Nancy Kress - Tańcząc w powietrzu.pdf

+tanczac+ POWIEŚĆ NANCY KRESS Tańcząc w powietrzu (1) (Dancing on Air) Przełożyła Ewa Łodzińska Kiedy człowiek popełnia błąd, bądź to w sprawie prywatnej, bądź w zarządzaniu państwem, bądź w dowodzeniu armią, czyż nie mówi się wtedy, że taki- a-taki zrobił fałszywy krok?A czyż zrobienie fałszywego kroku nie wynika tylko i wyłącznie z braku umiejętności tańca? MOLIERE 1. Niekiedy rozumiem słowa. Niekiedy słów nie rozumiem. Eryk prowadzi mnie na plac ćwiczeń. Stoją tam kobieta i mężczyzna. Mężczyzna jest wysoki. Kobieta jest niska. Na głowie ma długą, czarną sierść. Po zapachu czuję, że jest zła. - To jest Anioł - przedstawia mnie Eryk. - Anioł, to są John Cole i Caroline Olson. - Witam - mówię.

- I ja mam zrozumieć to warknięcie? - irytuje się kobieta. - Równie dobrze mogłoby być po chińsku. - Caroline - odzywa się prosząco mężczyzna - obiecałaś... - Pamiętam, co obiecałam. - Kobieta oddala się. Czuję, że jest bardzo zła. Nie pojmuję. Powiedziałem "witam". "Witam" to jedno z łatwych słów. - Witaj, Anioł. - Mężczyzna uśmiecha się. Obwąchuję jego buty i szczekam. Pachnie przyjaźnie. Czuję dwa koty i hot doga, asfalt i samochód. Cieszę się. Lubię samochody. Wraca kobieta. - Skoro musimy to zrobić, zróbmy to, na miłość boską. Podpisujmy te papiery i wynośmy się stąd. - Prawnicy i reszta, wszyscy czekają w pokoju Eryka - mówi do niej John. W pokoju Eryka czuję zapachy wielu osób. Idę na swoje miejsce koło drzwi. Kładę się. Może później ktoś weźmie mnie do samochodu. Jakaś kobieta przegląda papiery i zaczyna czytać na głos: - Kontrakt zawarty pomiędzy Agencją Psiej Ochrony "BIOMOD", zwaną dalej stroną pierwszą, i Baletem Miasta Nowy Jork, zwanym dalej stroną drugą, jako spełnienie wymogów Towarzystwa Ubezpieczeniowego Kolumbia, zwanego dalej stroną trzecią, zawartych w polisie 438-69, w dziale 17, dotyczącym primabaleriny Caroline Olson. Strona

pierwsza zapewni Caroline Olson ochronę przez dostarczenie genetycznie zmodyfikowanego psa, pod następującymi warunkami... Słowa są trudne. Ja myślę słowami, które rozumiem. Nazywam się Anioł. Jestem psem. Bronię. Eryk każe mi bronić. Nikt prócz "swoich" nie może dotknąć tego, kogo bronię. Kocham ludzi, których bronię. Teraz śpię. - Anioł - odzywa się Eryk ze swojego miejsca. - Obudź się. Musisz bronić. Budzę się. Eryk podchodzi do mnie. Siada obok. Jego głos wlewa się do mojego ucha. - To jest Caroline. Musisz pilnować Caroline. Nikomu nie wolno skrzywdzić Caroline. Nikomu, prócz "swoich", nie wolno ruszyć Caroline. Anioł - broń Caroline. Czuję zapach Caroline. Jestem bardzo szczęśliwy. Bronię Caroline. - Jezu Chryste! - Caroline niecierpliwi się. Wychodzi. Kocham Caroline. * Jedziemy samochodem. Bardzo daleko. Dużo ludzi. Dużo zapachów. John prowadzi. John jest "swój". Wolno mu ruszać Caroline. Zatrzymuje samochód. Wysiadamy. Dużo wysokich budynków i dużo samochodów. - Jesteś pewna, że wszystko będzie w porządku? - pyta John.

- Zabezpieczyłeś inwestycję, prawda? - rzuca drwiąco Caroline. John odjeżdża. Przy drzwiach stoi mężczyzna. - Dobry wieczór, panno Olson. - Dobry wieczór, Sam. To mój nowy pies obronny. W teatrze nalegają, żebym go trzymała, po tym... no, co się ostatnio wydarzyło. Twierdzą, że w firmie ubezpieczeniowej oszaleli. Chyba tak. Potrzebny mi ten pies, jak uraz kolana. - Tak, proszę pani. To doberman? Wygląda na poczciwe stare psisko. Hej, brytanie, jak ci na imię? - Anioł - odpowiadam. Mężczyzna podskakuje jak oparzony. Caroline się zaśmiewa. - Biologicznie udoskonalony. Prywatne życie mam załatwione. Nic przy nim nie można powiedzieć. Rover, Sam jest "swój". Słyszysz, co mówię? Sam jest "swój". - Nazywam się Anioł - przypominam. - Nie bój się, Sam - mówi Caroline. - Nie ma powodu. Atakuje tylko na rozkaz albo kiedy krzyknę, albo kiedy nie powie mu się, że ktoś jest "swój", a ten ktoś mnie dotknie. - Tak, proszę pani. - Pachnie strachem. Czuję, że się boi. Patrzy na mnie krzywo. Szczekam i macham ogonem. - Chodź, Fido! - woła Caroline. - Czas rozpocząć karierę szpiega. - Nazywam się Anioł - powtarzam.

- Racja. Wchodzimy do budynku. Do windy. - Sam ma kota - mówię. - Czuję zapach jego kota. - A kogo to, u licha, obchodzi? - ucina Caroline. Jestem psem. Muszę kochać Caroline. 2. Dwa dni po tragicznej śmierci drugiej baleriny wezwał mnie do siebie mój szef, Michael Chow, starszy wydawca czasopisma "New York Now". Wiedziałam już czego chce, ale wiedziałam również, że ja tego nie chcę. On też to wiedział. Oboje wiedzieliśmy, że to niczego nie zmieni. - Jesteś reporterką, Susan - powiedział zza biurka, co zawsze źle wróżyło. Kiedy spodziewał się, że chętnie przyjmę zadanie, stawał oparty o nie niedbale, od frontu. Na biurku panował straszliwy bałagan. Cały blat był zasłany wydrukami, wglądówkami oraz zdjęciami szóstki jego dzieci (wszystkie wyglądały tak samo jak Michael -miały proste, czarne włosy i twarz gładką, jak obrane ze skorupki jajko). Na wierzchu leżał egzemplarz "Timesa" z godziny 3.00 po południu. Wielki tytuł głosił: AUTOPSJA UJAWNIA BIOMODYFIKATORY W CIELE TANCERKI MIEJSKIEGO BALETU. - Masz tam wejście - ciągnął beznamiętnie Michael. - Nawet Anton Privitera musi z tobą mówić. - Ale nie o tym. Ten temat wyczerpał podczas konferencji prasowej.

- No i co z tego? Idź do niego jako zatroskana matka, a dalej już sobie poradzisz. Moja córka Debora jest uczennicą Amerykańskiej Szkoły Tańca, młodocianej prowincji królestwa Antona Privitery, który od trzydziestu lat rządzi Miejskim Baletem Nowego Jorku jak namaszczony tyran. Czasami wydawało się, że nawet mógłby nakładać podatki i wystawiać armie, tak świetną cieszył się reputacją w świecie tańca, i tak zręcznie jego dyrektor zarządzający, John Cole, gromadził fundusze i pozyskiwał mecenasów i sponsorów. Z Europy, z Azji, z Ameryki Południowej oraz poważnych szkół baletowych ze strzeżonych stref wymierających miast Ameryki tłumnie napływali tancerze. Dopóki nie wymyślono biologicznego udoskonalania tancerzy, Miejski Balet Nowego Jorku był niekwestionowaną mekką międzynarodowego świata tańca. Teraz, naturalnie, to się zmieniało. Privitera chętnie współpracował z prasą, jednak każdą rozmowę ciągnął tylko tak długo, jak długo byliśmy zadowoleni z tego, co on chciał nam ujawnić. Z pewnością nie zechce rozmawiać o tragicznej śmierci dwóch tancerek, z których jedna należała do jego własnego zespołu. Nicole Heyer, primabalerinę Amerykańskiego Teatru Tańca, znaleziono miesiąc temu w Parku Centralnym, uduszoną. Ciało Jennifer Lang odkryto w jej skromnym mieszkaniu trzy dni temu. Heyer była biologicznie zmodyfikowaną tancerką, która

przeniosła się do ATT z baletu w Stuttgarcie. Lang, drugorzędna solistka Miejskiego Baletu była, oczywiście, naturalna. Lub tak właśnie myślano do czasu autopsji. Jak oświadczył prasie dyrektor artystyczny Privitera, cały zespół poddano bioskanowaniu nie dalej jak trzy tygodnie wcześniej, lecz najwyraźniej te szczególne viro-modyfikatory były tak nowe i nietypowe, że nie zostały wykryte przez skaner. Zastanawiałam się, jak przekonać Michaela o mojej głębokiej niechęci do całej tej sprawy. - Nie rób z tego raportu policyjnego - instruował mnie Michael - ani naukowej rozprawy o biomodyfikacji. Skoncentruj się na ludzkich reakcjach, to świetnie ci wychodzi. Jaki efekt wywołują te zabójstwa u innych tancerzy? Czy mają wpływ na ich taniec? Czy Privitera utwierdził się w swojej polityce, czy może jest na tyle poruszony, by rozważyć zmianę? Co robi, by ochronić swoich tancerzy? Co czują rodzice dzieci szkoły baletowej? Czy zatrzymają je w domu do czasu schwytania mordercy? - Michael, jesteś całkowicie pozbawiony jakiejkolwiek wrażliwości - powiedziałam z niesmakiem. - Susan - odrzekł cicho - twoja córka ma siedemnaście lat. Skoro do tej pory nie udało ci się wyperswadować jej baletu, tym bardziej nie zmusisz jej do odejścia teraz. Napiszesz ten artykuł?

Jeszcze raz spojrzałam na porozrzucane na biurku zdjęcia dzieci Michaela. Najstarszy syn studiował prawo na Harvardzie. Drugi był szczęśliwym mężem prowadzącym dom i wychowującym trójkę dzieci. Trzecie dziecko, córka, odsiadywała wyrok w Rock Mountain, stanowym więzieniu o najsurowszym rygorze. Szósty rok, z dziesięciu, za zbrojne włamanie i rabunek. To było nie do pojęcia. Powiedziałam, że pójdę do Privitery. - Dobrze - odrzekł, nie patrząc w moją stronę. - Tylko uważaj na metafory. Ciągle masz do nich słabość. - W "New York Now" przydałoby się kilka metafor. Czasopismo to nie informacyjny klip telewizyjny. - Czasopismo nie jest też sztuką - odparował. - Miejmy to wszyscy na względzie. - Masz szczęście - zakpiłam - bo tak się akurat składa, że nie jestem fanatyczną miłośniczką sztuki. Nie mogłam się zdecydować czy powiedzieć Deborze, że zgodziłam się napisać o balecie. Będzie wściekła, że opisuję jej świat poddany presji strachu. Był to argument zarówno za, jak i przeciw. * Wrześniowe gorąco walczyło z długimi, chłodnymi cieniami o władzę nad rozległym placem przed Centrum Lincolna. Cicho szemrała fontanna otoczona turystami, studentami, przechodniami i obibokami. Uważałam, że Centrum Lincolna to architektoniczne brzydactwo. Pudełka po butach porozstawiane wokół pozbawionej wdzięku

kamiennej pustyni, której nawet plusk wody nie dodawał uroku. Michael twierdził, że odbieram to w ten sposób ponieważ nienawidzę Nowego Jorku. Gdyby Centrum Lincolna wybudowano w Kentucky, na pewno bym je podziwiała. Pamiętałam, żeby wydobyć z Debory elektroniczne hasło. Od dnia pierwszego zabójstwa Stanowy Teatr Nowego Jorku zmieniał je co tydzień. Późne popołudnie było porą intensywnych prób. Zespół korzystał ze wszystkich sal oraz sceny. Słychać było hiszpańskie bolero z drugiego aktu "Coppelii". Debora ćwiczyła je od tygodni. To właśnie rola Swanildy, dziewczyny udającej lalkę, uczyniła ze znakomitej Caroline Olson supergwiazdę. Gabinet Privitery pełen był programów tańca, wzorów kostiumów i komputerów. On sam zaś kazał mi czekać na siebie dwadzieścia minut. Siedziałam i zastanawiałam się, co wiem o biologicznie zmodyfikowanych tancerzach prócz tego, że tacy w Miejskim Balecie, z całą pewnością, nie występują. Istniało kilka rodzajów biomodyfikacji. Wszystkie dopiero w fazie doświadczeń, w Stanach zakazane, podlegające ciągłym zmianom w miarę jak nowe odkrycia pojawiały się na rynkach Europy, Ameryki i Japonii. Była to nauka nowa, chaotyczna i pełna sprzeczności, podobnie jak fizyka w początkach XIX wieku albo leki na raka w początkach obecnego. Żadna z modyfikacji nie powstała wyłącznie z myślą o tancerzach, którzy stanowili nieistotną część populacji. Jednakże tancerze europejscy poddawali

się eksperymentom, podobnie jak ci amerykańscy, których stać było na podróż do Berlina, Kopenhagi lub Rio, by tam dostąpić kosztownego przywileju szpikowania swych ciał drobniutkimi, nie sprawdzonymi, biologicznymi "urządzonkami" Niektóre "nano-urządzonka" wyszukiwały słabe punkty w ciele i reperowały je, by dorównały otaczającej je tkance. Przyspieszało to nieco gojenie niektórych urazów, czasem nierównomiernie, czasem wcale, zależnie od tego komu się wierzyło. Jennifer Lang poddała się takiej terapii, próbując zmniejszyć liczbę kontuzji idących w parze z tańcem w balecie. "Nano-urządzonka", reprodukujące się w ciele człowieka i reagujące z jego DNA, mogły powodować długofalowe powikłania, ale nikt nie potrafił powiedzieć jakie. Sprawa była więc mocno niepewna. "Urządzonka" budujące tkankę kostną okazały się mniej skomplikowane, lecz zarazem bardziej niebezpieczne. Stanowiły je zmutowane wirusy, przeprogramowane tak, by zmieniać kształt lub gęstość kości. Większość prac doświadczalnych przeprowadzono na starych kobietach z zaawansowaną osteoporozą. Niektórym z nich na skutek terapii tkanka kostna się zagęściła. Innym - nie. W balecie wymaga się, by noga obracała się w stawie biodrowym o 180 stopni. To słynne "wykręcanie" zniszczyło tancerzom wiele bioder i kolan. Gdyby można było zmienić układ kości tak, by "naturalnie" obracały się w panewce o 180 stopni, "wykręcanie" powodowałoby daleko

mniejsze obciążenia i dezintegrację stawu. Podnoszenie nogi też byłoby wtedy wyższe, a widowiskowe arabesques i grand battement łatwiejsze do wykonania. Gdyby udało się przeformować kości stopy, zmalałaby liczba urazów powstałych w nienaturalnym akcie tańca na palcach. Biologicznie wzmocnione mięśnie nóg pozwalałyby wyżej skakać, szybciej tańczyć i więcej wytrzymywać. Wszystko, co wspomagałoby metabolizm i zwiększało pojemność płuc, pomogłoby tancerzom panować nad ruchami. Można by też stabilizować niską wagę tancerek, oszczędzając im popadania w anoreksję, tę sekretną słabość świata baletu. W Europie tancerze zaczęli próbować biologicznej modyfikacji. Początkowo ostrożnie i skrycie, obecnie zaś otwarcie i dumnie. Tancerzy zespołów "Royal", "Bolszoj" czy "Nederlands Dans", którzy nie poddali się modyfikacji, uznawano za mało oddanych ruchowi. Tancerzy Miejskiego Baletu Nowego Jorku, którzy poddali się modyfikacji uznawano za mało oddanych sztuce. Privitera, bez słowa przeprosin za spóźnienie, wpłynął majestatycznie do gabinetu. - A, tutaj pani jest. Czym mogę służyć? - Mówił prawie bez akcentu, wyczuwalne jednak melodyjne tony jego rodzinnej Toskanii, nadawały wypowiedziom zwodniczą intymność. - Przyszłam w sprawie mojej córki, Debory Anders. Jest w klasie D szkoły baletowej. To ta...

- Tak, tak, wiem która to dziewczynka. Znam wszystkich moich tancerzy, nawet tych bardzo młodych. Oczywiście. Ale czy nie powinna pani pomówić raczej z madame Alois? Jest dyrektorką naszej szkoły. - Ale to pan podejmuje ważne decyzje - przekonywałam, uśmiechając się zwycięsko. Privitera usiadł na poręczy fotela. Musiał być już po siedemdziesiątce, lecz poruszał się jak młody człowiek. Proste, silne plecy, lekkie ruchy. Spojrzał na mnie przenikliwie swoimi słynnymi niebieskimi oczyma. Jego witalność i fizyczna obecność na scenie uczyniły zeń legendarnego tancerza, teraz był po prostu legendą. W Miejskim Balecie Nowego Jorku spełniano każdą jego zachciankę. Nie podobał mi się. Niepokoił mnie absolutyzm jego władzy, choć była to władza tylko nad formą sztuki oglądanej przez grupkę miłośników wielokrotnie mniejszą od na przykład rzesz kibiców piłki nożnej. - Mam trzy pytania związane z Deborą - zaczęłam. - Pierwsze, i jestem przekonana, że słyszy je pan bardzo często, dotyczy szans Debory na zrobienie kariery w zawodzie tancerki. Tej jesieni będzie musiała starać się o miejsce na uniwersytecie. Proszę o ocenę jej możliwości. Jeśli bowiem miałaby odejść, będziemy musiały pomyśleć o czymś innym, chociaż taniec zawodowy to jedyna rzecz, którą ona chciałaby się zajmować. Jeżeli miałoby być inaczej...

- Tak, tak... - odezwał się Privitera, odrzucając moje pytanie jako zupełnie bezsensowne. - Ależ moja droga pani Anders, taniec nigdy nie może być alternatywą. - Matthews - poprawiłam - Susan Matthews. - Anders to nazwisko Debory. - Jeżeli Debora ma być tancerką, będzie nią. Jeżeli nie... - Privitera wzruszył ramionami. Ludzie, którzy nie byli tancerzami, przestawali dla niego istnieć. - To właśnie chcę wiedzieć. Czy ma w sobie to coś, co pozwoli jej być zawodową tancerką? Jej nauczyciele twierdzą, że ma dobre wyczucie rytmu, jest muzykalna, lecz... - Zacisnęłam ręce tak mocno, że zrobiły się szare. - Być może, być może. Musi pani zdać się na mnie. Ocenię ją, kiedy przyjdzie właściwa pora. - Ależ to właśnie mówię - odezwałam się tak przymilnie, jak tylko potrafiłam. - Nadeszła właściwa pora. Wyższe studia... - Nie można poganiać sztuki. Jeżeli Debora ma zostać baletnicą, zostanie nią. Moja droga, proszę pozostawić to mnie. "Moja droga". W ten sposób zwracał się do wszystkich tancerzy. "Pozostaw to mnie. Ja wiem lepiej". Jak często powtarzał to w klasie, na próbie, podczas sesji choreograficznych, przed spektaklem? Przez ścianę było słychać przytłumioną muzykę z "Coppelii". - W takim razie pozwoli pan, że zadam drugie pytanie Jako matka, niepokoję się o bezpieczeństwo

Debory, od czasu tych strasznych zabójstw. Jakie kroki podjął Balet Miejski, aby zapewnić bezpieczeństwo swoim uczniom i tancerzom? Przenikliwe oczy ściągnęły się i zamieniły w niebieskie, nieprzeniknione szkiełka. Dostrzegłam jednak moment, w którym zdecydował, że jako matka mam prawo takie pytanie zadać. - Policja uważa, że uczniowie nie są zagrożeni. Ten... proszę pani, ta bestia najwidoczniej atakuje tylko dojrzałych artystów, tancerzy i solistów, którzy usiłują okiełznać sztukę drogą medycyny, a nie przez taniec. Moi baletmistrzowie wierzą w to, w co i ja wierzę: wyżyny sztuki można osiągnąć tylko przez talent i pracę, przez otwarcie się na taniec, a nie za pomocą mechanicznych środków. To co robią w ATT - nie jest sztuką! Poza tym - dodał nagle, zniżając się do praktycznej strony zagadnienia - uczniów nie stać na biomodyfikację. Idealizm wzmocniony realizmem - zrozumiałam kombinację leżącą u podłoża sukcesu Miejskiego Baletu, pomimo braku w jego zespole technicznie lepszych tancerzy biozmodyfikowanych. Zdawało mi się, że słyszę zgodne unisono tancerzy i sponsorów: "Jedyny prawdziwy balet. Taniec, który podtrzymuje złudzenie, że ciała występujących i oglądających są, w swej istocie, takie same. Moja droga, to po prostu cudowny człowiek! Zachowuje drogocenne tradycje, które sprawiły, że taniec jest taki wspaniały. Przekazaliśmy 20 000 dolarów". Zdecydowałam się nacisnąć.

- Ale Jennifer Lang najwyraźniej znalazła środki na nielegalną modyfikację, która... - To nie ma nic wspólnego z pani Deborą - uciął Privitera, podnosząc się płynnym ruchem. Niebieskie oczy spojrzały lodowato. - A teraz, pani wybaczy, wzywa mnie wiele spraw. - Ale nie powiedział mi pan, co faktycznie robicie dla bezpieczeństwa uczniów. - Nie podniosłam się z krzesła, próbując przekonać go, że moja troska jest wyłącznie rodzicielska. - Proszę, muszę wiedzieć. Debora... Privitera z trudem powstrzymał westchnienie. - Wzmocniliśmy zabezpieczenia. Nadzór elektroniczny, obejmujący tak szkołę, jak Centrum Lincolna, został wyposażony w dodatkowe elementy, których nie mogę ujawnić. Wynajęliśmy dodatkową ochronę dla uczniów, którzy wykonują drobne solówki i opuszczają Centrum Lincolna po dziesiątej wieczorem. W programie nauczania młodych tancerzy kładziemy wielki nacisk na istotę i absolutną konieczność ćwiczenia ciała, a nie polegania na lekach i zabiegach, które mają do zaoferowania zaledwie namiastkę prawdziwego doświadczenia sztuki. Wątpiłam czy Miejski Balet rzeczywiście zrobił to wszystko. Od śmierci Jennifer Lang upłynęły dopiero trzy dni. Ale retoryka Privitery pomogła mi zadać ostatnie pytania. - Czy jacyś rodzice zabrali swoje dzieci ze szkoły? A tancerze, czy znaleźli się tacy, którzy zmienili swój

harmonogram? W jaki sposób te wydarzenia dotknęły Miejski Balet jako zespół? Privitera spojrzał na mnie z absolutną pogardą. - Proszę pani, jeżeli tancerz, nawet uczeń szkoły baletowej, opuszcza mnie, ponieważ jakaś bestia morduje wykonawców, którzy robią to, czego ja moim tancerzom robić zabroniłem, to taki niby- tancerz powinien odejść. Dla takiego tancerza nie ma miejsca ani w mojej szkole, ani w teatrze. Czyż nie rozumie pani, pani Anders, że to jest Miejski Balet Nowego Jorku?! Wyszedł. Przez otwarte drzwi muzyka dochodziła czysto i wyraźnie. Ciągle jeszcze hiszpański taniec z "Coppelii". Historii o dziewczynie, która zamieniła się w piękną lalkę. Michael miał rację mówiąc, że zdecydowanie za bardzo ulegam metaforom. Idąc korytarzem, uświadomiłam sobie, że Privitera nie wspomniał nawet słowem o nasileniu badań bioskanowaniem. Tak byłoby najsensowniej - sprawdzić, którzy tancerze osiągają swoje wysokie skoki i mocne developpés na skutek biomodyfikacji, a następnie wyeliminować ich, zachowując nieskazitelny zespół. Zanim jakaś bestia zrobi to pierwsza. Wiedziałam, że Debora ma teraz dodatkowe zajęcia w studio numer 3. Nie powinnam tam wchodzić, pchnęłam więc drzwi do studia numer 3. Usiadłam na małym, twardym krzesełku, pośród baletowych mam, czekających na koniec lekcji. Wiedziałam, że lepiej nie wdawać się w rozmowę z

żadną z nich. Wszystkie chciały, by ich córki zrobiły baletową karierę. Było już po rozgrzewce przy drążku. Ciepłe powietrze pachniało kalafonią, tancerki ćwiczyły na środku sali, a pot spływał z ich wirujących i skaczących ciał. Bourées, pirouettes, entrechats. - Non, non! - wołała nauczycielka, emerytowana francuska baletnica, na której twarzy nigdy nie widziałam uśmiechu. - Kiedy skaczecie, ramiona muszą pomagać. Muszą was przeciągać z lewa na prawo. O tak. Debora wykonała ruch źle. - Non, non! O tak! Debora znowu zrobiła to źle. Skrzywiła się. Poczułam skurcz w żołądku. Spróbowała jeszcze raz. Znowu źle. Madame zrobiła gest wskazujący koniec sali. Debora podeszła do drążka, by powtórzyć ćwiczenie, podczas gdy reszta klasy nadal skakała. Plié, relevé, i jeszcze... nie znam nazw tych wszystkich kroków. I tak robiła je źle. Próbowała od nowa, i jeszcze raz od nowa. Jej twarz się ściągnęła, nie mogłam na to patrzeć. Kiedy Debora miała czternaście lat, uciekła z domu w St. Luis do nory, w której mieszkał jej ojciec w Nowym Jorku. Ojciec, którego nie widziała od dnia gdy skończyła trzy lata. Oświadczyła, że chce tańczyć u Antona Privitery. Zażądałam, by Pers, z którym wzięłam rozwód, ponieważ mnie porzucił, odesłał ją z powrotem. Odmówił. Zamieszkała z nim przy 110 Ulicy Zachodniej, w szczurzym zaułku,

położonym daleko poza strzeżoną strefą Manhattanu. Nie odstraszał jej ani brak policyjnej ochrony, ani brudna wspólna ubikacja, ani śmierć dziesięciolatka, którego postrzelono na stopniach sąsiedniego budynku, kiedy handlował trawką. Płakała, gdy przyleciałam do niej do Nowego Jorku, ale powiedziała, że do domu nie wróci. Chciała tańczyć u Antona Privitery. Nie można siłą wsadzić czternastoletniej pannicy do samolotu. Można przekonywać, krzyczeć, straszyć i grozić, prosić i płakać, ale nie można użyć siły. Nie - bez wyroku sądowego. Wystąpiłam do sądu o pozbawienie ojca władzy rodzicielskiej. Pers zrobił najskuteczniejszą rzecz, jaką można zrobić, kiedy chce się wygrać w sądzie Nowego Jorku. Nie kiwnął palcem. Ponieważ był biedakiem, od czasu do czasu na państwowym zasiłku, sąd wyznaczył mu obrońcę z urzędu. Ten miał sto pięćdziesiąt cztery sprawy i z miejsca poprosił o trzy kolejne odroczenia. Terminy rozpraw w rejestrze sędziego były zajęte na sześć miesięcy naprzód, zaś Deborze, do ukończenia szesnastu lat, kiedy już mogłaby legalnie sama opuścić dom, brakowało mniej niż półtora roku. Poszła na przesłuchanie do Privitery i została przyjęta do Amerykańskiej Szkoły Tańca. Zastrzelono następnego dzieciaka, tym razem w metrze, tuż przed stacją Persa. Dziewczynka miała dwanaście lat. Zasztyletowano chłopaka, zgwałcono młodą matkę, podpalono kilka domów. Adwokat

Persa poprosił o zwolnienie go z obrony. Sędzia wyznaczył następnego, który od razu złożył wniosek o przełożenie sprawy na dalszy termin. Zrezygnowałam z pracy w "St. Luis On-Line" i przeprowadziłam się do Nowego Jorku pozostawiając za sobą awans, ukochany dom i mężczyznę, na którym właśnie zaczynało mi zależeć. Dostałam pracę w czasopiśmie Michaela. Zapewniała mi połowę prestiżu i trzy czwarte mojej poprzedniej pensji, w mieście dwa razy droższym, za to trzykroć bardziej niebezpiecznym. Wynajęłam mieszkanie, trzy pokoje, dość przyzwoite, choć odrapane, przy 75 Ulicy Zachodniej, położonej jeszcze w strefie patrolowanej. Z okna pokoju widziałam blask elektronicznych zasieków wyznaczających strefę. Ten blask skręcał, omijając wielką część miasta, na południe od 70 Ulicy. Kupiłam broń. Po kilku pełnych napięcia tygodniach, Debora przeprowadziła się do mnie. Zamieszkałyśmy pośród baletek i bandaży, suszących się wiecznie na przeciągniętym przez środek pokoju sznurku, trykotów i rajstop, pośród postrzępionych, pochodzących z trzeciej ręki egzemplarzy czasopisma "Taniec", które miały dostać się potem jeszcze komuś, z bolesnymi guzami na dużych palcach nóg, ścięgnami w stanie zapalnym i naciągniętymi wiązadłami. Mieszkały także z nami poczucie winy Debory i moja wściekłość. W nocy leżałam bezsennie na rozkładanej kanapie i wpatrując się w sufit, wspominałam jak to Debora

poszła do przedszkola, a ja zaczęłam odkładać pieniądze na jej studia. Teraz nawet nie chciała myśleć o college'u. Chciała tańczyć u Antona Privitery. Jak dotąd Privitera nie zaproponował jej jeszcze miejsca w zespole. Kończyła właśnie siedemnaście lat i ostatni rok w szkole. Gdyby nie zaangażowano jej do corps de ballet w tym roku, mogła zapomnieć o Miejskim Balecie Nowego Jorku na zawsze. Siedziałam pośród baletowych mamuś i patrzyłam. Debora nie podnosiła nóg tak wysoko, jak inne dziewczynki, nie zawsze też starczało jej siły, by wykonać ten powolny, trudny ruch. - Czarujące! - piszczały baletowe mamuśki. - Piękne! To cudowne, że taka młoda dziewczyna wie, co chce zrobić ze swoim życiem! Baletowe mamuśki najwidoczniej nie dostrzegały uporczywych kontuzji, wyczerpania, współzawodnictwa, które każdą koleżankę zamieniało w śmiertelną rywalkę, zawężenia młodego świata do jednej tylko definicji sukcesu: "Czy uda mi się tańczyć u Antona Privitery?" Wszystko inne było fiaskiem. Decyzja życia i śmierci - w wieku siedemnastu lat. - Nie mam pojęcia co zrobię, jeżeli Jeannie nie otrzyma propozycji wejścia do zespołu - odezwała się mama Jeannie. - Chyba byśmy obie umarły. Chyba tak. "Jesteś taka niesprawiedliwa!" - krzyczała na mnie od czasu do czasu Debora w naszym małym,

zagraconym mieszkaniu. "W ogóle nie widzisz dobrej strony baletu! Jesteś zawsze przeciwko mnie!" Czy to takie nieuczciwe mieć nadzieję, że coś zmusi twoje dziecko do zerwania z życiem, które może tylko zniszczyć mu ciało i złamać serce? Z życiem, w którym przyszłość będzie należała tylko do tych, którzy zechcą stać się królikami doświadczalnymi w nieludzkich, biologicznych eksperymentach. Nicole Heyer, nieżyjąca tancerka ATT, przyjechała z Niemiec do Stanów najwyraźniej dlatego, że nie mogła konkurować z zadziwiająco zmodyfikowanymi tancerkami w swoim własnym kraju. Jennifer Lang, zwyczajna dziewczyna ze zwyczajnej houstońskiej rodziny, nie miała pieniędzy na poważniejsze eksperymenty. Ażeby zdobyć pieniądze na biomodyfikację w europejskich laboratoriach, dorabiała jako czarująca i kosztowna call girl. Numerek z baleriną! Tak właśnie zabójca dostał się do jej mieszkania. W swoim kąciku w studio numer 3 Debora uporała się w końcu z sekwencją kroków, chociaż widać było, że jeszcze nie czuje się pewnie. Dołączyła do reszty. Tymczasem zrobiło się parno jak w tureckiej łaźni. Uczennice przemierzały całą długość sali, od rogu do rogu, biegając i skacząc, w grupach po sześć. - Grand jeté w trzeciej arabesque - wołała madame. - Non, non, wyżej podnosimy nogę, Lizo. Szybciej, Wiktorio, vite! Vite! Raz, dwa... następna grupa!

Debora ruszyła, skoczyła i upadła. Wstałam. Mama Jeannie położyła rękę na moim ramieniu. - Nie może pani do niej podejść - oznajmiła. - Naruszyłaby pani dyscyplinę. Madame powykręcanymi dłońmi obmacała kostkę Debory. - Lizo, pomóż jej się odsunąć. Ninette, pójdź do biura i powiedz, żeby przyszedł doktor. Alors, następna grupa, grand jeté w trzeciej arabesque... Strząsnęłam z ramienia rękę mamy Jeannie i powoli podeszłam do miejsca, gdzie z twarzą wykrzywioną bólem siedziała Debora. - To nic takiego, mamo. - Nie ruszaj się, dopóki nie przyjdzie doktor. - Powiedziałam, że to nic strasznego. To było zwichnięcie. Doktor zabandażował kostkę i powiedział, że przez tydzień Debora nie powinna tańczyć. W domu pokuśtykała do swojego pokoju. Godzinę później zastałam ją przy drążku. - Deboro! Czy słyszałaś co doktor powiedział? Oczy miała lśniące od łez. Odetta w roli umierającego łabędzia. Giselle w scenie szaleństwa. - Mamo, muszę! Zrozum! Za dwa tygodnie obsadzają "Dziadka do orzechów". Muszę tam wtedy być i tańczyć! - Dziecko... - Dam radę tańczyć z tą kontuzją. Zostaw mnie samą! Debora nigdy jeszcze nie dostała roli w "Dziadku do orzechów" Privitery. Patrzyłam jak przenosi ciężar

ciała ze zdrowej kostki na chorą, krzywi się, i plié. Nie spojrzała na mnie w lustrze. Pomału zamknęłam drzwi. Tego wieczoru miałyśmy bilety na "Coppelię". Caroline Olson muskała scenę, niemal nie dotykając ziemi. Jej grand jetés zapierały dech w piersiach wytrawnej publiczności baletu Nowego Jorku. W ostatnim akcie, kiedy Swanilda tańczy czułe pas de deux z ukochanym Franzem, publiczność wstrzymała oddech, a cały teatr zamarł w bezruchu. Franz obrócił ją wolno w płynnej arabesque, nieprawdopodobnie czysto, a potem pirouettes. Swanilda przechodziła płynnie z jednej pozy w drugą, a jej długie, okryte jedwabiem nogi tworzyły jedną linię z ciałem, lekkim, silnym i eleganckim jak sama muzyka. Czułam rozpacz siedzącej obok mnie Debory. 3. Caroline skacze. Tylne łapy ma proste i wyciągnięte, jedną w przód, drugą w tył. Biegnie w kółko i znowu skacze. Dymitr chwyta ją. - Nie, nie - mówi pan Privitera. - Nie tak. Promenade en couronne, attitude, arabesque effacé. Teraz podnoszenie. Dymitr, obchodzisz się z nią jak z workiem siana. Popatrz. Pan Privitera unosi Caroline. Stawiam uszy. Ale pan Privitera jest "swój". Pan Privitera może ruszać Caroline. Dymitr może dotknąć Caroline. Carlos może dotknąć Caroline.

- To przez tego cholernego psa - mówi Dymitr. - Jak mam się uczyć roli, kiedy on gapi się na mnie, gotowy rozerwać mnie na kawałki? Jak ja, do licha, mam się skoncentrować? John Cole siada obok mnie. - Dymitrze - mówi - nic ci nie grozi. Cciebie Anioł nie zaatakuje. Jego biochip to arcydzieło programistów. Mówiłem ci już, że znajdujesz się w nim w zbiorze pod hasłem "swój". Musiałbyś naprawdę zaatakować Caroline, żeby Anioł zareagował. Chyba że Caroline powiedziała ci, że jest inaczej. Nie ma żadnego realnego niebezpieczeństwa, które przeszkadzałoby ci się skoncentrować. - A jeżeli upuszczę ją niechcący? Skąd mam wiedzieć, że w oczach psa nie będzie to wyglądało jak atak? Caroline siada. Patrzy na Johna. Patrzy na Dymitra. Na mnie nie patrzy. Uśmiecha się. - Upuszczenie to nie atak - mówi John. - Chyba że Caroline zacznie krzyczeć, a wszyscy wiemy, że nigdy tego nie robi, żeby nie wiem jaką odniosła kontuzję. Nie ma niebezpieczeństwa. Wierz mi. - Nie wierzę - mówi Dymitr. Zapada cisza, którą przerywa pan Privitera: - Caroline, kochanie, pozwól, że cię upuszczę. Wstań. Proszę, no już. Czuję, że Caroline się dziwi. Wstaje. Pan Privitera chwyta ją. Ona podskakuje. On podnosi ją ponad głowę. Ona spada twardo na dół. Stawiam uszy. Nie

krzyczy. Nie jest ranna. Pan Privitera jest "swój". Caroline powiedziała, że jest "swój". - Widzisz? - Pan Privitera ciężko oddycha. - Żadnego niebezpieczeństwa. Na miejsca, proszę. Promenade en couronne, attitude, arabesque effacé, podnoszenie. Dymitr podnosi Caroline. Muzyka gra głośniej. - Anioł, czy Caroline wychodziła z domu wczoraj wieczorem? - pyta mnie szeptem John. - Tak - odpowiadam. - Dokąd? - Cztery przecznice w lewo, jedną w prawo. Dała pieniądze. - Piekarnia - domyśla się John. - Czy chodziła jeszcze w inne miejsca, czy wróciła do domu? - Caroline wróciła do domu wczoraj wieczorem.. - Czy ktoś przyszedł do Caroline wczoraj wieczorem? - Nikt nie przyszedł do Caroline wczoraj wieczorem. - Dziękuję. - John poklepuje mnie. Czuję się szczęśliwy. Caroline patrzy na nas. Jakaś kobieta wiąże jej długą wstążkę w talii. Podaje kawałek drewna. John mówi, że to wachlarz. Muzyka zaczyna grać szybciej. Caroline nie skacze. Wczoraj skakała z wachlarzem. - Caroline - mówi pan Privitera. - Zacznij od tego miejsca, moja droga. Caroline skacze. Ciągle patrzy na Johna. On patrzy na mnie. Jakaś kobieta pachnie jogurtem i suką w rui. *