8
kwiecień – czerwiec 2008
ze o oczek k ienci
a cał wiecie ods awow w ó aki s awia
si o o do e on o ezawar no e ed-
nocze nie k ienci oczek e o z k ór i d
racowa ozwo i w o iwie na ros sz s osó
zrea izowa z ecenie ła we o sł dze i niwersa -
n c rozwi zaniac isa i w o rzednic n e-
rac kwar a nika raze c ce od owiedzie
na anie ak działa serwis o r
Serwis w 24 godziny
a d k o k e now asz n icz na o
e rzez o iwie dł i czas dzie ona racowa-
ła d a nie o ez adn c ro e ów M s ara
si w o a a od sa e o ocz k ówi
rezes Po ska Ł kasz ła W ce
czes nicz w rozr c asz n z ednoczes-
n szko enie o era orów k órz doce owo d
na nasze asz nie racowa i as nie w ci
ierwsze o rok k ienci o wezwa nasz serwis
w razie akic ko wiek ro e ów ez onosze-
nia kosz ów eszcze raz c c o odkre i e
w ierwsz rok wania o serwis cz -
i rze d i na raw wiadcz ez adn c
o ła es e w s anie do rze do ka de o
k ien a w ci odzin oda kowo waranc a
na nasze asz n rwa a a Wsz s ko za is e-
w owie w a nia Ł kasz ła
z ści na mie sc
zi ki e e oreańcz c rod k nasze
o w o arci o s andard nie si
si o awia o ako rod k kon n e swo-
w owiedz rezes Po ska e sa e
s andard o owi z w e e i c odzi
o zarz dzanie o da e ewno e o w rod -
kowani i w rowadzeni o na r nek nie za-
raknie do nie cz ci za ienn c Podo nie ak
ka d rzeds awicie es e zo owi zan
do osiadania s ore i o ci cz ci za ienn c ie
es o ro e o oreańcz c od ocz k d a-
o niwersa no cz ci Mi o szerokie a
rod k owe z nk widzenia serwis i cz ci
za ienn c o e ówi o dwóc ac a-
sz n o da e na o ro n rzewa nad kon-
k renc z d odkre a rezes ła es
eszcze ko e n a koreańskie za o ie iwo ci
prezentacje
orea ski ty rys
a o k ienta
JUNJIN Polska jest w fazie szybkiego rozwoju i podobnie jak inne
marki pochodzące z Korei staje się rozpoznawalny i kojarzony
z dobrą jakością za rozsądną cenę. Wizja rozwoju, pracowitość
i brak kompleksów w stosunku do najlepszych sprawiają,
że JUNJIN szybkimi krokami zdobywa nowe rynki.
fot.JUNJIN
Łukasz Żyła, prezez zarządu
JUNJIN Polska Sp. z o.o.:
– Od 2005 roku sprzedali-
śmy w Europie ponad 400
pomp do betonu
fot.JUNJIN
Pompa JXZ28-4.11 HP
fot.JUNJIN
Parametry techniczne
pompy JXZ 32-5.16 HP:
Max. wyd.: 158 m3
/h
Max. ciśnienie: 72 bary
Śr. cyl. rob.: 230 mm
Skok cyl. rob.: 2100 mm
Pompa główna: BOSCH
-REXROTH A11V0 260
Wysięg: liczba ramion: 5
Typ wysięgu: Z
Zasięg pionowy: 31,4 m
Zasięg poziomy: 27,4 m
Wys. rozkładania: 6,1 m
Rozstaw podpór:
– przednich: 6,3 m
– tylnych: 5,8 m
Typ podpór: X
Rurociąg: stand., 125 mm
Wąż końcowy: 4 m
budownictwo • technologie • architektura
11
r kied o wc odziła w cie nowe izac a
rawa dow ane o w rowadza ca o owi z-
kowe kon ro e dów co z ko ei w ł n ło na
sz czn wzros re es rowan c w ed iesz-
kań
serwowan wzros oda es w nikie wzro-
s ak wno ci dow ane w os a nic dwóc
a ac dewe o erz zac ceni rosn c i ce-
na i ieszkań zwi ksz i ska działa no ci i
roz ocz i wi ksz icz now c inwes c i
Mieszkania z c ro ek ów o ecnie wc odz
na r nek a w ko e n c iesi cac dzie ic
coraz wi ce
W str kt rze mieszka o a anyc o ytk
a szym ci omin eszcze omy e no-
ro zinne o ane rzez in estor in y i-
a nyc w r co dr ie nowe ieszkanie
k óre weszło na r nek w rz szł rok
dewe o erz rea iz c ro ek wie o ieszka-
niowe o ie dział w s r k rze now c
ieszkań z i on do inwes orów ind wid a -
n c
ewe o erz i inwes orz ind wid a ni d c
d a sie ie do ednorodzinne s o ecnie do i-
n c i r a i inwes orów a w rz szło ci
ic dział eszcze si zwi ksz ecnie nawe
s ółdzie nie ieszkaniowe d ieszkania
na zasadac dewe o erskic
Prze i y ania o nośnie a sze o roz o syt ac i
icz a y a anyc oz o e o anyc oraz
roz oczynanyc s kcesy nie si z i k-
sza o r k ór ł na orsz okrese od
wz de na rzes rzeni os a nic ki k nas
a r ł rekordow zarówno od wz -
de ozwo eń ak i roz ocz nan c inwes c i
nwes orz o rz a i a s ozwo eń na
dow ieszkań wzros o w orówna-
ni z r oraz roz ocz i dow
s ieszkań wzros o w orównani
z r
ewe o erz i o e z ska i rekordow icz
ozwo eń dow an c o nie rz s i od
raz do ic rea izac i Po na nowe ieszka-
nia rz o ecn ardzo w soki ozio ie cen
zdec dowanie osła ł a na r nek ak ws o-
niano wc odzi coraz wi ce now c ieszkań
oda kowo coraz r dnie zna eź r dow-
ane do rea izac i inwes c i ieszkaniow c
Wi ksze ir s ara si rzede wsz s ki o
wi ksze kon rak w s erze downic wa in ra-
s r k ra ne o
ior c od wa ak e rzeci n czas rea i-
zac i inwes c i ieszkaniowe w downic wie
wie orodzinn w nosi a a w downic wie
ednorodzinn s a s cznie es on dł sz
w na i sz c a ac na r nek ieszkaniow
wc odzi dzie coraz wi ksza icz a now c
ieszkań Pro noz emy e icz a no yc miesz-
ka r ma szans osi n ć oziom ok
tys
eny mieszka
orek a ki k dziesi cio rocen ow c wzros ów cen
ieszkań k óre iał ie sce w okresie
oł r siała rz i e w s ienie nie
o e w nasze ocenie os rze ane ako kr z s
r nkow ecz racze ako na ra na aza c k roz-
wo r nk nier c o o ci ewe o erz ws rz -
si ak o z o ni ka i cen s os za o
szerok a zac w os aci ro oc i i ez-
ła n c doda ków
a e ednak odkre i e s adek cen dzie
iał c arak er korekc n i w dł sz czasie
cen d nada rosn w ł cza c ieszkania w
wie kie ł cie oraz zna d ce si w orsz s a-
nie i ało a rakc ne oka izac i
cenia onad o e w do ie wi ksze oda
cz nnik oka izac i ardzie ni kied ko wiek dzie
iał k czowe znaczenie
W raźn i s nała i wiadcz c i o do rzewa-
ni o skie o r nk ieszkaniowe o s w nasze
ocenie akie z awiska ak
o raniczanie niena ra nie w sokic ki k dzie-
si cio rocen ow c ar dewe o erów
zanik o na ieszkania we wczesn s a-
di dow
zła odzenie skokow c z ian cen r nkow c
s adek cen ieszkań s arsz c szcze ó nie
dowan c w ec no o ii wie kie ł
rócz rawa o i oda oraz cz nni-
ków o c arak erze kró kookresow s ac
na r nk downic wa ieszkaniowe o de er-
in cz nniki o c arak erze s r k ra n
ok i ionow de ic ieszkań w Po sce
re a wnie niski dział w s r k rze zaso ów
ieszkaniow c ieszkań łod c ed nie
co i e o skie ieszkanie zos ało w dowa-
ne o r cz e rend de o ra iczne
w wiek dorosł wkracza oko enie zw w
de o ra iczne o ior c od wa rzed-
s awione ow e cz nniki nie na e si s o-
dziewa wał own c z ian s ac i na r nk
ieszkaniow a o serwowane s owo nienie
ak wno ci dewe o erów a ed nie c arak er
korekc n i w dł sz okresie rend wzros o-
w es nieza ro on
Szymon Jungiewicz
Emmerson, Dział Badań i Analiz
Liczba mieszkań, których
budowę rozpoczęto oraz
na których budowę wydano
pozwolenia (w tysiącach),
2000-2007
Źródło: GUS
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
125,8
152,0
114,4
149,0
77,087,9 82,4
101,4 97,2
115,9 105,8
123,9 138,0
168,4
185,1
247,7
oz ocz e dow Pozwo enia dow ane
Średnie i mediany cen
mieszkań na rynku pier-
wotnym w analizowanych
miastach (zł/m2
), luty 2008
Źródło: Emmerson, Dział
Badań i Analiz
Warszawa Kraków Łódź Wrocław Poznań Gdańsk Katowice
8980
8350 8590
7510
6130
5820
8120
6980
8170
7610
7280
6595
62206270
Średnia Mediana
12
kwiecień – czerwiec 2008
prezentacje
k rcz i r s w e onie ows a ce odczas dra ac i ce en-
o ro e z k ór z ierza si nie a e ka d ec no o
e on cze do s kces es zas osowanie z ro enia roz ro-
szone o w os aci włókien s n e czn c
ro enie roz roszone w os aci włókien s n e czn c es co-
raz cz cie s osowane w downic wie w e e en ac z e o-
n za rawac i zacz nac ce en ow c worzon ko oz
składa si z kr c e a r c i rozci iwe o z ro enia k óre o
ods awow ce e es kon ro owanie ows awania i ro-
a ac i r s raniczenie wsze kie o rodza zar sowania es
konieczn war nkie rwało ci i ez ieczeńs wa kons r kc i
e onow c a ak e wars w nawierzc ni okładzin i ró n c
e e en ów niekons r kc n c
oda ek kró kic rzes rzennie zorien owan c włókien do e-
onów za raw i zacz nów ce en ow c o rawia nie ko ic
wła ciwo ci kowe a równie w znaczne ierze ic włas-
no ci ec aniczne Ma eriał e zwłaszcza w ocz kow
okresie do rzewania c arak er z e si nie a ka iczn c arak er
Pow sze wskaz e e s osowane do z ro enia włókna sz
odznacza si d od orno ci na a ka ia oda kowo a
o ł one ełni ro cz nnika z ro ce o owinn cec owa
si do r i wła ciwo cia i ec aniczn i zcze ó nie o -
dan cec es równie zw s kło cz i s os nek dł o ci
włókna do e o rednic ardzie włókna s s kłe
e ek wnie s ełnia one ro cz nnika z ro ce o
ec a i ci a i a c o ow sz c w czn c
s worz i rod k o nazwie i re k ór dzi ki
swoi nika n wła ciwo cio rewe ac nie s ełnia ro z ro-
enia roz roszone o in rz rod kc i osadzek rze sło-
w c na odło r n ow
i re o włókna s n e czne iałe arw o dł -
o ci i rednic c w ł w na wła ciwo ci e-
c aniczne szcze ó nie awnia si rzez a owanie ows a-
wania i rozwo r s w e onie ak równie rzez odw szenie
ener ii zniszczenia
osowanie włókien i re ozwa a z ska zna-
cz c wzros w rz ało ci na cinanie i rozci anie e on
wzros e o darno ci i od orno ci z czeniowe
rad c n e on ce en ow na e do a eriałów kr c c a-
kic k ór c w rz ało na rozci anie es znacznie ni sza od
w rz ało ci na ciskanie W rowadzenie włókien CHRYSO®
i re owod e ardzo korz s ne z ian wła ciwo ci -
kow c e on oraz z ian e o zac owania od o ci enie
a e a ie wi zania i wardnienia e on działanie c włókien
o e a na o raniczeni ows awania odksz ałceń sk rczow c
aki od e a a eriał oraz rzenoszeni cz ci na r eń w -
wołan c rzez e odksz ałcenia W rz adk e on ez
włókien sk rcz owod e ows anie w e o s r k rze iczn c
ikro i akrode ek ów w os aci r s cz kni co w konse-
kwenc i rowadzi do des r kc i a eriał
Włókna i re cz s o nie ko e i in s ka-
nia as czne ecz równie w rz adk ic s osowania w ro
w kaz d w rz ało resz kow zn zdo no do rze-
noszenia o ci eń d e ła zniszczeni e onowa a r ca
o ci enie es rzenoszone ed nie rzez włókna
wi ksza es zawar o włókien w e onie w sza es
e o w rz ało resz kowa
oda kow za e s osowania włókien i re es
w e i inowanie as ek ows awania rdzaw c w kwi ów na
owierzc ni e onów co a ie sce w rz adk s osowania
włókien s a ow c
Włókna roz ieszczone s na cz cie w a r c w s osó rów-
no iern i rz adkow w sensie oło enia i kier nk onie-
wa na o ół r dno rzewidzie rozkład oka n c na r eń roz-
ci a c c odczas kowania
W ro e onie cz i e onie z ro on włókna i icz a i za-
si de ek ów a e n e czne włókna i re
o iwia rzenoszenie wi ksz c o ci eń a ewen a ne
zniszczenie e on nas e óźnie i rz wi ksze war o ci
o ci eń ni w e onie ez doda k włókien
i re o na ł cz z e one rz dawce
od do k 3
a e o od e on rodza ce en
s oso ieszania i ozowanie włókien o e od wa si
ez o rednio w e oniarni iesza nik a o na ac dow
w e onowozie W ierwsz rz adk włókna dodawane
s do s c c składników do z o o enizowane ws nie
ieszanki e onowe rz cz konieczn es do e o okres
ieszania na s c o około sek nd a o ias na dowie
ws wane do o raca ce o si z iornika e onowoz w k ó-
r dos arczona zos ała ieszanka e onowa czas ieszania
astoso anie ł kien
i re
o nict ie
Współczesny rynek konkurencji i trendy w pogoni
za coraz to nowszymi technologiami sprawiają,
że sięgamy po specjalne rozwiązania materiałowe,
ponieważ cechy tradycyjnych materiałów budowlanych,
wynikające z ich naturalnych właściwości,
są ograniczone i niewystarczające.
Każde tworzywo posiada swoje zalety i wady, dlatego
konieczne jest świadome łączenie ich w kompozyty
– aby finalnie otrzymać najlepszy jakościowo produkt.
Rys. 1. Wytrzymałość resztkowa dla betonów o różnej zawartości włókien
oraz wymagane wytrzymałości resztkowe dla wartości rozwartości szczeliny
0,5 i 3,5 mm, (Beton/1,5 oznacza 1,5 kg włókien w m3
itd.)
budownictwo • technologie • architektura
13
około in zas ieszania niez dn do z skania
ednorodne ieszanki ro e onowe za e od e skład
i wła ciwo ci oraz i i o ci dozowan c włókien
a ety stoso ania i re
z nie szenie kosz ów rod kc i oraz czas o rze ne o
na ie scowienie sia ki z ro ce
o raniczenie ows awania ikros kań sk rczow c
odw szenie od orno ci na cieranie
o raniczenie sed en ac i
zwi kszenie w rz ało ci na rozci anie rz z inani
zwi kszenie rac zniszczenia i darno ci
zwi kszenie od orno ci na z czenie
zwi kszenie rozood orno ci i od orno ci na działanie
o nia
z nie szenie nasi k iwo ci rzesi k iwo ci
ła wo i ez ieczeńs wo w ci
ec no o ia z ro enia eton syntetycznymi ł knami
i re stoso ana est o ie
osadzek a a r czn c i a az now c
ie skic dró do azdow c i erenów arkin ow c
now c nawierzc ni a os rad oraz nad ewek re on o-
wan c a os rad
nawierzc ni os ów
asów s ar ow c o nisk i erenów do azdowo os o o-
w c sa o o ów
z iorników wodn c
erenów w a a c c s a i izac i skał ne e za or
os eren a os rad i
o iek ów s ec a n c nda en od asz n kon-
s r kc e skar ców
Prace nad w korz s anie ce en ow c ko oz ów wie-
o nkc n c w c odz oza az eks er en a n
i a eriał akie ak i re zna d coraz
o szersze zas osowanie rócz ow c wła ciwo ci
o sk ia i niwe owa na r enia ows ałe w ward-
nie c e onie cz za rawie dow ane
Prz ro ek owani rece r ro e onów z doda kie włó-
kien s n e czn c akic ak i re na e
zwróci szcze ó n wa na zwi kszon wodo dno c
ieszanek i r dno ci w rawidłow za szczeni rz
zwi kszone zawar o ci włókien a eca si a ne a wn
e ek włókien na ra ia no ieszanki e onowe ł re-
ko ensowan zwi kszon dawk do ieszki as cznia-
ce P as zas osowanie s er as ka-
ora o si n działani ł nnia c id
ie ne w korz s anie za e włókien i re
ozwa a na o rz anie rwa sz c ro e onów o znacznie
o e szon c wła ciwo ciac w orównani do rad c n c
e onów cz za raw
i re dos ne s w o ercie w workac
o wadze k i w a e ac zawiera c c dełek o k
ka de o e on z doda kie włókien i re
o na s osowa dowo ne do ieszki c e iczne r
Po ska z o o o e sza c w en s osó w rane ara e r
wie e ieszanki i s wardniałe o e on
W rz adk akic ko wiek ro e ów ec no o iczn c
do Pańs wa d s oz c i s zawsze o owi sł c orad
i o oc doradc ec niczno and owi
Michał Witkowski
Chryso Polska Sp. z o.o.
ul. Wiśniowa 40B/14
02-520 Warszawa
tel.(48 22) 542 42 45
fax.(48 22) 542 42 46-47
www.chryso.pl
14
kwiecień – czerwiec 2008
ak wsz sc a i a rok ł ocz kie karier kred ów
i o eczn c Ws ón in eres anków i deweo erów łówn c ene-
c en ów ieszkaniowe oss w a ał o ar zac i e o rodza kre-
d ów a rzede wsz s ki roz owszec nienia in or ac i k óre zac ci-
ł Poaków do ic zaci ania ies e in eres zwie rz ł ak e edia
d a k ór c z sk z rek a e i owan c na za ówienie c r ł
okaz na k ór ko czekał a de o dnia o ardowano nas in or-
ac a i o ł skawicznie dro e c c ieszkaniac o krociac akie
o na na zaro i i e w o óe ł i en k o nie k e ak e o
ło ało oiw do o nia doał ówczesn re ier o iec c o oc w
zdo ci ało wówczas eszcze odn c kred ów i o eczn c o
i zacz ło si aród r sz ł na anki dno ow wan w a czasie
znaczn wzros os odarcz i owi zan z ni wzros w na rodzeń
rzed nie edn kons en e roz ocz ł o raz wie is e rz szło ci
ok c zdrow rozs dek i ins nk sa ozac owawcz a o ina c o
ward c zasadac ekono ii nie zwa a c e kred o s noni dł -
szar z adacz c e a rz ował na swe arki o ci enie nanso-
we znacznie rzew sza ce redni z os a nic a wsz s ko za z od
anków k óre z dnia na dzień rez n c ze sw c do c czasow c
zasad roz ocz ł rozdawnic wo kred owe rozkłada c na e no ci na
kikadziesi a ez wnikiwe anaiz zdono ci kred owe kons en a
a szcz cie rz szło o a i anie W os odarcz kładzie nacz ń
oł czon c edno z wi ksz c o zza ocean kło ciał cz nie
c ciał aa ekono iczne o ni cia doszła i do nas
Pierwsi o rz o niei kienci deweo erów i anków zaraze Przez ar-
cz ediane i noz do arło w końc i do nic e cena e ra kwadra-
owe o rzekrocz wsz s s ała si w nasz c war nkac cz
ardzo nienor an ie eszcze s za e r ło ozio e o-
wszec nie akce owa n o e e o odwo enie s ało si do wo-
cie swois k no i sk ecznie o ranicza c rado z cia
deika n ranic i dz ciow konieczno ci osiadania ieszkania
a nienor a no ci rze a i i sa i dewe o erz a e windowa i ez
adn c o orów cen odczas d r a Po aków o c c so ie
ozwo i na aki ks s o niała w oczac a i zresz w adłsz w
nakr can rzez sie ie s ira cen k owa i coraz o dro sze działki
zawczas okowa konk renc wsz s ko rało i rczało
d nie ak e ossa w w nik rze rzania cen skończ ła si ar a
wcze nie ni zakładano
anki ardzo niec nie awnia dzi
icz nies łacan c kred ów e c
es coraz wi ce ak si okaz e Po ac
w ci os a nic a nie ko w ad i w
wir kred ów i o eczn c ae doda kowo
s ora ic cz e z kred ów kons en-
ckic a co orsze coraz wi ce z nas ic
nie s łaca c o anki wci ro i do r
in do złe r o na w raźnie w cz ł
endenc r nk o łasza c nowe za-
sad r red nie s rz znawane
ak c nie za o o awił si zw kred
konsoidac ne ek na niew łacano
zadł one o kred o iorc ekars wa a
ednak o do sie ie e e sa e edn o-
a a a inn szkodz red konso i-
dac n o kred na s ła wsz s kic nasz c kred ów a nie na s ła
ko kred ieszkaniowe o e i si sk si rze a dzie o e na
si z odse kow
o do rze co za e niesie rz szło Wszekie znaki na nie ie i zie i
ak s dz za owiada s adek cen ozko ane całe dzienice nasz c
ias rz o ina e z ka d iesi ce rz wa se ek ieszkań
rzez co czas s rzeda edne o ok z dni w dł ł si nawe
dw kro nie a o sk ecznie s dzi deweo erów zcze ónie c nie-
sz c k órz na zak zie i wzi i o rz ie kred Wiz a adk
r rzekona nie edne o rezesa do ze cia z cen nie da si
zwie a ko o d c kosz ac a eriałów i ro ocizn d ocz k
wrz cano e w cen e ra kwadra owe o rzerz ca c sa
wsz s ko na kons en a czase w niek ór c rz adkac na
e rze kwadra ow dewe o erz wci zara ia odczas
d na ac odzie ar e nie rzekracza es wi c z cze o sc o-
dzi c o o ór w e acie dzie ocz wis o czas e i r sz
r nek w órn do c czas okowan ewn i war nkowania i o-
rze ie nie edn re k deweo ersk k óra w ł n ła na ai niedaw-
ne oss Wiedz o rezesi r wie i Wi c s oko nie czas
ra na nasz korz
o n o ak es r nek w órn zde onowa o e nie-
dł o sa a ada Poi ki Pieni ne k óra w rosce o sin zło ówk co
r sz odnosi s o rocen owe derza c sa z sił ra an
w i ak na i e kred a i d e do owe Wi ksza s o a rocen o-
wa o wi ksze o rocen owanie kred ów s d dzi ka de o czone
s zło c kred o owi kszona o doda kowe zł co ie-
si czna ra a s ła Gd doda do e o kosz cz nsz i iczników
w wie rz adkac szcze ónie d ra w iczono na zw s k aka
s ac a s owod e a o a czn niew łacano dł nika ank o
wła nie a r a kred o iorców o e ako ierwsza rz ci na r nek
swo e ieszkania da c sa ocz ek ess e i e o nie
zro i zro i za nic o ank k ór c c c odz ska ieni dze w s awi
ic ieszkanie na s rzeda
k eczn za or k óra do e or a owała rozwó e o scenari sza
ł w rowadzon od s cznia rok rocen ow oda ek od
doc od ze s rzeda nier c o o ci W s arcz ło ednak za edowa
si na s ałe w k ion ieszkani o iesi cac óc s rzeda
e ez łacenia e o oda k zw a ed nkowa ak e ro iono
wi c i a za ora w da e si dzi owoi ka o a si kons enci
k órz k owai o kika ieszkań na ande z owod owe o oda k
nie o c za edowa si na s ałe w kik ieszkaniac we d z
ni i na r nek o i ci a ac icz c od końca rok w k ór e k ii
a s ar wcze nie cz óźnie r nek nier c o o ci za e
ieszkania k ór c wła ciciee zadł ai si z ak ez rosk
Ma ełn wiado o e nakre ona ro noza w darzeń nie si
si s rawdzi za o es ardzo rawdo odo na o re ł r nk s
niez ienne od a Przed na i wi c ciekaw czas ieńców e e-
zie doda e odno owan na ocz k rok
s adek indeks iełdowe o k ór z około
ółroczn w rzedzenie okaz e s an
os odarki W da e si wi c e wła nie w
czasie dzie iei ierwsz korek
na r nk nier c o o ci a e o d
iał s rzeda s rzedawał eraz
e i iał k owa ws rz ał
si eszcze ar iesi c orek a dzie
ko nie e a edia n zac o i
worzon na za ówienie anków i de-
we o erów is erio Pa i a cie e czas
ra na nasz korz Gd cen zaczn
nor a nie a z a konów zwisa aner
rzeda dzie o s nał do k na
Paweł Fąk
o a e z rynkiem nier c omości
Czy obecny zastój w porównaniu z hossą z roku 2007
to tylko chwilowa „zadyszka” rynku przed dalszym
szybowaniem w górę, czy może wręcz przeciwnie,
jesteśmy na szczycie, z którego jedyna droga wiedzie w
dół? Według mnie ceny nieruchomości, w tym głównie
mieszkań, będą malały.
aktualności
fot.PiotrPiestrzyński
16
kwiecień – czerwiec 2008
architektura
– Osoby niezajmujące się na co dzień architekturą
bez trudu rozpoznają budynek Biblioteki Uniwersy-
tetu Warszawskiego, pańskiego autorstwa, ponie-
waż udało mu się wejść w obieg polskiej kultury, a
nie tylko architektury, co się zdarza bardzo rzadko.
Pan od lat jest propagatorem idei, które określa się
jako zrównoważony rozwój. Kiedy i dlaczego stał
się Pan zwolennikiem zrównoważonego rozwoju?
koło ro i i w zes o e arc i ek-
ów o racowanie k óre naz wało si koncen rac a
iniowa i iało de niowa zasad r anis czne o
rozwo osz i do o cia ak zwane o c k
ener e czne o dzie c odziło łównie o c k rów-
nowa enia si rod kc i i kons c i ak no-
enk a r si o erowało zi o na owiedzie
e es o ro e w warzania i z wania
– Na czym polega cykl energetyczny?
ardzo o ó na zasada ows ała na ods awie
adań rawie wsz s kic dziedzin ak wno ci
człowieka ada i o w ka e oriac d na-
iczn c ie w s arcz a c k ener e czn
ł ko zrównowa on on owinien rozwi-
a c si Proces w warzania i roces z wa-
nia owinn worz aki kład a z skiwa
co doda kowe o ak doda kow war o W
rocesie rod kc i owinno si w worz wi ce
ni si rz nie z wa i z dr ie s ron e o
sc e a w rocesie z cia owinno si e
z ska aki doda kow o enc ał o iwo ci
W en s osó c k rozkr ca si na odo ieńs wo
s ira i o o racowanie z dowało we nie
wia o o d k ór s oko nie o na nazwa
mieniam rzestrze
a otrze ycia
Uważam, że właśnie teraz zrównoważony rozwój jest możliwy,
dzięki bardzo wyrafinowanej produkcji, gdzie postęp techniczny
i postęp materiałów, instalacji, urządzeń jest tak ogromny,
że można sobie w tej chwili pozwolić na przykład na współżycie
budynku z rośliną – mówi architekt Marek Budzyński.
fot.Archiwum
18
kwiecień – czerwiec 2008
łeczn c i kons r e kład w k ór c ednos ka
es całkowicie w a ienowana aden soc a iz nie
os wał si do e o co si dzie e w e c wi i e i
c odzi o a ienac ednos ki W sensie worzenia
ws ó no s ac a es dra a czna w s arcz
rz kład znane o Mias eczka Wi anów od War-
szaw k óre es rzeds awiane ako ws aniałe
ie sce W rzecz wis o ci es o na orsz rodza
okowiska w k ór nie ows ało a so nie nic
oza ardzo rze szczon za dow ieszkanio-
w
– Jest przekonanie, chyba dość powszechne
w społeczeństwie, że w architekturze mieszkanio-
wej to, co powstało przed 1989 rokiem, w PRL,
jest prawie na pewno złe, a to, co powstaje teraz,
jest prawie na pewno dobre.
worz łe rawie a w soc a iz ie i ra-
wie a w nowe rzecz wis o ci W edn
i dr i w adk s arałe si ow arza
arc i ek e ior c dział w rzeksz ałcani
rzes rzeni d a o rze cia Pozio ec niczn
w kon wan c d nków es w e c wi i o ki -
ka dł o ci e sz oc a iz nie o ra ł zro i
do re ec niki o es ieszne o cał s s e
ł rzeko o na o nakierowan ie o ra ł zro i
do r c a eriałów s rawn c rz dzeń i działa-
c c e e en ów k óre dec d e d nek es
do r r a s rawa o wiado o s s e e
d e rzes rzeń d a dzi i ona w soc a iz ie
ła nie orównanie w sza ni es dzisia Ś ie
wierdzi e w e c wi i władza o i c i iznes
nie a o cia o wła ciw c war nkac cia
człowieka n w ie cie ie a o nie es
i o do nicze o o rze ne iznes es w s anie
s rzeda ka d d nek na e ie ak es ładnie
o a owan Po ed ncz d nek ako aki o e
eszcze w orz dk a e w sensie worzenia
war nków d a ełne o cia es dro n cz s k
wi ksze o s s e
– W latach 70. był Pan głównym projektantem
potężnego osiedla mieszkaniowego Ursynów
Północny. Niektóre wątki należące do zrówno-
ważonego rozwoju udało się tam przeprowadzić.
Ursynów jest bardzo dobrym miejscem do miesz-
kania, cieszy się teraz dużym zainteresowaniem
w Warszawie.
Pro ra owanie i r anis czne rozwi zania r-
s nowa ł o ar e na rze eniac zdo c
rz koncen rac i iniowe i oi dw e ni o -
cie w anii k ór wa a za a so n wzorzec
or anizac i s ołeczne i wzorzec s ołeczeńs wa
o wa e skie o Pocz ek rs nowa o a a
cz i ocz ek ró anizac i soc a iz
ak si ówiło oraz korz s ania z do wiadczeń
ac od cz i ardzo do r okres do roz ocz na-
nia ró n c działań W oi rzekonani władza
na rawd iała in enc e do worzenia do re rze-
s rzeni z ska i rz zwo enie na s worzenie
wzorca do re o ra en ias a soc a is czne-
o Manka en e ło o e ie i o ro i
a riori a do re ias o si ows awa w roce-
sie łe doskona e wiado cz es roces
a e s s e soc a is czn ł całkowicie an ro-
cesow w sensie e wsz s ko siało
za anowane a o e w konane wedł an
nawe k a ki i okna oc a iz ni kował swo e
rod k i swo e i P anowanie od órne ło
ocz wis ł de o na e anowa i ro ra-
owa a e nie do końca W znacza kier nki
osie kłada sieci na k ór c o wsz s ko a si
dzia o es o iwe w s s e ie de okra cz-
n i co na wa nie sze w roz roszone dro no-
ziarnis e ak wno ci os odarcze e o soc a iz
nie za ewniał ak ak nie za ewnia ws ółczesna
or anizac a ańs wowa e ro e ska cz wia owa
wi izac a o ecna es ak sa o rzeciwna dro -
noziarnis o ci a o es oi zdanie ods awa
rawidłowe o działania de okrac i i r nk
– Jak powstawał Ursynów? Normy regulujące
relacje człowiek – środowisko w PRL były bardzo
dobre, znacznie lepsze niż teraz, a rzeczywistość
budowania bardzo słaba.
M sie i w worz s r k r k ór o e
w kon wał eden ko ina zarz dza iała edna
s ółdzie nia cz i oce w konawcze ł całkowi-
cie scen ra izowane W c całkowicie scen ra izo-
wan c s r k rac ró owa i zna eź wie o
i o ac wo cia za ro ra owane o si da za-
ro ra owa ak e nkc onowało roc o-
do nie do ias a k óre ows a e w rocesie a e
od war nkie e zos anie z dowane dokładnie
ak ak zos ało za ro ek owane ał kład an-
fot.Archiwum
budownictwo • technologie • architektura
19
d sł rac ł anowan ako zrównowa-
on i ardzo s arannie ana izowan zkoł iał
dos osowane do z ienno ci de o ra czne
k óra w s e na e o osied ac o a e
s s e ł niew do n e ak zło on s r k r
z dowa dował ardzo sko ikowane oki
ieszka ne o odw szon s andardzie w s os n-
k do e o co ówcze nie ows awało i w siadł
roz adł si a ias dw nas szkół a c a
sze Proces rea izac n ł c aose Masz na
ak es a r ka do ów wie kie re a r ka one
z na r rzecz s s rzeczne z de ika nie w a -
owan s r k r ro ra ow k ór zro i i
– Prefabrykacja w Polsce padła i się nie odrodziła,
ale może być wydajnym systemem budowania,
o czym świadczy przykład Skandynawii.
ie wie ak eraz w da re a r kac a
w kand nawii Pre a r kac a w sensie asow
na ac odzie adła wcze nie ni nas W e
c wi i i ówdzie o awia si w downic wie
i s w adki e si o łaca ie nie inne s oso-
dowania s eraz ardzo s rawne i ardzo
w da ne c ocia es ozornie wi ksza r dno
or anizac na na sa e dowie W Po sce re-
a r kac a d a e o zos ała zas osowana e si
wreszcie od c o worn c rze ie ników ode-
rwa d rarz i od r wa n c ce ie ni k óre
zos ał ce owo w kończone dowanie z ce ieł
ło znacznie ańsze ni dowanie z re a r -
ka ów na o ias rze a do e o wa ace ów
z ie no ci kładania ce ieł e e i es wie
ace ów o oni cz swo sił rawa i o cze-
o c cie oc a iz d ł do e o e wsz sc
racowa i za ółdar o a e o es ko e ne ieszne
odo ieńs wo do dzisie sze o s s e oc a iz
d ł do rac niewo nicze i dokładnie o sa o
ro i w e c wi i neo i era iz Podo ieńs wo c
dwóc s s e ów es d a nie oszała ia ce
– Czy odwrót w stronę postaw związanych ze
zrównoważonym rozwojem był związany z kryzy-
sem modernizmu jako sposobu organizowania
przestrzeni dla człowieka?
Moderniz ł dra a czn w darzenie
w downic wie o o ierwsze o ierał si na
ie rze słowienia a owe o na rod kcie
ow arza n i człowiek s o c rz a ie
cz i na z ni kowan człowiek i z ni kowan
rod kcie Wła ciwie sc łk e o or ani-
zac i rod kowania s ec a nie d a e o ro-
d kc i zos ał w na ezion oderniz d e o cza-
s rod kc a sza enie si rozwin ła i da e o ro ne
szanse ró norodno ci wa a e wła nie eraz
zrównowa on rozwó es o iw dzi ki ardzo
w ra nowane rod kc i dzie os ec niczn
i os a eriałów ins a ac i rz dzeń es ak
o ro n e o na so ie w e c wi i ozwo i na
rz kład na ws ół cie d nk z ro in wa a
o za edn z na ros sz c rzecz do s osowania
ws ółcze nie e o ros wi e d nek z ro-
in i o es ocz ek r c zrównowa enia o
es ieszn ocz ek a e es i w ska i eden do
eden r rzecz na k óre o arł si oderniz
o ro e k óre odkr i i s ołeczni i i ieni ci
e człowiek o rze e słońca i wod e e i-
ieni ci ro onowa i ias a o rod a oderniz
znał e człowiek es z ni kowan o rze e
ałe o dełka słońca rzez okno i koniec eraz
cał nie wa e zło on ro e ias a k óre es
an as czn or aniz e o niez iernie s ec -
czn c re ac ac i dz nkc a i o rze a i
rzes rzenia i cz i całe o ac wo od owiada ce
o ac w oso owo ci człowieka zos ało za rze-
czone złowiek zos ał s rowadzon do rosz-
czon c ro e ów i ieniczn c i zera re ac i
s ołeczn c
– Czy na podstawie jakiegoś jednego konkretnego
projektu może Pan opisać próbę praktycznej reali-
zacji, konkretyzacji idei zrównoważonego rozwoju
w architekturze?
es e ezradn wo ec akie o ania o wa-
a e ro e zrównowa one o rozwo nie e
w o ed ncz d nk a e w nasz ocz -
ci o wa e s wa ie i a wa nie sze es akie
rzeksz ałcanie rzes rzeni a rozwi a war nki
od rz ce cie a o rz na nie e od rz -
wa W Pi ie Świ es na isane e rze-
a cz ni so ie zie i oddan a e o nie znacz
e a zdo inowa zniszcz W Po sce o
rok nie a o co rawia r anis ki
o nic z e o nie w nika e e i k o c ce o ro i
w ka e oriac o wa e skic o zos anie s ni
a wars wa anowania rzes rzeni es zdo ino-
fot.Archiwum
2
kwiecień – czerwiec 2008
wana rzez idee wie kie o iznes cz i zawłasz-
czenie i za arni cie wła nie w e wars wie es
ods awowa cz za ez ieczenia zrównowa o-
ne o rozwo Poniewa co rze a ro i a si
nie da o z odnie z rzekonania i zacz łe ro i
arc i ek r W e c wi i za si aki ro-
ek owanie o iek ów z ełnie nor a n c e
ansowa ws ółis nienia człowieka z czło-
wiekie ro in z dow na r z człowiekie
– Proszę jednak wyjaśnić „jak to się robi”, jak to
się udało w Bibliotece Uniwersytetu Warszaw-
skiego, która jest najbardziej rozpoznawalnym
budynkiem, jaki powstał w Polsce po przemianach
1989 roku?
Przede wsz s ki W es dzieckie ardzo
do re o ws ółdziałania ańs wa ias a niwer-
s e d rekc i i io eki inwes ora zas cze o
w konawc arc i ek ów z dowa zde nio-
wan de i io ekarz W o do r rz kład
równowa enia d c a i a erii o znacz d nek
a ak sko onowan rzes rzeń e ona ła wia
we cie w s er d c a o es ardzo wa ne e
nie ko ko ciół es ie sce dzie a
o sz ka a e e inne rzes rzenie z sk e si
o korz s a c z ewn c rozwa ań i rozwi zań
k óre ł n z rzeszło ci a rz kład odkr wa-
e dzie w okre on c o iek ac ksz ał ac
i ewn c or ac o odna eź w so ie oci
do rzecz w sz c
– Na jakich zasadach oparł Pan projekt Biblioteki
Uniwersyteckiej?
a d d nek a swo owłok zewn rzn
i wn rze W W owłoka zewn rzna es dos o-
sowana do o acza ce a r i r Mias a
Wn rze worz rzes rzeń ws ół cia wokół idei
oznania i io eka es zało ona na całkie i-
s or czn c zasadac dowania rzes rzeni wo-
kół osi odk d dowanie es znane dzko ci
ła owszec nie s osowana W i io ece łówna
o we ciowa o k as ka rozwi zania wi nne o
ka de o zało enia k óre a wznio a i da o-
cz cie e si wkracza do ie sca niezw kłe o a
o rowadzi nas do s ec a ne o ardzo w sokie o
i s os nkowo ałe o ie sca es o o ionowa
w cen ra n ie sc d nk ionowa ł cz
skar iec i io eki cz i ie sce dzie es sk -
owana na ws ania sza wiedza i ener ia z nie-
skończono ci o ie i na r Prosz za wa-
e w ie sc na c nie siada dzie
zwłaszcza ci k ór d c es o rze n do cia
i nkc onowania o es a wie ka wzniosła cz
i io eki sz kanie ie sca niezw kłe o z dr -
ie s ron a z ełnie inn rodza rzes rzeni
k óra es ka era na ak w ie skic iczkac
dzie s o niekończ ce si re ał z ksi ka i
i an c odzi i dz i ksi ka i es an sa
na sa z ksi k wia łe w aki ie sc a-
ki an c ce z i zes awia ak ełn ie-
rarc iczno i res i owo rzes rzeni z dr
ska o ed ncze o człowieka wo ec ksi ki o
wsz s ko es w nas o ka d sz ka rzecz wznio-
sł c doskonał c ws aniał c i ka d sz ka
ode cia w swo e za kni e a i dro ne rzecz o
s owe cec człowieka i w o iekcie o c arak-
erze iczn o ie e rzecz owinn
– Jeżeli dobrze rozumiem, mówi Pan nie o włas-
nym widzimisię czy pomysłach nieograniczonej
wyobraźni, ale o pewnych raczej niezmiennych
cechach człowieka i regułach życia, które zostały
kiedyś rozpoznane. Pan to przekłada na współ-
czesność, to się udaje i świetnie działa.
okładnie ak
– Jednocześnie są tysiące przykładów w architek-
turze, gdzie tych reguł się nie stosuje, nie zwraca
się na nie uwagi albo celowo pomija, i przestrzeń
nie działa. Czy straciliśmy rozeznanie reguł uła-
twiających dobre życie?
M nie a e c wi izac a o znacz e re ł k óre
eraz rz dz ałe nieskończone o ac wo człowie-
czeńs wa zos a e s rowadzone do ednow iaro-
we o nkc onowania
– Dziękuję za rozmowę.
Paweł Pięciak
fot.Archiwum
22
kwiecień – czerwiec 2008
a c d a k ór c odrz cenie s are o orz dk
oznaczało o enie now ec nik i nkc ci
za asc nowani w wora i c wi izac i i ec no o ii
ozos a i w kr oddział wania ci łe o eks e-
r en z e e e na c d a k ór c o raz
arc i ek r rz na e wci do kc ne o o raz
sz ki k ór zos ał oddan rzeo ra eni w ni-
ka ce z o iwo ci now c a erii o o-
z orz w odró nieni od w na azców zna i e
arc i ek ra e wci oc kreac i as czne
sz ki osz kiwania i kna
•
a e zna ez e w na azek e e oci -
n ł za so odkr cie nowe rzes rzeni arc i ek-
oniczne o oz orz w ad za a s rakc
zarne o kwadra na iał e Ma ewicza
zacz i osz kiwa nowe o za is arc i ek r
niwersa ne or ł k óra o ra ła rz
ró norodno now c znaczeń i nkc i arc i ek-
oniczn c
P nk e odniesienia d a arc i ek ów ł o-
en kied odrz cono orna en ako e e en
nie rz da n w arc i ek rze Po sł do a
oosa a zrez nowa ze zdo ienia d nk
nie ł ednak ierwsz o słe na kaza-
nie nowe o znaczenia arc i ek r e szcze-
rości i logiki W rok a en ranc skie o
in niera ran ois enne i e a na a eriał
dow an e e zos ał na c ias w korz s a-
n rzez s a Perre a w ka ienic rz i-
c rank ina w Par Po raz ierwsz
arc i ek ra zos ała okazana w swo e nie ako
ierwo ne os aci ez doda kowe wars w or-
na en zdo ień z s a nawe nk Wi-
doczna na e ewac ac kons r kc a iała wskaza
widzowi dro d a nies o kane o do d w korz -
s ania d ca arc i ek oniczne o as osowan
rzez Perre a e e kons r kc i szkie e owe nie
ko ozwo ił na nowa orskie o rak owanie rze-
o e ne dziesi cio ecia wer kował eks re a ne
os aw i zało enia a edno rewo c n c idei
ozos ała za isana ed nie na ko e n c kar ac
kon resów odernis czne arc i ek r W ród
wórców nada sł szano zawołanie dzi z e e-
e wsz s ko es o iwe ecz równie coraz
cz cie sł szano e on es i kn kazało si
e czas nowo ows a ce e onowe arc i ek -
r nie ła anie odzie ił wórców na dwa o oz
architektura
rcy arc itekt ry
etono e kom ozytorzy
W dwudziestym wieku, jak nigdy dotąd, myśl ludzka przekroczyła
granicę, za którą roztoczyło się rozległe pole dla wielkiego
eksperymentu związanego z nową materią architektoniczną
– żelbetem i stalą. Wynaleziono nowe formy, funkcje, konstrukcje
i maszyny, mające ułatwić życie współcześnie żyjącym. Odkryto
na nowo znaczenie terminów „dom” i „mieszkanie”, „praca”
i „wypoczynek”. Architekci i konstruktorzy zasileni wizją miast
i budowli, które dotychczas znajdowały się jedynie w szkicach
wizjonerów, zaczęli je projektować i realizować. Jak się okazało,
znaczenie i sens owego „totalnego” eksperymentu były tak
istotne dla życia współczesnych, że nie było nikogo, kto by
podważał sens odbywającej się na oczach wszystkich przemiany
w ludzkiej świadomości. Wagę czasów podkreśla fakt,
że inżyniera i konstruktora uznano za twórcę równego artyście,
a rodząca się awangarda stworzyła wizerunek architekta,
po raz kolejny jednoczącego w swojej pracy: trwałość, użyteczność
i piękno. Piękno w tym wypadku oznaczało no – ekspresję
– sposób wyrażenia siebie w formie architektonicznej, malarskiej,
rzeźbiarskiej czy muzycznej. Potrzeba ekspresji (manifestacji)
zastąpiła problem „starego piękna architektury” – rzeczy
wyczerpanej bogactwem wieków ubiegłych i wciąż jeszcze
niedookreślonej przez przewodników ruchu nowoczesnego.
fot.Archiwum
Tytuł i temat artykułu jest
próbą interpretacji bon motu
profesora Dariusza Kozłow-
skiego, zasłyszanego w rozmo-
wach kuluarowych w Katedrze
Architektury Mieszkaniowej
na Wydziale Architektury
Politechniki Krakowskiej;
chodzi o określenie ukazujące
podział twórców architektury
współczesnej na „kompozyto-
rów” i „wynalazców”.
22
Hala sportowa w Takamatsu
Kenzō Tangego
budownictwo • technologie • architektura
23
s rzeni ieszka ne ecz równie o a ac zos ał
znan za ierwsz ani es ac ierwsze na
wiecie ró es e zac i e e
zas okres eroiczne o aki dokon wał si w ród
now c znaczeń ws ar ł wie ki i idea i
nkc ona iz e eks res oniz e r z e
neo as c z e kons r k wiz e a d
z kier nków owodował rzewar o ciowanie kwe-
s ii a erii arc i ek oniczne i s warzał now z k
arc i ek r do oos worz c w Pradze e e o-
w do d a rodzin M er o raz ierwsz
w korz s e ide rzenikania si wsz s kic kon-
d nac i ieszka n c eoria zwana Raumplanem
es wa ana za ierwsze odkr cie rzes rzeni
odernis czne w k óre wiado ie zas osowan
e e s ał si worz we i d ce na ra nie
w sza c now s osó enia o ksz ałcie
i ek onice o iek e e wedł wórc ł a-
eriałe idea nie zas c ka ień ez e o
wad i o raniczeń o dzi ki nie oos ó ł o
raz ierwsz okaza widzowi swo odn r rze-
s rzeni do ieszka ne o
W rok Ma er kończ dow we Wroc-
ławi Jahrhundredhalle k óre es ierwsz
z rz d ono i czn o iek e za wiadcza -
c o rwani s o iki i znaczenia er in o-
n en ok wiado e o nawi zania wórc do
wie kic dow i s aro ne o wia a a a e-
cia iała s a si o nikie wie ko ci ówczesne-
o cesars wa zawar a w dzie e Maksa er a s n-
eza rzes rzeni nkc i i a eriał dała ods aw
d a sens arc i ek r rc i ek ra ak ka da
dziedzina sz ki es ksz ał owanie a eriał
odł idei o oz c a arc i ek oniczna Jah-
rhundredhalle Maksa er a osiada eszcze inne
is o ne znaczenie es cez r rze cia ze wia a
ind wid a iz w wia niwersa iz W da e
si e o rzez nawi zanie do ko ł Pan eon
es do kni cie s are o wia a arc i ek r ecz
w swo e konce c i ł cz ce w sk e ieni or
a s rakc ne z w cz ne in nierski za ieniła
wia ec niki w wia d na iki a wi c rze-
s rzeń doskonałe eks res i nadrz dne idei całe
arc i ek r wiek
o inne o n r na e nas na wa na rea izac a
e o okres o serwa ori ins eina w Poczda-
ie dow a ric a Mende so na es
zwieńczenie e o okres eks res onis czne o i z
sa e o zało enia nie ła ko zw kł racowni
z ka ecz iała s a si o nikie iczn
zi s rowanie e o rewo c ne ez ies o -
kana wcze nie w w razie or a o ła ows a
ko dzi ki e e zas osowano s ec a n kon-
s r kc na k ór nało ono wars w e on nada-
ce o znan rzez wsz s kic e ek as czn
Po zakończeni dow okazało si e ksz ał
arc i ek r ł na e or ina n w razis i e-
a or czn e d nek znano za rz na e n do
na ardzie wórcze az nowoczesne arc i ek r
Przez a a dow a Mende so na osi n ła s a s
wr cz ikoniczn a e o siła or a na iała ie
w ł w na ko e ne rend s is czne z k ór c
na wa nie sz o n r or aniczn arc i ek r a
inn wa n rz kład e o kier nk niec osł
Goetheanum do a einera iek w -
dowan w szwa carski ornac s worz ł wraz
z Einsteinturm now ako arc i ek r e ono-
we a o a ac s an si wzorce d a akic
wórców ak ero aarinen ans c aro n cz
an ia o a a ra a
•
ok ł równie rzeło ow ze wz d na
s worzenie odwa in od now ksz ał rzes rzeni
ieszka ne a wi ksz odkr wca e on e or-
sier o łosił e now z k i nowe nazw e a-
or de nic e owinn w wodzi si ez o rednio
ze z ian w ec nice ak na e roz ie s worzo-
n w c a ac s s e Dom-ino k ór ł edn
z ierwsz c narz dzi ener c c now ksz ał ar-
c i ek oniczn ak ak e ł ró rzeło enia o -
iwo ci nowe o worz wa Par a óźnie
kład sł owo ł ow rz rał ksz ał na ardzie
niwersa ne rzes rzeni arc i ek oniczne od ed-
noznacznie zde niowan rzez e or siera or -
ł pięciu zasad architektury a de z i ci nk-
ów or sza ro e ko oz c n nie odwoł c
si ez o rednio do s s e kons r kc ne o cz
ec no o ii w konania oderwanie od eren wo na
rzes rzeń nkc ona na nieza e nienie e ewac i od
kons r kc i wer ka iz o worów okienn c o ród
na dac a e o wsz s kie rzedwo enne do
or siera ardzie cec e do i ne kazanie zasad
rzes rzeni ni ani es ac a a erii e e es kr -
od ie owierzc ni cian i s ro oniewa
worz wo arc i ek r a si w z akie ko wiek
anier s is czne a edno ci niew ró -
nia c adne o kład kons r kc ne o cz nk-
c ona ne o rak znane z óźnie sz c rea izac i
de ons rac i na r e onow c ak r oniewa
es wiado kazanie swo od i dowo no ci
ksz ał owania nowoczesne o wn rza ako an -
ez sz wn c zasad z rzeszło ci iewidzia no
e on es ak e za owiedzi odrz cenia er in
s ow a e o konsekwenc es ko e ne odkr cie
ko oz c i e e en arne or o ar c na właści-
wej, mądrej i pięknej grze brył w świetle.
•
W a ac nas n c ono i e on o worz ł ko-
e n rozdział d a c k órz ocz i zn enie oe-
k k a ros e o rc i ekci odkr i nowe o i-
wo ci zawar e w e ecie zroz ie i sens cia
e on ono i czne o w ewane o na okro in
situ Mono i d nk o raz ko e n odkr ł rzed
fot.Archiwum
Bazylika w Neviges
Gottfrieda Böhma
24
kwiecień – czerwiec 2008
widze o ac wo wia a eks res i or ina n c
or k ór c ednorodna s r k ra s worzona zo-
s ała z ednorodne a erii rc i ekci zna i e
dzi ki e e owi ic raca konce c na osiada oc
ez o rednie o rzeło enia na na n rzecz arc i-
ek oniczn onsekwenc e o ła rze iana
ak dokonała si w a ac i dw dzies e o
wiek rzes rzeń rze rz s a a a sowskie o
oderniz s iła es e ce rzes rzeni s rowe
betonu rzeźbiarskiego ie ez znaczenia d a owe
es e ki ł z dowane rzez e or siera ed-
nos ka Mars ska i k asz or w a o re e
ie dow e ł rzeło e nie ko w
w czeni dro i arc i ek rze ieszkaniowe i sa-
kra ne ecz o e onad wsz s ko o worz ł now
dro o rak owania e on w rocesie dowania
i znaczenia akie kr e w so ie er in béton brut.
a e s wierdzi e e onow brutalizm w swo-
ic zało eniac kazania rawd o a eria e
niewie e od ie ał od łówn c idei oderniz
e or sier i óźnie si is rzowie óźne o o-
derniz s worz i o iek k óre o rzez zw
szczero i ksz ał niew kończone o a eriał
rzeniosł widza w wia or ina ne i cz s e or-
arc i ek oniczne Po raz ierwsz no i i owano
e on ówi c e es an ka ienie znano
e o sz ac e no i odniesiono ran s os c rz
znacz c c rea izac ac o iek ów iczn c
W c a ac oczo widza kazał si dow e
s anawia ce rzeło w dow ac ono i cz-
n c a a s or owa w aka a s enz an e o
ko ciół ain e ernade e d an a
w e ers a da Paren a i Pa a iri o
a ns i e w a o a o isa a na ko -
ciół ie rz kow w e i es Go rieda a
ko ciół Świ e odzin w Wiedni ri za
Wo r cz na wa nie sze dzieło ar-
a car nekro o ia rodzin rion w an i o
di i o e W razis o e on w c
dziełac ła ak do i na e zacz o ówi o e o
oe ce o w woł wan c rzez e on e oc ac
e o o a no ci i d sz o zi nie i cie e
cian e onowe e o o a e ak rze r s nk
sza nków od ici wia ła i ko orze arwie zas o-
sowan c doda ków rac ona no ci w korz s ane
ec no o ii i rze ianie rozsza owane szare as
w dzieło sz ki zi ki re a r kac i w dziełac
icarda o a e on z skał iano doskonałe o
ałszerza ka ienn c e ewac i w inn rz -
adk o rzez odo nienie do dzkie skór
z skał kono ac e an ro o or czne
zisia e on ozos ał sa worz we co
rzed a e onowe do szwa carskic arc i-
ek ów z ess n eo e r czn ini a iz adao
ndo zdeko onowane o iek w Wei a ein
a adid or aniczne os an ia o a a ra
w znacz ł nowe n r i kier nki w arc i ek rze
i s a si odwołanie d a widza i wórc ednak
na e a i a e kied ł rzede wsz s -
ki idea i ko oz c a i s worzon i na ierw
w słac arc i ek ów óźnie za w e onie
rc i ek ra es cz onad eczno es
ro e e as czn isał e or sier w
rok zi ki e wie e e on s ał si
ko e n narz dzie d a worzenia nowe o i k-
na arc i ek r
•
zi a eria arc i ek oniczna rzes ała
ce e eks er en d a wórc o ozos a e
w do enie in nierii wórca zazw cza zna
i w korz s e ze wiado o ci w s os nk do sa-
e o dzieła a e o a eria o e w zasadzie
aka sa a w roz ai c dziełac o na s worz
wie e dzieł arc i ek r z e o sa e o a nk ka-
ienia ze s a i z e on o aki sa składzie
o wórca dec d e o końcow ksz ałcie dow i
dzieła zie e si ak d a e o e o wła nie wórc
w a a eriał d a swoic o rze od o-
cz kowe o ksz ał idei a o końcow ksz ał -
dow i W korz s anie konkre ne o d ca owinno
z odne w s os nk do or w o ra one co
o wierdza wci słowa k as ka arc i ek r Go -
rieda e era or a es za e na od worz wa
w k ór si rze awia
dr arch. inż. Marcin Charciarek
fot.Archiwumfot.Archiwum
Le Corbusier – willa
w Weissenhof
Rudolf Steiner
– Goetheanum w Dornach
budownictwo • technologie • architektura
25
– Od 2008 roku marki Braas
oraz RuppCeramika identyfi-
kujemy z grupą Monier.
ak w ir ie nas ił
z ian wła cicie skie Gr a
Monier es w ł cznie da-
c ówkow ir Pows ała
na sk ek odł czenia od kon-
cern a ar e d wiz i za -
ce si rod kc dac ówek
i s s e ów dac ow c o
wia ow ider w zakresie o-
kr dac ow c Przez wie e
a działa no ci koncern z skał
r n owan oz c w wie
kra ac na wi kszo ci kon-
nen ów Po z ianie wła -
cicie a i z ianie nazw r
nas iło w k enie arki
raas ako na e ie roz ozna-
wa ne arki dac ówkowe w
Po sce wo oda d s onowa-
nia ark rezen owania e
es wi ksza od skrz dła i Monier d z ieniła si s ra e ia
ko nikac na w zakresie Marka Monier równie es d a
nas wa na es ardzo o arn ark dac ówkow na r nk
a er kański i az a cki
– Co ta zmiana oznacza dla klientów szukających dobrych
pokryć dachowych?
iana nas e w zakresie kier nkowania si na rod k
ir a k óra es ardzie o o eniczna o e w wi ksz
s o ni sk i si na zas oka ani o rze k ien ów Mo e
o o serwowa oc s es rz ło on do r nk dac owe o
do oczekiwań k ien ów do ec no o ii rod kc i okr dac o-
w c ie a roz roszenia na inne o szar działania W ra-
ac a ar e wca e o ź e nie działało a e wie e czas za o-
wała koord nac a i ko nikac a i dz d wiz a i eraz a
o ro n szans w enerowania arki wia owe o a ne co
w rz adk arek e ro e skic w os a nic a ac rzadko si
zdarza zwłaszcza w downic wie
– Jak rynek zareagował na grupę Monier w Polsce?
a ierw rad c n cz no ci W ierwsz ode ci nie
z ieniło si nic a w dr i wie e i o na e sze W zasadzie
r nek zarea ował oz wnie owe o o k nasze rado ci es
ardzo do rze rz owane a id nowa ozo a i nowa
ko or s ka iana na ewno w szła na na do re
– Jaki był rok 2007 dla Braasa, a jaki będzie rok 2008 dla Monier?
ok ł rekordow ak d a całe ran rod kc i a e-
riałów dow an c W kona i o ro n w siłek rod kc -
n ies e nie wsz sc dos awc s rowców i rz o owani
do akie o e a rac Mie i e ro e o is czne d
o skie dro i nie s rz o owane do ak d e icz irów a
nas rok ł owro e do nor a no ci o wo nie cenowe
k óra iała ie sce w rok en nasz c rod k ów nie
wzrosł a ak ardzo niek óre z nic s dro sze niek óre ań-
sze W ran okr dac ow c nie nas ił a ak d oo
cenow ak w rz adk a eriałów cienn c
ko ei rok zacz ł si ardzo do rze z rac i ła odne zi
e oznaki ne a wne zwi zane z s rowca i sc ładzanie
rz na nie edia n o ro nier c o o cia i k k e
o nie ode owanie rzez inwes orów dec z i o s arani si
o ozwo enia na dow zeka na s adek cen
Po zakończeni ierwsze o kwar ał o owiedzie e osi -
n i zało one ce e i wsz s ko idzie anowo
– Czy ten pierwszy kwartał 2008 roku był lepszy niż ubiegło-
roczny?
ak ł w raźnie e sz r i rok z rz d ie i cie ł
zi i korz s a i z e o w konawc W zasadzie nawe w roźne
dni o na racowa na dac o i e nie a wia r a orze
es w ed d ada deszcz nie es ód i wia r akie wa-
r nki o odowe wła ciwie nie o iwia rac War o ednak
rz o nie e w konawc e a swo od orno d a
zi a ła d a nic okrese w ocz nk o zi ow c waka-
c i i rz zw cza eni i oni i ic rodzin eraz a s ac a si
z ieniła nn ro e o e i rac a zaro kowa z w ko-
nawców nie wła cicie i r ko o ocników w ec ała
na ac ód i rzez ewien czas odcz wa ne ł raki kadrowe
ednak o z ianie k rs n a o łaca no w azdów s adła
Wie e osó wróciło a nawe o awi i si nowi racownic k órz
wca e nie c c w e d a e e i c odzi o sił ro ocz o s a-
c a es e sza ni rok e
– W jakim kierunku ewoluuje rynek pokryć dachowych w Polsce?
ezwz dnie w s ron dac ówki wa cz nniki a zna-
czenie cen s a i i zawodno s s e e a owe o oraz
wi ce d nków wie orodzinn c kr c dac ówk a ak e
ows a ce osied a do ów ednorodzinn c z aki wła nie o-
kr cie dac ow wiadcz o rosn ce o arno ci dac ówki
ec d o za e dac ówki akie ak w soka rwało
es e ka szeroko o er s ełnianie rzez ni ró norodn c
ara e rów n dźwi koszcze no ci cz o niood orno ci ła-
wo ci dos do oddasza o iwo ci rze dow dzie
zacz na docenia akie cec ac ówki zac ow si e ie
od inn c okr dac ow c nawe w rz adk r owie rz-
n c iła wia r o e s owodowa w ssanie ki k ki k nas
dac ówek e i c odzi o okr cia wie o or a owe akie ak
ac a wia r o ros ci a ka e sz z łow znacza o
w na ardzie skra n rz adk zerwanie całe o dac z -
d nk Poza nasze dac ówki s inne ni e rod kowane
a e o na w sza wia owa ako
– Dziękuję za rozmowę.
Piotr Piestrzyński
ynek k rs na ac k
– Rynek pokryć dachowych w Polsce ewoluuje bezwzględnie w stronę dachówki. Rośnie jej popularność. Decydują
o tym zalety dachówki, takie jak: wysoka trwałość, estetyka, bogactwo oferty, spełnianie przez nią różnorodnych
parametrów, np. dźwiękoszczelności czy ognioodporności, łatwości dostępu do poddasza, możliwości przebudowy
– ludzie zaczynają doceniać takie cechy. Dachówki zachowują się lepiej od innych pokryć dachowych nawet
w przypadku trąb powietrznych – mówi Wojciech Gątkiewicz, prezes zarządu Monier Sp. z o.o. Dachówki Braas
i RuppCeramika od stycznia 2008 roku sprzedawane są pod szyldem Monier.
fot.Monier
prezentacje
8 kwiecień – czerwiec 2008 ze o oczek k ienci a cał wiecie ods awow w ó aki s awia si o o do e on o ezawar no e ed- nocze nie k ienci oczek e o z k ór i d racowa ozwo i w o iwie na ros sz s osó zrea izowa z ecenie ła we o sł dze i niwersa - n c rozwi zaniac isa i w o rzednic n e- rac kwar a nika raze c ce od owiedzie na anie ak działa serwis o r Serwis w 24 godziny a d k o k e now asz n icz na o e rzez o iwie dł i czas dzie ona racowa- ła d a nie o ez adn c ro e ów M s ara si w o a a od sa e o ocz k ówi rezes Po ska Ł kasz ła W ce czes nicz w rozr c asz n z ednoczes- n szko enie o era orów k órz doce owo d na nasze asz nie racowa i as nie w ci ierwsze o rok k ienci o wezwa nasz serwis w razie akic ko wiek ro e ów ez onosze- nia kosz ów eszcze raz c c o odkre i e w ierwsz rok wania o serwis cz - i rze d i na raw wiadcz ez adn c o ła es e w s anie do rze do ka de o k ien a w ci odzin oda kowo waranc a na nasze asz n rwa a a Wsz s ko za is e- w owie w a nia Ł kasz ła z ści na mie sc zi ki e e oreańcz c rod k nasze o w o arci o s andard nie si si o awia o ako rod k kon n e swo- w owiedz rezes Po ska e sa e s andard o owi z w e e i c odzi o zarz dzanie o da e ewno e o w rod - kowani i w rowadzeni o na r nek nie za- raknie do nie cz ci za ienn c Podo nie ak ka d rzeds awicie es e zo owi zan do osiadania s ore i o ci cz ci za ienn c ie es o ro e o oreańcz c od ocz k d a- o niwersa no cz ci Mi o szerokie a rod k owe z nk widzenia serwis i cz ci za ienn c o e ówi o dwóc ac a- sz n o da e na o ro n rzewa nad kon- k renc z d odkre a rezes ła es eszcze ko e n a koreańskie za o ie iwo ci prezentacje orea ski ty rys a o k ienta JUNJIN Polska jest w fazie szybkiego rozwoju i podobnie jak inne marki pochodzące z Korei staje się rozpoznawalny i kojarzony z dobrą jakością za rozsądną cenę. Wizja rozwoju, pracowitość i brak kompleksów w stosunku do najlepszych sprawiają, że JUNJIN szybkimi krokami zdobywa nowe rynki. fot.JUNJIN Łukasz Żyła, prezez zarządu JUNJIN Polska Sp. z o.o.: – Od 2005 roku sprzedali- śmy w Europie ponad 400 pomp do betonu fot.JUNJIN Pompa JXZ28-4.11 HP fot.JUNJIN Parametry techniczne pompy JXZ 32-5.16 HP: Max. wyd.: 158 m3 /h Max. ciśnienie: 72 bary Śr. cyl. rob.: 230 mm Skok cyl. rob.: 2100 mm Pompa główna: BOSCH -REXROTH A11V0 260 Wysięg: liczba ramion: 5 Typ wysięgu: Z Zasięg pionowy: 31,4 m Zasięg poziomy: 27,4 m Wys. rozkładania: 6,1 m Rozstaw podpór: – przednich: 6,3 m – tylnych: 5,8 m Typ podpór: X Rurociąg: stand., 125 mm Wąż końcowy: 4 m
budownictwo • technologie • architektura 11 r kied o wc odziła w cie nowe izac a rawa dow ane o w rowadza ca o owi z- kowe kon ro e dów co z ko ei w ł n ło na sz czn wzros re es rowan c w ed iesz- kań serwowan wzros oda es w nikie wzro- s ak wno ci dow ane w os a nic dwóc a ac dewe o erz zac ceni rosn c i ce- na i ieszkań zwi ksz i ska działa no ci i roz ocz i wi ksz icz now c inwes c i Mieszkania z c ro ek ów o ecnie wc odz na r nek a w ko e n c iesi cac dzie ic coraz wi ce W str kt rze mieszka o a anyc o ytk a szym ci omin eszcze omy e no- ro zinne o ane rzez in estor in y i- a nyc w r co dr ie nowe ieszkanie k óre weszło na r nek w rz szł rok dewe o erz rea iz c ro ek wie o ieszka- niowe o ie dział w s r k rze now c ieszkań z i on do inwes orów ind wid a - n c ewe o erz i inwes orz ind wid a ni d c d a sie ie do ednorodzinne s o ecnie do i- n c i r a i inwes orów a w rz szło ci ic dział eszcze si zwi ksz ecnie nawe s ółdzie nie ieszkaniowe d ieszkania na zasadac dewe o erskic Prze i y ania o nośnie a sze o roz o syt ac i icz a y a anyc oz o e o anyc oraz roz oczynanyc s kcesy nie si z i k- sza o r k ór ł na orsz okrese od wz de na rzes rzeni os a nic ki k nas a r ł rekordow zarówno od wz - de ozwo eń ak i roz ocz nan c inwes c i nwes orz o rz a i a s ozwo eń na dow ieszkań wzros o w orówna- ni z r oraz roz ocz i dow s ieszkań wzros o w orównani z r ewe o erz i o e z ska i rekordow icz ozwo eń dow an c o nie rz s i od raz do ic rea izac i Po na nowe ieszka- nia rz o ecn ardzo w soki ozio ie cen zdec dowanie osła ł a na r nek ak ws o- niano wc odzi coraz wi ce now c ieszkań oda kowo coraz r dnie zna eź r dow- ane do rea izac i inwes c i ieszkaniow c Wi ksze ir s ara si rzede wsz s ki o wi ksze kon rak w s erze downic wa in ra- s r k ra ne o ior c od wa ak e rzeci n czas rea i- zac i inwes c i ieszkaniowe w downic wie wie orodzinn w nosi a a w downic wie ednorodzinn s a s cznie es on dł sz w na i sz c a ac na r nek ieszkaniow wc odzi dzie coraz wi ksza icz a now c ieszkań Pro noz emy e icz a no yc miesz- ka r ma szans osi n ć oziom ok tys eny mieszka orek a ki k dziesi cio rocen ow c wzros ów cen ieszkań k óre iał ie sce w okresie oł r siała rz i e w s ienie nie o e w nasze ocenie os rze ane ako kr z s r nkow ecz racze ako na ra na aza c k roz- wo r nk nier c o o ci ewe o erz ws rz - si ak o z o ni ka i cen s os za o szerok a zac w os aci ro oc i i ez- ła n c doda ków a e ednak odkre i e s adek cen dzie iał c arak er korekc n i w dł sz czasie cen d nada rosn w ł cza c ieszkania w wie kie ł cie oraz zna d ce si w orsz s a- nie i ało a rakc ne oka izac i cenia onad o e w do ie wi ksze oda cz nnik oka izac i ardzie ni kied ko wiek dzie iał k czowe znaczenie W raźn i s nała i wiadcz c i o do rzewa- ni o skie o r nk ieszkaniowe o s w nasze ocenie akie z awiska ak o raniczanie niena ra nie w sokic ki k dzie- si cio rocen ow c ar dewe o erów zanik o na ieszkania we wczesn s a- di dow zła odzenie skokow c z ian cen r nkow c s adek cen ieszkań s arsz c szcze ó nie dowan c w ec no o ii wie kie ł rócz rawa o i oda oraz cz nni- ków o c arak erze kró kookresow s ac na r nk downic wa ieszkaniowe o de er- in cz nniki o c arak erze s r k ra n ok i ionow de ic ieszkań w Po sce re a wnie niski dział w s r k rze zaso ów ieszkaniow c ieszkań łod c ed nie co i e o skie ieszkanie zos ało w dowa- ne o r cz e rend de o ra iczne w wiek dorosł wkracza oko enie zw w de o ra iczne o ior c od wa rzed- s awione ow e cz nniki nie na e si s o- dziewa wał own c z ian s ac i na r nk ieszkaniow a o serwowane s owo nienie ak wno ci dewe o erów a ed nie c arak er korekc n i w dł sz okresie rend wzros o- w es nieza ro on Szymon Jungiewicz Emmerson, Dział Badań i Analiz Liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto oraz na których budowę wydano pozwolenia (w tysiącach), 2000-2007 Źródło: GUS 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 125,8 152,0 114,4 149,0 77,087,9 82,4 101,4 97,2 115,9 105,8 123,9 138,0 168,4 185,1 247,7 oz ocz e dow Pozwo enia dow ane Średnie i mediany cen mieszkań na rynku pier- wotnym w analizowanych miastach (zł/m2 ), luty 2008 Źródło: Emmerson, Dział Badań i Analiz Warszawa Kraków Łódź Wrocław Poznań Gdańsk Katowice 8980 8350 8590 7510 6130 5820 8120 6980 8170 7610 7280 6595 62206270 Średnia Mediana
12 kwiecień – czerwiec 2008 prezentacje k rcz i r s w e onie ows a ce odczas dra ac i ce en- o ro e z k ór z ierza si nie a e ka d ec no o e on cze do s kces es zas osowanie z ro enia roz ro- szone o w os aci włókien s n e czn c ro enie roz roszone w os aci włókien s n e czn c es co- raz cz cie s osowane w downic wie w e e en ac z e o- n za rawac i zacz nac ce en ow c worzon ko oz składa si z kr c e a r c i rozci iwe o z ro enia k óre o ods awow ce e es kon ro owanie ows awania i ro- a ac i r s raniczenie wsze kie o rodza zar sowania es konieczn war nkie rwało ci i ez ieczeńs wa kons r kc i e onow c a ak e wars w nawierzc ni okładzin i ró n c e e en ów niekons r kc n c oda ek kró kic rzes rzennie zorien owan c włókien do e- onów za raw i zacz nów ce en ow c o rawia nie ko ic wła ciwo ci kowe a równie w znaczne ierze ic włas- no ci ec aniczne Ma eriał e zwłaszcza w ocz kow okresie do rzewania c arak er z e si nie a ka iczn c arak er Pow sze wskaz e e s osowane do z ro enia włókna sz odznacza si d od orno ci na a ka ia oda kowo a o ł one ełni ro cz nnika z ro ce o owinn cec owa si do r i wła ciwo cia i ec aniczn i zcze ó nie o - dan cec es równie zw s kło cz i s os nek dł o ci włókna do e o rednic ardzie włókna s s kłe e ek wnie s ełnia one ro cz nnika z ro ce o ec a i ci a i a c o ow sz c w czn c s worz i rod k o nazwie i re k ór dzi ki swoi nika n wła ciwo cio rewe ac nie s ełnia ro z ro- enia roz roszone o in rz rod kc i osadzek rze sło- w c na odło r n ow i re o włókna s n e czne iałe arw o dł - o ci i rednic c w ł w na wła ciwo ci e- c aniczne szcze ó nie awnia si rzez a owanie ows a- wania i rozwo r s w e onie ak równie rzez odw szenie ener ii zniszczenia osowanie włókien i re ozwa a z ska zna- cz c wzros w rz ało ci na cinanie i rozci anie e on wzros e o darno ci i od orno ci z czeniowe rad c n e on ce en ow na e do a eriałów kr c c a- kic k ór c w rz ało na rozci anie es znacznie ni sza od w rz ało ci na ciskanie W rowadzenie włókien CHRYSO® i re owod e ardzo korz s ne z ian wła ciwo ci - kow c e on oraz z ian e o zac owania od o ci enie a e a ie wi zania i wardnienia e on działanie c włókien o e a na o raniczeni ows awania odksz ałceń sk rczow c aki od e a a eriał oraz rzenoszeni cz ci na r eń w - wołan c rzez e odksz ałcenia W rz adk e on ez włókien sk rcz owod e ows anie w e o s r k rze iczn c ikro i akrode ek ów w os aci r s cz kni co w konse- kwenc i rowadzi do des r kc i a eriał Włókna i re cz s o nie ko e i in s ka- nia as czne ecz równie w rz adk ic s osowania w ro w kaz d w rz ało resz kow zn zdo no do rze- noszenia o ci eń d e ła zniszczeni e onowa a r ca o ci enie es rzenoszone ed nie rzez włókna wi ksza es zawar o włókien w e onie w sza es e o w rz ało resz kowa oda kow za e s osowania włókien i re es w e i inowanie as ek ows awania rdzaw c w kwi ów na owierzc ni e onów co a ie sce w rz adk s osowania włókien s a ow c Włókna roz ieszczone s na cz cie w a r c w s osó rów- no iern i rz adkow w sensie oło enia i kier nk onie- wa na o ół r dno rzewidzie rozkład oka n c na r eń roz- ci a c c odczas kowania W ro e onie cz i e onie z ro on włókna i icz a i za- si de ek ów a e n e czne włókna i re o iwia rzenoszenie wi ksz c o ci eń a ewen a ne zniszczenie e on nas e óźnie i rz wi ksze war o ci o ci eń ni w e onie ez doda k włókien i re o na ł cz z e one rz dawce od do k 3 a e o od e on rodza ce en s oso ieszania i ozowanie włókien o e od wa si ez o rednio w e oniarni iesza nik a o na ac dow w e onowozie W ierwsz rz adk włókna dodawane s do s c c składników do z o o enizowane ws nie ieszanki e onowe rz cz konieczn es do e o okres ieszania na s c o około sek nd a o ias na dowie ws wane do o raca ce o si z iornika e onowoz w k ó- r dos arczona zos ała ieszanka e onowa czas ieszania astoso anie ł kien i re o nict ie Współczesny rynek konkurencji i trendy w pogoni za coraz to nowszymi technologiami sprawiają, że sięgamy po specjalne rozwiązania materiałowe, ponieważ cechy tradycyjnych materiałów budowlanych, wynikające z ich naturalnych właściwości, są ograniczone i niewystarczające. Każde tworzywo posiada swoje zalety i wady, dlatego konieczne jest świadome łączenie ich w kompozyty – aby finalnie otrzymać najlepszy jakościowo produkt. Rys. 1. Wytrzymałość resztkowa dla betonów o różnej zawartości włókien oraz wymagane wytrzymałości resztkowe dla wartości rozwartości szczeliny 0,5 i 3,5 mm, (Beton/1,5 oznacza 1,5 kg włókien w m3 itd.)
budownictwo • technologie • architektura 13 około in zas ieszania niez dn do z skania ednorodne ieszanki ro e onowe za e od e skład i wła ciwo ci oraz i i o ci dozowan c włókien a ety stoso ania i re z nie szenie kosz ów rod kc i oraz czas o rze ne o na ie scowienie sia ki z ro ce o raniczenie ows awania ikros kań sk rczow c odw szenie od orno ci na cieranie o raniczenie sed en ac i zwi kszenie w rz ało ci na rozci anie rz z inani zwi kszenie rac zniszczenia i darno ci zwi kszenie od orno ci na z czenie zwi kszenie rozood orno ci i od orno ci na działanie o nia z nie szenie nasi k iwo ci rzesi k iwo ci ła wo i ez ieczeńs wo w ci ec no o ia z ro enia eton syntetycznymi ł knami i re stoso ana est o ie osadzek a a r czn c i a az now c ie skic dró do azdow c i erenów arkin ow c now c nawierzc ni a os rad oraz nad ewek re on o- wan c a os rad nawierzc ni os ów asów s ar ow c o nisk i erenów do azdowo os o o- w c sa o o ów z iorników wodn c erenów w a a c c s a i izac i skał ne e za or os eren a os rad i o iek ów s ec a n c nda en od asz n kon- s r kc e skar ców Prace nad w korz s anie ce en ow c ko oz ów wie- o nkc n c w c odz oza az eks er en a n i a eriał akie ak i re zna d coraz o szersze zas osowanie rócz ow c wła ciwo ci o sk ia i niwe owa na r enia ows ałe w ward- nie c e onie cz za rawie dow ane Prz ro ek owani rece r ro e onów z doda kie włó- kien s n e czn c akic ak i re na e zwróci szcze ó n wa na zwi kszon wodo dno c ieszanek i r dno ci w rawidłow za szczeni rz zwi kszone zawar o ci włókien a eca si a ne a wn e ek włókien na ra ia no ieszanki e onowe ł re- ko ensowan zwi kszon dawk do ieszki as cznia- ce P as zas osowanie s er as ka- ora o si n działani ł nnia c id ie ne w korz s anie za e włókien i re ozwa a na o rz anie rwa sz c ro e onów o znacznie o e szon c wła ciwo ciac w orównani do rad c n c e onów cz za raw i re dos ne s w o ercie w workac o wadze k i w a e ac zawiera c c dełek o k ka de o e on z doda kie włókien i re o na s osowa dowo ne do ieszki c e iczne r Po ska z o o o e sza c w en s osó w rane ara e r wie e ieszanki i s wardniałe o e on W rz adk akic ko wiek ro e ów ec no o iczn c do Pańs wa d s oz c i s zawsze o owi sł c orad i o oc doradc ec niczno and owi Michał Witkowski Chryso Polska Sp. z o.o. ul. Wiśniowa 40B/14 02-520 Warszawa tel.(48 22) 542 42 45 fax.(48 22) 542 42 46-47 www.chryso.pl
14 kwiecień – czerwiec 2008 ak wsz sc a i a rok ł ocz kie karier kred ów i o eczn c Ws ón in eres anków i deweo erów łówn c ene- c en ów ieszkaniowe oss w a ał o ar zac i e o rodza kre- d ów a rzede wsz s ki roz owszec nienia in or ac i k óre zac ci- ł Poaków do ic zaci ania ies e in eres zwie rz ł ak e edia d a k ór c z sk z rek a e i owan c na za ówienie c r ł okaz na k ór ko czekał a de o dnia o ardowano nas in or- ac a i o ł skawicznie dro e c c ieszkaniac o krociac akie o na na zaro i i e w o óe ł i en k o nie k e ak e o ło ało oiw do o nia doał ówczesn re ier o iec c o oc w zdo ci ało wówczas eszcze odn c kred ów i o eczn c o i zacz ło si aród r sz ł na anki dno ow wan w a czasie znaczn wzros os odarcz i owi zan z ni wzros w na rodzeń rzed nie edn kons en e roz ocz ł o raz wie is e rz szło ci ok c zdrow rozs dek i ins nk sa ozac owawcz a o ina c o ward c zasadac ekono ii nie zwa a c e kred o s noni dł - szar z adacz c e a rz ował na swe arki o ci enie nanso- we znacznie rzew sza ce redni z os a nic a wsz s ko za z od anków k óre z dnia na dzień rez n c ze sw c do c czasow c zasad roz ocz ł rozdawnic wo kred owe rozkłada c na e no ci na kikadziesi a ez wnikiwe anaiz zdono ci kred owe kons en a a szcz cie rz szło o a i anie W os odarcz kładzie nacz ń oł czon c edno z wi ksz c o zza ocean kło ciał cz nie c ciał aa ekono iczne o ni cia doszła i do nas Pierwsi o rz o niei kienci deweo erów i anków zaraze Przez ar- cz ediane i noz do arło w końc i do nic e cena e ra kwadra- owe o rzekrocz wsz s s ała si w nasz c war nkac cz ardzo nienor an ie eszcze s za e r ło ozio e o- wszec nie akce owa n o e e o odwo enie s ało si do wo- cie swois k no i sk ecznie o ranicza c rado z cia deika n ranic i dz ciow konieczno ci osiadania ieszkania a nienor a no ci rze a i i sa i dewe o erz a e windowa i ez adn c o orów cen odczas d r a Po aków o c c so ie ozwo i na aki ks s o niała w oczac a i zresz w adłsz w nakr can rzez sie ie s ira cen k owa i coraz o dro sze działki zawczas okowa konk renc wsz s ko rało i rczało d nie ak e ossa w w nik rze rzania cen skończ ła si ar a wcze nie ni zakładano anki ardzo niec nie awnia dzi icz nies łacan c kred ów e c es coraz wi ce ak si okaz e Po ac w ci os a nic a nie ko w ad i w wir kred ów i o eczn c ae doda kowo s ora ic cz e z kred ów kons en- ckic a co orsze coraz wi ce z nas ic nie s łaca c o anki wci ro i do r in do złe r o na w raźnie w cz ł endenc r nk o łasza c nowe za- sad r red nie s rz znawane ak c nie za o o awił si zw kred konsoidac ne ek na niew łacano zadł one o kred o iorc ekars wa a ednak o do sie ie e e sa e edn o- a a a inn szkodz red konso i- dac n o kred na s ła wsz s kic nasz c kred ów a nie na s ła ko kred ieszkaniowe o e i si sk si rze a dzie o e na si z odse kow o do rze co za e niesie rz szło Wszekie znaki na nie ie i zie i ak s dz za owiada s adek cen ozko ane całe dzienice nasz c ias rz o ina e z ka d iesi ce rz wa se ek ieszkań rzez co czas s rzeda edne o ok z dni w dł ł si nawe dw kro nie a o sk ecznie s dzi deweo erów zcze ónie c nie- sz c k órz na zak zie i wzi i o rz ie kred Wiz a adk r rzekona nie edne o rezesa do ze cia z cen nie da si zwie a ko o d c kosz ac a eriałów i ro ocizn d ocz k wrz cano e w cen e ra kwadra owe o rzerz ca c sa wsz s ko na kons en a czase w niek ór c rz adkac na e rze kwadra ow dewe o erz wci zara ia odczas d na ac odzie ar e nie rzekracza es wi c z cze o sc o- dzi c o o ór w e acie dzie ocz wis o czas e i r sz r nek w órn do c czas okowan ewn i war nkowania i o- rze ie nie edn re k deweo ersk k óra w ł n ła na ai niedaw- ne oss Wiedz o rezesi r wie i Wi c s oko nie czas ra na nasz korz o n o ak es r nek w órn zde onowa o e nie- dł o sa a ada Poi ki Pieni ne k óra w rosce o sin zło ówk co r sz odnosi s o rocen owe derza c sa z sił ra an w i ak na i e kred a i d e do owe Wi ksza s o a rocen o- wa o wi ksze o rocen owanie kred ów s d dzi ka de o czone s zło c kred o owi kszona o doda kowe zł co ie- si czna ra a s ła Gd doda do e o kosz cz nsz i iczników w wie rz adkac szcze ónie d ra w iczono na zw s k aka s ac a s owod e a o a czn niew łacano dł nika ank o wła nie a r a kred o iorców o e ako ierwsza rz ci na r nek swo e ieszkania da c sa ocz ek ess e i e o nie zro i zro i za nic o ank k ór c c c odz ska ieni dze w s awi ic ieszkanie na s rzeda k eczn za or k óra do e or a owała rozwó e o scenari sza ł w rowadzon od s cznia rok rocen ow oda ek od doc od ze s rzeda nier c o o ci W s arcz ło ednak za edowa si na s ałe w k ion ieszkani o iesi cac óc s rzeda e ez łacenia e o oda k zw a ed nkowa ak e ro iono wi c i a za ora w da e si dzi owoi ka o a si kons enci k órz k owai o kika ieszkań na ande z owod owe o oda k nie o c za edowa si na s ałe w kik ieszkaniac we d z ni i na r nek o i ci a ac icz c od końca rok w k ór e k ii a s ar wcze nie cz óźnie r nek nier c o o ci za e ieszkania k ór c wła ciciee zadł ai si z ak ez rosk Ma ełn wiado o e nakre ona ro noza w darzeń nie si si s rawdzi za o es ardzo rawdo odo na o re ł r nk s niez ienne od a Przed na i wi c ciekaw czas ieńców e e- zie doda e odno owan na ocz k rok s adek indeks iełdowe o k ór z około ółroczn w rzedzenie okaz e s an os odarki W da e si wi c e wła nie w czasie dzie iei ierwsz korek na r nk nier c o o ci a e o d iał s rzeda s rzedawał eraz e i iał k owa ws rz ał si eszcze ar iesi c orek a dzie ko nie e a edia n zac o i worzon na za ówienie anków i de- we o erów is erio Pa i a cie e czas ra na nasz korz Gd cen zaczn nor a nie a z a konów zwisa aner rzeda dzie o s nał do k na Paweł Fąk o a e z rynkiem nier c omości Czy obecny zastój w porównaniu z hossą z roku 2007 to tylko chwilowa „zadyszka” rynku przed dalszym szybowaniem w górę, czy może wręcz przeciwnie, jesteśmy na szczycie, z którego jedyna droga wiedzie w dół? Według mnie ceny nieruchomości, w tym głównie mieszkań, będą malały. aktualności fot.PiotrPiestrzyński
16 kwiecień – czerwiec 2008 architektura – Osoby niezajmujące się na co dzień architekturą bez trudu rozpoznają budynek Biblioteki Uniwersy- tetu Warszawskiego, pańskiego autorstwa, ponie- waż udało mu się wejść w obieg polskiej kultury, a nie tylko architektury, co się zdarza bardzo rzadko. Pan od lat jest propagatorem idei, które określa się jako zrównoważony rozwój. Kiedy i dlaczego stał się Pan zwolennikiem zrównoważonego rozwoju? koło ro i i w zes o e arc i ek- ów o racowanie k óre naz wało si koncen rac a iniowa i iało de niowa zasad r anis czne o rozwo osz i do o cia ak zwane o c k ener e czne o dzie c odziło łównie o c k rów- nowa enia si rod kc i i kons c i ak no- enk a r si o erowało zi o na owiedzie e es o ro e w warzania i z wania – Na czym polega cykl energetyczny? ardzo o ó na zasada ows ała na ods awie adań rawie wsz s kic dziedzin ak wno ci człowieka ada i o w ka e oriac d na- iczn c ie w s arcz a c k ener e czn ł ko zrównowa on on owinien rozwi- a c si Proces w warzania i roces z wa- nia owinn worz aki kład a z skiwa co doda kowe o ak doda kow war o W rocesie rod kc i owinno si w worz wi ce ni si rz nie z wa i z dr ie s ron e o sc e a w rocesie z cia owinno si e z ska aki doda kow o enc ał o iwo ci W en s osó c k rozkr ca si na odo ieńs wo s ira i o o racowanie z dowało we nie wia o o d k ór s oko nie o na nazwa mieniam rzestrze a otrze ycia Uważam, że właśnie teraz zrównoważony rozwój jest możliwy, dzięki bardzo wyrafinowanej produkcji, gdzie postęp techniczny i postęp materiałów, instalacji, urządzeń jest tak ogromny, że można sobie w tej chwili pozwolić na przykład na współżycie budynku z rośliną – mówi architekt Marek Budzyński. fot.Archiwum
18 kwiecień – czerwiec 2008 łeczn c i kons r e kład w k ór c ednos ka es całkowicie w a ienowana aden soc a iz nie os wał si do e o co si dzie e w e c wi i e i c odzi o a ienac ednos ki W sensie worzenia ws ó no s ac a es dra a czna w s arcz rz kład znane o Mias eczka Wi anów od War- szaw k óre es rzeds awiane ako ws aniałe ie sce W rzecz wis o ci es o na orsz rodza okowiska w k ór nie ows ało a so nie nic oza ardzo rze szczon za dow ieszkanio- w – Jest przekonanie, chyba dość powszechne w społeczeństwie, że w architekturze mieszkanio- wej to, co powstało przed 1989 rokiem, w PRL, jest prawie na pewno złe, a to, co powstaje teraz, jest prawie na pewno dobre. worz łe rawie a w soc a iz ie i ra- wie a w nowe rzecz wis o ci W edn i dr i w adk s arałe si ow arza arc i ek e ior c dział w rzeksz ałcani rzes rzeni d a o rze cia Pozio ec niczn w kon wan c d nków es w e c wi i o ki - ka dł o ci e sz oc a iz nie o ra ł zro i do re ec niki o es ieszne o cał s s e ł rzeko o na o nakierowan ie o ra ł zro i do r c a eriałów s rawn c rz dzeń i działa- c c e e en ów k óre dec d e d nek es do r r a s rawa o wiado o s s e e d e rzes rzeń d a dzi i ona w soc a iz ie ła nie orównanie w sza ni es dzisia Ś ie wierdzi e w e c wi i władza o i c i iznes nie a o cia o wła ciw c war nkac cia człowieka n w ie cie ie a o nie es i o do nicze o o rze ne iznes es w s anie s rzeda ka d d nek na e ie ak es ładnie o a owan Po ed ncz d nek ako aki o e eszcze w orz dk a e w sensie worzenia war nków d a ełne o cia es dro n cz s k wi ksze o s s e – W latach 70. był Pan głównym projektantem potężnego osiedla mieszkaniowego Ursynów Północny. Niektóre wątki należące do zrówno- ważonego rozwoju udało się tam przeprowadzić. Ursynów jest bardzo dobrym miejscem do miesz- kania, cieszy się teraz dużym zainteresowaniem w Warszawie. Pro ra owanie i r anis czne rozwi zania r- s nowa ł o ar e na rze eniac zdo c rz koncen rac i iniowe i oi dw e ni o - cie w anii k ór wa a za a so n wzorzec or anizac i s ołeczne i wzorzec s ołeczeńs wa o wa e skie o Pocz ek rs nowa o a a cz i ocz ek ró anizac i soc a iz ak si ówiło oraz korz s ania z do wiadczeń ac od cz i ardzo do r okres do roz ocz na- nia ró n c działań W oi rzekonani władza na rawd iała in enc e do worzenia do re rze- s rzeni z ska i rz zwo enie na s worzenie wzorca do re o ra en ias a soc a is czne- o Manka en e ło o e ie i o ro i a riori a do re ias o si ows awa w roce- sie łe doskona e wiado cz es roces a e s s e soc a is czn ł całkowicie an ro- cesow w sensie e wsz s ko siało za anowane a o e w konane wedł an nawe k a ki i okna oc a iz ni kował swo e rod k i swo e i P anowanie od órne ło ocz wis ł de o na e anowa i ro ra- owa a e nie do końca W znacza kier nki osie kłada sieci na k ór c o wsz s ko a si dzia o es o iwe w s s e ie de okra cz- n i co na wa nie sze w roz roszone dro no- ziarnis e ak wno ci os odarcze e o soc a iz nie za ewniał ak ak nie za ewnia ws ółczesna or anizac a ańs wowa e ro e ska cz wia owa wi izac a o ecna es ak sa o rzeciwna dro - noziarnis o ci a o es oi zdanie ods awa rawidłowe o działania de okrac i i r nk – Jak powstawał Ursynów? Normy regulujące relacje człowiek – środowisko w PRL były bardzo dobre, znacznie lepsze niż teraz, a rzeczywistość budowania bardzo słaba. M sie i w worz s r k r k ór o e w kon wał eden ko ina zarz dza iała edna s ółdzie nia cz i oce w konawcze ł całkowi- cie scen ra izowane W c całkowicie scen ra izo- wan c s r k rac ró owa i zna eź wie o i o ac wo cia za ro ra owane o si da za- ro ra owa ak e nkc onowało roc o- do nie do ias a k óre ows a e w rocesie a e od war nkie e zos anie z dowane dokładnie ak ak zos ało za ro ek owane ał kład an- fot.Archiwum
budownictwo • technologie • architektura 19 d sł rac ł anowan ako zrównowa- on i ardzo s arannie ana izowan zkoł iał dos osowane do z ienno ci de o ra czne k óra w s e na e o osied ac o a e s s e ł niew do n e ak zło on s r k r z dowa dował ardzo sko ikowane oki ieszka ne o odw szon s andardzie w s os n- k do e o co ówcze nie ows awało i w siadł roz adł si a ias dw nas szkół a c a sze Proces rea izac n ł c aose Masz na ak es a r ka do ów wie kie re a r ka one z na r rzecz s s rzeczne z de ika nie w a - owan s r k r ro ra ow k ór zro i i – Prefabrykacja w Polsce padła i się nie odrodziła, ale może być wydajnym systemem budowania, o czym świadczy przykład Skandynawii. ie wie ak eraz w da re a r kac a w kand nawii Pre a r kac a w sensie asow na ac odzie adła wcze nie ni nas W e c wi i i ówdzie o awia si w downic wie i s w adki e si o łaca ie nie inne s oso- dowania s eraz ardzo s rawne i ardzo w da ne c ocia es ozornie wi ksza r dno or anizac na na sa e dowie W Po sce re- a r kac a d a e o zos ała zas osowana e si wreszcie od c o worn c rze ie ników ode- rwa d rarz i od r wa n c ce ie ni k óre zos ał ce owo w kończone dowanie z ce ieł ło znacznie ańsze ni dowanie z re a r - ka ów na o ias rze a do e o wa ace ów z ie no ci kładania ce ieł e e i es wie ace ów o oni cz swo sił rawa i o cze- o c cie oc a iz d ł do e o e wsz sc racowa i za ółdar o a e o es ko e ne ieszne odo ieńs wo do dzisie sze o s s e oc a iz d ł do rac niewo nicze i dokładnie o sa o ro i w e c wi i neo i era iz Podo ieńs wo c dwóc s s e ów es d a nie oszała ia ce – Czy odwrót w stronę postaw związanych ze zrównoważonym rozwojem był związany z kryzy- sem modernizmu jako sposobu organizowania przestrzeni dla człowieka? Moderniz ł dra a czn w darzenie w downic wie o o ierwsze o ierał si na ie rze słowienia a owe o na rod kcie ow arza n i człowiek s o c rz a ie cz i na z ni kowan człowiek i z ni kowan rod kcie Wła ciwie sc łk e o or ani- zac i rod kowania s ec a nie d a e o ro- d kc i zos ał w na ezion oderniz d e o cza- s rod kc a sza enie si rozwin ła i da e o ro ne szanse ró norodno ci wa a e wła nie eraz zrównowa on rozwó es o iw dzi ki ardzo w ra nowane rod kc i dzie os ec niczn i os a eriałów ins a ac i rz dzeń es ak o ro n e o na so ie w e c wi i ozwo i na rz kład na ws ół cie d nk z ro in wa a o za edn z na ros sz c rzecz do s osowania ws ółcze nie e o ros wi e d nek z ro- in i o es ocz ek r c zrównowa enia o es ieszn ocz ek a e es i w ska i eden do eden r rzecz na k óre o arł si oderniz o ro e k óre odkr i i s ołeczni i i ieni ci e człowiek o rze e słońca i wod e e i- ieni ci ro onowa i ias a o rod a oderniz znał e człowiek es z ni kowan o rze e ałe o dełka słońca rzez okno i koniec eraz cał nie wa e zło on ro e ias a k óre es an as czn or aniz e o niez iernie s ec - czn c re ac ac i dz nkc a i o rze a i rzes rzenia i cz i całe o ac wo od owiada ce o ac w oso owo ci człowieka zos ało za rze- czone złowiek zos ał s rowadzon do rosz- czon c ro e ów i ieniczn c i zera re ac i s ołeczn c – Czy na podstawie jakiegoś jednego konkretnego projektu może Pan opisać próbę praktycznej reali- zacji, konkretyzacji idei zrównoważonego rozwoju w architekturze? es e ezradn wo ec akie o ania o wa- a e ro e zrównowa one o rozwo nie e w o ed ncz d nk a e w nasz ocz - ci o wa e s wa ie i a wa nie sze es akie rzeksz ałcanie rzes rzeni a rozwi a war nki od rz ce cie a o rz na nie e od rz - wa W Pi ie Świ es na isane e rze- a cz ni so ie zie i oddan a e o nie znacz e a zdo inowa zniszcz W Po sce o rok nie a o co rawia r anis ki o nic z e o nie w nika e e i k o c ce o ro i w ka e oriac o wa e skic o zos anie s ni a wars wa anowania rzes rzeni es zdo ino- fot.Archiwum
2 kwiecień – czerwiec 2008 wana rzez idee wie kie o iznes cz i zawłasz- czenie i za arni cie wła nie w e wars wie es ods awowa cz za ez ieczenia zrównowa o- ne o rozwo Poniewa co rze a ro i a si nie da o z odnie z rzekonania i zacz łe ro i arc i ek r W e c wi i za si aki ro- ek owanie o iek ów z ełnie nor a n c e ansowa ws ółis nienia człowieka z czło- wiekie ro in z dow na r z człowiekie – Proszę jednak wyjaśnić „jak to się robi”, jak to się udało w Bibliotece Uniwersytetu Warszaw- skiego, która jest najbardziej rozpoznawalnym budynkiem, jaki powstał w Polsce po przemianach 1989 roku? Przede wsz s ki W es dzieckie ardzo do re o ws ółdziałania ańs wa ias a niwer- s e d rekc i i io eki inwes ora zas cze o w konawc arc i ek ów z dowa zde nio- wan de i io ekarz W o do r rz kład równowa enia d c a i a erii o znacz d nek a ak sko onowan rzes rzeń e ona ła wia we cie w s er d c a o es ardzo wa ne e nie ko ko ciół es ie sce dzie a o sz ka a e e inne rzes rzenie z sk e si o korz s a c z ewn c rozwa ań i rozwi zań k óre ł n z rzeszło ci a rz kład odkr wa- e dzie w okre on c o iek ac ksz ał ac i ewn c or ac o odna eź w so ie oci do rzecz w sz c – Na jakich zasadach oparł Pan projekt Biblioteki Uniwersyteckiej? a d d nek a swo owłok zewn rzn i wn rze W W owłoka zewn rzna es dos o- sowana do o acza ce a r i r Mias a Wn rze worz rzes rzeń ws ół cia wokół idei oznania i io eka es zało ona na całkie i- s or czn c zasadac dowania rzes rzeni wo- kół osi odk d dowanie es znane dzko ci ła owszec nie s osowana W i io ece łówna o we ciowa o k as ka rozwi zania wi nne o ka de o zało enia k óre a wznio a i da o- cz cie e si wkracza do ie sca niezw kłe o a o rowadzi nas do s ec a ne o ardzo w sokie o i s os nkowo ałe o ie sca es o o ionowa w cen ra n ie sc d nk ionowa ł cz skar iec i io eki cz i ie sce dzie es sk - owana na ws ania sza wiedza i ener ia z nie- skończono ci o ie i na r Prosz za wa- e w ie sc na c nie siada dzie zwłaszcza ci k ór d c es o rze n do cia i nkc onowania o es a wie ka wzniosła cz i io eki sz kanie ie sca niezw kłe o z dr - ie s ron a z ełnie inn rodza rzes rzeni k óra es ka era na ak w ie skic iczkac dzie s o niekończ ce si re ał z ksi ka i i an c odzi i dz i ksi ka i es an sa na sa z ksi k wia łe w aki ie sc a- ki an c ce z i zes awia ak ełn ie- rarc iczno i res i owo rzes rzeni z dr ska o ed ncze o człowieka wo ec ksi ki o wsz s ko es w nas o ka d sz ka rzecz wznio- sł c doskonał c ws aniał c i ka d sz ka ode cia w swo e za kni e a i dro ne rzecz o s owe cec człowieka i w o iekcie o c arak- erze iczn o ie e rzecz owinn – Jeżeli dobrze rozumiem, mówi Pan nie o włas- nym widzimisię czy pomysłach nieograniczonej wyobraźni, ale o pewnych raczej niezmiennych cechach człowieka i regułach życia, które zostały kiedyś rozpoznane. Pan to przekłada na współ- czesność, to się udaje i świetnie działa. okładnie ak – Jednocześnie są tysiące przykładów w architek- turze, gdzie tych reguł się nie stosuje, nie zwraca się na nie uwagi albo celowo pomija, i przestrzeń nie działa. Czy straciliśmy rozeznanie reguł uła- twiających dobre życie? M nie a e c wi izac a o znacz e re ł k óre eraz rz dz ałe nieskończone o ac wo człowie- czeńs wa zos a e s rowadzone do ednow iaro- we o nkc onowania – Dziękuję za rozmowę. Paweł Pięciak fot.Archiwum
22 kwiecień – czerwiec 2008 a c d a k ór c odrz cenie s are o orz dk oznaczało o enie now ec nik i nkc ci za asc nowani w wora i c wi izac i i ec no o ii ozos a i w kr oddział wania ci łe o eks e- r en z e e e na c d a k ór c o raz arc i ek r rz na e wci do kc ne o o raz sz ki k ór zos ał oddan rzeo ra eni w ni- ka ce z o iwo ci now c a erii o o- z orz w odró nieni od w na azców zna i e arc i ek ra e wci oc kreac i as czne sz ki osz kiwania i kna • a e zna ez e w na azek e e oci - n ł za so odkr cie nowe rzes rzeni arc i ek- oniczne o oz orz w ad za a s rakc zarne o kwadra na iał e Ma ewicza zacz i osz kiwa nowe o za is arc i ek r niwersa ne or ł k óra o ra ła rz ró norodno now c znaczeń i nkc i arc i ek- oniczn c P nk e odniesienia d a arc i ek ów ł o- en kied odrz cono orna en ako e e en nie rz da n w arc i ek rze Po sł do a oosa a zrez nowa ze zdo ienia d nk nie ł ednak ierwsz o słe na kaza- nie nowe o znaczenia arc i ek r e szcze- rości i logiki W rok a en ranc skie o in niera ran ois enne i e a na a eriał dow an e e zos ał na c ias w korz s a- n rzez s a Perre a w ka ienic rz i- c rank ina w Par Po raz ierwsz arc i ek ra zos ała okazana w swo e nie ako ierwo ne os aci ez doda kowe wars w or- na en zdo ień z s a nawe nk Wi- doczna na e ewac ac kons r kc a iała wskaza widzowi dro d a nies o kane o do d w korz - s ania d ca arc i ek oniczne o as osowan rzez Perre a e e kons r kc i szkie e owe nie ko ozwo ił na nowa orskie o rak owanie rze- o e ne dziesi cio ecia wer kował eks re a ne os aw i zało enia a edno rewo c n c idei ozos ała za isana ed nie na ko e n c kar ac kon resów odernis czne arc i ek r W ród wórców nada sł szano zawołanie dzi z e e- e wsz s ko es o iwe ecz równie coraz cz cie sł szano e on es i kn kazało si e czas nowo ows a ce e onowe arc i ek - r nie ła anie odzie ił wórców na dwa o oz architektura rcy arc itekt ry etono e kom ozytorzy W dwudziestym wieku, jak nigdy dotąd, myśl ludzka przekroczyła granicę, za którą roztoczyło się rozległe pole dla wielkiego eksperymentu związanego z nową materią architektoniczną – żelbetem i stalą. Wynaleziono nowe formy, funkcje, konstrukcje i maszyny, mające ułatwić życie współcześnie żyjącym. Odkryto na nowo znaczenie terminów „dom” i „mieszkanie”, „praca” i „wypoczynek”. Architekci i konstruktorzy zasileni wizją miast i budowli, które dotychczas znajdowały się jedynie w szkicach wizjonerów, zaczęli je projektować i realizować. Jak się okazało, znaczenie i sens owego „totalnego” eksperymentu były tak istotne dla życia współczesnych, że nie było nikogo, kto by podważał sens odbywającej się na oczach wszystkich przemiany w ludzkiej świadomości. Wagę czasów podkreśla fakt, że inżyniera i konstruktora uznano za twórcę równego artyście, a rodząca się awangarda stworzyła wizerunek architekta, po raz kolejny jednoczącego w swojej pracy: trwałość, użyteczność i piękno. Piękno w tym wypadku oznaczało no – ekspresję – sposób wyrażenia siebie w formie architektonicznej, malarskiej, rzeźbiarskiej czy muzycznej. Potrzeba ekspresji (manifestacji) zastąpiła problem „starego piękna architektury” – rzeczy wyczerpanej bogactwem wieków ubiegłych i wciąż jeszcze niedookreślonej przez przewodników ruchu nowoczesnego. fot.Archiwum Tytuł i temat artykułu jest próbą interpretacji bon motu profesora Dariusza Kozłow- skiego, zasłyszanego w rozmo- wach kuluarowych w Katedrze Architektury Mieszkaniowej na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej; chodzi o określenie ukazujące podział twórców architektury współczesnej na „kompozyto- rów” i „wynalazców”. 22 Hala sportowa w Takamatsu Kenzō Tangego
budownictwo • technologie • architektura 23 s rzeni ieszka ne ecz równie o a ac zos ał znan za ierwsz ani es ac ierwsze na wiecie ró es e zac i e e zas okres eroiczne o aki dokon wał si w ród now c znaczeń ws ar ł wie ki i idea i nkc ona iz e eks res oniz e r z e neo as c z e kons r k wiz e a d z kier nków owodował rzewar o ciowanie kwe- s ii a erii arc i ek oniczne i s warzał now z k arc i ek r do oos worz c w Pradze e e o- w do d a rodzin M er o raz ierwsz w korz s e ide rzenikania si wsz s kic kon- d nac i ieszka n c eoria zwana Raumplanem es wa ana za ierwsze odkr cie rzes rzeni odernis czne w k óre wiado ie zas osowan e e s ał si worz we i d ce na ra nie w sza c now s osó enia o ksz ałcie i ek onice o iek e e wedł wórc ł a- eriałe idea nie zas c ka ień ez e o wad i o raniczeń o dzi ki nie oos ó ł o raz ierwsz okaza widzowi swo odn r rze- s rzeni do ieszka ne o W rok Ma er kończ dow we Wroc- ławi Jahrhundredhalle k óre es ierwsz z rz d ono i czn o iek e za wiadcza - c o rwani s o iki i znaczenia er in o- n en ok wiado e o nawi zania wórc do wie kic dow i s aro ne o wia a a a e- cia iała s a si o nikie wie ko ci ówczesne- o cesars wa zawar a w dzie e Maksa er a s n- eza rzes rzeni nkc i i a eriał dała ods aw d a sens arc i ek r rc i ek ra ak ka da dziedzina sz ki es ksz ał owanie a eriał odł idei o oz c a arc i ek oniczna Jah- rhundredhalle Maksa er a osiada eszcze inne is o ne znaczenie es cez r rze cia ze wia a ind wid a iz w wia niwersa iz W da e si e o rzez nawi zanie do ko ł Pan eon es do kni cie s are o wia a arc i ek r ecz w swo e konce c i ł cz ce w sk e ieni or a s rakc ne z w cz ne in nierski za ieniła wia ec niki w wia d na iki a wi c rze- s rzeń doskonałe eks res i nadrz dne idei całe arc i ek r wiek o inne o n r na e nas na wa na rea izac a e o okres o serwa ori ins eina w Poczda- ie dow a ric a Mende so na es zwieńczenie e o okres eks res onis czne o i z sa e o zało enia nie ła ko zw kł racowni z ka ecz iała s a si o nikie iczn zi s rowanie e o rewo c ne ez ies o - kana wcze nie w w razie or a o ła ows a ko dzi ki e e zas osowano s ec a n kon- s r kc na k ór nało ono wars w e on nada- ce o znan rzez wsz s kic e ek as czn Po zakończeni dow okazało si e ksz ał arc i ek r ł na e or ina n w razis i e- a or czn e d nek znano za rz na e n do na ardzie wórcze az nowoczesne arc i ek r Przez a a dow a Mende so na osi n ła s a s wr cz ikoniczn a e o siła or a na iała ie w ł w na ko e ne rend s is czne z k ór c na wa nie sz o n r or aniczn arc i ek r a inn wa n rz kład e o kier nk niec osł Goetheanum do a einera iek w - dowan w szwa carski ornac s worz ł wraz z Einsteinturm now ako arc i ek r e ono- we a o a ac s an si wzorce d a akic wórców ak ero aarinen ans c aro n cz an ia o a a ra a • ok ł równie rzeło ow ze wz d na s worzenie odwa in od now ksz ał rzes rzeni ieszka ne a wi ksz odkr wca e on e or- sier o łosił e now z k i nowe nazw e a- or de nic e owinn w wodzi si ez o rednio ze z ian w ec nice ak na e roz ie s worzo- n w c a ac s s e Dom-ino k ór ł edn z ierwsz c narz dzi ener c c now ksz ał ar- c i ek oniczn ak ak e ł ró rzeło enia o - iwo ci nowe o worz wa Par a óźnie kład sł owo ł ow rz rał ksz ał na ardzie niwersa ne rzes rzeni arc i ek oniczne od ed- noznacznie zde niowan rzez e or siera or - ł pięciu zasad architektury a de z i ci nk- ów or sza ro e ko oz c n nie odwoł c si ez o rednio do s s e kons r kc ne o cz ec no o ii w konania oderwanie od eren wo na rzes rzeń nkc ona na nieza e nienie e ewac i od kons r kc i wer ka iz o worów okienn c o ród na dac a e o wsz s kie rzedwo enne do or siera ardzie cec e do i ne kazanie zasad rzes rzeni ni ani es ac a a erii e e es kr - od ie owierzc ni cian i s ro oniewa worz wo arc i ek r a si w z akie ko wiek anier s is czne a edno ci niew ró - nia c adne o kład kons r kc ne o cz nk- c ona ne o rak znane z óźnie sz c rea izac i de ons rac i na r e onow c ak r oniewa es wiado kazanie swo od i dowo no ci ksz ał owania nowoczesne o wn rza ako an - ez sz wn c zasad z rzeszło ci iewidzia no e on es ak e za owiedzi odrz cenia er in s ow a e o konsekwenc es ko e ne odkr cie ko oz c i e e en arne or o ar c na właści- wej, mądrej i pięknej grze brył w świetle. • W a ac nas n c ono i e on o worz ł ko- e n rozdział d a c k órz ocz i zn enie oe- k k a ros e o rc i ekci odkr i nowe o i- wo ci zawar e w e ecie zroz ie i sens cia e on ono i czne o w ewane o na okro in situ Mono i d nk o raz ko e n odkr ł rzed fot.Archiwum Bazylika w Neviges Gottfrieda Böhma
24 kwiecień – czerwiec 2008 widze o ac wo wia a eks res i or ina n c or k ór c ednorodna s r k ra s worzona zo- s ała z ednorodne a erii rc i ekci zna i e dzi ki e e owi ic raca konce c na osiada oc ez o rednie o rzeło enia na na n rzecz arc i- ek oniczn onsekwenc e o ła rze iana ak dokonała si w a ac i dw dzies e o wiek rzes rzeń rze rz s a a a sowskie o oderniz s iła es e ce rzes rzeni s rowe betonu rzeźbiarskiego ie ez znaczenia d a owe es e ki ł z dowane rzez e or siera ed- nos ka Mars ska i k asz or w a o re e ie dow e ł rzeło e nie ko w w czeni dro i arc i ek rze ieszkaniowe i sa- kra ne ecz o e onad wsz s ko o worz ł now dro o rak owania e on w rocesie dowania i znaczenia akie kr e w so ie er in béton brut. a e s wierdzi e e onow brutalizm w swo- ic zało eniac kazania rawd o a eria e niewie e od ie ał od łówn c idei oderniz e or sier i óźnie si is rzowie óźne o o- derniz s worz i o iek k óre o rzez zw szczero i ksz ał niew kończone o a eriał rzeniosł widza w wia or ina ne i cz s e or- arc i ek oniczne Po raz ierwsz no i i owano e on ówi c e es an ka ienie znano e o sz ac e no i odniesiono ran s os c rz znacz c c rea izac ac o iek ów iczn c W c a ac oczo widza kazał si dow e s anawia ce rzeło w dow ac ono i cz- n c a a s or owa w aka a s enz an e o ko ciół ain e ernade e d an a w e ers a da Paren a i Pa a iri o a ns i e w a o a o isa a na ko - ciół ie rz kow w e i es Go rieda a ko ciół Świ e odzin w Wiedni ri za Wo r cz na wa nie sze dzieło ar- a car nekro o ia rodzin rion w an i o di i o e W razis o e on w c dziełac ła ak do i na e zacz o ówi o e o oe ce o w woł wan c rzez e on e oc ac e o o a no ci i d sz o zi nie i cie e cian e onowe e o o a e ak rze r s nk sza nków od ici wia ła i ko orze arwie zas o- sowan c doda ków rac ona no ci w korz s ane ec no o ii i rze ianie rozsza owane szare as w dzieło sz ki zi ki re a r kac i w dziełac icarda o a e on z skał iano doskonałe o ałszerza ka ienn c e ewac i w inn rz - adk o rzez odo nienie do dzkie skór z skał kono ac e an ro o or czne zisia e on ozos ał sa worz we co rzed a e onowe do szwa carskic arc i- ek ów z ess n eo e r czn ini a iz adao ndo zdeko onowane o iek w Wei a ein a adid or aniczne os an ia o a a ra w znacz ł nowe n r i kier nki w arc i ek rze i s a si odwołanie d a widza i wórc ednak na e a i a e kied ł rzede wsz s - ki idea i ko oz c a i s worzon i na ierw w słac arc i ek ów óźnie za w e onie rc i ek ra es cz onad eczno es ro e e as czn isał e or sier w rok zi ki e wie e e on s ał si ko e n narz dzie d a worzenia nowe o i k- na arc i ek r • zi a eria arc i ek oniczna rzes ała ce e eks er en d a wórc o ozos a e w do enie in nierii wórca zazw cza zna i w korz s e ze wiado o ci w s os nk do sa- e o dzieła a e o a eria o e w zasadzie aka sa a w roz ai c dziełac o na s worz wie e dzieł arc i ek r z e o sa e o a nk ka- ienia ze s a i z e on o aki sa składzie o wórca dec d e o końcow ksz ałcie dow i dzieła zie e si ak d a e o e o wła nie wórc w a a eriał d a swoic o rze od o- cz kowe o ksz ał idei a o końcow ksz ał - dow i W korz s anie konkre ne o d ca owinno z odne w s os nk do or w o ra one co o wierdza wci słowa k as ka arc i ek r Go - rieda e era or a es za e na od worz wa w k ór si rze awia dr arch. inż. Marcin Charciarek fot.Archiwumfot.Archiwum Le Corbusier – willa w Weissenhof Rudolf Steiner – Goetheanum w Dornach
budownictwo • technologie • architektura 25 – Od 2008 roku marki Braas oraz RuppCeramika identyfi- kujemy z grupą Monier. ak w ir ie nas ił z ian wła cicie skie Gr a Monier es w ł cznie da- c ówkow ir Pows ała na sk ek odł czenia od kon- cern a ar e d wiz i za - ce si rod kc dac ówek i s s e ów dac ow c o wia ow ider w zakresie o- kr dac ow c Przez wie e a działa no ci koncern z skał r n owan oz c w wie kra ac na wi kszo ci kon- nen ów Po z ianie wła - cicie a i z ianie nazw r nas iło w k enie arki raas ako na e ie roz ozna- wa ne arki dac ówkowe w Po sce wo oda d s onowa- nia ark rezen owania e es wi ksza od skrz dła i Monier d z ieniła si s ra e ia ko nikac na w zakresie Marka Monier równie es d a nas wa na es ardzo o arn ark dac ówkow na r nk a er kański i az a cki – Co ta zmiana oznacza dla klientów szukających dobrych pokryć dachowych? iana nas e w zakresie kier nkowania si na rod k ir a k óra es ardzie o o eniczna o e w wi ksz s o ni sk i si na zas oka ani o rze k ien ów Mo e o o serwowa oc s es rz ło on do r nk dac owe o do oczekiwań k ien ów do ec no o ii rod kc i okr dac o- w c ie a roz roszenia na inne o szar działania W ra- ac a ar e wca e o ź e nie działało a e wie e czas za o- wała koord nac a i ko nikac a i dz d wiz a i eraz a o ro n szans w enerowania arki wia owe o a ne co w rz adk arek e ro e skic w os a nic a ac rzadko si zdarza zwłaszcza w downic wie – Jak rynek zareagował na grupę Monier w Polsce? a ierw rad c n cz no ci W ierwsz ode ci nie z ieniło si nic a w dr i wie e i o na e sze W zasadzie r nek zarea ował oz wnie owe o o k nasze rado ci es ardzo do rze rz owane a id nowa ozo a i nowa ko or s ka iana na ewno w szła na na do re – Jaki był rok 2007 dla Braasa, a jaki będzie rok 2008 dla Monier? ok ł rekordow ak d a całe ran rod kc i a e- riałów dow an c W kona i o ro n w siłek rod kc - n ies e nie wsz sc dos awc s rowców i rz o owani do akie o e a rac Mie i e ro e o is czne d o skie dro i nie s rz o owane do ak d e icz irów a nas rok ł owro e do nor a no ci o wo nie cenowe k óra iała ie sce w rok en nasz c rod k ów nie wzrosł a ak ardzo niek óre z nic s dro sze niek óre ań- sze W ran okr dac ow c nie nas ił a ak d oo cenow ak w rz adk a eriałów cienn c ko ei rok zacz ł si ardzo do rze z rac i ła odne zi e oznaki ne a wne zwi zane z s rowca i sc ładzanie rz na nie edia n o ro nier c o o cia i k k e o nie ode owanie rzez inwes orów dec z i o s arani si o ozwo enia na dow zeka na s adek cen Po zakończeni ierwsze o kwar ał o owiedzie e osi - n i zało one ce e i wsz s ko idzie anowo – Czy ten pierwszy kwartał 2008 roku był lepszy niż ubiegło- roczny? ak ł w raźnie e sz r i rok z rz d ie i cie ł zi i korz s a i z e o w konawc W zasadzie nawe w roźne dni o na racowa na dac o i e nie a wia r a orze es w ed d ada deszcz nie es ód i wia r akie wa- r nki o odowe wła ciwie nie o iwia rac War o ednak rz o nie e w konawc e a swo od orno d a zi a ła d a nic okrese w ocz nk o zi ow c waka- c i i rz zw cza eni i oni i ic rodzin eraz a s ac a si z ieniła nn ro e o e i rac a zaro kowa z w ko- nawców nie wła cicie i r ko o ocników w ec ała na ac ód i rzez ewien czas odcz wa ne ł raki kadrowe ednak o z ianie k rs n a o łaca no w azdów s adła Wie e osó wróciło a nawe o awi i si nowi racownic k órz wca e nie c c w e d a e e i c odzi o sił ro ocz o s a- c a es e sza ni rok e – W jakim kierunku ewoluuje rynek pokryć dachowych w Polsce? ezwz dnie w s ron dac ówki wa cz nniki a zna- czenie cen s a i i zawodno s s e e a owe o oraz wi ce d nków wie orodzinn c kr c dac ówk a ak e ows a ce osied a do ów ednorodzinn c z aki wła nie o- kr cie dac ow wiadcz o rosn ce o arno ci dac ówki ec d o za e dac ówki akie ak w soka rwało es e ka szeroko o er s ełnianie rzez ni ró norodn c ara e rów n dźwi koszcze no ci cz o niood orno ci ła- wo ci dos do oddasza o iwo ci rze dow dzie zacz na docenia akie cec ac ówki zac ow si e ie od inn c okr dac ow c nawe w rz adk r owie rz- n c iła wia r o e s owodowa w ssanie ki k ki k nas dac ówek e i c odzi o okr cia wie o or a owe akie ak ac a wia r o ros ci a ka e sz z łow znacza o w na ardzie skra n rz adk zerwanie całe o dac z - d nk Poza nasze dac ówki s inne ni e rod kowane a e o na w sza wia owa ako – Dziękuję za rozmowę. Piotr Piestrzyński ynek k rs na ac k – Rynek pokryć dachowych w Polsce ewoluuje bezwzględnie w stronę dachówki. Rośnie jej popularność. Decydują o tym zalety dachówki, takie jak: wysoka trwałość, estetyka, bogactwo oferty, spełnianie przez nią różnorodnych parametrów, np. dźwiękoszczelności czy ognioodporności, łatwości dostępu do poddasza, możliwości przebudowy – ludzie zaczynają doceniać takie cechy. Dachówki zachowują się lepiej od innych pokryć dachowych nawet w przypadku trąb powietrznych – mówi Wojciech Gątkiewicz, prezes zarządu Monier Sp. z o.o. Dachówki Braas i RuppCeramika od stycznia 2008 roku sprzedawane są pod szyldem Monier. fot.Monier prezentacje