; ale samochód był niewątpliwie stamtąd. A ta olbrzymia postać na tylnym siedzeniu? To czarniawo-szare oblicze? Czyżby Byk? - Hm - mruknął Bond, wchodząc do windy za szczupłym kapi- tanem Dexterem. Winda zatrzymała się na dwudziestym pierwszym piętrze. - Mamy dla pana małą niespodziankę, panie Bond - rzekł kapi- tan Dexter, ale zdaniem Bonda bez szczególnego entuzjazmu. Przeszli korytarzem do narożnego pokoju. Za oknami szumiał wiatr i Bond, przelotnie ujrzawszy szczyty innych drapaczy chmur, a za nimi drzewa Central Parku, poczuł się całkiem oderwany od

rzeczywistości. Przez chwilę ścisnęło mu serce dziwne poczucie samotności i pustki. Dexter otworzył kluczem drzwi do pokoju 2100 i zamknął je za sobą, gdy weszli. Znaleźli się w małym, oświetlonym przedpokoju. Kapelusze i płaszcze zostawili na krześle. Dexter otworzył następne drzwi i przepuścił Bonda. Bond wszedł do salonu przyjemnie urządzonego w stylu empire z Trzeciej Alei: wygodne fotele i szeroka sofa pokryte bladożółtym jedwabiem, na podłodze niezła kopia dywanu Aubusson, bladoszare ściany i sufit, półokrągły francuski stolik przyścienny z butelkami, szklankami i posrebrzanym wiaderkiem do lodu, z boku okno, przez które lały się promienie zimowego słońca z czystego jak w Szwajca- rii nieba. Centralne ogrzewanie było ustawione na przyjemną tempe- raturę. Otworzyły się drzwi do sypialni. - Właśnie ustawiałem kwiaty przy twoim łóżku. Wchodzi to w skład programu „Obsługa z uśmiechem”, z którego słynie CIA. - Szczupły i wysoki młody mężczyzna podszedł z szerokim uśmie- chem i z wyciągniętą dłonią do Bonda, który stanął jak wryty. - Felix Leiter! Co tu robisz, u diabła? - Bond chwycił jego twardą dłoń i serdecznie nią potrząsnął. - A w szczególności co ro- bisz, u diabła, w mojej sypialni? Miło cię zobaczyć, jak Boga ko- cham! Dlaczego nie jesteś w Paryżu? Chyba nie ściągnęli cię do tej roboty? Leiter przyjrzał się Anglikowi z radością. - To właśnie zrobili. Co za szansa! Przynajmniej dla mnie. CIA uznała, że nieźle nam razem poszło w Casino Royale, więc wycią- gnęli mnie z Połączonego Wywiadu w Paryżu, załatwili tę sprawę w Waszyngtonie i jestem. Jako ktoś w rodzaju łącznika między CIA i naszymi przyjaciółmi z FBI. - Machnął ręką w stronę kapitana

Dextera, który bez entuzjazmu przyglądał się tej nieprofesjonalnej wylewności. - Oni zajmują się sprawą w Stanach, ale poza Stanami działania podejmie CIA, zatem działamy wspólnie. Teraz ty przyje- chałeś, żeby od strony brytyjskiej zająć się tym, co na Jamajce, więc jesteśmy w komplecie. Jak ci się to podoba? Siadaj i napijmy się. Zamówiłem lancz, gdy tylko dowiedziałem się, że jesteś na dole. Zaraz go przyniosą. - Podszedł do kredensu i zabrał się do przyrzą- dzania martini. - Nie do wiary - rzekł Bond. - Ten stary diabeł M oczywiście nic mi nie powiedział. On podaje jedynie fakty, dobrych wiadomości nigdy. Chyba sądzi, że to mogłoby wpłynąć na decyzję, czy się weźmie sprawę, czy nie. W każdym razie to świetnie. Bond wyczuł milczenie kapitana Dextera. Zwrócił się do niego. - Będzie mi ogromnie miło znaleźć się tu pod pańskimi rozka- zami, kapitanie - rzekł taktownie. - Jeśli dobrze rozumiem, sprawa dzieli się dość wyraźnie na dwie części. Jedna dotyczy niedwu- znacznie amerykańskiego terytorium i oczywiście podlega waszej jurysdykcji. A potem wygląda na to, że trzeba będzie udać się w rejon Karaibów. Na Jamajkę. Rozumiem, że ja przejmuję sprawę poza granicą amerykańskich wód terytorialnych. A nasz Felix ofi- cjalnie połączy obydwie części od waszej strony. Raporty będę kie- rował, dopóki jestem tutaj, do Londynu przez CIA, ale z Karaibów już wprost do Londynu, tyle że informując także CIA. Czy tak pan to sobie wyobraża? Dexter lekko się uśmiechnął. - Mniej więcej tak, panie Bond. Pan Hoover polecił mi przeka- zać, jak bardzo cieszy się z pańskiej obecności. Oczywiście jako gościa - dodał. - Rzecz jasna brytyjska część tej sprawy nas nie doty- czy i bardzo się cieszymy, że CIA będzie to załatwiać z panem i z

waszymi ludźmi w Londynie. Chyba wszystko się dobrze ułoży. Za nasze powodzenie! - Wzniósł koktajl podany mu przez Leitera. Pili ten zimny, mocny trunek, delektując się. Na jastrzębiej twa- rzy Leitera malował się leciutko kpiący wyraz. Ktoś zapukał do drzwi. Leiter otworzył je i wpuścił chłopca hote- lowego z walizkami Bonda. Za nim szli dwaj kelnerzy, pchając wóz- ki obładowane przykrytymi daniami, sztućcami i śnieżnobiałym płótnem. Po chwili zaczęli nakrywać na rozkładanym stole. - Delikatne kraby z sosem tatarskim, cienkie wołowe hambur- gery z rusztu, średnio wysmażone, frytki, brokuły, sałatka z sosem tysiąca wysp, lody, na nich stopiony butterscotch i najlepszy Liebfraumilch, jaki można dostać w Ameryce. Może być? - Brzmi nieźle - rzekł Bond, nie manifestując swych wątpliwo- ści co do stopionego butterscotcha. Usiedli i zabrali się do degustacji kolejnych dań kuchni amery- kańskiej w jej najsmakowitszym wydaniu. Niewiele mówili. Dopiero gdy podano kawę i sprzątnięto ze sto- łu, kapitan Dexter wyjął z ust cygaro za pięćdziesiąt centów i zdecy- dowanie odchrząknął. - Panie Bond - odezwał się - może by nam pan teraz powie- dział, co panu wiadomo o tej sprawie. Bond otworzył paznokciem kciuka świeżą paczkę chesterfieldów king size i usadowił się głębiej w wygodnym fotelu, w ciepłym, luksusowym pokoju. Cofnął się pamięcią o dwa tygodnie do słotne- go i zimnego dnia w początkach stycznia, kiedy wyszedł ze swego mieszkania w Chelsea w posępny półmrok mgły londyńskiej.

IIRozmowa z M Szary kabriolet bentley, model 1933 o pojemności 4,5 litra z kompresorem Amherst Villiers, parę minut temu wyprowadzony z garażu, w którym był trzymany, zapalił za pierwszym razem. Bond włączył podwójne światła przeciwmgłowe i ruszył ostrożnie po King's Road, następnie skręcił w Sloane Street w kierunku Hyde Parku. Szef sztabu starego M zadzwonił o północy, że M wzywa Bonda na dziewiątą rano. - Trochę za wcześnie - usprawiedliwiał się - ale on najwyraź- niej chce, żeby coś ruszyło z kopyta. Przetrawiał to od tygodni. Chy- ba się zdecydował. - Może mi pan podrzucić coś przez telefon? - A jak Apple i C jak Charlie - powiedział szef sztabu i wyłą- czył się. Znaczyło to, że sprawa dotyczy Sekcji A i C, z których jedna zajmuje się Stanami Zjednoczonymi, a druga Karaibami. Podczas wojny Bond pracował jakiś czas dla Sekcji A, natomiast w proble- matyce Sekcji C niezbyt się orientował. Kiedy tak sunął wolniutko przy krawężniku przez Hyde Park, a towarzystwa dotrzymywał mu powolny werbel dwucalowej rury wydechowej, ekscytowała go myśl o spotkaniu z M, przedziwnym człowiekiem, szefem Secret Service. Nie patrzył w te zimne, prze- biegłe oczy już od schyłku lata. Wtedy M był nawet zadowolony. - Weź urlop - rzekł. - Porządny urlop. Później każ sobie prze- szczepić kawałek świeżej skóry na ten wierzch dłoni. Q skieruje cię do najlepszego specjalisty i załatwi wizytę. Nie będziesz chodził z

tym przeklętym rosyjskim znakiem firmowym na ciele. Rozejrzę się dla ciebie za jakimś niezłym zadaniem, jak już doprowadzisz się do porządku. Powodzenia. Zrobiono porządek z jego dłonią, bezboleśnie, ale powoli. Usu- nięto cienkie blizny, tworzące rosyjską literę Ш, pierwszą literę słowa szpion, czyli szpieg. Dłonie Bonda zacisnęły się na kierowni- cy, kiedy pomyślał o człowieku ze sztyletem, który je wyciął. Co się dzieje ze wspaniałą organizacją, której agentem był ten człowiek z nożem, z sowiecką organizacją odwetową Smiersz: skrót od Cuepmb ШПИОНОМ, Śmierć Szpiegom? Czy jest nadal równie potężna, równie sprawna? Kto nią rządzi teraz, kiedy nie ma już Berii? Po bardzo ryzykownej sprawie, w której uczestniczył w Roya- le-les-Eaux, Bond poprzysiągł, że porachuje się z nimi. To właśnie zapowiedział w tej ostatniej rozmowie z M. Czy dzisiejsze spotkanie z M ma skierować go na drogę zemsty? Bond zmrużył oczy, gdy spojrzał w półmrok Regent's Park, a je- go twarz w lekkiej poświacie tablicy rozdzielczej stała się zimna i okrutna. Wjechał w uliczkę na tyłach ponurego, wysokiego budynku, przekazał samochód jednemu z ubranych po cywilnemu kierowców na służbie i skierował się do głównego wejścia. Wwieziono go win- dą na najwyższe piętro i poprowadzono po grubym dywanie tak dobrze mu znanym korytarzem, do drzwi pokoju sąsiadującego z gabinetem M. Szef sztabu oczekiwał go i natychmiast zawiadomił M przez telefon. - Jest zero zero siedem, sir. - Niech wejdzie. Powabna panna Moneypenny, wszechmocna sekretarka admirała M, obdarzyła go zachęcającym uśmiechem i wszedł przez podwójne drzwi. Wysoko na ścianie w pokoju, który opuścił, natychmiast

zapaliło się zielone światło. Dopóki ono się świeci, nie wolno M przeszkadzać. Lampka z zielonym szklanym kloszem rozlewała kałużę blasku na czerwonej skórze pokrywającej szerokie biurko. Resztę pokoju przyćmiewała mgła unosząca się za oknami. - Jak się masz, zero zero siedem. Pokaż tę dłoń. Całkiem niezła robota. Skąd wzięli skórę? - Z górnej części przedramienia, sir. - Hm. Włosy będą rosły trochę za gęste. I krzywo. Trudno. Nie ma rady. Na razie wygląda nieźle. Siadaj. Bond podszedł do jedynego krzesła, stojącego przed biurkiem naprzeciw M. Szare oczy spojrzały na niego. Poprzez niego. - Porządnie odpocząłeś? - Tak jest, dziękuję, sir. - Widziałeś coś takiego? - M wydobył z kieszonki w kamizelce jakiś przedmiot i rzucił w stronę Bonda. Upadł z cichym brzękiem na czerwoną skórę i leżał, wspaniale połyskując: szeroka na cal moneta bita ze złota. Bond podniósł ją, obrócił, zważył na dłoni. - Nie, sir. Warta może z pięć funtów. - Dla kolekcjonera piętnaście. To Rose Noble Edwarda Czwar- tego. M znowu pogrzebał w kieszeni i rzucał kolejne wspaniałe złote monety na biurko przed Bondem. Spoglądał na każdą, rozpoznawał je kolejno i określał. - Double Excellente, hiszpańska, Ferdynand i Izabela, tysiąc pięćset dziesiąty. Ecu au Soleil, francuska, Karol Dziewiąty, tysiąc pięćset sześćdziesiąty czwarty. Double Ecu d'Or, francuska, Henryk Czwarty, tysiąc sześćsetny. Podwójny dukat hiszpański, Filip Drugi, tysiąc pięćset sześćdziesiąty. Ryder holenderski, Charles d'Egmond,

tysiąc pięćset trzydziesty ósmy. Kwadrupel genueński, tysiąc sześćset siedemnasty. Podwójny ludwik francuski à la mèche courte, Ludwik Czternasty, tysiąc sześćset czterdziesty czwarty. Po stopieniu warte mnóstwo pieniędzy. Dla kolekcjonerów o wiele więcej, po dziesięć do dwudziestu funtów za sztukę. Zauważyłeś, co mają wspólnego? Bond zastanowił się. - Nie, sir. - Wszystkie są wybite przed rokiem tysiąc sześćset pięćdziesią- tym. Krwawy Morgan, ten pirat, był na Jamajce gubernatorem i wodzem naczelnym od tysiąc sześćset siedemdziesiątego czwartego do tysiąc sześćset osiemdziesiątego trzeciego. Angielska moneta nie pasuje do reszty. Prawdopodobnie wchodziła w skład żołdu wysyła- nego garnizonowi na Jamajce. Gdyby nie to i daty, mogłyby stano- wić część dowolnego skarbu, jakie odkładali wielcy piraci: L'Ollona- is, Pierre le Grand, Sharp, Hawkins, Czarnobrody. A tak - potwier- dzają to zgodnie Spinks i Muzeum Brytyjskie - jest to niemal na pewno fragment skarbu Krwawego Morgana. M przerwał, żeby nabić i zapalić fajkę. Nie zaproponował Bon- dowi, żeby też zapalił, a Bondowi bez takiego zaproszenia przez myśl by to nie przeszło. - Musiała to być góra złota. Jak dotąd pokazało się w Stanach Zjednoczonych w ciągu ostatnich miesięcy prawie tysiąc tych i po- dobnych monet. A skoro już Wydział Specjalny Departamentu Skar- bu i FBI wykryły ich tysiąc, to ile przetopiono albo ukryto w pry- watnych kolekcjach? I ciągle napływają, pojawiają się w bankach, u handlarzy złotem, w sklepach z pamiątkami, i oczywiście najczęściej w lombardach. FBI znalazło się w kropce. Jeśli wciągną je do poli- cyjnego rejestru przedmiotów ukradzionych, to wiadomo, że źródło wyschnie. Wszystkie zostaną przetopione na sztaby i rzucone prosto na czarny rynek. Poświęciliby wartość antykwaryczną tych monet,

ale złoto by spłynęło pod ziemię. Na razie ktoś wykorzystuje Mu- rzynów - portierów, konduktorów w pociągach, kierowców ciężaró- wek - i rozprowadza te pieniądze po całych Stanach. Ci ludzie są całkiem niewinni. Oto typowy przykład. - M otworzył brązową tecz- kę z czerwoną gwiazdą na wierzchu, oznaczającą Ściśle tajne, i wy- łowił z niej pojedynczą kartkę. Z odwrotnej strony, kiedy M ją pod- niósł, Bond spostrzegł nagłówek: Departament Sprawiedliwości. Federalne Biuro Śledcze. M odczytał z tego dokumentu: - Zachary Smith, lat trzydzieści pięć, Murzyn, członek Bractwa Konduktorskiego Wagonów Sypialnych, adres dziewięćdziesiąt B Zachodnia Sto Dwudziesta Szósta, Nowy Jork. (M podniósł oczy na Bonda. - Harlem - powiedział). Zidentyfikowany przez Arthura Feina z jubilerskiej Spółki Akcyjnej Fein Jewels, osiemset siedem- dziesiąt Lenox Avenue, jako osobnik, który dwudziestego pierwsze- go listopada tego roku zaproponował mu nabycie czterech złotych monet z szesnastego i siedemnastego wieku (tu podano szczegóły). Fein zaproponował sto dolarów, którą to zapłatę przyjęto. W toku przesłuchania Smith oświadczył, że kupił je w Bar-B-Q Siódme Niebo (znany bar w Harlemie) po dwadzieścia dolarów za sztukę od Murzyna, którego nigdy przedtem ani potem nie spotkał. Sprzedaw- ca twierdził, że u Tiffany'ego byłyby warte pięćdziesiąt dolarów sztuka, ale że on potrzebuje natychmiast gotówki, a do Tiffany'ego jest za daleko. Smith kupił jedną monetę za dwadzieścia dolarów i przekonawszy się, że w sąsiednim lombardzie dostałby za nie po dwadzieścia pięć dolarów, wrócił do baru i nabył pozostałe trzy monety za sześćdziesiąt dolarów. Nazajutrz rano zaniósł je do Feina. Nie figuruje w rejestrze skazanych. M schował dokument z powrotem do brązowej teczki. - Typowe - skomentował. - W kilku wypadkach udało im się dopaść następnego w łańcuszku, pośrednika, który kupił je trochę

taniej, i okazywało się, że nabył więcej, w jednym wypadku całą setkę, od kogoś, kto kupił je rzekomo jeszcze taniej. Te większe transakcje zawsze odbywały się w Harlemie albo na Florydzie. Na- stępnym w łańcuszku był zawsze nieznany Murzyn, pracujący umy- słowo, dobrze sytuowany, wykształcony, który przypuszczał, że monety pochodzą ze znalezionego skarbu Czarnobrodego. Ta histo- ryjka o Czarnobrodym w śledztwie prawie zawsze dałaby się obronić - ciągnął M - ponieważ są powody, aby przypuszczać, że część jego skarbu istotnie odkopano gdzieś koło Bożego Narodzenia tysiąc dziewięćset dwudziestego ósmego roku w miejscu zwanym Plum Point. Jest to wąski cypel w hrabstwie Beaufort w Karolinie Północ- nej, gdzie Bath Creek wpada do rzeki Pamlico. Nie sądź, że jestem ekspertem w tej dziedzinie - uśmiechnął się - wszystko to można wyczytać tu w aktach. Teoretycznie ci szczęśliwi poszukiwacze skarbów postąpiliby rozsądnie, gdyby ukryli swój łup do czasu, kiedy wszyscy o nim zapomną, a potem szybko wypchnęli go na rynek. Albo mogli go sprzedać w całości już wtedy, albo później, i teraz nabywca zdecydował się towar upłynnić. Tak czy inaczej byłby to całkiem niezły kamuflaż, gdyby nie dwie sprawy. M przerwał i ponownie zapalił fajkę. - Po pierwsze: Czarnobrody działał mniej więcej od roku tysiąc sześćset dziewięćdziesiątego do tysiąc siedemset dziesiątego i jest nieprawdopodobne, aby jakakolwiek z jego monet została wybita później niż w tysiąc sześćset pięćdziesiątym. Poza tym, jak już po- wiedziałem, jest prawie niemożliwe, ażeby w jego skarbach znalazły się Rose Nobles Edwarda Czwartego, jako że nie zanotowano, aby jakiś angielski statek z pieniędzmi został przez piratów zdobyty w drodze na Jamajkę. Bractwo Wybrzeża nie porywało się na nie. Miały zbyt silną ochronę. Nie brakowało dużo łatwiejszych zdoby- czy, skoro już się żeglowało „gwoli łupieży'', jak to się wówczas.

mawiało. - A po drugie - tu M popatrzył w sufit, a potem znów na Bonda - ja wiem, gdzie jest ten skarb. Przynajmniej tak uważam. Otóż nie znajduje się on w Ameryce. Tylko na Jamajce. I jest to skarb Krwawego Morgana, sądzę, że jeden z najcenniejszych skar- bów w dziejach ludzkości. - Rany boskie - rzekł Bond. - Jak to... skąd my w tym wszyst- kim? M podniósł dłoń. - Szczegóły znajdziesz tutaj. - Dłoń opadła na brązową teczkę. - Mówiąc pokrótce, Sekcja C zainteresowała się jachtem motorowym Secatur pływającym od małej wysepki u północnych brzegów Ja- majki przez Florida Keys w głąb Zatoki Meksykańskiej, do miej- scowości St Petersburg. To miejsce wczasowe w pobliżu Tampy na zachodnim wybrzeżu Florydy. Z pomocą FBI ustaliliśmy, że właści- cielem statku i wyspy jest niejaki Byk, murzyński gangster. Mieszka w Harlemie. Czy słyszałeś o nim? - Nie - odpowiedział Bond. - I ciekawa rzecz - rzekł M ciszej - ale dwudziestodolarowy banknot, którym jeden z tych przypadkowych Murzynów zapłacił za złotą monetę i którego numer sobie zapisał do gry w loterię Peaka Peow, wypłacił jeden z adiutantów Byka. - A wypłacono go - M wymierzył w Bonda ustnik swej fajki - za uzyskaną informację pew- nemu podwójnemu agentowi FBI, który jest członkiem Partii Komu- nistycznej. Bond cicho gwizdnął. - Krótko mówiąc - podjął M - podejrzewamy, że ten skarb z Jamajki używany jest do finansowania sowieckiej organizacji szpie- gowskiej w Ameryce lub jej dużej części. A podejrzenie nasze zmie- ni się w pewność, kiedy ci powiem, kim jest Byk. Bond czekał, nie odrywając oczu od M.

- Byk - odezwał się uroczyście M, ważąc każde słowo - jest praw- dopodobnie najpotężniejszym czarnym kryminalistą na świecie. Jest on - zaczął metodycznie wyliczać - głową kultu Czarnej Wdowy i wy- znawcy tej odmiany religii wudu uważają go za samego Barona Samedi. (Wszystko na ten temat znajdziesz tutaj - postukał w teczkę - i ciarki cię przejdą). Jest również agentem sowieckim. A poza tym wiadomo, i to ciebie szczególnie zainteresuje, Bond, że należy do Smierszu. - Tak - odparł Bond - teraz rozumiem. - Nie lada sprawa - rzekł M, patrząc na niego przenikliwie. - I nie lada postać ten Byk. - Chyba nigdy jeszcze nie słyszałem, żeby Murzyn był wielkim przestępcą - odpowiedział Bond. - Chińczycy, owszem, ci faceci kryjący się za handlem opium. Byli też i są dużego formatu Japoń- czycy, przeważnie robiący w perłach i narkotykach. Mnóstwo jest Murzynów zamieszanych w handel diamentami i złotem z Afryki, ale zawsze na małą skalę. Oni jakoś nie lecą na duży interes. Powie- działbym, że na ogół są całkiem praworządni, chyba że za bardzo sobie podpiją. - Ten nasz to wyjątek - rzekł M. - Nie jest to czysty Murzyn. Urodził się na Haiti. Spora domieszka krwi francuskiej. Poza tym wyszkolony w Moskwie, jak się dowiesz z tych akt. A z czarnej rasy właśnie zaczynają się rodzić rozmaici geniusze - lekarze, naukowcy, pisarze. Najwyższy czas, żeby się pojawił też wielki zbrodniarz. Bądź co bądź, jest ich na tym świecie dwieście pięćdziesiąt milio- nów. Białych jest tylko trzy razy więcej. Nie brakuje im rozumu, zdolności ani odwagi. A teraz Moskwa wzięła i nauczyła jednego z nich swojej techniki. - Chciałbym się z nim spotkać - rzekł Bond. Po czym łagodnie dodał: - A właściwie chciałbym się spotkać z dowolnym członkiem Smierszu.

- W porządku, Bond. Weź te akta. - M wręczył mu grubą brą- zową teczkę. - Obgadajcie to z Plenderem i Damonem. Bądź gotów za tydzień. Jest to wspólne przedsięwzięcie CIA i FBI. Tylko, na Boga, nie właź na odciski tym z FBI. Oni są nadwrażliwi. Życzę powodzenia. Bond udał się prosto do komandora Damona, szefa Sekcji A, by- strego Kanadyjczyka, zajmującego się łącznością z Centralną Agen- cją Wywiadowczą, amerykańskim odpowiednikiem brytyjskiej Se- cret Service. Damon podniósł oczy znad biurka. - Widzę, że kupiłeś to - rzekł, spoglądając na teczkę. - Spo- dziewałem się tego. Siadaj. - Machnął ręką w stronę fotela przy kominku elektrycznym. - Jak przez to wszystko przebrniesz, uzupeł- nię luki.

IIIWizytówka Od wizyty u M minęło dziesięć dni i rozmowa z Dexterem i Lei- terem nie wniosła wiele nowego, pomyślał Bond, budząc się z wolna i rozkosznie w swojej sypialni w hotelu St Regis rankiem po przyby- ciu do Nowego Jorku. Dexter znał mnóstwo szczegółów dotyczących Byka, lecz nic takie- go, co rzuciłoby nowe światło na sprawę. Byk miał czterdzieści pięć lat, urodził się na Haiti, był pół Murzynem, pół Francuzem. Ze względu na inicjały swego pretensjonalnego nazwiska Buonaparte Ignace Gallia, a także olbrzymi wzrost i ogrom cielska, już za młodu znany był jako Big Boy albo po prostu Big. Później zrobiło się z tego Big Man albo mister Big, ale zwano go też Bykiem, a jego prawdziwe nazwisko z imionami pokutowało już tylko w księgach parafialnych na Haiti oraz w aktach w FBI. Nie miał żadnych znanych nałogów z wyjątkiem kobiet, a te konsumował w dużej liczbie. Nie pił, nie palił, a jego jedyną piętą achillesową była chroniczna choroba serca, która w ostatnich latach nadała jego skórze szary odcień. Big Boy został już w chłopięcym wieku wtajemniczony w obrzędy wudu, na życie zarabiał jako kierowca ciężarówki w Port-au-Prince, po czym wyemigrował do Stanów Zjednoczonych i z powodzeniem pracował dla gangu Długonogiego Diamonda, rabującego przemyt- ników alkoholu. Po zniesieniu prohibicji przeniósł się do Harlemu i kupił połowę udziałów w małym klubie nocnym i w stajni ciemno- skórych panienek na telefon. W roku 1938 znaleziono jego wspólni- ka w rzece Harlem, zacementowanego w beczce, i Byk stał się au- tomatycznie jedynym właścicielem interesu. Powołany do wojska w 1943 roku, dzięki doskonałej znajomości francuskiego zwrócił na siebie uwagę Biura Służb Strategicznych, czyli amerykańskiego wywiadu czasu wojny, został gruntownie wyszkolony i przerzucony do Marsylii jako agent działający przeciw kolaborantom Pétaina. Nie

odróżniał się od murzyńskich dokerów z Afryki, dobrze się zasłużył, dostarczał cennych i rzetelnych informacji na temat floty. Blisko współpracował z pewnym szpiegiem sowieckim, wykonującym podobną robotę dla Rosjan. Po wojnie zdemobilizowany we Francji (z odznaczeniami zarówno od Amerykanów, jak i od Francuzów) nagle znikł na pięć lat, prawdopodobnie w Moskwie. Wrócił do Harlemu w 1950 roku i niebawem podpadł FBI jako podejrzany o pracę dla sowieckiego wywiadu. Nigdy jednak nie zdradził się ni- czym i nie wpadł w żadną z pułapek zastawianych przez FBI. Wy- kupił trzy kluby nocne i łańcuch dobrze prosperujących burdeli w Harlemie. Wyglądało na to, że ma nieograniczone fundusze, a swoim asystentom płacił ryczałtem po dwadzieścia tysięcy dolarów rocznie. Służyli mu więc równie fachowo, jak pilnie, także i dlatego, że mor- dował tych, którzy go zawiedli. Wiadomo, że powołał do życia pod- ziemną świątynię wudu w Harlemie i nawiązał łączność z głównym ośrodkiem kultu na Haiti. Rozeszły się pogłoski, że jest zombi, czyli żyjącym trupem, tyle że samego Barona Samedi, otaczanego trwogą Księcia Ciemności, on zaś je podtrzymywał, tak że teraz już była to wersja powszechnie przyjęta w niższych warstwach świata czarnych. W rezultacie budził prawdziwą grozę, tym bardziej że rychła i nieraz tajemnicza śmierć spotykała każdego, kto mu się przeciwstawił albo nie wykonał jego rozkazu. Bond wypytał bardzo szczegółowo Dextera i Leitera o wszystko, co by świadczyło, że olbrzymi Murzyn ma powiązania ze Smier- szem. Dowody raczej nie budziły wątpliwości. W roku 1951 za obietnicę miliona dolarów w złocie i bezpiecz- nego azylu po sześciu miesiącach pracy FBI zdołało wreszcie nakło- nić znanego agenta MWD do działania na dwie strony. Wszystko szło jak najlepiej przez miesiąc, a wyniki przekraczały najśmielsze oczekiwania. Rosyjski szpieg pełnił funkcję eksperta ekonomicznego przy delegacji sowieckiej w ONZ. Pewnej soboty udał się na Penn- sylvania Station, aby pojechać z niej metrem do sowieckiego ośrod- ka wypoczynkowego w Glen Cove, byłej posiadłości Morganów na

Long Island. Olbrzymi Murzyn, na podstawie zdjęcia rozpoznany jako Byk, stał obok niego na peronie, gdy pociąg nadjeżdżał, i widziano go idącego do wyjścia, zanim jeszcze pierwszy wagon zatrzymał się nad krwa- wymi szczątkami Rosjanina. Nie zauważono, aby go popchnął, ale w tłumie o to nietrudno. Świadkowie twierdzili, że nie mogło to być samobójstwo. Wpadając pod koła, denat okropnie wrzasnął, a na ramieniu miał (co za żałosny szczegół!) torbę kijów golfowych. Byk natomiast miał oczywiście alibi niewzruszone jak Fort Knox. Za- trzymano go i przesłuchiwano, lecz wyciągnął go błyskawicznie najlepszy adwokat w Harlemie. Ten dowód Bondowi wystarczył. Właściwy człowiek dla Smier- szu i odpowiednio wyszkolony. Prawdziwe, twarde narzędzie stra- chu i śmierci. I co za wspaniałe urządzenie do radzenia sobie z płot- kami murzyńskiego podziemia, do utrzymywania murzyńskiej siatki informacyjnej w pełni sprawności! Ten strach przed wudu i siłami nadprzyrodzonymi, wciąż jeszcze głęboko zakorzeniony w murzyń- skiej podświadomości! I co za genialny pomysł, żeby zacząć od obserwacji całego systemu transportowego Ameryki, pociągów, tragarzy, kierowców ciężarówek, robotników portowych! Mieć do dyspozycji cały zastęp ludzi na kluczowych stanowiskach, niemają- cych pojęcia, że pytania, na które odpowiadają, zadawane są przez Rosjan. Drobni fachowcy, którzy, gdyby w ogóle coś pomyśleli, to przypuszczaliby, że informacje o ładunkach i rozkładach jazdy sprzedawane są konkurencyjnym przedsiębiorstwom transportowym. Nie pierwszy raz Bondowi ciarki przeszły po plecach, kiedy po- myślał o nadzwyczajnej sprawności aparatu sowieckiego i o tej trwodze przed śmiercią i torturami, na której opiera się jego funkcjo- nowanie, a której najwspanialsze narzędzie to Smiersz - Smiersz, istny szept śmierci. Teraz, w sypialni swego apartamentu w hotelu St Regis, Bond otrząsnął się z takich myśli i szybko wyskoczył z łóżka. No cóż, jednego z nich ma pod ręką, tylko zgnieść. Tamten w Royale ledwie