Łacina w pigułce - Zapożyczenia łacińskie.pdf

Zapożyczenia łacińskie ZAPOŻYCZENIA ŁACIŃSKIE: akt <łac. aktus> 1. czyn, wykonanie czegoś 2. czynność urzędowa, stwierdzający ją dokument prawny animowany- film animowany, składający się ze zdjęć ustawionych w kolejnych fazach ruchu animacja <łac. animo =używam> metoda dokonywania serii pojedynczych zdjęć w poszczególnych fazach, które przy wyświetlaniu na ekranie dają wrażenie ciągłego ruchu antyczny 1.starożytny, zwł. odnoszący się do stosunków społecznych, sztuki, kultury itp. Starożytnych Greków i Rzymian. 2. związany z przedmiotami starożytnymi, cennymi zabytkami aparycja <łac. apparitio= pojawienie się> 1. wygląd zewnętrzny 2.daw. ukazanie się atencja <łac. attentio> okazanie komuś szczególnego szacunku, względów, wyróżnienie kogoś; poważanie szacunek, respekt, względy deifikacja <łac. deifikatio> wyniesienie istot żywych (zwł. ludzi wybitnych lub rzeczy do godności bóstwa; ubóstwienie deizm<łac. deismus> doktryna filozoficzno-religijna powstała w okresie oświecenia, uznająca Boga-Stwórcę, ale odrzucająca wiarę w cuda i objawianie deklinacja <łac. declinatio= odchylenie> 1. odmiana wyrazów przez przypadki i liczby

2. astr. Odległość kątowa ciała na sferze niebieskiej, liczona od równika niebieskiego delektować się-<łac. delecto>napawać się, upajać się czymś; znajdować w czymś szczególną przyjemność doktor <łac. doctor= nauczyciel, mistrz> 1.stopień naukowy nadawany przez szkoły wyższe i instytuty naukowe 2. pot. lekarz, doktor medycyny edukacja <łac. educatio> wychowanie, wykształcenie dyliżans < z łac. diligentia-czujność> wieloosobowy kryty pojazd konny używany w XVI- XIX w. Do przewożenia pasażerów i przesyłek pocztowych. feminizm <łac. femina = kobieta> ruch dążący do prawnego i społecznego równouprawnienia kobiet powstały w czasie rewolucji francuskiej w 1789 r. filia< z łac. dosł. córka> ekspozytura, agencja, oddział większego przedsiębiorstwa lub urzędu fortuna<łac. dosł. los, przypadek>majątek, bogactwo, szczęście, powodzenie, szczęśliwy los gracja <łac. gratia= wdzięk, powab> wdzięk, wytworność, szczególnie w ruchach ciała komparatystyka- badania porównawcze; ustalenie zależności, pokrewieństw, analogii itp., zwłaszcza w zakresie językoznawstwa i literaturze. konwenans- ogólnie przyjęte i obowiązujące w danym środowisku formy, zwyczaje towarzyskie

konwencja <łac. conventio> umowa międzynarodowa zawierana w sprawach specjalnych litera<łac. littera> znak graficzny głoski literatura<łac. litteratura = pismo, pisanie> ogół pisanych dzieł danego narodu, epoki lub całej ludzkości; piśmiennictwo matrona –podniośle, często żartobliwie: kobieta, zwykle starsza, zamężna, otoczona szacunkiem mizeria <łac. miseria = bieda> 1. sałatka z surowych ogórków, pokrojonych w plasterki 2. nędza, bieda, ubogi dobytek mizerny <łac. miser = nędzny, godny politowania> 1. biedny, nędzny lichy, 2.zmizerowany, wątły, wychudły multi- <łac. multus = liczny> pierwszy człon wyrazów złożonych, oznaczający: wiele, dużo. natura- 1. świat dostępny poznaniu zmysłowemu; przyroda 2. przyroda jako siła kształtująca organizmy żywe 3.usposobienie, charakter; człowiek o określonym charakterze, usposobieniu naturalny < łac. naturalis> zgodny z prawami natury, odbywający się bez udziału człowieka; niesztuczny, prawdziwy obserwacja <łac. observatio> 1.uważne przyglądanie się czemuś, skupienie na czymś uwagi 2. med. Poddawanie pacjenta różnorodnym badaniom lekarskim w celu rozpoznania choroby obserwować <łac. observo> dokonywać obserwacji, przyglądać się czemuś lub komuś uważnie; badać, śledzić, dostrzegać, stwierdzać opera – 1. sceniczny dramat muzyczny 2. gmach, w którym

odbywają się przedstawienia operowe operacja <łac. operatio= działanie> 1.działanie albo szereg działań do wykonania określonego zadania 2. med. zabieg chirurgiczny dokonywany w celu usunięcia przyczyn choroby operator<łac. dosł. wykonawca> 1. lekarz dokonujący operacji; chirurg 2. specjalista w zakresie zdjęć filmowych port < łac. portus> przybrzeżny obszar wodny wyposażony w urządzenia zapewniające bezpieczny postój i obsługę statków próba <łac.proba= szacowanie, kontrola> 1. badanie mające na celu sprawdzenie czegoś 2.usiłowanie, wysiłek podjęty w celu dokonania czegoś rarytas <łac. raritas> rzecz rzadka, niezwykle cenna; coś bardzo smacznego recytacja <łac. recitatio> wygłaszanie z pamięci odczytywanie tekstów poezji i prozy artystycznej; deklamacja regent < łac. regens= kierujący, rządzący> 1. osoba sprawująca rządy w okresie małoletniości, choroby lub dłuższej nieobecności panującego 2. w dawnej Polsce: urzędnik regencja <łac. rego= rządzę, kieruję>1. rządy jednej albo kilku osób (regentów) ustawione na okres małoletniości, choroby lub dłuższej nieobecności 2. styl w sztuce francuskiej (gł. w meblarstwie i dekoracji wnętrz) mający cechy pośrednie między barokiem a rokokiem rektor <łac. rector =kierownik> 1. profesor lub docent stojący na czele kolegium rektorskiego, kierującego wyższą uczelnią 2. ksiądz rezydujący przy kościele nieparafilalnym

romański <łac. Romanus= rzymski> 1. powstały na gruncie starożytnej kultury rzymskiej, 2. związany ze stylem romańskim; wybudowany w tym stylu, mający cech tego stylu sentencja <łac. sententia= mniemanie, rząd> 1. zwięzłe zdanie zawierające opinię,sąd, myśl; maksyma, aforyzm 2. praw. s wyroku- zasadnicza część orzeczenia sądowego, zawierająca rozstrzygnięcie, wyrok serwis – 1. komplet naczyń stołowych 2. zestawienie, komplet artykułów dotyczących jakiegoś zagadnienia, dziedziny, zebranych w określonym celu student<łac. studens> ten kto się kształci , studiuje na wyższej uczelni studia –uczenie się, systematyczna nauka zwykle na wyższej uczelni studiować –uczyć się na wyższej uczelni; być studentem symultaniczny – dziejący się, odbywający się jednocześnie tabela <łac. tabella= tabliczka> wykaz, spis danych liczbowych lub innych , rozmieszczony na arkuszu w określonym porządku według rubryk tunika <łac. tunica> spodnia szata z lnu lub bawełny, zwykle biała, u mężczyzn krótka, u kobiet długa, noszona w starożytnym Rzymie witamina- <łac. vita=życie+miny> składniki pokarmowe niezbędne do prawidłowego przebiegu procesów życiowych organizmów ludzkich i zwierzęcych. witalny -<łac. vitalis> obdarzony siłą żywotną; żywotny

Data dodania: 2004-03-13 Autor pracy: Gonia