dr Głowacka Badanie fizykalne serca.pdf

Badanie fizykalne Serca

Układ Krążenia  Wydolność krążenia wpływa na funkcjonowanie całego organizmu, gdyż układ krążenia dostarcza tlen i substancje energetyczne do wszystkich narządów oraz usuwa produkty przemiany materii.

Na stan krążenia składa się:  Funkcjonowanie serca  Funkcjonowanie naczyń krwionośnych  Wypełnienie układu krwią

Cykl pracy serca 1. Skurcz Skurcz komór – jamy serca wyrzucają krew. Następuje to po zamknięciu zastawki mitralnej i trójdzielnej. Zamknięcie tych zastawek wytwarza pierwszy ton serca (S1). Zamknięcie tych zastawek jest zwykle słyszalne jako jeden dźwięk. Kiedy obydwie zastawki zamykają się wyraźnie oddzielnie – to słychać dwa dźwięki blisko siebie, co jest określane jako rozdwojenie (rozszczepienie) S1.

2. Rozkurcz Rozkurcz komór – jamy serca wypełniają się krwią. Następuje to po zamknięciu się zastawki aortalnej i płucnej. Zamknięcie się tych zastawek wytwarza dźwięk słyszalny jako drugi ton serca (S2). Zamknięcie się tych zastawek słyszalne jest często u dzieci i młodych ludzi jako rozdwojenie S2. Podczas wdechu zmniejsza się ciśnienie w śródpiersiu, to zezwala na zwiększenie powrotu żylnego do prawego przedsionka, wskutek tego zwiększona ilość krwi w prawym przedsionku przedłuża skurcz prawej komory i opóźnia zamknięcie się zastawki płucnej. Dlatego też jeżeli słychać rozdwojenie drugiego tonu serca to tylko podczas fazy wdechowej i pojedyncze podczas wydechu. Jest to znane jako fizjologiczne rozdwojenie drugiego tonu serca.

Tony S1 i S2 Dwa główne tony zdrowego serca brzmią jak „Lab Dab”. "Lab" jest pierwszym tonem serca, zwykle nazywanym S1. Jest spowodowany turbulencją wywołaną zamknięciem zastawki dwudzielnej i trójdzielnej na początku skurczu.  Drugi ton, "dab" lub S2, jest wywołany zamknięciem zastawki aortalnej i zastawki pnia płucnego. Oznacza koniec skurczu.  Tak więc czas między pierwszym a drugim tonem serca jest czasem trwania skurczu (faza wyrzutu z komór), natomiast pomiędzy drugim tonem i kolejnym pierwszym tonem trwa rozkurcz (faza napełniania komór).

A. Rozkurcz, mięsień komór rozkurczony, zastawki przedsionkowo- komorowe otwarte, zastawki aorty i pnia płucnego zamknięte B. Skurcz, mięsień komór skurczony, zastawki przedsionkowo- komorowe zamknięte, zastawki aorty i pnia płucnego otwarte

3. Dźwięki dodatkowe w rozkurczu – S3 Wcześnie w rozkurczu krew nagle dostaje się do komór. W takich warunkach pierwsza fala krwi wypełniająca komory może wytwarzać dźwięk o niskiej częstotliwości słyszany zaraz po S2. Dźwięk ten jest normą u dzieci ze względu na zwiększoną objętość rozkurczową. Zjawisko takie może być wysłuchiwane w wadzie z przeciekiem z lewa na prawo i jest pierwszym objawem zastoinowej niewydolności serca. Ten dźwięk to trzeci ton serca (S3).

Dźwięki dodatkowe w rozkurczu – S4 Podczas ostatniej 1/3 fazy rozkurczu serca występuje skurcz przedsionków i zalegająca krew jest wyrzucana z przedsionków. Może to wytwarzać wibracje o niskiej częstotliwości znane jako czwarty ton serca. S4 może być wskaźnikiem anomalii sercowych (ciężkie nadciśnienie, zwężenie aorty, kardiomiopatia). Czasami może to być słyszalne jako norma u młodych osób (poniżej 20 roku życia, atletycznie zbudowanych – uprawiających sport), ponieważ zwiększona objętość rozkurczowa jest normą dla tych ludzi.

1. Okolica zastawki aortalnej – zlokalizowana w II przestrzeni międzyżebrowej po prawej stronie mostka 2. Okolica zastawki tętnicy płucnej – zlokalizowana w II przestrzeni międzyżebrowej po lewej stronie mostka 3. Okolica zastawki trójdzielnej – zlokalizowana w V przestrzeni międzyżebrowej po lewej stronie mostka 4. Okolica zastawki mitralnej – zlokalizowana w V przestrzeni międzyżebrowej po lewej stronie mostka, w linii środkowo-obojczykowej. Jest to również tzw. punkt tętna koniuszkowego.

Położenie i budowa serca  Serce położone jest w środkowo dolnej części klatki piersiowej w worku osiedziowym

2 1 3 4 5

Przebieg Badania I. Wywiad  Wywiad rodzinny - nadciśnienie, choroby serca, udar mózgu, cukrzyca, hipercholesterolemia.  Czynniki ryzyka – częste anginy, nadciśnienie tętnicze, szmery serca, zażywane leki, palenie papierosów, hipercholesterolemia, alkohol, otyłość, przewlekły stres, sposób odżywiania, aktywność fizyczna i jej tolerancja.  Obecne objawy – sinica, bladość, duszność (wysiłkowa, spoczynkowa), ból w klatce piersiowej, charakter bólu, kołatanie serca, obrzęki, omdlenia.

Wywiad kardiologiczny: 1. Dolegliwości związane z chorobą serca: W kardiologii stosuje się „stopień czynnościowy” na oznaczenie stopnia upośledzenia, powodowanego przez ból lub duszność. Klasyfikacja: Stopień I: nie ma ograniczenia żadnych czynności Stopień II: nie ma ograniczenia codziennych czynności, lecz występują dolegliwości przy dużym wysiłku Stopień III: codzienne czynności są ograniczone przez dolegliwości, lecz pacjent może chodzić Stopień IV: wszystkie czynności są bardzo ograniczone- pacjent może tylko siedzieć lub leżeć.