Hosting Bez Tajemnic.PDF

1 E-WYDANIE SPECJALNE HOSTING BEZ TAJEMNIC WSZYSTKO, CO CHCESZ WIEDZIEĆ O SERWERZE NA WŁASNĄ STRONĘ WWW ZA DARMO!3 MIESIĄCEHOSTINGU W CAL.PL SPIS TREŚCI cal.pl – profesjonalny hosting............................................ 2 Co to jest hosting................................................................. 4 Własna strona. Co potrzeba oprócz hostingu?................. 6 11 rzeczy, do których przydatny jest hosting.................... 8 Jakie są rodzaje hostingów, jakie mają parametry?......11 Co oznaczają parametry hostingu i jak to się ma do potrzeb użytkownika?.........................15 Co powinien mieć dobry hosting i dlaczego?.................19 Ważne funkcje oferowane przez hosting.........................20 Jakie aplikacje znajdziemy w instalatorach na hostingu........................................................................22 Najciekawsze darmowe aplikacje....................................24 PARTNEREM E-WYDANIA JEST

2 www.komputerswiat.pl U sługa hostingowa to udostępnianie użyt- kownikom dysków sieciowych.Takie dys- ki to nasze miejsce w internecie, gdzie możemy umieścić stronę internetową – naszą własną lub naszej firmy, a także portfolio, ga- lerię zdjęć,blog,sklep internetowy,forum czy serwis hobbystyczny.Możliwości jest mnóstwo. Taką właśnie usługę oferuje Czytelnikom Kom- puter Świata firma Cal.pl. Czytelnicy tego e-wydania(a takżeKomputerŚwiata6/2015) otrzymują na start trzymiesięczny abona- ment na hosting na 5-gigabajtowym ser- werze. (Uwaga! To jest nowa akcja z Cal.pl, nie można za pomocą aktualnych kodów przedłużać darmowego konta z poprzedniej akcji). Po upływie trzech miesięcy abonament można przedłużać,rejestrując co miesiąc kody z kolejnych wydań drukowanego Komputer Świata.I tak aż przez rok. CO SKŁADA SIĘ NA USŁUGĘ HOSTINGOWĄ Usługa hostingowa to nie tylko miejsce na ser- werze. Usługodawca powinien także oczywi- ście zapewnić oprogramowanie,które pozwala korzystać z oferty, niezbędne zasoby sprzęto- we (choćby łącza dostępowe o odpowiedniej prędkości),infrastrukturę zapewniającą fizyczne bezpieczeństwo danych oraz ochronę danych osobowych, a także zabezpieczenie przed ata- kami hakerów. Firma Cal.pl w ramach bonusowego abonamentu oprócz przestrzeni dyskowej oferuje także między innymi nielimitowany miesięczny transfer danych z i do serwera,nieograniczoną liczbę domen,alia- sów i przekierowań,nieograniczoną liczbę skrzy- nek pocztowych,ochronę antywirusową i anty- spamową i darmowy kreator stron internetowych. A przede wszystkim bonusowa usługa Cal.pl pozwala bezstresowo zacząć przygodę z włas- ną stronąWWW i za darmo skorzystać z profe- sjonalnego hostingu. Zapraszamy! COWARTOWIEDZIEĆO CAL.PL Rusza NOWA AKCJA Komputer Świata i Cal.pl. Rozdajemy ABONAMENT NA KORZYSTANIE Z PAKIETU HOSTINGOWEGO – 3 miesiące dla Czytelników tego e-wydania z możliwością przedłużenia za darmo na 12 miesięcy CAL.PL PROF >Serwis Cal.pl znajdziemy pod adre- sem www.cal.pl. >Specjalizuje się w usługach inter- netowych – oferuje hosting, dome- ny, serwery, kreator stron WWW. >W ramach akcji z Komputer Świa- tem Cal.pl udostępnia Czytelni- kom darmowy hosting (patrz ram- ka obok). >Uwaga! To jest nowa akcja z Cal.pl, nie można za pomocą kodów od tego numeru przedłu- żać darmowego konta z po- przedniej akcji. >Czytelnicy tego e-wydania w KŚ+ poświęconego hostingowi i Kom- puter Świata 6/2015 otrzymują trzymiesięczny abonament (te dwa bonusy nie sumują się) – wystarczy zarejestrować kod bonu- sowy w KŚ+ i wykonać porady za- mieszczone na stronie obok. >Po upływie trzech miesięcy może- my przedłużyć abonament, reje- strując co miesiąc w KŚ+ kody z kolejnych wydań Komputer Świa- ta. Ważność usługi po wpisaniu każdego kodu będzie automatycz- nie przedłużana o miesiąc. Akcja będzie trwała rok. >Dodatkowomamyteżmiesiąckaren- cji na przedłużenie okresu ważności licencji. Jeżeli nie zarejestrujemy ko- du przed upływem ważności konta, hosting zostanie zawieszony na mie- siąc (rejestrując kod, odwiesimy go). >Aby po raz pierwszy uaktywnić usłu- gę, musimy zarejestrować w KŚ+ to e-wydanie lub dowolny magazyn Komputer Świat od numeru 6/2015 do 5/2016 w terminie od 4 maja 2014 do 2 maja 2016 roku, a na- stępnie dokonać rejestracji na stro- nie ks.cal.pl, podając ten sam kod – szczegóły na stronie obok. bonus Okno panelu administra- cyjnego Ekran logowania do panelu administracyj- nego Cal.pl OFERTA BONUSOWA DLA CZYTELNIKÓW KOMPUTER ŚWIATA OFERTA KOMERCYJNA ACE koszt roczny za darmo 79 zł przestrzeń dyskowa 5 GB 5 GB nielimitowany transfer miesięczny ✔ ✔ darmowy kreator stron i aplikacje ✔ ✔ darmowy migrator danych FTP ✔ ✔ nielimitowana liczba kont e-mail, FTP ✔ ✔ nielimitowana liczba domen i subdomen ✔ ✔ obsługa PHP4, PHP5, SVN ✔ ✔ bazy danych MySQL bez limitu ✔ ✔ obsługa Mod_Rewrite, .htaccess ✔ ✔ profesjonalne statystyki ✔ ✔ ochrona przed spamem ✔ ✔ ochrona przed wirusami ✔ ✔ regularne kopie bezpieczeństwa ✔ ✔ bezpłatna pomoc techniczna ✔ ✔ bezpłatna domena PL ✘ ✔ obsługa Shell ✘ ✘ PARAMETRY HOSTINGU W CAL.PL NOWA AKCJA BONUS HOSTING NA ROKW CAL.PL

Hosting bez ta- jemnic 3 OFESJONALNY HOSTING Oto, co należy zrobić, by zacząć korzystać za darmo z usługi hostingowej w Cal.pl. 1Kopiujemy uni- kalny kod tego e-wydania: Logu- jemy się na stronie www.ksplus.pl, a potem klikamy na i wybieramy opcję Moje kody. Na- stępnie zaznaczamy myszą kod przypisany do e-wydania Hosting bez tajemnic i kopiuje- my go do schowka. 2Rejestracja w akcji z Cal.pl: Otwieramy w przeglądarce stronę ks.cal.pl. W formu- larzu wpisujemy swoje dane kontaktowe oraz nazwę użytkownika określającą nasz adres w domenie cal24.pl. W polu wklejamy uni- kalny kod przypisany do naszego e-wydania Hosting bez tajemnic, który skopiowaliśmy, wykonując poprzedni punkt tej wskazówki. Zaznaczamy pola i klikamy na Wyślij. Spraw- dzamy pocztę. Powinniśmy tam znaleźć dwa e-maile. W pierwszym znajdziemy dane do zalo- gowania się do Centrum Klienta. W kolejnej wia- domości – dane potrzebne do uzyskania dostępu do panelu administracyjnego usługi. To właśnie w nim konfigurujemy nasze konto i stronę WWW. 3Podstawowa konfiguracja konta: Klikamy w drugiej wiadomości na Zaloguj się do pa- nelu DirectAdmin. Otwiera się strona panel. cal.pl. Logujemy się, podając dane do logo- wania, które otrzymaliśmy w drugiej wiadomo- ści w poprzednim kroku. Na począt- ku warto ustawić nowe, odpowia- dające nam ha- sło. Klikamy na . W nowym oknie wpisujemy stare hasło z drugiego e-maila, a potem dwukrotnie nowe, wybrane przez nas. Klikamy na Wyślij. JAK SKORZYSTAĆ Z KODU DAJĄCEGO DOSTĘP DO HOSTINGU Okno kreatora stron WWW Cal.pl Jeden z szablonów dostępnych w kreatorze E-WYDANIE O HOSTINGU W KŚ+ To 25-stronicowe e-wydanie jest dostępne dla wszystkich Czytelników papierowego wydania Komputer Świata 6/2015, którzy zarejestrowali kod bonusowy nadrukowany na płycie DVD dołączonej do numeru, jak również dla osób, które kupiły e-wydanie Komputer Świata 6/2015, a także dla wszystkich zalogowanych użytkowników KŚ+. Z e-wydania dowiemy się między innymi, co to jest hosting i do czego może się przydać, na co zwracać uwagę, wybierając usługę hostingową, i co jest potrzebne do stworzenia własnej strony WWW. 6 7www.komputerswiat.pl RZECZY, DO KTÓRYCH PRZYDATNYJESTHOSTING Potrzeba korzystania z usług hostingowych w naturalny sposób wiąże się z potrzebą zaistnienia w internecie. Strona internetowa to bardzo bonus FIRMOWA STRONA Strona firmowa, zwłaszcza gdy firma jest blisko związana z branżą IT, jest jednym z potwierdzeń jej profesjonalizmu. To także doskonała rekla- ma. Zakładanie strony na darmowym serwerze, który wzbogaca ją o nie- spodziewane i irytujące reklamy, to najlepsza droga do utraty zaufania klientów. Dlatego firmowa strona, która zachęci klienta i nie zirytuje go, powinna zawsze wykorzystywać wykupioną usługę hostingową. STRONA HOBBYSTYCZNA Dziś dzięki internetowi rozwijanie hobby jest znacznie prostsze. Chwa- lić się hobby możemy także poprzez różne serwisy społecznościowe, ale własna strona to coś więcej. To jakby rozbudowana wizytówka, która skupia uwagę odbiorcy tylko na naszej pasji, pozwala również połączyć elementy z wielu innych serwisów - na przykład filmy YouTube, zdjęcia z Flickr i nasze własne artykuły. Warto skorzystać z indywidualnego ho- stingu, gdyż nasze hobby może stać się zalążkiem dochodowych przed- sięwzięć. A wtedy warto skorzystać z popularności strony i podpiętej do niej domeny, na którą pracowaliśmy czasem wiele lat. SERWIS INTERNETOWY To najbardziej profesjonalna formuła wykorzystania hostingu internetowe- go. Jednakże, choć nazwa usługi jest identyczna w przypadku prywatnej strony jak i wielkiego portalu internetowego, to wymogi sprzętowe i so- ftwareowe są diametralnie różne. Niewielka strona zadowoli się wirtual- nym serwerem o niewielkich zasobach, może być nawet darmowy, wielki serwis wymaga wydzielonej przestrzeni na dane, a także dedykowanej i gwarantowanej mocy obliczeniowej. BLOG PRYWATNY Teoretycznie blog można założyć na dowolnej platformie blogowej, także darmowej. Wiele uznanych serwisów pozwala zarejestrowanym użytkow- nikom na tworzenie blogów w ramach portalu. Takie rozwiązania mogą jednak narzucać ograniczenia co do prezentowanych treści. Gdy chcemy więcej i tak musimy płacić. Dlatego, gdy nie chcemy być w żaden sposób blokowani, najlepszym rozwiązaniem jest używanie oprogramowania do tworzenia blogu korzystając z wykupionej usługi hostingowej. PORTFOLIO ARTYSTY Artysta, czy to fotograf czy autor grafik, ciekawych opowiadań, często nie zwraca uwagi na inne aspekty niż własna twórczość. Jednak to jak ją przedstawia jest bardzo istotnym elementem, który wpływa na to czy ktokolwiek zainteresuje się tym co robi. A internetowe usługi hostingowe to najlepszy sposób, by dotrzeć do milionów odbiorców. Może to być ho- sting darmowy, jednak lepszym rozwiązaniem jest płatny, gdyż gwarantu- je możliwość stworzenia portfolio dokładnie w takiej postaci jaką sobie wyobrażamy. FORUM INTERNETOWE Gdy lubimy dyskutować z innymi, czujemy się dobrze w roli moderato- ra rozmów, lub po prostu chcemy stworzyć miejsce wymiany treści, któ- rego jeszcze nie ma w sieci, warto sięgnąć po oprogramowanie forum internetowego. Forum nie musi być elementem strony internetowej, mo- że działać niezależnie. Jednakże ma spore wymagania co do wydajności komputerów, które przechowują i wyświetlają konwersacje. Dlatego ho- sting (często opcja z wyższej półki cenowej gdy forum jest bardzo popu- larne) to w takim przypadku konieczność. PLATFORMA TESTOWA Usługi wirtualizacji sprawiają, że testowanie usług programistycznych czy witryn możliwe jest bez podłączenia komputera do internetu. Nigdy jed- nak nie zapewnimy tak dobrego środowiska testowego jak po umieszcze- niu testowanych treści na rzeczywistym serwerze (choćby miał w nazwie wirtualny) podłączonym do internetu. Testowanie nie musi zresztą spro- wadzać się jedynie do usług programistycznych, hosting możemy wy- korzystać do umieszczenia próbnych wersji projektów graficznych stron internetowych, które poddane zostają ocenie szerokiego grona użytkow- ników. SKLEP INTERNETOWY Sprzedawać produkty w internecie można nawet poprzez zwykłą darmo- wą stronę. Gdy jednak skala naszej sprzedaży rośnie, zapanowanie nad wszystkimi transakcjami wymaga zastosowania oprogramowania skle- pu internetowego, a ten wymaga płatnego hostingu, który jest bezpiecz- ny (m.in. dane osobowe), a także niezawodny (sklep nie powinien mieć przestojów). Dla handlowców oferowane są specjalne warianty hostingu zoptymalizowane pod kątem wykorzystania zasobów serwerowych, które dla transakcji sklepowych są najistotniejsze. 1 5 7 3 2 6 8 4 11 8 www.komputerswiat.pl bonus OSZCZĘDNOŚCI I ŚRODOWISKO PRACY Własny hosting i wiążący się z nim dostęp do zasobów komputerowych docenią właściciele firm, dla których internet to nie tylko miejsce na umieszczenie wizytówki jaką jest strona internetowa. Korzystając z ho- stingu można bowiem wykorzystać sieciowe usługi oprogramowania czy stworzyć własny serwer e-mail. W przypadku niewielkich firm, które nie mają własnych oddziałów IT, hosting pozwala zredukować koszty związa- ne z utrzymaniem infrastruktury komputerowej poprzez przeniesienie ich na firmę hostingową. NIEZALEŻNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO Nie jest to konkretne zastosowanie, a raczej korzyść jaką można przypi- sać do każdego z opisanych wcześniej zastosowań hostingu. Umieszcza- jąc stronę na zdalnym serwerze, który działa niezależnie od tego czy nasz własny komputer jest uruchomiony czy nie, gwarantujemy sobie, że zawsze dotrzemy do odbiorców. A ponieważ mogą to być osoby z całego świata, warto by nasz serwis działał całą dobę, a nie tylko w wyznaczonych godzi- nach. Usługi backupu, które spotkamy zwłaszcza w płatnych wariantach hostingu, uwalniają nas od konieczności dbania o kopie zapasowe. MIEJSCE DO PRZECHOWYWANIA DANYCH W czasach gdy wszechobecne jest określenie chmura internetowa, a ceny dysków internetowych spadają z mie- siąca na miesiąc, wykorzystanie własnego serwera do przechowywania plików może wydać się mało sensowne. Ma jednak wiele zalet. Przede wszystkim nie ogranicza nas co do typu danych, a w dłuższej perspektywie wcale nie musi być takie drogie. Własny serwer z własną przestrzenią dyskową stwarza także okazję do stworzenia zop- tymalizowanej i bezpiecznej platformy wymiany danych, na przykład pomiędzy pracownikami w firmie czy zlece- niodawcą i wykonawcą. 10 11 9 4 5www.komputerswiat.pl blogowe wpisy,szybko dostrzeże- my, że edycja kodu jest żmudna i prowadzi do wielu błędów. Dla- tego powstały tzw.CMS-y,które au- tomatyzują proces tworzenia stron poprzez stosowanie predefiniowa- nych szablonów, pozostawiając użytkownikowi jedynie obowią- zek wprowadzenia odpowiednich treści. Nie jest wymagana w tym celu umiejętność programowania. CMS ma często wygodny interfejs i liczne opcje modyfikacji wyglą- du strony, które zmieniamy jak w aplikacji.CMS może być darmo- wy – bardzo popularne to Word- Press (blogi) czy Joomla! (strony WWW) – ale również płatny.Zwy- kle płacąc za CMS odblokowujemy niedostępne w darmowej wersji CMS-a opcje konfiguracyjne i do- datkowe szablony. GOTOWY SZABLON CMS oferuje gotowe szablony, można jednak także stworzyć sa- modzielnie szablon strony inter- netowej, a potem przystosować go do wymogów CMS-u.Gdy stro- na jest prosta, nie musimy nawet sięgać po CMS, wystarczy nam jedynie wsparcie odpowiednie- go kodu. Gotowe szablony stron znajdziemy również w internecie. KOD To nieodzowne elementy składo- we pliku opisującego zawartość strony internetowej - definiują to jak mają być umieszczone na stro- nie WWW jej poszczególne ele- menty i jaka ma być ich interakcja z użytkownikiem. Kod może być zapisany wyłącznie jako HTML, może również zawierać elementy skryptowe (JavaScript) i elementy innych języków programowania stron, na przykład PHP lub Perl (języki zapytań). CMS zdejmuje z nas obowiązek tworzenia ko- du, pozostawia jednak furtkę ja- ką jest możliwość jego modyfika- cji dla naszych celów. TREŚCI Bez tych elementów nie zaistnieje żadna strona.To tekst umieszczany na stronie,grafika będąca elemen- tem wyglądu witryny, a także ilu- strująca wprowadzane treści oraz inne elementy multimedialne,jak animacje Flash. Hosting i opisane powyżej ele- menty są niezbędne do stwo- rzenia strony internetowej. Bez hostingu nie będziemy mieli jak umieścić ich w sieci i udostęp- nić innym, z kolei sam hosting bez tych elementów będzie moż- na wykorzystać jedynie jako usłu- gę wymiany plików. PROGRAMISTA  Ostatnią rzeczą, a raczej oso- bą, która potrzebna jest do stwo- rzenia zalążka strony WWW, któ- rą potem wypełnimy treściami, jest programista, który zakoduje stronę. Tę rolę możemy pełnić samo- dzielnie, ale w przypadku skom- plikowanych witryn lepiej prze- nieść tę odpowiedzialność na barki fachowca lub zaufać prze- testowanych szablonom i narzę- dziom CMS. bonus WŁASNA STRONA CO POTRZEBA OPRÓCZ HOSTINGU? W ykupienie usługi hostin- gowej lub skorzystanie z  darmowej oferty to tylko jeden z elementów, które są potrzebne do stworzenia wła- snej strony.Posługując się katego- riami motoryzacyjnymi: drogi to internet, który pozwala dotrzeć nam do różnych miejsc, a usługa hostingowa to podwozie i silnik samochodu,które zapewnią trans- port i bez których nie ruszymy się z miejsca. Co jeszcze jest po- trzebne? DOMENA Nasza strona musi mieć swój ad- res.Wybierając usługę hostingu możemy liczyć na prosty adres internetowy, będący subdomeną domeny usługodawcy.To jednak półśrodek, a najlepszym rozwią- zaniem jest wykupienie i zareje- strowanie własnej domeny.Firmy oferujące serwery sieciowe czę- sto oferują domenę bez opłat za pierwszy rok użytkowania jako wartość dodaną. Własna dome- na to także większe możliwości konfiguracji powiązań adresu sie- ciowego z zasobami na naszym serwerze. Pamiętajmy, że oferty promocyjne na domeny dotyczą zwykle pierwszego okresu rozli- czeniowego (zwykle rok),za kolej- ny będziemy musieli już zapłacić. W przypadku domen .PL około 100 złotych, a domen .COM oko- ło 50 złotych. Domenę możemy mieć wykupioną w innej firmie niż ta, z której usług hostingo- wych korzystamy. CMS CMS – czyli Content Management System (System Zarządzania Tre- ścią). Gdy nasza strona ma stałą treść,możemy poprzestać na stwo- rzeniu jej kodu HTML w zwykłym Notatniku. Gdy jednak zechcemy ją modyfikować czy wzbogacać o kolejne elementy, na przykład Wyszukiwarka wolnych domen na stronie cal.pl Interfejs CMS Kreator stron WWW w cal.pl Fragment kodu HTML strony komputerswiat.pl 12 13www.komputerswiat.pl werów, które możemy wykupić na godziny. Mimo iż taki serwer w chmurze nie jest konkretnym urządzeniem, to możemy z niego korzystać jak w przypadku serwe- ra dedykowanego – mamy pełen dostęp do zasobów, wyłączność.  Hosting Windows – standar- dowo oferty hostingu bazują na platformach linuksowych,gdy jed- nak zależy nam na uruchamianiu oprogramowania, które korzysta z technologii Microsoftu,koniecz- ny jest zakup serwera pracującego pod kontrolą systemu operacyjne- go Windows Server.  Kolokacja – mówiąc najpro- ściej,jest to działanie,które po- lega na udostępnieniu przez serwerownię całej infrastruk- tury poza serwerem, który jest zapewniany przez klienta. Klient ma prawo do pełnego dostępu do własnego serwera. Zysk z ko- lokacji to przeniesienie obowiąz- ków dbania o bezpieczeństwo in- frastruktury serwerowni na firmę hostingową.To również znacznie wyższy poziom bezpieczeństwa, niż to co zwykle zapewnia serwe- rownia zlokalizowana w budyn- kach firmy. ta. Jak widać są to potrzeby, któ- re nie przekraczają limitów nawet najtańszych ofert hostingowych. Sprawa zaczyna się jednak kom- plikować, gdy nasza strona bę- dzie się rozrastać. Prosty blog ba- zujący głównie na tekstowych wpisach, niewielka strona tylko sporadycznie uaktualniana, nie są problemem. Jednak serwis, który w przyszłości może mieć setki, a nawet tysiące rozbudowanych wpisów to inna kwestia.Wtedy warto upewnić się, że po prze- kroczeniu dostępnej pojemności będziemy mogli ją bezproblemo- wo powiększyć.  Rozmiar baz danych Oferty współdzielone mają ogra- niczone rozmiary baz danych,cza- sem nawet tylko kilkadziesiąt MB. Choć wydaje się to niewielką licz- bą,to gdy w bazie nie umieszcza- my zdjęć,a jedynie teksty,stanowi całkiem pokaźny zasób.Taka baza wystarczy na kilka tysięcy wpisów. Sytuacja zmienia się jednak, gdy chcemy indeksować dane w ba- zie czy dodawać obrazy – wtedy warto pomyśleć o serwerze,który pozwala tworzyć bazy o rozmia- rach co najmniej kilkuset mega- bajtów.Duże serwisy i fora wyma- gają jeszcze większych baz,ale ze Wybór hostingu nie jest wbrew pozorom łatwym procesem. Firmy podejmujące pochopne decyzje mogą mieć problemy z funkcjonowaniem witryny, a w gorszym przypadku wyciekiem danych. Dlatego należy jasno określić swoje oczekiwa- nia wobec obecności w sieci. Inne wy- magania ma niewielka rodzinna firma, a jeszcze inne duży koncern medialny. W tym pierwszym przypadku nie potrze- ba ogromnej przestrzeni hostingowej, w zupełności wystarczy pakiet usług z niż- szej półki. Tej grupie klientów można z czystym sumieniem rekomendować wir- tualny serwer o pojemności od 5 GB do 20 GB. Oczywiście w miarę rosnących potrzeb mogą migrować do większych pojemności. Podczas wyboru pakie- tu hostingowego należy też uwzględnić ilość kont pocztowych. Z reguły im więk- sze przedsiębiorstwa czy portale infor- macyjne, tym większa ilość odwiedzin, a co za tym idzie obciążenia serwisu, in- ne wymagania wobec baz danych. Tego typu klienci mogą skorzystać np. z pry- watnych wirtualnych serwerów z pełnymi możliwościami administracyjnymi. Na- sza firma oferuje kilka opcji od 30-100 GB, ze zróżnicowanym poziomem ilości pamięci RAM (1024 MB – 4096 M) czy ilością rdzeni procesora (1-4). KIEDY WYSTARCZY PODSTAWOWY HOSTING, A KIEDY NALEŻY SIĘGAĆ PO COŚ  BARDZIEJ WYDAJNEGO? bonus Chmura internetowa względu na to,iż są utrzymywane na VPS-ach,ograniczenie rozmiaru nie ma znaczenia.  Rozmiar innych danych Obliczając potrzebną przestrzeń dyskową, należy uwzględniać nie tylko rozmiar strony czy bazy da- nych.Hosting to także możliwość założenia własnej poczty oraz in- stalowania licznych aplikacji i za- łożenia serwera FTP, które rów- nież zajmują miejsce na dysku.  Limit transferu Dziś nietrudno znaleźć ofertę ho- stingu, która pozbawiona jest li- mitów transferu.Gdy jednak takie limity się pojawią,upewnijmy się, czy ich przekroczenie nie skutku- je blokadą.W przypadku strony,od której zależy prestiż i dochody fir- my, jest to bardzo ważne pytanie.  Mini strona – wystarczy 1 GB miesięcznie (kilkanaście, kilka- dziesiąt odsłon dziennie)  Blog, strona – przy liczbie od- wiedzin nie przekraczającej ty- siąca dziennie wystarczy kilka- dziesiąt GB miesięcznie  Duża witryna, bogaty gra- ficznie blog – kilkaset GB mie- sięcznie przy około tysiącu od- słon dziennie UWAGA! Do limitu transfe- ru wliczany jest również ruch związany z usługami dodanymi – FTP, e-mail INNE TYPY HOSTINGU W ofertach firm zajmujących się hostingiem, które obsługują cen- tra danych, pojawiają się również inne określenia dla usług serwe- rowych. Zwykle są to alternatyw- ne określenia dla opisanych już powyżej serwerów lub określe- nia,które uwzględniają w nazwie H osting internetowy, nieza- leżnie czy darmowy czy płatny, dla finalnego od- biorcy jest wirtualną usługą, któ- rej nie może w zasadzie obejrzeć jak produkt kupowany w sklepie. Mimo to jego obowiązkiem jest zapoznanie się z parametrami ho- stingu, gdyż od nich zależy fakt czy hosting spełni oczekiwania, czy, w przypadku płatnej usługi, okaże się jedynie wyrzuconymi pieniędzmi. Zanim zaczniemy analizować cy- ferki określające wydajność ho- stingu, należy zwrócić uwagę na bardzo ważny element jakim jest prestiż danej usługi hostingowej. Choć nie jest to parametr, który można przełożyć wprost na cy- ferki,jest on wypadkową elemen- tów, które można tak scharakte- ryzować:  jakość obsługi klienta – na- wet najlepsza usługa może mieć problemy w  funkcjonowaniu, istotne jest to jak dobrze radzi so- bie z ich eliminacją,kluczowa jest także jakość komunikacji z użyt- kownikiem hostingu w krytycz- nych momentach, w tym infor- mowanie o problemach,szybkość odpowiedzi na zapytania  niezawodność oceniana su- biektywnie przez użytkowni- ków hostingu – ta cecha hostin- gu to wypadkowa wieloletnich doświadczeń jakimi użytkowni- cy dzielą się na forach interneto- wych poświęconych hostingowi, na przykład xxxxx.Warto zajrzeć na takie strony, gdyż negatywne opinie mogą być wynikiem zasły- szanych i dawno nieaktualnych wypowiedzi, a czasem może być wręcz odwrotnie.  lokalizacja fizyczna – to gdzie znajdują się serwery wpływa na szybkość dostępu do zgromadzo- nych w  wybranej usłudze ho- stingowej danych. Najlepiej by znajdowały się one w miejscach najbliższych lokalizacji potencjal- nych użytkowników hostingu lub, jeśli znajdują się za granicą,miały dostęp do wydajnych łącz między- narodowych.Ta cecha jest kluczo- wa zwłaszcza w przypadku firm.  reputacja – usługa hostingo- wa umieszczona jest na serwe- rze, a ten w oczywisty sposób ma przypisany adres IP. Gdy nale- ży on do puli postrzeganej nega- tywnie przez silniki wyszukiwa- rek, a to jeden z podstawowych sposobów dystrybucji informacji o treściach umieszczanych w sie- ci, nasz sklep czy portfolio może mieć problemy z uzyskaniem do- brego pozycjonowania (SEO) na liście wyników. CZYM SĄ POTRZEBY  UŻYTKOWNIKA Początkującemu użytkownikowi hostingu może się zdawać,że brak limitu transferu i kilkadziesiąt GB miejsca na dysku oznacza,że zna- lazł idealny serwer. I szuka usług, które właśnie w ten sposób się re- klamują, nie zważając, że tak wy- punktowana oferta może nie być kompletna i w ostateczności nie będzie pasować do oczekiwań. Dlatego najpierw warto zdefinio- wać swoje potrzeby zadając sobie kilka pytań (patrz poniżej).Odpo- wiedzi pomogą zwrócić uwagę na konkretne parametry usług. Mo- że okazać się, że wcale nie wy- magamy nielimitowanych usług, a istotniejszy jest dostęp do funk- cji baz danych, możliwość przy- pisania konta FTP do wybranego katalogu czy obsługa dowolnych języków skryptowych lub instala- cji CMS-ów (oprogramowanie do zarządzania treścią). ZESTAW PYTAŃ – JAKIE  MAMY POTRZEBY? 1Czy chcę płacić za usługę  hostingu? Darmowa usługa zawsze wiąże się z ograniczeniami i na pewno nie jest rozwojowa, sprawdzi się jed- nak gdy nie oczekujemy licznego grona odbiorców lub prezentuje- my niewiele treści. Gdy chcemy stronę wykorzystać komercyjnie lub potrzebne są nam niestandar- dowe narzędzia, szukajmy wśród opcji płatnych. 2Jak dużo użytkowników bę- dzie miała moja strona?  To bardzo istotne pytanie,od tego zależy bowiem obciążenie kompu- terów, które przechowują naszą stronę, blog czy forum interneto- we. Nawet jeśli mamy nielimito- wany transfer,to ograniczenie licz- by jednoczesnych użytkowników może okazać się tu wąskim gar- dłem. Gdy naszą stronę będą od- CO OZNACZAJĄ PARAMETRY  HOSTINGU I JAK TO SIĘ MA  DO POTRZEB UŻYTKOWNIKA? Parametry hostingu to nie tylko fizyczne parametry serwera, ale przede wszystkim elementy, które wpływają na efektywność dostępu do hostowanych danych. Zanim wybierzemy hosting, warto zrozumieć ich znaczenie Obsługa klienta http://pl.123rf.com/pho- to_20199957_portret-z- konsultantem-przez-telefon-z- Michał Trziszka cal.pl technologię wykorzystaną do za- oferowania danego typu usługi. Poniżej poznamy kilka spotyka- nych pojęć.  Serwer chmurowy (ang.Cloud Server) – jak nazwa wskazuje jest to serwer,który polega na techno- logii chmury sieciowej. Funkcjo- nalność serwerów posiłkujących się chmurą może być bardzo róż- na,począwszy od prostych serwe- rów na jedną stronę WWW,do ser- 2 3www.komputerswiat.pl Hosting ma bardzo wiele twarzy. Może to być na przykład usługa dysku sieciowego czy serwer, na którym umieścimy nasz blog. W tym artykule Komputer Świat wyjaśni pojęcie hostingu i pokaże, co jeszcze jest potrzebne, by stworzyć naszą sieciową wizytówkę D ziś nie ma chyba internau- ty, który choć raz nie sko- rzystał z usługi hostingowej. Najprostszy przykład to przegląda- nie stron WWW, które są umiesz- czone w sieci na serwerach, a te oferowane są serwisom interne- towym w ramach usług hostin- gowych. Również usługi dysków sieciowych czy współdzielenia da- nych na serwisach takich jak we- transfer.com czy dropbox.com to rodzaj hostingu. Najczęściej jed- nak hosting wiążemy z udostęp- nieniem przez firmy hostingowe serwerów sieciowych,na których możemy umieścić różnego rodzaju treści.Takie usługi oferują na przy- kład cal.pl,nazwa.pl czy home.pl. HOSTING NIE ZAWSZE ZNACZY TO SAMO Niezależnie od typu hostingu, po jednej stronie stoi firma, która ta- ką usługę oferuje, a po drugiej odbiorca. Opisane poniżej usłu- gi sieciowe określane są popular- nie mianem hostingu,lecz w tym przypadku nie jest to dosłowny hosting, a usługa koncentrująca się na wyspecjalizowanych zasto- sowaniach serwerów sieciowych.  współdzielenie plików w sie- ci – tu usługę oferuje firma, która dla odbiorcy zwykle jest utożsamiana z witryną sieciową umożliwiającą wgranie danych do sieci i uzyskanie linku, któ- ry pozwala je pobrać;odbiorcą jest końcowy klient. Firma nie musi jednak sama z siebie dys- ponować serwerami i również może korzystać z usług hostin- gowych.  dyski wirtualne – to rozwi- nięta formuła współdzielenia danych w sieci, która dodaje rozbudowane opcje zarządza- nia wgranymi do sieci treściami na podobieństwo systemowego Eksploratora plików.  galerie foto, wideo – również w tym przypadku korzystamy z usługi, która wiąże się z udo- stępnieniem nam przestrzeni dyskowej, tym razem na multi- media.Jednak i tym razem usłu- godawcą nie musi być właści- ciel serwerów, może to być jedynie pośrednik. W dalszym ciągu serii artykułów Komputer Świata skupimy się na hostingu rozumianym w najbar- dziej klasycznej postaci - jako ko- rzystanie z zasobów serwerow- ni. My w takiej sytuacji jesteśmy klientem.Do czego może się przy- dać dowiemy się z drugiego arty- kułu z tej serii. CO SKŁADA SIĘ NA USŁUGĘ HOSTINGU? Klasyczna usługa hostingowa na- kłada na oferującą ją firmę nastę- pujące wymogi:  zapewnienie oprogramowania, które pozwala klientowi w peł- ni skorzystać z oferty bonus CO TO JEST HOSTING  zapewnienie zasobów sprzę- towych, które zagwarantują realizację oferty – wymaganą szybkość łącz dostępowych do internetu,odpowiednią pojem- ność pamięci masowej oraz wy- dajność komputerów  zapewnienie fizycznego bez- pieczeństwa dla umieszczo- nych w sieci w ramach usłu- gi danych, w tym ochrony danych osobowych – realizo- wane jest to przez odpowied- nią infrastrukturę  uchronienie przed atakami hakerów – do tego celu firma hostingowa zatrudnia eksper- tów do bezpieczeństwa Nie wypełnienie któregoś z tych obowiązków uprawnia nas do rekla- macji,a w szczególnych wypadkach, gdy nie dopełniono warunków umowy (warto się z nią zapoznać przed wyborem usługi), nawet żą- dań zadośćuczynienia.Firma hostin- gowa nie może z kolei brać odpo- wiedzialności za problemy,na które nie ma wpływu. Na przykład nie- rzetelność naszego dostawcy usług internetowych czy zbyt dużą odle- głość (należy to rozumieć jako ko- nieczność przesłania danych przez wiele punktów pośredniczących) do ostatecznego odbiorcy. Jakie wymogi nakładane są na usługi hostingowe i na jakie ich parametry należy zwrócić uwagę podczas wyboru usługi hostingo- wej dowiemy się z czwartego ar- tykułu tej serii. HOSTING DARMOWY Pytanie „płacić czy nie” w do- bie popularności serwisów spo- łecznościowych straciło nieco na wartości. Bowiem zamiast korzy- stać z darmowej i pełnej reklam usługi darmowego hostingu stron, korzystniejsze może być promo- wanie się właśnie na serwisach społecznościowych – Facebooku, Google+, Instagramie, a w przy- padku biznesu na linkedin.com czy goldenline.pl. Jednakże darmowy hosting nadal jest w cenie na przykład gdy:  chcemy jedynie umieścić pliki do współdzielenia  chcemy skorzystać z dedykowa- nego serwisu, na przykład ga- lerii foto  nasza strona jest bardzo prosta  nie chcemy zarabiać dzięki ho- stowanej stronie Czasem darmowy hosting pozwa- lający założyć prostą stronęWWW jest udostępniany przez firmy jako dodatek do płatnych opcji lub in- nych płatnych usług.Zwykle są to oferty mocno okrojone z funkcjo- nalności.Znajdziemy je na przykład u niektórych dostawców internetu. HOSTING PŁATNY Klient płaci,klient wymaga.Ta za- sada obowiązuje również w przy- padku usług hostingu.Zależnie od wybranej opcji, która wiąże się z odpowiedniej wysokości abo- namentem,możemy liczyć na róż- ne korzyści i gwarancje. Płacąc:  pozbywamy się natrętnych re- klam,które są niekorzystnym do- datkiem, zwłaszcza gdy hosting wykorzystujemy do promocji naszej osoby lub firmy,i na pew- no nie są elementem naszej stra- tegii biznesowej  zyskujemy wydajniejsze łącze dla naszej strony i  przede wszystkim gwarancje,że będzie ona działała  możemy znacznie szybciej i le- piej wypromować nasz serwis/ stronę/blog w wyszukiwarkach internetowych  zyskujemyobsługęnajważniej- szych platform skryptowych, a także gotowych zestawów skryptów i oprogramowania (więcej o  tym dowiemy się z siódmego rozdziału tej serii)  możemy lepiej wykorzystać po- siadaną przez nas domenę Hosting płatny jest zatem wskaza- ny, gdy planujemy zarabiać dzięki witrynie, a także gdy nie chcemy ciągle walczyć z jej prawidłowym funkcjonowaniem. Zależnie od skali naszych działań do wyboru mamy coraz wyższe opcje abona- mentowe i różne formuły hostingu. O tym jakie opcje możemy mieć do dyspozycji dowiemy się z trze- Serwis do współdzielenia plików wetransfer.com Galeria zdjęć na stronie Flickr Strona serwisu cal.pl. Hosting – udostępnianie zasobów komputerowych niezbędnych do umieszczenia treści w internecie Serwerownia komputerowa Serwis Onet Republika oferujący darmowe miejsce na WWW Oferta hostingu płatnego UWAGA! KLIENT HOSTINGU SAM MOŻE OFEROWAĆ HOSTING Firma hostingowa, a także klient mogą być elementami większej struktury. My możemy udostęp- nić w ramach naszej witryny miej- sce innym osobom, najczęściej wymagając rejestracji, a firma hostingowa może swoje serwery mieć zlokalizowane w centrum danych, które oferuje usługi rów- nież innym podmiotom. ciego artykułu tej serii. Hosting bez tajemnic Fot.:Cluckva/123rf.com

4 www.komputerswiat.pl Hosting ma bardzo wiele twarzy. Może to być na przykład usługa dysku sieciowego czy serwer, na którym umieścimy nasz blog. W tym artykule KOMPUTER ŚWIAT WYJAŚNI POJĘCIE HOSTINGU i pokaże, co jeszcze jest potrzebne, by stworzyć naszą internetową wizytówkę D ziś nie ma chyba internau- ty, który choć raz nie sko- rzystał z usługi hostingowej. Najprostszy przykład to przegląda- nie stron WWW, które są umiesz- czone w sieci na serwerach, a te oferowane są serwisom interne- towym w ramach usług hostin- gowych. Również usługi dysków sieciowych czy współdzielenia da- nych na takich serwisach, jak we- transfer.com czy dropbox.com,to rodzaj hostingu. Najczęściej jed- nak hosting wiążemy z udostęp- nieniem przez firmy hostingowe serwerów sieciowych,na których możemy umieścić różnego rodzaju treści.Takie usługi oferują na przy- kład cal.pl,nazwa.pl czy home.pl. HOSTING NIE ZAWSZE ZNACZY TO SAMO Niezależnie od typu hostingu, po jednej stronie stoi firma, która ta- ką usługę oferuje, a po drugiej odbiorca. Opisane poniżej usłu- gi sieciowe określane są popular- nie mianem hostingu,lecz w tym przypadku nie jest to dosłowny hosting,ale usługa koncentrująca się na wyspecjalizowanych zasto- sowaniach serwerów sieciowych.  Współdzielenie plików w sie- ci – tu usługę oferuje firma, która dla odbiorcy zwykle jest utożsamiana z witryną sieciową umożliwiającą wgranie danych do sieci i uzyskanie linku, któ- ry pozwala je pobrać;odbiorcą jest końcowy klient. Firma nie musi jednak sama z siebie dys- ponować serwerami i również może korzystać z usług hostin- gowych.  Dyski wirtualne – to rozwi- nięta formuła współdzielenia danych w sieci, która dodaje rozbudowane opcje zarządza- nia wgranymi do sieci treściami na podobieństwo systemowego Eksploratora plików.  Galerie foto, wideo – również w tym przypadku korzystamy z usługi, która wiąże się z udo- stępnieniem nam przestrzeni dyskowej, tym razem na multi- media.Jednak i tym razem usłu- godawcą nie musi być właści- ciel serwerów, może to być jedynie pośrednik. W  kolejnych artykułach tego e-wydania Komputer Świat sku- pi się na hostingu rozumianym w najbardziej klasycznej postaci – jako korzystanie z zasobów ser- werowni. My w takiej sytuacji je- steśmy klientem. Do czego może się przydać,dowiemy się z drugie- go artykułu z tej serii. CO SKŁADA SIĘ NA USŁUGĘ HOSTINGU? Klasyczna usługa hostingowa na- kłada na oferującą ją firmę nastę- pujące wymogi:  zapewnienie oprogramowa- nia, które pozwala klientowi w pełni skorzystać z oferty, bonus CO TO JESTHO Serwis do współdzielenia plików wetransfer.com Galeria zdjęć na stronie Flickr, którą może zastąpić własna strona WWW Strona serwisu Cal.pl. Hosting – udostępnianie zasobów komputerowych niezbędnych do umieszczenia treści w internecie

5 HOSTING  zapewnienie zasobów sprzę- towych, które zagwarantują realizację oferty – wymaga- ną szybkość łączy dostępowych do internetu, odpowiednią po- jemność pamięci masowej oraz wydajność komputerów,  zapewnienie fizycznego bez- pieczeństwa dla umieszczo- nych w sieci w ramach usłu- gi danych, w tym ochrony danych osobowych – realizo- wane jest to przez odpowied- nią infrastrukturę,  uchronienie przed atakami hakerów – do tego celu firma hostingowa zatrudnia eksper- tów do bezpieczeństwa. Niewypełnienie któregoś z tych obowiązków uprawnia nas do rekla- macji,a w szczególnych wypadkach, gdy nie dopełniono warunków umowy (warto się z nią zapoznać przed wyborem usługi), nawet żą- dań zadośćuczynienia.Firma hostin- gowa nie może z kolei brać odpo- wiedzialności za problemy,na które nie ma wpływu. Na przykład nie- rzetelność naszego dostawcy usług internetowych czy zbyt dużą odleg­ łość (należy to rozumieć jako ko- nieczność przesłania danych przez wiele punktów pośredniczących) do ostatecznego odbiorcy. Jakie wymogi nakładane są na usługi hostingowe i na jakie ich parametry należy zwrócić uwagę podczas wyboru usługi hostingo- wej, dowiemy się z artykułów za- mieszczonych na stronach 11–18. HOSTING DARMOWY Pytanie „płacić czy nie” w do- bie popularności serwisów spo- łecznościowych straciło nieco na wartości,ponieważ zamiast korzy- stać z darmowej i pełnej reklam usługi darmowego hostingu stron, korzystniejsze może być promo- wanie się właśnie na serwisach społecznościowych – Facebooku, Google+, Instagramie, a w przy- padku biznesu na linkedin.com czy goldenline.pl. Jednakże darmowy hosting nadal jest w cenie, na przykład gdy:  chcemy jedynie umieścić pliki do współdzielenia,  chcemy skorzystać z dedykowa- nego serwisu, na przykład ga- lerii foto,  nasza strona jest bardzo prosta,  nie chcemy zarabiać dzięki ho- stowanej stronie. Czasem darmowy hosting pozwa- lający założyć prostą stronęWWW jest udostępniany przez firmy jako dodatek do płatnych opcji lub in- nych płatnych usług.Zwykle są to oferty mocno okrojone z funkcjo- nalności. Znajdziemy je na przy- kład u niektórych dostawców in- ternetu. HOSTING PŁATNY Klient płaci,klient wymaga.Ta za- sada obowiązuje również w przy- padku usług hostingu.Zależnie od wybranej opcji, która wiąże się z odpowiedniej wysokości abo- namentem,możemy liczyć na róż- ne korzyści i gwarancje. Płacąc:  pozbywamy się natrętnych re- klam,które są niekorzystnym do- datkiem, zwłaszcza gdy hosting wykorzystujemy do promocji naszej osoby lub firmy,i na pew- no nie są elementem naszej stra- tegii biznesowej,  zyskujemy wydajniejsze łącze dla naszej strony i  przede wszystkim gwarancje,że będzie ona działała,  możemy znacznie szybciej i le- piej wypromować nasz serwis/ stronę/blog w wyszukiwarkach internetowych,  zyskujemy obsługę najważniej- szych platform skryptowych, a także gotowych zestawów skryp- tów i oprogramowania,  możemy lepiej wykorzystać po- siadaną przez nas domenę. Hosting płatny jest zatem wskaza- ny, gdy planujemy zarabiać dzięki witrynie, a także gdy nie chcemy ciągle walczyć z jej prawidłowym funkcjonowaniem. Zależnie od skali naszych działań do wyboru mamy coraz wyższe opcje abona- mentowe i różne formuły hostingu. O tym, jakie opcje możemy mieć do dyspozycji,dowiemy się z trze- ciego artykułu. Serwerownia komputerowa Serwis Onet Republika oferujący darmowe miejsce na prostą stronę WWW Oferta profesjonalnego hostingu płatnego w Cal.pl UWAGA! KLIENT HOSTINGU SAM MOŻE OFEROWAĆ HOSTING Firma hostingowa, a także klient mogą być elementami większej struktury. My możemy udostęp- nić w ramach naszej witryny miej- sce innym osobom, najczęściej wymagając rejestracji, a firma hostingowa może swoje serwery mieć zlokalizowane w centrum danych, które oferuje usługi rów- nież innym podmiotom.

6 www.komputerswiat.pl bonus WŁASNA STRONA CO POTRZEBA OPRÓCZ HOSTINGU? W ykupienie usługi hostin- gowej lub skorzystanie z darmowej oferty to tyl- ko jeden z elementów, które są potrzebne do stworzenia włas­nej strony.Posługując się kategoriami motoryzacyjnymi: drogi to inter- net, który pozwala dotrzeć nam do różnych miejsc, a usługa ho- stingowa to działka,na której moż- na zbudować nieruchomość. Co jeszcze jest potrzebne? DOMENA Nasza strona musi mieć swój ad- res.Wybierając usługę hostingu, możemy liczyć na prosty adres internetowy, będący subdomeną domeny usługodawcy.To jednak półśrodek, a najlepszym rozwią- zaniem jest wykupienie i zareje- strowanie własnej domeny. Firmy oferujące serwery sieciowe czę- sto oferują domenę bez opłat za pierwszy rok użytkowania jako wartość dodaną.Własna dome- na to także większe możliwości konfiguracji powiązań adresu sie- ciowego z zasobami na naszym serwerze. Pamiętajmy, że oferty promocyjne na domeny dotyczą zwykle pierwszego okresu roz- liczeniowego (zwykle rok), za kolejny będziemy musieli już za- płacić.W przypadku domen .PL około 100 złotych, a domen .com około 50 złotych. Domenę może- my mieć wykupioną w innej fir- mie niż ta, z której usług hostin- gowych korzystamy. CMS CMS – czyli Content Management System (System Zarządzania Tre- ścią). Gdy nasza strona ma sta- łą treść, możemy poprzestać na stworzeniu jej kodu HTML w zwy- kłym Notatniku. Gdy jednak ze- chcemy ją modyfikować czy wzbogacać o kolejne elementy,na przykład blogowe wpisy, szybko dostrzeżemy, że edycja kodu jest Wyszukiwarka wolnych domen na stronie Cal.pl Fot.:MaximKazmin/123rf.com

7 żmudna i prowadzi do wielu błę- dów.Dlatego powstały tak zwane CMS-y,które automatyzują proces tworzenia stron poprzez stosowa- nie predefiniowanych szablonów, pozostawiając użytkownikowi je- dynie obowiązek wprowadzenia odpowiednich treści.Nie jest wy- magana w tym celu umiejętność programowania. CMS ma często wygodny interfejs i liczne opcje modyfikacji wyglądu strony, któ- re zmieniamy jak w aplikacji.CMS może być darmowy – bardzo po- pularne to WordPress (blogi) czy Joomla! (strony WWW) – ale rów- nież płatny.Zwykle płacąc za CMS, odblokowujemy niedostępne w darmowej wersji CMS-a opcje konfiguracyjne i dodatkowe sza- blony. CMS jest jak fundamenty naszej nieruchomości. GOTOWY SZABLON CMS oferuje gotowe szablony, można jednak także stworzyć samodzielnie szablon strony in- ternetowej, a potem przystoso- wać go do wymogów CMS-u. Gdy strona jest prosta, nie mu- simy nawet sięgać po CMS, wy- starczy nam jedynie wsparcie odpowiedniego kodu. Gotowe szablony stron znajdziemy rów- nież w internecie. KOD To składowe pliku opisującego zawartość strony internetowej – definiują to, jak mają być umiesz- czone na stronie WWW jej po- szczególne elementy i jaka ma być ich interakcja z użytkownikiem. Kod może być zapisany wyłącz- nie jako HTML,może również za- wierać elementy skryptowe (Java- Script) i elementy innych języków programowania stron,na przykład PHP lub Perl (języki zapytań). CMS zdejmuje z nas obowiązek tworzenia kodu, pozostawia jed- nak furtkę,jaką jest możliwość je- go modyfikacji dla naszych celów. TREŚCI Bez tych elementów nie zaistnieje żadna strona.To tekst umieszczany na stronie,grafika będąca elemen- tem wyglądu witryny, a także ilu- strująca wprowadzane treści oraz inne elementy multimedialne,jak animacje Flash. Hosting i opisane powyżej ele- menty są niezbędne do stwo- rzenia strony internetowej. Bez hostingu nie będziemy mieli jak umieścić ich w sieci i udostęp- nić innym, z kolei sam hosting bez tych elementów będzie moż- na wykorzystać jedynie jako usłu- gę wymiany plików. PROGRAMISTA Ostatnią rzeczą, a raczej osobą, która potrzebna jest do stworze- nia zalążka naszej strony WWW, którą potem wypełnimy treścia- mi, jest programista, który za- koduje stronę.Tę rolę możemy pełnić samodzielnie, ale w przy- padku skomplikowanych witryn lepiej przenieść tę odpowiedzial- ność na barki fachowca lub za- ufać przetestowanym szablonom i narzędziom CMS – to rozwiąza- nie zawsze się sprawdzi! Interfejs CMS-a Joomla Kreator stron WWW w Cal.pl Fragment kodu HTML strony komputerswiat.pl

8 RZECZY, DO KTÓRYCH PRZYDATNYJESTHOSTING bonus FIRMOWA STRONA Strona firmowa, zwłaszcza gdy firma jest blisko związana z branżą IT, jest jednym z potwierdzeń jej profesjonalizmu. To także doskonała rekla- ma. Zakładanie strony na darmowym serwerze, który wzbogaca ją o nie- spodziewane i irytujące reklamy, to najlepsza droga do utraty zaufania klientów. Dlatego firmowa strona, która zachęci klienta i nie zirytuje go, powinna zawsze wykorzystywać wykupioną usługę hostingową. BLOG PRYWATNY Teoretycznie blog można założyć na dowolnej platformie blogowej, także darmowej. Wiele uznanych serwisów pozwala zarejestrowanym użytkow- nikom na tworzenie blogów w ramach portalu. Takie rozwiązania mogą jednak narzucać ograniczenia co do prezentowanych treści. Gdy chcemy więcej i tak musimy płacić. Dlatego, gdy nie chcemy być w żaden sposób blokowani, najlepszym rozwiązaniem jest używanie oprogramowania do tworzenia blogu, korzystając z wykupionej usługi hostingowej. PORTFOLIO ARTYSTY Artysta, czy to fotograf czy autor grafik, ciekawych opowiadań, często nie zwraca uwagi na inne aspekty niż własna twórczość. Jednak to, jak ją przedstawia, jest bardzo istotnym elementem, który wpływa na to, czy ktokolwiek zainteresuje się tym, co robi. A internetowe usługi hostingowe to najlepszy sposób, by dotrzeć do milionów odbiorców. Może to być ho- sting darmowy, jednak lepszym rozwiązaniem jest płatny, gdyż gwarantu- je możliwość stworzenia portfolio dokładnie w takiej postaci, jaką sobie wyobrażamy. SKLEP INTERNETOWY Sprzedawać produkty w internecie można nawet poprzez zwykłą darmo- wą stronę. Gdy jednak skala naszej sprzedaży rośnie, zapanowanie nad wszystkimi transakcjami wymaga zastosowania oprogramowania sklepu internetowego, a ten wymaga płatnego hostingu, który jest bezpieczny (między innymi dane osobowe), a także niezawodny (sklep nie powinien mieć przestojów). Dla handlowców oferowane są specjalne warianty ho- stingu zoptymalizowane pod kątem wykorzystania zasobów serwerowych, które dla transakcji sklepowych są najistotniejsze. 1 3 2 4 11Potrzeba korzystania z hostingu wiąże się z chęcią zaistnienia w internecie. DO CZEGO PRZYDA SIĘ NAM STRONA WWW?

9 STRONA HOBBYSTYCZNA Dziś dzięki internetowi rozwijanie hobby jest znacznie prostsze. Chwa- lić się hobby możemy także poprzez różne serwisy społecznościowe, ale własna strona to coś więcej. To jakby rozbudowana wizytówka, która sku- pia uwagę odbiorcy tylko na naszej pasji, pozwala również połączyć ele- menty z wielu innych serwisów – na przykład filmy YouTube, zdjęcia z Flickr i nasze własne artykuły. Warto skorzystać z indywidualnego ho- stingu, gdyż nasze hobby może stać się zalążkiem dochodowych przed- sięwzięć. A wtedy warto skorzystać z popularności strony i podpiętej do niej domeny, na którą pracowaliśmy czasem wiele lat. SERWIS INTERNETOWY To najbardziej profesjonalna formuła wykorzystania hostingu internetowe- go. Jednakże, choć nazwa usługi jest identyczna zarówno w przypadku prywatnej strony, jak i wielkiego portalu internetowego, to wymogi sprzę- towe i software’owe są diametralnie różne. Niewielka strona zadowoli się wirtualnym serwerem o niewielkich zasobach, może być nawet darmowy, wielki serwis wymaga wydzielonej przestrzeni na dane, a także dedyko- wanej i gwarantowanej mocy obliczeniowej. FORUM INTERNETOWE Gdy lubimy dyskutować z innymi, czujemy się dobrze w roli moderato- ra rozmów lub po prostu chcemy stworzyć miejsce wymiany treści, któ- rego jeszcze nie ma w sieci, warto sięgnąć po oprogramowanie forum internetowego. Forum nie musi być elementem strony internetowej, mo- że działać niezależnie. Jednakże ma spore wymagania co do wydajności komputerów, które przechowują i wyświetlają konwersacje. Dlatego ho- sting (często opcja z wyższej półki cenowej, gdy forum jest bardzo popu- larne) to w takim przypadku konieczność. PLATFORMA TESTOWA Usługi wirtualizacji sprawiają, że testowanie usług programistycznych czy witryn możliwe jest bez podłączenia komputera do internetu. Nigdy jed- nak nie zapewnimy tak dobrego środowiska testowego jak po umieszcze- niu testowanych treści na rzeczywistym serwerze (choćby miał w nazwie wirtualny) podłączonym do internetu. Testowanie nie musi zresztą spro- wadzać się jedynie do usług programistycznych, hosting możemy wy- korzystać do umieszczenia próbnych wersji projektów graficznych stron internetowych, które poddane zostają ocenie szerokiego grona użytkow- ników. 5 7 6 8 Fot.:Tele52,Majcot/123rf.com

10 www.komputerswiat.pl bonus OSZCZĘDNOŚCI I ŚRODOWISKO PRACY Własny hosting i wiążący się z nim dostęp do zasobów komputerowych docenią właściciele firm, dla których internet to nie tylko miejsce na umieszczenie wizytówki, jaką jest strona internetowa. Korzystając z ho- stingu, można bowiem wykorzystać sieciowe usługi oprogramowania czy stworzyć własny serwer e-mail. W przypadku niewielkich firm, które nie mają własnych oddziałów IT, hosting pozwala zredukować koszty związa- ne z utrzymaniem infrastruktury komputerowej poprzez przeniesienie ich na firmę hostingową. NIEZALEŻNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO Nie jest to konkretne zastosowanie, a raczej korzyść, jaką można przypi- sać do każdego z opisanych wcześniej zastosowań hostingu. Umieszcza- jąc stronę na zdalnym serwerze, który działa niezależnie od tego, czy nasz własny komputer jest uruchomiony czy nie, gwarantujemy sobie, że zawsze dotrzemy do odbiorców. A ponieważ mogą to być osoby z całego świata, warto, by nasz serwis działał całą dobę, a nie tylko w wyznaczonych godzi- nach. Usługi backupu, które spotkamy zwłaszcza w płatnych wariantach hostingu, uwalniają nas od konieczności dbania o kopie zapasowe. MIEJSCE DO PRZECHOWYWANIA DANYCH W czasach gdy wszechobecne jest określenie chmura internetowa, a ceny dysków internetowych spadają z mie- siąca na miesiąc, wykorzystanie własnego serwera do przechowywania plików może wydać się mało sensowne. Ma jednak wiele zalet. Przede wszystkim nie ogranicza nas co do typu danych, a w dłuższej perspektywie wcale nie musi być takie drogie. Własny serwer z własną przestrzenią dyskową stwarza także okazję do stworzenia zop- tymalizowanej i bezpiecznej platformy wymiany danych, na przykład pomiędzy pracownikami w firmie czy zlece- niodawcą i wykonawcą. 10 11 9

11 JAKIE SĄ RODZAJE HOSTINGÓW, JAKIE MAJĄ PARAMETRY? Różnorodność ofert hostingu może sprawić, że trudno nam będzie dokonać rozsądnego wyboru usługi. Dowiedzmy się więc, NA CO WARTO ZWRÓCIĆ UWAGĘ, WYBIERAJĄC HOSTING S ewer współdzielony, ser- wer wirtualny, serwer de- dykowany,chmura – każde z tych określeń podpada pod de- finicję hostingu. Jednak każde z nich oznacza inny sposób wy- korzystania zasobów odpowied- ni dla różnych zastosowań,a także odpowiedni dla klientów o róż- nych wymaganiach i budżecie.Za- poznajmy się z różnymi rodzajami hostingu. DLACZEGO TYP SERWERA JEST WAŻNY Wiele osób zastanawia się, jakie serwery wykorzystuje Komputer- swiat.pl.Teoretycznie całą witrynę można by było umieścić na ser- werze współdzielonym.Zarówno pojemność dysku, jak i transfer umożliwiłyby jej funkcjonowanie. Dlaczego jednak jest to złe roz- wiązanie? Komputerświat.pl to je- den z najczęściej odwiedzanych portali w Polsce.Gdyby korzystał z serwera współdzielonego,który dzieli zasoby jednego serwera fi- zycznego na 100,a czasem nawet 1000 użytkowników, stałby się bardzo niestabilną i wolno dzia- łającą stroną.Wystarczyłoby,by in- ny serwis współdzielony umiesz- czony na tym samym serwerze co Komputerswiat.pl zaczął mocno wykorzystywać jego zasoby, na przykład w 90 procentach. Ozna- czałoby,że dla Komputerswiat.pl, ale i reszty użytkowników, pozo- stałoby jedynie 10 procent mocy. Wyobraźmy teraz sobie,że strona nagle zaczyna działać dziesięć ra- zy wolniej… Komputerswiat.pl nie może po- zwolić sobie na takie przesto- je, dlatego korzysta z serwerów o  gwarantowanej i  znacznie większej wydajności niż serwe- ry współdzielone.To oczywiście większe nakłady finansowe,które jednak wynagradzane są niezawod- nością serwisu i zadowoleniem czytelników,a także programistów tworzących witrynę. Jednak nie każda strona i nie każ- dy użytkownik hostingu ma tak duże wymagania. Czasem wręcz stawiamy serwerowi zbyt wyso- ką poprzeczkę.Dlatego zapoznaj- my się z trzema najważniejszymi typami serwerów, które znajdzie- my w ofercie firm hostingowych. A  także z  ich przeznaczeniem i przeciętnymi kosztami użytko- wania. TYPY SERWERÓW Poniżej zestawienie najważniej- szych typów usług hostingowych wraz z informacjami, dla kogo i w jakiej cenie są dostępne.  Serwer współdzielony Co to jest – urządzenie,które nie istnieje fizycznie i jest symulowa- ne programowo. Jego zasoby, pa- mięć,moc procesora,łącze są wy- dzielone z ogólnej puli zasobów fizycznego serwera.Parametry ser- werów współdzielonych, najczę- ściej określanych mianem hostin- gu współdzielonego czy hostingu WWW,prezentują się bardzo opty- mistycznie,ale pamiętajmy,że nie mamy gwarantowanej wydajności. Oznacza to, że musimy liczyć się ze znacznym spowolnieniem dzia- łania naszej strony, gdy inni użyt- kownicy współdzielący ten sam serwer fizyczny będą mocno go obciążać swoimi stronami i aplika- cjami.Dotyczy to również przesy- łania plików do i z serwera. Ile kosztuje – atrakcyjna cena to bardzo silny atut w przypadku ser- wera współdzielonego, już za kil- kanaście czy kilkadziesiąt złotych rocznie (w ramach promocji) mo- żemy wykupić serwer.Trzeba jed- nak pamiętać, że regularne ceny są znacznie wyższe – po okresie promocyjnym trzeba rezerwować od około 200 do 1000 złotych rocznie zależnie od wybranej opcji.W najtańszych wariantach możemy mieć ograniczenie trans- feru,liczby baz danych i pojemno- ści konta.Najwyższe opcje zwykle oferują nadmiar zasobów w sto- sunku do potrzeb.Zwykle serwer należy wykupić na 6 lub 12 mie- sięcy, płacąc z góry. Dla kogo – klienci prywatni, niewielkie firmy lub firmy, które przede wszystkim chcą się w sie- ci zareklamować, użytkownicy, którzy chcą uniezależnić się od darmowych usług, ale nie chcą zajmować się administrowaniem serwera,odbiorcy,dla których ce- na jest bardzo istotna. Do czego – proste strony,własna prosta poczta elektroniczna, stro- Witryna Komputer Świata działa na serwerze dedykowanym Szafa z serwerami. Mogą tu znajdować się zarówno serwery współdzielone, VPSy-, a także serwery dedykowane – z perspektywy użytkownika fizycznie wyglądają tak samo. Wszystko zależy od tego, jaką rolę firma hostingowa przypisała danej grupie sprzętu

12 www.komputerswiat.pl ny tworzone na podstawie sza- blonów, wizytówki internetowe, serwisy nieobciążające znacząco procesora i łącza, proste blogi.  Serwer VPS (ang. Virtual Private Server) Co to jest – urządzenie, któ- re jest nadal wirtualne, jednak w tym przypadku mamy przy- dzieloną tylko nam maszynę wir- tualną i większą niezależność od innych użytkowników. Maszyną zarządzamy na prawach roota, tak jak zwykłym komputerem. Zasoby (pamięć, dysk, procesor), które są nam przydzielone,może- my rozszerzać w miarę,gdy rosną nasze potrzeby. Nie musimy już walczyć o dostępną moc oblicze- niową, a nasza strona nie będzie spowolniona przez innych użyt- kowników poniżej określonego poziomu. Nadal jednak jest to urządzenie współdzielone z inny- mi użytkownikami,co jest istotne, zwłaszcza gdy do głosu dochodzą kwestie bezpieczeństwa. Dyspo- nując serwerem VPS,otrzymujemy unikalny adres IP, możemy rów- nież w razie potrzeby dokupić do- datkowe adresy. Ile kosztuje – w przypadku VPS nie możemy liczyć na tak atrakcyj- ne oferty promocyjne jak w ho- stingu współdzielonym. Rabaty to zwykle nie więcej niż 50 pro- cent za pierwszy okres rozlicze- niowy. Widełki cenowe są bardzo szerokie, najprostszy serwer (jed- nordzeniowy procesor, 512 MB RAM, dysk kilkanaście gigabaj- tów) wykupimy za 100–300 zło- tych rocznie.Najmocniejszą opcję (co najmniej 4 GB RAM, wielo­ rdzeniowy procesor) otrzymamy za 2000 i więcej złotych rocznie. W przypadku serwera VPS mamy możliwość rozliczania się nawet w okresach miesięcznych – cena oczywiście jest niższa, gdy wyku- pimy abonament na dłuższy okres. Dla kogo – firmy, dla których strona internetowa jest istotnym źródłem generowania przycho- dów, klienci testujący oprogra- mowanie sieciowe, użytkownicy wymagający gwarantowanej mo- cy obliczeniowej, którzy nie mo- gą pozwolić sobie na spowolnie- nie działania witryny,użytkownicy, którzy chcą samodzielnie admini- strować serwerem. Do czego – serwery gier, sklep, rozbudowana witryna, która wy- korzystuje liczne skrypty do ge- nerowania treści i mocno obcią- ża procesor, serwis internetowy odwiedzany przez tysiące użyt- kowników dziennie, duże forum internetowe, popularny i mocno ilustrowany blog.  Serwer dedykowany Co to jest – serwer dedykowany to najwyższa forma hostingu,gdy weźmiemy pod uwagę wykupie- nie zasobów od firmy hostingo- wej.W tym przypadku, podobnie jak w przypadku VPS, otrzymuje- bonus Oferta serwerów współdzielonych, popularnie określanych jako hosting WWW, w Cal.pl Usługa serwerów VPS. Oferta na stronie Cal.pl my własny serwer, ale tym razem jest to prawdziwa fizyczna ma- szyna niezależna od innych. Mo- żemy go dowolnie konfigurować sprzętowo,jak i pod kątem zasto- sowanego oprogramowania oraz systemu operacyjnego. W przy- padku serwera dedykowanego je- go zasoby mamy na wyłączność, włącznie z przepustowością łącza dostępowego. Serwer dedykowa- ny czerpie z zalet, jakie daje nad- miarowe zasilanie, i oferuje naj- wyższy współczynnik SLA, który określa poziom bezpieczeństwa świadczonych usług. Ile kosztuje – usługi serwerów dedykowanych to najwyższa pół- ka cenowa. Ceny zaczynają się od kilkuset złotych miesięcznie, a górny pułap w zasadzie nie ist- nieje, gdyż zależy od tego, jak du- żo zasobów (procesory, dyski, RAM) wykupimy. Nawet podsta- wowa opcja to wydajna maszy- na, która oferuje szybki wielo­ rdzeniowy procesor i kilkanaście gigabajtów RAM.Za tysiąc złotych miesięcznie (dolny pułap ceno- wy) otrzymamy potężny serwer, z kilkudziesięcioma gigabajtami RAM, a także dyskami SSD. Dla kogo – duże instytucje, dla których wydatek nawet kilku ty- sięcy złotych za serwer jest wkal- kulowany w strategię biznesową, właściciele największych serwi- sów w branży, firmy, które ocze- kują pełnej kontroli nad serwerem i zabezpieczenia przechowywa- nych danych. Do czego – bardzo rozbudowa- ne witryny wykorzystujące różno- rodne elementy programistyczne, z milionami użytkowników, por- tale wielotematyczne, które jed- nocześnie wykonują tysiące róż- nych transakcji,strony,dla których funkcjonowania bardzo ważne jest maksymalne bezpieczeństwo, w tym ochrona danych osobo- wych, firmy oferujące usługi in- ternetowe innym. OKRES PRÓBNY – WARTO ZACZĄĆ OD NIEGO Praktycznie każda usługa serwero- wa oferuje okres próbny, w trak- cie którego możemy przetesto- wać pełną jej funkcjonalność. Wyjątkiem są serwery dedykowa- ne – ze względów technicznych

13 nie są one zwykle dostępne od razu,lecz dopiero po przygotowa- niu. Jednak jako najwyższa opcja są oczywistym wyborem,gdy ho- sting współdzielony czy VPS nie spełni naszych wymagań. Dla większości użytkowników wybór hostingu ograniczy się do pierwszych dwóch typów serwe- rów. Pamiętajmy, by nie koncen- trować się na takich parametrach, jak pojemność dysku czy dostęp- ny transfer – obecnie te parame- try nie stanowią wąskiego gardła u czołowych dostawców usług hostingowych. Oczywiście 7 lub 14 dni, w przy- padku serwera współdzielonego, to za mało, by przetestować lub doświadczyć krytycznych dla ho- stowanej strony sytuacji.Na przy- kład przeciążenia serwera. Za to na pewno możemy upewnić się, czy wszystkie wymagane przez nas funkcje znajdują się w ofero- wanym pakiecie. Na tym etapie przyda się współpraca programi- sty, który tworzył naszą stronę i najlepiej wie, jakie ma ona wy- magania. OBLICZAMY NASZE POTRZEBY Wymogi naszej strony interneto- wej można podzielić na dwa ty- py. Te, które jesteśmy w stanie dokładnie określić, oraz te, które zależeć będą od popularności wi- tryny,co oznacza,że będą to jedy- nie szacunki.  Maksymalna liczba plików W przypadku hostingu współdzie- lonego pojawia się ograniczenie liczby przechowywanych plików. Limity wynoszą przeciętnie od kilkuset tysięcy wzwyż (zależnie od wybranej opcji).W przypadku większości zastosowań hostingu nie powinny być więc ogranicze- niem.  Rozmiar strony W  przypadku oceny rozmiaru strony najlepiej najpierw stwo- rzyć jej wersję testową na kom- puterze i  zsumować rozmiar wszystkich potrzebnych do jej wygenerowania plików.Gdy stro- na zawiera wyłącznie tekst, mo- że to być kilkadziesiąt kilobajtów (nawet przy bogatej w treść wi- trynie). Gdy strona posiłkuje się licznymi skryptami,rozmiar wzra- sta do kilkuset kilobajtów, a wi- tryna portalu może mieć rozmiar nawet kilku megabajtów i to przy uwzględnieniu optymalizacji gra- fik.Taki sam,a nawet większy roz- miar może mieć bogato ilustro- wany blog. Najwięcej miejsca w przypadku naszej strony zawsze zajmą gra- fiki i multimedia, które są prze- chowywane na tym samym ser- werze. Kod witryny, choć bardzo rozbudowany,jeśli jest generowa- ny dynamicznie,jest zazwyczaj po- wtarzalny, więc nie stanowi zbyt dużego obciążenia. Gdy korzysta- my z gotowych CMS-ów, można oszacować potrzebną przestrzeń, uwzględniając rozmiar plików CMS, które są pobierane podczas jego instalacji. Jeśli nasza strona jest tylko wizy- tówką, to kilkadziesiąt megabaj- tów wystarczy z nawiązką. Roz- budowane portfolio ze zdjęciami wymaga już kilkuset megabajtów. Niezbyt rozbudowana witryna WWW może wymagać 1 gigabaj- Serwisowanie serwerów w centrum danych Google Serwerownie profesjonalnych dostawców hostingu gwarantują bezpieczeństwo i stabilność pracy naszego serwera Fot.:AleksandrsTihonovs/123rf.com

14 www.komputerswiat.pl werów, które możemy wykupić na godziny. Mimo iż taki serwer w chmurze nie jest konkretnym urządzeniem, to możemy z niego korzystać jak w przypadku serwe- ra dedykowanego – mamy pełen dostęp do zasobów, wyłączność.  Hosting Windows – standar- dowo oferty hostingu bazują na platformach linuksowych,gdy jed- nak zależy nam na uruchamianiu oprogramowania, które korzysta z technologii Microsoftu,koniecz- ny jest zakup serwera pracującego pod kontrolą systemu operacyjne- go Windows Server.  Kolokacja – mówiąc najpro- ściej,jest to działanie,które po- lega na udostępnieniu przez serwerownię całej infrastruk- tury poza serwerem, który jest zapewniany przez klienta. Klient ma prawo do pełnego dostępu do własnego serwera. Zysk z ko- lokacji to przeniesienie obowiąz- ków dbania o bezpieczeństwo in- frastruktury serwerowni na firmę hostingową.To również znacznie wyższy poziom bezpieczeństwa niż to,co zwykle zapewnia serwe- rownia zlokalizowana w budyn- kach firmy. ta. Jak widać są to potrzeby, któ- re nie przekraczają limitów nawet najtańszych ofert hostingowych. Sprawa zaczyna się jednak kom- plikować, gdy nasza strona bę- dzie się rozrastać. Prosty blog ba- zujący głównie na tekstowych wpisach, niewielka strona tylko sporadycznie uaktualniana, nie są problemem. Jednak serwis, który w przyszłości może mieć setki, a nawet tysiące rozbudowanych wpisów, to inna kwestia.Wtedy warto upewnić się, że po prze- kroczeniu dostępnej pojemności będziemy mogli ją bezproblemo- wo powiększyć.  Rozmiar baz danych Oferty współdzielone mają ogra- niczone rozmiary baz danych, czasem nawet tylko kilkadziesiąt megabajtów. Choć wydaje się to niewielką liczbą, to gdy w bazie nie umieszczamy zdjęć, a jedynie teksty, stanowi całkiem pokaźny zasób.Taka baza wystarczy na kil- ka tysięcy wpisów.Sytuacja zmie- nia się jednak,gdy chcemy indek- sować dane w bazie czy dodawać obrazy – wtedy warto pomyśleć o serwerze, który pozwala two- rzyć bazy o rozmiarach co naj- mniej kilkuset megabajtów. Duże serwisy i fora wymagają jeszcze Wybór hostingu nie jest wbrew pozorom łatwym procesem. Firmy podejmujące pochopne decyzje mogą mieć problemy z funkcjonowaniem witryny, a w gorszym przypadku wyciekiem danych. Dlatego należy jasno określić swoje oczekiwania wobec obecności w sieci. Inne wymaga- nia ma niewielka rodzinna firma, a jesz- cze inne duży koncern medialny. W tym pierwszym przypadku nie potrzeba ogromnej przestrzeni hostingowej, w zu- pełności wystarczy pakiet usług z niższej półki. Tej grupie klientów można z czy- stym sumieniem rekomendować wirtu- alny serwer o pojemności od 5 GB do 20 GB. Oczywiście w miarę rosnących potrzeb mogą migrować do większych pojemności. Podczas wyboru pakietu hostingowego należy też uwzględnić licz- bę kont pocztowych. Z reguły im większe przedsiębiorstwa czy portale informa- cyjne, tym więcej odwiedzin, a co za tym idzie obciążenia serwisu, inne wymaga- nia wobec baz danych. Tego typu klienci mogą skorzystać na przykład z prywat- nych wirtualnych serwerów z pełnymi możliwościami administracyjnymi. Nasza firma oferuje kilka opcji od 30–100 GB, ze zróżnicowanym poziomem ilości pa- mięci RAM (1024 MB – 4096 MB) czy liczbą rdzeni procesora (1–4). KIEDY WYSTARCZY PODSTAWOWY HOSTING, A KIEDY NALEŻY SIĘGAĆ PO COŚ BARDZIEJ WYDAJNEGO? bonus Chmura internetowa większych baz,ale ze względu na to, iż są utrzymywane na VPS-ach, ograniczenie rozmiaru nie ma zna- czenia.  Rozmiar innych danych Obliczając potrzebną przestrzeń dyskową, należy uwzględniać nie tylko rozmiar strony czy bazy da- nych.Hosting to także możliwość założenia własnej poczty oraz in- stalowania licznych aplikacji i za- łożenia serwera FTP, które rów- nież zajmują miejsce na dysku.  Limit transferu Dziś nietrudno znaleźć ofertę ho- stingu, która pozbawiona jest li- mitów transferu.Gdy jednak takie limity się pojawią,upewnijmy się, czy ich przekroczenie nie skutku- je blokadą.W przypadku strony,od której zależy prestiż i dochody fir- my, jest to bardzo ważne pytanie.  Ministrona – wystarczy 1 GB miesięcznie (kilkanaście, kilka- dziesiąt odsłon dziennie).  Blog, strona – przy liczbie od- wiedzin nieprzekraczającej ty- siąca dziennie wystarczy kilka- dziesiąt gigabajtów miesięcznie.  Duża witryna, bogaty graficz- nie blog – kilkaset gigabajtów miesięcznie przy około tysiącu odsłon dziennie. UWAGA! Do limitu transferu wli- czany jest również ruch związany z usługami dodanymi – FTP,e-mail. INNE TYPY HOSTINGU W ofertach firm zajmujących się hostingiem, które obsługują cen- tra danych, pojawiają się również inne określenia dla usług serwe- rowych. Zwykle są to alternatyw- ne określenia dla opisanych już powyżej serwerów lub określe- nia,które uwzględniają w nazwie Michał Trziszka Cal.pl technologię wykorzystaną do za- oferowania danego typu usługi. Poniżej poznamy kilka spotyka- nych pojęć.  Serwer chmurowy (ang.Cloud Server) – jak nazwa wskazuje,jest to serwer,który polega na techno- logii chmury sieciowej. Funkcjo- nalność serwerów posiłkujących się chmurą może być bardzo róż- na,począwszy od prostych serwe- rów na jedną stronę WWW,do ser-

15 H osting internetowy, nieza- leżnie czy darmowy czy płatny, dla finalnego od- biorcy jest wirtualną usługą, któ- rej nie może w zasadzie obejrzeć jak produkt kupowany w sklepie. Mimo to jego obowiązkiem jest zapoznanie się z parametrami ho- stingu, gdyż od nich zależy fakt, czy hosting spełni oczekiwania, czy, w przypadku płatnej usługi, okaże się jedynie wyrzuconymi pieniędzmi. Zanim zaczniemy analizować cy- ferki określające wydajność ho- stingu, należy zwrócić uwagę na bardzo ważny element,jakim jest prestiż danej usługi hostingowej. Choć nie jest to parametr, który można przełożyć wprost na cy- ferki,jest on wypadkową elemen- tów, które można tak scharakte- ryzować:  Jakość obsługi klienta – na- wet najlepsza usługa może mieć problemy w  funkcjonowaniu. Istotne jest to, jak dobrze radzi sobie z  ich eliminacją, kluczo- wa jest także jakość komunikacji z użytkownikiem hostingu w kry- tycznych momentach, w tym in- formowanie o problemach, szyb- kość odpowiedzi na zapytania.  Niezawodność oceniana su- biektywnie przez użytkowni- ków hostingu – ta cecha hostin- gu to wypadkowa wieloletnich doświadczeń, jakimi użytkowni- cy dzielą się na forach interneto- wych poświęconych hostingowi. Warto zajrzeć na takie strony,gdyż negatywne opinie mogą być wy- nikiem zasłyszanych i dawno nie- aktualnych wypowiedzi,a czasem może być wręcz odwrotnie.  Lokalizacja fizyczna – to,gdzie znajdują się serwery, wpływa na szybkość dostępu do zgromadzo- nych w wybranej usłudze hostingo- wej danych.Najlepiej,by znajdowa- ły się one w miejscach najbliższych lokalizacji potencjalnych użytkow- ników hostingu lub, jeśli znajdują się za granicą,miały dostęp do wy- dajnych łączy międzynarodowych. Ta cecha jest kluczowa zwłaszcza w przypadku firm.  Reputacja – usługa hostingo- wa umieszczona jest na serwerze, a  ten w  oczywisty sposób ma przypisany adres IP.Gdy należy on do puli postrzeganej negatywnie przez silniki wyszukiwarek,a to je- den z podstawowych sposobów dystrybucji informacji o treściach umieszczanych w sieci,nasz sklep czy portfolio może mieć problemy z uzyskaniem dobrego pozycjono- wania (SEO) na liście wyników. CZYM SĄ POTRZEBY UŻYTKOWNIKA Początkującemu użytkowniko- wi hostingu może się zdawać, że brak limitu transferu i kilka- dziesiąt gigabajtów miejsca na dysku oznacza, że znalazł ideal- ny serwer. I szuka usług, które właśnie w ten sposób się rekla- mują, nie zważając, że tak wy- punktowana oferta może nie być kompletna i w ostateczności nie będzie pasować do oczekiwań. Dlatego najpierw warto zdefinio- wać swoje potrzeby, zadając so- bie kilka pytań (patrz poniżej). Odpowiedzi pomogą zwrócić uwagę na konkretne parametry usług. Może okazać się, że wcale nie wymagamy nielimitowanych usług, a istotniejszy jest dostęp do funkcji baz danych, możli- wość przypisania konta FTP do wybranego katalogu czy obsłu- ga dowolnych języków skryp- towych lub instalacji CMS-ów (oprogramowanie do zarządza- nia treścią). ZESTAW PYTAŃ – JAKIE MAMY POTRZEBY? 1Czy chcę płacić za usługę hostingu? Darmowa usługa zawsze wiąże się z ograniczeniami i na pewno nie jest rozwojowa, sprawdzi się jed- nak,gdy nie oczekujemy licznego grona odbiorców lub prezentuje- my niewiele treści. Gdy chcemy stronę wykorzystać komercyjnie lub potrzebne są nam niestandar- dowe narzędzia, szukajmy wśród opcji płatnych. 2Jak dużo użytkowników bę- dzie miała moja strona? To bardzo istotne pytanie,od tego zależy bowiem obciążenie kompu- terów, które przechowują naszą stronę, blog czy forum interneto- we. Nawet jeśli mamy nielimito- wany transfer,to ograniczenie licz- by jednoczesnych użytkowników może okazać się tu wąskim gard­ łem. Gdy naszą stronę będą od- CO OZNACZAJĄ PARAMETRY HOSTINGU I JAK TO SIĘ MA DO POTRZEB UŻYTKOWNIKA? Parametry hostingu to nie tylko fizyczne parametry serwera, ale przede wszystkim elementy, które wpływają na EFEKTYWNOŚĆ DOSTĘPU DO HOSTOWANYCH DANYCH. Zanim wybierzemy hosting, warto zrozumieć ich znaczenie Obsługa klienta Fot.:everythingpossible/123rf.com Fot.:goodluz/123rf.com

16 www.komputerswiat.pl bonus wiedzały pojedyncze osoby jed- nocześnie,to nawet gdy będą ich setki czy tysiące miesięcznie, ob- ciążenie łączy i serwera nie jest kluczowe. Gdy jednak liczba jed- noczesnych użytkowników będzie oznaczała dziesiątki czy setki osób, zwróćmy uwagę na parametry wy- dajności łączy, a także jak duży procent mocy serwera możemy jednocześnie wykorzystać. 3Czy nasza strona będzie dynamiczna czy statyczna? Dynamicznie tworzona strona to każdy blog czy forum internetowe, a także każdy serwis,który wyko- rzystuje języki skryptowe i bazy danych.Gdy chcemy utworzyć ta- ką stronę, przyjrzyjmy się możli- wościom instalacji różnych skryp- tów,liście obsługiwanych języków opisu strony WWW,a także wspie- ranym technologiom baz danych. Strona statyczna,którą zmieniamy poprzez samodzielną edycję ko- du HTML lub strona z niezbyt wy- szukanymi skryptami,zadowoli się najprostszym hostingiem. 4Jak wiele serwisów chcemy obsługiwać? Mówiąc inaczej,musimy określić, czy chcemy z daną usługą hostin- gową powiązać więcej niż jedną domenę,a może skorzystać z moż- liwości tworzenia subdomen. Oprócz tych parametrów hostin- gu istotne mogą okazać się tak- że funkcje odpowiedniego prze- kierowywania treści na katalogi serwera. 5Czy chcemy prowadzić sklep? Sprzedaż internetowa oznacza po- łączenie wymogów stawianych przez forum internetowe z wy- mogami rozbudowanego serwisu tematycznego. Specyficzne ocze- kiwania, w  tym niezawodność i bezpieczeństwo obsługi klien- ta, spełnia specjalne oprogramo- wanie sklepu. By najlepiej wyko- rzystać jego cechy,szukajmy ofert hostingu dedykowanych sklepom internetowym. 6Jak bardzo zależy nam na bezpieczeństwie? Większość renomowanych firm hostingowych wykonuje kopie zapasowe danych co kilka dni, a nawet codziennie.Warto jednak upewnić się dokładnie,jak często są one wykonywane, a także czy samodzielnie możemy wykonać taką kopię.Istotne mogą być rów- nież parametry hostingu definiu- jące,które dane są przechowywa- ne w kopii zapasowej i jak długo wygląda procedura odzyskania danych. 7Czy strona musi działać szybko i zawsze? Najlepiej byłoby, gdyby przestoje nie miały miejsca, a dane wczyty- wały się natychmiast.Jednak pro- sta galeria z niewielkich rozmia- rów obrazkami czy prosty blog nie wymagają superwydajnych łączy, a nawet kilkanaście sekund zwłoki nie zniechęci użytkownika. Inaczej sprawa ma się w sytuacji, gdy udostępniamy dane o sporym rozmiarze, a szybkość dostępu do nich jest kluczowa. Również liczba jednoczesnych użytkowni- ków wpływa na szybkość działa- nia strony. 8Czy kontakt z infolinią jest istotny? Pytanie niby trywialne,bo kontakt zawsze powinien być na najwyż- szym poziomie. Jednak czasem chcemy hostować jedynie prostą stronę czy umieścić prosty blog, a takie działania zwykle nie wy- magają zbyt częstych kontaktów. Gdy jednak hosting jest istotnym elementem naszej działalności biz- nesowej, a kontakt z infolinią nie tylko oznacza potrzebę złożenia zażalenia, odpowiedź na to pyta- nie nabiera sensu. Cenione firmy hostujące dane i strony WWW za- trudniają w infolinii fachowców, którzy nie tylko „walczą” z peten- tami, ale służą również poradami. 9Czy chcemy samodzielnie zarządzać hostingiem? W praktyce każda usługa hostin- gowa oferuje panel dostępowy, który pozwala konfigurować jej parametry. Nie ma jednak reguły co do jego funkcjonalności.Może to być ubogie oprogramowanie albo bardzo rozbudowany panel, przyjazny nawet dla laika. Dlate- go odpowiedź na to pytanie jest tak istotna. Jeśli będziemy często zmieniali ustawienia usługi,warto wybrać ten hosting,który ma naj- wygodniejszy panel.Zwykle każda firma oferuje darmowy okres te- stowy dla zapoznania się z opro- gramowaniem. 10Kto będzie tworzył tre- ści? Wiadomo, że podstawowe treści dostarczy użytkownik hostingu.To pytanie ma jednak zmusić nas do zastanowienia się, kto ma odpo- wiadać za podstawową strukturę strony, bloga czy sklepu.W ofer- cie firm hostingowych można bowiem znaleźć obecnie gotowe wzorce stron, sklepów czy blo- gów, które za pewną miesięczną opłatą zwolnią nas od koniecz- ności programowania.Ta opcja sprawdza się wtedy,gdy nie prze- szkadza nam narzucony styl stro- ny i ograniczenia w jej konfigura- cji w porównaniu z samodzielnie tworzoną. 11Czy chcemy korzystać z hostingu sporadycznie? Pytanie brzmi zaskakująco,ale nie- które firmy mogą wymagać możli- wości jedynie okresowego zwięk- szenia maksymalnych parametrów usługi hostingowej. Standardowe hostingowe plany abonamentowe rozliczane są zwykle w okresach rocznych lub półrocznych,ewen- tualnie miesięcznych. Jeśli zależy nam na możliwości dokupienia większej przestrzeni dyskowej,tyl- ko gdy wymaga tego wykonywa- ny projekt,na przykład na tydzień czy kilka dni,jest to możliwe.Jed- nak nie każda firma i nie każda usługa udostępnia taką opcję. HOSTING DARMOWY Najprostsze darmowe usługi ho- stingu, czasem nazywane tak na wyrost,cechują przede wszystkim takie parametry, jak liczba prze- chowywanych danych czy dostęp- ny transfer.Mogą one wyrażać się Fot.:alphaspirit/123rf.com

17 w różny sposób,na przykład jako konkretna pojemność konta albo rozmiar lub liczba plików, które można jednorazowo wgrać.Tak jest na przykład w  przypadku darmowych fotograficznych ser- wisów portfolio, które ogranicza- ją liczbę wgranych zdjęć lub ich maksymalną rozdzielczość. Cza- sem są to niewielkie wartości – kilkanaście zdjęć czy 50 MB na galerię, mimo nie najmniejszych możliwości dzisiejszych kompute- rów.Warto również zwrócić uwa- gę na to, czy umieszczone pliki możemy zmieniać lub kasować. A także zapoznać się z regulami- nem, który w przypadku darmo- wych usług może być najeżony haczykami prawnymi. HOSTING PŁATNY W  przypadku usług płatnego hostingu obowiązuje zasada: im wyższy abonament, tym mniej ograniczeń i większe zasoby są dostępne. Warto zwrócić uwa- gę na parametry usługi również wtedy,kiedy korzystamy z darmo- wej, promocyjnej oferty hostin- gu.W przyszłości, gdy będziemy chcieli ją przedłużyć, cechy wy- kupionego hostingu mogą okazać się kluczowe.Oczywiście możliwa będzie zmiana usług czy typu ser- wera,ale zawsze oznacza to prze- noszenie danych – wtedy warto dowiedzieć się, czy jest ono bez- problemowe.  Pojemność konta – rozumiana jest dosłownie tak jak nazwa pa- rametru. Określa, ile megabajtów czy gigabajtów (rzadziej terabaj- tów) mamy do dyspozycji w da- nej usłudze hostingowej.Warto zwrócić uwagę,jak ta pojemność rozkłada się na poszczególne ele- menty usługi. Dobry usługodaw- ca powinien umożliwiać dowolny podział przestrzeni na usługi.War- to jednak zwrócić uwagę, że nie- które elementy usługi,na przykład rozmiar dostępnych baz danych czy pojedynczych przesyłanych plików albo załączników poczty, są zwykle określane niezależnie.  Transfer miesięczny – okre- śla liczbę danych,które mogą być przesłane do i z wykorzystywa- nej przez nas usługi hostingowej w ciągu miesiąca,czasem transfer liczony jest w okresie rocznym. Istnieje możliwość zwiększenia dostępnego transferu, warto jed- nak sprawdzić,czy nie lepsza jest opcja wykupienia usługi od razu z wyższym limitem.Należy pamię- tać, że usługi o nielimitowanym transferze mogą mieć ogranicze- nia nałożone na inne elementy, które dla naszej strony mogą być znacznie istotniejsze,na przykład przepustowość łącza.  Liczba baz MySQL/Postgre- SQL – określa liczbę baz danych, które przy danej usłudze hostingo- wej możemy uruchomić.Ten pa- rametr wzbogacany jest czasem również o informacje o pojemno- ści pojedynczej bazy, a także do- stępne limity połączeń, zapytań w określonym przedziale czaso- wym, na przykład na 1 godzinę.  Konta FTP – określa liczbę do- stępnych kont obsługujących FTP (ang.FileTransfer Protocol),które można zdefiniować dla danej usłu- gi hostingowej.Bardziej szczegóło- we parametry mogą określać,czy dostępne są konta anonimowe (nie jest to regułą), a także z jak dużą liczbą plików możliwe jest powiązanie kont.  Liczba kont pocztowych – zwy- kle, wykupując usługę hostingu i dysponując domeną, mamy moż- liwość stworzenia własnego uni- kalnego adresu e-mail.Liczba kont określa liczbę użytkowników,którzy mogą mieć niezależne konta.Nie na- leży mylić tego z aliasami,które tyl- ko wskazują na dane konto.  Liczba stron WWW – określa liczbę oddzielnych stron (za stro- nę uważany jest pojedynczy plik HTML), które można umieścić w ramach usługi hostingu. Gdy korzystamy z płatnego hostingu i mamy własny serwer,zwykle nie ma ograniczeń. Ograniczenia mo- gą pojawić się w przypadku płat- nych kreatorów witryn lub blo- gów.W przypadku tych drugich, ograniczeniem może być liczba wpisów dokonywanych w danym przedziale czasu,na przykład mie- sięcznie.  Liczba obsługiwanych domen – w sytuacji gdy jesteśmy właści- cielami więcej niż jednej dome- ny i chcemy powiązać ją z różny- mi usługami na naszym serwerze, obsługa więcej niż jednej domeny okaże się bardzo istotna.  Liczba wspieranych subdo- men – dotyczy sytuacji, gdy w ra- mach jednej domeny przekie- rowujemy adresy na wybrane foldery na serwerze.  Czas użycia systemu – określa maksymalny sumaryczny czas pra- cy procesora w okresie rozlicze- niowym, który udostępniono dla obsługi naszego hostingu.Czasem może to być również ułamek mo- cy fizycznego procesora, jaki jest dla nas dostępny w ramach usługi.  Szybkość łączy – bardzo istot- ny parametr,który określa,na jaką prędkość dostępową mogą liczyć użytkownicy naszego serwisu, a także my sami podczas przesy- łania danych na serwer.  Dostępność usług – podawa- na zwykle w procentach określa, przez jaką część całego okresu roz- liczeniowego usługa powinna być dostępna bez przestojów. Zazwy- czaj jest to 99,5 procent i więcej. PARAMETRY SERWERA WWW, SKLEPU, BAZY SQL Gdy zdecydujemy się na wykupie- nie serwera wirtualnego czy dedy- W serwisie carbonmade za darmo możemy umieścić własne portfolio Zestawienie podstawowych parametrów usługi na stronie Cal.pl

18 www.komputerswiat.pl kowanego, istotne stają się także cechy dokładnie określające wy- dajność maszyny. Można je utoż- samiać ze specyfikacją komputera i tak samo jak w przypadku kom- putera, im parametry lepsze, tym bardziej skomplikowane zadania możemy w ramach hostingu re- alizować.Te cechy to:  zastosowana platforma syste- mowa (od tego może zależeć dostępność platform programi- stycznych),  typ procesora (taktowanie,licz- ba rdzeni),  typ i wydajność pamięci,  pojemność udostępnionych dysków,  dostępna pamięć RAM,  typ karty sieciowej i wydajność portu w komputerze. W przypadku serwerów dedyko- wanych lub usług kolokacji (udo- stępniania przestrzeni w  ser- werowni) istotna będzie także fizyczna lokalizacja sprzętu. Usługi hostingowe,serwer WWW czy forum korzystające z baz da- nych, na serwerze współdzie- lonym również mogą być scha- rakteryzowane przez parametry zastosowanego komputera.A po- nieważ zasoby (z reguły skończo- ne) są współdzielone pomiędzy wielu użytkowników,ważne stają się ograniczenia czasowe i ograni- czenia dla ich maksymalnego jed- noczesnego wykorzystania. Są to:  maksymalna dostępna pamięć,  dopuszczalne ciągłe obciążenie systemu,  maksymalne obciążenie syste- mu w ciągu dnia (może to być inny przedział czasowy),  liczba jednoczesnych zapytań/ połączeń w przypadku strony internetowej, bazy danych czy serwera pocztowego,  maksymalna liczba przechowy- wanych plików (niezależnie od pojemności serwera). Również w przypadku usług de- dykowanych parametry pracy, a w szczególności transferu da- nych, mogą być ograniczone. Ma to związek z ograniczoną wydaj- nością łączy świat–serwerownia, której nie da się tak łatwo zmie- nić, gdy dodaje się nowy serwer (fizyczny bądź wirtualny). TYP CENTRUM DANYCH A PARAMETRY BEZPIECZEŃSTWA Bezpieczeństwo w  przypadku usług hostingowych najczęściej postrzegane jest jako gwarancja backupu danych i zabezpieczenia przed niepowołanym dostępem. Do tego należy dodać jeszcze jed- ną cechę, tak zwany poziom cen- trum danych (ang.Tier). Określa on poziom zabezpieczenia da- nych przed awariami sprzętowy- mi i wiążącą się z tym ewentu- alną utratą hostowanych danych. Mamy cztery poziomy.Cechują je:  Tier 1 – najniższy poziom za- bezpieczeń, może to być nawet zwykłe pomieszczenie z kompu- terami bez gwarancji nadmiaro- wości,zapasowych urządzeń oraz bez awaryjnych linii zasilających,  Tier 2 – tutaj możemy liczyć na nadmiarowość zastosowanych komputerów (podzespołów) i pa- mięci masowej,zwiększa to odpor- ność na awarie i przyśpiesza przy- wrócenie aktywności systemu,  Tier 3 – oprócz nadmiarowości podzespołów dostępna jest także nadmiarowość podsystemów zasi- lania i chłodzenia, hosting świad- czony w takiej serwerowni będzie dostępny nawet w przypadku jed- noczesnej modernizacji urządzeń, wytrzyma również trzydniową przerwę w dostawie prądu,  Tier 4 – najwyższy poziom za- bezpieczeń dzięki jednocześnie działającym kilku ścieżkom zasi- lania i chłodzenia oraz zwiększo- nej nadmiarowości gwarantuje odporność na prawie każdą awa- rię,w tym czterodniową przerwę w dostawie prądu. Pomimo posiadania danej specy- fikacji przez serwerownię, która świadczy nam wybraną usługę ho- stingu lub udostępnia komputery, należy liczyć się także z wypadka- mi losowymi, takimi jak:  niezależna od serwerowni lokal- na lub globalna awaria zasilania (w marcu 2015 roku taka sytu- acja miała miejsce w północnej Holandii),  uszkodzenia związane z działa- niem sił wyższych,  włamania hakerów, których nie wychwyciły systemy bez- pieczeństwa. bonus Pokój kontrolny w centrum danych Google Przykładowe zestawienie parametrów współdzielonych serwerów WWW dla serwisu nazwa.pl

19 CO POWINIEN MIEĆ DOBRY HOSTING I DLACZEGO? Na zadowolenie użytkownika hostingu wpływ mają nie tylko parametry użytkowe samej usługi. Równie istotne są funkcje, jakie hosting oferuje użytkownikowi. Poniżej zebraliśmy opis najważniejszych z nich wraz z uzasadnieniem, dlaczego mogą być dla nas istotne O ferty hostingowe często konstruowane są tak, by zwrócić naszą uwagę na najważniejsze z perspektywy mar- ketingowej zalety usługi. Dlatego wybór usługi hostingowej nie powinien być pochopny, a moż- liwość jej przetestowania za dar- mo jest pierwszą rzeczą, na którą należy zwrócić uwagę.Ogranicze- nia funkcjonalności mogą być bo- wiem widoczne dopiero po jej uruchomieniu. Drugą bardzo ważną rzeczą, na którą należy zwrócić uwagę, jest szybka i kompetentna pomoc tech- niczna, gdyż to ona pomoże nam w wyjaśnieniu wszelkich wątpli- wości, jakie narosną podczas wy- boru i testowania usługi.Szybkość jest istotna nie tylko dlatego, że strona ma na siebie pracować, ale także ze względu na to,że tydzień, dwa,jakie otrzymujemy na testy,to wcale nie tak wiele.To, czego nie znajdziemy w tabelach ze specyfi- kacją na stronie z ofertą firmy ho- stingowej,powinien nam wyjaśnić pracownik firmy. Czasem jednak nie wiemy, o co się pytać, dlatego przygotowaliśmy zestawienie naj- ważniejszych funkcji,które powin- ny być dostępne w dobrej usłudze hostingu. Jasno określona polityka cenowa, w tym informacje, jakie będziemy ponosili koszty po zakończeniu okresu promocyjnego, znacząco podnoszą zaufanie do firmy hostingowej Ważne cechy hostingu znajdziemy często nie na stronie z opisem oferty i porównaniem usług, ale dopiero po wyświetleniu szczegółowych informacji Jeszcze do niedawna certyfikaty SSL były utożsamiane z systemami ban- kowości detalicznej czy sklepami in- ternetowymi. Ale w ostatnim czasie certyfikaty SSL cieszą się coraz więk- szą popularnością także wśród mniej- szych firm. Uważam, że certyfikat SSL powinien znaleźć zastosowanie w każ- dym przypadku, kiedy dane klientów przesyłane są przez formularz, a więc dotyczy to praktycznie wszystkich firm. Właściciele mniejszych serwisów mo- gą śmiało korzystać z najtańszych cer- tyfikatów. Niemniej przy wyborze SSL należy zwrócić uwagę na takie czynni- ki, jak wartość ubezpieczenia czy typ walidacji. W JAKICH ZASTOSO­ WANIACH POTRZEBNY JEST CERTYFIKAT SSL I NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ, WYBIERAJĄC DOSTĘP PRZEZ SSH? Michał Trziszka Cal.pl

20 www.komputerswiat.pl DOSTĘP PRZEZ FTP Oznacza możliwość przesyłania plików na ser- wer i ich pobierania poprzez protokół FTP, a nie tylko interfejs strony WWW.Warto zwró- cić uwagę na ewentualne ograniczenia FTP,na przykład rozmiar przesyłanych danych, licz- bę jednoczesnych połączeń czy możliwość wydzielenia konta anonimowego i katalogu publicznego. Co zyskujemy: Znacznie wygodniejsze i szyb- sze przekazywanie treści na serwer, możliwość przesłania kompletnej strony w postaci kodu i plików graficznych, łatwe zarządzanie plika- mi na serwerze, zwłaszcza gdy są ich tysiące. Dzięki FTP możemy wykorzystać hosting jako platformę do wymiany plików. FTP umożliwia także samodzielne wykonanie kopii zapasowej zawartości serwera na lokalnym nośniku (pod- łączony do naszego komputera dysk, pendrive), co dodatkowo poprawia bezpieczeństwo usługi. INSTALATOR APLIKACJI Element oprogramowania w panelu użyt- kownika, który automatyzuje proces instala- cji oprogramowania do obsługi strony inter- netowej. Co zyskujemy: Nie musimy samodzielnie wyszu- kiwać najciekawszych skryptów stron i CMS-ów w sieci. Nie musimy zajmować się konfiguracją serwera pod kątem danej aplikacji. PANEL ZARZĄDZANIA Narzędzie dostępne poprzez stronę dostawcy internetowego,które zbiera w jednym miejscu wszystkie funkcje zarządzania i analizy funk- cjonowania naszej usługi hostingowej.Panele mogą mieć różną zawartość i układ, dlatego warto zwrócić uwagę na to, jak odpowiadają naszym wymaganiom. Co zyskujemy: Łatwiejszą modyfikację konfi- guracji serwera, wygodne narzędzia do analizy statystyk użytkowania. GENERATOR STRON WWW Zoptymalizowane pod kątem danej usługi ho- stingowej narzędzie do szybkiego tworzenia na zasadzie kreatora stron internetowych.Zwykle oferuje kilka szablonów i wersji kolorystycz- nych dopasowanych do różnego charakteru tworzonych stron. Oprócz generatora stron WWW firmy hostingowe mogą również ofe- rować generatory blogów, galerii zdjęć oraz sklepów. Co zyskujemy: Możliwość szybkiego urucho- mienia wybranego typu usługi bez jakiejkolwiek wiedzy programistycznej, a także wsparcie tech- niczne w przypadku ewentualnych problemów. ŁATWO PRZYWRACANE KOPIE BEZPIECZEŃSTWA Narzędzie do tworzenia kopii zapasowych,do którego mamy dostęp.Niektóre usługi hostin- gowe pozwalają zdefiniować,jakie dane mają być uwzględnione w kopii zapasowej,a także określić częstość ich wykonywania poprzez harmonogram. Co zyskujemy: Bezpieczeństwo naszej strony. Tym większe, im częściej wykonywane są kopie zapasowe. Łatwość przywrócenia kopii zapaso- wej sprawia, że czas przestoju serwisu w przy- padku awarii jest krótszy. TRANSFER I POJEMNOŚĆ ODPOWIEDNIE DO POTRZEB Obecnie znalezienie atrakcyjnej oferty z wy- starczająco dużymi limitami,a także ich pozba- wionej,nie jest problemem.Jednak w przypad- ku niewielkich firm hostingowych są to cechy, na które należy zwrócić uwagę. Co zyskujemy: Dysponując odpowiednią prze- strzenią dyskową i transferem, nie ryzykujemy przerwania funkcjonowania naszej witryny z po- wodów innych niż awaria serwera lub jego prze- ciążenie. MOŻLIWOŚĆ POZBYCIA SIĘ REKLAM Darmowe hostingi zarzucają nas reklamami, które są ceną za brak opłat. Dobry hosting płatny, nawet w najniższych opcjach i super- promocjach, nie powinien sięgać po reklamy. Co zyskujemy: Prestiż w oczach osób przeglą- dających naszą witrynę, a także możliwość sa- modzielnego decydowania o lokalizacji i liczbie reklam, jeśli zechcemy na nich zarabiać. OBSŁUGA JĘZYKÓW SKRYPTOWYCH Języki skryptowe to kluczowy element w przy- padku witryn z dynamicznie tworzonymi tre- ściami, a także podstawa oprogramowania CMS. Należy zwrócić szczególną uwagę na PHP (wskazana obsługa PHP 5). Co zyskujemy: Możliwość tworzenia dynamicz- nych, rozbudowanych i zaawansowanych stron. Efektywniejszy kod HTML, który zajmuje mniej miejsca na dysku. I w końcu możliwość korzy- stania z licznych dodatkowych aplikacji. NIELIMITOWANE BAZY MYSQL Oznacza to możliwość tworzenia baz w stan- dardzie MySQL, które nie są ograniczone ilo- ścią, rozmiarem czy liczbą rekordów.Trzeba jednak pamiętać, że nielimitowane nie musi wcale oznaczać braku limitu odczytu przy do- stępie do takich baz w przypadku usług współ- dzielonych. Co zyskujemy: Wygodę tworzenia dowolnie skomplikowanych usług internetowych, które wykorzystują bazy danych. DOSTĘP PRZEZ SSH Oznacza to możliwość zalogowania się na ser- wer za pomocą bezpiecznego protokołu SSH, a następnie wykonywania takich operacji,jak analiza logów serwera, zmiana konfiguracji, zarządzanie bazą danych, harmonogramem zadań. Co zyskujemy: Znacznie większą konfiguro- walność serwera niż w przypadku korzysta- nia z opcji w panelu sterowania. Możliwość wnikliwej analizy wykorzystania usługi wraz z wykazem logujących się użytkowników. Wy- maga to oczywiście odpowiedniej wiedzy in- formatycznej. MOŻLIWOŚĆ STOSOWANIA POŁĄCZEŃ PRZEZ SSL Oznacza to bezpieczny, szyfrowany dostęp i przesyłanie danych. Może być stosowane w przypadku stron internetowych, a także do zabezpieczenia procesu autoryzacji poczty e-mail. Dostęp przez SSL wiąże się z koniecz- nością nabycia odpowiedniego certyfikatu. bonus WAŻNE FUNKCJE OFEROWANE

21 Co zyskujemy: Bezpieczeństwo podczas zbiera- nia i przekazywania danych z i na naszą usługę hostingową. Większy prestiż i zaufanie ze stro- ny użytkowników, zwłaszcza w sytuacji, gdy wy- magamy od nich podawania poufnych danych. STATYSTYKI OGLĄDALNOŚCI Zestawienie wykorzystania zasobów hosto- wanej usługi w wybranym okresie. Dotyczy oglądalności, zajętości dysku, liczby połączeń i listy najpopularniejszych treści. Możliwość przeglądania nie tylko szczegółowych rapor- tów za ostatni dzień,ale także wygodnych ze- stawień dla dłuższych okresów – tydzień,mie- siąc, rok. Co zyskujemy: Świetne uzupełnienie statystyk oferowanych na przykład przez Google, co po- zwala lepiej zaplanować strategię rozwoju na- szego serwisu i położyć nacisk na odpowiednią zawartość. A również kontrolę nad zasobami i możliwość reagowania we właściwym czasie na wszelkie nieprawidłowości w funkcjonowa- niu hostingu. WSPARCIE MOD_REWRITE, .HTACCESS Są to opcje instruujące serwer WWW tak, by możliwe było tworzenie czytelnych adresów stron, a także odpowiednią reakcję na próbę dostępu do danego folderu lub pliku. Co zyskujemy: Większe zadowolenie ze strony odbiorców naszych treści, a także zwiększone bezpieczeństwo. MOŻLIWOŚĆ WYKUPIENIA ABONAMENTU NA KRÓTKI OKRES Oznacza to dostępność okresów rozliczenio- wych w abonamencie,które są krótsze niż kil- ka miesięcy. Czasem cena za usługę hostingu podawana jest w cyklu miesięcznym,ale i tak trzeba wykupić co najmniej półroczną usługę. Co zyskujemy: Możliwość zapewnienia dostę- pu dokładnie na taki okres, na jaki jest nam potrzebny (niektóre firmy oferują okresy rozli- czeniowe jeszcze krótsze niż miesiąc). Dla firm może to być wygodniejsza forma rozliczania się niż płatność z góry za 6 lub 12 miesięcy. Panel zarządzania Cal.pl pozwala kontrolować każdy aspekt działania naszej usługi PRZEZ HOSTING Fot.:GalinaPeshkova/123rf.com

22 www.komputerswiat.pl JAKIE APLIKACJE ZNAJDZIEMY W INSTALATORACH NA HOSTINGU SKRYPTY I CMSY USPRAWNIAJĄCE DZIAŁANIE NASZEGO HOSTINGU, popularnie zwane aplikacjami, znajdziemy w sieci. Zanim jednak zaczniemy poszukiwania, sprawdźmy, czy wraz z hostingiem nie otrzymaliśmy dostępu do najlepszych z nich w postaci gotowego instalatora aplikacji, który znajdziemy w panelu zarządzania serwerem INSTALATOR APLIKACJI Dzięki instalatorowi nie musi- my wiedzieć, jakie pliki należy pobrać i jak należy je wgrać na nasz serwer ani jakich ewentual- nych modyfikacji plików konfi- guracyjnych należy dokonać, by aplikacja poprawnie działała.Wy- starczy wybrać jedną z aplikacji – w przypadku hostingu w Cal.pl mamy do dyspozycji prawie 150 różnych CMS-ów,skryptów galerii, sklepów internetowych,forów,an- kiet sieciowych,a także gotowych systemów encyklopedycznych czy platform wsparcia klienta.Najcie- kawsze z nich prezentujemy w na- szej galerii. Do aplikacji należy zaliczyć rów- nież kreatory stron WWW czy sklepów internetowych, które oferuje dostawca hostingu. Są one specjalnie zoptymalizowa- ne do współpracy z wykupioną przez nas usługą. CZY APLIKACJA ZADZIAŁA NA HOSTINGU? Instalator, który otrzymujemy wraz z usługą hostingu, gwaran- tuje, że dostępne poprzez nie- go aplikacje będą w pełni kom- patybilne z naszym hostingiem. Gdy zdecydujemy się na wybór innego oprogramowania lub je- go aktualizacje, należy upewnić się, czy wymagane technologie są wspierane przez naszą usługę (najwięcej ograniczeń ma hosting współdzielony). Należy zwrócić uwagę na:  wspierany typ serwera WWW – najpopularniejszy to Apache,  wymagane wersje języków skryptowych, najczęściej cho- dzi o PHP – najnowsza wersja ma numer 5.6.4,  wspierane wersje systemów i silników baz danych – najnow- sza wersja MySQL ma numer 5.6.24, PostgreSQL numer 9.4.1, a SQLite numer 3.8.9,  konieczne wpisy w  plikach konfiguracyjnych serwera,  czasem istotne mogą być tak- że ograniczenia pojemności ser- wera lub rozmiaru obsługiwa- nych plików. SAMODZIELNIE CZY Z POMOCĄ, ZA DARMO CZY PŁATNIE? Tworzenie strony, sklepu inter- netowego czy blogu kompletnie od podstaw, posiłkując się jedy- nie podstawowymi bibliotekami programistycznymi,opłacalne jest przypadku dużych przedsięwzięć. Koszt jest oczywisty – duże na- kłady czasowe i konieczność za- przęgnięcia wykwalifikowanych programistów. Nie dziwi zatem popularność go- towych rozwiązań automatyzu- jących wprowadzanie treści na serwer i dalszego nimi zarządza- nia.Naturalne jest,że płatny CMS będzie lepiej zoptymalizowany pod kątem naszych potrzeb, ale darmowe rozwiązania wcale nie są słabe.Wręcz przeciwnie, wie- le dużych witryn korzysta z dar- mowych CMS-ów – na przykład serwis informacyjny ibtimes.com czy witryna znanej usług dysku sieciowego box.com. Darmowe CMS-y są często aktualizowane,by wyeliminować błędy i zagwaran- tować jak największe bezpieczeń- stwo naszych treści. bonus Automatyczny instalator aplikacji w panelu Cal.pl. Ich lista jest czytelnie podzielona względem przeznaczenia każdej z aplikacji (skryptu), co ułatwia odszukanie właściwej

23 JAKIE APLIKACJE WYBRAĆ? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Tworząc stronę in- ternetową, zwracamy bowiem nie tylko uwagę na stronę funk- cjonalną oprogramowania, ale również stronę wizualną, jaką otrzyma gotowa strona. Dlatego czasem zamiast jednego z bardzo popularnych CMS-ów, które za- prezentowaliśmy w galerii, lep- szym rozwiązaniem będzie mniej znany skrypt, ale oferujący satys- fakcjonujące nas układem i gra- fiką wzorce stron. Oczywiście w takim CMS-ie jak Drupal po stosownych modyfikacjach mog­ libyśmy uzyskać podobny wy- gląd, ale nie każdy ma na to czas i umiejętności. Podobnie ma się sprawa z wzor- cami stron na przykład dla Word- Pressa. Domyślny można prak- tycznie dowolnie zmodyfikować, ale ponownie opłacalniejszy może okazać się niewielki jed- norazowy wydatek na płatny wzorzec blogu, który od razu zapewni satysfakcjonujący nas wygląd strony. APLIKACJA, WTYCZKA, SKRYPT Powyższe określenia czasem są stosowane zamiennie, mówimy więc o  skryptach WordPress, ale również aplikacji WordPress, określamy go także mianem CMS-a. Czy zamienne stosowanie okre- śleń jest poprawne? Z perspek- tywy funkcjonowania tak, gdyż WordPress zbudowany jest w du- żej mierze ze skryptów, które są uruchamiane, by osiągnąć zamie- rzony efekt. Z kolei z perspekty- wy struktury lepszym określe- niem będzie CMS WordPress, gdyż jest to kompletne środowi- sko do tworzenia bloga. By ułatwić orientację w gąszczu tych określeń, zdefiniujmy sobie najważniejsze z nich.  CMS (ang. Content Manage- ment System) – czyli system zarządzania treścią, jest to in- stalowane na zasadzie skopio- wania plików do odpowiedniej lokalizacji na serwerze, środo- wisko do konfiguracji wyglą- du strony, zarządzania i  wy- godnego wprowadzania treści. CMS-y posiłkują się skryptami, które generują stronę na pod- stawie wprowadzonych danych, zwykle przechowywanych w  bazach danych (najpopu- larniejsza to MySQL). Nie ma jednak obowiązku korzystania ze wszystkich technologii na- raz, na przykład CMS Mambo w uproszczonej odmianie, któ- ra nie wykorzystuje baz danych, nazwany został Limbo.Stopień zaawansowania CMS-ów może być zatem różny.  CMF (ang. Content Manage- ment Framework) – to plat- forma programistyczna, któ- ra pozwala na bazie danego CMS-a tworzyć inne rozwiąza- nia sieciowe, większość popu- larnych CMS-ów jest również CMF-ami.  Aplikacja webowa – to coś więcej niż sam CMS. Choć określenie aplikacja (oprogra- mowanie) stosuje się czasem do rozbudowanych CMS-ów, na przykład Joomla!, to aplika- cji bliżej do normalnego pro- gramu, który działa na platfor- mie WWW.Aplikacja zapewnia znacznie szerszą interakcję z  użytkownikiem niż zwy- kła strona internetowa i CMS. Aplikację webową można wy- korzystać na przykład do pra- cy zespołowej w firmie albo do odtworzenia funkcjonalno- ści desktopowych narzędzi, na przykład internetowe edytory zdjęć.  Wtyczka – tak jak wskazuje nazwa, to dodatek do CMS-a lub aplikacji webowej, który rozszerza jego funkcjonalność, może również umożliwić in- terakcję z innymi środowiska- mi zarządzania treścią, przykła- dem jest wtyczka FG Joomla to WordPress zapewniająca mi- grację treści z Joomla do Word- Pressa.  Skrypt – choć można to okre- ślenie zastosować do CMS-a, a także wtyczki, to to określe- nie należy stosować przede wszystkim do fragmentów ko- du, które automatyzują działa- nie stron internetowych, w ka- tegoriach programistycznych skrypt to kod wykonywalny, który nie wymaga kompilacji – najbardziej rozpowszechnio- ne biblioteki skryptów bazują na językach JavaScript,PHP czy Perl. Istnieją również zoptyma- lizowane ich odmiany ze spe- cyficzną składnią – przykładem jest bardzo popularne jQuery, które bazuje na JavaScript. Biznesowa strona International Business Times posiłkuje się darmowym CMS-em Joomla! Photocrati – jeden z najciekawszych szablonów galerii foto dla WordPressa

NAJCIEKAWSZE DARMOWE APLIKACJE 24 www.komputerswiat.pl Kompletne środowisko do tworzenia i zarządzania blogami internetowymi, oferuje klasyczny układ blogu, pozwala na umieszczanie wpisów w całości na głównej stronie lub przekierowuje użytkownika na oddzielną stronę. Wykorzy- stuje bazy MySQL do przechowywania wprowadzanych danych oraz język PHP do dynamicznego generowania kodu HTML stron. WordPress pozwala na in- stalowanie innych niż domyślne szablonów stron. Szablony mogą wykorzysty- wać kod JavaScript oraz arkusze stylów CSS. Darmowy system CMS, który pozwala na tworzenie bardzo rozbudowanych witryn, blogów, for internetowych. Świetnie nadaje się do zastosowań kla- sy korporacyjnej oraz dla witryn o mocno zróżnicowanym wyglądzie poszcze- gólnych stron. Podstawowy moduł Drupal Core umożliwia stworzenie strony wykorzystującej wielopoziomowe menu, profile użytkownika, a także automa- tycznie generującej kanały RSS i łatwe w zapamiętaniu adresy. Z Drupala ko- rzystają liczne witryny rządowe, w tym strona Białego Domu, a także strona polskiego premiera premier.gov.pl. Najpopularniejszy na świecie uniwersalny CMS, który wykorzystuje podobne jak WordPress technologie. Za jego pomocą stworzymy nie tylko blog, ale również za- awansowany serwis internetowy, który wykorzystuje techniki cache oraz kanały RSS. Tysiące rozszerzeń do tego CMS-u pozwalają na tworzenie witryn zawiera- jących elementy przeróżnego typu, swobodną modyfikację wyglądu i układu stro- ny oraz tworzenie własnych aplikacji sieciowych. Joomla! jest pochodną projektu Mambo, z którego została wydzielona w 2005 roku. Przykładem strony stworzo- nej w Joomla! jest witryna Ministerstwa Edukacji Narodowej http://men.gov.pl, a także komercyjne przedsięwzięcie, jakim jest platforma eBay. Oprogramowanie galerii internetowej. Nie korzysta z bazy danych do przecho- wywania multimediów. Wspiera funkcje specyficzne dla galerii, w tym auto- matyczne generowanie plików o różnych rozmiarach na podstawie oryginału, wyświetlanie metadanych, organizera plików, komentarze, statystyki prze- glądania i oceny. Silnik strony wykorzystuje mechanizmy PHP, HTML i CSS, a także wtyczki i szablony, które możemy modyfikować. Zaletą jest wsparcie dla urządzeń mobilnych. bonus WORDPRESS DRUPAL JOOMLA! ZENFOTO

25 Pakiet oprogramowania bazującego na PHP, który wykorzystywany jest przez witryny o charakterze encyklopedii czy leksykonu. Jak sugeruje nazwa Me- diaWiki, oferuje obsługę i wygląd wyświetlanych treści podobny do Wikipedii. Wykorzystywany przez serwisy znajdujące się pod kuratelą WikiMedia Foun- dation, ale także bardzo wiele niezależnych projektów, na przykład fanowski ossus.pl poświęcony uniwersum Gwiezdnych wojen. Gotowa platforma sklepu internetowego. Jej zaletą jest wielojęzyczność, a tak- że możliwość stosowania wielu walut i szybkiego przeliczania cen. osCommerce pozwala stworzyć klasycznie wyglądający sklep z możliwością opiniowania pro- duktów, wysyłania newsletterów, a także modułami strony odpowiedzialnymi za promowanie wybranych produktów. Ponad 7 tysięcy wtyczek zapewnia wsparcie dla różnego typu płatności, na przykład PayPal, firm kurierskich czy list życzeń. Przykładem sklepu bazującego na osCommerce jest guitarcenter.pl z Łodzi. Najpopularniejsze na świecie darmowe oprogramowanie forum interneto- wego, często modyfikowane, co uwidaczniane jest w dodatkach do nazwy phpBB. Skrypt phpBB wykorzystuje język PHP oraz bazy danych, w tym My- SQL. Najnowsza wersja phpBB 3 wprowadziła bardzo liczne zmiany w po- równaniu z phpBB 2, w tym funkcje klasyfikacji użytkowników, możliwość dołączania plików do postów, rozszerzone funkcje zarządzania i modyfikacji profilu użytkownika. Przykładem bardzo popularnego forum phpBB jest pol- skie miau.pl. Jest to opcja oferowana klientom hostingu jako oddzielna usługa, ale także jako element dedykowanej strony wizytówki. Przydatna w zastosowaniach ko- mercyjnych, gdyż ułatwia użytkownikowi strony zlokalizowanie naszego sklepu czy siedziby firmy. Ze względów technicznych jest to opcja płatna. MEDIAWIKI OSCOMMERCE PHPBB MAPA GOOGLE NA STRONIE Fot.:DavidSandonato/123rf.com