wszystkie adresy oraz osoby
biorące udział w akcji są fikcyjne.
Rozdział 1
Od samego rana Rudzielcowi się nie wiodło. Najpierw —
jeszcze było szaro na dworze — jakaś kobieta wynosiła śmiecie i
usłyszała jego chrapanie. Rudzielec robił sobie potem wyrzuty:
gdyby mniej wypił, chrapałby ciszej. To był dobry śmietnik,
ciepły i smrodliwy, przez cały tydzień służył mu za sypialnię.
Wymościł sobie piękne legowisko za pojemnikami, które
ustawił w szeregu, ciasno jeden przy drugim i nie było powodu,
dla którego ktoś mógłby go tam w nocy odnaleźć.
Przez cały tydzień trzymał się dzielnie, zaledwie dwa, trzy
piwa i dwie zupełnie małe, nic nie znaczące ćwiartki, takie
małe, że nikt by się za nimi nie obejrzał. Dopiero wczoraj trafił
się znajomy, poszli w gęstą trawę obok szpitala, wleźli tam
przez dziurę w murze cmentarnym z drugiej strony, było to
idealne miejsce — cmentarz i szpital — nawet k...y tam nie
chodziły, były przesądne.
Znajomy ostatnio się wzbogacił, przystał do jednej takiej ze
straganem. Była właśnie pora na jesienne jabłka i gruszki,
śliwki też się jeszcze trafiały i wystarczało codziennie na pół
litra. Kiedy Rudzielec go spotkał, znajomy wzruszył się, od razu
mu się przypomniały te trzy lata we wspólnej celi, właściwie to
dwa i pól, bo potem go przenieśli piętro wyżej. Poszli w tę gęstą
trawę, była dobra ryba smażona, trzy półlitrówki, no, może o
jedną za dużo, tak Rudzielec później sądził.
Więc kiedy kobieta usłyszała za pojemnikami chrapanie,
narobiła krzyku na całe podwórze, ale to go nie zbudziło, tylko
że potem przyjechały gliny, któryś zaczął nim potrząsać,
odwracając głowę na bok, bo smród z Rudzielca bił potężny.
Wreszcie oprzytomniał i chciał przede wszystkim zwymyślać tę
kobietę, ale milicjant pogroził mu pałką. Dokumenty zresztą
miał w porządku, zwolnienie z więzienia chował nawet w
celofanowej okładce, żeby się nie zabrudziło. Zameldowanie też
było, tyle że nie w Warszawie, a w Radomsku, co za różnica,
grunt, że było.
— Dlaczego nie wracacie do Radomska? — spytał sierżant. —
Co robicie w śmietniku? Nowy skok się szykuje?
Rudzielec uznał, że za dużo pytań na raz. Milczał, obrażony.
— Co tu robicie? — powtórzył podoficer. Jego towarzysz,
krępy, przysadzisty kapral, oświetlił latarką legowisko i
skrzywił się:
— Na pewno zawszony... Oblezą radiowóz.
— Ni mam wszów — odparł z godnością. Była to nieprawda,
ale co mu szkodziło, jak się przekonają na własnej skórze, to na
drugi raz dadzą spokój.
Pewnie jednak te wszy zadecydowały, bo milicjanci puścili go
wolno, przykazawszy tylko jak najszybszy powrót do
Radomska. Obiecał, co chcieli, ani myślał ostatnią stówę tracić
na bilet, a pieszo mu się nie chciało. Z satysfakcją wysłuchał,
jak besztali dozorcę za niepilnowanie porządku. Postanowił, że
za jakieś dziesięć, dwanaście dni będzie można tu wrócić, cieć
był stary i leniwy.
To było jedno nieprzyjemne zdarzenie tego dnia. Drugie
spotkało Rudzielca przed południem w sklepie
samoobsługowym niedaleko wolskiego Pedetu, i znowu przez
kobietę. Doprawdy, Rudzielec nigdy nie był wrogiem kobiet,
ale teraz miał ich wyżej uszu. A byłby przysiągł, że patrzała w
inną stronę, ruchy miał szybkie, wprawne, w wiklinowym
koszyku niósł ostentacyjnie połówkę praskiego i puszkę ze
„śledziem w sosie własnym”. Ale ona miała dobre oko, to
musiał przyznać.
Znowu przyjechała milicja, był już gotów zapłacić za ten
spirytus, oni jednak chcieli widzieć, co jeszcze ma w teczce. No
i wtedy właśnie zobaczyli to.
— Nie moja! — zastrzegł się od razu, kiedy wyciągnęli koszulę
z teczki. To był niezły system: nie przyznawać się do niczego,
choćby wina była oczywista. Zawsze był ciekaw, kiedy się
zdenerwują i zaczną wymyślać. Krzyków się nie bał, nie takie
rzeczy miał za sobą. Jak mu Kulawy rozciął nogę od kolana aż
do kostki jednym cięciem noża... Tak. To był prawdziwy
STRACH. Nóż, żyletka, butelka z obtłuczoną szyjką.
Oficer dyżurny z komendy dzielnicowej rozłożył koszulę na
stole i oglądał uważnie. Uszyto ją z drogiej, jedwabnej popeliny
bladoniebieskiego koloru, starannie wykańczając mankiety i
kołnierzyk. Lewy rękaw był na przedramieniu mocno
zakrwawiony i rozdarty, zaschnięta krew trzeszczała nieprzyje-
mnie, kiedy rozprostowywał materiał.
— Nożem — mruknął stojący obok porucznik z kryminalnego.
— Patrz, to jest charakterystyczny ślad, tu, koło łokcia. Nóż z
dość wąskim ostrzem. Skąd macie koszulę? — zwrócił się do
Rudzielca.
Ten wzruszył ramionami. Bardzo chciało mu się powiedzieć,
że sobie uszył, ale wiedział, że oberwie. W takich chwilach oni
nie lubili żartów.
— No? — powtórzył ostro oficer. — Skądeś to wziął?
Przejście na ty uświadomiło Rudzielca, że sprawa zaczyna być
poważna. Należało powiedzieć prawdę, zresztą w niczym mu to
nie przeszkadzało, najwyżej straci koszulę. Znajdzie inną.
— Tam była... — machnął ręką w nieokreślonym kierunku,
wypadło to mniej więcej na szafkę z meldunkami i porucznik
zdziwił się przelotnie.
— Tam, to znaczy: gdzie? Odpowiadaj po ludzku.
— Przecie mówię. Na śmietniku. — Z pewnym
zażenowaniem dostrzegł coś na rękawie swojej kurtki, strącił
szybko na podłogę i rozdeptał. Oficerowie odsunęli się trochę.
— Na którym śmietniku?
— Przy tej... przy Żelaznej, taki murowany, z czerwonej cegły.
Pierwszoklaśny śmietnik — rozmarzył się i westchnął.
— Pod którym na Żelaznej?
— A ja tam wiem... Pod dwudziestym — dodał szybko, widząc
groźne spojrzenie.
— Gdzie leżała? Na ziemi czy w pojemniku?
— W czym? — nie zrozumiał.
— No, w takim blaszanym kuble?
— Aha. Była w tych papierach — pokazał na gazetę. Porucznik
nachylił się, poszukał wzrokiem tytuł, na dole zmiętej i mocno
zabrudzonej strony odczytał: „Polityka”. Znalazł jeszcze datę,
numer był z tego tygodnia.
— Kiedy wyciągnąłeś to z kubła?
— Wczoraj wieczór. — Przypomniało mu się, że rano milicja
nie znalazła teczki wciśniętej między pojemniki i mimo woli
zachichotał.
— Takie zabawne? — zdziwił się dyżurny. — Z kogo zdarłeś tę
koszulę, co? Lepiej przyznaj się od, razu. I tak pójdziesz
siedzieć — straszył.
Rudzielec nie przejął się. Miał czyste sumienie, a perspektywa
siedzenia była raczej wygodna. Zbliżała się zima. Żeby ją
przemieszkać w domu, w Radomsku, trzeba było wziąć się do
jakiejś roboty, a na robotę Rudzielec był uczulony od dziecka,
jak raz tłumaczył kierownikowi więzienia. Od razu dostawał
wysypki i „chodziło mu” po krzyżach.
Porucznik sięgnął do szafy, wyjął azotox, obsypał Rudzielca
od góry do dołu, potem wsadził go do milicyjnej nysy, bo
radiowozu było mu szkoda, i zawiózł na Żelazną.
Dozorca właśnie w skupieniu zamiatał śmietnik, pomny
rannych pouczeń. Pojemniki grzały się w jesiennym słońcu,
wystawione dla opróżnienia przez MPO i Rudzielec w żaden
sposób nie mógł wskazać, w którym znalazł skrwawioną
koszulę. Oficer sądził, że być może prócz niej w pojemniku
będą jakieś inne rzeczy, które pomogą w śledztwie — ale
włóczęga stał bezradny przed kilkunastu kubłami, zupełnie
jednakowymi, pełnymi obierek i papierów.
— Tera taka moda, że mało kto we wiaderku śmiecie wynosi
— zauważył dozorca. — Zawijają w gazety i rano, po drodze do
pracy, wyrzucają paczkę. Tak im, po prawdzie, wygodniej.
Pełno tych paczek w kubłach.
— Aha — przyświadczył Rudzielec.
Przysiadł na ławeczce, ale dozorca spędził go, mamrocząc pod
nosem, że dość miał z nim rano kłopotów. Oficer zainteresował
się tym, dozorca nie umiał jednak powiedzieć, skąd milicja
wtedy przyjechała ani jaki to był radiowóz. Dodał tylko, że
żadnej teczki nie znaleźli i Rudzielec znowu zaśmiał się pod
nosem.
Porucznik nie powiedział nic o koszuli, zabrał włóczęgę z
powrotem do komendy i męczył go przez godzinę, próbując
dowiedzieć się to i owo, nic z tego jednak nie wyszło. Rudzielec,
po kilku próbach puszczenia wodzy fantazji, co bardzo lubił,
przywołany do porządku odpowiadał logicznie, ale widać nie-
wiele mógł powiedzieć. Naturalnie, jeżeli się wierzyło, że
rzeczywiście znalazł koszulę w śmietniku, bo prawda mogła
leżeć zupełnie gdzie indziej i z tym należało się liczyć. Dlatego
też zamknięto go w końcu w areszcie, gdzie z miejsca upomniał
się o obiad.
— Patrz, Heniek, stąd wypruto znaki — rzekł oficer dyżurny,
który przez ten czas obejrzał sobie dokładnie koszulę. —
Pewnie z jakiejś pralni.
Porucznik przyjrzał się śladom na materiale. Tuż pod
kołnierzykiem widniał szereg nakłuć i mikroskopijne strzępy
kolorowej nitki.
— Wygląda, że wypruto znaki już po prasowaniu. Chyba da się
to odcyfrować.
Dało się stosunkowo łatwo. Koszula nosiła znak: „S-43” albo
też „G-43”, raczej jednak było to ,,S”. Porucznik złożył w tej
sprawie meldunek u swego naczelnika, dołączając dowód
rzeczowy. Wspólnie ustalili, że trzeba zająć się tym bliżej.
— Przyjmiecie sprawę, poruczniku Skowroński — rzekł
naczelnik. — Skontaktujcie się z wydziałem gospodarczym, oni
tam orientują się w systemie numeracji w pralniach. Może być
miejska, ale może też spółdzielcza; nie sądzę, żeby prywatna,
chociaż i to jest możliwe.
— Tego wszarza muszę trochę potrzymać. On i tak ceni sobie
państwowy wikt. Prokurator da chyba sankcję?
— Powinien. — Naczelnik był lakoniczny, kiedy rozmowa
schodziła na prokuraturę.
Któraś z kolei pralnia miejska w okolicach Żelaznej
rozpoznała koszulę i swoje znaki. Sprawdzenie w spisie
klientów również nie trwało długo. ,,S-43” było pralniczym
szyfrem dla oznaczania bielizny Jerzego Skolnickiego, lokatora
domu przy Żelaznej dwadzieścia, mieszkania sześć.
— Kto to jest: Jerzy Skolnicki? — spytał porucznik w
komendzie, tak na wszelki wypadek, pracownicy wydziału
kryminalnego znali bowiem mnóstwo ludzi, zarówno z dobrej,
jak i gorszej strony.
— Skolnicki? — powtórzył w zamyśleniu jeden z oficerów,
specjalista od tak zwanych „wyższych sfer”, na które składali
się artyści, literaci, lekarze i dyrektorzy w dzielnicy. — Nie
znam go, ale wiem. Dyrektor fabryki „T-20” na Północnej
Pradze. Automaty tokarskie, wiertarki, wiesz, te rzeczy. Dobra
fabryka. Klucz, ciężki przemysł. Eksportują; co prawda od
niedawna, bo zmieniali profil. Co zrobił ten facet?
— Nie wiem, może nic. Prawdopodobnie wyrzucił na śmietnik
koszulę z rękawem przebitym nożem.
— Co ty mówisz? — zdumiał się kolega. — Może w tym coś
być. Stary dał ci tę sprawę?
— Tak. Co jeszcze wiesz o Skolnickim?
— Niewiele. Mówią o nim, że twardy. Zdaje się, dobrze
widziany na górze. Więcej ci powie praska dzielnica, zwłaszcza
wydział gospodarczy. Oni znają przecież wszystkich
dyrektorów, spotykają się przy różnych okazjach.
— Dobra, przejadę się na Pragę.
— Aha, wiesz, co jeszcze o nim słyszałem?
— No?
— Że babiarz.
— Żeby tylko takie grzechy ludzie mieli...
Po rozmowie w komendzie dzielnicowej Praga-Pół- noc
porucznik Skowroński wiedział już o dyrektorze Skolnickim
tyle, że mógłby złożyć obszerne sprawozdanie na przykład w
zjednoczeniu lub resorcie, nie miało to jednak nic wspólnego z
zakrwawionym rękawem koszuli.
Oficerowie z Pragi wzruszali ramionami.
— Ten twój włóczęga ukradł mu pewnie przyodziewek i dostał
nożem od jakiegoś kumpla — snuli domysły.
— Nie — zaoponował Skowroński. — Koszula jest na to za
czysta, on jej nie nosił. Pewnie jeszcze nie zdążył. Może ukradł,
ale jak? Gdzie? Nie w fabryce przecież i nie ściągnął
dyrektorowi z grzbietu. Chyba że ukradł z domu. Tak czy owak,
muszę tam iść — zdecydował.
— Od razu trzeba było tak zrobić — mruknął któryś. — Po co
tyle gadania? Skolnicki mieszka na Woli, powinniście wiedzieć
o nim więcej niż my. On na Pradze tylko pracuje.
— Praca kładzie piętno na życiu człowieka — zirytował się
porucznik. — Ja ludziom w domu do garnków nie zaglądam.
Ani do szafy z bielizną.
— Czekaj, nie złość się. On ma w pracy bardzo dobrą opinię,
jeżeli tak ci zależy na tym... piętnie.
— Podobno babiarz?
— Co to ma do rzeczy? Napracuje się chłop, to mu się jakaś
rozrywka należy. W fabryce miłości nie uprawia.
— W każdym razie — wtrącił inny z oficerów — uważaj, jak
będziesz z nim rozmawiał. Ze Skolnickim ludzie się liczą, cenią
go. A on sam wybuchowy, impulsywny... uważaj, żeby się
potem nie poskarżył na milicję. Na co ci to?
— Dobra, będę się cackał jak ze śmierdzącym jajkiem.
Uciekł, zanim zdążyli mu nawymyślać. Pod wieczór zadzwonił
do drzwi mieszkania dyrektora Skolnickiego. Otworzyła mu
wysoka, niemłoda kobieta o twarzy zafrasowanej,
przygnębionej, ubrana w jerseyową garsonkę koloru zwiędłych
liści, pasującą do tej twarzy, niczym nie ozdobioną, surową.
— Pan do kogo? — spytała nieprzychylnie.
— Czy zastałem dyrektora Skolnickiego?
— Nie. Mąż ma dziś naradę w fabryce. A o co chodzi?
— Jestem porucznik Skowroński z Milicji Obywatelskiej. —
Zauważył zdziwienie w oczach, ściągnęła brwi. — Czy mogę z
panią chwilę porozmawiać?
Nagle zaniepokoiła się.
— Czy coś z mężem? Stało się coś? — Odsunęła się. — Proszę,
niech pan wejdzie.
— Nie, nic się nie stało — uspokoił ją. Kiedy usiedli w pokoju
po lewej stronie hallu — był to duży pokój dwuokienny, służył
widać za gabinet do pracy, bo stało tu biurko, telefon, a przez
całą ścianę biegły regały pełne książek — zapytał:
— Czy nic państwu z domu nie zginęło?
— To znaczy... pyta pan, czy nas nie okradli? — zdziwiła się. —
Nie, skądże.
— Na pewno? Nic z rzeczy osobistych, pieniędzy, drobiazgów?
— Nie. Chyba, że mąż... ale nic mi nie mówił. Może w fabryce?
— Gdyby w fabryce, nie przyszedłbym tutaj — uśmiechnął się.
— Czy pani oddaje bieliznę do miejskiej pralni?
Obserwował uważnie jej twarz. Była spokojna, w dalszym
ciągu nieco zdziwiona.
— Tak. Mamy gosposię, ale ona pierze tylko drobne rzeczy.
— Do pralni na Żelaznej pod dwudziestym szóstym?
— Tak.
— Jakim skrótem pralnia znaczy bieliznę?
— Skrótem? — Zastanawiała się przez chwilę. — Zaraz,
doprawdy... — wyszła na chwilę do drugiego pokoju, przyniosła
stamtąd ręcznik. — Tu gdzieś musi być... gosposia pamięta, ona
się tym zajmuje, ale wyszła w tej chwili... O, jest — pokazała
znak. Porucznik przyjrzał się. Było to „S-43”. — Ale o co
chodzi? Okradli pralnię?
Zdecydował się. Wyjął ze swojej teczki skrwawioną koszulę,
tak, aby nie widać było rękawa.
— Czy to jest koszula pani męża?
— Wie pan, koszule są takie podobne — powiedziała z
wahaniem, dotykając materiału. — Owszem, on ma
jasnoniebieskie z popeliny, chociaż teraz rzadko je nosi, woli
nylonowe. A skąd pan to wziął? O, Boże! — krzyknęła, kiedy
nagłym ruchem rozwinął rękawy. — To krew?
— Krew. Znaleziono tę koszulę w podwórzu, w jednym z
pojemników na śmiecie. Lewy rękaw jest przedziurawiony
nożem. Czy pani mąż się nie skaleczył?
— Ależ skąd, przecież bym o tym wiedziała!
— To nie musiało być poważne skaleczenie. Może nie chciał
pani przestraszyć i wyrzucił od razu koszulę na śmietnik?
Potrząsnęła głową. Wciąż ze strachem spoglądała na
zakrwawiony rękaw.
— Tu były znaki, właśnie „S-43”. Przed wyrzuceniem zostały
wyprute. Dlaczego?
— Nonsens — odparła gniewnie. — Jak pan mógł odczytać, że
to był nasz znak? Przecież tu nic nie widać, tylko trochę śladów
po ukłuciu igłą. Może być S albo G czy C — wzruszyła
ramionami.
— Pralnia rozpoznała znaki jako „S-43” — zauważył. — Kiedy
dyrektor Skolnicki będzie w domu? — Nie czekając na
odpowiedź, sięgnął do telefonu. — Jaki tam jest numer?
— Do gabinetu: 19-26-26. Ale narada jest pewnie w sali
konferencyjnej, tam się pan nie dodzwoni. Niech pan przyjdzie
jutro rano gdzieś koło wpół do siódmej, bo o siódmej mąż
wyjeżdża do fabryki. Albo niech pan teraz tam pojedzie. A
najlepiej, niech pan poczeka na gosposię, niedługo wróci.
Gosposia, tęga kobieta o bladej, nalanej twarzy, długo
medytowała nad koszulą, wreszcie orzekła, że „tak jakby pana
dyrektora, ale może i nie”. Natomiast stanowczo zaprzeczyła,
jakoby Skolnicki skaleczył się w rękę.
— Już ja bym o tym wiedziała. Albo pani — dodała niedbale.
Dyrektorowa, postawiona tak zdecydowanie na dalszym
planie, poruszyła się niepewnie w fotelu. Wtrąciła, że mąż
często wyjeżdża i kupuje sobie bieliznę według własnego gustu
i uznania, to za granicą, to w innych miastach kraju. Trudno się
więc czasem zorientować, ile czego ma i jakie.
Skowroński, trochę zirytowany, wpakował koszulę do teczki i
pojechał do fabryki „T-20”. Okna sali konferencyjnej były
oświetlone. Na dziedzińcu stało kilka samochodów, widać
narada jeszcze trwała. Postanowił, że poczeka. Wieczór był
ciepły, siadł więc na ławce przed budynkiem
administracyjnym, dowiedziawszy się przedtem od portiera,
który samochód należy do Skolnickiego. Portier był rozmowny,
nudziło mu się, przysiadł na tej samej ławce i chętnie przyjął
papierosa.
Po pół godzinie porucznik wiedział o dyrektorze naczelnym
jeszcze więcej, niż mu powiedziano w komendzie, były to
jednak znowu sprawy czysto fabryczne. Słuchał ich raczej z
zawodowego przyzwyczajenia niż z potrzeby. Wreszcie ktoś
śpiesznie zbiegł ze schodów, potem zaczęli wychodzić po kilku,
rozmawiając i sprzeczając się. Ostatni ukazał się dość wysoki,
silnie zbudowany mężczyzna z płaszczem przerzuconym przez
ramię i grubo .wypchaną teczką.
— To dyrektor Skolnicki — mruknął portier podnosząc się z
ławki. Ukłonił się i wszedł do budynku, aby pogasić światła.
Skolnicki skierował się w stronę samochodu, kiedy oficer
zastąpił mu drogę. Dyrektor, myślami tkwiąc jeszcze przy
naradzie, z początku nie mógł zrozumieć, o co chodzi.
— Koszula? Jaka koszula? — powtarzał niecierpliwie. — Mam
dwie kobiety w domu, one się zajmują takimi rzeczami.
Zgodził się jednak, acz niechętnie, zawrócić do gabinetu.
Kiedy Skowroński rozwinął przed nim nieszczęsną popelinę,
dyrektor uniósł brwi ze zdumieniem.
— Pańska czy nie? — spytał porucznik, pragnąc wreszcie
ustalić prostą na pozór sprawę.
Skolnicki przyglądał się rozdarciu i plamom zeschłej krwi,
potem stanowczo potrząsnął głową.
— W każdym razie ja się w niej nie skaleczyłem — odparł. —
Gdzie ona była?
— Na śmietniku, w podwórzu domu, gdzie pan mieszka.
— Nic na śmietnik nie wyrzucałem.
— Czy miał pan taką koszulę? — powtórzył Skowroński
cierpliwie, czując, że go cholera bierze.
— Cóż... numer kołnierzyka się zgadza, kolor i gatunek też,
miałem takich kilka, ale czy ja wiem... A to takie ważne?
— Trudno mi w tej chwili odpowiedzieć na to pytanie. Byłem
u pana w domu, rozmawiałem z żoną i gosposią. Nie potrafiły
określić z całą pewnością, czy to jest pańska własność. W
każdym razie zapewniły mnie, że nie było w domu żadnej
kradzieży ani włamania. Może okradziono pana w podróży, w
hotelu?
— Chyba nie — dyrektor bezradnie rozłożył ręce. — Jestem
trochę bałaganiarz, nie liczę, ile mam bielizny. — Zamyślił się
na chwilę i uśmiechnął. — Były dawniej takie lata, kiedy
miałem tylko dwie koszule. Wtedy łatwo było spamiętać. Jedną
prałem, drugą miałem na sobie. Dzisiaj, wie pan, jest inaczej.
— Tak, oczywiście — potwierdził Skowroński myśląc, o co by
tu jeszcze zapytać. Nagle zapragnął skończyć to idiotyczne
szukanie właściciela koszuli i pojechać do domu. Dochodziła
dziewiąta wieczór. Może włóczęga znalazł łach w innym
śmietniku, może wszystkie pralnie jednakowo — tak zwanym
chińskim alfabetem — znaczą bieliznę i takich „S-43” jest w
Warszawie kilkaset...
*
Prokurator nie dał sankcji na zatrzymanie Rudzielca w
areszcie dłużej niż czterdzieści osiem godzin. Nie widział
żadnych podstaw. Każdy może wyciągnąć coś ze śmieci, trudno
to uważać za kradzież. Argument porucznika, że być może
Rudzielec nie znalazł, lecz ukradł, a potem wdał się w jakąś
brzydką sprawę, nie wydał się prokuratorowi przekonujący.
— Macie jakieś dowody? — mówił niechętnie, chodząc po
gabinecie. — Choćby poszlaki? Pralnia rozpoznała koszulę jako
własność Skolnickiego, ale sam Skolnicki temu w gruncie
rzeczy zaprzecza. W każdym razie twierdzi, że nic mu nie
zginęło. No więc o co chodzi? Gdzie ten poszkodowany? Gdzie
przestępca? Pralnia mogła się zwyczajnie pomylić. Ktoś tam
mógł się skaleczyć i cisnąć pokrwawioną bieliznę do śmietnika,
bo tak mu się podobało. Nie widzę w ogóle sprawy. Mało macie
w komendzie roboty? — dodał zaczepnie.
Skowroński wzruszył ramionami. W porządku, jutro
Rudzielec wyjdzie i niech sobie wraca do tego swego Radomska
czy na koniec świata. Pożegnał prokuratora i wyszedł.
Zanim jednak dojechał do komendy, postanowił, - że jeszcze z
włóczęgą porozmawia. „Sprawy” może nie było, ale coś tu nie
grało. Coś było nie tak jak trzeba, aby uznać rzecz za normalną.
Rudzielec dostał po śniadaniu papierosa i kurzył go sobie
powoli, przysiadłszy na brzegu pryczy. Był zadowolony. Noc
minęła spokojnie, aresztanci zachowywali się przyzwoicie, dali
spać. Rudzielec nie lubił, kiedy go kto zaczepiał albo za dużo
mówił. Denerwował się wtedy i mógł dać w mordę, co było w
areszcie źle widziane.
Na widok porucznika uniósł się z pryczy, grzecznie powiedział
dzień dobry. Azotox przez noc podziałał, można więc było bez
większej obawy zaprowadzić aresztanta na górę i posadzić z
drugiej strony biurka. Papierosy leżały w takiej odległości, że
wystarczyło sięgnąć ręką, co też Rudzielec zrobił, nie czekając
na zaproszenie. Potem mogli nie dać.
— Słuchajcie, Dąbrowiak — zaczął porucznik, podsuwając mu
zapałki — opowiedzcie jeszcze raz, jak to było z tą koszulą.
— Z czym?
Rudzielec naprawdę zapomniał, dlaczego został zatrzymany.
Zdarzało się, że zamykano go bez powodu, „za sam wygląd”, jak
tłumaczono później komendantowi czy naczelnikowi wydziału.
Lubił wtedy słuchać mocnych słów, które padały w jego
obronie, słów podbudowanych przepisami prawnymi i oso-
bistym temperamentem władzy.
Z koszulą, którą podobno znaleźliście w śmietniku —
cierpliwie wytłumaczył Skowroński. — Była w waszej teczce.
— Cholerski łach — mruknął Rudzielec obojętnie. Spodobał
mu się obrazek, wiszący obok żelaznej szafy, był to ładny
widoczek, chyba jesień, bo drzewa namalowano żółtym i
czerwonym kolorem, a niebo tak niebieskim, jakiego jeszcze
nigdy nie widział.
— Wiemy, kto ją wyrzucił na śmietnik — rzekł oficer, nie
spuszczając wzroku z twarzy włóczęgi. — Czy widzieliście, jak
to było?
— Aha — odparł Rudzielec i nagle nastroszył się.
Wciągnął głęboko dym papierosa, odkaszlnął, przetarł
rękawem załzawione oczy.
— Widzieliście? — Skowroński pochylił się w krześle, ale
twarz jego nie zmieniła wyrazu. — Jak ten człowiek wyglądał?
— Kto?
— Ten, który włożył do kubła koszulę. Przecież widzieliście
go.
— A, gdzie tam!
Porucznik przygryzł wargi. Nie znał tego łazęgi, nikt go nie
znał w komendzie i nie wiedział, jak z nim postępować.
— Dąbrowiak, nie udawajcie głupiego! — krzyknął ostro. —
Widzieliście czy nie? Bo was przetrzymam do północy. Albo i
do rana. Widzieliście tego człowieka?
— Nie widziałem — odparł Rudzielec stanowczo. — Nikogo.
Baba mnie rano zbudziła, pies jej mor... — umilkł. Wiedział, że
tu nie pozwalają kląć.
— Skąd wzięliście koszulę?
— Z kubła. Leżała w gazecie.
— Kto przyniósł tę gazetę?
— Nie widziałem — powtórzył z uporem. — Była w kuble.
Skąd mieliście przy sobie sto złotych?
— Z butelek.
— Gdzie sprzedaliście te butelki?
— Na punkcie. Jeszcze w tamten wtorek. Albo we środę... —
Zastanawiał się dłuższą chwilę. — A może w piątek?
W godzinę później Skowroński miał dość. Albo włóczęga
rzeczywiście nic nie widział, albo jest chytry i ma w tym
wszystkim jakiś swój interes. Tak czy owak, należało go
wypuścić, co też zrobił z pewnym ociąganiem. Rudzielec
przyrzekł pierwszym pociągiem odjechać do Radomska,
pożegnał się z godnością i opuścił komendę.
*
Niedziela zapowiadała się pięknie, ale ranek wstał chmurny,
wiatr szarpał za włosy, zapierał oddech, wędkarze klęli
Wicherka i wciągali grube wełniane swetry, pachnące naftaliną.
Ci, którzy nie wybierali się za miasto, spali do południa, potem
jedli spóźnione świąteczne śniadanie i wałęsali się po mieszka-
niu, postanawiając zrobić mnóstwo rzeczy, na które w tygodniu
nie było czasu.
Antoni Piekarski, pracownik instytutu naukowego, wbrew
chęci i woli obudził się o szóstej. Przez chwilę leżał na wpół
przytomny, odrętwiały ze snu, gotów zerwać się z tapczanu,
pełen niepokoju, że się spóźni, zaraz jednak przypomniał sobie,
że to niedziela, i z westchnieniem ulgi przewrócił się na brzuch.
Była to jego ulubiona pozycja przed zaśnięciem.
Mimo to nie mógł już zasnąć. Zapalił papierosa, czym wybił
się z resztek snu, więc zaświecił lampę, bo w pokoju był mrok i
chłód. Żona spała o ścianę, tak już było od dawna, niewiele
mieli sobie do powiedzenia, nie dzielili poglądów ani
zainteresowań, właściwie łączyło ich tylko wspólne mieszkanie
i lata przyzwyczajenia. Myślał o tym czasami, trochę zdziwiony,
że tak się stało, trochę zrezygnowany, wiedział zresztą, że
podobnie jest u wielu jego kolegów.
Wypalił papierosa, potem postanowił, że wstanie i zrobi
daleki spacer po Osiedlu. Mieszkał tu osiem lat, właściwie
sprowadził się, kiedy na pustym, wielkim placu wyrósł
pierwszy dom, teraz tych domów było kilkadziesiąt i Osiedle —
bielejące z daleka pośród otaczających horyzont lasów
podmiejskich — wyglądało jak spore miasteczko. Liczyło się w
stołecznych statystykach, było jeszcze „wielką Warszawą”,
chociaż stąd do centrum trzeba było jechać elektrycznym
pociągiem przeszło pół godziny.
Ubrał się w stare wytarte spodnie, używane do pracy w domu,
na koszulę wciągnął szary sweter, pośpiesznie przegryzł coś w
kuchni, nie chciało mu się jeść tak rano. W codzienne dni
śniadanie jadł dopiero w instytucie. Kilka minut przed siódmą
zbiegał już ze schodów, ciesząc się na ten poranny niedzielny
spacer, kiedy nic nie kazało mu się śpieszyć i nikt na niego
gdzieś tam nie czekał.
— Dzień dobry, panie magistrze — pozdrowił go dozorca.
Zamiatał opadłe liście, zbierało ich się teraz mnóstwo, trudno
było nadążyć ze zgarnianiem.
Piekarski odpowiedział uprzejmie, ale nie zatrzymał się,
żadne rozmowy nie były w planie. Szedł równym, długim
krokiem przez śpiące jeszcze Osiedle, wdychał zapach mgły,
zeschniętej trawy, wiatr owiewał mu twarz, ciepłą od snu. Mijał
domy jeden po drugim, wyszedł na piaszczystą drogę, która
gdzieś tam daleko kończyła się lasem.
Postanowił, że dojdzie aż do lasu, obejdzie Osiedle dookoła i
wróci z przeciwnej strony, a po drodze kupi gazetę, papierosy i
żyletki, jeżeli będą w kiosku. Piaszczysta droga w pewnym
momencie prowadziła przez mostek, po obu stronach
ciemniały gęste krzaki i zarośla. Pod jednym krzakiem, z
którego nie opadły jeszcze liście, zobaczył coś kolorowego.
Podszedł bliżej, schylił się. Była to jedwabna chustka, czerwona
w białe kółka i kwadraciki, trochę podarta z jednego rogu.
„Ktoś zgubił” — pomyślał, przyglądając się materiałowi.
Chustka musiała tu leżeć przez noc albo i dłużej, bo zdążyła
zwilgotnieć od rosy i mgieł.
„Powieszę na poręczy mostka” — myślał dalej, ale nie chciało
mu się wracać. Mimo woli wsunął jedwab do kieszeni spodni,
mógł przecież położyć potem na którejś ławce albo na
siatkowym ogrodzeniu, mógł też zostawić w kiosku. Myślał o
tym leniwie, idąc piaszczystą drogą, słońce przygrzewało coraz
mocniej, spacer rozprostował mięśnie znużone
całotygodniowym ślęczeniem za biurkiem.
Wracając, kupił „Życie Warszawy”, dwie paczki extra-
mocnych, żyletek nie było. O kolorowej jedwabnej szmatce
dawno zapomniał.
*
Kobieta weszła do pokoju niepewnie, zerknęła w okno, potem
spojrzała na twarz człowieka, któremu miała powiedzieć to, co
ją dręczyło od pewnego czasu. Twarz wzbudzała zaufanie, była
spokojna, uważna i opanowana. Poprosił, aby usiadła, sam za-
jął miejsce po drugiej stronie biurka i patrzał na nią
wyczekująco. Rozumiała, że aczkolwiek gotów jest cierpliwie
wysłuchać, co ma mu do powiedzenia, to jednak czas jego jest
ograniczony.
— Przyszłam, bo chyba powinnam o tym gdzieś powiedzieć —
zaczęła z troską w głosie, bała się, że może zostanie źle
zrozumiana. Ponieważ milczał, mówiła dalej. — To było kilka
dni temu...
— Kilka, to znaczy: ile? — przerwał jej, bawiąc się długopisem.
— Dziś mamy poniedziałek, dziesiąty października.
— Więc to było we czwartek, u nas na Osiedlu. Była chyba
jedenasta wieczorem albo trochę po jedenastej. Wracałam do
domu. Byłam w teatrze i dlatego tak późno... Szłam od stacji
szosą, potem skręciłam na tę piaszczystą drogę, bo tak było mi
bliżej, mieszkam na Jaśminowej pod szesnastym. Szłam sama.
Miałam przy sobie dwanaście tysięcy złotych, trochę się bałam,
noc była bardzo ciemna, a na tej drodze obok mostku nie ma
latarni, dopiero przy kiosku. Ale szłam szybko, torebkę
trzymałam mocno w ręku, o, tak — pokazała — żeby mi nikt
znienacka nie wyrwał. Minęłam mostek, potem tam są takie
krzaki przy drodze... No i wtedy właśnie.
— Co wtedy?
— Jakiś człowiek pojawił się nagle, nic nie było widać, trochę
tylko tę drogę i zarysy drzew... Zapamiętałam, że był dość
wysoki, miał na głowie kapelusz.
— Zaczepił panią?
— On... najpierw poczułam czyjąś obecność, obejrzałam się,
zobaczyłam jego postać i od razu uderzył mnie w głowę, z tyłu
nad karkiem. Upadłam, krzyknęłam ratunku, ale tam nie było
nikogo, najbliższe domy są dość daleko, na pewno nikt nie sły-
szał. On się pochylił nade mną, zerwał mi z szyi szalik,
właściwie apaszkę jedwabną i jakoś tak błyskawicznie od tyłu
zarzucił mi ją znowu...
— Na głowę?
— Nie, na szyję. Potem zaczął zaciskać. Zrobiło mi się mdło,
ale ja jestem bardzo silna, wydarłam się z jego rąk i
potoczyłam, wie pan, tak poturla- łam się po ziemi, żeby dalej
od niego, nie myślałam wtedy, co zrobić, żeby się uwolnić, tylko
tak instynktownie jakoś... Wcisnęłam się pod krzaki, było
ciemno i on mnie chyba stracił z oczu. Przytuliłam się do trawy,
nie ruszałam się z miejsca bardzo długo, bałam się głośniej
oddychać, żeby nie posłyszał. Tak leżałam, zdawało mi się, że ze
dwie godziny, zmarzłam cała i skostniałam, ale potem okazało
się, że nie więcej niż kwadrans. Usłyszałam z daleka jakieś
głosy, ktoś śpiewał i gadali głośno, więc wyszłam z tych
krzaków, bo myślałam, że jak w pobliżu są ludzie, to on się
spłoszy i ucieknie. Nikogo już nie było, tylko przez mostek szły
jakieś dziewczęta i chłopcy, dołączyłam się do nich i tak
doszłam do domu. Matka jak mnie zobaczyła, aż krzyknęła ze
strachu, bo ja byłam cała brudna, umazana ziemią, blada z tego
wszystkiego... Chustkę, tę jedwabną, gdzieś zgubiłam, dzisiaj
nawet poszłam tam popatrzeć, ale nie znalazłam.
Umilkła, odetchnęła ciężko. Teraz znowu zaczęła się bać.
Czuła na nowo zaciskający się na szyi jedwab i szybki,
podniecony oddech obcego człowieka — mordercy? Zboczeńca?
A może jedno i drugie?
Mężczyzna za biurkiem poruszył się, przysunął jej papierosy,
podał ogień i sam zapalił.
— Więc tak — notował coś na kartce — to było we czwartek,
szóstego października, pomiędzy godziną dwudziestą trzecią a
dwudziestą czwartą na drodze, która prowadzi za Osiedlem w
stronę lasu, obok krzaków za mostkiem, tak?
Potwierdziła ruchem głowy.
— Proszę mi podać możliwie najdokładniejszy opis tego
człowieka. Ale proszę nic nie wymyślać, nie dodawać, poza tym,
co pani rzeczywiście widziała i słyszała.
— Tego było tak niewiele — westchnęła. — Noc, prawie
zupełna ciemność... Zobaczyłam tylko zarysy dość wysokiej
postaci, kapelusz i właściwie nic więcej. Słyszałam jego oddech,
ale żadnego słowa, żadnych kroków. Jestem z zawodu
nauczycielką, mam ukończone studium socjologii, umiem dość
dobrze zapamiętywać szczegóły, twarze, głosy, ale tutaj... —
bezradnie rozłożyła ręce.
— Czy zabrał pani torebkę?
— Nie. Mam wszystko, prócz tej jedwabnej apaszki. A tak się
bałam, bo to nie moje pieniądze, koleżanki ze studium. Zaraz
następnego dnia zaniosłam jej, ona leży chora. Mieszka na
Osiedlu.
— Czy ktoś jeszcze wiedział, że wiezie pani ze sobą taką sumę?
Wzruszyła ramionami. Zastanawiała się przez chwilę.
— No, wiedzieli w kasie, bo miałam upoważnienie na podjęcie
pieniędzy. W kasie studium. Koleżanka otrzymała honorarium
za napisanie broszury.
Więc kasjerka, oczywiście, i... bo ja wiem, kto jeszcze?
— A koleżanka?
— Nie. Nie wiedziała, którego dnia wypłacą, dala mi
upoważnienie już dwa tygodnie temu. Właściwie, to poza mną i
kasjerką, nikt.
— Dlaczego pani nie przyszła do milicji od razu następnego
dnia po napadzie?
Kobieta skuliła się w krześle, opuściła głowę.
— Bałam się — powiedziała szczerze. — Że on mnie śledzi.
— A teraz pani się nie boi? — W głosie oficera wyczuła
powściągany śmiech. Pokiwała głową z wyrzutem.
— Dobrze panu mówić... Pan ma broń i w ogóle. Na pana nikt
nie napadnie.
Nie odpowiedział. Pisał coś jeszcze, potem podsunął jej
papier, potwierdziła, że się zgadza, podpisała. Podał jej swoje
nazwisko i stopień: porucznik Kamiński, na wypadek gdyby
chciała się z nim jeszcze kiedyś skontaktować. Wstał, uścisnął
jej rękę, pożegnał uważnym, chłodnym spojrzeniem, w którym
wyczuła jednak życzliwość. Kiedy wyszła, podniósł słuchawkę
telefonu.
— Kamiński mówi. Niech przyjdzie do mnie Łuczak albo
Wielgosz.
Plutonowy Łuczak znał dość dobrze Osiedle, mieszkał tam od
dwóch miesięcy, nie ujawniał się jednak w żadnych akcjach
milicyjnych, gdyż nie chciał być rozpoznawany przez
mieszkańców. Wysłuchał w milczeniu słów Kamińskiego,
zanotował sobie nazwiska: nauczycielki, jej koleżanki, kasjerki
ze studium.
— Bardzo dawno nie mieliśmy w dzielnicy czegoś takiego —
rzekł posępnie porucznik. Wiedział, że tajemnicze napady na
przechodzące samotnie kobiety rzadko kiedy bywają
odosobnione. Mogli spodziewać się, że przestępca niedługo
ponowi swój zamiar. Musieli to przewidzieć i udaremnić.
— Trudno z tego przypadku wywnioskować, czy napad miał
podłoże rabunkowe, czy, powiedzmy, seksualne — zauważył
Łuczak. — Mógł to być któryś z okolicznych chuliganów,
chociaż... — zamyślił się na chwilę, potem potrząsnął głową —
taki nie zaczynałby od duszenia. Usiłowałby wyrwać torebkę i
zwiać jak najprędzej. Czy to mężatka?
— Nie — porucznik spojrzał na kartkę.— Mieszka tylko z
matką.
— Może zemsta osobista, jakiś zawiedziony czy zazdrosny
facet. Mieliśmy dwie podobne sprawy w tym roku, pamiętacie?
Jeden siedzi, drugi już nie żyje, zmarł na zawał. Mam się zająć
tą, jak jej tam? Barbarą Borcz?
— Tak — odparł Kamiński. — Ale z chuliganami to nie macie
racji. Właśnie oni często zaczynają od bicia, ogłuszenia czy
nawet uderzają nożem, a potem rabują.
— Owszem — rzekł Łuczak niezdecydowanie. — Tylko takie
duszenie szalikiem jakoś mi do nich nie pasuje. To za cicha
robota.
Rozdział 2
Dochodziła druga nad ranem. Była to pora, kiedy miasto śpi
jeszcze głęboko i zaledwie w nielicznych oknach błyska
samotnie zapalona lampa, znak, że ktoś zaczyna już nowy dzień
albo też poprzedniego nie zakończył. Turkotały, nie śpiesząc
się, wozy chłopskie wiozące na Zieleniak jarzyny i jesienne
jabłka, z rzadka przemknął ulicami nocny tramwaj, ziewali
szatniarze w lokalach, gdzie dogorywała zabawa.
Osiedle również spało. Tylko piaszczystą drogą, źle oświetloną
i zupełnie pustą, szła śpiesznym krokiem kobieta w
tramwajarskim czarnym płaszczu, z plastykową torbą i siatką.
Idąc, pochylała się trochę do przodu, stawiała” duże,
energiczne kroki, ręce trzymała w kieszeniach- płaszcza,
widocznie było jej zimno. Nie rozglądała się dokoła. Znała tę
drogę jak własne mieszkanie, przemierzała ją codziennie od
kilku lat. W ciemności ledwie rysowały się krzaki po obu
stronach piaszczystych kolein, w dzień jeździły tędy wozy,
rzadziej samochody, piach był grząski i nierówny.
Doszła do mostku, spojrzała na zegarek i przyśpieszyła kroku.
Było sześć minut po drugiej, mogła nie zdążyć na pociąg,
którym zawsze dojeżdżała na ranną zmianę. Jeden — spośród
setek innych — trolejbus nie wyjechałby przez to punktualnie
na miasto. Chciała tego uniknąć, ceniła sobie swoją dobrą
opinię w Miejskich Zakładach Komunikacyjnych. Mówiono o
niej, że ma „czucie w rękach”, kiedy siada za kierownicą.
Miała bardzo dobry wzrok i słuch, ale tego ranka jedno i
drugie ją zawiodło. Może zresztą kroki za plecami były tak
bezszelestne, że nie zwróciłyby niczyjej uwagi, a ciemność tak
czarna, jak jej tramwajarski płaszcz.
Nagle — w ułamku sekundy — świat zakołysał się, dokoła
rozbłysło ogniste, czerwone światło, coś rzuciło ją na ziemię,
jakby podcięto jej obie nogi. Dopiero potem odezwał się ostry,
przeszywający ból, tuż nad karkiem, tak ostry, że krzyknęła
przerażona. Zdążyła jednak odwrócić głowę w bok i dojrzała
obok siebie wysoką postać w kapeluszu, właściwie tylko zarys
jakiejś postaci, w każdym razie był to człowiek, a człowiek mógł
jej przecież 'pomóc w usunięciu tego okropnego bólu.
— Panie! — krzyknęła, chwytając go za brzeg rękawa czy
płaszcza — niech mi pan pomoże wstać!
Wysoka postać w kapeluszu pochyliła się nad nią, ale nie
wyciągnęła ręki i nie podniosła z ziemi. Usłyszała szybki,
nierówny oddech, który owiewał jej twarz. Potem poczuła, że
obce ręce ściągają jej z szyi wełniany szalik. Nie rozumiała
dlaczego, zawołała słabnącym głosem:
— No, niech mi pan da rękę, nie mogę sama wstać!...
Wtedy tamte ręce zarzuciły jej od tyłu szalik na szyję i poczęły
go zaciskać. Przerażenie, jakie w tym momencie uczuła,
sparaliżowało mięśnie, nie była w stanie zerwać się, odepchnąć
tych strasznych rąk, które z wolna odbierały jej życie. Tak silna
zwykle, zdrowa, młoda — nie potrafiła w decydującej chwili
zrobić użytku ze swoich wygimnastykowanych mięśni,
mocnych, muskularnych nóg i rąk. Może sprawiła to noc i
pustka dokoła niej, strach, że umiera nagle, samotnie, bez
żadnej ku temu przyczyny.
Potem już wszystko przestało istnieć.
Człowiek w płaszczu i kapeluszu, nasuniętym tak głęboko, że
niemal zakrywał oczy, bez pośpiechu ułożył zwłoki na piasku,
sięgnął po plastykową torbę i zaczął w niej czegoś szukać. Miał
duże, silne ręce w czarnych skórzanych rękawiczkach.
Przyświecając sobie małą latarką wyjął z torby portfel, prze-
biegł wzrokiem dokumenty, przyjrzał się przez chwilę
legitymacji i — porównawszy ją z twarzą kobiety leżącej na
drodze — przelotnie uśmiechnął się.
Potem włożył dokumenty z powrotem do portfelu, wyciągnął
z niego pieniądze, przeliczył, zawahał się. W końcu wcisnął
banknoty do kieszeni swego płaszcza, bilon zostawił. Schował
portfel do torby, obejrzał jeszcze raz twarz zmarłej, zgasił
latarkę, wyprostował się, rzucił okiem dokoła. Zaraz potem
rozpłynął się w ciemności, nie sprawiając przy tym żadnego
szmeru.
W kwadrans później, od strony Osiedla, zabłysły reflektory
samochodu. Milicyjny radiowóz sunął powoli szosą, wjechał na
piaszczystą drogę i skierował się w stronę mostku. W
radiowozie siedziało trzech pracowników służby wywiadowczej.
— Szósty raz już tędy jedziemy — mruknął najwyższy, w
kurtce skórzanej. Miał garbaty nos i oczy jasne, bystre, pod
gęstymi brwiami. Opuścił szybę po prawej stronie, próbując
przebić wzrokiem ciemność.
— Trudno — lakonicznie odparł drugi w ciemnozielonym
ortalionowym płaszczu, mocno zbudowany, z twarzą ciemną,
pełną przyczajonych uśmiechów, które skrywał starannie.
Z radiostacji, umieszczonej na tablicy rozdzielczej
samochodu dobiegał monotonny głos oficera stanowiska
dowodzenia:
— Dwadzieścia trzy, zgłoś się... dwadzieścia trzy, zgłoś się...
— A potem niecierpliwie: — Dwadzieścia trzy, do cholery, co się
z tobą dzieje?
Mężczyźni w wozie parsknęli śmiechem. Kierowca rzekł
pobłażliwie:
— Jurek ma zły dzień. Już trzeci raz tak choleruje.
— Spytaj go, czy nie ma czego dla nas — rzucił wyższy,
którego chwytało znużenie od jednostajnej, spokojnej jazdy.
Kierowca ujął słuchawkę, poczekał chwilę, bo centrala wciąż
kogoś wywoływała, potem powiedział półgłosem:
— Czterdzieści, tu trzydzieści sześć, jak mnie słyszysz, odbiór.
— Słyszę cię dobrze — odparł głos z odbiornika. — Chcesz
czegoś?
— Robótki — uśmiechnął się kierowca. — Tęsknimy za
działaniem. Nudno w wozie, Rysiek już zasypia.
— Trzydzieści sześć, ty masz przecież zadanie specjalne, nic
ci na to nie poradzę. Bardzo żałuję, bo mam wszystkie wozy na
interwencji, dziś gorący dzień, naród rozrabia jak licho. Wyłącz
się, trzydzieści sześć, bo nie mam czasu.
— Pies cię drapał — kierowca z westchnieniem odwiesił
słuchawkę. Nagle wysoki, który wyglądał uważnie przez okno,
drgnął, wychylił się i zawołał:
— Zatrzymaj! — Po czym gwałtownie otworzył drzwiczki i
wyskoczył z samochodu. Za nim biegł już śniady, w ręku miał
odbezpieczony pistolet, nie wiedział jeszcze, co się stało i co
dostrzegł jego towarzysz. Kierowca zakręcił wozem tak, aby
reflektory oświetliły drogę, i zahamował.
Na piasku, tuż za mostkiem, leżała kobieta. Na jej szyi
zaciśnięto wełniany szalik aż do uduszenia — tak przynajmniej
można było sądzić przy pierwszych oględzinach. Dwaj
wywiadowcy pochylili się nad zwłokami, kierowca ze swoją
„siódemką” w ręku rozglądał się uważnie dokoła.
— Nie żyje — powiedział śniady, raczej do siebie, bo i tak
wiedzieli od pierwszej chwili, to było właśnie t o, czemu mieli
zapobiec, do czego nie dopuścić, a tymczasem... Pięć razy
przejeżdżali tędy, nie dostrzegli nikogo, za szóstym razem na
drodze leżał już martwy człowiek, a przecież nie było ich tu za-
ledwie dwadzieścia minut, może trochę więcej.
Wyższy podszedł do radiowozu, zdjął słuchawkę.
— Czterdzieści, tu trzydzieści sześć, odezwij się natychmiast.
— Trzydzieści sześć, co jest? — poirytowanym głosem spytała
centrala.
— Na drodze obok mostku, tam gdzie mieliśmy zadanie, leżą
zwłoki kobiety w tramwajarskim płaszczu, prawdopodobnie
została uduszona... Zawiadom zero dwanaście i naszą
Komendę.
— Tak — odparł oficer stanowiska dowodzenia, w głosie jego
nie było już irytacji, lecz napięta uwaga". — Zaraz zawiadomię,
nie wyłączaj się... Nie mam teraz czasu, dwadzieścia osiem,
musisz poczekać.
W odbiorniku brzęknęło, zatrzeszczało. Wywiadowca słyszał
dalekie glosy innych radiowozów, nawołujących się w eterze,
nie wypuszczał z ręki słuchawki i gorączkowo myślał, jak to się
mogło stać, czy kobieta krzyczała, czy mogli ten krzyk usłyszeć,
będąc w odległości kilkuset metrów... ciało było jeszcze ciepłe,
morderstwo musiało nastąpić przed kwadransem, nie dalej.
— Trzydzieści sześć, tu czterdzieści, zgłoś się — odezwał się
głos z odbiornika.
— Tu trzydzieści sześć, słucham cię — odparł szybko.
— Nie ruszaj się stamtąd, zaraz do ciebie przyjedzie zero
dwanaście i wóz techniczny.
— Kto ma dziś dyżur na zero dwanaście?
wszystkie adresy oraz osoby biorące udział w akcji są fikcyjne.
Rozdział 1 Od samego rana Rudzielcowi się nie wiodło. Najpierw — jeszcze było szaro na dworze — jakaś kobieta wynosiła śmiecie i usłyszała jego chrapanie. Rudzielec robił sobie potem wyrzuty: gdyby mniej wypił, chrapałby ciszej. To był dobry śmietnik, ciepły i smrodliwy, przez cały tydzień służył mu za sypialnię. Wymościł sobie piękne legowisko za pojemnikami, które ustawił w szeregu, ciasno jeden przy drugim i nie było powodu, dla którego ktoś mógłby go tam w nocy odnaleźć. Przez cały tydzień trzymał się dzielnie, zaledwie dwa, trzy piwa i dwie zupełnie małe, nic nie znaczące ćwiartki, takie małe, że nikt by się za nimi nie obejrzał. Dopiero wczoraj trafił się znajomy, poszli w gęstą trawę obok szpitala, wleźli tam przez dziurę w murze cmentarnym z drugiej strony, było to idealne miejsce — cmentarz i szpital — nawet k...y tam nie chodziły, były przesądne. Znajomy ostatnio się wzbogacił, przystał do jednej takiej ze straganem. Była właśnie pora na jesienne jabłka i gruszki, śliwki też się jeszcze trafiały i wystarczało codziennie na pół litra. Kiedy Rudzielec go spotkał, znajomy wzruszył się, od razu mu się przypomniały te trzy lata we wspólnej celi, właściwie to dwa i pól, bo potem go przenieśli piętro wyżej. Poszli w tę gęstą trawę, była dobra ryba smażona, trzy półlitrówki, no, może o jedną za dużo, tak Rudzielec później sądził. Więc kiedy kobieta usłyszała za pojemnikami chrapanie, narobiła krzyku na całe podwórze, ale to go nie zbudziło, tylko że potem przyjechały gliny, któryś zaczął nim potrząsać, odwracając głowę na bok, bo smród z Rudzielca bił potężny. Wreszcie oprzytomniał i chciał przede wszystkim zwymyślać tę kobietę, ale milicjant pogroził mu pałką. Dokumenty zresztą miał w porządku, zwolnienie z więzienia chował nawet w celofanowej okładce, żeby się nie zabrudziło. Zameldowanie też było, tyle że nie w Warszawie, a w Radomsku, co za różnica, grunt, że było. — Dlaczego nie wracacie do Radomska? — spytał sierżant. —
Co robicie w śmietniku? Nowy skok się szykuje? Rudzielec uznał, że za dużo pytań na raz. Milczał, obrażony. — Co tu robicie? — powtórzył podoficer. Jego towarzysz, krępy, przysadzisty kapral, oświetlił latarką legowisko i skrzywił się: — Na pewno zawszony... Oblezą radiowóz. — Ni mam wszów — odparł z godnością. Była to nieprawda, ale co mu szkodziło, jak się przekonają na własnej skórze, to na drugi raz dadzą spokój. Pewnie jednak te wszy zadecydowały, bo milicjanci puścili go wolno, przykazawszy tylko jak najszybszy powrót do Radomska. Obiecał, co chcieli, ani myślał ostatnią stówę tracić na bilet, a pieszo mu się nie chciało. Z satysfakcją wysłuchał, jak besztali dozorcę za niepilnowanie porządku. Postanowił, że za jakieś dziesięć, dwanaście dni będzie można tu wrócić, cieć był stary i leniwy. To było jedno nieprzyjemne zdarzenie tego dnia. Drugie spotkało Rudzielca przed południem w sklepie samoobsługowym niedaleko wolskiego Pedetu, i znowu przez kobietę. Doprawdy, Rudzielec nigdy nie był wrogiem kobiet, ale teraz miał ich wyżej uszu. A byłby przysiągł, że patrzała w inną stronę, ruchy miał szybkie, wprawne, w wiklinowym koszyku niósł ostentacyjnie połówkę praskiego i puszkę ze „śledziem w sosie własnym”. Ale ona miała dobre oko, to musiał przyznać. Znowu przyjechała milicja, był już gotów zapłacić za ten spirytus, oni jednak chcieli widzieć, co jeszcze ma w teczce. No i wtedy właśnie zobaczyli to. — Nie moja! — zastrzegł się od razu, kiedy wyciągnęli koszulę z teczki. To był niezły system: nie przyznawać się do niczego, choćby wina była oczywista. Zawsze był ciekaw, kiedy się zdenerwują i zaczną wymyślać. Krzyków się nie bał, nie takie rzeczy miał za sobą. Jak mu Kulawy rozciął nogę od kolana aż do kostki jednym cięciem noża... Tak. To był prawdziwy STRACH. Nóż, żyletka, butelka z obtłuczoną szyjką. Oficer dyżurny z komendy dzielnicowej rozłożył koszulę na stole i oglądał uważnie. Uszyto ją z drogiej, jedwabnej popeliny
bladoniebieskiego koloru, starannie wykańczając mankiety i kołnierzyk. Lewy rękaw był na przedramieniu mocno zakrwawiony i rozdarty, zaschnięta krew trzeszczała nieprzyje- mnie, kiedy rozprostowywał materiał. — Nożem — mruknął stojący obok porucznik z kryminalnego. — Patrz, to jest charakterystyczny ślad, tu, koło łokcia. Nóż z dość wąskim ostrzem. Skąd macie koszulę? — zwrócił się do Rudzielca. Ten wzruszył ramionami. Bardzo chciało mu się powiedzieć, że sobie uszył, ale wiedział, że oberwie. W takich chwilach oni nie lubili żartów. — No? — powtórzył ostro oficer. — Skądeś to wziął? Przejście na ty uświadomiło Rudzielca, że sprawa zaczyna być poważna. Należało powiedzieć prawdę, zresztą w niczym mu to nie przeszkadzało, najwyżej straci koszulę. Znajdzie inną. — Tam była... — machnął ręką w nieokreślonym kierunku, wypadło to mniej więcej na szafkę z meldunkami i porucznik zdziwił się przelotnie. — Tam, to znaczy: gdzie? Odpowiadaj po ludzku. — Przecie mówię. Na śmietniku. — Z pewnym zażenowaniem dostrzegł coś na rękawie swojej kurtki, strącił szybko na podłogę i rozdeptał. Oficerowie odsunęli się trochę. — Na którym śmietniku? — Przy tej... przy Żelaznej, taki murowany, z czerwonej cegły. Pierwszoklaśny śmietnik — rozmarzył się i westchnął. — Pod którym na Żelaznej? — A ja tam wiem... Pod dwudziestym — dodał szybko, widząc groźne spojrzenie. — Gdzie leżała? Na ziemi czy w pojemniku? — W czym? — nie zrozumiał. — No, w takim blaszanym kuble? — Aha. Była w tych papierach — pokazał na gazetę. Porucznik nachylił się, poszukał wzrokiem tytuł, na dole zmiętej i mocno zabrudzonej strony odczytał: „Polityka”. Znalazł jeszcze datę, numer był z tego tygodnia. — Kiedy wyciągnąłeś to z kubła? — Wczoraj wieczór. — Przypomniało mu się, że rano milicja
nie znalazła teczki wciśniętej między pojemniki i mimo woli zachichotał. — Takie zabawne? — zdziwił się dyżurny. — Z kogo zdarłeś tę koszulę, co? Lepiej przyznaj się od, razu. I tak pójdziesz siedzieć — straszył. Rudzielec nie przejął się. Miał czyste sumienie, a perspektywa siedzenia była raczej wygodna. Zbliżała się zima. Żeby ją przemieszkać w domu, w Radomsku, trzeba było wziąć się do jakiejś roboty, a na robotę Rudzielec był uczulony od dziecka, jak raz tłumaczył kierownikowi więzienia. Od razu dostawał wysypki i „chodziło mu” po krzyżach. Porucznik sięgnął do szafy, wyjął azotox, obsypał Rudzielca od góry do dołu, potem wsadził go do milicyjnej nysy, bo radiowozu było mu szkoda, i zawiózł na Żelazną. Dozorca właśnie w skupieniu zamiatał śmietnik, pomny rannych pouczeń. Pojemniki grzały się w jesiennym słońcu, wystawione dla opróżnienia przez MPO i Rudzielec w żaden sposób nie mógł wskazać, w którym znalazł skrwawioną koszulę. Oficer sądził, że być może prócz niej w pojemniku będą jakieś inne rzeczy, które pomogą w śledztwie — ale włóczęga stał bezradny przed kilkunastu kubłami, zupełnie jednakowymi, pełnymi obierek i papierów. — Tera taka moda, że mało kto we wiaderku śmiecie wynosi — zauważył dozorca. — Zawijają w gazety i rano, po drodze do pracy, wyrzucają paczkę. Tak im, po prawdzie, wygodniej. Pełno tych paczek w kubłach. — Aha — przyświadczył Rudzielec. Przysiadł na ławeczce, ale dozorca spędził go, mamrocząc pod nosem, że dość miał z nim rano kłopotów. Oficer zainteresował się tym, dozorca nie umiał jednak powiedzieć, skąd milicja wtedy przyjechała ani jaki to był radiowóz. Dodał tylko, że żadnej teczki nie znaleźli i Rudzielec znowu zaśmiał się pod nosem. Porucznik nie powiedział nic o koszuli, zabrał włóczęgę z powrotem do komendy i męczył go przez godzinę, próbując dowiedzieć się to i owo, nic z tego jednak nie wyszło. Rudzielec, po kilku próbach puszczenia wodzy fantazji, co bardzo lubił,
przywołany do porządku odpowiadał logicznie, ale widać nie- wiele mógł powiedzieć. Naturalnie, jeżeli się wierzyło, że rzeczywiście znalazł koszulę w śmietniku, bo prawda mogła leżeć zupełnie gdzie indziej i z tym należało się liczyć. Dlatego też zamknięto go w końcu w areszcie, gdzie z miejsca upomniał się o obiad. — Patrz, Heniek, stąd wypruto znaki — rzekł oficer dyżurny, który przez ten czas obejrzał sobie dokładnie koszulę. — Pewnie z jakiejś pralni. Porucznik przyjrzał się śladom na materiale. Tuż pod kołnierzykiem widniał szereg nakłuć i mikroskopijne strzępy kolorowej nitki. — Wygląda, że wypruto znaki już po prasowaniu. Chyba da się to odcyfrować. Dało się stosunkowo łatwo. Koszula nosiła znak: „S-43” albo też „G-43”, raczej jednak było to ,,S”. Porucznik złożył w tej sprawie meldunek u swego naczelnika, dołączając dowód rzeczowy. Wspólnie ustalili, że trzeba zająć się tym bliżej. — Przyjmiecie sprawę, poruczniku Skowroński — rzekł naczelnik. — Skontaktujcie się z wydziałem gospodarczym, oni tam orientują się w systemie numeracji w pralniach. Może być miejska, ale może też spółdzielcza; nie sądzę, żeby prywatna, chociaż i to jest możliwe. — Tego wszarza muszę trochę potrzymać. On i tak ceni sobie państwowy wikt. Prokurator da chyba sankcję? — Powinien. — Naczelnik był lakoniczny, kiedy rozmowa schodziła na prokuraturę. Któraś z kolei pralnia miejska w okolicach Żelaznej rozpoznała koszulę i swoje znaki. Sprawdzenie w spisie klientów również nie trwało długo. ,,S-43” było pralniczym szyfrem dla oznaczania bielizny Jerzego Skolnickiego, lokatora domu przy Żelaznej dwadzieścia, mieszkania sześć. — Kto to jest: Jerzy Skolnicki? — spytał porucznik w komendzie, tak na wszelki wypadek, pracownicy wydziału kryminalnego znali bowiem mnóstwo ludzi, zarówno z dobrej, jak i gorszej strony. — Skolnicki? — powtórzył w zamyśleniu jeden z oficerów,
specjalista od tak zwanych „wyższych sfer”, na które składali się artyści, literaci, lekarze i dyrektorzy w dzielnicy. — Nie znam go, ale wiem. Dyrektor fabryki „T-20” na Północnej Pradze. Automaty tokarskie, wiertarki, wiesz, te rzeczy. Dobra fabryka. Klucz, ciężki przemysł. Eksportują; co prawda od niedawna, bo zmieniali profil. Co zrobił ten facet? — Nie wiem, może nic. Prawdopodobnie wyrzucił na śmietnik koszulę z rękawem przebitym nożem. — Co ty mówisz? — zdumiał się kolega. — Może w tym coś być. Stary dał ci tę sprawę? — Tak. Co jeszcze wiesz o Skolnickim? — Niewiele. Mówią o nim, że twardy. Zdaje się, dobrze widziany na górze. Więcej ci powie praska dzielnica, zwłaszcza wydział gospodarczy. Oni znają przecież wszystkich dyrektorów, spotykają się przy różnych okazjach. — Dobra, przejadę się na Pragę. — Aha, wiesz, co jeszcze o nim słyszałem? — No? — Że babiarz. — Żeby tylko takie grzechy ludzie mieli... Po rozmowie w komendzie dzielnicowej Praga-Pół- noc porucznik Skowroński wiedział już o dyrektorze Skolnickim tyle, że mógłby złożyć obszerne sprawozdanie na przykład w zjednoczeniu lub resorcie, nie miało to jednak nic wspólnego z zakrwawionym rękawem koszuli. Oficerowie z Pragi wzruszali ramionami. — Ten twój włóczęga ukradł mu pewnie przyodziewek i dostał nożem od jakiegoś kumpla — snuli domysły. — Nie — zaoponował Skowroński. — Koszula jest na to za czysta, on jej nie nosił. Pewnie jeszcze nie zdążył. Może ukradł, ale jak? Gdzie? Nie w fabryce przecież i nie ściągnął dyrektorowi z grzbietu. Chyba że ukradł z domu. Tak czy owak, muszę tam iść — zdecydował. — Od razu trzeba było tak zrobić — mruknął któryś. — Po co tyle gadania? Skolnicki mieszka na Woli, powinniście wiedzieć o nim więcej niż my. On na Pradze tylko pracuje. — Praca kładzie piętno na życiu człowieka — zirytował się
porucznik. — Ja ludziom w domu do garnków nie zaglądam. Ani do szafy z bielizną. — Czekaj, nie złość się. On ma w pracy bardzo dobrą opinię, jeżeli tak ci zależy na tym... piętnie. — Podobno babiarz? — Co to ma do rzeczy? Napracuje się chłop, to mu się jakaś rozrywka należy. W fabryce miłości nie uprawia. — W każdym razie — wtrącił inny z oficerów — uważaj, jak będziesz z nim rozmawiał. Ze Skolnickim ludzie się liczą, cenią go. A on sam wybuchowy, impulsywny... uważaj, żeby się potem nie poskarżył na milicję. Na co ci to? — Dobra, będę się cackał jak ze śmierdzącym jajkiem. Uciekł, zanim zdążyli mu nawymyślać. Pod wieczór zadzwonił do drzwi mieszkania dyrektora Skolnickiego. Otworzyła mu wysoka, niemłoda kobieta o twarzy zafrasowanej, przygnębionej, ubrana w jerseyową garsonkę koloru zwiędłych liści, pasującą do tej twarzy, niczym nie ozdobioną, surową. — Pan do kogo? — spytała nieprzychylnie. — Czy zastałem dyrektora Skolnickiego? — Nie. Mąż ma dziś naradę w fabryce. A o co chodzi? — Jestem porucznik Skowroński z Milicji Obywatelskiej. — Zauważył zdziwienie w oczach, ściągnęła brwi. — Czy mogę z panią chwilę porozmawiać? Nagle zaniepokoiła się. — Czy coś z mężem? Stało się coś? — Odsunęła się. — Proszę, niech pan wejdzie. — Nie, nic się nie stało — uspokoił ją. Kiedy usiedli w pokoju po lewej stronie hallu — był to duży pokój dwuokienny, służył widać za gabinet do pracy, bo stało tu biurko, telefon, a przez całą ścianę biegły regały pełne książek — zapytał: — Czy nic państwu z domu nie zginęło? — To znaczy... pyta pan, czy nas nie okradli? — zdziwiła się. — Nie, skądże. — Na pewno? Nic z rzeczy osobistych, pieniędzy, drobiazgów? — Nie. Chyba, że mąż... ale nic mi nie mówił. Może w fabryce? — Gdyby w fabryce, nie przyszedłbym tutaj — uśmiechnął się. — Czy pani oddaje bieliznę do miejskiej pralni?
Obserwował uważnie jej twarz. Była spokojna, w dalszym ciągu nieco zdziwiona. — Tak. Mamy gosposię, ale ona pierze tylko drobne rzeczy. — Do pralni na Żelaznej pod dwudziestym szóstym? — Tak. — Jakim skrótem pralnia znaczy bieliznę? — Skrótem? — Zastanawiała się przez chwilę. — Zaraz, doprawdy... — wyszła na chwilę do drugiego pokoju, przyniosła stamtąd ręcznik. — Tu gdzieś musi być... gosposia pamięta, ona się tym zajmuje, ale wyszła w tej chwili... O, jest — pokazała znak. Porucznik przyjrzał się. Było to „S-43”. — Ale o co chodzi? Okradli pralnię? Zdecydował się. Wyjął ze swojej teczki skrwawioną koszulę, tak, aby nie widać było rękawa. — Czy to jest koszula pani męża? — Wie pan, koszule są takie podobne — powiedziała z wahaniem, dotykając materiału. — Owszem, on ma jasnoniebieskie z popeliny, chociaż teraz rzadko je nosi, woli nylonowe. A skąd pan to wziął? O, Boże! — krzyknęła, kiedy nagłym ruchem rozwinął rękawy. — To krew? — Krew. Znaleziono tę koszulę w podwórzu, w jednym z pojemników na śmiecie. Lewy rękaw jest przedziurawiony nożem. Czy pani mąż się nie skaleczył? — Ależ skąd, przecież bym o tym wiedziała! — To nie musiało być poważne skaleczenie. Może nie chciał pani przestraszyć i wyrzucił od razu koszulę na śmietnik? Potrząsnęła głową. Wciąż ze strachem spoglądała na zakrwawiony rękaw. — Tu były znaki, właśnie „S-43”. Przed wyrzuceniem zostały wyprute. Dlaczego? — Nonsens — odparła gniewnie. — Jak pan mógł odczytać, że to był nasz znak? Przecież tu nic nie widać, tylko trochę śladów po ukłuciu igłą. Może być S albo G czy C — wzruszyła ramionami. — Pralnia rozpoznała znaki jako „S-43” — zauważył. — Kiedy dyrektor Skolnicki będzie w domu? — Nie czekając na odpowiedź, sięgnął do telefonu. — Jaki tam jest numer?
— Do gabinetu: 19-26-26. Ale narada jest pewnie w sali konferencyjnej, tam się pan nie dodzwoni. Niech pan przyjdzie jutro rano gdzieś koło wpół do siódmej, bo o siódmej mąż wyjeżdża do fabryki. Albo niech pan teraz tam pojedzie. A najlepiej, niech pan poczeka na gosposię, niedługo wróci. Gosposia, tęga kobieta o bladej, nalanej twarzy, długo medytowała nad koszulą, wreszcie orzekła, że „tak jakby pana dyrektora, ale może i nie”. Natomiast stanowczo zaprzeczyła, jakoby Skolnicki skaleczył się w rękę. — Już ja bym o tym wiedziała. Albo pani — dodała niedbale. Dyrektorowa, postawiona tak zdecydowanie na dalszym planie, poruszyła się niepewnie w fotelu. Wtrąciła, że mąż często wyjeżdża i kupuje sobie bieliznę według własnego gustu i uznania, to za granicą, to w innych miastach kraju. Trudno się więc czasem zorientować, ile czego ma i jakie. Skowroński, trochę zirytowany, wpakował koszulę do teczki i pojechał do fabryki „T-20”. Okna sali konferencyjnej były oświetlone. Na dziedzińcu stało kilka samochodów, widać narada jeszcze trwała. Postanowił, że poczeka. Wieczór był ciepły, siadł więc na ławce przed budynkiem administracyjnym, dowiedziawszy się przedtem od portiera, który samochód należy do Skolnickiego. Portier był rozmowny, nudziło mu się, przysiadł na tej samej ławce i chętnie przyjął papierosa. Po pół godzinie porucznik wiedział o dyrektorze naczelnym jeszcze więcej, niż mu powiedziano w komendzie, były to jednak znowu sprawy czysto fabryczne. Słuchał ich raczej z zawodowego przyzwyczajenia niż z potrzeby. Wreszcie ktoś śpiesznie zbiegł ze schodów, potem zaczęli wychodzić po kilku, rozmawiając i sprzeczając się. Ostatni ukazał się dość wysoki, silnie zbudowany mężczyzna z płaszczem przerzuconym przez ramię i grubo .wypchaną teczką. — To dyrektor Skolnicki — mruknął portier podnosząc się z ławki. Ukłonił się i wszedł do budynku, aby pogasić światła. Skolnicki skierował się w stronę samochodu, kiedy oficer zastąpił mu drogę. Dyrektor, myślami tkwiąc jeszcze przy naradzie, z początku nie mógł zrozumieć, o co chodzi.
— Koszula? Jaka koszula? — powtarzał niecierpliwie. — Mam dwie kobiety w domu, one się zajmują takimi rzeczami. Zgodził się jednak, acz niechętnie, zawrócić do gabinetu. Kiedy Skowroński rozwinął przed nim nieszczęsną popelinę, dyrektor uniósł brwi ze zdumieniem. — Pańska czy nie? — spytał porucznik, pragnąc wreszcie ustalić prostą na pozór sprawę. Skolnicki przyglądał się rozdarciu i plamom zeschłej krwi, potem stanowczo potrząsnął głową. — W każdym razie ja się w niej nie skaleczyłem — odparł. — Gdzie ona była? — Na śmietniku, w podwórzu domu, gdzie pan mieszka. — Nic na śmietnik nie wyrzucałem. — Czy miał pan taką koszulę? — powtórzył Skowroński cierpliwie, czując, że go cholera bierze. — Cóż... numer kołnierzyka się zgadza, kolor i gatunek też, miałem takich kilka, ale czy ja wiem... A to takie ważne? — Trudno mi w tej chwili odpowiedzieć na to pytanie. Byłem u pana w domu, rozmawiałem z żoną i gosposią. Nie potrafiły określić z całą pewnością, czy to jest pańska własność. W każdym razie zapewniły mnie, że nie było w domu żadnej kradzieży ani włamania. Może okradziono pana w podróży, w hotelu? — Chyba nie — dyrektor bezradnie rozłożył ręce. — Jestem trochę bałaganiarz, nie liczę, ile mam bielizny. — Zamyślił się na chwilę i uśmiechnął. — Były dawniej takie lata, kiedy miałem tylko dwie koszule. Wtedy łatwo było spamiętać. Jedną prałem, drugą miałem na sobie. Dzisiaj, wie pan, jest inaczej. — Tak, oczywiście — potwierdził Skowroński myśląc, o co by tu jeszcze zapytać. Nagle zapragnął skończyć to idiotyczne szukanie właściciela koszuli i pojechać do domu. Dochodziła dziewiąta wieczór. Może włóczęga znalazł łach w innym śmietniku, może wszystkie pralnie jednakowo — tak zwanym chińskim alfabetem — znaczą bieliznę i takich „S-43” jest w Warszawie kilkaset... *
Prokurator nie dał sankcji na zatrzymanie Rudzielca w areszcie dłużej niż czterdzieści osiem godzin. Nie widział żadnych podstaw. Każdy może wyciągnąć coś ze śmieci, trudno to uważać za kradzież. Argument porucznika, że być może Rudzielec nie znalazł, lecz ukradł, a potem wdał się w jakąś brzydką sprawę, nie wydał się prokuratorowi przekonujący. — Macie jakieś dowody? — mówił niechętnie, chodząc po gabinecie. — Choćby poszlaki? Pralnia rozpoznała koszulę jako własność Skolnickiego, ale sam Skolnicki temu w gruncie rzeczy zaprzecza. W każdym razie twierdzi, że nic mu nie zginęło. No więc o co chodzi? Gdzie ten poszkodowany? Gdzie przestępca? Pralnia mogła się zwyczajnie pomylić. Ktoś tam mógł się skaleczyć i cisnąć pokrwawioną bieliznę do śmietnika, bo tak mu się podobało. Nie widzę w ogóle sprawy. Mało macie w komendzie roboty? — dodał zaczepnie. Skowroński wzruszył ramionami. W porządku, jutro Rudzielec wyjdzie i niech sobie wraca do tego swego Radomska czy na koniec świata. Pożegnał prokuratora i wyszedł. Zanim jednak dojechał do komendy, postanowił, - że jeszcze z włóczęgą porozmawia. „Sprawy” może nie było, ale coś tu nie grało. Coś było nie tak jak trzeba, aby uznać rzecz za normalną. Rudzielec dostał po śniadaniu papierosa i kurzył go sobie powoli, przysiadłszy na brzegu pryczy. Był zadowolony. Noc minęła spokojnie, aresztanci zachowywali się przyzwoicie, dali spać. Rudzielec nie lubił, kiedy go kto zaczepiał albo za dużo mówił. Denerwował się wtedy i mógł dać w mordę, co było w areszcie źle widziane. Na widok porucznika uniósł się z pryczy, grzecznie powiedział dzień dobry. Azotox przez noc podziałał, można więc było bez większej obawy zaprowadzić aresztanta na górę i posadzić z drugiej strony biurka. Papierosy leżały w takiej odległości, że wystarczyło sięgnąć ręką, co też Rudzielec zrobił, nie czekając na zaproszenie. Potem mogli nie dać. — Słuchajcie, Dąbrowiak — zaczął porucznik, podsuwając mu zapałki — opowiedzcie jeszcze raz, jak to było z tą koszulą. — Z czym? Rudzielec naprawdę zapomniał, dlaczego został zatrzymany.
Zdarzało się, że zamykano go bez powodu, „za sam wygląd”, jak tłumaczono później komendantowi czy naczelnikowi wydziału. Lubił wtedy słuchać mocnych słów, które padały w jego obronie, słów podbudowanych przepisami prawnymi i oso- bistym temperamentem władzy. Z koszulą, którą podobno znaleźliście w śmietniku — cierpliwie wytłumaczył Skowroński. — Była w waszej teczce. — Cholerski łach — mruknął Rudzielec obojętnie. Spodobał mu się obrazek, wiszący obok żelaznej szafy, był to ładny widoczek, chyba jesień, bo drzewa namalowano żółtym i czerwonym kolorem, a niebo tak niebieskim, jakiego jeszcze nigdy nie widział. — Wiemy, kto ją wyrzucił na śmietnik — rzekł oficer, nie spuszczając wzroku z twarzy włóczęgi. — Czy widzieliście, jak to było? — Aha — odparł Rudzielec i nagle nastroszył się. Wciągnął głęboko dym papierosa, odkaszlnął, przetarł rękawem załzawione oczy. — Widzieliście? — Skowroński pochylił się w krześle, ale twarz jego nie zmieniła wyrazu. — Jak ten człowiek wyglądał? — Kto? — Ten, który włożył do kubła koszulę. Przecież widzieliście go. — A, gdzie tam! Porucznik przygryzł wargi. Nie znał tego łazęgi, nikt go nie znał w komendzie i nie wiedział, jak z nim postępować. — Dąbrowiak, nie udawajcie głupiego! — krzyknął ostro. — Widzieliście czy nie? Bo was przetrzymam do północy. Albo i do rana. Widzieliście tego człowieka? — Nie widziałem — odparł Rudzielec stanowczo. — Nikogo. Baba mnie rano zbudziła, pies jej mor... — umilkł. Wiedział, że tu nie pozwalają kląć. — Skąd wzięliście koszulę? — Z kubła. Leżała w gazecie. — Kto przyniósł tę gazetę? — Nie widziałem — powtórzył z uporem. — Była w kuble. Skąd mieliście przy sobie sto złotych?
— Z butelek. — Gdzie sprzedaliście te butelki? — Na punkcie. Jeszcze w tamten wtorek. Albo we środę... — Zastanawiał się dłuższą chwilę. — A może w piątek? W godzinę później Skowroński miał dość. Albo włóczęga rzeczywiście nic nie widział, albo jest chytry i ma w tym wszystkim jakiś swój interes. Tak czy owak, należało go wypuścić, co też zrobił z pewnym ociąganiem. Rudzielec przyrzekł pierwszym pociągiem odjechać do Radomska, pożegnał się z godnością i opuścił komendę. * Niedziela zapowiadała się pięknie, ale ranek wstał chmurny, wiatr szarpał za włosy, zapierał oddech, wędkarze klęli Wicherka i wciągali grube wełniane swetry, pachnące naftaliną. Ci, którzy nie wybierali się za miasto, spali do południa, potem jedli spóźnione świąteczne śniadanie i wałęsali się po mieszka- niu, postanawiając zrobić mnóstwo rzeczy, na które w tygodniu nie było czasu. Antoni Piekarski, pracownik instytutu naukowego, wbrew chęci i woli obudził się o szóstej. Przez chwilę leżał na wpół przytomny, odrętwiały ze snu, gotów zerwać się z tapczanu, pełen niepokoju, że się spóźni, zaraz jednak przypomniał sobie, że to niedziela, i z westchnieniem ulgi przewrócił się na brzuch. Była to jego ulubiona pozycja przed zaśnięciem. Mimo to nie mógł już zasnąć. Zapalił papierosa, czym wybił się z resztek snu, więc zaświecił lampę, bo w pokoju był mrok i chłód. Żona spała o ścianę, tak już było od dawna, niewiele mieli sobie do powiedzenia, nie dzielili poglądów ani zainteresowań, właściwie łączyło ich tylko wspólne mieszkanie i lata przyzwyczajenia. Myślał o tym czasami, trochę zdziwiony, że tak się stało, trochę zrezygnowany, wiedział zresztą, że podobnie jest u wielu jego kolegów. Wypalił papierosa, potem postanowił, że wstanie i zrobi daleki spacer po Osiedlu. Mieszkał tu osiem lat, właściwie sprowadził się, kiedy na pustym, wielkim placu wyrósł
pierwszy dom, teraz tych domów było kilkadziesiąt i Osiedle — bielejące z daleka pośród otaczających horyzont lasów podmiejskich — wyglądało jak spore miasteczko. Liczyło się w stołecznych statystykach, było jeszcze „wielką Warszawą”, chociaż stąd do centrum trzeba było jechać elektrycznym pociągiem przeszło pół godziny. Ubrał się w stare wytarte spodnie, używane do pracy w domu, na koszulę wciągnął szary sweter, pośpiesznie przegryzł coś w kuchni, nie chciało mu się jeść tak rano. W codzienne dni śniadanie jadł dopiero w instytucie. Kilka minut przed siódmą zbiegał już ze schodów, ciesząc się na ten poranny niedzielny spacer, kiedy nic nie kazało mu się śpieszyć i nikt na niego gdzieś tam nie czekał. — Dzień dobry, panie magistrze — pozdrowił go dozorca. Zamiatał opadłe liście, zbierało ich się teraz mnóstwo, trudno było nadążyć ze zgarnianiem. Piekarski odpowiedział uprzejmie, ale nie zatrzymał się, żadne rozmowy nie były w planie. Szedł równym, długim krokiem przez śpiące jeszcze Osiedle, wdychał zapach mgły, zeschniętej trawy, wiatr owiewał mu twarz, ciepłą od snu. Mijał domy jeden po drugim, wyszedł na piaszczystą drogę, która gdzieś tam daleko kończyła się lasem. Postanowił, że dojdzie aż do lasu, obejdzie Osiedle dookoła i wróci z przeciwnej strony, a po drodze kupi gazetę, papierosy i żyletki, jeżeli będą w kiosku. Piaszczysta droga w pewnym momencie prowadziła przez mostek, po obu stronach ciemniały gęste krzaki i zarośla. Pod jednym krzakiem, z którego nie opadły jeszcze liście, zobaczył coś kolorowego. Podszedł bliżej, schylił się. Była to jedwabna chustka, czerwona w białe kółka i kwadraciki, trochę podarta z jednego rogu. „Ktoś zgubił” — pomyślał, przyglądając się materiałowi. Chustka musiała tu leżeć przez noc albo i dłużej, bo zdążyła zwilgotnieć od rosy i mgieł. „Powieszę na poręczy mostka” — myślał dalej, ale nie chciało mu się wracać. Mimo woli wsunął jedwab do kieszeni spodni, mógł przecież położyć potem na którejś ławce albo na siatkowym ogrodzeniu, mógł też zostawić w kiosku. Myślał o
tym leniwie, idąc piaszczystą drogą, słońce przygrzewało coraz mocniej, spacer rozprostował mięśnie znużone całotygodniowym ślęczeniem za biurkiem. Wracając, kupił „Życie Warszawy”, dwie paczki extra- mocnych, żyletek nie było. O kolorowej jedwabnej szmatce dawno zapomniał. * Kobieta weszła do pokoju niepewnie, zerknęła w okno, potem spojrzała na twarz człowieka, któremu miała powiedzieć to, co ją dręczyło od pewnego czasu. Twarz wzbudzała zaufanie, była spokojna, uważna i opanowana. Poprosił, aby usiadła, sam za- jął miejsce po drugiej stronie biurka i patrzał na nią wyczekująco. Rozumiała, że aczkolwiek gotów jest cierpliwie wysłuchać, co ma mu do powiedzenia, to jednak czas jego jest ograniczony. — Przyszłam, bo chyba powinnam o tym gdzieś powiedzieć — zaczęła z troską w głosie, bała się, że może zostanie źle zrozumiana. Ponieważ milczał, mówiła dalej. — To było kilka dni temu... — Kilka, to znaczy: ile? — przerwał jej, bawiąc się długopisem. — Dziś mamy poniedziałek, dziesiąty października. — Więc to było we czwartek, u nas na Osiedlu. Była chyba jedenasta wieczorem albo trochę po jedenastej. Wracałam do domu. Byłam w teatrze i dlatego tak późno... Szłam od stacji szosą, potem skręciłam na tę piaszczystą drogę, bo tak było mi bliżej, mieszkam na Jaśminowej pod szesnastym. Szłam sama. Miałam przy sobie dwanaście tysięcy złotych, trochę się bałam, noc była bardzo ciemna, a na tej drodze obok mostku nie ma latarni, dopiero przy kiosku. Ale szłam szybko, torebkę trzymałam mocno w ręku, o, tak — pokazała — żeby mi nikt znienacka nie wyrwał. Minęłam mostek, potem tam są takie krzaki przy drodze... No i wtedy właśnie. — Co wtedy? — Jakiś człowiek pojawił się nagle, nic nie było widać, trochę tylko tę drogę i zarysy drzew... Zapamiętałam, że był dość wysoki, miał na głowie kapelusz.
— Zaczepił panią? — On... najpierw poczułam czyjąś obecność, obejrzałam się, zobaczyłam jego postać i od razu uderzył mnie w głowę, z tyłu nad karkiem. Upadłam, krzyknęłam ratunku, ale tam nie było nikogo, najbliższe domy są dość daleko, na pewno nikt nie sły- szał. On się pochylił nade mną, zerwał mi z szyi szalik, właściwie apaszkę jedwabną i jakoś tak błyskawicznie od tyłu zarzucił mi ją znowu... — Na głowę? — Nie, na szyję. Potem zaczął zaciskać. Zrobiło mi się mdło, ale ja jestem bardzo silna, wydarłam się z jego rąk i potoczyłam, wie pan, tak poturla- łam się po ziemi, żeby dalej od niego, nie myślałam wtedy, co zrobić, żeby się uwolnić, tylko tak instynktownie jakoś... Wcisnęłam się pod krzaki, było ciemno i on mnie chyba stracił z oczu. Przytuliłam się do trawy, nie ruszałam się z miejsca bardzo długo, bałam się głośniej oddychać, żeby nie posłyszał. Tak leżałam, zdawało mi się, że ze dwie godziny, zmarzłam cała i skostniałam, ale potem okazało się, że nie więcej niż kwadrans. Usłyszałam z daleka jakieś głosy, ktoś śpiewał i gadali głośno, więc wyszłam z tych krzaków, bo myślałam, że jak w pobliżu są ludzie, to on się spłoszy i ucieknie. Nikogo już nie było, tylko przez mostek szły jakieś dziewczęta i chłopcy, dołączyłam się do nich i tak doszłam do domu. Matka jak mnie zobaczyła, aż krzyknęła ze strachu, bo ja byłam cała brudna, umazana ziemią, blada z tego wszystkiego... Chustkę, tę jedwabną, gdzieś zgubiłam, dzisiaj nawet poszłam tam popatrzeć, ale nie znalazłam. Umilkła, odetchnęła ciężko. Teraz znowu zaczęła się bać. Czuła na nowo zaciskający się na szyi jedwab i szybki, podniecony oddech obcego człowieka — mordercy? Zboczeńca? A może jedno i drugie? Mężczyzna za biurkiem poruszył się, przysunął jej papierosy, podał ogień i sam zapalił. — Więc tak — notował coś na kartce — to było we czwartek, szóstego października, pomiędzy godziną dwudziestą trzecią a dwudziestą czwartą na drodze, która prowadzi za Osiedlem w stronę lasu, obok krzaków za mostkiem, tak?
Potwierdziła ruchem głowy. — Proszę mi podać możliwie najdokładniejszy opis tego człowieka. Ale proszę nic nie wymyślać, nie dodawać, poza tym, co pani rzeczywiście widziała i słyszała. — Tego było tak niewiele — westchnęła. — Noc, prawie zupełna ciemność... Zobaczyłam tylko zarysy dość wysokiej postaci, kapelusz i właściwie nic więcej. Słyszałam jego oddech, ale żadnego słowa, żadnych kroków. Jestem z zawodu nauczycielką, mam ukończone studium socjologii, umiem dość dobrze zapamiętywać szczegóły, twarze, głosy, ale tutaj... — bezradnie rozłożyła ręce. — Czy zabrał pani torebkę? — Nie. Mam wszystko, prócz tej jedwabnej apaszki. A tak się bałam, bo to nie moje pieniądze, koleżanki ze studium. Zaraz następnego dnia zaniosłam jej, ona leży chora. Mieszka na Osiedlu. — Czy ktoś jeszcze wiedział, że wiezie pani ze sobą taką sumę? Wzruszyła ramionami. Zastanawiała się przez chwilę. — No, wiedzieli w kasie, bo miałam upoważnienie na podjęcie pieniędzy. W kasie studium. Koleżanka otrzymała honorarium za napisanie broszury. Więc kasjerka, oczywiście, i... bo ja wiem, kto jeszcze? — A koleżanka? — Nie. Nie wiedziała, którego dnia wypłacą, dala mi upoważnienie już dwa tygodnie temu. Właściwie, to poza mną i kasjerką, nikt. — Dlaczego pani nie przyszła do milicji od razu następnego dnia po napadzie? Kobieta skuliła się w krześle, opuściła głowę. — Bałam się — powiedziała szczerze. — Że on mnie śledzi. — A teraz pani się nie boi? — W głosie oficera wyczuła powściągany śmiech. Pokiwała głową z wyrzutem. — Dobrze panu mówić... Pan ma broń i w ogóle. Na pana nikt nie napadnie. Nie odpowiedział. Pisał coś jeszcze, potem podsunął jej papier, potwierdziła, że się zgadza, podpisała. Podał jej swoje nazwisko i stopień: porucznik Kamiński, na wypadek gdyby
chciała się z nim jeszcze kiedyś skontaktować. Wstał, uścisnął jej rękę, pożegnał uważnym, chłodnym spojrzeniem, w którym wyczuła jednak życzliwość. Kiedy wyszła, podniósł słuchawkę telefonu. — Kamiński mówi. Niech przyjdzie do mnie Łuczak albo Wielgosz. Plutonowy Łuczak znał dość dobrze Osiedle, mieszkał tam od dwóch miesięcy, nie ujawniał się jednak w żadnych akcjach milicyjnych, gdyż nie chciał być rozpoznawany przez mieszkańców. Wysłuchał w milczeniu słów Kamińskiego, zanotował sobie nazwiska: nauczycielki, jej koleżanki, kasjerki ze studium. — Bardzo dawno nie mieliśmy w dzielnicy czegoś takiego — rzekł posępnie porucznik. Wiedział, że tajemnicze napady na przechodzące samotnie kobiety rzadko kiedy bywają odosobnione. Mogli spodziewać się, że przestępca niedługo ponowi swój zamiar. Musieli to przewidzieć i udaremnić. — Trudno z tego przypadku wywnioskować, czy napad miał podłoże rabunkowe, czy, powiedzmy, seksualne — zauważył Łuczak. — Mógł to być któryś z okolicznych chuliganów, chociaż... — zamyślił się na chwilę, potem potrząsnął głową — taki nie zaczynałby od duszenia. Usiłowałby wyrwać torebkę i zwiać jak najprędzej. Czy to mężatka? — Nie — porucznik spojrzał na kartkę.— Mieszka tylko z matką. — Może zemsta osobista, jakiś zawiedziony czy zazdrosny facet. Mieliśmy dwie podobne sprawy w tym roku, pamiętacie? Jeden siedzi, drugi już nie żyje, zmarł na zawał. Mam się zająć tą, jak jej tam? Barbarą Borcz? — Tak — odparł Kamiński. — Ale z chuliganami to nie macie racji. Właśnie oni często zaczynają od bicia, ogłuszenia czy nawet uderzają nożem, a potem rabują. — Owszem — rzekł Łuczak niezdecydowanie. — Tylko takie duszenie szalikiem jakoś mi do nich nie pasuje. To za cicha robota.
Rozdział 2 Dochodziła druga nad ranem. Była to pora, kiedy miasto śpi jeszcze głęboko i zaledwie w nielicznych oknach błyska samotnie zapalona lampa, znak, że ktoś zaczyna już nowy dzień albo też poprzedniego nie zakończył. Turkotały, nie śpiesząc się, wozy chłopskie wiozące na Zieleniak jarzyny i jesienne jabłka, z rzadka przemknął ulicami nocny tramwaj, ziewali szatniarze w lokalach, gdzie dogorywała zabawa. Osiedle również spało. Tylko piaszczystą drogą, źle oświetloną i zupełnie pustą, szła śpiesznym krokiem kobieta w tramwajarskim czarnym płaszczu, z plastykową torbą i siatką. Idąc, pochylała się trochę do przodu, stawiała” duże, energiczne kroki, ręce trzymała w kieszeniach- płaszcza, widocznie było jej zimno. Nie rozglądała się dokoła. Znała tę drogę jak własne mieszkanie, przemierzała ją codziennie od kilku lat. W ciemności ledwie rysowały się krzaki po obu stronach piaszczystych kolein, w dzień jeździły tędy wozy, rzadziej samochody, piach był grząski i nierówny. Doszła do mostku, spojrzała na zegarek i przyśpieszyła kroku. Było sześć minut po drugiej, mogła nie zdążyć na pociąg, którym zawsze dojeżdżała na ranną zmianę. Jeden — spośród setek innych — trolejbus nie wyjechałby przez to punktualnie na miasto. Chciała tego uniknąć, ceniła sobie swoją dobrą opinię w Miejskich Zakładach Komunikacyjnych. Mówiono o niej, że ma „czucie w rękach”, kiedy siada za kierownicą. Miała bardzo dobry wzrok i słuch, ale tego ranka jedno i drugie ją zawiodło. Może zresztą kroki za plecami były tak bezszelestne, że nie zwróciłyby niczyjej uwagi, a ciemność tak czarna, jak jej tramwajarski płaszcz. Nagle — w ułamku sekundy — świat zakołysał się, dokoła rozbłysło ogniste, czerwone światło, coś rzuciło ją na ziemię, jakby podcięto jej obie nogi. Dopiero potem odezwał się ostry, przeszywający ból, tuż nad karkiem, tak ostry, że krzyknęła przerażona. Zdążyła jednak odwrócić głowę w bok i dojrzała obok siebie wysoką postać w kapeluszu, właściwie tylko zarys
jakiejś postaci, w każdym razie był to człowiek, a człowiek mógł jej przecież 'pomóc w usunięciu tego okropnego bólu. — Panie! — krzyknęła, chwytając go za brzeg rękawa czy płaszcza — niech mi pan pomoże wstać! Wysoka postać w kapeluszu pochyliła się nad nią, ale nie wyciągnęła ręki i nie podniosła z ziemi. Usłyszała szybki, nierówny oddech, który owiewał jej twarz. Potem poczuła, że obce ręce ściągają jej z szyi wełniany szalik. Nie rozumiała dlaczego, zawołała słabnącym głosem: — No, niech mi pan da rękę, nie mogę sama wstać!... Wtedy tamte ręce zarzuciły jej od tyłu szalik na szyję i poczęły go zaciskać. Przerażenie, jakie w tym momencie uczuła, sparaliżowało mięśnie, nie była w stanie zerwać się, odepchnąć tych strasznych rąk, które z wolna odbierały jej życie. Tak silna zwykle, zdrowa, młoda — nie potrafiła w decydującej chwili zrobić użytku ze swoich wygimnastykowanych mięśni, mocnych, muskularnych nóg i rąk. Może sprawiła to noc i pustka dokoła niej, strach, że umiera nagle, samotnie, bez żadnej ku temu przyczyny. Potem już wszystko przestało istnieć. Człowiek w płaszczu i kapeluszu, nasuniętym tak głęboko, że niemal zakrywał oczy, bez pośpiechu ułożył zwłoki na piasku, sięgnął po plastykową torbę i zaczął w niej czegoś szukać. Miał duże, silne ręce w czarnych skórzanych rękawiczkach. Przyświecając sobie małą latarką wyjął z torby portfel, prze- biegł wzrokiem dokumenty, przyjrzał się przez chwilę legitymacji i — porównawszy ją z twarzą kobiety leżącej na drodze — przelotnie uśmiechnął się. Potem włożył dokumenty z powrotem do portfelu, wyciągnął z niego pieniądze, przeliczył, zawahał się. W końcu wcisnął banknoty do kieszeni swego płaszcza, bilon zostawił. Schował portfel do torby, obejrzał jeszcze raz twarz zmarłej, zgasił latarkę, wyprostował się, rzucił okiem dokoła. Zaraz potem rozpłynął się w ciemności, nie sprawiając przy tym żadnego szmeru. W kwadrans później, od strony Osiedla, zabłysły reflektory samochodu. Milicyjny radiowóz sunął powoli szosą, wjechał na
piaszczystą drogę i skierował się w stronę mostku. W radiowozie siedziało trzech pracowników służby wywiadowczej. — Szósty raz już tędy jedziemy — mruknął najwyższy, w kurtce skórzanej. Miał garbaty nos i oczy jasne, bystre, pod gęstymi brwiami. Opuścił szybę po prawej stronie, próbując przebić wzrokiem ciemność. — Trudno — lakonicznie odparł drugi w ciemnozielonym ortalionowym płaszczu, mocno zbudowany, z twarzą ciemną, pełną przyczajonych uśmiechów, które skrywał starannie. Z radiostacji, umieszczonej na tablicy rozdzielczej samochodu dobiegał monotonny głos oficera stanowiska dowodzenia: — Dwadzieścia trzy, zgłoś się... dwadzieścia trzy, zgłoś się... — A potem niecierpliwie: — Dwadzieścia trzy, do cholery, co się z tobą dzieje? Mężczyźni w wozie parsknęli śmiechem. Kierowca rzekł pobłażliwie: — Jurek ma zły dzień. Już trzeci raz tak choleruje. — Spytaj go, czy nie ma czego dla nas — rzucił wyższy, którego chwytało znużenie od jednostajnej, spokojnej jazdy. Kierowca ujął słuchawkę, poczekał chwilę, bo centrala wciąż kogoś wywoływała, potem powiedział półgłosem: — Czterdzieści, tu trzydzieści sześć, jak mnie słyszysz, odbiór. — Słyszę cię dobrze — odparł głos z odbiornika. — Chcesz czegoś? — Robótki — uśmiechnął się kierowca. — Tęsknimy za działaniem. Nudno w wozie, Rysiek już zasypia. — Trzydzieści sześć, ty masz przecież zadanie specjalne, nic ci na to nie poradzę. Bardzo żałuję, bo mam wszystkie wozy na interwencji, dziś gorący dzień, naród rozrabia jak licho. Wyłącz się, trzydzieści sześć, bo nie mam czasu. — Pies cię drapał — kierowca z westchnieniem odwiesił słuchawkę. Nagle wysoki, który wyglądał uważnie przez okno, drgnął, wychylił się i zawołał: — Zatrzymaj! — Po czym gwałtownie otworzył drzwiczki i wyskoczył z samochodu. Za nim biegł już śniady, w ręku miał odbezpieczony pistolet, nie wiedział jeszcze, co się stało i co
dostrzegł jego towarzysz. Kierowca zakręcił wozem tak, aby reflektory oświetliły drogę, i zahamował. Na piasku, tuż za mostkiem, leżała kobieta. Na jej szyi zaciśnięto wełniany szalik aż do uduszenia — tak przynajmniej można było sądzić przy pierwszych oględzinach. Dwaj wywiadowcy pochylili się nad zwłokami, kierowca ze swoją „siódemką” w ręku rozglądał się uważnie dokoła. — Nie żyje — powiedział śniady, raczej do siebie, bo i tak wiedzieli od pierwszej chwili, to było właśnie t o, czemu mieli zapobiec, do czego nie dopuścić, a tymczasem... Pięć razy przejeżdżali tędy, nie dostrzegli nikogo, za szóstym razem na drodze leżał już martwy człowiek, a przecież nie było ich tu za- ledwie dwadzieścia minut, może trochę więcej. Wyższy podszedł do radiowozu, zdjął słuchawkę. — Czterdzieści, tu trzydzieści sześć, odezwij się natychmiast. — Trzydzieści sześć, co jest? — poirytowanym głosem spytała centrala. — Na drodze obok mostku, tam gdzie mieliśmy zadanie, leżą zwłoki kobiety w tramwajarskim płaszczu, prawdopodobnie została uduszona... Zawiadom zero dwanaście i naszą Komendę. — Tak — odparł oficer stanowiska dowodzenia, w głosie jego nie było już irytacji, lecz napięta uwaga". — Zaraz zawiadomię, nie wyłączaj się... Nie mam teraz czasu, dwadzieścia osiem, musisz poczekać. W odbiorniku brzęknęło, zatrzeszczało. Wywiadowca słyszał dalekie glosy innych radiowozów, nawołujących się w eterze, nie wypuszczał z ręki słuchawki i gorączkowo myślał, jak to się mogło stać, czy kobieta krzyczała, czy mogli ten krzyk usłyszeć, będąc w odległości kilkuset metrów... ciało było jeszcze ciepłe, morderstwo musiało nastąpić przed kwadransem, nie dalej. — Trzydzieści sześć, tu czterdzieści, zgłoś się — odezwał się głos z odbiornika. — Tu trzydzieści sześć, słucham cię — odparł szybko. — Nie ruszaj się stamtąd, zaraz do ciebie przyjedzie zero dwanaście i wóz techniczny. — Kto ma dziś dyżur na zero dwanaście?