Ciąg to funkcja odwzorowująca zbiór liczb naturalnych dodatnich w pewien niepusty zbiór Y.
Definicja - ciąg
Jeżeli Y ⊂ R to o ciągu mówimy liczbowo-liczbowy (ciąg liczbowy).
Uwaga!!!
Wykres każdego ciągu znajduje się w I, IV ćwiartce osi współrzędnych i na dodatniej osi odciętych.
Wykresem kązdego ciągu są pojedyncze punkty, których odcięte są liczbami naturalnymi dodatnimi.
Dla dowolnego ciągu liczbowe zachodzi gdzie
Twierdzenie - wzór ogólny z sumy
, stąd:
Odejmując równanie stronami otrzymujemy:
Dowód:
Podstawy
Ciągi liczbowe Page 1
Ciąg ( ) jest ciągiem rosnącym wtedy i tylko
wtedy, gdy zachodzi warunek:
Definicja - ciąg rosnący
Ciąg jest rosnący, wtedy i tylko wtedy, gdy
każdy wyraz następny jest większy od
wyrazu poprzedniego.
Ciąg ( ) jest ciągiem malejącym wtedy i tylko
wtedy, gdy zachodzi warunek:
Definicja - ciąg malejący
Ciąg jest malejący, wtedy i tylko wtedy, gdy
każdy wyraz następny jest mniejszy od
wyrazu poprzedniego.
Ciąg ( ) jest ciągiem stałym wtedy i tylko wtedy,
gdy zachodzi warunek:
Definicja - ciąg malejący
Ciąg jest malejący, wtedy i tylko wtedy, gdy
każdy wyraz następny jest równy wyrazowi
poprzedniemu.
Monotoniczność dla znanych wyrazów ciągów
Ciągi rosnące
Ciąg ( ) o wyrazach dodatnich jest ciągiem
rosnącym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi
warunek:
Ciąg ( ) o wyrazach ujemnych jest ciągiem
rosnącym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi
warunek:
Ciągi malejące
Ciąg ( ) o wyrazach dodatnich jest ciągiem
malejącym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi
warunek:
Ciąg ( ) o wyrazach ujemnych jest ciągiem
malejącym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi
warunek:
Ciąg stały
Ciąg ( ) o wyrazach różnych od 0 jest ciągiem stałym
wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi warunek:
Monotoniczność ciągów liczbowych
Ciągi liczbowe Page 2
r - różnica ciągu arytmetycznego
Ciąg ( ) jest ciągiem arytmetycznym wtedy i tylko wtedy, gdy każdy następny
wyraz powstaje po dodaniu do poprzedniego stałej r.
Ciąg jest ciągiem arytmetycznym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi warunek:
Definicja - ciąg arytmetyczny
Uwaga!!!
Ciąg arytmetyczny musi posiadać minimum 3 wyrazy, inaczej nie stwierdzimy, czy jest arytmetyczny.
Każdy ciąg arytmetyczny jest ciągiem monotonicznym.
Jeżeli ciąg jest ciągiem arytmetycznym to:
jest ciągiem rosnącym
Dla
jest ciągiem malejącym
Dla
jest ciągiem stałym
Dla
Twierdzenie - monotoniczność ciągu arytmetycznego
, gdzie
Jeżeli ciąg jest ciągiem arytmetycznym to:
Twierdzenie - wzór na n-ty wyraz ciągu arytmetycznego
Jeżeli ciąg jest ciągiem arytmetycznym to:
, gdzie
y a ó
Twierdzenie - wzór na sume n poczatkowych wyrazów w ciagu arytmetycznym
Jeżeli ciąg jest ciągiem arytmetycznym to zachodzi warunek:
Twierdzenie - średnia arytmetyczna
Uwaga!!
O ciągu arytmetycznym
wiemy wszystko gdy
znamy jego i .
Ciąg arytmetyczny
Ciągi liczbowe Page 3
q - iloraz ciągu arytmetycznego
Ciąg ( ) jest ciągiem geometrycznym wtedy i tylko wtedy, gdy każdy następny
wyraz powstaje po pomnożeniu do poprzedniego przez stałą q.
Ciąg jest ciągiem geometrycznym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi warunek:
Definicja - ciąg geometryczny
Jeżeli ciąg jest ciągiem geometryczny i nie posiada wyrazów równych zero to zachodzi warunek:
Uwaga!!!
Jeżeli jeden z wyrazów ciągu geometrycznego wynosi 0 to reszta jego wyrazów też wynosi 0.
Ciąg jest ciągiem arytmetycznym i geometrycznym, gdy jest stały (q = 1, r = 0).
, gdzie
s a a
Jeżeli ciąg jest ciągiem geometrycznym to:
Twierdzenie - wzór na n-ty wyraz ciągu geometrycznego
Jeżeli ciąg jest ciągiem geometrycznym to:
, gdzie
y a ó
Twierdzenie - wzór na sume n poczatkowych wyrazów w ciagu geometrycznym
Jeżeli ciąg jest ciągiem geometrycznym to zachodzą warunki:
Twierdzenie - średnia geometryczna
Ciąg stały Ciąg niemonotonniczny
Ciąg rosnacy Ciąg malejący
Uwaga!!
O ciągu geometrycznym
wiemy wszystko gdy
znamy jego i .
Ciąg geometryczny
Ciągi liczbowe Page 4
to suma nieskończonego ciągu geometrycznego = szereg geometryczny
Wyrażenie:
Definicja - szereg geometryczny
, gdzie
Jeżeli ciąg to istnieje suma nieskończonego ciągu geometrycznego wynosząca:
Twierdzenie - o istniejącej sumie (zbieżności) szeregu geometrycznego
Jak widać, dla granica z dąży do 0, z tego wynika, że licznik dąży do 1.
Dowód:
Po pierwsze wyznaczamy dziedzinę danego równania/nierówności. Oprócz
standardowych mianowników, pierwiastków, logarytmów etc., sprawdzamy kiedy
dany szereg geometryczny jest zbieżny – sprowadza się to do rozwiązania
nierówności
•
Zastępujemy dany szereg geometryczny jego sumą, zgodnie ze wzorem•
Rozwiązujemy otrzymane równanie/nierówność (w którym nie ma już żadnych
kropek) i odrzucamy rozwiązania, które nie są zawarte w wyznaczonej wcześniej
dziedzinie.
•
Rozwiązywanie zadań:
Szereg geometryczny
Ciągi liczbowe Page 5
Ciąg to funkcja odwzorowująca zbiór liczb naturalnych dodatnich w pewien niepusty zbiór Y. Definicja - ciąg Jeżeli Y ⊂ R to o ciągu mówimy liczbowo-liczbowy (ciąg liczbowy). Uwaga!!! Wykres każdego ciągu znajduje się w I, IV ćwiartce osi współrzędnych i na dodatniej osi odciętych. Wykresem kązdego ciągu są pojedyncze punkty, których odcięte są liczbami naturalnymi dodatnimi. Dla dowolnego ciągu liczbowe zachodzi gdzie Twierdzenie - wzór ogólny z sumy , stąd: Odejmując równanie stronami otrzymujemy: Dowód: Podstawy Ciągi liczbowe Page 1
Ciąg ( ) jest ciągiem rosnącym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi warunek: Definicja - ciąg rosnący Ciąg jest rosnący, wtedy i tylko wtedy, gdy każdy wyraz następny jest większy od wyrazu poprzedniego. Ciąg ( ) jest ciągiem malejącym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi warunek: Definicja - ciąg malejący Ciąg jest malejący, wtedy i tylko wtedy, gdy każdy wyraz następny jest mniejszy od wyrazu poprzedniego. Ciąg ( ) jest ciągiem stałym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi warunek: Definicja - ciąg malejący Ciąg jest malejący, wtedy i tylko wtedy, gdy każdy wyraz następny jest równy wyrazowi poprzedniemu. Monotoniczność dla znanych wyrazów ciągów Ciągi rosnące Ciąg ( ) o wyrazach dodatnich jest ciągiem rosnącym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi warunek: Ciąg ( ) o wyrazach ujemnych jest ciągiem rosnącym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi warunek: Ciągi malejące Ciąg ( ) o wyrazach dodatnich jest ciągiem malejącym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi warunek: Ciąg ( ) o wyrazach ujemnych jest ciągiem malejącym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi warunek: Ciąg stały Ciąg ( ) o wyrazach różnych od 0 jest ciągiem stałym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi warunek: Monotoniczność ciągów liczbowych Ciągi liczbowe Page 2
r - różnica ciągu arytmetycznego Ciąg ( ) jest ciągiem arytmetycznym wtedy i tylko wtedy, gdy każdy następny wyraz powstaje po dodaniu do poprzedniego stałej r. Ciąg jest ciągiem arytmetycznym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi warunek: Definicja - ciąg arytmetyczny Uwaga!!! Ciąg arytmetyczny musi posiadać minimum 3 wyrazy, inaczej nie stwierdzimy, czy jest arytmetyczny. Każdy ciąg arytmetyczny jest ciągiem monotonicznym. Jeżeli ciąg jest ciągiem arytmetycznym to: jest ciągiem rosnącym Dla jest ciągiem malejącym Dla jest ciągiem stałym Dla Twierdzenie - monotoniczność ciągu arytmetycznego , gdzie Jeżeli ciąg jest ciągiem arytmetycznym to: Twierdzenie - wzór na n-ty wyraz ciągu arytmetycznego Jeżeli ciąg jest ciągiem arytmetycznym to: , gdzie y a ó Twierdzenie - wzór na sume n poczatkowych wyrazów w ciagu arytmetycznym Jeżeli ciąg jest ciągiem arytmetycznym to zachodzi warunek: Twierdzenie - średnia arytmetyczna Uwaga!! O ciągu arytmetycznym wiemy wszystko gdy znamy jego i . Ciąg arytmetyczny Ciągi liczbowe Page 3
q - iloraz ciągu arytmetycznego Ciąg ( ) jest ciągiem geometrycznym wtedy i tylko wtedy, gdy każdy następny wyraz powstaje po pomnożeniu do poprzedniego przez stałą q. Ciąg jest ciągiem geometrycznym wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi warunek: Definicja - ciąg geometryczny Jeżeli ciąg jest ciągiem geometryczny i nie posiada wyrazów równych zero to zachodzi warunek: Uwaga!!! Jeżeli jeden z wyrazów ciągu geometrycznego wynosi 0 to reszta jego wyrazów też wynosi 0. Ciąg jest ciągiem arytmetycznym i geometrycznym, gdy jest stały (q = 1, r = 0). , gdzie s a a Jeżeli ciąg jest ciągiem geometrycznym to: Twierdzenie - wzór na n-ty wyraz ciągu geometrycznego Jeżeli ciąg jest ciągiem geometrycznym to: , gdzie y a ó Twierdzenie - wzór na sume n poczatkowych wyrazów w ciagu geometrycznym Jeżeli ciąg jest ciągiem geometrycznym to zachodzą warunki: Twierdzenie - średnia geometryczna Ciąg stały Ciąg niemonotonniczny Ciąg rosnacy Ciąg malejący Uwaga!! O ciągu geometrycznym wiemy wszystko gdy znamy jego i . Ciąg geometryczny Ciągi liczbowe Page 4
to suma nieskończonego ciągu geometrycznego = szereg geometryczny Wyrażenie: Definicja - szereg geometryczny , gdzie Jeżeli ciąg to istnieje suma nieskończonego ciągu geometrycznego wynosząca: Twierdzenie - o istniejącej sumie (zbieżności) szeregu geometrycznego Jak widać, dla granica z dąży do 0, z tego wynika, że licznik dąży do 1. Dowód: Po pierwsze wyznaczamy dziedzinę danego równania/nierówności. Oprócz standardowych mianowników, pierwiastków, logarytmów etc., sprawdzamy kiedy dany szereg geometryczny jest zbieżny – sprowadza się to do rozwiązania nierówności • Zastępujemy dany szereg geometryczny jego sumą, zgodnie ze wzorem• Rozwiązujemy otrzymane równanie/nierówność (w którym nie ma już żadnych kropek) i odrzucamy rozwiązania, które nie są zawarte w wyznaczonej wcześniej dziedzinie. • Rozwiązywanie zadań: Szereg geometryczny Ciągi liczbowe Page 5