Snicket Lemony - Seria niefortunnych zdarzeń 03 - Ogromne okno.pdf

LEMONY SNICKET OGROMNE OKNO Seria niefortunnych zdarzeń KSIĘGA TRZECIA

Dla Beatrycze Wolałbym, abyś żyła i miała się dobrze.

ROZDZIAŁ PIERWSZY Gdybyście nie wiedzieli za wiele o sierotach Baudelaire i zobaczyli je siedzące na walizkach w Doku Damoklesa, pomyślelibyście pewnie, że szykuje im się emocjonująca przygoda. Przed chwilą zeszły przecież z pokładu Psotnego Promu, który je przewiózł na drugi brzeg Jeziora Łzawego, gdzie miały zamieszkać u Ciotki Józefiny - u taka sytuacja wróży na ogół fantastyczne życie. Oczywiście, myśląc tak, bylibyście w wielkim biedzie. Bo chociaż Wioletka, Klaus i Słoneczko Baudelaire rzeczywiście mieli przeżyć zdarzenia emocjonujące i pamiętne, to nie byty to zdarzenia emocjonujące i pamiętne w tym sensie, w jakim emocjonująca i pamiętna bywa wizyta u wróżki albo udział w rodeo. Emocjonująca i pamiętna przygoda sierot Baudelaire przypominała raczej sytuację osoby, która, ścigana przez wilkołaka, gna o północy przez cierniste chaszcze na odludziu, gdzie nie ma żywej duszy do pomocy. Jeśli chcieliście poczytać sobie historię, której bohaterowie wiodą fantastyczne życie, to z całą pewnością wybraliście niewłaściwą książkę, gdyż sieroty Baudelaire doświadczają w swoim ponurym i nieszczęśliwym życiu wyjątkowo niewielu fantastycznych chwil. Ich nieszczęścia to bardzo przykry temat, tak przykry, że podejmuję go z największym trudem. Więc jeżeli nie macie ochoty na opowieść tragiczną i smutną, daję wam ostatnią szansę: odłóżcie tę książkę, gdyż nieszczęścia sierot Baudelaire zaczną się już w następnym akapicie. - Spójrzcie, co dla was mam! - Pan Poe, szczerząc się od ucha do ucha, podniósł do góry papierową torebeczkę. - Miętówki! Pan Poe byt bankierem, wyznaczonym do nadzorowania spraw sierot Baudelaire po śmierci ich rodziców. Miał dobre serce, ale na tym świecie dobre serce nie wystarczy, szczególnie gdy odpowiada się za bezpieczeństwo dzieci. Pan Poe znał trójkę młodych Baudelaire'ów od urodzenia, a mimo to nigdy nie pamiętał, że wszyscy troje są uczuleni na miętówki. - Dziękujemy panu - powiedziała Wioletka, przyjęta torebeczkę i zajrzała do środka. Jak większość czternastolatek Wioletka była zbyt dobrze wychowana, aby napomknąć, że zjedzenie miętówki wywołałoby u niej silną alergię, co tu oznacza: „w ciągu paru godzin dostałaby swędzących wyprysków na całym ciele”. Poza tym była zanadto pochłonięta obmyślaniem pewnego wynalazku, aby zwracać szczególną uwagę na pana Poe. Każdy, kto znał Wioletkę, wiedział doskonale gdy ma ona włosy związane wstążką, aby nie leciały do oczu - tak jak w tej chwili - to znak, że myśli wyłącznie o kółkach, trybikach, dźwigniach i innych przyborach niezbędnych przy dokonywaniu wynalazków. Głowiła się właśnie nad takim sposobem udoskonalenia silnika Psotnego Promu, żeby przestał buchać kłębami dymu w

szare niebo. - To bardzo uprzejme z pana strony - rzekł z uśmiechem Klaus, środkowy reprezentant trójki Baudelaire'ów, myśląc jednocześnie, że gdyby chociaż raz polizał miętówkę, język spuchłby mu niemiłosiernie, i nie mógłby nic powiedzieć. Klaus zdjął okulary, rozczarowany, że pan Poe zamiast miętówek nie kupił mu jakiejś książki albo chociaż gazety. Klaus byt zapalonym czytelnikiem: gdy na własnym przyjęciu z okazji ósmych urodzin przekonał się, że cierpi na alergię, natychmiast przestudiował wszystkie książki o alergiach z biblioteki rodziców. Jeszcze cztery lata później potrafił z pamięci recytować wzory chemiczne tych substancji, które sprawiły, że spuchł mu język. - Toj! - pisnęło Słoneczko. Najmłodsze z Baudelaire'ów było jeszcze niemowlęciem i, jak większość niemowląt, posługiwało się zagadkowymi słowami. „Toj!” miało zapewne znaczyć: „Nigdy nie jadłam miętówek, gdyż podejrzewam, że, podobnie jak moje rodzeństwo, jestem na nie uczulona”. Ale mogło też znaczyć: „Chętnie schrupałabym miętówkę, ponieważ lubię gryźć co popadnie moimi czterema ostrymi zębami, jednak wolę nie ryzykować reakcji alergicznej”. - Możecie je sobie zjeść w czasie jazdy taksówką do domu pani Anwhistle - powiedział pan Poe, pokasłując w białą chusteczkę. Pan Poe sprawiał wrażenie stale przeziębionego, więc sieroty Baudelaire przywykły już do otrzymywania od niego informacji przerywanych napadami kaszlu. - Pani Anwhistle przeprasza, że nie oczekiwała was na przystani, ale boi się tego miejsca. - Dlaczego boi się przystani? - spytał Klaus, patrząc na drewniane pomosty i żaglówki. - Boi się wszystkiego, co ma związek z Jeziorem Łzawym - odparł pan Poe - lecz nie mówiła mi, dlaczego. Być może ma to jakiś związek ze śmiercią jej męża. Wasza Ciotka Józefina - która, oczywiście, nie jest waszą prawdziwą ciotką, tylko szwagierką waszej dalekiej kuzynki, ale prosiła, żebyście mówili na nią Ciotka Józefina - otóż wasza Ciotka Józefina niedawno straciła małżonka. Niewykluczone, że się utopił, może wypadł z łódki. Wydało mi się niestosowne wypytywać wdowę o szczegóły tak traumatycznego przeżycia. No a teraz poszukajmy taksówki. - Co znaczy to słowo? - spytała Wioletka. Pan Poe uniósł brwi. - Zdumiewasz mnie, Wioletko. Dziewczynka w twoim wieku powinna dawno wiedzieć, że taksówka jest to samochód, który dowozi pasażera na wybrane miejsce za ustaloną opłatą. No, bierzcie bagaże i ustawcie się przy krawężniku. - „Traumatyczne” - szepnął Klaus do Wioletki - to mniej więcej to samo co „wstrząsające”. - Dzięki - odszepnęła Wioletka, jedną ręką podnosząc walizkę, a drugą Słoneczko. Pan Poe zamachał chusteczką, taksówka się zatrzymała, taksówkarz w mgnieniu oka wpakował

wszystkie walizki Baudelaire'ów do bagażnika, a pan Poe w tym samym czasie wpakował dzieci na tylne siedzenie. - Tu się pożegnamy - oznajmił. - W banku rozpoczęty się już godziny urzędowania, więc obawiam się, że nie nadążyłbym z robotą, gdybym was odwiózł do Ciotki Józefiny. Pozdrówcie ją ode mnie serdecznie i przekażcie jej, że będę z wami w stałym kontakcie. - Pan Poe pokaszlał chwilę w chusteczkę, zanim podjął przemowę. - Wasza Ciotka Józefina denerwuje się nieco, że w jej domu zamieszka ni stąd ni zowąd troje dzieci, ale zapewniłem ją, że jesteście wyjątkowo dobrze wychowani. Pamiętajcie sprawować się juk należy, no i jak zwykle możecie skontaktować się ze mną telefonicznie lub faksem, gdyby wynikły jakieś problemy. Chociaż nie przypuszczam, aby tym razem coś miało pójść nie tak. Mówiąc: „tym razem”, pan Poe spojrzał na dzieci znacząco, jakby to była ich wina, że nieszczęsny Wujcio Monty pożegnał się z życiem, Dzieci były jednak zbyt zdenerwowane perspektywą poznania nowej opiekunki, aby wykrztusić pod adresem pana Poe coś więcej niż: „No to na razie”. - No to na razie - powiedziała Wioletka, wkładając do kieszeni torebkę miętówek. - No to na razie - powiedział Klaus, oglądając się po raz ostatni na Dok Damoklesa. - Frul - mruknęło Słoneczko, które już żuło pas bezpieczeństwa. - No to na razie - odpowiedział pan Poe. - I życzę wam wszystkim powodzenia. Będę często o was myślał. Pan Poe wręczył taksówkarzowi odliczone pieniądze i pomachał dzieciom, gdy taksówka wyjeżdżała z przystani na szarą, brukowaną kocimi łbami ulicę. Minęli mały sklepik warzywny z wystawionymi na chodnik skrzynkami limonek i buraków. Minęli sklep odzieżowy pod nazwą PATRZ! PASUJE!, który wyglądał, jakby był w remoncie. Minęli okropną restaurację Smutny Klaun, z neonami i balonami w witrynie. Minęli jeszcze wiele innych sklepów i sklepików, ale wszystkie były zamknięte, z kratami i sztabami na oknach i drzwiach. - Zdaje się, że to niezbyt ludne miasteczko - zauważył Klaus. - A miałem nadzieję, że nawiążemy tu nowe znajomości. - Jest po sezonie - wyjaśnił krótko taksówkarz, chudzielec z cienkim papierosem przyklejonym do ust, popatrując na dzieci we wstecznym lusterku. - Miasteczko Jezioro Łzawe to miejscowość wypoczynkowa: gdy przychodzi ładna pogoda, szpilki tu nie można wetknąć. Ale o tej porze roku tyle tu życia, co w tym kocie, co go przejechałem dziś z rana. Jeśli szukacie nowych znajomych, to musicie poczekać na trochę lepszą pogodę. A skoro już o pogodzie mowa, to za tydzień spodziewamy się tutaj huraganu Herman. Postarajcie się, żeby wam nie

zabrakło zapasów jedzenia tam na górze. - Huragan? Na jeziorze? - zdziwił się Klaus. - Myślałem, że huragany występują tylko w rejonach oceanów. - Na tak wielkim zbiorniku wodnym jak Jezioro Łzawe zdarzyć się może wszystko - pouczył go taksówkarz, - Szczerze mówiąc, bałbym się trochę mieszkać na samym czubku tego urwiska. Jak przyjdzie sztorm, bardzo trudno będzie zjechać taki kawał w dół do miasteczka. Wioletka, Klaus i Słoneczko wyjrzeli przez okienka taksówki i zaraz zrozumieli, co kierowca miał na myśli, mówiąc „taki kawał w dół”. Pokonawszy ostatni zakręt, taksówka wjechała na wyboisty szczyt wysokiego, wysokiego urwiska, skąd dzieci ujrzały położone bardzo nisko w dole miasteczko: brukowana kocimi łbami ulica owijała się niczym mała szara żmijka wokół zbitych w gromadkę budynków, a po malutkim kwadraciku Doku Damoklesa poruszały się czarne kropki; to byli ludzie. Za przystanią rozciągał się kleks Jeziora Łzawego - tak wielki i czarny, jakby za trójką sierot stał gigantyczny potwór i rzucał tam swój gigantyczny cień. Dzieci przez dłuższą chwilę gapiły się jak zahipnotyzowane w olbrzymią czarną plamę na krajobrazie. - Co za ogromne jezioro - przemówił wreszcie Klaus. - I wygląda na strasznie głębokie. Już rozumiem, czemu Ciotka Józefina się go boi. - Ta pani, co tu mieszka, boi się jeziora? - spytał taksówkarz. - Tak nam mówiono - odparła Wioletka. Taksówkarz pokręcił głową ze zdumieniem i zatrzymał samochód. - No to nie wiem, jak ona tu wytrzymuje. - O co panu chodzi? - spytała Wioletka. - To wyście jeszcze nigdy nie byli w tym domu? - zdziwił się taksówkarz. - Nigdy - potwierdził Klaus. - Nie znamy nawet jeszcze Ciotki Józefiny. - Hm, jeżeli la wasza Ciotka Józefina boi się wody, to słowo daję, nie rozumiem, jak może tu mieszkać. - Ale o czym pan mówi? - zniecierpliwił się wreszcie Klaus. - Zobaczcie sami - powiedział taksówkarz i wysiadł z wozu. Baudelaire'owie wyjrzeli przez okienko. Z początku ujrzeli tylko nieduży klockowaty budyneczek z łuszczącymi się białymi drzwiami, na oko niewiele większy od taksówki, która ich tu przywiozła. Jednak kiedy wygramolili się z taksówki i podeszli bliżej, stwierdzili, że ten maty klocek to tylko część domu, stercząca poza skraj urwiska. Reszta domu - cała sterta małych klocków, poustawianych jeden na drugim jak kostki cukru - zwisała nad przepaścią, przytwierdzona do zbocza stalowymi podporami, przypominającymi nogi pająka. Dzieci

patrzyły osłupiałe na swój nowy dom, który wyglądał, jakby resztkami sil kurczowo czepiał się gruntu. Taksówkarz wyjął z bagażnika walizki Baudelaire'ów, postawił je przed łuszczącymi się białymi drzwiami i odjechał z powrotem w dół, trąbiąc „tu - tut!” na pożegnanie. Białe drzwi cichutko skrzypnęły, otworzyły się i wyjrzała spoza nich blada kobieta z wysokim siwym kokiem. - Dzień dobry - uśmiechnęła się niepewnie. - Jestem waszą Ciotką Józefiną. - Dzień dobry - odpowiedziała Wioletka i bardzo ostrożnie dała parę kroków do przodu, aby przywitać się z nową opiekunką. Klaus zbliżył się za siostrą, a na końcu, na czworakach, przyczołgało się Słoneczko. Wszyscy troje posuwali się bardzo ostrożnie, jakby w obawie, że dom pod ich ciężarem runie ze swojej grzędy. Sieroty Baudelaire zupełnie nie rozumiały, jak ktoś, kto boi się panicznie Jeziora Łzawego, może mieszkać w domu, który wygląda, jakby w każdej chwili miał runąć w przepastna toń.

ROZDZIAŁ DRUGI - Jest kaloryfer. - Ciotka Józefina cienkim, bladym palcem wskazała kaloryfer. - Pamiętajcie, żeby go nigdy nie dotykać. Możliwe, że będziecie czasem marzli u mnie w domu. Nigdy nie włączam kaloryfera, ponieważ boję się, że może wybuchnąć - dlatego wieczorami często bywa u mnie chłodno. Wioletka z Klausem wymienili przelotne spojrzenia, a Słoneczko spojrzało kolejno na siostrę i brata. Ciotka Józefina oprowadzała dzieci po ich nowym domu, w którym sama bala się chyba wszystkiego: od wycieraczki - gdyż, jak wyjaśniła, można się o nią potknąć i skręcić sobie kark - po kanapę w salonie, która, jej zdaniem, mogła się w każdej chwili przewrócić i zmiażdżyć człowieka na placek. - To jest telefon. - Ciotka Józefina wskazała telefon. - Należy go używać tylko w nagłych wypadkach, gdyż istnieje niebezpieczeństwo porażenia prądem. - Przepraszam - wtrącił Klaus - ale czytałem trochę o elektryczności. Zapewniam ciocię, że telefon jest pod tym względem całkiem bezpieczny. Dłonie Ciotki Józefiny zatrzepotały wokół koka, jakby coś jej nagle wskoczyło na głowę. - Nie wolno wierzyć we wszystko, co się czyta - zauważyła. - A ja kiedyś własnoręcznie skonstruowałam telefon - powiedziała Wioletka. - Jeżeli ciocia chce, mogę rozebrać ten aparat i pokazać cioci, jak działa. To ciocię uspokoi. - Nie sądzę - nachmurzyła się Ciotka Józefina. - Delmo! - zaproponowało Słoneczko, co mogło znaczyć: „Z największą chęcią ugryzę telefon, żeby udowodnić, że jest nieszkodliwy”. - Delmo? - powtórzyła Ciotka Józefina, podnosząc z wypłowiałego dywanu w kwiaty jakiś paproch. - A cóż to znaczy „delmo”? Uważam się za znawczynię języka angielskiego, ale nigdy nie zetknęłam się ze słowem „delmo”. Czy ona mówi jakimś obcym językiem? - Słoneczko nie mówi jeszcze właściwie żadnym językiem - wyjaśnił Klaus, biorąc siostrzyczkę na ręce. - Tak sobie tylko gaworzy. - Grim! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Protestuję przeciwko nazywaniu mojej mowy gaworzeniem!”. - Widzę, że muszę ją nauczyć porządnie się wysławiać - stwierdziła oschle Ciotka Józefina. - Na pewno wszystkim wam przyda się parę lekcji gramatyki. Gramatyka to największa radość życia, nieprawdaż? Trójka rodzeństwa spojrzała po sobie. Wioletka Biała chęć odpowiedzieć, że największą radością życia jest tworzenie wynalazków, Klaus - że czytanie, a Słoneczku, jak wiadomo, nic

nie sprawiało większej przyjemności niż gryzienie rozmaitych przedmiotów. O gramatyce myśleli jak o plackach bananowych: jadalne, ale nie ma się czym zachwycać. Uznali jednak, że niegrzecznie byłoby sprzeciwić się Ciotce Józefinie. - Owszem - bąknęła w końcu Wioletka. - Zawsze przepadaliśmy za gramatyką. Ciotka Józefina kiwnęła głową i uśmiechnęła się blado do rodzeństwa. - Zaprowadzę was teraz do waszego pokoju, a zwiedzanie domu zakończymy po obiedzie. Kiedy chcecie otworzyć drzwi, trzeba je po prostu pchnąć. Pod żadnym pozorem nie naciskajcie klamki. Boję się, że naciśnięta klamka rozpryśnie się na milion kawałków i odłamek wpadnie mi do oka. Baudelaire'owie zaczynali pomału podejrzewać, że nie będzie im wolno dotykać niczego w całym domu - mimo to uśmiechnęli się do Ciotki Józefiny, pchnęli drzwi i oczom ich ukazał się duży, jasny pokój, z białymi ścianami i jednobarwnym niebieskim dywanem na podłodze. W pokoju stały dwa słusznych rozmiarów łóżka i jedna słusznych rozmiarów kołyska - ta ostatnia niewątpliwie dla Słoneczka - wszystkie zastane niebieskimi kapami. Przy każdym posłaniu stał w nogach spory kufer do przechowywania rzeczy. W drugim końcu pokoju widać było wielką szafę na ubrania dla całej trójki, małe okienko oraz średniej wielkości stertę puszek o niewiadomym przeznaczeniu. - Przepraszam was, że musicie dzielić pokój, ale dom jest niezbyt duży - usprawiedliwiła się Ciotka Józefina. - Starałam się wyposażyć to pomieszczenie we wszystko, co potrzebne, i mam nadzieję, że będzie wam tu wygodnie. - Na pewno - odparła Wioletka, wnosząc swoją walizkę do pokoju. - Bardzo dziękujemy. - W każdym kufrze jest prezent - oznajmiła Ciotka Józefina. Prezenty? Baudelaire'owie już od bardzo dawna nie dostali żadnych prezentów. Uśmiechnięta Ciotka Józefina podeszła do pierwszego kufra i uniosła wieko. - To dla Wioletki. Śliczna nowa lalka z mnóstwem ubranek na zmianę. - Ciotka Józefina sięgnęła w głąb kufra i wyciągnęła plastikową lalkę z buzią w ciup i wielkimi, wytrzeszczonymi oczami. - Prześliczna, prawda? Na imię ma Panna Penny. - Och, dziękuję! - powiedziała Wioletka, która jako czternastolatka dawno już wyrosła z lalek, zresztą nigdy specjalnie się nimi nie bawiła. Z wymuszonym uśmiechem przyjęta od Ciotki Józefiny Pannę Penny i poklepała lalkę po plastikowej głowie. - Dla Klausa - ciągnęła Ciotka Józefina - mamy tu elektryczną kolejkę. - Otworzyła drugi kufer i wyciągnęła malutki wagonik. - Tory możesz sobie rozłożyć w tamtym pustym kącie. - Strasznie się cieszę - odparł Klaus, siląc się na entuzjastyczną minę. Klaus nigdy nie przepadał za elektrycznymi kolejkami, ponieważ składanie ich wymagało mnóstwo roboty, a

po złożeniu można było tylko patrzeć na pociąg, który bez końca jeździ w kółko. - A teraz prezent dla Słoneczka. - Ciotka Józefina sięgnęła do najmniejszego kufra, ustawionego w nogach kołyski. - Grzechotka. Słyszysz, Słoneczko, jak ładnie grzechocze? Słoneczko wyszczerzyło się do Ciotki Józefiny wszystkimi czterema ostrymi ząbkami, ale siostra i brat Słoneczka wiedzieli doskonale, że gardzi ono grzechotkami i nie cierpi denerwującego odgłosu, jaki wydaje grzechotka, gdy nią potrząsnąć. Słoneczko już raz w życiu dostało grzechotkę, kiedy było całkiem malutkie - i tylko jej nie żałowało, gdy przepadła w strasznym pożarze, który strawił dom Baudelaire'ów. - Okazała ciocia wielką hojność, ofiarowując nam tak wspaniale prezenty - powiedziała Wioletka. Z grzeczności nie dodała, że nie były to prezenty wymarzone. - Bo ja się z was bardzo cieszę! - oświadczyła płotka Józefina. - Nade wszystko kocham gramatykę. I raduje mnie myśl, że będę mogła podzielić się miłością do gramatyki z tak uroczymi dziećmi, jak właśnie wy. Teraz zostawiam was na parę minut, rozgośćcie się, a potem razem zjemy obiad. Na razie pa. - Ciociu Józefino - zatrzymał ją Klaus. - Do czego służą te puszki? - Te puszki? To są, oczywiście, puszki anty - włamaniowe - odparła Ciotka Józefina, gładząc się po koku. - Na pewno boicie się włamywaczy tak samo jak ja. Więc codziennie wieczorem przesuńcie po prostu tę stertę puszek pod drzwi: gdy włamywacze wtargną do pokoju, potkną się o puszki, a wtedy wy się obudzicie. - I co zrobimy, gdy obudzimy się oko w oko z uzbrojonym włamywaczem? - spytała Wioletka. - Ja już bym wolała przespać włamanie. Oczy Ciotki Józefiny zrobiły się wielkie ze strachu. - Uzbrojony włamywacz? - powtórzyła. - Uzbrojony włamywacz? Dlaczego wspominasz o uzbrojonych włamywaczach? Czy chcesz nas wszystkich jeszcze bardziej przestraszyć? - Ależ skąd - wykrztusiła speszona Wioletka, nie dodając, że to przecież Ciotka Józefina poruszyła temat włamywaczy. - Przepraszam. Nie chciałam cioci przestraszyć. - Lepiej nie mówmy już o tym - powiedziała Ciotka Józefina, zerkając nerwowo na puszki, jakby właśnie w tej chwili potykał się o nie jakiś włamywacz. - Za parę minut oczekuję was przy stole. Gdy ich nowa opiekunka zamknęła drzwi, sieroty Baudelaire odczekały, aż umilknie jej człapanie po schodach, i dopiero wtedy zaczęty rozmawiać. - Możesz sobie wziąć Pannę Penny, Słoneczko - powiedziała Wioletka, wręczając lalkę siostrzyczce. - Zdaje się, że to twardy plastik, dobry do gryzienia. - A ty, Wioletko, weź sobie kolejkę - powiedział Klaus. - Możesz rozebrać lokomotywki i

skonstruować jakiś wynalazek. - No to dla ciebie została grzechotka - stwierdziła Wioletka. - To niesprawiedliwe. - Szu! - dodało Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „W naszym życiu już od dawna nic nie dzieje się sprawiedliwie”. Baudelaire'owie wymienili gorzkie uśmiechy. Słoneczko miało rację. Niesprawiedliwością było, że stracili rodziców. Niesprawiedliwością było, że zły i odrażający Hrabia Olaf wciąż depcze im po piętach, bez skrupułów dybiąc na ich majątek. Niesprawiedliwością było, że przenoszą się od krewnego do krewnego i w każdym kolejnym domu dochodzi do strasznych rzeczy - zupełnie jakby sieroty Baudelaire jechały upiornym autobusem, zatrzymującym się wyłącznie na przystankach „Niesprawiedliwość” i „Nieszczęście”. Niesprawiedliwością było, rzecz jasna, również to, że jedyną zabawką Klausa w nowym domu stała się grzechotka. - Widać, że Ciotka Józefina bardzo się starała, urządzając dla nas ten pokój - zauważyła smętnie Wioletka. - Zdaje się, że ma dobre serce. Nie powinniśmy na nią narzekać, nawet po cichu. - Masz rację - przyznał Klaus, podnosząc grzechotkę i potrząsając nią od niechcenia. - Nie powinniśmy narzekać. - Twi! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Oboje macic rację. Nie powinniśmy narzekać”. Klaus podszedł do okna i wyjrzał na przedwieczorny pejzaż. Za atramentową tonią Jeziora Łzawego zachodziło słońce i zrywał się zimny, nocny wiatr. Od okna już ciągnęło lekkim chłodem. - Chyba jednak trochę ponarzekam - powiedział Klaus. - Zupa na stole! - zawołała z kuchni Ciotka Józefina. - Proszę na obiad! Wioletka położyła rękę na ramieniu Klausa i uścisnęła je lekko dla dodania bratu otuchy a potem, już bez słowa, cała trójka ruszyła korytarzem z powrotem do jadalni. Ciotka Józefina nakryła stół na cztery osoby, Słoneczku podłożyła do siedzenia pękatą poduszkę, a w kącie przygotowała nową stertę puszek, na wypadek gdyby włamywacze chcieli ukraść im obiad. - W języku potocznym - objaśniła Ciotka Józefina - „zupa na stole” to wyrażenie idiomatyczne, które nie musi mieć nic wspólnego z zupą. Oznacza po prostu, że obiad jest gotowy. A jednak dzisiaj, wyjątkowo, przygotowałam zupę. - To świetnie - ucieszyła się Wioletka. - Nie ma nic lepszego jak talerz gorącej zupy w chłodny wieczór. - Tyle że moja zupa nie jest gorąca - powiedziała Ciotka Józefina. - Nigdy niczego nie gotuję, ponieważ boję się włączyć kuchenkę. Mogłaby przecież wybuchnąć. Mamy więc dziś na

obiad chłodnik ogórkowy. Młodzi Baudelaire'owie spojrzeli po sobie, lecz postarali się nie okazać rozczarowania. Jak zapewne wiecie, chłodnik ogórkowy jest to specjał, który docenić można tylko w upalny dzień. Osobiście jadłem go kiedyś z wielkim smakiem w Egipcie, gdzie odwiedzałem zaprzyjaźnionego zaklinacza węży. Prawidłowo przyrządzony chłodnik ogórkowy ma rozkoszny, lekko miętowy smak, chłodny i orzeźwiający, jakby się coś piło i jadło zarazem. Ale w zimny dzień, gdy w pokoju panują przeciągi, chłodnik ogórkowy jest mniej więcej tak samo mile widziany, jak rój os podczas rodzinnej uroczystości. W grobowej ciszy dzieci siedziały przy stole z Ciotką Józefiną, zmuszając się do jedzenia zimnej, śliskiej zawiesiny. Jedyny odgłos wydawały cztery ząbki Słoneczka, podzwaniające o łyżkę z każdym kolejnym łykiem zimnego obiadu. Na pewno wiecie, że kiedy nie rozmawia się przy stole, posiłek zdaje się trwać godzinami - tak też zdawało się sierotom Baudelaire, gdy nagle Ciotka Józefina przerwała milczenie. - Mój drogi małżonek i ja nigdy nie mieliśmy dzieci - oznajmiła. - Baliśmy się. Chciałabym jednak, abyście wiedzieli, że bardzo się z was cieszę. Nieraz czułam się samotna w tym pustym domu na szczycie urwiska, i dlatego, gdy pan Poe napisał do mnie o waszych kłopotach, postanowiłam oszczędzić wam samotności, jakiej sama zaznałam po stracie kochanego Ike'a. - Ike to był cioci mąż? - upewniła się Wioletka. Ciotka Józefina uśmiechnęła się, tęcz nie spojrzała na Wioletkę, tylko mówiła dalej, jakby bardziej do siebie niż do dzieci. - Tak - rozmarzyła się - Ike był nie tylko moim mężem. Był moim najlepszym przyjacielem, współmiłośnikiem gramatyki i jedyną znaną mi osobą, która umiała gwizdać z krakersem między zębami. - Nasza mama też tak umiała - uśmiechnął się Klaus. - Jej specjalnością była czternasta symfonia Mozarta. - A specjalnością Ike'a był czwarty kwartet Beethovena - powiedziała Ciotka Józefina. - To widocznie cecha rodzinna. - Szkoda, że nie mogliśmy go poznać - rzekła Wioletka, - Sądząc z opowieści, był wspaniałym człowiekiem. - Był wspaniałym człowiekiem. - Ciotka Józefina zamieszała i podmuchała lodowatą zupę. - Jego śmierć bardzo mnie zasmuciła. Czułam się tak, jakbym straciła dwie najważniejsze rzeczy w życiu. - Dwie? - zdziwiła się Wioletka. - Jak to dwie? - Bo straciłam zarazem i Ike'a, i Jezioro Łzawe - wyjaśniła Ciotka Józefina. - To znaczy,

jeziora tak naprawdę nie straciłam. Nadal jest tam w dole. Ale ja wychowałam się nad tym jeziorem. Pływałam w nim codziennie. Wiedziałam, które plaże są piaszczyste, a które kamieniste. Znałam tu każdą wysepkę i każdą przybrzeżną grotę. Jezioro Łzawe było moim przyjacielem. A teraz, odkąd zabrało mi Ike'a, boję się do niego zbliżać. Przestałam pływać. Nie chodzę na plażę. Schowałam nawet wszystkie książki o Jeziorze Łzawym. Mogę najwyżej patrzeć na nie przez Ogromne Okno w bibliotece. - W bibliotece? - rozpromienił się Klaus. - Ma ciocia bibliotekę? - Oczywiście. A gdzie trzymałabym wszystkie swoje książki o gramatyce? Skończcie jeść zupę, to pokażę wam bibliotekę. - Ja już nie mogę ani łyżeczki - wyznała zgodnie z prawdą Wioletka. - Irm! - poparło ją Słoneczko. - Nie, nie, Słoneczko - zaprotestowała Ciotka Józefina. - „Irm” to jest zwrot niepoprawny. Chciałaś powiedzieć: „Ja również skończyłam jeść obiad”. - Irm - powtórzyło z uporem Słoneczko. - Mój Boże, tobie naprawdę przydadzą się lekcje gramatyki - westchnęła Ciotka Józefina. - Tym bardziej powinniśmy zwiedzić bibliotekę. Chodźcie, dzieci. Niedojedzona zupa została na stole, a młodzi Baudelaire'owie podążyli korytarzem za Ciotką Józefiną. Po drodze omijali starannie wszystkie klamki. Ciotka Józefina zatrzymała się w samym końcu korytarza i otworzyła zwyczajnie wyglądające drzwi - lecz gdy dzieci przekroczyły próg, znalazły się w pokoju, którego w żadnym razie nie można było nazwać zwyczajnym. Biblioteka nie była ani kwadratowa, ani prostokątna, jak to bywa z większością bibliotek, lecz miała kształt owalny. Jedną stronę owalu zajmowały książki, ustawione rzędami, półka nad półką, i wszystkie bez wyjątku dotyczące gramatyki. Encyklopedia rzeczowników zajmowała kilka zwykłych, drewnianych regałów, łukowato dopasowanych do ściany. Grube tomy historii czasowników wypełniały lśniąco wypolerowane regały metalowe. W oszklonych etażerkach widniały podręczniki stosowania przymiotników, wystawione zupełnie jak na sprzedaż w księgarni, a nie jak w prywatnym domu. Na samym środku stało kilka wygodnych foteli, każdy z własnym podnóżkiem, z którego czytelnik mógł skorzystać w czasie lektury. Uwagę dzieci przykuła jednak przeciwległa ściana owalu. Ściana ta była jednym wielkim oknem - olbrzymią, łukowato wybrzuszoną szybą, za którą roztaczał się zapierający dech w piersiach widok na Jezioro Łzawe. Gdy dzieci zbliżyły się do okna, miały wrażenie, że fruną ponad ciemnym jeziorem, a nie tylko patrzą na nie przez okno. - Tylko stąd mogę jakoś znieść widok jeziora - odezwała się cicho Ciotka Józefina. - Tylko

z daleka. Kiedy podchodzę bliżej, zaraz przypominam sobie ostatni piknik na plaży z moim kochanym mężem. Tłumaczyłam mu, żeby odczekał godzinę po jedzeniu, zanim wejdzie do wody, ale on odczekał tylko czterdzieści pięć minut. Uznał, że to wystarczy. - I skurcz go złapał? - spytał Klaus. - To się podobno zdarza, gdy człowiek po jedzeniu nie odczeka godziny przed kąpielą. - Skurcz to jeden powód - potwierdziła Ciotka Józefina - ale w Jeziorze Łzawym jest i drugi powód. Jeżeli człowiek nie odczeka godziny przed kąpielą, Pijawki Łzawe natychmiast wyczuwają pokarm i atakują. - Pijawki? - powtórzyła Wioletka. - Pijawki - wyjaśnił Klaus - przypominają wyglądem robaki. Są ślepe, żyją w wodach stojących, a gdy chcą się pożywić, przyczepiają się do ciała ofiary i wysysają jej krew. Wioletka zadrżała. - To okropne. - Słoch! - dodało Słoneczko, mając zapewne na myśli coś w rodzaju: „Po co w ogóle kąpać się w jeziorze pełnym pijawek?”. - Pijawki Łzawe - powiedziała Ciotka Józefina - różnią się znacznie od pijawek zwykłych. Pijawka Łzawa ma sześć rzędów bardzo ostrych zębów i nadzwyczajnie ostry węch - wyczuje z daleka nawet najmniejszą drobinę pokarmu. Pijawki Łzawe są na ogół nieszkodliwe, gdyż żywią się głównie małymi rybkami. Kiedy jednak wyczują najedzonego człowieka, gromadzą się wokół niego i... i... - Łzy zakręciły się w oczach Ciotki Józefiny; osuszyła je rogiem bladoróżowej chusteczki. - Przepraszam was, dzieci. Nie - gramatycznie jest kończyć zdanie słowem „i”, ale na wspomnienie o Ike'u zawsze bardzo się wzruszam. Nie mogę mówić o jego śmierci. - Bardzo ciocię przepraszamy, że poruszyliśmy ten temat - wtrącił pospiesznie Klaus. - Nie chcieliśmy sprawić cioci przykrości. - Nic nie szkodzi - odparła Ciotka Józefina, wycierając nos. - Wolę po prostu wspominać Ike'a w innych sytuacjach. Zawsze kochał słońce, więc lubię sobie wyobrażać, że tam, gdzie teraz jest, gdziekolwiek to jest, zawsze świeci mu słońce. Oczywiście, nikt nie wie, co się dzieje z człowiekiem po śmierci, ale miło jest myśleć, że nasz mąż przebywa w jakimś bardzo, bardzo ciepłym kraju - prawda? - Ja się zgadzam - powiedziała Wioletka. - Bardzo milo jest tak myśleć. - Przełknęła ślinę. Miała ochotę powiedzieć Ciotce Józefinie coś więcej, ale gdy zna się kogoś zaledwie od paru godzin, trudno odgadnąć, co ten ktoś chciałby usłyszeć, a czego nie. - Ciociu Józefino - zaczęła nieśmiało - czy nie myślała ciocia o przeprowadzce? Może poczułaby się ciocia lepiej,

mieszkając z dala od Jeziora Łzawego. - My się chętnie przeprowadzimy razem z ciocią - wtrącił Klaus. - Och, nie, nie mogę sprzedać tego domu, nigdy! - oświadczyła Ciotka Józefina. - Panicznie boję się handlarzy nieruchomościami. Baudelaire'owie spojrzeli po sobie dyskretnie, czyli tak, żeby Ciotka Józefina nie zauważyła. Żadne z nich nie słyszało jeszcze nigdy o kimś, kto bałby się handlarzy nieruchomościami. Istnieją dwa rodzaje lęku: racjonalny i irracjonalny - lub też, mówiąc prościej: zrozumiały i niezrozumiały. Na przykład sieroty Baudelaire boją się Hrabiego Olafa i jest to lęk jak najbardziej zrozumiały, ponieważ Hrabia Olaf jest podłym człowiekiem, który dąży do ich zguby. Gdyby jednak sieroty Baudelaire bały się tortu beżowego z kremem cytrynowym, ich lęk byłby irracjonalny, gdyż taki tort to nadzwyczajny przysmak, który nikomu nie mógłby zaszkodzić. Bać się potwora, który czai się pod naszym łóżkiem - to lęk racjonalny, ponieważ w każdej chwili pod łóżkiem może czaić się potwór gotów pożreć nas do ostatniej kosteczki. Ale bać się handlarza nieruchomościami - to lęk irracjonalny. Handlarze nieruchomościami, jak wam zapewne wiadomo, to osoby pośredniczące w kupnie i sprzedaży domów. Poza tym, że czasami noszą ohydne żółte płaszcze, największą przykrością, jaką mogą wyrządzić człowiekowi, jest propozycja zakupu domu, który kupującemu wyda się ohydny - więc lęk przed nimi jest kompletnie irracjonalny. Kiedy Wioletka, Klaus i Słoneczko spoglądali na ciemne jezioro, myśląc o swoim nowym życiu u Ciotki Józefiny, ogarnął ich znienacka dziwny lęk - i nawet światowej klasy ekspert w dziedzinie lęku nie umiałby powiedzieć, czy był to lęk racjonalny, czy irracjonalny. Młodzi Baudelaire'owie poczuli, że niedługo przydarzy im się jakieś nieszczęście. Z jednej strony byt to lęk irracjonalny, ponieważ Ciotka Józefina wyglądała na osobę poczciwą, a Hrabia Olaf chwilowo znikł z horyzontu. Z drugiej jednak strony sieroty Baudelaire doświadczyły już tylu strasznych rzeczy, że lęk przed kolejną katastrofą czyhającą o krok wydawał się w ich przypadku całkiem racjonalny.

ROZDZIAŁ TRZECI Istnieje takie podejście do życia, które nazywa się „spojrzeniem z odpowiedniej perspektywy”. Oznacza to z grubsza tyle, co „poprawiać sobie samopoczucie, porównując swoją obecną sytuację z własnymi przeżyciami z przeszłości albo z sytuacją innych ludzi”. Jeśli na przykład denerwuje was paskudny pryszcz, który wam wyskoczył na samym czubku nosa, możecie spojrzeć na niego z odpowiedniej perspektywy. Wystarczy porównać swój pryszczowy problem z problemem człowieka pożartego przez niedźwiedzia, aby na widok pryszcza w lustrze powiedzieć sobie: „No tak, ale przynajmniej nie pożarł mnie niedźwiedź”. Na pewno sami wiecie, dlaczego patrzenie na życie z odpowiedniej perspektywy tak rzadko się sprawdza: oczywiście dlatego, że niezmiernie trudno jest przejąć się tym, że ktoś inny został pożarty przez niedźwiedzia, kiedy samemu ma się pryszcz na nosie. Tak też było z sierotami Baudelaire przez kilka pierwszych dni pobytu u Ciotki Józefiny. Rano, gdy zasiadały z Ciotką Józefiną do śniadania, na które znów był sok pomarańczowy i nieopieczone grzanki, Wioletka mówiła sobie: „No tak, ale przynajmniej nie musimy gotować dla odrażającej trupy teatralnej Hrabiego Olafa”. Po południu, gdy Ciotka Józefina prowadziła dzieci do biblioteki, aby je nauczać gramatyki, Klaus mówił sobie: „No tak, ale przynajmniej Hrabia Olaf nie uprowadzi nas do Peru”. A wieczorami, gdy zasiadały z Ciotką Józefiną do kolacji, na którą znów był sok pomarańczowy i nieopieczone grzanki, Słoneczko mówiło sobie: „Zaks!”, co znaczyło mniej więcej: „No tak, ale przynajmniej nie ma tu ani śladu Hrabiego Olafa”. Lecz chociaż wszyscy troje bardzo się starali patrzeć na nowe życie z perspektywy nieszczęść, które dotknęły ich w przeszłości - to jakoś nie umieli ukryć rozczarowania swoją obecną sytuacją. Wioletka w wolnych chwilach wymontowywała trybiki i przewody z elektrycznej kolejki, w nadziei że uda jej się skonstruować urządzenie do podgrzewania żywności, które nie przerażałoby Ciotki Józefiny - jednak nie opuszczała jej myśl, że Ciotka Józefina mogłaby przecież zwyczajnie włączyć kuchenkę. Klaus przesiadywał w bibliotecznym fotelu, z nogami na podnóżku, i do zmierzchu studiował księgi o gramatyce - ale ilekroć spojrzał na ponure jezioro za oknem, nie mógł opanować żalu, że nie mieszkają już z Wujciem Montym i jego gadami. A Słoneczko w przerwach między zajęciami podgryzało głowę Panny Penny, myśląc sobie, jak by to było dobrze, gdyby żyli rodzice i gdyby można było wraz z rodzeństwem znów mieszkać zdrowo i bezpiecznie w domu Baudelaire'ów. Ciotka Józefina nie za bardzo lubiła wychodzić z domu, ponieważ poza domem było mnóstwo rzeczy, których się bała. Jednak pewnego dnia dzieci powtórzyły jej słowa taksówkarza o nadciągającym huraganie, więc zgodziła się na wyprawę do miasta po zapasy

żywności. Ciotka Józefina nie jeździła samochodem, gdyż bała się, że drzwi mogą się zaciąć i uwięzić ją w środku - całą długą drogę z urwiska pokonali więc pieszo. Gdy doszli na rynek, ledwo powłóczyli nogami. - Na pewno nie chce ciocia, żebyśmy my zajęli się gotowaniem? - zagadnęła Wioletka, gdy Ciotka Józefina przystanęła przy straganie z limonami. - Mieszkając u Hrabiego Olafa, nauczyliśmy się przyrządzać sos puttanesca. Bardzo łatwy i bezpieczny. Ciotka Józefina pokręciła głową. - Ciotowanie jest moim obowiązkiem jako waszej opiekunki. I mam akurat wielką chęć wypróbować przepis na zimny bigos z limonek. A Hrabia Olaf to rzeczywiście potwór! Kazać dzieciom stać przy kuchni - coś podobnego! - Tak, traktował nas bardzo okrutnie - przyznał Klaus, nie dodając, że konieczność gotowania była najmniejszym problemem życia pod jednym dachem z Hrabią Olafem. - To brutal. Do dziś śni mi się czasem ten okropny tatuaż na jego nodze. Zawsze mnie przerażał. Ciotka Józefina zmarszczyła brwi i przygładziła kok. - Z przykrością stwierdzam, że wyraziłeś się niegramatycznie, Klausie - rzekła surowo. - Ze zdania: „Zawsze mnie przerażał” nie wynika, czy przerażał cię Hrabia Olaf, czy jego tatuaż. Należało powiedzieć: „Ten tatuaż zawsze mnie przerażał”. Zrozumiałeś? - Tak, zrozumiałem - westchnął Klaus. - Dziękuję, że mnie ciocia poprawiła. - Niku! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Niezbyt uprzejmie było poprawiać błąd gramatyczny Klausa, kiedy mówił o swoich problemach”. - Nie, nie, Słoneczko - zaprotestowała kategorycznie Ciotka Józefina, odrywając wzrok od listy zakupów. - „Niku” to nie jest słowo. Pamiętasz, co mówiłyśmy o posługiwaniu się poprawnym językiem? A ty, Wioletko, czy mogłabyś rozejrzeć się za ogórkami? Pomyślałam sobie, że w przyszłym tygodniu znów przyrządzę chłodnik ogórkowy. Wioletka jęknęła w duchu, co znaczy: „nie powiedziała nic, ale była bardzo rozczarowana perspektywą kolejnego zimnego obiadu”. Uśmiechnęła się jednak do Ciotki Józefiny i ruszyła wzdłuż straganów w poszukiwaniu ogórków, łakomie spoglądając na piętrzące się na ładach pyszności, których przygotowanie wymagało jednak włączenia kuchenki. Wioletka mimo wszystko miała nadzieję, że pewnego dnia poda Ciotce Józefinie i swemu rodzeństwu gorący obiad, ugotowany na wynalazku, nad którym właśnie pracowała - zmontowanym z elementów lokomotywy dziecinnej kolejki. Myśl o wynalazku tak ją zaabsorbowała, że przez kilka chwil Wioletka szła, nie patrząc wcale przed siebie - aż w końcu na kogoś wpadła. - Przepra... - Wioletka podniosła wzrok i głos uwiązł jej w gardle. Stał przed nią wysoki chudzielec w niebieskiej marynarskiej czapce, z czarną przepaską na lewym oku. Patrzył z

góry na Wioletkę i uśmiechał się tak łakomie, jakby właśnie otrzymał pięknie opakowany prezent urodzinowy i nie mógł się doczekać chwili rozerwania papieru. Palce miał długie, kościste i pochylał się lekko na bok, trochę jak zwisający z urwiska dom Ciotki Józefiny. Wioletka spojrzała niżej i zrozumiała przyczynę: zamiast lewej nogi nieznajomy miał gruby drewniany palik i, jak większość ludzi z drewnianą nogą, opierał się na dobrej nodze - dlatego stał krzywo. Wioletka nigdy jeszcze nie widziała nikogo z drewnianą nogą - lecz nie z tego powodu głos uwiązł jej w gardle. Przeciwnie. Zamilkła z powodu czegoś, co już kiedyś widziała. Tym czymś był dziki błysk w jedynym odsłoniętym oku kuternogi i pojedyncza gęsta brew na jego czole. Gdy ktoś się przebiera, ale nieudolnie, można nazwać jego przebranie przezroczystym. Co wcale nie znaczy, że taka osoba ma na sobie strój z przezroczystej folii albo ze szklą. Znaczy to tylko tyle, że taką osobę bardzo łatwo rozpoznać pod przebraniem, więc nie nabierze ona nikogo ani przez minutę. Wioletka nie dała się nabrać ani przez sekundę, gdy zobaczyła, na kogo niechcący wpadła. Zaraz poznała, że to Hrabia Olaf. - Wioletko, co ty robisz przy tym straganie? - spytała Ciotka Józefina, stając za jej plecami. - W tym pasażu są tylko produkty wymagające gotowania, a wiesz przecież... Na widok Hrabiego Olafa urwała w pół zdania. Wioletka przez sekundę miała nadzieję, że Ciotka Józefina też poznała, kim jest kuternoga. Ale w tej samej chwili Ciotka Józefina uśmiechnęła się i nadzieja Wioletki legła w gruzach, czyli zniknęła. - Dzień dobry pani - uśmiechnął się Hrabia Olaf. - Właśnie przepraszałem pani siostrę za to, że wpadłem na nią przez nieuwagę. Twarz Ciotki Józefiny zrobiła się czerwona jak burak, a nawet jeszcze czerwieńsza w kontraście z siwymi włosami. - Ach, nie! - zaprotestowała. W tej samej chwili dołączyli do nich Klaus i Słoneczko, ciekawi, co to za zamieszanie. - Wioletka nie jest moją siostrą, Jestem jej prawną opiekunką. Hrabia Olaf przyłożył dłoń do policzka, zupełnie jakby Ciotka Józefina przedstawiła mu się jako dobra wróżka. - Nie wierzę - oświadczył. - Wygląda pani o wiele za młodo na czyjąkolwiek opiekunkę. Ciotka Józefina spąsowiała po raz drugi. - Może to dlatego, że przez całe życie mieszkałam nad jeziorem. Już nieraz mówiono mi, że dzięki temu zachowuję młodzieńczy' wygląd. - To dla mnie zaszczyt poznać miejscową osobistość. - Hrabia Olaf zasalutował do czapki marynarskiej, posługując się słowem, które w tym przypadku oznacza po prostu „osobę”. - Właśnie przyjechałem do waszego miasteczka, a ponieważ mam nadzieję rozkręcić tu własny

interes, bardzo chętnie zawieram znajomości. Pani pozwoli, że się przedstawię. - My z Klausem chętnie pana wyręczymy - wtrąciła się Wioletka. Przyznam się wam, że ja nie zdobyłbym się na taką odwagę, gdybym znów spotkał Hrabiego Olafa. - Ciociu Józefino, to jest Hrabia... - Nie, nie, Wioletko - przerwała jej Ciotka Józefina. - Przestrzegaj zasad gramatyki. Należało powiedzieć: „Ja i Klaus chętnie pana wyręczymy”. „My z Klausem” to forma niepoprawna. - Ale... - spróbowała protestować Wioletka. - Niestety, Weroniko - rzekł Hrabia Olaf, patrząc na nią z góry i błyskając dziko jedynym okiem. - Twoja opiekunka ma rację. Zanim popełnisz więcej błędów, przedstawię się lepiej sam. Nazywam się Kapitan Szlam i otworzyłem właśnie wypożyczalnię żaglówek w Doku Damoklesa. Jestem szczęśliwy, że mogę panią poznać, pani... ? - Józefina Anwhistle - powiedziała Ciotka Józefina. - A to Wioletka, Klaus i Słoneczko Baudelaire'owie. - Słoneczko - powtórzył Kapitan Szłam takim tonem, jakby zjadał Słoneczko, a nie tylko wypowiadał jego imię. - Bardzo mi przyjemnie poznać was wszystkich. Może któregoś dnia dacie się zaprosić na przejażdżkę łódką po jeziorze? - Ging! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Jeszcze czego!”. - Nigdzie się z panem nie wybierzemy - oświadczył Klaus. Ciotka Józefina spąsowiała po raz kolejny i spojrzała z wyrzutem na dzieci. - Widzę, że dzieci zapomniały nie tylko o gramatyce, ale i o dobrych manierach. Proszę natychmiast przeprosić pana Kapitana Szlama. - To nie jest żaden Kapitan Szlam - zniecierpliwiła się Wioletka. - To Hrabia Olaf. Ciotka Józefina zamarła ze zgrozy i przeniosła wzrok z niespokojnych twarzyczek Baudelaire'ów na spokojne oblicze Kapitana Szlama. Kapitan Szlam szczerzył się od ucha do ucha, choć z nieco mniejszym niż przed chwilą zadufaniem, co tu oznacza: „stracił trochę pewności siebie, czekając, czy Ciotka Józefina rozpozna w nim przebranego Hrabiego Olafa”. Ciotka Józefina zmierzyła go wzrokiem od stóp do głów i zmarszczyła brwi. - Pan Poe polecił mi, abym uważała na Hrabiego Olafa - rzekła po chwili. - Ale mówił też, że wam, dzieciom, wciąż się zdaje, że widzicie go wszędzie. - Widzimy go wszędzie - potwierdził ze znużeniem Klaus - bo on jest wszędzie. - A cóż to za osobnik, ten Hrabia Omar? - spytał Kapitan Szlam. - Hrabia OLAF - poprawiła go Ciotka Józefina - to straszny człowiek, który... - ... stoi właśnie tu przed nami - dokończyła Wioletka. - Wszystko mi jedno, jak się teraz

nazywa. Ma te same błyszczące oczy, tę samą zrośniętą brew... - Ależ takie cechy urody ma mnóstwo ludzi! - przerwała jej Ciotka Józefina. - Moja teściowa, na przykład, miała nie tylko jedną brew, ale i jedno ucho. - Tatuaż! - wtrącił się Klaus. - Sprawdźmy tatuaż! Hrabia Olaf nosi na kostce lewej nogi wytatuowane oko. Kapitan Szlam westchnął i z wielkim trudem uniósł drewnianą nogę, aby wszyscy mogli jej się dobrze przyjrzeć. Sporządzona z ciemnego drewna, wypolerowana tak, że błyszczała jak oko Kapitana Szlama, trzymała się lewego kolana na łukowatym metalowym zawiasie. - Przecież ja nawet nie mam kostki lewej nogi - wysapał Kapitan Szlam. - Zeżarły mi ją doszczętnie Pijawki Łzawe. Oczy Ciotki Józefiny zwilgotniały Położyła dłoń na ramieniu Kapitana Szlama. - Biedaku - powiedziała, a dzieci zrozumiały, że to już koniec. - Słyszałyście co powiedział Kapitan Szlam? Wioletka uczyniła jeszcze jedną próbę, z góry wiedząc, że będzie to zapewne płonny trud, co tu znaczy: „szkoda zachodu”. - To nie jest Kapitan Szlam - powtórzyła. - To jest... - Nie sądzisz chyba, że oddal nogę na pożarcie Pijawkom Łzawym tylko po to, żeby się z wami droczyć! - skarciła ją Ciotka Józefina. - Proszę nam wszystko opowiedzieć, Kapitanie. Jak to się stało? - No cóż, płynąłem sobie łodzią parę tygodni temu - wyjaśnił Kapitan. - Jadłem makaron z sosem puttanesca i niechcący chlapnąłem sosem na nogę. Nim się obejrzałem, dopadły mnie pijawki. - Dokładnie tak samo było z moim mężem - rozczuliła się Ciotka Józefina i przygryzła wargę. Cała trójka Baudelaire'ów zacisnęła pięści z bezsilności. Byli pewni, że opowieść o sosie puttanesca jest wyssana z palca, tak samo jak imię Kapitana Szlama - ale nie mogli tego udowodnić. - Pani pozwoli - Kapitan Szlam wręczył Ciotce Józefinie wizytówkę, którą wyciągnął z kieszeni. - Oto mój bilet wizytowy; gdy znów będzie pani w miasteczku, zapraszam na filiżankę herbaty. - Z największą rozkoszą - podziękowała Ciotka Józefina, studiując wizytówkę. - „Żaglówki Kapitana Szlama. Szukasz łódkę - już znalazłeś”. Och, kapitanie, popełnił pan poważny błąd gramatyczny. - Jak to? - Kapitan Szlam w zdumieniu uniósł brew. - Na wizytówce czytamy: „szukasz łódkę”. Czasownik „szukać” wymaga dopełnienia w

formie dopełniaczowej: „kogo? czego?”. Pan natomiast użył biernika, „kogo? co?”, łączącego się prawidłowo z czasownikiem „znaleźć”. A zatem: „znaleźć łódkę”, ale: „szukać łódki”. To dość pospolity błąd, Kapitanie, ale bardzo poważny. Kapitan Szlam spochmurniał i przez chwilę wyglądał tak, jakby miał zamiar z całej siły kopnąć Ciotkę Józefinę drewnianą nogą. Zaraz jednak uśmiechnął się pogodnie. - Najmocniej dziękuję za pouczenie - rzekł w końcu. - Nie ma za co - odparta Ciotka Józefina. - Chodźcie, dzieci, trzeba zapłacić za zakupy. Mam nadzieję, że niedługo znów się spotkamy, Kapitanie. Kapitan Szlam z uśmiechem pomachał im na pożegnanie, Baudelaire'owie obserwowali go jednak i zauważyli, że gdy tylko Ciotka Józefina się odwróciła, uśmiech Kapitana Szlama zmienił się w szyderczy grymas. Udało mu się nabrać Ciotkę Józefinę, i dzieci nic nie mogły na to poradzić. Resztę popołudnia zajęło im gramolenie się na szczyt urwiska z torbami zakupów - ale ciężar ogórków i limonek był niczym w porównaniu z ciężarem, który dzieci niosły w sercach. Przez całą drogę na szczyt Ciotka Józefina paplała o Kapitanie Szlamie - co to za miły człowiek, jak przyjemnie będzie znów się z nim spotkać - a przecież dzieci wiedziały, że jest to w rzeczywistości Hrabia Olaf, podły osobnik, którego miały nadzieję nie oglądać już nigdy w życiu. Jest pewne wyrażenie, które, jak stwierdzam ze smutkiem, idealnie pasuje do tej części naszej historii. Wyrażenie to brzmi: „połknąć haczyk”. Pochodzi ono, naturalnie, z języka wędkarzy. Na haczyk nabija się przynętę służącą do przywabiania ryb z oceanu na pewną zgubę. Gdy mówimy o kimś, że połknął haczyk, to znaczy, że ten ktoś dał się nabrać, co może mieć dla niego zgubne skutki. Chociaż to Ciotka Józefina połknęła haczyk Kapitana Szlama, fatalnych skutków jej łatwowierności spodziewali się Wioletka, Klaus i Słoneczko. Wdrapując się w milczeniu na urwisko, dzieci spoglądały w dół, na Jezioro Łzawe, i dreszcz grozy coraz mocniej przenikał ich serca. Czuły się tak zziębnięte i opuszczone, jakby nie oglądały jeziora z góry, tylko zostały nagle wrzucone w sam środek jego ciemnej toni.

ROZDZIAŁ CZWARTY Tego wieczoru sieroty Baudelaire siedziały przy stole z Ciotką Józefiną i jadły kolację, czując zimny ucisk w żołądkach. Częściowo za sprawą limonowego gulaszu, który przyrządziła Ciotka Józefina. Lecz druga część - i to ta większa - pochodziła ze strasznej myśli, że Hrabia Olaf znów wkroczył w ich życie. - Kapitan Szlam to doprawdy uroczy człowiek - rzekła Ciotka Józefina, biorąc do ust skórkę limony. - Musi czuć się bardzo samotny w obcym mieście, i w dodatku bez nogi. Może zaprosimy go na obiad? - Powtarzamy cioci od początku - powiedziała Wioletka, rozgrzebując potrawę na talerzu, żeby sprawić wrażenie, że zjadła jej więcej niż w rzeczywistości - że to nie jest żaden Kapitan Szlam, tylko przebrany Hrabia Olaf. - Dość tych bzdur - skarciła ją Ciotka Józefina. - Wiem od pana Poe, że Hrabia Olaf ma tatuaż na kostce lewej nogi oraz pojedynczą brew nad obojgiem oczu. Kapitan Szlam natomiast wcale nie ma lewej nogi i patrzy tylko jednym okiem. Nie wiem, jak możecie spierać się z kimś, kto ma problemy z oczami. - Ja też mam problemy z oczami - powiedział Klaus, wskazując swoje okulary. - A jednak ciocia się ze mną spiera. - A cóż to za impertynencja! - oburzyła się Ciotka Józefina, używając słowa, które tu oznacza: „irytujące udowadnianie mi, że się mylę”. - Wypraszam sobie. Przyjmijcie wreszcie do wiadomości, raz na zawsze, że Kapitan Szlam to nie jest Hrabia Olaf. - Sięgnęła do kieszeni i wyciągnęła wizytówkę. - Spójrzcie, co tu jest napisane. Hrabia Olaf? Nie. Kapitan Szlam. Wprawdzie tekst zawiera poważny błąd gramatyczny, ale i tak wizytówka dowodzi, że Kapitan Szlam jest tym, za kogo się podaje. Ciotka Józefina położyła wizytówkę na stole, a Baudelaire'owie spojrzeli na bilecik z ciężkim westchnieniem. Wiadomo przecież, że wizytówka to żaden dowód. Każdy może sobie pójść do drukarni i zamówić wizytówkę z dowolnym napisem. Król duński może sobie wydrukować na wizytówce, że handluje piłkami golfowymi. Twój dentysta może na wizytówkach figurować jako twoja babcia. Ja sam, aby umożliwić sobie ucieczkę z wrogiego zamczyska, zamówiłem swego czasu wizytówki z tytułem admirała francuskiej marynarki. Fakt, że coś zostało wydrukowane - czy to na wizytówce, czy w gazecie, czy w książce - nie oznacza jeszcze, że to prawda. Sieroty Baudelaire doskonale o tym wiedziały, lecz nie znały sposobu na przekonanie Ciotki Józefiny. Spoglądały więc tylko na nią w milczeniu, wzdychały ciężko i udawały, że jedzą gulasz. W jadalni panowała taka cisza, że wszyscy - Wioletka, Klaus, Słoneczko, a nawet Ciotka Józefina - podskoczyli gwałtownie, gdy zadzwonił telefon.

- Wielkie nieba! - przeraziła się Ciotka Józefina. - Co robić? - Minka! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Podnieść słuchawkę., oczywiście!”. Ciotka Józefina wstała z krzesła, ale nie ruszyła się od stołu ani na krok, nawet gdy telefon zadzwonił po raz drugi. - To może być coś ważnego - stwierdziła wreszcie - jednak nie wiem, czy warto ryzykować porażenie prądem. - Może woli ciocia, żebym ja odebrała? - spytała Wioletka, ocierając usta serwetką. - Chętnie to zrobię. Wioletka wstała od stołu i podniosła słuchawkę, dokładnie w chwili, gdy rozległ się trzeci dzwonek. - Halo? - Czy to pani Anwhistle? - spytał nieprzyjemny, świszczący głos. - Nie - odparła Wioletka. - Mówi Wioletka Baudelaire. Słucham pana. - Dawaj starą do telefonu, sieroto - brzmiała odpowiedź, a Wioletka zmartwiała., poznając głos Kapitana Szlama. Zerknęła pospiesznie na Ciotkę Józefinę, która obserwowała ją z zaniepokojeniem. - To pomyłka - powiedziała w słuchawkę. - Wykręcił pan zły numer. - Ty sobie ze mnie nie żartuj, wstrętna smarkulo... - rozzłościł się Kapitan Szlam, ale Wioletka odłożyła słuchawkę i z mocno bijącym sercem odwróciła się do Ciotki Józefiny. - Ktoś pytał o Szkołę Tańca Hopsiup - skłamała na poczekaniu. - Powiedziałam, że to pomyłka. - Ależ z ciebie odważna dziewczynka - mruknęła Ciotka Józefina. - Tak odebrać telefon jakby nigdy nic... - To naprawdę całkiem bezpieczne - zapewniła ją Wioletka. - Czy ciocia nigdy jeszcze nie odebrała telefonu?. - spytał Klaus. - Ike zawsze odbierał - odparła Ciotka Józefina. - Używał w tym celu specjalnej rękawicy ochronnej. Ale gdy już widziałam, jak ty to robisz, Wioletko, może spróbuję sama przy następnej okazji. Telefon znów zadzwonił, a Ciotka Józefina znów podskoczyła. - O mój Boże! Nie sądziłam, że zadzwoni tak zaraz. Co za wieczór pełen przygód! Wioletka wpatrywała się w telefon, pewna, że to Kapitan Szlam próbuje jeszcze raz. - Czy chce ciocia, żebym znów odebrała? - Nie, nie - odparła Ciotka Józefina, zbliżając się do małego, brzęczącego urządzenia jak

do ujadającego psa. - Powiedziałam, że spróbuję, więc spróbuję. Wzięta głęboki wdech i drżącą ręką podniosła słuchawkę. - Halo? lak, to ja. Ach, witam, Kapitanie Szlam. Jak miło pana słyszeć. - Słuchała chwilę, po czym bardzo się zaczerwieniła. - Jest pan bardzo uprzejmy, Kapitanie Szlam, ale... słuchani? Owszem, bardzo chętnie. Jesteś bardzo uprzejmy, Julio. Słucham? Proszę? Cudowny pomysł! Ale poczekaj chwileczkę. Ciotka Józefina przykryła dłonią mikrofon i odwróciła się do dzieci. - Wioletkę, Klausie i Słoneczko, pójdźcie już, proszę, do swojego pokoju. Kapitan Szlam - chciałam powiedzieć, Julio, gdyż prosił mnie, abym mówiła mu po imieniu - planuje dla was niespodziankę i chce się ze mną w tej sprawie naradzić. - Ale my nie lubimy niespodzianek - powiedział Klaus. - Każdy lubi niespodzianki - stwierdziła Ciotka Józefina. - A teraz zmykajcie i dajcie mi porozmawiać. Tylko bez podsłuchiwania. - My nigdy nie podsłuchujemy - zaprotestowała Wioletka - ale uważam, że byłoby lepiej, gdybyśmy tu zostali. - Widzę, że znaczenie słowa „podsłuchiwać” nie jest dla ciebie całkiem jasne - rzekła Ciotka Józefina. - „Podsłuchiwać” to znaczy „słuchać z boku”. Gdybyście tu zostali, nie moglibyście nie podsłuchiwać. Proszę iść do swojego pokoju. - Wiemy, co znaczy podsłuchiwać - burknął Klaus, zanim w ślad za siostrami podreptał korytarzem do pokoju Baudelaire'ów. Wioletka zgarnęła ze swojego łóżka części wagonika restauracyjnego, aby mogli położyć się razem całą trójką. Leżeli i patrzyli w sufit. - A ja myślałam, że tu będziemy bezpieczni - odezwała się ponuro Wioletka. - Sądziłam, że ktoś, kto boi się handlarzy nieruchomościami,. nigdy w życiu nie okaże sympatii Hrabiemu Olafowi, nawet w najlepszym przebraniu. - Myślisz, że on naprawdę oddał nogę pijawkom na pożarcie? - spytał Klaus, drżąc ze zgrozy. - Tylko po to, aby pozbyć się tatuażu? - Koin! - pisnęło Słoneczko, co zapewne znaczyło: „Byłby to sposób dość drastyczny, nawet jak na Hrabiego Olafa”. - Zgadzam się ze Słoneczkiem - przytaknęła Wioletka. - Moim zdaniem, wymyślił bajeczkę o pijawkach, aby wzbudzić litość Ciotki Józefiny. - No i udało mu się - westchnął Klaus. - Dzięki tej łzawej historii Ciotka Józefina połknęła haczyk. - Dobrze chociaż, że nie jest aż tak ufna jak Wujcio Monty, który pozwolił Hrabiemu

Olafowi wprowadzić się do domu - zauważyła Wioletka. - Przynajmniej mogliśmy wtedy mieć na niego oko - powiedział Klaus. - Ober! - dodało Słoneczko, co mogło znaczyć mniej więcej: „Ale i tak nie uratowaliśmy Wujcia Monty'ego”. - Jak sądzicie, co on planuje tym razem? - spytała Wioletka. - Może chce nas wywieźć łodzią na jezioro i utopić? - Albo zepchnąć cały dom z urwiska i zwalić winę na huragan? - Haftu! - mruknęło ponuro Słoneczko, co mogło znaczyć: „A może nawkłada nam do łóżek Pijawek Łzawych?”. - Może, może, może... Te wszystkie „moża” do niczego nie prowadzą - zniechęciła się Wioletka. - No to zatelefonujmy do pana Poe i powiedzmy mu, że Hrabia Olaf jest w okolicy - zaproponował Klaus. - Może przyjedzie i zabierze nas stąd. - To jest akurat najmniej możliwe „może” - stwierdziła Wioletka. - Pan Poe jak zwykle nie da się przekonać; przecież nawet Ciotka Józefina nie wierzy nam, chociaż widziała Hrabiego Olafa na własne oczy. - Bo ona wcale nie uważa, że widziała Hrabiego Olafa - rzekł ze smutkiem Klaus. - Uważa, że widziała Kapitana Szlama. Słoneczko, żując bez entuzjazmu głowę Panny Penny, mruknęło: - Pok! - co zapewne miało znaczyć: „A raczej Julia”. - W takim razie jedyne, co możemy zrobić, to trzymać oczy i uszy szeroko otwarte - podsumował Klaus. - Dorna - przytaknęło Słoneczko. - Zgadzam się z wami - powiedziała Wioletka. - Musimy być po prostu bardzo czujni. Sieroty Baudelaire pokiwały poważnie głowami, ale zimny ucisk, który czuły w żołądkach, nie ustąpił. Rozumiały, że czujność to, w gruncie rzeczy żaden plan obrony przed Kapitanem Szlamem - i dlatego z godziny na godzinę martwiły się coraz bardziej. Wioletka związała włosy wstążką, żeby nie wpadały jej do oczu - tak jak to robiła zawsze, gdy obmyślała wynalazek - ale tym razem, chociaż głowiła się godzinami, nie wymyśliła żadnego nowego planu. Klaus z największym skupieniem wpatrywał się w sufit, jakby czytał tam coś bardzo ciekawego, ale i jego nie olśniła żadna myśl, chociaż mijały godziny A Słoneczko obgryzało głowę Panny Penny i chociaż czyniło to z wielkim uporem, też nie wymyśliło nic, co ulżyłoby zmartwieniu młodych Baudelaire'ów. Mam przyjaciółkę, która nazywa się Gina - Sue i jest socjalistką, a Gina - Sue ma swoje